Verkeersdata en tools bij opmaak van een MOBER

Transcriptie

1 Studiedag VSV 02/06/2014 Verkeersdata en tools bij opmaak van een MOBER Dominique Gillis, ARCADIS 1 of 123

2 Programma 1. Wat is een mobiliteitstoets en een MOBER? 2. Wanneer een mobiliteitstoets en een MOBER? 3. Opbouw van een MOBER? 4. Bereikbaarheidsprofiel? 5. Mobiliteitsprofiel? 6. Mobiliteitseffecten? 7. Milderende maatregelen? 8. Sensitiviteitstoets? 9. Conclusie? 2 of 123

3 Wat is een mobiliteitstoets en een MOBER? 3 of 123

4 Wat is een mobiliteitstoets en een MOBER? Instrument om mobiliteitseffecten van plannen of nieuwe aktiviteiten te evalueren Nagaan of het vervoerssysteem de extra mobiliteit nog op kwalitatieve wijze kan verwerken Nagaan wat de impact van deze mobiliteit is op de verkeersveiligheid, de verkeersleefbaarheid en het milieu. bepalen in welke mate de ontwikkeling van nieuwe plannen en activiteiten bijdraagt tot een duurzame mobiliteit. 4 of 123

5 Wat is een MOBER? Het mobiliteitseffectenrapport (MOBER) is geschikt instrument voor plannen en projecten met een belangrijke mobiliteitsimpact, waarbij de impact wordt ook kwantitatief in kaart wordt gebracht Uitgebreidere aanpak, op maak van project Veelal gevraagd i.k.v. bouwvergunningen, milieuvergunningen, RUP, plan-mer, project-mer 5 of 123

6 Wat is een mobiliteitstoets? De mobiliteitstoets is een beknopte nota waarin de mobiliteitskenmerken van een project op basis van beschikbare kwantitatieve gegevens worden weergegeven aan de hand van een checklist. Daardoor ook nuttig bij projecten met een eerdere beperkte mobiliteitsimpact. Het is vooral een kwalitatief instrument (Light MOBER). Verantwoordt waarom voor een project of plan geen MOBER moet worden opgemaakt en geeft indien nodig een aantal aanbevelingen naar kleine knelpunten. 7 of 123

7 Wat is een mobiliteitstoets? Standaard-document te vinden op: 8 of 123

8 Wanneer een mobiliteitstoets en een MOBER? 9 of 123

9 Wanneer een MOBER? Procedure 10 of ARCADIS

10 Wanneer een mobiliteitstoets? Richtlijnen MOW grenswaarden mobiliteitstoets 100 woongelegenheden of meer Handel met bvo > 750 (dagelijkse sector) of m² (nietdagelijkse sector) Kantoorfuncties met bvo > (met loket) of m² (zonder loket) Bedrijvigheid, KMO met bvo > m² Mortuarium met > 50 zitplaatsen Aanleg van > 50 parkeerplaatsen 11 of ARCADIS

11 Wanneer een mobiliteitstoets? 12 of 123 Richtlijnen MOW grenswaarden mobiliteitstoets Voor de volgende projecten ongeacht hun omvang: Uitbreiding/herlocalisatie van een bestaande school en nieuwe school van minder dan 50 leerlingen Uitbreiding/herlocalisatie van een bestaand ziekenhuis Uitbreiding/reorganisatie van bioscoop, feest- en evenementenzaal, theater of concertzaal, congrescentrum Nieuwe sporthal of uitbreiding van een bestaande sporthal Uitbreiding bestaand voetbalstadion Nieuwe culturele centra of tentoonstellingsruimte of uitbreiding van bestaande 2009 ARCADIS

12 Wanneer een MOBER? Besluit Vlaamse Regering 03/07/2009 grenswaarden MOBER 250 woongelegenheden of meer Handel, horeca, kantoorfuncties en diensten met bvo > m² Industrie, KMO en ambacht met bvo > m² Aanleg van > 200 parkeerplaatsen Belangrijke relatie met andere planningsprocessen zoals plan-mer en project-mer, RUP, 14 of ARCADIS

13 Opbouw van een MOBER? 15 of ARCADIS

14 Opbouw van een MOBER? Stap 1 Stap 2 Situering en planningscontext Ruimtelijk programma Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Gemeentelijk Mobiliteitsplan Stap 3 Bereikbaarheidsprofiel Stap 4 Mobiliteitsprofiel Stap 5 Mobiliteitseffecten Stap 6 Milderende maatregelen Stap 7 Sensitiviteitstoets 16 of 123 Stap 8 Conclusie en aanbevelingen

