In het thema Sil redt het koraal! kunt u in dagelijkse situaties ook aandacht besteden aan de volgende doelen:

Transcriptie

1 Kansen grijpen en kansen creëren In Sil redt het koraal! wordt gewerkt aan doelen rondom taal, rekenen, motoriek en de sociaalemotionele ontwikkeling. Om zo goed mogelijk te werken aan de ontwikkelingskansen van de kinderen werken we met hen aan de doelen in (betekenisvolle) activiteiten die per thema aangeboden worden. Op deze manier creëren we kansen. Maar ook buiten die activiteiten om doen zich tal van situaties voor waarin u aan de doelen van het desbetreffende thema kunt werken. Denk hierbij aan activiteiten die een vast onderdeel zijn van het dagprogramma, zoals naar buiten gaan in de vaste rij, voorlezen of eten en drinken. Dit zijn de routines (Goudswaard en Vergunst - Duijnhouwer, 2013). Bij elk thema geven wij suggesties voor de manier waarop u als leerkracht extra kansen kunt grijpen en creëren naast de geboden activiteiten uit het thema. Kansen grijpen Kansen grijpen betekent dat u de kansen benut om van gewone, dagelijkse situaties een leersituatie te maken. Bij gewone dagelijkse situaties kunt u denken aan vrij spel, binnenkomst, buitenspel, eet/drink moment, kring maken, naar binnen en naar buiten gaan en verjaardag vieren. In het thema Sil redt het koraal! kunt u in dagelijkse situaties ook aandacht besteden aan de volgende doelen: - Herkent en gebruikt meetkundige begrippen. Laat de kinderen een kring maken. Gebruik hierbij zoveel mogelijk meetkundige begrippen. Zet je stoel tegenover de stoel van een ander. - Kleine motoriek. Laat de kinderen na de gymles zelf hun schoenen aandoen en veters strikken. - Een keuze maken. Tijdens de speelwerktijd kiest een kind voor een activiteit. Hier kan het thema aan verbonden worden. - Kent de basisvormen. Ga tijdens het buitenspel met de kinderen op zoek naar de verschillende vormen in de omgeving. - Koppelt genoemde aantallen aan aantallen concrete objecten. Bij het uitdelen van de traktatie navragen hoeveel traktaties er nog over zijn. - Wijst het juiste plaatje aan na het noemen van een woord. Wijst bijvoorbeeld de hoekenkaarten aan tijdens het kiezen van een activiteit. - Weet dat je briefjes, boeken, tijdschriften, etc. kunt lezen om iets te weten te komen. Je kunt bijvoorbeeld lezen om te weten te komen waar de verschillende vissen leven. Uiteraard bent u vrij om aan alle doelen te werken in de dagelijkse situaties die u tegenkomt. Kijk hierbij ook naar de doelen die extra aandacht behoeven in uw klas. pagina 1 van 5

2 Extra kansen creëren Extra kansen creëren betekent dat u extra activiteiten gaat aanbieden waarbij de kinderen nieuwe ervaringen kunnen opdoen die bijdragen aan het bereiken van de doelen uit het thema. Hieronder staan voorbeelden van het creëren van extra kansen bij Sil op School. - Taalbeschouwing: praat (in een kringgesprek) over taal en praten. Praat met elkaar over hoe baby s praten, hoe kinderen praten, hoe papa en mama praten, over hoe de koning en de koningin praten. - Kent munten van 1 euro. Laat de kinderen een oude en nieuwe 1 euro munt zien. Zien de kinderen het verschil? Wie staat er op de nieuwe munt? Hoeveel sterren staan er op de munt? - Geeft aan welke taken hij moeilijk vond en welke makkelijk. Na afloop van een activiteit vertellen de kinderen waarom het moeilijk of makkelijk was. - Herkent een klank in een reeks losse woorden. Laat de kinderen aan de hand van de woordkaarten rijmen. Lees ook regelmatig eens een gedichtje voor aan de kinderen. Twee vissen In het meer zwom heel alleen, een aardig visje klein. Hij zei: zo heel alleen wil ik niet langer zijn. Hij zwom wat in het rond, en keek wat om zich heen. En riep: waarom zwem ik hier heel alleen. Toen, plotseling, wat is dat? Een andere vis zwemt rond, en zegt: zeg vissendier, wat doe jij in je eentje hier? Ga mee en maak met mij plezier. Nu zwemmen er twee visjes, Samen in het meertje rond. En roepen blij: hoezee, nu zijn we samen met z n twee! (bron: hetleeskastje.nl) In de activiteiten van Sil redt het koraal! worden verschillende arrangementen (basis, verdiept en intensief) beschreven. Ook daarbinnen zijn er veel mogelijkheden voor het creëren van extra kansen. Basis arrangement Doel: Leesplezier en oriëntatie op boek en verhaal pagina 2 van 5

