Behartigen van professionele kwaliteit in kinderopvang, onderwijs en zorg voor jonge kinderen. Pauline Slot Universiteit Utrecht

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Behartigen van professionele kwaliteit in kinderopvang, onderwijs en zorg voor jonge kinderen. Pauline Slot Universiteit Utrecht"

Transcriptie

1 Behartigen van professionele kwaliteit in kinderopvang, onderwijs en zorg voor jonge kinderen Pauline Slot Universiteit Utrecht

2 Vroege ontwikkeling van kinderen Voorschools Groep 1-3

3 Interacties van kinderen: voorbeeld uit de praktijk

4 Effecten op ontwikkeling van kinderen Kwaliteit van interacties Hogere educatieve kwaliteit -> aandachtsfunctie Activiteitenaanbod -> curriculum Spelverrijking -> woordenschat Fantasiespel -> woordenschat VVE (ofwel aanbod van activiteiten mbt taal, rekenen etc.) -> woordenschat Leseman & Veen, 2016

5 Kwaliteit doet ertoe Maar hoe ziet hoge kwaliteit er dan uit?

6 Proceskwaliteit in pre-cool (N=270 representatief) en CARE (N=28 good practices) precool kdv 4 3 CARE kdv precool psz CARE psz 2 1 positieve sfeer negatieve sfeer sensitiviteit leidster kindperspectief gedragsbegeleiding leren en ontwikkeling kwaliteit feedback taalstimulering Van de Riet & Slot, 2017; Slot et al., 2015

7 Europees onderzoek: CARE project Kwaliteit naar type activiteit Spanningsveld kindgericht en educatief -> maar ook goede voorbeelden Slot et al., Positive Climate Negative Climate Teacher Sensitivity Regard for Children's Perspectives Behavior Guidance Facilitation of Learning & Development Quality of Feedback Language Modeling Play Academic/Educational Creative Meal

8 Begeleid spel in kinderopvang

9 Kwaliteit in good practice instellingen Overall hoger niveau (dus tijdens alle activiteiten) Benutten van alle momenten als leermomenten Inhoud: vooral ontluikende gecijferdheid en activiteiten op gebied van wetenschap en technologie bleken van hogere kwaliteit Vorm: activiteiten in kleine groepjes lieten hogere kwaliteit zien Slot et al., 2016

10 Kwaliteit doet ertoe Maar hoe kunnen we kwaliteit verbeteren?

11 Relaties structurele en proceskwaliteit Type voorziening Professionalisering VVE programma Staf-kindra+o 0.15 GroepsgrooEe 0.1 Opleidingsniveau PM Emo+onele kwaliteit Educa+eve kwaliteit Slot et al., 2015

12 Rol van curriculum/vve Het werken met een VVE-programma blijkt bij te dragen aan hogere educatieve kwaliteit (Slot et al., 2015) Gebalanceerd aanbod van verschillende soorten spel en activiteiten die beroep doen op brede ontwikkeling gerelateerd aan hogere educatieve kwaliteit (Slot et al., 2016) -> gaat in de praktijk vaak samen met meer teamoverleg om dit gezamenlijk vorm te geven, aan te passen en te evalueren (professionalisering)

13 Aandacht voor Professionalisering Educatieve doelen van het werk bespreken Sociaal-emotionele doelen van het werk bespreken Samen vakliteratuur bespreken Reflectie op het werk Opbrengstgericht werken Teamprofessionalisering Samen nascholing volgen Bij elkaar in de groep kijken Observeren en feedback geven aan elkaar Kinderen die extra aandacht nodig hebben bespreken Ontwikkeling & functioneren kinderen bespreken Samen activiteiten evalueren & bijstellen Samen activiteiten kiezen & ontwerpen Samen vormgeven aan curriculum Permanente kwaliteitsbewaking Leren on the job Peuterspeelzalen Kinderdagverblijven 1( Nooit), 2 (minder dan een keer per maand), 3 (een keer per maand), 4 (twee tot drie keer per maand), 5 (wekelijks), 6 (twee tot vier keer per week), (7 (Dagelijks)

14 Good practices in PD Belangrijke elementen: - Koppelen van theorie en praktijk - Bottom-up en gezamenlijke uitvoering om te komen tot een professionele cultuur -> professionele leergemeenschappen - Rol van reflectie Reggio als voorbeeld Bove et al., 2016 Henrichs, Slot, & Leseman, 2016

15 Conclusies Eerste jaren erg belangrijk in de ontwikkeling van kinderen Proceskwaliteit en aanbod van spel en activiteiten van belang voor de ontwikkeling van woordenschat en aandachtsfunctie Emotionele kwaliteit is in de midden- tot hoge range, maar de educatieve kwaliteit blijft achter Verhogen van kwaliteit Curriculum/VVE Professionalisering

16 Europese inspiratie CARE website: ecec-care.org Contact:

17 Referenties Bove, C., Mantovani, S. Jensen, B., Karwowska-Struczyk, M., & Wysłowska, O. (2016). Report on good practice case studies of professional Development in three countries. CARE: Curriculum & Quality Analysis and Impact Review of European Early Childhood Education and Care, Utrecht University. Henrichs, L. F., Slot, P. L., & Leseman, P. P. M. (2016). Professionele ontwikkeling in voorschoolse voorzieningen. Een literatuurstudie naar doeltreffende professionaliseringsvormen en activiteiten. Utrecht: Afdeling Orthopedagogiek Cognitieve en Motorische Ontwikkelingsproblemen, Universiteit Utrecht. Leseman, P. & Veen, A. (eds) Pre-COOL cohortonderzoek. Effecten van kwaliteit van voorschoolse instellingen. Amsterdam: Kohnstamm Instituut. Report 947 Pre-COOL cohortonderzoek. resultaten over de voorschoolse periode. Amsterdam: Kohnstamm Instituut. Report 932 Slot, P. L., Cadima, J., Salminen, J. E., Pastori, G., & Lerkkanen, M-K. (2016). Multiple case study in seven European countries regarding culture-sensitive classroom quality assessment. CARE: Curriculum & Quality Analysis and Impact Review of European Early Childhood Education and Care, University of Jyväskylä Slot, P.L., Leseman, P.P.M., Mulder, H., & Verhagen, J. (2015). Associations between structural quality aspects and process quality in Dutch early childhood education and care settings. Early Childhood Research Quarterly, 33, doi: j.ecresq

