De cruciale rol van taal binnen het aanbod voor het jonge kind

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De cruciale rol van taal binnen het aanbod voor het jonge kind"

Transcriptie

1 De cruciale rol van taal binnen het aanbod voor het jonge kind Workshop CPS congres 13 oktober 2016 Lotte Henrichs Centrum voor Onderwijs & Leren Onderwijsadvies & Training

2 Doel vandaag Inzicht in hoe bepalend taal is voor de kwaliteit van interactie Hoe wordt in onderzoek kwaliteit van interactie bepaald? Presentatie van onderzoeksresultaten Utrechtse actieonderzoek Presentatie meest gegeven tips ter verbetering van kwaliteit Video-fragmenten beoordelen met elkaar

3 Kwaliteit van Interactie meten (eye opener) Filmfragment om de beurt

4 Proceskwaliteit objectief meten met CLASS CLASS Classroom Assessment Scoring System

5 Hoe werkt CLASS? Observeert proces kwaliteit, geen structurele kwaliteit Niet : welke materialen zijn aanwezig? Maar: Wat doet een leidster / leerkracht met de beschikbare materialen, om optimale ontwikkeling van kinderen te bevorderen

6 CLASS domeinen Leidster Kind interacties Proceskwaliteit Emotionele Ondersteuning De basis leggen voor leren Educatieve Ondersteunin g Daadwerkelijk leren

7 Domein Dimensies Sfeer op de groep Emotionele ondersteuning Sensitiviteit leidster Aandacht voor kindperspectief Begeleiding van gedrag Educatieve ondersteuning Faciliteren van leren en ontwikkeling Kwaliteit van feedback Stimuleren van taalontwikkeling

8 Domein Dimensies Sfeer op de groep Emotionele ondersteuning Sensitiviteit leidster Aandacht voor kindperspectief Begeleiding van gedrag Educatieve ondersteuning Faciliteren van leren en ontwikkeling Kwaliteit van feedback Stimuleren van taalontwikkeling

9 Voorbeelden van vragen die onderzoeker zichzelf stelt Positieve sfeer Warme relaties Sensitiviteit Bewust zijn van Kindperspectief Kindfocus Leren en Ontwikkeling Ontplooien cognitieve vaardigheden Kwaliteit Feedback Zijn er indicaties dat leidster en kinderen een warme ondersteunende relatie met elkaar hebben? (bewijs!) Merkt de leidster signalen van kinderen op wanneer zij ergens behoefte aan hebben? Bepaalt de leidster hoe een activiteit verloopt, of volgt een leidster de kinderen? Geeft een leidster extra informatie tijdens spel? Stimuleert ze denken door vragen te stellen? Is feedback erop gericht om het proces te stimuleren, of luist feedback meestal het einde in van een activiteit (goed zo, mooi)

10 Stimuleren van Taalontwikkeling in CLASS 1.Frequente Gesprekken 2.Open vragen 3.Herhaling en Uitbreiding 4.Benoemen van handelingen

11 Wat voegt CLASS toe? Neutrale informatie Onafhankelijk van observator Meerdere momenten Sterkte- en zwakte-analyse Internationale vergelijking

12 Wat kun je daarmee? Een analyse maken van de kwaliteit van interactie Van een leidster Van een locatie Gerichte feedback geven Gerichte scholing aanbieden Opnieuw meten en bepalen of de situatie is veranderd.

13 Het Utrechtse Actieonderzoek Partnerschap tussen wetenschap en werkveld Bevindingen uit onderzoek vertalen naar praktijk Dialoog tussen onderzoekers en beleidsmakers / bestuurders Gezamenlijk doel: kwaliteit van aanbod verhogen zodat gelijke ontwikkelkansen vanzelfsprekend worden Concrete tips voor pm ers

14 Doelen van het onderzoek Volgen van 180 kinderen gedurende 3 jaar Hoe ontwikkelen zij zich? Welke mate van kwaliteit komen zij tegen? Wat is de relatie tussen die kwaliteit en de kinduitkomsten Kwaliteit van aanbod in kaart brengen Positieve impuls teweeg brengen in geboden kwaliteit Hoe? Door het geven van concrete, handelingsgerichte tips.

15 Voorbeeld van een tops tips verslag

16 Voorbeeld van een tips tops verslag (stimuleren van taalontwikkeling)

17 Educatieve ondersteuning in groepen 1/2 Educatieve Ondersteuning: Gemiddeld tussen 3 en 4 (laag-midden) Uitschieters naar 2 en naar 5

18 Stimuleren van taalontwikkeling: Gemiddeld tussen 3 en 4 (laag- midden) Uitschieters naar 2 en naar 6

19 Relatie Educatieve kwaliteit en Kinduitkomsten Hoge educatieve kwaliteit, positief gerelateerd aan: Woordenschat-ontwikkeling Ontluikende rekenvaardigheid Investeren in professionals werkt: na 2 jaar professionalisering gaan kwaliteits-scores omhoog Presentatie Henrichs Startbijeenkomst Leiden

20 Kwaliteit op peutercentra in actie-onderzoek ronde 1 (N=17) ronde 2 (N=18) ronde 3 (N=15) 2 Follow up 1 0 Emotionele ondersteuning Educatieve ondersteuning

21 Tops en Tips nader bekeken 254 feedbackverslagen verstuurd 3225 tips gegeven Verslagen geanalyseerd: Op welke kwaliteitsdimensie hadden de tips betrekking?

