Cursus Politiek Actief Bijeenkomst 1: Introductie, algemene staatsinrichting en verkiezingen

Transcriptie

1 Ruimte voor beeld 21,6 x 8,7 cm Cursus Politiek Actief Bijeenkomst 1: Introductie, algemene staatsinrichting en verkiezingen

2 Plan EU Eerste VN Dag voor het Meisje: 11 oktober

3 ONE G7 Summit München juni 2015

4 Programma Kennismaking en formuleren leerdoelen. Introductie staatsinrichting Verkiezingen/politieke partijen Actief in de politiek Twee raadsleden vertellen hoe zij zich kandidaat hebben gesteld Bespreking huiswerkopdracht bijeenkomst 2 en afsluiting

5 Doelen bijeenkomst 1 U krijgt inzicht in het programma van de cursus en maakt kennis met elkaar. U krijgt inzicht in de rol van gemeente, provincie, het Rijk en de Europese Unie. U krijgt inzicht in de taken en verantwoordelijkheden van de verschillende instituties in politiek Nederland.

6 Doelen bijeenkomst 1 (2) U krijgt inzicht in hoe verkiezingen in Nederland werken en inzicht in de verschillende politieke partijen. U krijgt inzicht in de verschillende mogelijkheden om politiek actief te worden en/of hoe u zich kandidaat kunt stellen als gemeenteraadslid.

7 Algemene staatsinrichting Rijswijks Dagblad 2 maart 2017: Rijswijkse politici over landelijke verkiezingen Constantijn Dolmans (D66) Wat hebben de landelijke verkiezingen voor invloed op Rijswijk?

8 De landelijke verkiezingen zijn van grote invloed op gemeenten, en ook op Rijswijk. Den Haag bepaalt het budget van gemeenten en de bevoegdheden. Een nieuwe regering en Tweede Kamer hebben gemeenten nodig om het beleid uit te voeren; of het nu gaat over de opvang van vluchtelingen of het bereiken van klimaatdoelstellingen waar bijvoorbeeld de nieuwbouw in Rijswijk Buiten aan bijdraagt.

9 Kennismaking: elkaar voorstellen Wat zijn op dit moment uw bezigheden? Bent u politiek actief (geweest)? Zo ja, hoe? Bent u op een andere manier maatschappelijk actief, bijvoorbeeld, in een bestuur of commissie? Zo ja, hoe? Wat wilt u in deze cursus leren? Wat gaat u doen met wat u straks in deze cursus hebt geleerd? 3 minuten elkaar interviewen

10 De cursus in vogelvlucht Bijeenkomst 1: vandaag Kennismaking en staatsinrichting Bijeenkomst 2: De gemeente Bijeenkomst 3: De gemeenteraad Bijeenkomst 4: De Raadsvergadering Bijeenkomst 5: Lobbyen bij de gemeente Bijeenkomst 6: Debatteren

11 De cursus in vogelvlucht (2) Raadsvergadering bijwonen Stage bij de gemeente of bij een politieke partij

12 Quiz Zijn de stellingen WAAR of NIET WAAR?

13 Staatsinrichting: Hoe wordt Nederland bestuurd? Constitutionele monarchie Parlementaire democratie Opdracht: politiek krachtenveld

14 Nederland Drie niveaus van de overheid in Nederland en Europa De gemeente De provincie Het rijk Europa

15 Interactief onderdeel - krachtenveld Raad van State Raad van ministers Koning(in) Gemeenteraad Eerste Kamer Burgers Europese Commissie Politieke partijen Provinciale Staten Burgemeester & wethouders Belangenorganisaties Adviesraden Commissaris van de Koningin & Gedeputeerde Staten Media Tweede Kamer Staatssecretarissen Minister-president Europees Parlement Ministers Europese Raad

16 Staatsinrichting: Hoe wordt Nederland bestuurd? De gemeente 1851: Gemeentewet, Thorbecke Taken van de gemeente Zaken die van rechtstreeks belang zijn voor eigen inwoners. Bijv: burgerzaken, openbare orde en veiligheid (APV), milieu. De gemeenteraad Hoogste orgaan van de gemeente. Drie taken: kaderstellen, controleren van college en volksvertegenwoordiging. College van burgemeester en wethouders Bestuur van de gemeente: voorbereiding zaken waarover raad moet beslissen, uitvoering van raadsbesluiten.