Ontwikkeling van kinderen en relatie met kwaliteit van voorschoolse instellingen

Ontwikkeling van kinderen en relatie met kwaliteit van voorschoolse instellingen Ontwikkeling van kinderen en relatie met kwaliteit van voorschoolse instellingen Presentatie pre-cool cohortonderzoek Bijeenkomst G37 30 juni 2016 Annemiek Veen Pre-COOL cohortonderzoek Kohnstamm Instituut

Nadere informatie

ILLUSTRATIE STEFANIE KAMPMAN 32 BELEID BESTUUR MANAGEMENT & PEDAGOGIEK IN DE KINDEROPVANG APRIL 2014

ILLUSTRATIE STEFANIE KAMPMAN 32 BELEID BESTUUR MANAGEMENT & PEDAGOGIEK IN DE KINDEROPVANG APRIL 2014 ILLUSTRATIE STEFANIE KAMPMAN 32 BELEID BESTUUR MANAGEMENT & PEDAGOGIEK IN DE KINDEROPVANG APRIL 2014 BELEID BESTUUR MANAGEMENT & PEDAGOGIEK IN DE KINDEROPVANG APRIL 2014 33 WETENSCHAP KWALITEIT DOET ERTOE!

Nadere informatie

De cruciale rol van taal binnen het aanbod voor het jonge kind

De cruciale rol van taal binnen het aanbod voor het jonge kind De cruciale rol van taal binnen het aanbod voor het jonge kind Workshop CPS congres 13 oktober 2016 Lotte Henrichs Centrum voor Onderwijs & Leren Onderwijsadvies & Training Doel vandaag Inzicht in hoe

Nadere informatie

28 BELEID BESTUUR MANAGEMENT & PEDAGOGIEK IN DE KINDEROPVANG

28 BELEID BESTUUR MANAGEMENT & PEDAGOGIEK IN DE KINDEROPVANG De relatie tussen structurele en proceskwaliteit is geen lineaire relatie. Er wordt geen ondubbelzinnige ondersteuning gevonden voor de veronderstelling dat als er voldaan wordt aan de voorwaarden voor

Nadere informatie

Loont VVE? Paul Leseman

Loont VVE? Paul Leseman Loont VVE? Paul Leseman Waar gaat VVE over? Extra kindplaatsen in peuterspeelzalen en kinderdagverblijven voor kinderen die anders niet aan zo n voorziening zouden deelnemen. Verbetering van de structurele

Nadere informatie

4.1 Inleiding. 4.2 Kwaliteit in voorschoolse voorzieningen

4.1 Inleiding. 4.2 Kwaliteit in voorschoolse voorzieningen 4 Kwaliteit van voorzieningen en effecten op ontwikkeling van kinderen (Pauline Slot, Martine Broekhuizen, Paul Leseman (Universiteit Utrecht) en Annemiek Veen (Kohnstamm Instituut)) 4.1 Inleiding Voorschoolse

Nadere informatie

Proceskwaliteit onderzocht op peutercentrum De Blokkendoos

Proceskwaliteit onderzocht op peutercentrum De Blokkendoos Proceskwaliteit onderzocht op peutercentrum De Blokkendoos Dr. Lotte Henrichs Centrum voor Onderwijs en Leren, Onderwijsadvies & Training Universiteit Utrecht m.m.v. Imara van Zantwijk en Judith Schmidt

Nadere informatie

Universeel en geïntegreerd. Paul Leseman

Universeel en geïntegreerd. Paul Leseman Universeel en geïntegreerd Paul Leseman Waarom geïntegreerd? Lappendeken van voorzieningen, meerdere voorzieningen in combinatie, formele en informele vormen tegelijk. Weinig stabiliteit in termen van

Nadere informatie

18-10-2013. Overzicht. Onderzoek Educatie aan het jonge kind: wat weten we over opbrengsten? Investeren in educatie aan het jonge kind

18-10-2013. Overzicht. Onderzoek Educatie aan het jonge kind: wat weten we over opbrengsten? Investeren in educatie aan het jonge kind Overzicht Investeren in educatie aan het jonge kind Onderzoek en opbrengsten Lotte Henrichs Onderzoek Educatie aan het jonge kind: wat weten we over opbrengsten? Kwaliteit wat is kwaliteit? Utrechts KwaliteitsKader

Nadere informatie

Onderzoek kwaliteit VVE Utrecht Hier komt tekst wetenschap en werkveld ontmoeten Hier komt ook tekst elkaar

Onderzoek kwaliteit VVE Utrecht Hier komt tekst wetenschap en werkveld ontmoeten Hier komt ook tekst elkaar Onderzoek kwaliteit VVE Utrecht 2012-2015 Lotte Henrichs en Paul Leseman (UU) Hier komt tekst wetenschap en werkveld ontmoeten Hier komt ook tekst elkaar Kwaliteit VVE Utrecht in gemengde groepen 2007-2011

Nadere informatie

Bijlage hoofdstuk 2. Trend: Stijging van de kwaliteit tov eerdere jaren. Veel variaties in kwaliteit, binnen en tussen instellingen

Bijlage hoofdstuk 2. Trend: Stijging van de kwaliteit tov eerdere jaren. Veel variaties in kwaliteit, binnen en tussen instellingen Bijlage hoofdstuk 2 8 januari 2016 Bijlage behorende bij hoofdstuk 2 van het SER advies Kindvoorzieningen: Evaluaties van (de kwaliteit van) Nederlandse kindvoorzieningen Fukkink et al. (2013); Veen et

Nadere informatie

Wat draagt bij aan kwaliteit en effectiviteit van VVE?

