GEMEENTE BEDUM. RAAD : 5 en 7 november 2013 AGENDAPUNT : ONDERWERP : Begroting 2014

Transcriptie

1 RAAD : 5 en 7 november 2013 AGENDAPUNT : ONDERWERP : Begroting 2014 GEMEENTE BEDUM VOORSTEL : Wij stellen u voor: 1. De aangeboden programmabegroting 2014 inclusief meerjarenraming en de bijlagen vast te stellen; 2. Een bestemmingsreserve voor de gemeentelijke bijdrage aan een ontsluitingsweg ad te vormen; 3. Het pakket met mogelijke bezuinigingsmaatregelen ter dekking van de meerjarige tekorten vast te stellen. TOELICHTING : Voor u ligt de begroting 2014: de laatste in de raadsperiode Het geeft de mogelijkheid om de balans op te maken. Voor afgelopen zomer, bij de voorjaarsnota, hebben wij u met behulp van de zgn. stoplichtennotitie de mate van uitvoering van het bestuursprogramma weergegeven. Wij zijn tevreden over de actiepunten die daaruit zijn gerealiseerd. Dit geldt te meer als we de bereikte resultaten bezien in het licht van een financieel-economische situatie die steeds moeilijker wordt, van de voorbereiding van de taken die het Rijk naar de gemeenten decentraliseert en van de discussie over de bestuurlijke inrichting van de gemeenten in de provincie Groningen. Hoewel de politieke verhoudingen in de gemeenteraad veel aandacht vroegen, zijn in samenwerking tussen raad en college verscheidene plannen voorbereid, besluiten genomen en projecten uitgevoerd of stappen verder gekomen. We noemen daarvan een aantal: de herinrichting van Onderdendam; het kunstgrasvoetbalveld op het sportcomplex in Bedum; drie samengevoegde BMW (Bedum, de Marne en Winsum) afdelingen en algemeen een intensievere samenwerking; de reconstructie en verbetering van buitenwegen en bermen; de ontwikkeling van het bedrijvenpark Boterdiep; het Centrum voor Jeugd en Gezin; de realisatie van verscheidene beleidsnota s (o.a. Sportnota, Beleidsplan Openbare Verlichting, Afvalwaterbeleidsplan en het Verkeersveiligheidsplan) herziening bestemmingsplannen; burgerparticipatie bij vele projecten; Verder zijn er verschillende projecten/plannen uitgevoerd, nader uitgewerkt of (verder) in ontwikkeling genomen, die ook in 2014 een vervolg krijgen zoals: de vervanging van de installaties van het zwembad; de decentralisatie AWBZ-WMO, Jeugdzorg, Passend Onderwijs, Werk en Inkomen; het intergemeentelijk Bodembeleidsplan; de Centrumplannen; de bestuurlijke organisatie van Groningen; de elektronische overheid (Antwoord ); de organisatie van de Europese en gemeenteraadsverkiezingen. Naast deze balans tegen het einde van deze raadsperiode richten we vooral de blik op de toekomst. Daarbij zijn er drie onderwerpen die we nader willen belichten: 1

2 1. De toekomst van bestuurlijk Groningen; 2. De decentralisaties van taken van het Rijk naar de gemeenten. 3. De financiële positie en risico s van de gemeente Bedum; De toekomst van bestuurlijk Groningen De inzet van ons college en de meerderheid van uw raad op een burgernabij bestuur is helder en eerder onderbouwd. We hebben dit vertaald in behoud van zelfstandigheid in combinatie met samenwerking. Tegelijk kan Bedum zich niet het risico veroorloven alleen te komen te staan. Daarom nemen we onze verantwoordelijkheid in het meedenken over een voor Bedum goede oplossing, als herindeling onvermijdelijk is. Dan is wat ons betreft de Noord Groningse variant, van Reitdiep tot Dollard, dus de opstelsom van BMW en DEAL of van de toekomstige gemeenten Hoogeland en Eems Delta, toekomstbestendig. En daarom nemen we actief deel aan het daarop gerichte overleg. De opstelling en keuzes van het provinciebestuur zijn hierbij belangrijk, niet alleen omdat de Wet Arhi (Wet algemene regels herindeling) aan de provincie een nadrukkelijker betekenis geeft, maar ook in de gelijke uitwerking