22 Welke tips werden het meest gegeven? Stimuleren van taalontwikkeling (19,8%) Aandacht voor kindperspectief (14,1%) Conceptontwikkeling (12,5%) Kwaliteit van feedback (9,9%)

23 Welke tips werden het meest gegeven? Stimuleren van taalontwikkeling (19,8%) Taal koppelen aan handelingen (benoemen) Taal niet alleen als middel maar als doel Gevorderd taalgebruik (academisch taalgebruik) durven gebruiken Aandacht voor kindperspectief (14,1%) Conceptontwikkeling (12,5%) Kwaliteit van feedback (9,9%)

24 Een compliment Filmfragment

25 Welke tips werden het meest gegeven? Stimuleren van taalontwikkeling (19,8%) Aandacht voor kindperspectief (14,1%) Keuzes maken Ontlokken ideeën Leiderschap aanmoedigen Autonomie bevorderen Conceptontwikkeling (12,5%) Kwaliteit van feedback (9,9%)

26 De keuken opruimen Filmfragment

27 Welke tips werden het meest gegeven? Stimuleren van taalontwikkeling (19,8%) Aandacht voor kindperspectief (14,1%) Conceptontwikkeling (12,5%) Vragen die aanzetten tot redeneren Brainstormen Nieuwe kennis expliciet koppelen aan bestaande kennis Kwaliteit van feedback (9,9%)

28 Een boot bouwen Filmfragment

29 Welke tips werden het meest gegeven? Stimuleren van taalontwikkeling (19,8%) Aandacht voor kindperspectief (14,1%) Conceptontwikkeling (12,5%) Kwaliteit van feedback (9,9%) Meer uitwisseling dan initiatief respons evaluatie Vragen naar denkprocessen Feedback meer gericht op proces dan op product

30 Bij de dierenarts Filmfragment

31 Juf bij de dokter Filmfragment

32 Tot besluit Rijk taalaanbod is een cruciale onderlegger voor kwaliteit van interactie Interacties zo effectief mogelijk maken vergt professionalisering Professionalisering vergt een continue afstemming tussen Observeren stand van zaken (wetenschap) Aangeven waar verbetering nodig is (wetenschap) Ontwerpen aanbod (dialoog wetenschap, bestuurders, beleidsmakers) Afstemmen met professionals: sluit het aanbod aan? Observeren stand van zaken.. En zo verder.

33

Outline. Actie-onderzoek

Outline. Actie-onderzoek Hoge proceskwaliteit bereiken in educatie aan het jonge kind: professionele ontwikkeling is onmisbaar! Nu voor Later 8 oktober 0 Lotte Henrichs Outline UKK als kapstok voor resultaten actieonderzoek Proceskwaliteit

Nadere informatie

Verbetering reflectievaardigheden pabo-studenten m.b.v. CLASS Diny Langendijk en Cathy van Tuijl, Saxion Deventer (Zichtlijn Opleidingspraktijk

Verbetering reflectievaardigheden pabo-studenten m.b.v. CLASS Diny Langendijk en Cathy van Tuijl, Saxion Deventer (Zichtlijn Opleidingspraktijk Verbetering reflectievaardigheden pabo-studenten m.b.v. CLASS Diny Langendijk en Cathy van Tuijl, Saxion Deventer (Zichtlijn Opleidingspraktijk verbeteren door onderzoek) Interactiekwaliteit leerkracht

Nadere informatie

18-10-2013. Overzicht. Onderzoek Educatie aan het jonge kind: wat weten we over opbrengsten? Investeren in educatie aan het jonge kind

18-10-2013. Overzicht. Onderzoek Educatie aan het jonge kind: wat weten we over opbrengsten? Investeren in educatie aan het jonge kind Overzicht Investeren in educatie aan het jonge kind Onderzoek en opbrengsten Lotte Henrichs Onderzoek Educatie aan het jonge kind: wat weten we over opbrengsten? Kwaliteit wat is kwaliteit? Utrechts KwaliteitsKader

Nadere informatie

Terugkoppelingsrapport

Terugkoppelingsrapport Terugkoppelingsrapport LKK januari 2018 Inleiding De kwaliteit van de kinderopvang in Nederland is overwegend positief, zo blijkt uit de eerste meting van de Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang (LKK).

Nadere informatie

Behartigen van professionele kwaliteit in kinderopvang, onderwijs en zorg voor jonge kinderen. Pauline Slot Universiteit Utrecht

Behartigen van professionele kwaliteit in kinderopvang, onderwijs en zorg voor jonge kinderen. Pauline Slot Universiteit Utrecht Behartigen van professionele kwaliteit in kinderopvang, onderwijs en zorg voor jonge kinderen Pauline Slot Universiteit Utrecht Vroege ontwikkeling van kinderen Voorschools Groep 1-3 Interacties van kinderen:

Nadere informatie

Proceskwaliteit onderzocht op peutercentrum De Blokkendoos

Proceskwaliteit onderzocht op peutercentrum De Blokkendoos Proceskwaliteit onderzocht op peutercentrum De Blokkendoos Dr. Lotte Henrichs Centrum voor Onderwijs en Leren, Onderwijsadvies & Training Universiteit Utrecht m.m.v. Imara van Zantwijk en Judith Schmidt

Nadere informatie

Onderzoeksrapport VVE Utrecht

Onderzoeksrapport VVE Utrecht Onderzoeksrapport VVE Utrecht 2012 2015 Wetenschap en Werkveld ontmoeten elkaar in actieonderzoek Dr. Lotte Henrichs Prof. Dr. Paul Leseman Mei 2016 SAMENVATTING III 1 INLEIDING 8 1.1 AANLEIDING VOOR HET

Nadere informatie

Professionaliseringsaanbod W&T TOEGELICHT

Professionaliseringsaanbod W&T TOEGELICHT Introductie De vijf verdiepingsmodules bestaan uit minimaal 3 en maximaal 6 bijeenkomsten en hieronder vind u een toelichting bij elke module omtrent de inhoud en bijeenkomsten. Verdiepingsmodule 1: Rekenen

Nadere informatie

Onderzoek kwaliteit VVE Utrecht Hier komt tekst wetenschap en werkveld ontmoeten Hier komt ook tekst elkaar

Onderzoek kwaliteit VVE Utrecht Hier komt tekst wetenschap en werkveld ontmoeten Hier komt ook tekst elkaar Onderzoek kwaliteit VVE Utrecht 2012-2015 Lotte Henrichs en Paul Leseman (UU) Hier komt tekst wetenschap en werkveld ontmoeten Hier komt ook tekst elkaar Kwaliteit VVE Utrecht in gemengde groepen 2007-2011

Nadere informatie

ILLUSTRATIE STEFANIE KAMPMAN 32 BELEID BESTUUR MANAGEMENT & PEDAGOGIEK IN DE KINDEROPVANG APRIL 2014

ILLUSTRATIE STEFANIE KAMPMAN 32 BELEID BESTUUR MANAGEMENT & PEDAGOGIEK IN DE KINDEROPVANG APRIL 2014 ILLUSTRATIE STEFANIE KAMPMAN 32 BELEID BESTUUR MANAGEMENT & PEDAGOGIEK IN DE KINDEROPVANG APRIL 2014 BELEID BESTUUR MANAGEMENT & PEDAGOGIEK IN DE KINDEROPVANG APRIL 2014 33 WETENSCHAP KWALITEIT DOET ERTOE!

