Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren. Module 1 Mobiliteitsmanagement en verkeersveiligheid in alle facetten

Transcriptie

1 In opdracht van en Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren Module 1 Mobiliteitsmanagement en verkeersveiligheid in alle facetten Sofie Aelterman, Traject 22 april 2016 Leuven

2 Het beleidskader + rechten en plichten Mobiliteitsmanagement en verkeersveiligheid in alle facetten

3 Inhoud Mobiliteitsbeleid is. versnipperd Mobiliteitsbeleid is in beweging Ruimtelijke ordening Openbaar vervoersbeleid Bronnen voor mobiliteitsbeleid Federale diagnostiek Mobiliteitsbeleid in bedrijven Bedrijfsvervoerplanning Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 3

4 Omkaderend beleid Bevoegdheidsverdeling Federaal niveau Verkeersreglement, fiscaal en financieel kader woon-werkverkeer, verzekeringswetgeving, beleid spoorweg Vlaams Gewest Ruimtelijke ordening, mobiliteitsbeleid, gewestwegen (infrastructuur en verkeersregeling), fietsfonds, geregeld vervoer (De Lijn en kader voor privaat collectief vervoer / taxi s) Provincie Coördinerende rol mobiliteitsmanagement, controle op uitgaven gemeenten, subsidies fietsinfrastructuur, fietssnelwegen Gemeente Lokale ruimtelijke ordening, lokaal mobiliteitsbeleid, gemeentewegen (infrastructuur en verkeersregeling), politie Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 4

5 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 5 Ruimtelijke ordening Inplanting functies & locatiebeleid Wonen en werken dichter bij mekaar brengen

6 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 6 Ruimtelijke ordening Toekomstige ontwikkelingen Stadsvernieuwingsprojecten Stationslocaties

7 Ruimtelijke ordening MOBER = MOBiliteitsEffectenRapport Inschatten mobiliteitseffecten bij nieuwe ontwikkelingen Sinds 1 sep 2009 Wanneer? Bouwen van >= 250 woongelegenheden Voor handel, horeca, kantoor met bvo >= 7500m² Voor industrie, kmo en ambacht met bvo >=15000m² Aanleg van minstens 200 parkeerplaatsen Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 7

8 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 8 Mobiliteitsbeleid Enkel de wegencapaciteit verhogen is geen (duurzame) oplossing Ruimte niet beschikbaar op veel plaatsen Zeer moeilijke dossiers (draagvlak) Latente vraag Geen oplossing voor milieu, sociale aspect,

9 Mobiliteitsbeleid Laatste jaren meer ruimte en aandacht voor openbaar vervoer, fietser en voetganger Veiliger weginrichting, wegwerken zwarte punten Zone 30, verlagen snelheid autoverkeer Sensibilisatiecampagnes Autoluwe/-vrije centra (voetgangerszones) Betere infrastructuur voor fietsers, beperkt éénrichtingsverkeer P&R, carpoolparkings STOP-principe Beleidsmatig Infrastructureel Vervoerskeuze Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 9

10 Mobiliteitsbeleid Vanuit overheid momenteel vooral honing, geen azijn Honing-maatregelen Aanbod openbaar vervoer, fietspaden, stimulerend beleid Azijn-maatregelen Rekeningrijden, slimme kilometerheffing Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 10

11 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 11 Openbaar vervoerbeleid Basismobiliteit (2001) wordt basisbereikbaarheid!? Netmanagement Optimalisatie van het netwerk, vb. START-netwerk luchthavenregio Vraaggericht model Tarievenbeleid Derdebetalersysteem 80/20-regeling NMBS Omnipass De Lijn: 294/jaar

12 Mobiliteitsvisie 2020 De Lijn Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 12

13 Federaal: Federale Diagnostiek Woon-werkverkeer 3-jaarlijkse verplichting tot overdracht van mobiliteitsgegevens Verplicht voor bedrijven & openbare diensten met >100 werknemers Voor elke vestiging met 30 wn ers 3-jaarlijks Laatste in 2014 (status 30 juni) Volgende: in 2017! Ten laatste indienen begin 2018 Kan basis/aanleiding vormen voor ontwikkelen bedrijfsvervoerplan Voor te leggen aan werknemersvertegenwoordiging Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 13