naar de Groningse gemeenten. In beide opzichten vonden we de provinciale visie die begin juli 2013 werd uitgebracht, teleurstellend. En we zien nu de nadelige effecten daarvan: opnieuw is de tijd voor gemeenten om ingrijpende beslissingen te nemen, veel te kort. De verwarring neemt toe als in een brief aan de raad van Winsum het eerder gebruikte woord definitieve besluitvorming voor 1 december 2013 wordt gerelativeerd; het onderwerp lijkt te worden weggehouden bij de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014; de provincie niet of nauwelijks richting geeft, of zelfs opties toevoegt, daar waar gemeenten in de vorige ronde varianten hebben aangedragen. Van deze leemten wordt gebruik gemaakt om meerdere opties open te houden of zelfs een herindelingsvariant te bepleiten die een nieuwe gemeente van inwoners oplevert. Deze ontwikkelingen zetten de provinciale besluitvorming, gepland eind 2013 / begin 2014, onder grote druk, zowel qua inhoud als in tijd. Decentralisaties van het Rijk naar de gemeenten Tussen het Rijk en de gemeenten zijn afspraken gemaakt over het overhevelen van taken. Het betreft de invoering van de Participatiewet, de overheveling taken AWBZ naar de WMO, de invoering van de nieuwe Jeugdwet en de invoering van Passend Onderwijs. Over de meeste onderwerpen is de parlementaire behandeling nog niet afgerond. Om de taken goed over te nemen zijn de voorbereidingen bij gemeenten en provincies in volle gang. Globaal gaat het om de volgende onderdelen: Overheveling van begeleiding, ondersteuning en verzorging uit de Awbz per 2015 naar de Wmo. Vanaf 2014 vervalt bovendien de aanspraak op dagbesteding en wijzigt de aanspraak op persoonlijke verzorging; De uitvoering van de Participatiewet vanaf 2015 (voor WWB, voormalig Wajong en Wsw); De gemeenten worden per verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Het gaat hier om de provinciale jeugdzorg, de jeugdbescherming en -reclassering, de jeugd-ggz en de zorg voor licht verstandelijk gehandicapte jeugd. De veranderingen gaan gepaard met forse kortingen op het budget wat door het Rijk hieraan wordt besteedt. Op de Awbz structureel 1,7 miljard, op de Participatiewet 1,8 miljard. En op de jeugdzorg 450 miljoen. Gemeenten krijgen er de komende jaren dus belangrijke en omvangrijke taken bij. De gemeenten hebben het voortouw en een eigen verantwoordelijkheid bij decentralisatie van deze taken. Het merendeel van deze taken zullen gemeenten op lokaal niveau uitvoeren, vaak in clusterverband, regionaal of provinciaal. 2

3 Daarvoor moeten gemeenten op bestuurlijk, ambtelijk en financieel gebied samenwerken. Alleen op die manier kunnen gemeenten hun nieuwe verantwoordelijkheden adequaat invullen en hun taken goed uitvoeren. Dit legt een fors beslag op de inzet van de gemeentelijke organisaties. Er zijn inmiddels stappen gezet voor de inrichting van de samenwerking. Belangrijke punten hierbij zijn bijvoorbeeld de financiële risico s en opdrachtgeverschap. Bedacht moet worden dat het Rijk eisen koppelt aan de decentralisaties die ze zelf moeilijk of niet kunnen waarmaken. Daarbij wordt er zoals hiervoor geschetst door het rijk een forse efficiencykorting op de nu beschikbare middelen toegepast. Er wordt in regionaal verband reeds druk gewerkt aan de voorbereidingen: Provinciaal is de stuurgroep Jeugd druk bezig m.b.v. een programmamanager de overgang van de Jeugdzorg voor te bereiden. U kunt daar in deze raadsperiode nog voorstellen over verwachten. Ook het bestaande Centrum voor Jeugd en Gezin is betrokken bij deze decentralisatie. Voor de overgang AWBZ - WMO is een werkgroep bezig de mogelijkheden voor een maatwerkvoorziening van de Huishoudelijke Hulp te onderzoeken om zodoende de wijzigingen in