Wetenschap over het jonge kind

Transcriptie

1 Wetenschap over het jonge kind - op zoek naar kwaliteit - Helma Brouwers

2 Waar zoeken we kwaliteit? Betrokkenheid en welbevinden Verantwoording afleggen en controle Het beheersen van vaardigheden. de hoogte van testscores.

3 Of is dit kwaliteit

4 Kwaliteit wordt altijd herkend Woorden verdelen, maar het werk verenigt. Celestin Freinet

5 Hersenonderzoek toont het belang van de eerste levensjaren Dus.je kunt er niet vroeg genoeg bij zijn

6 De ontdekking van het jonge kind Investeren in de vroege jaren om ongelijkheid en achterstanden te voorkomen Maar levert die investering wel duurzame resultaten op?

7 De zorgen omtrent het jonge kind Economische motieven of educatie? Mogen ze nog wel spelen? Verschoolsing van het kinderleven

8 Peter Gray: Zorgen over steeds minder spel en spelgelegenheid voor kinderen Hoe meer speeltijd we kinderen afnemen, hoe angstiger en depressiever onze kinderen worden Biologisch/evolutionaire functie van spel We menen ten onrechte dat kinderen alleen op een schoolse manier en alleen van ons, volwassenen leren

9 Perry pre-school project Longitudinaal onderzoek naar effecten Effecten werden gezocht in kwaliteit van leven(s)

10 Werkzame bestanddelen van Perry/High Scope Kinderen plannen zelf hun activiteiten en de uitvoering daarvan De leerkracht volgt en steunt de plannen van de kinderen (plan-do-review) Leerkrachten gaan intensieve, kindgerichte interacties aan met kinderen Leerkrachten nemen actief deel aan activiteiten van kinderen Een rijk ingerichte speel/leeromgeving met materialen die een groot scala aan activiteiten mogelijk maken Goed getrainde leerkrachten.

11 Onderzoek dat positieve lange termijn effecten vond van ECEC/ OOJK

12 Onderzoek: Effective Provision of Preschool Education (Eppe) Wat dragen voorschoolse voorzieningen bij aan progressie van kinderen? Wat draagt het meest bij aan positieve effecten? Kathy Sylva Sylva K., Melhuish E.C., Sammons P., Siraj- Blatchford I.,& Taggert B. (2004) The Effective Provision of Pre-school Education (EPPE) Project. Effective Preschool Education. London DfES/ Institute of Education: University of London.

13 En wat heeft het meeste effect Betrokkenheid van ouders Kwaliteit van de relaties tussen kind & leerkracht/leidster Sustained Shared Thinking (SST); samen nadenken Als twee of meer individuen op intellectuele niveau samenwerken om een begrip helder te krijgen of om een activiteit te evalueren Beide partijen moeten bijdragen aan het denkproces en het moet tot begrip of tot uitbreiding van het begrip leiden. (Siraj-Blatchford et al., 2004, p. 6)

14 Leerkracht: Patrick: Leerkracht: Patrick: Leerkracht: Armin: Leerkracht : Dolf: Leerkracht: Joshua: Patrick: Armin: Patrick: Leerkracht: Kijk eens naar die schoenen van jou geven licht als je loopt. Cool hoor!. Ja, ze geven licht! Kijk! (P. stampt een paar maal op de grond) Hoe kan dat, dat ze licht geven? Omdat ze nieuw zijn. Oh!...De mijne zijn ook nieuw, maar ze geven geen licht. Je moet ermee stampen, zo! (doet het voor) (stampt) Nee, ik zie nog geen licht. Nee, kijk, je moet gaten erin hebben. (wijst de gaten aan in Patricks schoenen) Kijk ik heb gaten, en Joshua hier ook, kijk maar. Maar ze geven geen licht, die van Josh ook niet. Ik vraag me af hoe dat kan. Je hebt batterijen nodig. Ik denk dat je batterijen nodig hebt! Ja, je hebt batterijen nodig om ze te laten werken. (denkt even ) Maar, ik zag geen batterijen toen ik mijn tenen erin deed. Ik denk dat de batterijen onder je tenen zitten. Maar ik voel geen batterijen onder mijn tenen. Ik vraag me af hoe we er achter kunnen komen waar de batterijen zitten.