14 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 14

15 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 15

16 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 16 c

17 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 17 c

18 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 18

19 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 19 c

20 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 20

21 Bedrijfsvervoerplanning Brussels Gewest Verplichting voor bedrijven met min. 1 vestiging in Brussel en meer dan 100 werknemers op 1 locatie om een bedrijfsvervoerplan op te stellen Driejaarlijks: mobiliteitsdiagnose en actieplan Opvolging & coördinatie door Brussels Instituut voor Milieubeheer (BIM) (mobiliteit) Vlaams Gewest Geen verplichting bedrijfsvervoerplannen Faciliteren bedrijven die inspanningen willen doen voor duurzame mobiliteit Via PMP s Vlaamse Stichting Verkeerskunde Pendelfonds Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 21

22 Provinciaal Mobiliteitspunt (PMP) 1 PMP per provincie Mobidesk Limburg, PMP Antwerpen, PMP Oost-Vlaanderen Samenwerkingsverband tussen Provincie, Vlaams Gewest, De Lijn, andere mobiliteitspartners Ondersteunen bedrijven bij mobiliteitsbeleid Doorgeefluik van informatie Hulp bij het opstellen/uitwerken van bedrijfsvervoerplannen Mobiscans = bedrijfsvervoerplan-light Faciliteren en begeleiden van dossier-opmaak Pendelfonds Begeleiding bij coördinatie, uitwerking, uitvoering en evaluatie van projecten Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 22

23 Aanbod VSV Mobiliteitsmanagement Mobiliteitscoördinatoren: basisopleiding, netwerkmeetings, LinkedIn, Hét Mobiliteitscongres & Business Mobility Awards (voorheen Prijs Mobiele Onderneming) Toolbox Mobiliteitsmanagement: Opleidingen vakbonden en werkgevers: op vraag voor een mobiliteitsplan op maat van uw evenement Verkeersveiligheid Opleidingen op maat van het bedrijf voor werknemers Toolbox voor bedrijven: brochure, checklist & professionele coaching Specifiek transportsector: Truckveilig Charter Driemaandelijkse nieuwsflash Mobiliteitsmanagement & verkeersveiligheid: Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 23

24 Pendelfonds Doelstelling: woon-werkverkeer verduurzamen tegen 2020 Auto-aandeel: -10% fiets & openbaar vervoer: elk +20% Subsidie Subsidieert projecten die duurzaam woon-werkverkeer bevorderen Bedrag subsidie Afhankelijk van duur project (max. vier jaar) Max. helft van de kosten Interesse? Opmaak dossier nodig Ondersteuning en indienen via Provinciale Mobiliteitspunten Samenwerking tussen bedrijven wordt extra gevaloriseerd bij beoordeling Laatste oproep gelanceerd op 29 juni 2015 Volgende oproep? Meer info: Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 24

25 Werking en takenpakket van de mobiliteitscoördinator + tips en tricks Mobiliteitsmanagement en verkeersveiligheid in alle facetten

26 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 26 Mobiliteit veranderen veronderstelt begrip voor menselijk gedrag Mensen kiezen voor een bepaald mobiliteitsgedrag voor behoud van levenskwaliteit voor de efficiëntie van hun activiteit uit gewoonte Een technologische, top-down aanpak volstaat niet Kijken door het oog van de gebruiker

27 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 27 Mobiliteitsmanagement = triple win Win voor werknemer Toegang tot werk Levenskwaliteit (o.a. tijd) Comfort Gezondheid Veiligheid op de weg Sociale veiligheid Kostenbesparing Win voor werkgever Multimodale bereikbaarheid, parkingprobleem Tevredenheid werknemers Rekrutering en retentie Veiligheid (arbeidsongevallen) Kostenbesparing (parking) Imago, relatie met omgeving Win voor maatschappij Congestie, file Verkeersveiligheid Milieu