de Wmo op te vangen. Ook in 2014 zullen de voorbereidingen door gaan. Duidelijk is dat de decentralisaties naast de financiële gevolgen ook grote organisatorische consequenties voor de gemeenten zullen hebben. De begroting 2014 Deze begroting geeft in grote lijnen hetzelfde beeld dan we aan u hebben gegeven bij de kadernota voor deze begroting, met uitzondering van het komende begrotingsjaar De afwijking wordt voornamelijk veroorzaakt door de gevolgen van de septembercirculaire. Onlangs hebben wij u in een brief separaat nader geïnformeerd over de gevolgen van deze circulaire. Wij zijn erin geslaagd u een begroting aan te bieden met een sluitende raming voor het jaar De verwachte tekorten in het meerjarenperspectief blijven echter in dezelfde orde van grote bestaan. Deze tekorten kunnen de komende jaren worden gedekt met de bezuinigingsvoorstellen die u kunt vinden in de bijlagen van de voorliggende begroting. Deze lijst met concrete voorstellen hebben we reeds bij de kadernota aan u voorgelegd, maar vaststelling hiervan is uitgesteld naar de besluitvorming bij deze begroting. Zo kan niet alleen uw raad maar ook de nieuwe raad na maart 2014 op deze wijze invloed uitoefenen op de te nemen maatregelen ten behoeve van sluitende meerjarenramingen. Wij hebben ons bij de opstelling van deze begroting gehouden aan de door u aangegeven kaders, zoals aangegeven in de voorjaarsnota 2013 en de kadernota ten behoeve van deze begroting. Dat betekent onder andere dat een aantal wensen financieel is verwerkt in deze begroting. Wij hebben het dan over de reservering voor onze bijdrage in een rondweg ter ontlasting van de Wilhelminalaan en de Stationsweg en de benodigde middelen voor het vervangingsplan van onze Openbare Verlichting. We hebben tevens de bij de voorjaarsnota voorgestelde mutaties in de begroting verwerkt. De onzekerheden aan rijkszijde zijn echter nog altijd groot. Wij noemen de Algemene Uitkering, de doeluitkeringen en de effecten van de mogelijke decentralisaties. De financiële effecten van de decentralisaties blijven moeilijk in te schatten. Duidelijk is dat de decentralisaties gepaard zullen gaan met forse kortingen op het bestaande budget in de veronderstelling dat gemeenten deze taken tegen geringere kosten kunnen uitvoeren. Of dat inderdaad mogelijk is zal in de toekomst moeten blijken. In uw vergadering van 19 september jl. heeft u de kadernota inclusief het pakket aan maatregelen voor de periode besproken. Er is echter vanwege de ontwikkelingen in de septembercirculaire besloten de lijst met mogelijke maatregelen bij de vaststelling van deze begroting te betrekken. U vindt de financiële vertaling van deze maatregelen terug in de meerjarenramingen onder de noemer Maatregelenpakket. Zoals u kunt zien, is doorvoering van het gehele pakket niet nodig voor een sluitende meerjarenraming. Keuzes kunnen daardoor nog gemaakt worden. 3

4 In deze begroting hebben wij tevens de ramingen verder uitgewerkt en hebben er ontwikkelingen plaatsgevonden. Deze leiden op onderdelen tot een aanpassing van de begroting. Het is zodoende gelukt een voor 2014 structureel sluitende begroting op te stellen met een verwacht overschot van afgerond De tekorten die in het meerjarig perspectief optreden en oplopen naar in 2018, kunnen worden gedekt met het voorgestelde pakket met bezuinigingsmaatregelen. Begrotingsontwikkeling De meerjarenraming bij de kadernota voor deze begroting gaf voor het eerste jaar een verwacht tekort aan van ruim De begroting 2014, zoals die nu voor u ligt, geeft een voordelig saldo van Het begrotingssaldo valt dus voordeliger uit. Daarbij moet opgemerkt worden dat een aantal dekkingsvoorstellen uit de kadernota in het saldo van de begroting 2014 is verwerkt. Het