3 Bij ieder thema van Sil op School zit een prentenboek, met een activiteit. Wij adviseren om naast deze activiteit extra kansen te creëren en vaker voor te lezen. Dit kan met het prentenboek van het thema, maar ook met andere (prenten)boeken die betrekking hebben op het thema (zie hiervoor de button Inspiratie ). Hoe meer kinderen plezier hebben in (voor)lezen, hoe sneller ze geneigd zijn om zelf een boek te pakken. Kinderen die veel lezen, oefenen niet alleen technisch lezen maar breiden ook hun woordenschat uit. Doel: Fonemisch bewustzijn In de activiteiten van Sil redt het koraal! wordt toegewerkt naar de SLO-doelen van taal. Hieronder valt ook fonemisch bewustzijn. Met de activiteiten alleen komt u echter niet aan de volledige verplichte leertijd voor taal. Daarom adviseren wij om voor dit onderdeel extra kansen te creëren, zodat u systematisch werkt aan het fonemisch bewustzijn. Bijvoorbeeld het herkennen van een klank in een reeks losse woorden (groep 1) of het onderscheiden van verschillende klanken binnen een woord kunnen op allerlei momenten van de dag geoefend worden. Noem bijvoorbeeld steeds twee woorden die op elkaar lijken en schrijf ze ook op. Bijvoorbeeld op dop, bui buig, aal zaal, doe doek. Welke klank is erbij gekomen in het tweede woord? Is de klank erbij gekomen aan het begin of aan het einde van het woord? De woordenschat die aangeboden wordt in de activiteiten van het thema is voldoende voor de kinderen in het basisarrangement. U kunt extra kansen creëren om te consolideren. Dit kan bijvoorbeeld door een consolideerspelletje te spelen zoals woordendomino. U schrijft een woord op het digibord en de kinderen bedenken een ander woord dat begint met de laatste letter van het vorige woord. Dit woord schrijft u erachter. In de activiteiten van Sil redt het koraal! wordt toegewerkt naar de SLO-doelen van rekenen. Hieronder valt ook omgaan met de telrij. Met de activiteiten alleen komt u echter niet aan de volledige verplichte leertijd voor rekenen. Daarom adviseren wij om voor dit onderdeel extra kansen te creëren, zodat u systematisch werkt aan het omgaan met de telrij. Dit kan bijvoorbeeld door gebruik te maken van telliedjes en versjes. Aan omgaan met hoeveelheden kan, net als omgaan met de telrij, extra aandacht besteed worden door extra kansen te creëren. Dit kan eigenlijk de hele dag door gedaan worden, bijvoorbeeld door tijdens activiteiten en spel in te zoomen op hoeveelheden. Verdiept arrangement pagina 3 van 5

4 Bij elke activiteit staan woorden vermeld die een samenhangend geheel vormen. Dit wordt een woordcluster genoemd. Voor de kinderen in het verdiepte arrangement kunt u een stap verder gaan en de kinderen zelf een woordspin laten maken. Zet een woord uit het aangeboden woordcluster centraal en laat de kinderen er zelf woorden bij bedenken. Hiermee krijgt u zicht op de woordenschatkennis van de betreffende kinderen. Voor kinderen in het verdiepte arrangement brengt u extra rekenproblemen aan in een betekenisvolle spelsituatie. Bijvoorbeeld in zeeaquarium passen 10 vissen. Hoeveel zwemmen er nu? Hoeveel kunnen er nog bij? Hierbij ligt de focus op het tellen. Bij omgaan met hoeveelheden kunt u het arrangement verdiepen door bijvoorbeeld de kinderen de voorraad bij te laten houden in de souvenirwinkel. Hoeveel heeft de winkel in het begin op voorraad en hoeveel is er over als de ouders, tijdens de afsluiting, souvenirs hebben gekocht? Intensief arrangement Bij elke activiteit staan woorden vermeld die een samenhangend geheel vormen. Dit wordt ook wel een woordcluster genoemd. Voor kinderen met een kleine woordenschat en kinderen die het Nederlands als tweede taal leren is het belangrijk om de woorden uit dit cluster vooraf apart aangeboden te krijgen. Ook voor kinderen in het intensieve arrangement is dit belangrijk. Zo komen gedurende de dag de woorden terug in de activiteiten van het thema, in de hoeken en bij het creëren van kansen. Het apart aanbieden van de woorden uit het cluster zou een vast moment kunnen zijn tijdens de ochtendkring. Het aanleren van de woorden aan de kinderen gebeurt in vier stappen (4 Takt, Van den Nulft & Verhallen, 2009). Voor een beschrijving hiervan zie de algemene handleiding. Voor de kinderen van het intensieve arrangement kan er extra aandacht besteed worden aan het omgaan met de telrij door bijvoorbeeld boekjes te lezen waarin tellen centraal staat. Omgaan met hoeveelheden kunt u intensiveren door de kinderen in de souvenirwinkel de souvenirs te laten ordenen. Hierbij kunt u in aantal differentiëren. Laat bijvoorbeeld twee of drie dezelfde sneeuwbollen of kettingen zoeken. Speelleeromgeving pagina 4 van 5

5 Een rijke speelleeromgeving geeft volop mogelijkheden om extra kansen te creëren. Sil redt het koraal biedt bij inrichting van de speelleeromgeving suggesties voor deze extra kansen. Zie hiervoor de betreffende knop. De kinderen kunnen met de suggesties zelfstandig aan de slag. pagina 5 van 5