Thema 2 : Politiek, rechtstaat en democratische burgerschap.

Transcriptie

1 Thema 2 : Politiek, rechtstaat en democratische burgerschap. Examenopdracht Burgerschap actualiteiten.

2 Thema s klas 3 IGH Thema 1 Sociale wetenschappen en de benaderingswijzen Thema 2 Politiek, rechtstaat en democratische burgerschap Thema 3 Massamedia en Communicatie Thema 4 Criminaliteit en veiligheid Thema 5 Arbeid en verzorgingsstaat Thema 6 Pluriforme samenleving Thema 7 Cultuur en Socialisatie Thema 8 Mondiale Vraagstukken

3 Actiegroepen Een actiegroep is een samenwerkingsverband van personen dat zich richt op een bepaald doel.

4 Actoren Actor (persoon), iemand die een handeling verricht en daarmee en proces beïnvloedt. Actoren is dus een groep mensen.

5 Adviesorganen Een adviesorgaan is een samenwerking van mensen met een adviserende functie.

6 Algemeen belang Het algemeen belang is een term uit de politiek en de politieke filosofie, en duidt op datgene dat voor het welzijn van het volk in het algemeen nuttig, gewenst of nodig is.

7 Belangengroepen Een groep met hun focus gericht naar het tot stand komen en implementeren van een maatschappelijk belang.

8 Bureaucratie Bureaucratie is een organisatiestructuur die gekenmerkt wordt door regels, verdeling van verantwoordelijkheid, hiërarchie en onpersoonlijke relaties.

9 Coalitie Coalitie is een samenwerkingsverband tussen personen, partijen of landen etc. Opgericht om een gezamenlijk doel na te streven.

10 Eerste Kamer : Senaat Een senaat is een overlegorgaan, meestal de hogere kamer van een volksvertegenwoordiging.

11 Formateur - formatie Een formateur is iemand die in het kader van een kabinetsformatie een kabinet vormt Dit is vaak de beoogde minister-president..

12 Fractie - fractievoorzitter Een deel van een parlement, gemeenteraad of ander vertegenwoordigend orgaan waar de leden tot dezelfde (politieke) partij behoren onder leiding van een fractievoorzitter.

13 Gemeente Gemeente (bestuur), een bestuurlijke eenheid, doorgaans de laagste bestuurlijke eenheid in een land.

14 Grondwet In het staatsrecht is een constitutie de grondslag van een staat. Deze is vaak, maar niet altijd, vastgelegd in een grondwet.

15 Kabinet Het Nederlandse kabinet bestaat uit alle ministers van de zittende regering, met hun staatssecretarissen. Een kabinet draagt de naam van de regeringsleider.

16 Kamerleden Alle leden van de kamer, kan de 1 e of de 2 e kamer zijn.

17 Koning koning (titel), een vorstelijke titel en heerser van het land. Tegenwoordig kan het zijn dat deze titel meer een figuurlijke functie heeft dan dat het een machtsfunctie heeft.

18 Legaliteitsbeginsel Dit houdt in dat een persoon alleen gehouden kan worden aan wetsbepalingen die al bestonden op het moment dat die persoon datgene doet waarop die wet betrekking heeft.

19 Maatschappelijk middenveld Maatschappelijk middenveld is het geheel van particuliere organisaties in de samenleving die verschillende groepen, meningen en belangen vertegenwoordigen.

20 Ministerraad Een ministerraad wordt gevormd door alle ministers van een bepaalde regering, dus zonder eventuele staatssecretarissen of onderministers.

21 Overheid - overheden De overheid is het hoogste bevoegd gezag op een bepaald territorium of grondgebied.

22 Planbureaus Het Planbureau is een onderdeel van het Nederlandse Ministerie en maakt prognoses en analyses. Het planbureau probeert daarbij wetenschappelijk verantwoord en up-to-date te zijn.

23 Politieke partij Een partij die een politiek standpunt inneemt en vertegenwoordigt.

24 Pressiegroepen Groep mensen die druk uitoefent op het bestuur om zijn belangen te behartigen.

25 Provincie Deel van een land met een eigen bestuur.

26 Raad van state Hoogste adviescollege van de staat dat adviseert over alle wetsontwerpen en algemene maatregelen van bestuur.

27 Rechtstaat Dat is een staat waarin RECHT heerst.

28 Regering Die groep van personen die een land bestuurt. Specifiek het staatshoofd en alle ministers.

29 Soevereiniteit Hoogste en onafhankelijke macht van een politiek lichaam om wetten te maken en toe te passen binnen zijn eigen grenzen en om internationale betrekkingen te onderhouden.

30 Staatssecretaris Een soort onderminister die belast is met een gedeelte van het takenpakket van een minister maar die niet in de ministerraad zit.

31 Staten - Generaal Eerste en Tweede Kamer samen heten officieel de Staten-Generaal.

32 Trias Politica (drie-eenheid van de politieke machten) Begrip uit de leer van Montesquieu. Scheiding van de staatsmacht in drieën: wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht.

33 Vierde, vijfde en zesde macht. De vierde macht etc., is een term die gebruikt wordt om machten aan te duiden die buiten de traditionele Trias Politica vallen.

34 Agendering Tot een agenda verenigen.

35 Beleidsvoorbereiding Het proces waarin beleidsvoorstellen worden ontwikkeld.

36 Beleidsvorming Het onderling vormen van het beleid.

37 Beleidsuitvoering Uitvoering van het Beleid.

38 Besluitvorming Manier waarop een besluit wordt genomen Voorbeelden: `langdurige besluitvorming`, `ondoorgrondelijke besluitvorming`, `besluitvormingsproces`

39 Codificatie Recht dat is opgeschreven en door de overheid geldig is verklaard.

40 Incrementeel Die of dat groeit in aantal of omvang Voorbeeld: `Het leren van taal is een incrementeel proces.`

41 Synoptisch Beknopt, bijvoorbeeld synoptisch vraagstuk : onderlinge samenhang evangeliën Marcus, Mattheus en Lucas. Ook wel complex genoemd.