betreft een verlaging van de budgetten voor abonnementen, softwarepakketten en andere verlagingen, zoals voorgesteld in het maatregelenpakket bij de kadernota van september Saldo kadernota zonder dekkingsvoorstellen Saldo begroting Verschil Voorjaarsnota - Begroting In onderstaande tabel zijn in een overzicht de belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de kadernota samengevat. Voordelig: Accres Algemene Uitkering* Integratieuitkering Wmo* Aangepaste indexatie salarissen en inflatie* Hoeveelheidsverschillen Algemene Uitkering* Aanbestedingsvoordeel Openbare Verlichting Subsidie SWB Energie FPU bijdragen Automatisering Bijdrage Regio Groningen-Assen Verzekeringen Overige afwijkingen per saldo (o.a. inflatiecorrectie) Nadelig: Stelpost ontwikkelingen sociaal domein Salarissen Belastingen GGD Subtotaal Verwerkte voorstellen kadernota (nr. 7, 8 en 38) Totaal * Deze posten zijn het gevolg van de verwerking van de septembercirculaire Toelichting diverse posten: Accres Algemene Uitkering 4

5 De verwachte neerslag op het gemeentefonds van de 6 miljard aan bezuinigingen door het rijk is voor Bedum in 2014 vertaald in een lager accres van ongeveer In de jaren daarop daalt het accres echter verder als gevolg van de aanvullende rijksbezuinigingen. Bij de kadernota gingen we uit van een schatting van een bedrag van , ingaande 2014, dat vervolgens gelijk blijft. Deze korting krijgen we dus op termijn wel, maar valt in 2014 bijna een ton lager uit. Integratie-uitkering Wmo We krijgen ten opzichte van de meicirculaire ongeveer meer in onze integratie-uitkering Wmo. Er was een korting op de Wmo uitkering verwerkt in verband met een voorgenomen beperking van nieuwe instroom voor huishoudelijke hulp. Deze korting gaat nu niet door. In verband met de vele onzekere ontwikkelingen in het sociale domein (Wmo, decentralisaties, ontwikkelingen bijstandsuitkeringen) stellen wij voor deze middelen te reserveren op de stelposten. Aangepaste indexatie salarissen en inflatie Op basis van de septembercirculaire is de indexatie van onze salarisramingen voor 2014 bijgesteld van 2% naar 1%. Meerjarig gezien is de geraamde indexatie gehouden op 1,75%, zoals dat ook in de voorjaarsnota was vastgelegd. Daarnaast is ook het inflatiecijfer voor 2014 neerwaarts bijgesteld van 1,6% naar 1,4%. Hierdoor dalen de geraamde lasten met ongeveer Hoeveelheidsverschillen Algemene Uitkering De aanpassing van de maatstaven bij de berekening van de Algemene Uitkering levert in de uitkering een voordeel op van ongeveer Aanbestedingsvoordeel openbare verlichting Onlangs is het onderhoud en beheer van onze openbare verlichting aanbesteed. Door deze aanbesteding kan het budget voor beheer en onderhoud worden verlaagd. Er ligt een relatie met het nieuwe vervangingsplan voor de openbare verlichting. De benodigde middelen voor uitvoering van dit plan zijn meegenomen in deze begroting. Het plan zal een uitzetting van de kapitaallasten met zich mee brengen. Deze kapitaallasten van het plan zullen echter pas vanaf 2015 in de begroting zichtbaar worden. Het voordeel op beheer en onderhoud als gevolg van de aanbesteding treedt reeds in 2014 op. Daardoor is er in 2014 sprake van per saldo een éénmalig voordeel. Subsidie Stichting Welzijn Bedum De stichting Welzijn Bedum is verhuisd voor het deel dat deze was gehuisvest in de Schakel. Hier betaalde zij op jaarbasis ongeveer aan huur. Deze huurkosten werden door de gemeente gesubsidieerd. De stichting Welzijn is voor dit deel nu verhuisd naar de Meenschaar. Om deze verhuizing mogelijk te maken is de Meenschaar verbouwd. Ook moet de stichting door de verhuizing enige extra structurele kosten maken voor huur van ruimtes e.d. Voor de gemeente resulteert dit per saldo