Wat draagt bij aan kwaliteit en effectiviteit van VVE? Wat draagt bij aan kwaliteit en effectiviteit van VVE? Een overzicht van bevindingen uit recente literatuur GEMEENTE Wat kunt u vinden in dit overzicht? Deze factsheet beschrijft een literatuuronderzoek

Nadere informatie

EFFECTEN VAN VIB EN VVE IN DE KINDEROPVANG

EFFECTEN VAN VIB EN VVE IN DE KINDEROPVANG Kenniscentrum Onderwijs en Ontwikkeling Hogeschool van Amsterdam EFFECTEN VAN VIB EN VVE IN DE KINDEROPVANG Ruben Fukkink 1951: DE ALLEREERSTE VIDEO EFFECTEN VIDEO-FEEDBACK OP GEZINNEN 0,8 0,7 Meta-analyse

Nadere informatie

Pedagogische kwaliteit gemeten in peuterspeelzalen

Pedagogische kwaliteit gemeten in peuterspeelzalen Pedagogische kwaliteit gemeten in peuterspeelzalen ANNEMIEK VEEN RUBEN FUKKINK MIRJAM GEVERS DEYNOOT-SCHAUB ANNA HEURTER KATRIEN HELMERHORST IRIS BOLLEN Pedagogische kwaliteit gemeten in peuterspeelzalen

Nadere informatie

PE,PEPP en Samen Werken

PE,PEPP en Samen Werken PE,PEPP en Samen Werken Permanente Educatie Platform voor Pedagogische Professionals Begeleiding, Ondersteuning, Tijd en Moeite 15-10-2015 Alex Cornellissen Kleine Ikke lid AGOOP 1 Permanente Educatie

Nadere informatie

Preview. Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang. Pedagogische doelen. Wat is kwaliteit?

Preview. Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang. Pedagogische doelen. Wat is kwaliteit? Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang Preview Wat is kwaliteit? Stand van zaken anno 2009 Waarom VVE in de kinderopvang? Doelgroepen Professionalisering Kwaliteit van VVE: wat werkt? Wat voegt VVE toe?

Nadere informatie

Resultaten van de eerste twee metingen van het cohortonderzoek pre-cool

Resultaten van de eerste twee metingen van het cohortonderzoek pre-cool Resultaten van de eerste twee metingen van het cohortonderzoek pre-cool Symposiumvoorstel voor de ORD 2014 Indiener: Annemiek Veen Auteurs: Anna Heurter, Ineke van der Veen (Kohnstamm Instituut, Universiteit

Nadere informatie

Pedagogische kwaliteit gemeten in peuterspeelzalen

Pedagogische kwaliteit gemeten in peuterspeelzalen Pedagogische kwaliteit gemeten in peuterspeelzalen Pedagogische kwaliteit gemeten in peuterspeelzalen Uitkomsten uit het pre-cool cohortonderzoek en het -onderzoek naast elkaar gezet ANNEMIEK VEEN RUBEN

Nadere informatie

Kwaliteit vroege opvang en educatie het gaat goed, maar het kan beter. Paul Leseman

Kwaliteit vroege opvang en educatie het gaat goed, maar het kan beter. Paul Leseman Kwaliteit vroege opvang en educatie het gaat goed, maar het kan beter Paul Leseman en we moeten voorkomen dat de winst van het afgelopen decennium ons weer uit de handen glipt Kwaliteitsmonitor Kinderopvang

Nadere informatie

20 juni Informatiebijeenkomst Jonge Kind

20 juni Informatiebijeenkomst Jonge Kind 20 juni 2016 Informatiebijeenkomst Jonge Kind Inhoud bijeenkomst Harmonisatie, stand van zaken: (Danielle Wille) Recente onderzoeksresultaten en aangekondigde kwaliteitsmaatregelen (Rob Lenoir) Subsidies:

Nadere informatie

Professionaliseringsaanbod W&T TOEGELICHT

Professionaliseringsaanbod W&T TOEGELICHT Introductie De vijf verdiepingsmodules bestaan uit minimaal 3 en maximaal 6 bijeenkomsten en hieronder vind u een toelichting bij elke module omtrent de inhoud en bijeenkomsten. Verdiepingsmodule 1: Rekenen

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Tavecchio, L. (2008). Drie soorten kinderopvang vergeleken. Kind en Adolescent Review, 15(4),

Citation for published version (APA): Tavecchio, L. (2008). Drie soorten kinderopvang vergeleken. Kind en Adolescent Review, 15(4), UvA-DARE (Digital Academic Repository) Drie soorten kinderopvang vergeleken Tavecchio, L.W.C. Published in: Kind en Adolescent Review Link to publication Citation for published version (APA): Tavecchio,

Nadere informatie

04/04/2017. IntervenTOS Cohortstudie 219 kinderen met TOS Gevolgd in

04/04/2017. IntervenTOS Cohortstudie 219 kinderen met TOS Gevolgd in Cohortstudie 219 kinderen met TOS Gevolgd in 2014-2015 Kwaliteitskenmerken van logopedie en speciaal en regulier onderwijs bij kleuters met TOS Gerda Bruinsma MSc Siméacongres Inzicht Uitzicht 6 april

Nadere informatie

32 AUGUSTUS/SEPTEMBER Het stimuleren van. als nieuw ILLUSTRATIE STEFANIE KAMPMAN

32 AUGUSTUS/SEPTEMBER Het stimuleren van. als nieuw ILLUSTRATIE STEFANIE KAMPMAN 32 AUGUSTUS/SEPTEMBER 2014 Het stimuleren van als nieuw ILLUSTRATIE STEFANIE KAMPMAN AUGUSTUS/SEPTEMBER 2014 33 WETENSCHAP VAN AANDACHT VOOR DE JUF NAAR AANDACHT VOOR ELKAAR groepsprocessen element van

Nadere informatie

Ontwikkelen van responsieve gespreksstrategieën tijdens het reflecteren met jonge kinderen