28 Aanstellen mobiliteitscoördinator Eigenschappen Goede kennis verschillende vervoersmodi en informatiekanalen Communicatieve vaardigheden, goede onderhandelaar, kan mobiliseren en motiveren, Voorbeeldgedrag Maakt best deel uit van HR of facilities*, maar kan ook milieucoördinator of communicatieverantwoordelijke zijn Moet goede ondersteuning krijgen op hiërarchisch niveau Geduldig en volhoudend Kosten versus baten Personeelskost & kantoorkosten Afhankelijk van grootte van bedrijf, voltijds of deeltijds, * omdat de meeste maatregelen zich hier situeren Leidt tot dynamischer bedrijfsvervoerplan, betere opvolging maatregelen (en dus snellere resultaten), Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 28

29 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 29 Rol mobiliteitscoördinator Centraliseren dataverzameling Analyseren mobiliteitsdiagnose Voorstellen opmaak ontwerp mobiliteitsplan Bevestigen beslissingen opvolgen & overleg Toepassen implementatie acties & maatregelen Communiceren informatie & sensibilisering Volgen monitoring & evaluatie

30 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 30 Dubbelzijdige rol intern Afstemming met verschillende afdelingen Integratie in bedrijfsdoelstellingen Communicatie naar werknemers Opvolging en evaluatie extern Samenwerking met andere bedrijven Overleg met aanbieders OV / gemeente Informatie van / naar overheid

31 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 31 Specifieke taken Contactpersoon voor mobiliteit Communicatie Algemene bereikbaarheidsinformatie Persoonlijk reisadvies Sensibilisering Informatie naar en van overheid Monitoring & evaluatie

32 Contactpersoon voor mobiliteit Altijd beschikbaar (telefonisch of via mail) Voor informatie en klachten Houdt zo voeling met wat leeft in het bedrijf Werkt in 2 richtingen Doorgeven van informatie aan werknemers, partners uniformiteit info Ontvangen van feedback van doelgroep inspelen op feedback Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 32

33 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 33 Communicatie Communiceren in alle stappen van het proces Actief communiceren over nieuwe maatregelen Doelstellingen, werkwijze, Bestaande maatregelen niet uit het oog verliezen Alle info bundelen Vb. brochure, aparte pagina op intranet Contactgegevens voor verdere vragen Belangrijke doelgroep: nieuwe werknemers!

34 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 34 Algemene bereikbaarheidsinformatie Multimodale bereikbaarheidsinformatie Hoe is bedrijf bereikbaar met openbaar vervoer? Met de fiets Eventueel ook info over carpoolparkings, P&R, Ook voor dienstverplaatsingen Gericht naar werknemers en interims, klanten, leveranciers, Eventueel ook info over vergoedingen toevoegen

35 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 35

36 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 36 Persoonlijk reisadvies Op maat van (nieuwe) werknemers Multimodaal Zowel voor fiets, OV als carpoolen Zowel voor woon-werk- als dienstverplaatsingen Feedback vragen over reisadvies Kan ook proactief

37 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 37 Sensibilisering Blijvende aandacht creëren voor maatregelen Ludieke aspecten integreren Eigen acties uitwerken of aansluiten bij bestaande acties

38 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 38 Informatie naar en van overheid Federale diagnostiek woon-werkverkeer Voor bedrijven met min. 100 wn ers Elke 3 jaar (laatst in 2014) Pendelfonds Vlaamse overheid Nieuwe oproep gelanceerd op 29 juni 2015 Deadline: 29 november 2015 om 19u Provinciale mobiliteitspunten: ondersteuning voor bedrijven Business Mobility Awards Kans om je als bedrijf in de kijker te stellen op alternatieve manier

39 Monitoring & evaluatie Waarom? Een mobiliteitsplan is nooit af Maatregelen opvolgen om hun doeltreffendheid te verhogen Wat? Vergelijking met gestelde objectieven Kwantitatieve en kwalitatieve resultaten Resultaat, maar ook de werkwijze Hoe? Gegevens (laten) registreren opvolgen evoluties Enquêtes afnemen mogelijkheid meten fases van gedragsverandering Rechtstreekse feedback van werknemers Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 39

40 Communicatie Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 40 Realisatie bedrijfsvervoerplan Voorbereiding Opstellen actieplan (incl. timing, kostenoverzicht, ) In overleg met partners Creëren draagvlak Beheer & coördinatie Implementatie maatregelen Praktische organisatie Afstemming met verschillende diensten of vestigingen Evaluatie & bijsturing Opvolgen van maatregelen Bijsturen waar nodig Voorstellen nieuwe maatregelen / bijstellen maatregelen