Nadere informatie

Nederlands Consortium Kinderopvang Onderzoek (NCKO)

Nederlands Consortium Kinderopvang Onderzoek (NCKO) Nederlands Consortium Kinderopvang Onderzoek (NCKO) dr. Ruben Fukkink dr. Mirjam Gevers Deynoot-Schaub drs. Katrien Helmerhorst workshops ABVAKABO FNV 7 oktober 2009 STRUCTURELE KENMERKEN PROCESKWALITEIT

Nadere informatie

Ontwikkeling van kinderen en relatie met kwaliteit van voorschoolse instellingen

Ontwikkeling van kinderen en relatie met kwaliteit van voorschoolse instellingen Ontwikkeling van kinderen en relatie met kwaliteit van voorschoolse instellingen Presentatie pre-cool cohortonderzoek Bijeenkomst G37 30 juni 2016 Annemiek Veen Pre-COOL cohortonderzoek Kohnstamm Instituut

Nadere informatie

Stimuleren van ouderbetrokkenheid bij ontluikende geletterdheid. Voorbeelden uit onderzoek en praktijk.

Stimuleren van ouderbetrokkenheid bij ontluikende geletterdheid. Voorbeelden uit onderzoek en praktijk. Stimuleren van ouderbetrokkenheid bij ontluikende geletterdheid. Voorbeelden uit onderzoek en praktijk. Aike Broens & Eke Krijnen, LOGO gebruikersdag, Utrecht, 27 september 2017 Wie zijn wij? Aike Broens,

Nadere informatie

Interactievaardigheden in de Kinderopvang

Interactievaardigheden in de Kinderopvang Interactievaardigheden in de Kinderopvang Toelichtende tekst bij PowerPoint pedagogisch kader training Voorleescoördinator In 2012 is een landelijke meting uitgevoerd door het Nederlands Consortium Kinderopvang

Nadere informatie

Welbevinden en betrokkenheid in het LKK onderzoek. Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang Universiteit Utrecht & Sardes

Welbevinden en betrokkenheid in het LKK onderzoek. Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang Universiteit Utrecht & Sardes Welbevinden en betrokkenheid in het LKK onderzoek Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang Universiteit Utrecht & Sardes Pauline Slot 24-01-2019 Landelijke Kwaliteitsmeting Kinderopvang (LKK) Kinderdagopvang,

Nadere informatie

Pedagogische kwaliteit in beweging

Pedagogische kwaliteit in beweging Pedagogische kwaliteit in beweging De kinderopvang staat voor grote uitdagingen: kinderen een veilige basis en voldoende uitdaging bieden voor een gezonde ontwikkeling en hen voorbereiden op het basisonderwijs.

Nadere informatie

Academische taal & gesprekken over techniek met kleuters

Academische taal & gesprekken over techniek met kleuters Academische taal & gesprekken over techniek met kleuters Masterclass in het kader van WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE ALS GRONDHOUDING EN VAKOVERSTIJGENDE BENADERING Lotte Henrichs 1 Academische taal??? Ik???

Nadere informatie

Inhoud van de ochtend

Inhoud van de ochtend Inhoud van de ochtend 1. Introductie in Pedagogisch kader 2. Begeleiden van de groep 3. Ontwikkelingsgericht werken 4. Pauze (15 minuten) 5. Kinderparticipatie 6. Vragen over andere onderwerpen 7. Voornemens

Nadere informatie

De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016

De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016 De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016 Petra Meirink-Chatah, RKBS Beekbrug Pieter de Kool, Onderwijsadvies p.dekool@onderwijsadvies.nl Take away

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 31 322 Kinderopvang Nr. 390 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333

Nadere informatie

Preview. Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang. Pedagogische doelen. Wat is kwaliteit?

Preview. Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang. Pedagogische doelen. Wat is kwaliteit? Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang Preview Wat is kwaliteit? Stand van zaken anno 2009 Waarom VVE in de kinderopvang? Doelgroepen Professionalisering Kwaliteit van VVE: wat werkt? Wat voegt VVE toe?

Nadere informatie

Wie de schoen past. Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW

Wie de schoen past. Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW Wie de schoen past Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW Het ROC ASA in Amsterdam heeft de afgelopen drie jaar het programma Kaleidoscoop ingevoerd. Daardoor volg

Nadere informatie

Inhoud Trainersmap Verdieping

Inhoud Trainersmap Verdieping Inhoud Trainersmap Verdieping 2 Module 9 Taal Module 10 Rekenen/wiskunde en Science (basisonderwijs) Module 11 Sociaal-emotionele ontwikkeling - verdieping Module 12 Sensomotorische ontwikkeling - verdieping

Nadere informatie

TWEEDETAALVERWERVING EN NT2-DIDACTIEK

TWEEDETAALVERWERVING EN NT2-DIDACTIEK TWEEDETAALVERWERVING EN NT2-DIDACTIEK AZC Dronten 2016-2017 Bijeenkomst 1 Lies.Alons@itta.uva.nl 1 ONDERWERPEN Scholing 2016-2017 De context van tweedetaalverwerving Didactiek in de NT2-les De praktijkopdracht

Nadere informatie

Workshop Rapport maken

Workshop Rapport maken Workshop Rapport maken Deze workshop voer je in drietallen uit. Tip: Lees voordat je aan deze workshop begint paragraaf 11.3 van Gesprekscommunicatie nog eens door! Materialen 1 Wie leest dit voor? 2 Rolbeschrijving