Ontwikkelen van responsieve gespreksstrategieën tijdens het reflecteren met jonge kinderen Ontwikkelen van responsieve gespreksstrategieën tijdens het reflecteren met jonge kinderen Anouk Vanherf, Annick Biesmans, Veerle Van Raemdonck Kenniscentrum Urban Coaching & Education Bacheloropleiding

Nadere informatie

Running head: STRUCTURELE KWALITEITSKENMERKEN EN EMOTIONELE 1 ONDERSTEUNING

Running head: STRUCTURELE KWALITEITSKENMERKEN EN EMOTIONELE 1 ONDERSTEUNING Running head: STRUCTURELE KWALITEITSKENMERKEN EN EMOTIONELE 1 ONDERSTEUNING De Relatie Tussen Structurele Kwaliteitskenmerken en de Kwaliteit van Emotionele Ondersteuning Door de Pedagogisch Medewerkers

Nadere informatie

Outline. Actie-onderzoek

Outline. Actie-onderzoek Hoge proceskwaliteit bereiken in educatie aan het jonge kind: professionele ontwikkeling is onmisbaar! Nu voor Later 8 oktober 0 Lotte Henrichs Outline UKK als kapstok voor resultaten actieonderzoek Proceskwaliteit

Nadere informatie

De Nederlandse kinderopvang in wetenschappelijk perspectief

De Nederlandse kinderopvang in wetenschappelijk perspectief De Nederlandse kinderopvang in wetenschappelijk perspectief Ruben Fukkink (red.), Marleen Groeneveld, Lotte Henrichs, Lisanne Jilink, Paul Leseman, Pauline Slot, Harriet Vermeer ISBN 978 90 8850 794 6

Nadere informatie

De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van. Kinderen

De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van. Kinderen Voorschoolse vorming en de ontwikkeling van kinderen 1 De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van Kinderen The Relationship between Early Child Care, Preschool Education and Child Development

Nadere informatie

Ontwikkelingen rond VVE in kort bestek

Ontwikkelingen rond VVE in kort bestek Ontwikkelingen rond VVE in kort bestek Inleiding De Voor- en Vroegschoolse Educatie en de daarmee te behalen opbrengsten in de ontwikkeling van kinderen staan volop in de belangstelling vanwege het maatschappelijk

Nadere informatie

Curriculum voor het jonge kind

Curriculum voor het jonge kind Kennisdossier kinderopvang BKK Curriculum voor het jonge kind Auteur: Dr. P.L. Slot BKK2016001 Kennisdossier kinderopvang BKK De kinderopvang ontwikkelt zich wereldwijd snel als een professionele pedagogische

Nadere informatie

Onderzoek naar voorschrijven door Verpleegkundig Specialisten. Anneke Francke, mede namens Marieke Kroezen (NIVEL) 19 juni 2014

Onderzoek naar voorschrijven door Verpleegkundig Specialisten. Anneke Francke, mede namens Marieke Kroezen (NIVEL) 19 juni 2014 Onderzoek naar voorschrijven door Verpleegkundig Specialisten Anneke Francke, mede namens Marieke Kroezen (NIVEL) 19 juni 2014 In de praktijk horen we niet alleen dat de kwaliteit van het voorschrijven

Nadere informatie

Terugkoppelingsrapport

Terugkoppelingsrapport Terugkoppelingsrapport LKK januari 2018 Inleiding De kwaliteit van de kinderopvang in Nederland is overwegend positief, zo blijkt uit de eerste meting van de Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang (LKK).

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 31 322 Kinderopvang Nr. 390 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Professionele ontwikkeling in voorschoolse voorzieningen

Professionele ontwikkeling in voorschoolse voorzieningen Een literatuurstudie naar doeltreffende professionaliseringsvormen en -activiteiten Dr. L. F. Henrichs Dr. P.L. Slot Prof. Dr. P. P.M. Leseman Juni 2016 Samenvatting ii 1 Aanleiding voor het onderzoek

Nadere informatie

Gemeentelijk Beleid Bestrijding

Gemeentelijk Beleid Bestrijding Gemeentelijk Beleid Bestrijding Onderwijs Achterstanden 2016 2019 1 Inhoud 1. Inleiding 3 2. Uitgangspunten 4 3. Doelstelling 5 4. Indicatie en toeleiding 6 5. Voor- en Vroegschoolse educatie 8 6. Thuisprogramma

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333

Nadere informatie

Flitstraining RAPP-it: de snelle reflectie app

Flitstraining RAPP-it: de snelle reflectie app Flitstraining RAPP-it: de snelle reflectie app Karen D. Könings, PhD Jean van Berlo, MSc* Maastricht University Dept. Educational Development and Research Faculty of Health, Medicine and Life sciences

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 31 293 Primair Onderwijs 31 322 Kinderopvang Nr. 325 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de

Nadere informatie

Interactievaardigheden in de Kinderopvang

Interactievaardigheden in de Kinderopvang Interactievaardigheden in de Kinderopvang Toelichtende tekst bij PowerPoint pedagogisch kader training Voorleescoördinator In 2012 is een landelijke meting uitgevoerd door het Nederlands Consortium Kinderopvang

Nadere informatie

EFFECTEN VAN PERMANENT LEREN EN PEDAGOGISCHE BEGELEIDING OP DE KWALITEIT VAN VOORZIENINGEN VOOR JONGE KINDEREN.

EFFECTEN VAN PERMANENT LEREN EN PEDAGOGISCHE BEGELEIDING OP DE KWALITEIT VAN VOORZIENINGEN VOOR JONGE KINDEREN. EFFECTEN VAN PERMANENT LEREN EN PEDAGOGISCHE BEGELEIDING OP DE KWALITEIT VAN VOORZIENINGEN VOOR JONGE KINDEREN. Brecht Peleman VBJK Vakgroep Sociale Agogiek Universiteit Gent Kindbegeleiders / kleuterleiders

Nadere informatie

Kunnen we het educatief handelen door tweedejaars pabostudenten verbeteren?