15 Opbouw van een MOBER? Bereikbaarheidsprofiel: Hierbij wordt bekeken hoe de site toegankelijk is voor diverse modi (voetgangers, fiets, openbaar vervoer, auto). Mobiliteitsprofiel: Er wordt nagegaan of de geplande ontwikkelingen een relevante bijkomende verkeersgeneratie teweeg brengen en hoe de verkeersstromen gespreid worden gedurende de dag. Mobiliteitseffecten: Er wordt gecontroleerd of de huidige verkeersinfrastructuren de nieuw georiënteerde verkeersstromen kunnen opvangen en of het voorziene aantal parkeerplaatsen voldoet. 17 of 123

16 Opbouw van een MOBER? Milderende maatregelen: Hierbij worden zowel infrastructurele maatregelen voorgesteld als flankerende maatregelen beschreven om het verkeer optimaal te sturen of te reduceren. Sensitiviteitsanalyse: Hierbij wordt aangegeven welke de gevolgen kunnen zijn van variaties in de doorheen het proces gemaakte aannames. 18 of 123

17 Bereikbaarheidsprofiel? 19 of 123

18 Bereikbaarheidsprofiel? Doel: De bereikbaarheid van de locatie in beeld brengen. Hoe goed is de site bereikbaar voor verschillende vervoersmodi? Met aandacht voor zowel huidige als toekomstige bereikbaarheid. de huidige en toekomstige verkeerintensiteiten op het omliggende wegennet. de bestaande en verwachte knelpunten. 20 of 123

19 Bereikbaarheidsprofiel? Benodigde gegevens: Huidige bereikbaarheid: Voetganger (functioneel/recreatief bovenlokaal/lokaal) Fietser (functioneel/recreatief bovenlokaal/lokaal) Openbaar vervoer (aanbod aan trein, tram en bus) Autoverkeer (lokaal/bovenlokaal - parkeerlocaties) Toekomstige bereikbaarheid: Planningscontext (toekomstige ontwikkelingen, beleidsplannen, ) 21 of 123

20 Bereikbaarheidsprofiel? Vb. huidige bereikbaarheid voor openbaar vervoer (trein, tram, bus) 22 of 123

21 Bereikbaarheidsprofiel? Vb. Toekomstige bereikbaarheid voor voetgangers: zowel op meso- als microniveau: 23 of 123

22 Bereikbaarheidsprofiel? Benodigde gegevens: Huidige verkeersintensiteiten Slangtellingen Kruispunttellingen Verkeersprognoses: Provinciale verkeersmodellen Voorgaande stappen: bv. Plan-MER Naburige studies: bv. MOBER s 24 of 123

23 Bereikbaarheidsprofiel? Gevaren, aandachtspunten: Representatieve telgegevens gebruiken Belangrijke huidige én toekomstige bereikbaarheidsprofiel in kaart brengen Zowel aandacht voor bereikbaarheid op meso- als op microniveau Bereikbaarheid opbouwen vanuit het STOP-principe Knelpunten formuleren op basis van hoofddoelstellingen mobiliteitsplan Vlaanderen (Bereikbaarheid, verkeerveiligheid, toegankelijkheid, verkeersleefbaarheid, milieu) 25 of 123

24 Mobiliteitsprofiel? 26 of 123

25 Mobiliteitsprofiel? Doel: In beeld brengen van de verwachte verkeersgeneratie omwille van geplande functie Hoeveelheid verkeer (in/uitgaand) per vervoersmode Toedeling van de verkeersgeneratie op het wegennet 27 of 123

26 Mobiliteitsprofiel? Richtlijnenboek: stappenplan per type functie: 28 of 123

27 Mobiliteitsprofiel? 29 of 123 Benodigde gegevens: Aard en omvang van geplande ontwikkelingen: Welke functies? Aantal m² BVO per functie? Type gebruikers per functie (bezoeker, werknemer, leveringen, )? Kengetallen voor verkeersgeneratie: Aantal gebruikers (per type), modal split en spreiding over de dag? Toedeling op het netwerk: welke richtingen, welke routes? Modelgegevens Naburige functies

28 Mobiliteitsprofiel? Kwaliteit kencijfers van belang: Bv. algemene gemiddelde huishoudgrootte: 2,46 pers./huish. Eengezinswoning: 2,65 Alleenstaande woning: 2,80 Halfopen bebouwing: 2,61 Rijwoning: 2,46 Appartement/studio/kamer: 1,68 Caravan/chalet/woonwagen: 2,21 Andere: 3,36. Gemiddeld ruimtebeslag in kantoren (EBM, 2003): 23,6 m² bvo per werknemer: Bank- en verzekeringswezen: 20,1 m² bvo per werkn. Zakelijke dienstverlening : 23,7 m² bvo per werkn Overheid / non-profit : 27,4 m² bvo per werkn Bouw, industrie / handel en transport: 22,8 m² bvo per werkn 30 of 123