Nadere informatie

Speerpunt 2 Gevoelig oog. Kim Idenburg Oktober 2013

Speerpunt 2 Gevoelig oog. Kim Idenburg Oktober 2013 Speerpunt 2 Gevoelig oog Kim Idenburg Oktober 2013 1 Welkom! Vandaag: Utrechts kwaliteitskader Speerpunt 2: gevoelig oog 2 Utrechts Kwaliteitskader Het jonge kind -> toekomstig (school)succes VEEL ontwikkelingen

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Mondelinge taalvaardigheid: Van pingpongen naar tafelvoetballen WWW.CPS.NL

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Mondelinge taalvaardigheid: Van pingpongen naar tafelvoetballen WWW.CPS.NL Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Mondelinge taalvaardigheid: Van pingpongen naar tafelvoetballen WWW.CPS.NL Wat ben ik? Wat staat bovenaan m n verlanglijst? Het programma: van pingpongen

Nadere informatie

De e-learning van Gastouderland

De e-learning van Gastouderland De e-learning van Gastouderland Ook voor gastouders is het belangrijk te blijven ontwikkelen. Daarom bieden wij diverse modules aan die speciaal ontwikkeld zijn voor de kinderopvang. Gastouderland werkt

Nadere informatie

Fotolink: alleen voor ouders, sorry

Fotolink: alleen voor ouders, sorry Vanuit de trein met het uitzicht op. de laptop, onderweg naar een bijeenkomst over hoe kan het ook anders de veranderingen in de kinderopvang schrijven wij voor jullie deze nieuwsbrief Veel leesplezier

Nadere informatie

VERDIEPING evaluatiewijzer

VERDIEPING evaluatiewijzer VERDIEPING evaluatiewijzer didactisch coachen in de les De Verdieping is geschikt voor gevorderde coaches en wordt ingezet om de hoofditems uit de startset meer in detail te kunnen evalueren. Daarom is

Nadere informatie

Omgaan met kinderen die niet goed kunnen communiceren. Congres Passende Kinderopvang 24 mei 2018 Utrecht

Omgaan met kinderen die niet goed kunnen communiceren. Congres Passende Kinderopvang 24 mei 2018 Utrecht Omgaan met kinderen die niet goed kunnen communiceren Congres Passende Kinderopvang 24 mei 2018 Utrecht Kom maar in de kring Het verhaal van de Boeroe Kort voorstellen Kitty ter Doest Logopedist / Consulent

Nadere informatie

Handleiding groepsoverzicht en Ontwikkelingsperspectieven Taal Startblokken

Handleiding groepsoverzicht en Ontwikkelingsperspectieven Taal Startblokken Handleiding groepsoverzicht en Ontwikkelingsperspectieven Taal Startblokken Het doel van dit document is om een goed beeld te krijgen van de geïndiceerde kinderen. Op de locaties kennen de medewerkers

Nadere informatie

Bijlage 20 Zelfassessment adequaat samenwerken met ouders

Bijlage 20 Zelfassessment adequaat samenwerken met ouders Bijlage 20 Zelfassessment adequaat samenwerken met ouders Deze bijlage hoort bij hoofdstuk 4.9 en 4.11. Dit zelfassessment is ontwikkeld door Barbara de Boer, adviseur bij CPS. Zij maakte daarbij gebruik

Nadere informatie

De motivatiethermometer opbrengsten verhogen door motivatie. Onderwijs Innovatie Groep Datum Kim Schut

De motivatiethermometer opbrengsten verhogen door motivatie. Onderwijs Innovatie Groep Datum Kim Schut De motivatiethermometer opbrengsten verhogen door motivatie Onderwijs Innovatie Groep Datum Kim Schut Goed nieuws! 2 Toch zit u hier. Voor een interactief hoorcollege met de volgende inhoud De onderzoeksresultaten

Nadere informatie

1

1 Maak betekenisvolle onderwerpen bespreekbaar Individuele docententraining PPOZO DAG 1 PPOZO Marije Fris leerkracht basisonderwijs trainer & masterclassdocent St. DKJL Dag 1 donderdag 24 november Dag 2

Nadere informatie

VISIEWIJZER TALENTENKRACHT

VISIEWIJZER TALENTENKRACHT VISIEWIJZER TALENTENKRACHT Doel: -schoolteam krijgt door middel van discussie inzicht over zaken rond Talentenkracht (kennis vergroten, eye-openers, vragen laten ontstaan) -schoolteam ontwikkelt visie

Nadere informatie

het neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP

het neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP het neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP 15-03-2013 Inhoud Het neuropsychologisch denkkader De schoolsetting Ter ondersteuning bij het kind met

Nadere informatie

Inhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module

Inhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module Inhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module Module 1 De Nederlandse VVE-programma s en de Taallijn VVE Hoe ontwikkelen kinderen zich. ontwikkelingsgebieden. kerndoelen, tussendoelen, leerlijnen.

Nadere informatie

Hoe dienend is uw gemeente. Gemma Post Dijkstra Managing consultant Berenschot

Hoe dienend is uw gemeente. Gemma Post Dijkstra Managing consultant Berenschot Hoe dienend is uw gemeente Gemma Post Dijkstra Managing consultant Berenschot 1 Hoe dienend is uw gemeente? Programma 8.30 Ontvangst 9.00 Opening - leiderschap 9.10 Presentatie onderzoeksresultaten 9.40

Nadere informatie

Kwaliteit van spel. ANNERIEKE BOLAND, Hogeschool ipabo

Kwaliteit van spel. ANNERIEKE BOLAND, Hogeschool ipabo Kwaliteit van spel ANNERIEKE BOLAND, Hogeschool ipabo BKK WETENSCHAPSCONGRES 1 NOVEMBER 2016 Drie sneeuwmannen! jkjl Volgen van aandacht Mundy et al (2007) Gedeelde aandacht initiëren Mundy et al (2007)