Kunnen we het educatief handelen door tweedejaars pabostudenten verbeteren? Kunnen we het educatief handelen door tweedejaars pabostudenten verbeteren? Een onderzoek naar de opbrengsten van Class-informatie Diny Langendijk & Cathy van Tuijl, Saxion hogescholen Samenvatting Educatief

Nadere informatie

Kwaliteit en Stabiliteit van Emotionele Ondersteuning op de Sociaal-Emotionele Ontwikkeling van Kinderen E. E. H. A. van de Riet Universiteit Utrecht

Kwaliteit en Stabiliteit van Emotionele Ondersteuning op de Sociaal-Emotionele Ontwikkeling van Kinderen E. E. H. A. van de Riet Universiteit Utrecht Running head: KWALITEIT EN STABILITEIT VAN EMOTIONELE 1 ONDERSTEUNING Kwaliteit en Stabiliteit van Emotionele Ondersteuning op de Sociaal-Emotionele Ontwikkeling van Kinderen E. E. H. A. van de Riet Universiteit

Nadere informatie

Brief van de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Brief van de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap 31293 Primair Onderwijs 31322 Kinderopvang Nr. 325 Brief van de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 6 juni 2016 Voor-

Nadere informatie

8 8* 6 FSW 80.03. alg 80.04 onderwijs, beroepsuitoefening, organisaties 6 6 6 2 80.10 stromingen, richtingen 6 6 6 4

8 8* 6 FSW 80.03. alg 80.04 onderwijs, beroepsuitoefening, organisaties 6 6 6 2 80.10 stromingen, richtingen 6 6 6 4 NBC Vakgebied Onderwerpen Onderwijs & Onderzoek Opmerkingen collect ievorm ing Pedagogische wetenschappen 2008-2009 2010-2011 2012-2013 2014-2015 or ming Realisatie idem 2008-2009 80.00 pedagogiek algemeen

Nadere informatie

Tussentijds toetsen. Dirkx, K.J. H., Kester, L., Kirschner, P.A.

Tussentijds toetsen. Dirkx, K.J. H., Kester, L., Kirschner, P.A. Tussentijds toetsen Dirkx, K.J. H., Kester, L., Kirschner, P.A. Overzicht Wel: Wat is het doel van tussentijds toetsen? Welke vormen van tussentijds toetsen? 4 studies die tussentijds toetsen (testing

Nadere informatie

Kwaliteit voorschoolse voorzieningen: Europese perspectieven

Kwaliteit voorschoolse voorzieningen: Europese perspectieven Kwaliteit voorschoolse voorzieningen: Europese perspectieven Paul Leseman TODDLER conferentie, Gent 7-8 Oktober 213 Hogeverwachtingenvan voorschoolse opvang en educatie! ECEC moet in belangrijke mate bijdragen

Nadere informatie

Tussentijds Toetsen als Leerstrategie. Dirkx, K.J. H., Kester, L., Kirschner, P.A.

Tussentijds Toetsen als Leerstrategie. Dirkx, K.J. H., Kester, L., Kirschner, P.A. Tussentijds Toetsen als Leerstrategie Dirkx, K.J. H., Kester, L., Kirschner, P.A. Overzicht Welk doel kan een tussentijds toetsen hebben? Tussentijds toetsen als leerstrategie: het testing-effect 4 studies

Nadere informatie

Kinderdagverblijf Boefje

Kinderdagverblijf Boefje Kinderdagverblijf Boefje Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 8 maart 2019 Samenvatting Samenvatting De inspectie heeft op 14 januari 2019 een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit

Nadere informatie

Ouders de regie? Verwachtingen en ervaringen van ouders met de GODIVA videomethode. Marike Boonzaaijer, MSc. 23 januari 2016

Ouders de regie? Verwachtingen en ervaringen van ouders met de GODIVA videomethode. Marike Boonzaaijer, MSc. 23 januari 2016 Ouders de regie? Verwachtingen en ervaringen van ouders met de GODIVA videomethode Marike Boonzaaijer, MSc. 23 januari 2016 Aanleiding videomethode Start met vraag KFT 2 e lijn Past in de digitale tijdperk,

Nadere informatie

Professionaliteit in de zorg voor de jeugd

Professionaliteit in de zorg voor de jeugd Professionaliteit in de zorg voor de jeugd Professionals in de jeugdzorg Jo Hermanns Met de professionaliteit van de werkers in de jeugdzorg is weinig mis Hoog opleidingsniveau Aanvullende trainingen Werkbegeleiding/supervisie

Nadere informatie

In gesprek over lesobservaties: mentorrollen en feedback strategieën

In gesprek over lesobservaties: mentorrollen en feedback strategieën In gesprek over lesobservaties: mentorrollen en feedback strategieën Velon 17 maart 2017 Joris Beek & Itzél Zuiker g.j.beek@uu.nl / i.zuiker@uu.nl Het onderzoek Een sterk begin: Inductieprogramma Lesobservatie

Nadere informatie

Geaccepteerd voorstel Onderwijs Research Dagen 28, 29 en 30 juni 2017 te Antwerpen

Geaccepteerd voorstel Onderwijs Research Dagen 28, 29 en 30 juni 2017 te Antwerpen Geaccepteerd voorstel Onderwijs Research Dagen 8, 9 en 0 juni 017 te Antwerpen Melline Huiskamp (Iselinge Hogeschool), Emmy Vrieling (Open Universiteit) en Iwan Wopereis (Open Universiteit) Titel: Waardevol

Nadere informatie

NULMETING: EMOTIONELE EN EDUCATIEVE ONDERSTEUNING

NULMETING: EMOTIONELE EN EDUCATIEVE ONDERSTEUNING Meten en Monitoren van de Kwaliteit in de Kinderopvang van baby s en peuters DEELRAPPORT 1 NULMETING: EMOTIONELE EN EDUCATIEVE ONDERSTEUNING MeMoQ is een samenwerking tussen de Vakgroep Sociaal Werk en