17 Staatsinrichting: Hoe wordt Nederland bestuurd? De Provincie: 1850: Provinciewet De taken van de Provincie Zaken die de Provincie aangaan en doorgeefluik. Provinciale en Gedeputeerde Staten Hoofdlijnen beleid en bestuur Kiezen van de Eerste Kamer Provinciale Staten kiezen senatoren.

18 Staatsinrichting: Hoe wordt Nederland bestuurd? Het Rijk: Parlement Tweede Kamer (150 leden) Eerste Kamer (75 leden): wetsvoorstellen beoordelen Regering / kabinet Het Staatshoofd Filmpje Koning Willem-Alexander legt de eed af Ministers, minister-president Staatssecretarissen Raad van State: Onafhankelijk adviseur van de regering over wetgeving en bestuur.

19 Staatsinrichting: Hoe wordt Nederland bestuurd? Het Rijk: Filmpje De Tweede Kamer aan het werk c Zetelverdeling en fractievoorzitters Tweede Kamer

20 Staatsinrichting: Hoe wordt Nederland bestuurd? De Europese Unie: Het Europees Parlement Advies uitbrengen over voorstellen van Commissie, controle uitoefenen op Commissie, medewetgeven (interne markt) De Europese Raad en de Raad van Ministers Europese Raad behandelt grote lijnen van politieke samenwerking binnen Unie (Donald Tusk); Raad van Ministers neemt besluiten. De Europese Commissie Controle naleving, wetsvoorstellen doen, besluiten uitvoeren. Besluitvorming

21 Adviesraden, belangenorganisaties en de media Adviesraden Centraal Planbureau (CPB) Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) Onderwijsraad Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) Planbureau voor de Leefomgeving Belangenorganisaties ANWB AOV, onderwijsvakbond Consumentenbond, consumenten in het algemeen Diabetesvereniging, voor mensen met diabetes en andere betrokkenen VNO, grotere werkgevers Media

22 Voorbeeld: Wet open overheid Nu: Wet openbaarheid van bestuur Inzage krijgen in informatie die bij overheid berust. Bijv. gemeenteraad, College van B&W. Initiatiefvoorstel: Wet open overheid TK leden Voorman (GL) en Van Weyenberg (D66). Overheden en semi-overheden transparanter maken. Toegang tot publieke informatie als recht van burgers. VNG = belangenbehartiger (expertmeeting): Tegen registerplicht van alle ter behandeling ontvangen documenten. Ambtenaren bang dat persoonlijke beleidsopvattingen op straat komen te liggen.

23 7 juni 2016: expertmeeting over wetsvoorstel _initiatiefvoorstel_voortman

24 Verkiezingen 1. Het kiesrecht (lokaal, nationaal en Europees) Passief kiesrecht Actief kiesrecht Opkomst TK: 75 % Gemeente: % 24

25 Verkiezingen De verkiezingsstrijd: Politieke partijen en politieke stromingen (soorten partijen, de organisatie, geschiedenis: de verzuiling) De verkiezingscampagne Zetelverdeling (Tweede Kamer, gemeente, voorkeurstemmen etc.): aant. stemmen/zetels NL heeft proportioneel kiessysteem: evenredige vertegenwoordiging. VS heeft een meerderheidsstelsel: winner takes it all. 25

26 Verzuiling en politieke stromingen Socialistisch Algemeen Protestant Katholiek SDAP VDB Vrijheidsbond CHU ARP KVP 26

27 Verzuiling en politieke stromingen Socialistisch Sociaal-Democratisch Algemeen Liberaal Katholiek Protestant Christen-Democratisch SDAP VDB Vrijheidsbond KVP CHU ARP SGP CPN PvdA VVD CDA PSP, PPR D66 GPV,RPF 27

28 Politieke stromingen Nieuwe partijen: 28

29 Verschillende indelingen 1) Confessioneel / Niet-confessioneel: programma gebaseerd op een geloof 1) Links, Rechts, Midden: grote overheid versus kleine overheid, gelijkheid en rol overheid. 1) Progressief / Conservatief: veranderingsgezind en conservatief behoudend.

30 Verkiezingen - Hoe kan ik politiek actief worden? - Hoe kan ik me kandidaat stellen? - De procedure - De selectie - Welke kwaliteiten worden gevraagd? 30

31 Huiswerkopdracht bijeenkomst 2 Zoek in een van de lokale dagbladen of gemeentelijke huis-aan-huisbladen naar een bericht waarbij burgers of organisaties invloed hebben uitgeoefend op het beleid van de gemeente.