in een voordeel van ruim Deze effecten zijn nu in de begroting verwerkt. Energie In totaliteit vallen de energieramingen over alle producten in de begroting zo n lager uit dan was opgenomen in de kaders. FPU bijdragen Aangezien de FPU een aflopende aangelegenheid is, daalt de raming op dit vlak per jaar. De nu geraamde FPU bijdrage ligt ongeveer lager dan in de begroting Deze was structureel geraamd. Automatisering Doordat wij hebben gestuurd op een consequente toepassing van het aantal SIV s (Standaard ICT Voorziening) in de ICT samenwerking, is de verdeelsleutel van de samenwerking ICT BMW in 2013 aangepast. Ons aandeel in de kosten van deze samenwerking is daardoor gedaald. De kosten vallen daardoor ongeveer lager uit. Bijdrage Regio Groningen-Assen 5

6 Onlangs werd duidelijk dat er een korting op de bijdrage voor de Regiovisie gaat plaatsvinden. De voorgestelde korting is 30% op de oorspronkelijke bijdrage. De korting van 10% voor 2011 t/m 2014 is bij ons regulier in de begroting verwerkt. De nu te verwerken korting is dus nog 20%: ongeveer De afdracht wordt voor een deel ten laste gebracht van de grex Ter Laan 4 (zolang de grex dat kan dragen). De korting van hebben we verdeeld over de gemeentelijke exploitatie en de grondexploitatie. Nu is een voordeel van ongeveer opgenomen in de gemeentelijke begroting. Verzekeringen Over de hele begroting zijn de verzekeringsposten geactualiseerd. Dit levert een voordeel op van ongeveer Stelpost ontwikkelingen sociaal domein Zie hiervoor de toelichting bij de integratie-uitkering Wmo. Salarissen De salarisramingen zijn gecorrigeerd met de brandweersalarissen in verband met de overgang van de brandweer naar de Veiligheidsregio. Tevens is de dotatie aan de voorziening voor de wethouders pensioenen niet meer op de personeelsstaat geraamd, maar opgenomen in de geraamde dotatie aan deze voorziening. Deze twee posten buiten beschouwing latend, valt de salarisraming iets hoger uit dan de bestaande raming. Gezien de totale omvang van deze post is de overschrijding echter marginaal. Belastingen De geraamde te betalen belastingen over alle producten vallen samen iets hoger uit dan in 2013 was geraamd. GGD De bijdragen voor de GGD zijn op basis van de inwoneraantallen e.d. naar boven bijgesteld. Dit is conform de door de GGD ingediende begroting. Verwerkte voorstellen kadernota (nr. 7, 8 en 38) Een aantal bezuinigingsvoorstellen die zijn opgenomen in de kadernota, worden wel doorgevoerd. Het betreft hier de verlaging van de budgetten voor abonnementen en softwarepakketten en diverse andere verlagingen van begrotingsposten op basis van realisatiecijfers van de afgelopen jaren. Meerjarenraming Een meerjarig sluitende begroting is één van de belangrijkste kenmerken van een financieel gezonde gemeente. Met behulp van het maatregelenpakket uit de kadernota, die uw raad in uw vergadering van 19 september 2013 heeft besproken, verwachten wij ook de komende jaren een structureel sluitende begroting op te kunnen stellen. Zonder te nemen maatregelen is het beeld als volgt: In 2015 is het structurele saldo ruim negatief. Dit tekort loopt op tot ruim in Zoals u weet ligt de oorzaak van dit oplopende tekort in de ontwikkeling van de Algemene Uitkering. In een aparte brief aan uw raad zijn wij reeds nader ingegaan op de ontwikkelingen in de Algemene Uitkering. In de bijlagen bij deze begroting vindt u het gememoreerde maatregelenpakket. Dit pakket bestaat uit concrete maatregelen, maar bevat ook nader uit te werken maatregelen, die vooralsnog PM zijn geraamd. Met een keuze uit deze maatregelen kunnen de meerjarenramingen sluitend worden gehouden. Aangezien wij het komend begrotingsjaar zonder verdere aanvullende maatregelen sluitend kunnen houden, stellen wij voor de keuzes uit bijgevoegde lijst met concrete bezuinigingsmaatregelen indicatief vast te stellen en de definitieve selectie aan de nieuwe raad te laten. Wij vragen uw instemming met deze lijst met mogelijkheden. Wij zullen deze lijst vervolgens gebruiken bij voorstellen ter dekking van de meerjarige tekorten. Voor een toelichting op deze lijst verwijzen wij u naar de kadernota voor deze begroting. 6