Nadere informatie

Werken met de binnen het Eye-project ontwikkelde toolbox

Werken met de binnen het Eye-project ontwikkelde toolbox Werken met de binnen het Eye-project ontwikkelde toolbox Objectief leren observeren en reflecteren: Het Eye-project Korte toelichting Eye Ontstaan en doel toolbox Observeren Reflecteren Ervaringen EYE

Nadere informatie

Bouwstenen van numerieke vaardigheden: Associaties tussen hoeveelheid en ruimte

Bouwstenen van numerieke vaardigheden: Associaties tussen hoeveelheid en ruimte Bouwstenen van numerieke vaardigheden: Associaties tussen hoeveelheid en ruimte Theoretische achtergrond De invloed van cultuur en embodiment op quantityspace mapping bij peuters Strategiegebruik bij quantity-space

Nadere informatie

Voorstel 33 Bart Zandvliet

Voorstel 33 Bart Zandvliet Naam indiener (contactpersoon): Bart Zandvliet Mailadres: bzandvliet@novacollege.nl Telefoonnummer: 06-11343636 Naam van de presentator: Bart Zandvliet 1. Titel van de presentatie: Docententeam ontwikkelt

Nadere informatie

Onderwijs is overdracht van kennis. Onderwijs is een sociale activiteit.

Onderwijs is overdracht van kennis. Onderwijs is een sociale activiteit. Onderwijs is overdracht van kennis. Onderwijs is een sociale activiteit. Zonder relaties geen prestaties. Kwaliteit van de leraar krijgt weinig aandacht, maar is de sleutel tot betere prestaties. Leraren

Nadere informatie

Tussen de opvang en ontwikkeling van kinderen staan wetten in de weg en praktische bezwaren

Tussen de opvang en ontwikkeling van kinderen staan wetten in de weg en praktische bezwaren Tussen de opvang en ontwikkeling van kinderen staan wetten in de weg en praktische bezwaren Presentatie voor de bijeenkomst Van nul tot twaalf in 2024; De toekomst van de kinderopvang en de relatie met

Nadere informatie

De Nederlandse kinderopvang in wetenschappelijk perspectief

De Nederlandse kinderopvang in wetenschappelijk perspectief De Nederlandse kinderopvang in wetenschappelijk perspectief 23 Deze uitgave is bij Uitgeverij SWP verschenen, ISBN 9789088507946. www.swpbook.com/2038 De Nederlandse kinderopvang in wetenschappelijk perspectief

Nadere informatie

Hoe kun je samenwerkend leren zo inzetten dat het een positief effect heeft op de leerprestaties?

Hoe kun je samenwerkend leren zo inzetten dat het een positief effect heeft op de leerprestaties? Opgesteld door: Yolande Emmelot (Kohnstamm Instituut) en Edith van Eck (Kennismakelaar Kennisrotonde) Vraagsteller: po-instelling - leraar/ Teacher Leader Referentie: Kennisrotonde. (2019). Hoe kun je

Nadere informatie

Dutch Interview Protocols Vraagstellingen voor interviews

Dutch Interview Protocols Vraagstellingen voor interviews Dutch Interview Protocols Vraagstellingen voor interviews PLATO - Centre for Research and Development in Education and Lifelong Learning Leiden University Content Vraagstellingen voor case studies m.b.t.

Nadere informatie

Kinderdagverblijf "Plons"

Kinderdagverblijf Plons Kinderdagverblijf "Plons" Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 11 april 2019 Samenvatting Samenvatting De inspectie heeft op 14 februari 2019 een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit

Nadere informatie

SAMEN WERKEN, SAMEN LEREN? PROFESSIONELE LEERGEMEENSCHAPPEN IN B ASISONDERWIJS. dr. Bénédicte Vanblaere

SAMEN WERKEN, SAMEN LEREN? PROFESSIONELE LEERGEMEENSCHAPPEN IN B ASISONDERWIJS. dr. Bénédicte Vanblaere SAMEN WERKEN, SAMEN LEREN? PROFESSIONELE LEERGEMEENSCHAPPEN IN B ASISONDERWIJS dr. Bénédicte Vanblaere OPBOUW DOCTORAATSONDERZOEK Context (school, vakgroep, leerkracht) Leiderschapsvariabelen Schoolleiderschap

Nadere informatie

Scoren in samenspel Videocoaching als motor voor kwaliteitsvolle interacties. Ine Hostyn 7 juni 2018

Scoren in samenspel Videocoaching als motor voor kwaliteitsvolle interacties. Ine Hostyn 7 juni 2018 Scoren in samenspel Videocoaching als motor voor kwaliteitsvolle interacties Ine Hostyn 7 juni 2018 Een rijke ontwikkeling en ontplooiing voor kinderen, dat is de gedeelde ambitie! Ouders Rijke ontwikkeling

Nadere informatie

Inhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module

Inhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module Inhoudelijke beschrijving Vversterk Basistraining per module Module 1 De Nederlandse VVE-programma s en de Taallijn VVE Hoe ontwikkelen kinderen zich. ontwikkelingsgebieden. kerndoelen, tussendoelen, leerlijnen.

Nadere informatie

Kiezen van werkvormen voor docentprofessionalisering:

Kiezen van werkvormen voor docentprofessionalisering: Kiezen van werkvormen voor docentprofessionalisering: evidence-based en nieuwe ontwikkelingen NVMO werkgroep docentprofessionalisering Programma Inzichten in gebruik en effect van methoden voor docentprofessionalisering

Nadere informatie

Workshop Internationalisation at home. Frans van Hoek 15 November 2016

Workshop Internationalisation at home. Frans van Hoek 15 November 2016 Workshop Internationalisation at home Frans van Hoek 15 November 2016 Inleiding Doel workshop Definities Beleid en activiteiten gericht op Int@home Stellingen en discussievragen Wie zitten er in de zaal?