29 Mobiliteitsprofiel? 31 of 123 Gevaren, aandachtspunten: Kwaliteit kencijfers bepalend: zo specifiek mogelijk, i.f.v. Aard van de activiteiten Bereikbaarheidsprofiel (wel/niet stedelijk, kwaliteit OV-ontsluiting, ) Mogelijke bronnen: Soortgelijke ontwikkelingen, naburige functies Richtlijnenboek voor mobiliteitseffectenstudies CROW-publicaties Rekening houdend met alle vervoersmodi Parkeerbehoefte, fietsparking

30 Mobiliteitseffecten? 32 of 123

31 Mobiliteitseffecten? 33 of 123 Doel: Confrontatie tussen bereikbaarheids- en mobiliteitsprofiel: stelt de bijkomende verkeersgeneratie knelpunten? Controle verkeersbelasting Bepalen parkeer- en stallingsbehoefte Verkeersleefbaarheid, verkeersveiligheid Benodigde tools: Instrument voor evaluatie kruispunt- en wegcapaciteit Gewenst / benodigd detailniveau? Evaluatie verkeersleefbaarheid

32 Mobiliteitseffecten? Verkeersmodellen Macromodellen globaal beeld van I/C-verhouding (Intensiteit / Capaciteit) 34 of 123

33 Mobiliteitseffecten? Rekentools voor capaciteitsberekeningen Rotonde: methode Bovy, methode Brilon/Stuwe Verkeerslichtengeregelde (VRI) of voorrangsgeregelde kruispunten: Intensiteitscriterium AVVG (1991)/dienstorder A/266 AWV Formule van Webster Methode Harders ICU (Intersection Capacity Utilization) Specifieke software, bv. Capacito 35 of 123

34 Mobiliteitseffecten? Verkeersmodellen Micromodellen detailanalyse in termen van wachtrijlengte, verliestijd, per richting, per vervoersmode 36 of 123

35 Mobiliteitseffecten? Meer kwalitatieve effecten: Inpassing in OV-structuur, fietsstructuur, voetgangersstructuur Verkeersleefbaarheid, bv. oversteekbaarheid Verkeersveiligheid Toegankelijkheid Milieu-effecten Parkeerdruk 37 of 123

36 Mobiliteitseffecten? Gevaren, aandachtspunten: Juiste rekentools hanteren volgens de context, mate van impact Ook minder becijferbare effecten meenemen (verkeersveiligheid, fietsverkeer, ) 38 of 123

37 Milderende maatregelen 39 of 123

38 Milderende maatregelen? Doel: Hoe knelpunten wegwerken? Hoe modal split verbeteren? Formuleren van infrastructurele en flankerende maatregelen (Kwantitatieve) evaluatie: volstaan voorgestelde maatregelen 40 of 123

39 Milderende maatregelen? Bv. wijze van ontsluiten: 41 of 123

40 Milderende maatregelen? Gevaren, aandachtspunten: Ook niet-infrastructurele / verkeerstechnische maatregelen (mobiliteitsmanagement, communicatie, ) Aandacht hebben voor alle vervoersmodi! Ook intern binnen het project bekijken: verwachte inrichting site (ontsluiting, fietsenstalling, toegang, ) 42 of 123

41 Sensitiviteitstoets 43 of 123

42 Sensitiviteitstoets? Doel: Wat is de mogelijke impact van eventuele té optimistische aannames in de verschillende stappen? Wat is de mogelijke impact van beleidskeuze welke de modal split gunstig beïnvloeden? Gevaren, aandachtspunten: realistische raming, geen doemscenario of extreem positieve scenario s 44 of 123

43 Conclusie? 45 of 123

44 Conclusie: software Op zich combinatie van eenvoudige tools: Rekensheets: excel Kruispuntcapaciteit: Rekenmethodes in excel Specifieke tools ( bv. Capacito) Microsimulatie Geïntegreerd pakket: Vistro 46 of 123

45 Conclusie: software Geïntegreerd pakket: Vistro Alle stappen combineerd in één tool Maar: inhoudelijke keuzes blijven aan de gebruiker 47 of 123

46 Conclusie? MOBER maakt een inschatting van de toekomstige situatie na uitvoering van plan/project Steeds onzekerheid over toekomstige ontwikkelingen en impact! Vooral behoefte aan realistische raming Huidige verkeergeneratie: baseren op recente en betrouwbare verkeerstellingen Verwachte verkeergeneratie: gebruik maken van actuele en betrouwbare kencijfers Steeds aftoetsen aan STOP-principe en 5 hoofddoelstellingen mobiliteitsplan Vlaanderen 48 of 123

47 Bedankt voor uw aandacht 49 of 123