42 Terugkoppeling Het proces van levering van geconstateerde feiten, ervaringen en bevindingen uit lopende hulpactiviteiten t.b.v. toekomstige activiteiten. Vooral n.a.v. evaluatie, kort gezegd feedback.

43 Constitutionele monarchie Staatsvorm waarbij het staatshoofd en andere ambtenaren vertegenwoordigers van het volk zijn en moeten regeren volgens een bestaande grondwet die de macht van de overheid over haar burgers beperkt.

44 Corporatisme Politieke stroming die er naar streeft de wetgevende macht onder te brengen bij burgervergaderingen van verschillende belangengroeperingen.

45 Democratische rechtstaat Staatsvorm waarin de regering een verantwoordingsplicht heeft ten opzichte van de volksvertegenwoordiging (democratisch beginsel).

46 Gedecentraliseerde eenheidsstaat (staatsrecht) staatsvorm waarbij bevoegdheden niet alleen aan de centrale overheid zijn toebedeeld maar ook aan autonome overheden zoals de provincie en de gemeente.

47 Parlementaire democratie Vorm van politieke democratie waarin de regering ministeriële verantwoordelijkheid jegens het parlement verschuldigd is.

48 Regering De groep van personen die een land bestuurt. Specifiek het staatshoofd en alle ministers.

49 Anarchisme (anarchie) Denkwijze dat niemand iets over je te vertellen heeft, en in het bijzonder de staat niet.

50 Christendemocratie Christendemocratie is een politieke stroming. Ze baseert zich op de Bijbel en de christelijke traditie.

51 Communisme Politiek systeem waarbij alles van iedereen is.

52 Confessionalisme Partijen die hun ideeën baseren op een geloof noemen we confessionele partijen.

53 Conservatisme Politieke en maatschappelijke opstelling die is gericht op het behoud van de bestaande orde.

54 Ecologisme Ecologisme is een politiek-maatschappelijke stroming die gebaseerd is op de ecologie. Ecologie = bestudering organismen, populaties, levensgemeenschappen en omgevingen bestudeerd.

55 Fascisme Politieke stroming die streeft naar een autoritair bestuurde samenleving, waarbij de natie boven het individu wordt gesteld.

56 Ideologie Visie op de mens en op manieren om de samenleving te verbeteren.

57 Liberalisme Politieke ideologie die een grote vrijheid voor individuele mensen voorstaat en wil dat de overheid zich met weinig dingen bemoeit.

58 Links/rechts in de politiek Links staat daarbij voor progressief, veranderingsgezind. Rechts daarentegen staat voor behoudend, conservatief

59 Politieke stromingen Denkrichting met betrekking tot hoe de samenwerking van mensen in staatsverband georganiseerd zou moeten worden.

60 Populisme Stijl van politiek bedrijven waarbij de suggestie wordt gewekt dat maatschappelijke problemen heel eenvoudig kunnen worden opgelost.

61 Pragmatisme Een vorm van denken waarbij de praktische consequenties de enige toetssteen vormen van een theorie.

62 Progressief - Conservatief Progressief : als je de samenleving op een vernieuwende manier wilt verbeteren. Conservatief : Streven naar het behouden van de dingen zoals ze zijn.

63 Sociaaldemocratie Sociaaldemocratie is de aanduiding voor een politieke beweging die binnen een democratische staat een sociale wetgeving voorstaat

64 Socialisme Socialisme is een politieke maatschappijvorm gebaseerd op gelijkheid, sociale rechtvaardigheid en solidariteit.

65 Confederalisme Confederalisme staat hiermee in tegenstelling tot federalisme of een bondsstaat, waarbij het overkoepelende geheel ("de federatie") onafhankelijk is.

66 Decentralisatie Spreiding van bestuurlijke bevoegdheden over een aantal lagere instanties.

67 Deconfessionalisering zich losmaken van een religieuze grondslag.

68 Democratisering Democratisering is het vergroten van inspraak en medezeggenschap in een organisatie, meer specifiek in het bestuur van een overheid.

69 Dictatuur Staatsvorm waarbij de macht in een land in de handen is van één persoon, de dictator.

70 EU Europese Unie, een coalitie van landen die één gedachtegoed hebben en samen een overkoepelend bestuur hebben opgericht.

71 Federalisme Het federalisme is het politiek stelsel van een bondstaat. Het gezag van de staat wordt onderverdeeld in afzonderlijke delen die op zich een grote verantwoordelijkheid dragen

72 Natie land waarin één volk of zelfde denkenden de politieke macht vormt.

73 Ontzuiling - Vervuiling Het afnemen en op veel gebieden zelfs verdwijnen van de invloed van de zuilen in de Nederlandse samenleving

74 Parlementair stelsel Regel van ongeschreven staatsrecht waarbij geldt dat het beslissingsrecht over het te voeren beleid uiteindelijk bij het parlement ligt.

75 Presidentieel stelsel Een kiesstelsel dat zich primair kenmerkt door de rechtstreekse verkiezing van de president door de bevolking.

76 Republiek Staat waar het staatshoofd door de bevolking wordt gekozen.

77 VN Verenigde Naties, een coalitie van landen die militair of humanitair ingrijpen in een door oorlog of honger geteisterd land.