Nadere informatie

Effectief leren door formatief toetsen

Effectief leren door formatief toetsen Effectief leren door formatief toetsen Dr. Kim Dirkx In samenwerking met Dr. Desiree Joosten-ten Brinke en Dr. Gino Camp Welten Instituut Open Universiteit Heerlen NRO Reviewstudie 405.17710.057 Programma

Nadere informatie

Stuurgroep Harmonisatie VVE VVE beleidsgroep

Stuurgroep Harmonisatie VVE VVE beleidsgroep 1 Zaanse Visie op VVE gemeente Zaanstad Sector Maatschappelijke Ontwikkeling AAN Stuurgroep Harmonisatie VVE VVE beleidsgroep VAN VASTGESTELD 24 mei 2016 AANTAL PAGINA S 5 1) Inleiding Voor u ligt de Zaanse

Nadere informatie

Welkom! Werken aan de kwaliteit van beoordelen in het hoger onderwijs. De vijf bouwstenen van Professioneel Beoordelen.

Welkom! Werken aan de kwaliteit van beoordelen in het hoger onderwijs. De vijf bouwstenen van Professioneel Beoordelen. 26 januari 2015 Welkom! Werken aan de kwaliteit van beoordelen in het hoger onderwijs De vijf bouwstenen van Professioneel Beoordelen Studienamiddag Toetsen Gezondheidszorg en Technologie te KHL Leuven

Nadere informatie

Wat maakt VVE effectief?

Wat maakt VVE effectief? taal Samen doordenken met kinderen Wat maakt VVE effectief? VVE werkt. Althans, als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Wat al jaren bekend was uit buitenlands onderzoek is nu ook vastgesteld door

Nadere informatie

Curriculum-integratie

Curriculum-integratie Curriculum-integratie Rens Gresnigt de Nieuwste Pabo (Fontys): leraar wetenschap en technologie Eindhoven School of Education (Tu/e): promotieonderzoek r.gresnigt@fontys.nl Het resultaat eerst Output Higher

Nadere informatie

Running head: EFFECT VAN ETNISCHE GROEPSSAMENSTELLING OP DE 1 STIMULERING VAN DE TAALONTWIKKELING EN DE WOORDENSCHAT

Running head: EFFECT VAN ETNISCHE GROEPSSAMENSTELLING OP DE 1 STIMULERING VAN DE TAALONTWIKKELING EN DE WOORDENSCHAT Running head: EFFECT VAN ETNISCHE GROEPSSAMENSTELLING OP DE 1 De Invloed van Etnische Groepssamenstelling op het Verband tussen de Stimulering van de Taalontwikkeling en de Woordenschat van Peuters Masterthesis

Nadere informatie

Teacher feedback in the classroom

Teacher feedback in the classroom Teacher feedback in the classroom A study of learning enhancing feedback and its use in the classroom Feedback: theory and classroom practice A study of the occurrence of learning enhancing feedback in

Nadere informatie

Videocoaching voor professionals ter ondersteuning van een rijke interactie met kinderen tussen 0 en 6 jaar.

Videocoaching voor professionals ter ondersteuning van een rijke interactie met kinderen tussen 0 en 6 jaar. VerBEELDing Videocoaching voor professionals ter ondersteuning van een rijke interactie met kinderen tussen 0 en 6 jaar. WAAROM? DAAROM! VIDEOCOACHING ALS ANTWOORD OP DEZE VRAGEN 1. Hoe kunnen we de totale

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 27 020 Aanpak onderwijsachterstanden Nr. 90 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR BASIS- EN VOORTGEZET ONDERWIJS EN MEDIA Aan de Voorzitter van de Tweede

Nadere informatie

Factsheet Pedagogische kwaliteit kinderopvang. Ruben Fukkink & Ellen van Reemst (2013)

Factsheet Pedagogische kwaliteit kinderopvang. Ruben Fukkink & Ellen van Reemst (2013) Factsheet Pedagogische kwaliteit kinderopvang Ruben Fukkink & Ellen van Reemst (013) In deze factsheet zijn recente gegevens opgenomen over de pedagogische kwaliteit van de Nederlandse kinderopvang. In

Nadere informatie

Datum 29 november 2018 Uitwerking Regeerakkoordmaatregel versterking voorschoolse educatie

Datum 29 november 2018 Uitwerking Regeerakkoordmaatregel versterking voorschoolse educatie >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG Primair Onderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag

Nadere informatie

FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN

FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN ONDERWIJS RESEARCH DAGEN, ROTTERDAM, 26 MEI 2016 CHRISTEL H.D. WOLTERINCK WILMA B. KIPPERS KIM SCHILDKAMP CINDY L. POORTMAN FORMATIEF

Nadere informatie

Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel

Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Een onderzoek naar de invloed van cognitieve stijl, ziekte-inzicht, motivatie, IQ, opleiding,

Nadere informatie

Pauline Goense, 7 november Implementatie

Pauline Goense, 7 november Implementatie Pauline Goense, 7 november 2017 Implementatie Innovatie en consolidatie Zorgveld is erg goed in innovatie Echter: weinig aandacht voor consolidatie The better the implementation, the better the results:

Nadere informatie

Alice Middelkoop. 12 maart 2018

Alice Middelkoop. 12 maart 2018 Alice Middelkoop 12 maart 2018 Een kritische evaluatie van reflectie Waarvoor gebruik je reflectie? A. Nadenken over je praktijk om tot mogelijke verbeteringen te komen. B. Nadenken over de theorie om

Nadere informatie

Betrokkenheid als kompas. Begeleiding van spel Annerieke Boland, Hogeschool ipabo

Betrokkenheid als kompas. Begeleiding van spel Annerieke Boland, Hogeschool ipabo Betrokkenheid als kompas Begeleiding van spel Annerieke Boland, Hogeschool ipabo LANDELIJKE IKC-DAG, 29 SEPTEMBER 2017 Van baby tot volwassene Jonge kind en educatie? Jonge kind en educatie? Verschoolsing

Nadere informatie

PLAYING FOR SUCCESS: NASCHOOLS AANBOD IN EEN TOPSPORTOMGEVING

PLAYING FOR SUCCESS: NASCHOOLS AANBOD IN EEN TOPSPORTOMGEVING Journal of Social Intervention: Theory and Practice 2015 Volume 24, Issue 4, pp. 75 79 http://doi.org/10.18352/jsi.468 ISSN: 1876-8830 URL: http://www.journalsi.org Publisher: Utrecht University of Applied

Nadere informatie

Feedback geven en krijgen. Diepteverwerking 9 november 2016 Marieke Thurlings

Feedback geven en krijgen. Diepteverwerking 9 november 2016 Marieke Thurlings Feedback geven en krijgen Diepteverwerking 9 november 2016 Marieke Thurlings Overzicht Wat is feedback? Feedback van leraar aan leerlingen Hét model van Hattie & Timperley (2007) Zelf aan de slag Uitwisselen

Nadere informatie

De professionele ontwikkeling van docenten: Nascholing of werkplekleren?