Nadere informatie

Docententeam ontwikkelt zich als leergemeenschap

Docententeam ontwikkelt zich als leergemeenschap Docententeam ontwikkelt zich als leergemeenschap Actie onderzoek naar invloedrijke factoren en interventies Voorstellen Voorzitter: Prof. dr. Elly de Bruijn Lector Beroepsonderwijs Faculteit Educatie Hogeschool

Nadere informatie

Tijdens de vergadering van

Tijdens de vergadering van BAS: Samenwerken Coöperatief leren Versie Versie 2 opgesteld door Erik Datum 31 augustus 2015 Documenteigenaar Borging vastgesteld in het team Teamleden Initiatief planning Tijdens de vergadering van Ria

Nadere informatie

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 5 Evalueren en borgen van leeropbrengsten

Opbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 5 Evalueren en borgen van leeropbrengsten Opbrengstgericht omgaan met verschillen Bijeenkomst 5 Evalueren en borgen van leeropbrengsten Programma Huiswerk Evalueren van lesdoelen Presenteren van good practices Borgen in team of school - Highlights

Nadere informatie

BABYWIJS : PROFESSIONELE BABYOPVANG

BABYWIJS : PROFESSIONELE BABYOPVANG BABYWIJS : PROFESSIONELE BABYOPVANG Met korting via Gastouderland De IKK-erkende online scholing van KinderWijs TV voor beroepskrachten in de kinderopvang die werken met 0-jarigen. De ontwikkeling van

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw

Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw SLO doelen: taal, rekenen en sociaal-emotioneel PO Conferentie,Zwolle Donderdag 3 november 2011 Gäby van der Linde Wat komt

Nadere informatie

Therapeutische relatie en herstellen breuken. Workshop van de training Geïntegreerde Richtlijnbehandeling Persoonlijkheidsstoornissen

Therapeutische relatie en herstellen breuken. Workshop van de training Geïntegreerde Richtlijnbehandeling Persoonlijkheidsstoornissen Therapeutische relatie en herstellen breuken Workshop van de training Geïntegreerde Richtlijnbehandeling Persoonlijkheidsstoornissen Inhoud Workshop Deze workshop gaat over de verschillende klinische processen

Nadere informatie

*** KWALITEITSDOCUMENT KINDEROPVANG SNOOPY ***

*** KWALITEITSDOCUMENT KINDEROPVANG SNOOPY *** Titel: VVE beleid *** KWALITEITSDOCUMENT KINDEROPVANG SNOOPY *** Document code: 2.42 Soort document: Werkwijze Aantal pagina s: Aantal bijlagen: - Status: Vastgesteld Actie: Invoegen in kwaliteitsmap Datum:

Nadere informatie

Uitwerkingen van Brainpower sessies

Uitwerkingen van Brainpower sessies Hieronder zijn de resultaten van de Brainpower ingeklonken weergegeven. We zijn zo dicht mogelijk gebleven bij de geschreven teksten, maar hebben de tweedeling leraar/directeur weggelaten. Het is voor

Nadere informatie

De kwaliteit van Peuterplein

De kwaliteit van Peuterplein De kwaliteit van Peuterplein Een beoordeling aan de hand van de kwaliteitseisen uit Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie, Ministerie van OC en W, 7 juli 2010 Hans Cohen de Lara Sardes

Nadere informatie

Bijlage hoofdstuk 2. Trend: Stijging van de kwaliteit tov eerdere jaren. Veel variaties in kwaliteit, binnen en tussen instellingen

Bijlage hoofdstuk 2. Trend: Stijging van de kwaliteit tov eerdere jaren. Veel variaties in kwaliteit, binnen en tussen instellingen Bijlage hoofdstuk 2 8 januari 2016 Bijlage behorende bij hoofdstuk 2 van het SER advies Kindvoorzieningen: Evaluaties van (de kwaliteit van) Nederlandse kindvoorzieningen Fukkink et al. (2013); Veen et

Nadere informatie

NL COACH CONGRES 01/12/2017

NL COACH CONGRES 01/12/2017 Persoonlijke ontwikkeling van de sportcoach 60graden feedback assessment NL COACH CONGRES 0//07 MARK.KAPTEIN@SPORTCOACHEXCEL.NL YARA@PUREPERFORMANCECOACHING.NL WELKOM Be here Be safe Be well Doel vandaag

Nadere informatie

Leidster en leerkracht maken VVE effectief

Leidster en leerkracht maken VVE effectief het werk in VVE 2010-2014 Leidster en leerkracht maken VVE effectief Vversterk 2010-2014: vernieuwde VVE-nascholing voor professionals in peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en het basisonderwijs Het

Nadere informatie

Aanbod scholingen PEDI-NL November 2010 SCHOLINGEN PEDI-NL

Aanbod scholingen PEDI-NL November 2010 SCHOLINGEN PEDI-NL SCHOLINGEN PEDI-NL De PEDI-NL is de Nederlandse vertaling en bewerking van Pediatric Evaluation of Disability Inventory. Met de PEDI kan de mate van zelfstandigheid in het uitvoeren van de dagelijkse activiteiten

Nadere informatie

HANDELINGSGERICHT WERKEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN. Onderwijsbehoeften van de leerling 11/09/2013

HANDELINGSGERICHT WERKEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN. Onderwijsbehoeften van de leerling 11/09/2013 Gericht Werken als bril om naar het zorgbeleid te kijken zorg Handelings- Leerlingenbegeleiding fase 0 fase 1 HGW HGW Leren & studeren Studieloopbaanbegeleiding Socioemotioneel fase 2 fase 3 HGW HGW centrale

Nadere informatie

Haal het beste uit uw mensen. Vandaag én morgen. Eindbijeenkomst 3 juni

Haal het beste uit uw mensen. Vandaag én morgen. Eindbijeenkomst 3 juni Haal het beste uit uw mensen. Vandaag én morgen Eindbijeenkomst 3 juni Inhoud presentatie Waarom dit project De visie op duurzame inzetbaarheid Behoefte-inventarisatie in de branche Aan de slag met DI:

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 31 322 Kinderopvang Nr. 342 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Samen. stevige. ambities. werken aan. www.schoolaanzet.nl

Samen. stevige. ambities. werken aan. www.schoolaanzet.nl Samen werken aan stevige ambities www.schoolaanzet.nl School aan Zet biedt ons kennis en inspiratie > bestuurder primair onderwijs Maak kennis met School aan Zet School aan Zet is de verbinding tussen

Nadere informatie

Beleid Pedagogisch Coach

Beleid Pedagogisch Coach Beleid Pedagogisch Coach Versie: Januari 2019 1 Werken in de kinderopvang is een vak. Er worden hogere eisen gesteld aan de professionaliteit van onze medewerkers. Om de kwaliteit binnen Kinderparadijs

Nadere informatie

Project. Resultaten (1) Huidige studie. Resultaten (3) Resultaten (2) Begeleiding en zorg ten behoeve van matig slechthorende baby s en peuters

Project. Resultaten (1) Huidige studie. Resultaten (3) Resultaten (2) Begeleiding en zorg ten behoeve van matig slechthorende baby s en peuters Project Begeleiding en zorg ten behoeve van matig slechthorende baby s en peuters Evelien Dirks en Joke Hoek Onderzoek naar behoeften ouders/professionals Literatuur Instrumenten Producten 2 Huidige studie

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Betreft Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang - resultaten

Nadere informatie

Deel I Ervaringen uit de praktijk 13

Deel I Ervaringen uit de praktijk 13 Inhoud Deel I Ervaringen uit de praktijk 13 Hoofdstuk 1 Inleiding: wat werkt? 15 Deel I Ervaringen uit de praktijk 18 Deel II Reflecties op de praktijk 19 Deel III Het leefklimaat op de groep 20 Vragen

Nadere informatie

Thema kijken en observeren

Thema kijken en observeren Waarom is het van belang voor leerkrachten die met jonge kinderen werken? Jonge kinderen ontwikkelen zich razendsnel. Soms gaat het in sprongen, soms lineair. Het is voor een leerkracht van belang om voortdurend

Nadere informatie

SPOORBOEKJE. Introductie Rondleiden is een vak! Workshop gebruiken van instrumenten Ervaringen met instrumenten Vragen

SPOORBOEKJE. Introductie Rondleiden is een vak! Workshop gebruiken van instrumenten Ervaringen met instrumenten Vragen SPOORBOEKJE Introductie Rondleiden is een vak! Workshop gebruiken van instrumenten Ervaringen met instrumenten Vragen RONDLEIDEN IS EEN VAK! 4-jarig promotie onderzoek Samenwerkingsverband tussen: Universiteit

Nadere informatie

De leerkracht stelt duidelijke opbrengst- en inhoudsdoelen op en geeft concreet aan wat verwacht wordt van het werken in de klas en de omgang met

De leerkracht stelt duidelijke opbrengst- en inhoudsdoelen op en geeft concreet aan wat verwacht wordt van het werken in de klas en de omgang met Doelgericht werken De leerkracht stelt duidelijke opbrengst- en inhoudsdoelen op en geeft concreet aan wat verwacht wordt van het werken in de klas en de omgang met elkaar. Wat zien en horen we als onze

Nadere informatie

HBO Toegepaste psychologie Contactdag GGZ Kinderen en Jeugd. Drs. Yèrma van Egeraat Registerpsycholoog NIP

HBO Toegepaste psychologie Contactdag GGZ Kinderen en Jeugd. Drs. Yèrma van Egeraat Registerpsycholoog NIP HBO Toegepaste psychologie Contactdag GGZ Kinderen en Jeugd Drs. Yèrma van Egeraat Registerpsycholoog NIP Programma Kennismaking Competenties Gespreksvaardigheden Anamnesegesprek: o Uitvoeren o Observeren

Nadere informatie

Meesterschap op Zuid. Start van een onderzoek naar de effecten van het leiderschap van een CvB in Rotterdam-Zuid. Cora Vinke

Meesterschap op Zuid. Start van een onderzoek naar de effecten van het leiderschap van een CvB in Rotterdam-Zuid. Cora Vinke Meesterschap op Zuid Start van een onderzoek naar de effecten van het leiderschap van een CvB in Rotterdam-Zuid Cora Vinke Voorstellen INTRODUCTIE & AANLEIDING PCBO 6800 leerlingen die onderwijs krijgen

Nadere informatie

VERBETERING IN BEELD

VERBETERING IN BEELD Brainstorm 1 2 Observatie Interpretatie 3 4 5 Brainstorm 1 Brainstorm 1 Doel: Identificeren waar men wel en niet blij mee is Observatie Tijd 60-90 minuten Vragen Onderstaande vragen worden klassikaal behandeld

Nadere informatie

VERTROUWEN IS DE BASIS

VERTROUWEN IS DE BASIS VERTROUWEN IS DE BASIS 1 STICHTING ALGEMEEN BIJZONDERE SCHOLENGROEP AMSTERDAM 2 INHOUDSOPGAVE Voorwoord 1 Inleiding 2 Missie, visie, kernwaarden en motto 2 Onze scholen 4 Strategie en aanpak 7 ABSA beleidspunten

Nadere informatie

Plaats Kinderdagverblijf Peuterspeelzaal School

Plaats Kinderdagverblijf Peuterspeelzaal School De gemeente Halderberge heeft tot taak het maken van proces- en resultaatafspraken bij Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE). Om deze afspraken te kunnen monitoren heeft de gemeente aan de GGD gevraagd

Nadere informatie

TREND RAPPORTAGE KWALITEITSVRAGENLIJST RAPPORTAGE 2E MONTESSORISCHOOL HET WINTERKONINKJE,

TREND RAPPORTAGE KWALITEITSVRAGENLIJST RAPPORTAGE 2E MONTESSORISCHOOL HET WINTERKONINKJE, TREND RAPPORTAGE KWALITEITSVRAGENLIJST RAPPORTAGE 2E MONTESSORISCHOOL HET WINTERKONINKJE, december 2014 1 ALGEMEEN 1.1 Inleiding Algemeen Het instrument de Kwaliteitsvragenlijst is een hulpmiddel om de