15 Basale en educatieve interactievaardigheden Een groep kinderen speelt buiten. Het waait enorm. De kinderen raken er opgewonden van. Ze rennen, zwaaien druk met hun armen en roepen: we gaan de wind pakken, de wind loopt weg, ik pak hem in mijn hand. Scenario 1 De leerkracht komt eraan en vertelt de jongens dat ze rustig moeten doen. De kinderen blijven doorspelen, maar nu wat verder uit de buurt van de leerkracht. Na een paar minuten sommeert de leerkracht de kinderen naar binnen te gaan, omdat het te koud is. Scenario 2.. wind

16 Taalontwikkeling stimuleren Focus op academisch/ schools leren Focus op woordenschat uitbreiding Focus op aantallen woorden Onnatuurlijke situaties Oefening en herhaling Focus op betekenisvolle ervaringen + interactie Natuurlijke situaties Gesprekken voeren over wat je samen doet Uitdagen tot praten en nadenken Focus op kwaliteit van de communicatie/relatie Niet het aantal woorden, maar de kwaliteit van de communicatie tussen kind en ouder/leerkracht heeft invloed op de toekomstige taalvaardigheid. Roseberry S., Hirsh-Pasek K., Golinkoff P.M. (2014) Skype me! Socially contingent interactions helps toddlers learn language. In Child Development p

17 Verhalen kunnen vertellen voorspelt de ontwikkeling van geletterdheid beter dan letterkennis Het verhaal van moeder beer Het werd winter. Moeder beer had een holletje gemaakt. Ze had er takken en gras ingestopt. Moeder beer had een baby tje gekregen. Ze ging voor het baby tje eten zoeken. Ze lette niet zo goed op het baby tje. Toen viel het baby tje van de berg. Een meneer ving het op, maar het was al dood. Gelukkig had een broer van moeder beer ook een klein baby tje. Die moeder was dood. Toen kreeg moeder beer het baby tje. Ze bond een touw om haarzelf en het baby tje heen. Toen kon het niet meer weg. Manon 5 jr. Nicole Gardner-Neblett, Iheoma U. Iruka. Oral narrative skills: Explaining the language-emergent literacy link by race/ethnicity and SES.. Developmental Psychology, 2015; 51 (7) Child Development Institute University of North Carolina

18 Kringactiviteit met peuters

19 Academisch trainen schaadt, op lange termijn, de intellectuele ontwikkeling Het effect van vroeg beginnen met instructie op gebied van academische vaardigheden is aanvankelijk zichtbaar, maar is na 6 jaar verdwenen Kinderen die op jonge leeftijd een op spelgebaseerd curriculum volgden vertonen minder vaak gedragsproblemen Jongens hebben meer last van die academische aanpak dan meisjes

20 CI=child-initiated AD= academically directed M = middle of the road Bron: Marcon R.A. (2002) Moving up the grades; relationship between preschool model and later school success in Early Childhood Research & practice 4 (1)

21 Wat verstaan we onder die begrippen? Academisch trainen Gaat over geïsoleerde stukjes kennis (meestal over meetbare kennis rond taal, letters en cijfers), vaak met behulp van werkbladen waarmee kinderen individueel werken Antwoorden zijn juist of onjuist (l.l. zoekt t antwoord dat leerkracht verwacht) Doet beroep op het geheugen Toepassen vaste procedures, zonder begrip Wordt gezien als nuttig voor later Ontwikkelingsstimulering Gaat over algemeen inzicht en denkvermogen Kunnen redeneren Kunnen analyseren Kunnen voorspellen Zich iets afvragen Iets onderzoeken Betekenis geven aan de wereld én het gaat over esthetische en morele gevoelens en oordelen Bron: Lilian Katz: University of Illinois

22 Met academische training verwaarlozen we de onderliggende ontwikkelingsprocessen c 3 b 2 a 1 Lichamelijke ontwikkeling, taal/denkontwikkeling, ontwikkeling van symboolbesef, ruimtelijk inzicht en tijdsbesef, zintuigelijke ontwikkeling, ontwikkeling van fonemisch en fonologisch bewustzijn en van executieve functies sociaal/emotionele ontwikkeling (etc.) in samenhang!

23 Academisch trainen getuigt van weinig begrip voor hoe ontwikkeling plaatsvindt Verondersteld causaal verband tussen onderwijzen en ontwikkeling Verondersteld lineair verloop van ontwikkeling Programma s met klassikale aanpak Heterogene groepssamenstelling

24 Te cognitief! Ze zijn er nog niet aan toe! We vragen teveel van peuters en kleuters! Of onderschatten we ze juist?

25 Conclusies - Kinderen blijken van vroegen voorschoolse educatie te kunnen profiteren Ontwikkeling van kinderen is te begeleiden, niet te sturen De kwaliteit van leerkrachten/leidsters is bepalender dan een programma Autonomie en authenticiteit doen groeien! En. Expertisecentra OOJK Speciale faculteiten op Universitair niveau voor onderzoek en verdere ontwikkeling van kennis op gebied van OOJK

26 Dank voor uw aandacht