7 7

8 Investeringen In de begroting zijn ook de geplande investeringen opgenomen voor 2014 tot en met Ook deze investeringslijsten zijn kritisch bekeken: een aantal posten is afgevoerd, opgevoerd of verschoven. De investeringen op de lijst voor 2014 worden bij het vaststellen van deze begroting beschikbaar gesteld. De investeringslijsten van 2015 tot en met 2018 hebben een indicatief karakter en dienen voornamelijk voor een goede schatting van de verwachte kapitaallasten in de komende jaren. Reserves en voorzieningen De nota Weerstandsvermogen gemeente Bedum is door uw raad op 29 maart 2012 vastgesteld. De gewenste minimale omvang van de vrij aanwendbare algemene reserve is hierbij bepaald op Voorts is in de nota Weerstandsvermogen aangegeven dat het verstandig is een extra buffer aan te houden van voor het noodzakelijk onderhoud aan de openbare ruimte. Minimaal moet de vrij aanwendbare algemene reserve dus bedragen. De omvang van de vrij aanwendbare reserve is in deze begroting berekend op ruim miljoen per 1 januari Dit is na aftrek van de claims die op de algemene reserve zijn gelegd. Deze zijn opgenomen in de staat van reserves en voorzieningen. We naderen daarmee de vastgestelde ondergrens van ons weerstandsvermogen. Als we daarbij ook de toegenomen onzekerheden door de economische crisis betrekken, dan is het verstandig om terughoudend om te gaan met de inzet van de vrij aanwendbare reserve. In de staat van reserves en voorzieningen is te zien dat wij een onttrekking hebben geraamd in verband met een bijdrage aan de ontsluiting van Bedum conform de voorjaarsnota ad Wij stellen u voor een bestemmingsreserve voor een bedrag van te vormen voor deze verwachte bijdrage. Tevens is er claim opgevoerd voor omvorming van het groenonderhoud ad Met deze incidentele middelen verwachten we de structurele lasten voor het groenonderhoud te kunnen verlagen. Deze middelen zijn geraamd op de stelposten, met daar tegenover een onttrekking aan de AR voor hetzelfde bedrag. Op het moment dat er een concreet plan is, dan zullen deze middelen kunnen dienen ter dekking en functioneel worden geraamd. Deze benadering is omschreven in het Groenbeheerplan, dat in september 2013 aan u is aangeboden. Risico s Investeringen in openbare ruimte In de voorjaarsnota 2011 hebben wij reeds een aantal wensen aan u voorgelegd, waarvoor nog geen financiële ruimte kon worden gevonden. Het gaat o.a. om de reconstructie van de Waldadrift, natuurvriendelijke oevers, beschoeiingen en een aantal andere wensen. Voor deze wensen zijn nog steeds geen financiële middelen beschikbaar, met uitzondering van een oostelijke ontsluitingsweg ter ontlasting van de Wilhelminalaan en de Stationsweg en de vervanging van een groot deel van de openbare verlichting. Deze middelen zijn in deze begroting meegenomen. Bij de nota weerstandsvermogen hebben we vanwege deze wensen aangegeven voor eventuele noodreparaties een buffer van in de Algemene Reserve aan te houden. Voor de volledigheid sommen we de overblijvende wensen hieronder nogmaals op. vervangen van beschoeiingen; vervanging kademuur/betonnen damwand; aanleg natuurvriendelijke oevers; reconstructie van de Waldadrift; reconstructie de Vlijt. Groenonderhoud In de begroting 2013 is het budget voor groenonderhoud door maatregelen (bijv. omvorming) verlaagd. Deze maatregelen zullen echter incidenteel geld kosten. Hiervoor hebben we een stelpost geraamd van 8