Nadere informatie

Lerende partnerships

Lerende partnerships Lerende partnerships Een onderzoek naar de lerende organisatie binnen de strategische samenwerkingen (Partnerships) tussen de bacheloropleiding Sportkunde en publieke organisaties in het werkveld van sport

Nadere informatie

Wetenschap en praktijk: in co-creatie verbonden. Prof. dr. Petri Embregts

Wetenschap en praktijk: in co-creatie verbonden. Prof. dr. Petri Embregts Wetenschap en praktijk: in co-creatie verbonden Prof. dr. Petri Embregts Kwaliteit van zorg- en hulpverlening vindt in de meest wezenlijke vorm plaats in een betekenisvolle relatie tussen de cliënt en

Nadere informatie

Visie op ouderbetrokkenheid

Visie op ouderbetrokkenheid Visie op ouderbetrokkenheid Basisschool Lambertus Meestersweg 5 6071 BN Swalmen tel 0475-508144 e-mail: info@lambertusswalmen.nl website: www.lambertusswalmen.nl 1 Maart 2016 Inleiding: Een beleidsnotitie

Nadere informatie

1.3. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten en passen enkele uitgangspunten bewust en systematisch toe.

1.3. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten en passen enkele uitgangspunten bewust en systematisch toe. 1. Uitgangspunten HGW 2. Reflectie 3. Communicatie Implementatie HGW-OGW Leerkrachten Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 1.1. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten van HGW niet maar passen deze (gedeeltelijk)

Nadere informatie

Algemene informatie Kinderopvang 0-4. November 2014

Algemene informatie Kinderopvang 0-4. November 2014 Algemene informatie Kinderopvang 0-4 November 2014 Voorwoord Positive Action wordt in Amerika met veel succes uitgevoerd. Het is een bewezen effectief programma dat positieve resultaten behaalt op zowel

Nadere informatie

Dienstenbeschrijving communicatieve vaardigheden

Dienstenbeschrijving communicatieve vaardigheden Dienstenbeschrijving communicatieve vaardigheden Training-1 Training-2 Training-3 : Basistraining communicatieve vaardigheden : Communicatieve vaardigheden voor professionals : Hoe voer ik een intakegesprek

Nadere informatie

Pedagogische Kwaliteit & De NCKO-Kwaliteitsmonitor

Pedagogische Kwaliteit & De NCKO-Kwaliteitsmonitor Pedagogische Kwaliteit & De NCKO-Kwaliteitsmonitor Regionale bijeenkomsten voor pedagogisch medewerkers 2010 NCKO Prof. dr. Louis Tavecchio Dr. Ruben Fukkink Dr. Mirjam Gevers Deynoot-Schaub Drs. Katrien

Nadere informatie

?Wetenschap? Verloop van de workshop 10/3/2016. Jonge kinderen en hun creatieve aanpak van wetenschap. Hoe begeleid je hen doorheen het leerproces?

?Wetenschap? Verloop van de workshop 10/3/2016. Jonge kinderen en hun creatieve aanpak van wetenschap. Hoe begeleid je hen doorheen het leerproces? Jonge kinderen en hun creatieve aanpak van wetenschap. Hoe begeleid je hen doorheen het leerproces? Bea Merckx bea.merckx@arteveldehs.be Jozefien Schaffler jozefien.schaffler@arteveldehs.be CEYS projectmedewerkers

Nadere informatie

RESULTATEN. Rapportage Klimop, Aalten

RESULTATEN. Rapportage Klimop, Aalten RESULTATEN Rapportage Klimop, Aalten april 2016 1 ALGEMEEN 1.1 Inleiding Algemeen Het instrument de Kwaliteitsvragenlijst is een hulpmiddel om de kwaliteit van de school en/of het schoolbestuur in kaart

Nadere informatie

Communiceren met ouders. Silke Jansen Orthopedagoog Gezin en Gedrag REC 4 Vierland

Communiceren met ouders. Silke Jansen Orthopedagoog Gezin en Gedrag REC 4 Vierland Communiceren met ouders Silke Jansen Orthopedagoog Gezin en Gedrag REC 4 Vierland Inhoud van de workshop 1. Kind binnen systeem 2. School en ouders gelijkwaardig? 3. Richtlijnen bij oudercontacten 4.

Nadere informatie

Verbeterplan VVE 2012/2013

Verbeterplan VVE 2012/2013 Verbeterplan VVE 2012/2013 ( Naam Spilcentrum ) Basisschool: Peuterwerk: Kinderopvang: Jeugdgezondheidszorg: A. Condities A0 GGD Rapport Jaarlijks inspectierapport GGD A0.1 Recent rapport beschikbaar A0.2

Nadere informatie

Het belang van (ondersteuning van) communicatie bij personen met een verstandelijke handicap

Het belang van (ondersteuning van) communicatie bij personen met een verstandelijke handicap Het belang van (ondersteuning van) communicatie bij personen met een verstandelijke handicap Prof. dr. Bea Maes, Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek, K.U.Leuven 1. Centrale rol van taal en communicatie

Nadere informatie

Techniek met jonge kinderen

Techniek met jonge kinderen Techniek met jonge kinderen Hanno van Keulen Lector Leiderschap in Onderwijs en Opvoeding Hogeschool Windesheim Flevoland Leve Het Jonge Kind Jaarcongres, Utrecht, 4 november 2014 Voorstellen Hanno van

Nadere informatie

RESULTATEN. Rapportage Triangel, Aalten

RESULTATEN. Rapportage Triangel, Aalten RESULTATEN Rapportage Triangel, Aalten april 2016 1 ALGEMEEN 1.1 Inleiding Algemeen Het instrument de Kwaliteitsvragenlijst is een hulpmiddel om de kwaliteit van de school en/of het schoolbestuur in kaart