De professionele ontwikkeling van docenten: Nascholing of werkplekleren? De professionele ontwikkeling van docenten: Nascholing of werkplekleren? Jan van Driel, POOLL Congres Leren op de werkplek Leuven, 7 januari 2015 Professionele ontwikkeling van docenten Professional development

Nadere informatie

Een kwaliteitsfunctionaris faciliteert practice development

Een kwaliteitsfunctionaris faciliteert practice development Een kwaliteitsfunctionaris faciliteert practice development Dr. Shaun Cardiff Programmaleider Professionele Ontwikkeling Lectoraat Persoonsgerichte & Evidence Based Praktijkvoering in Zorg & Welzijn Opbouw:

Nadere informatie

Symposiumvoorstel Onderwijs Research Dagen 2013

Symposiumvoorstel Onderwijs Research Dagen 2013 Symposiumvoorstel Onderwijs Research Dagen 2013 1. Auteurs Jaap Roeleveld, Kohnstamm Instituut, Universiteit van Amsterdam (jroeleveld@kohnstamm.uva.nl) Ed Smeets, ITS, Radboud Universiteit Nijmegen (e.smeets@its.ru.nl)

Nadere informatie

Professionele leergemeenschappen in het voortgezet onderwijs. Lineke de Vries; Roelof van Echten College, Hoogeveen

Professionele leergemeenschappen in het voortgezet onderwijs. Lineke de Vries; Roelof van Echten College, Hoogeveen Welkom! Professionele leergemeenschappen in het voortgezet onderwijs Lineke de Vries; Roelof van Echten College, Hoogeveen Kees Verbeek; Jacobus Fruytier Scholengemeenschap, Apeldoorn Hans de Braal; Gomarus

Nadere informatie

CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden

CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden Laatst bijgewerkt op 25 november 2008 Nederlandse samenvatting door TIER op 5 juli 2011 Onderwijsondersteunende

Nadere informatie

Peuterspeelzaal De Krummelhörn

Peuterspeelzaal De Krummelhörn Peuterspeelzaal De Krummelhörn Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 11 juni 2019 Samenvatting Samenvatting De inspectie heeft op 9-5-2019 een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit

Nadere informatie

ICLON Powerpoint sjabloon

ICLON Powerpoint sjabloon ICLON Powerpoint sjabloon Een voorbeeld van een ICLON presentatie Piet Presentator & Co Copresentator (ICLON) Coby Collega (Leiden University) Max Medewerker (Instituut voor Cooperatie) [Congresnaam, Plaats,

Nadere informatie

EU-Speak _ leslla docenten

EU-Speak _ leslla docenten EU-Speak _ leslla docenten Wat heeft een docent nodig om de laaggeletterde volwassen immigrant te leren lezen en schrijven? EU-Speak 1 Partners: Engeland, Zweden, Denemarken, Duitsland, Spanje, Nederland

Nadere informatie

Bekwame coaches in de kinderopvang en bij VVE 1

Bekwame coaches in de kinderopvang en bij VVE 1 1 Bekwame coaches in de kinderopvang en bij VVE 1 Werken aan de kwaliteit van pm ers door coaching-on-the-job stimuleert de ontwikkeling van peuters en kleuters: als pedagogisch medewerkers on-the-job

Nadere informatie

Sleutelmomenten jonge kind. Wat is een goed aanbod voor doelgroepkinderen? Drie deelonderzoeken gebundeld

Sleutelmomenten jonge kind. Wat is een goed aanbod voor doelgroepkinderen? Drie deelonderzoeken gebundeld Sleutelmomenten jonge kind Wat is een goed aanbod voor doelgroepkinderen? Drie deelonderzoeken gebundeld ANNEMIEK VEEN MERLIJN KARSSEN INEKE VAN DER VEEN DESIRÉE WEIJERS CIP-gegevens KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK,

Nadere informatie

University of Groningen. Safe and Sound van den Bosch, Kirsten Anna-Marie

University of Groningen. Safe and Sound van den Bosch, Kirsten Anna-Marie University of Groningen Safe and Sound van den Bosch, Kirsten Anna-Marie IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the

Nadere informatie

De pedagogische kwaliteit van peuterspeelzalen

De pedagogische kwaliteit van peuterspeelzalen De pedagogische kwaliteit van peuterspeelzalen ANNEMIEK VEEN ANNA HEURTER INEKE VAN DER VEEN De pedagogische kwaliteit van peuterspeelzalen Gegevens uit het pre-cool cohortonderzoek 2012 ANNEMIEK VEEN

Nadere informatie

Vragenlijst Formatief Toetsen Leerling

Vragenlijst Formatief Toetsen Leerling Vragenlijst Formatief Toetsen Leerling Deze vragenlijst is ontwikkeld door de Universiteit Twente en heeft als doel te onderzoeken hoe en in welke mate formatief toetsen wordt gebruikt door docenten en

Nadere informatie

Hoe ziet het Nederlandse ecec-landschap eruit anno 2012?

Hoe ziet het Nederlandse ecec-landschap eruit anno 2012? Hoe ziet het Nederlandse ecec-landschap eruit anno 2012? Spreker Josette Hoex Datum 17 februari 2012 ..nogal vol, en soms een beetje glibberig!! 2 In 2005 werd kinderopvang 0 13 jaar Een commerciële branche

Nadere informatie