41 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 41 Tips voor optimale werking Goede communicatie over het bestaan van de mobiliteitscoördinator Frequente en gevarieerde acties om de aandacht te trekken Een goede en vlot bereikbare dienstverlening naar het personeel toe Zorgen voor vervanging bij afwezigheid Begeleiding door een permanente stuur- of werkgroep die verschillende betrokken partijen groepeert Een goede ondersteuning van de directie(s)

42 Aan de slag: opzet praktijkopdracht + uitleg voorbereidend werk Mobiliteitsmanagement en verkeersveiligheid in alle facetten

43 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 43 Ontstaan BVP (BedrijfsVervoerPlan) Overheden (zowel Federaal, Vlaams, provincies als gemeenten) ondernemen acties op verschillende domeinen Sensibilisatie Vervoersorganisatie Verbeteringen van de infrastructuur Maar: mobiliteitsprobleem is niet enkel van bovenaf op te lossen! Twee andere belangrijke spelers: Verantwoordelijken van bestemmingen die verkeersstromen veroorzaken: ondernemingen en andere tewerkstellingen, scholen, handelaars... De uiteindelijke gebruikers: werknemers, scholieren, klanten

44 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 44 Bedrijfsvervoerplan Wat? De studie, uitvoering en opvolging van maatregelen om woon-werk en dienstverplaatsingen van een bedrijf zo optimaal en duurzaam mogelijk te laten verlopen Planmatige aanpak van duurzame mobiliteit Hoe? Voorkomen van autoverplaatsingen Promoten van alternatieven voor het autoverkeer

45 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 45 Bedrijfsvervoerplan Waarom? Imago Concrete invulling van MVO Werknemerstevredenheid (en dus aantrekkelijker werkgever) Kosten-efficiëntie Parkeerdruk, minder nood aan parkeerplaatsen Gezondheid werknemers Rekening houdend met maatschappelijke & zakelijke belangen

46 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 46 Aanleiding Rechtstreeks gelinkt aan mobiliteit Fileprobleem Parkeerdruk Bereikbaarheidsprobleem Verkeers(on)veiligheid Wijzigingen openbaar vervoer-aanbod Onrechtstreeks gelinkt aan mobiliteit Werk(re)organisatie: fusies, decentralisaties, verhuizingen,... MVO = maatschappelijk verantwoord ondernemen Meer aandacht voor milieu en/of gezondheid werknemers Besparingen: betere benutting werkplaatsen (NWOW) Opportuniteiten geboden door de overheid...

47 Bedrijfsvervoerplan Bedrijf? Privé-firma s van uiteenlopende grootte Grootwarenhuizen, fabrieken, banken, verzekeringsmaatschappijen Overheidsinstellingen Gemeentebestuur, gewesten en gemeenschappen, vervoerbedrijven,... Gezondheidszorg Ziekenhuizen, poliklinieken, laboratoria Onderwijsinstellingen Scholen, universiteiten Bedrijf = alle bestemmingen die dagelijkse/regelmatige verplaatsingsstromen genereren door hun werknemers, klanten, bezoekers of leveranciers Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 47

48 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 48 Bedrijfsvervoerplan Welke verplaatsingen worden in rekening gebracht? Bedrijfspersoneel: woon-werkverplaatsingen, dienstverplaatsingen Bezoekers van het bedrijf (in ruime zin) Goederen (inkomende en uitgaande)

49 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 49 Bedrijfsvervoerplan Voor 1 individueel bedrijf Voor een bedrijvenzone Groter engagement Eenvoudiger gegevensverzameling Bij kleine bedrijven: minder schaalvoordelen Verdeeld engagement Diversiteit in bedrijven bemoeilijkt gegevensverzameling Schaalvoordelen

50 Soorten bedrijfsvervoerplannen Mobiscan (of quickscan) = bedrijfsvervoerplan light Inhoud Bereikbaarheidsprofiel van de site Hoe is de site bereikbaar? Huidige mobiliteitsprofiel Welke mobiliteit wordt er door het bedrijf gegenereerd? Met focus op werknemers Aanzet mogelijke maatregelen Voorstel mogelijke actierichtingen Kan dienen als input voor een Pendelfondsdossier Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 50