Nadere informatie

The Ultimate TeamShaker

The Ultimate TeamShaker The Ultimate TeamShaker Els Froyen Chris Van Dam Kurt Van Steenwinkel Vier categorieën 1. Oplossingsgericht taalgebruik 2. De kunst van het complimenteren 3. Waarderende zelfbenadering 4. Positieve interactie

Nadere informatie

32 AUGUSTUS/SEPTEMBER Het stimuleren van. als nieuw ILLUSTRATIE STEFANIE KAMPMAN

32 AUGUSTUS/SEPTEMBER Het stimuleren van. als nieuw ILLUSTRATIE STEFANIE KAMPMAN 32 AUGUSTUS/SEPTEMBER 2014 Het stimuleren van als nieuw ILLUSTRATIE STEFANIE KAMPMAN AUGUSTUS/SEPTEMBER 2014 33 WETENSCHAP VAN AANDACHT VOOR DE JUF NAAR AANDACHT VOOR ELKAAR groepsprocessen element van

Nadere informatie

Sterkte-Zwakte Analyse

Sterkte-Zwakte Analyse Sterkte-Zwakte Analyse Naam en klas student: Dirkje Martens PEH16DA Stagegroep: Groep 5 en 6. Naam SLB: Frank Verwater Datum: Februari 2017 t/m april 2017 Naam Werkplekbegeleider: Stageschool: Taal stellen

Nadere informatie

28 BELEID BESTUUR MANAGEMENT & PEDAGOGIEK IN DE KINDEROPVANG

28 BELEID BESTUUR MANAGEMENT & PEDAGOGIEK IN DE KINDEROPVANG De relatie tussen structurele en proceskwaliteit is geen lineaire relatie. Er wordt geen ondubbelzinnige ondersteuning gevonden voor de veronderstelling dat als er voldaan wordt aan de voorwaarden voor

Nadere informatie

Opleidingsplan

Opleidingsplan Opleidingsplan 2017-2018 1 Opleidingsplan 2017-2018 1 Inleiding 3 Aanleiding 3 Doel 3 Visie 3 Scholing 4 Kinder EHBO 4 Taalniveau 3F 4 Scholing voor pedagogisch medewerkers die werken met 0-jarigen 4 TINK

Nadere informatie

Kom erbij! -Week van de eenzaamheid 2017-

Kom erbij! -Week van de eenzaamheid 2017- Kom erbij! -Week van de eenzaamheid 2017- Kom erbij! Met Kom erbij! is er van 21 september t/m 1 oktober extra aandacht voor eenzaamheid tijdens de Week van de eenzaamheid. Deze speciale week is in het

Nadere informatie

SCHOOL ONDERSTEUNINGS PROFIEL

SCHOOL ONDERSTEUNINGS PROFIEL VRAGENLIJST (DEEL 2) UITERSTE INLEVERDATUM 21-3-2014 Met het Schoolondersteuningsprofiel worden de volgende onderdelen in beeld gebracht (zie kader): Specifieke kennis en kunde Aantoonbare specifieke deskundigheid

Nadere informatie

31/10/2017. Kwaliteit in gidsenwerking. begin en eind van de rondleiding

31/10/2017. Kwaliteit in gidsenwerking. begin en eind van de rondleiding Kwaliteit in gidsenwerking begin en eind van de rondleiding 1 voor en achter de schermen website: kwaliteit.toerismevlaanderen.be/gidsenwerking de toolkit in de kijker workshops getuigenissen 2 de toolkit

Nadere informatie

Leren & Leven in het Kindcentrum

Leren & Leven in het Kindcentrum Leren & Leven in het Kindcentrum Leren & Leven Leren & Leven heeft een aanpak en een programma waarmee alle kinderen ondersteund en uitgedaagd worden in het ontwikkelen van hun unieke talenten. De aanpak

Nadere informatie

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent

Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent Move to make a difference Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent Alien van der Sluis en Arjan Pruim Introductie Quiz(je) Beetje theorie Praktijk Gesprek Rondje la Rondje langs de velden

Nadere informatie

Doorgaande lijn binnen de voor- en vroegschool in xxx

Doorgaande lijn binnen de voor- en vroegschool in xxx Kwaliteitskaart Doorgaande lijn binnen de voor- en vroegschool in xxx De doorgaande lijn van voor- naar vroegschool vormt al jaren een belangrijk onderdeel van de vveaanpak. Bij een doorgaande (ontwikkelingsleer)lijn

Nadere informatie

Lerende Organisatie in publiek-publieke samenwerkingen (hogeschool en grootstedelijke gemeentes) Bovens, J. & Moresi, S., 2019

Lerende Organisatie in publiek-publieke samenwerkingen (hogeschool en grootstedelijke gemeentes) Bovens, J. & Moresi, S., 2019 Lerende Organisatie in publiek-publieke samenwerkingen (hogeschool en grootstedelijke gemeentes) Bovens, J. & Moresi, S., 2019 Een onderzoek naar de lerende organisatie binnen de strategische samenwerkingen

Nadere informatie

Uitdagen zorgt voor leren! Hoe je interactie voor taal- en denkontwikkeling kunt realiseren in alle vakken

Uitdagen zorgt voor leren! Hoe je interactie voor taal- en denkontwikkeling kunt realiseren in alle vakken Ronde 8 Anne-Christien Tammes & Sjouke Sytema Marnix Academie, Utrecht Contact: a.tammes@hsmarnix.nl s.sytema@hsmarnix.nl Uitdagen zorgt voor leren! Hoe je interactie voor taal- en denkontwikkeling kunt

Nadere informatie

Toelichting zeven dimensies

Toelichting zeven dimensies Toelichting zeven dimensies Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs December 2009 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys Inhoudsopgave Zeven dimensies 3 1. De kwaliteitsdimensies

Nadere informatie

PE,PEPP en Samen Werken

PE,PEPP en Samen Werken PE,PEPP en Samen Werken Permanente Educatie Platform voor Pedagogische Professionals Begeleiding, Ondersteuning, Tijd en Moeite 15-10-2015 Alex Cornellissen Kleine Ikke lid AGOOP 1 Permanente Educatie

Nadere informatie