9 25.000, die wordt gedekt uit de Algemene Reserve. Realisatiecijfers in 2013 laten ook zien dat het budget voor groenonderhoud onder druk staat. Er moeten maatregelen genomen worden om overschrijding van de budgetten te voorkomen. Daarbij moet ook worden aangetekend dat verdere besparing op onderhoud groen onderdeel uitmaakt van het bij deze begroting opgenomen bezuinigingspakket. WMO Het rijk had het voornemen een bezuiniging op de huishoudelijke hulp door te voeren van 70% op het totale budget. Na het sluiten van het Zorgakkoord is deze bezuiniging bijgesteld naar 40%. Het is echter nog niet duidelijk hoe we deze bezuiniging op moeten vangen. Hierover moeten nog nadere afspraken met het Rijk gemaakt worden. Vooralsnog is er geen rekening gehouden met kortingen in de begroting. Decentralisaties De transities van de AWBZ, Jeugdzorg en Participatiewet houden forse financiële risico s in voor de gemeenten. Hoe groot deze risico s zijn, is op basis van bestaande informatie moeilijk in te schatten. In ieder geval zal het rijk een efficiencykorting op de nu beschikbare middelen toepassen. In hoeverre deze middelen voldoende zijn voor de uitvoering van de gedecentraliseerde taken, zal moeten blijken. Realisatie bezuinigingen In de begroting 2012 en 2013 is een fors bedrag aan bezuinigingen doorgevoerd, die grotendeels, maar nog niet allemaal zijn geëffectueerd. Ook de bij deze begroting opgenomen lijst met mogelijke bezuinigingen zullen, indien er voor gekozen wordt, nog gerealiseerd moeten worden. Daarbij bestaat altijd het risico dat de realisatie niet geheel conform de inschatting is. Wet BUIG In de ontwikkeling van het aantal bijstandscliënten is een stijgende trend te zien. We hebben ervoor gekozen nu nog niet op voorhand een structurele verhoging van het budget voor bijstandsuitkeringen door te voeren. De ontwikkelingen worden de komende tijd gevolgd en bij de voorjaarsnota 2014 zullen we bepalen of het noodzakelijk is het budget incidenteel of structureel te verhogen. Tevens lijkt er voor 2014 een tekort op te treden in de beschikbare middelen van het Participatiebudget. Vooralsnog wordt dit ingeschat op ongeveer Wij gaan er voorlopig vanuit dat het een incidenteel tekort betreft. Wetsvoorstel HOF Onlangs heeft de Tweede Kamer de wet Houdbare Overheidsfinanciën (wet HOF) goedgekeurd. Over de wet is veel te doen geweest bij provincies, gemeenten en waterschappen. Gevreesd werd dat deze wet de investeringen van de lagere overheden op slot zou zetten. Dat zou in deze barre economische tijden een ramp zijn. De wet is gelukkig substantieel aangepast. Belemmeringen voor grote investeringen lijken nu van de baan. De financiële gevolgen zijn echter nog moeilijk in te schatten. In de paragraaf Weerstandsvermogen gaan we uitgebreider in op de bestaande risico s. Beleid In de begroting zijn de diverse programma s opgenomen. Hierin staan de onderwerpen vermeld die door u zijn vastgelegd in het bestuursprogramma zoals dat is behandeld in uw vergadering van 12 mei Wij geven per programma weer wat wij met betrekking tot dat onderwerp willen gaan doen in Graag leggen wij de door ons aangegeven richting voor uitvoering in 2014 aan u ter bespreking voor. Behandeling van de begroting in de raad De behandeling van deze begroting staat gepland voor 5 en 7 november De vergadering zal beide avonden beginnen om uur. 9

10 Voorstel Wij stellen u voor de aangeboden programmabegroting 2014 inclusief meerjarenraming en de bijlagen vast te stellen. Bedum, 8 oktober 2013 Burgemeester en wethouders van de gemeente Bedum, De secretaris, De burgemeester, R. Wiltjer drs. H.P. Bakker 10