51 Soorten bedrijfsvervoerplannen Bedrijfsvervoerplan Inhoud: zelfde opbouw als mobiscan, maar verder uitgewerkt Bereikbaarheidsprofiel van de site Huidige mobiliteitsprofiel Ontwerp-actieplan met mogelijke maatregelen Extra! Incl. werknemersenquête & interpretatie resultaten Meestal (gedetailleerde) potentieelbepaling Vb. incl. reistijdvergelijking Verfijning actieplan i.f.v. beschikbare middelen en beleid Vermelding van geschatte kosten, timing, impact e.d. Meer engagement vanuit management Veelal ook incl. implementatie plan Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 51

52 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 52 Fasering opmaak bedrijfsvervoerplan Opstart van het project Bereikbaarheidsprofiel Opvolging & evaluatie Analyse bedrijfsprofiel Mobiliteitsprofiel Uitvoering maatregelen Selectie maatregelen Werknemersbevraging

53 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 53 Praktijkopdracht Doel van de opdracht De theorie uit de opleiding concreet leren toepassen in de praktijk Kennisuitwisseling onder mobiliteitscoördinatoren Aanpak Module 1: Mobiliteitsmanagement en verkeersveiligheid in alle facetten (22/4) D.m.v. een vragenlijst voeling krijgen met de bereikbaarheid en mobiliteit van uw bedrijf/werkgever (individueel) Module 2: Aan de slag met Mobiliteitsmanagement (10/05) Een bereikbaarheidsfiche en mobiliteitsprofiel opstellen van een case/bedrijf (in groep) Module 3: De opstelling van een bedrijfsvervoerplan (BVP) (26/05) De verplaatsingsvergoedingen in kaart brengen van uw bedrijf (individueel/plenair) Brainstormen over mogelijke maatregelen voor uw case (in groep) Module 4: De implementatie van een BVP: oog voor communicatie en sensibilisering (24/6) Een communicatiecampagne uitwerken voor uw bedrijf (in groep/individueel)

54 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 54

55 Tot slot TO DO s voor de volgende module (10 mei) 1. Probeer de vragenlijst verder in te vullen 2. Stel een (anoniem) personeelsbestand (xls) op, met daarin per WN: (Personeelsnummer of ID) Adres: (straat, huisnummer,) postcode & gemeente Uurregeling: vast/glijdend/ploegen (indien mogelijk) Evt. met indicatie begin- en einduur Hoofdvervoermiddel (indien mogelijk) Vb. op basis van verplaatsingsvergoeding 3. Neem evt. fotomateriaal 4. Verzamel andere mogelijke nuttige info Federale Diagnostiek woon-werkverkeer, werknemersbevraging,! De gegevens dienen enkel om het potentieel richting duurzame mobiliteit in te schatten, zullen strikt vertrouwelijk behandeld worden en enkel i.k.v. deze opleiding. Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 55

56 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 56 Praktijkopdracht Vervolg Module 1: Mobiliteitsmanagement en verkeersveiligheid in alle facetten (22/4) D.m.v. een vragenlijst voeling krijgen met de bereikbaarheid en mobiliteit van uw bedrijf/werkgever (individueel) De best gedocumenteerde* bedrijven kunnen verder meegenomen worden als case. * Met zo volledig mogelijk ingevulde vragenlijst + personeelsbestand Module 2: Aan de slag met Mobiliteitsmanagement (10/05) Een bereikbaarheidsfiche en mobiliteitsprofiel opstellen van een case/bedrijf (in groep) Module 3: De opstelling van een bedrijfsvervoerplan (BVP) (26/05) De verplaatsingsvergoedingen in kaart brengen van uw bedrijf (individueel/plenair) Brainstormen over mogelijke maatregelen voor uw case (in groep) Module 4: De implementatie van een BVP: oog voor communicatie en sensibilisering (24/6) Een communicatiecampagne uitwerken voor uw bedrijf (in groep/individueel)

57 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren 06/10/2015 page 57 Bedankt voor uw aandacht! Sofie Aelterman Delphine Eeckhout