Elobase Detailhandel Ondernemingsbeleid/Organisatiebeleid Rekenwerkboek voor het theorie-examen kerntaak 1 Financieel 1 Ondernemer / Manager

Transcriptie

1 Elobase Detailhandel Ondernemingsbeleid/Organisatiebeleid Rekenwerkboek voor het theorie-examen kerntaak 1 Financieel 1 Ondernemer / Manager Dit rekenwerkboek is van de student: Klas: Telefoonnummer: adres: 1

2 Rekenwerkboek Kerntaak 1 Ondernemingsbeleid/Organisatiebeleid: Exploitatiekosten, Consumentenprijs en Break-even Wat ga je doen? Je kunt je via je theorieboek en dit rekenwerkboek voorbereiden op het theorie-examen Financieel 1 kerntaak 1. Het gaat, wat de voorbereiding betreft, om de examenonderwerpen: - Exploitatiekosten, - Consumentenprijs - Break-even (analyse) Resultaat De rekenvaardigheden welke zich bij het ondernemingsbeleid voordoen. Het theorieboek geeft de begeleiding bij dit rekenwerkboek. Aanbevolen hulpmiddel: Rekenmachine. Aan bod komen achtereenvolgens: Deel 1: Exploitatiekosten (opgave 1 t/m 50) Kosten van het vermogen: rentekosten Kosten van de diensten van derden Kosten van belastingen Kosten van de goederen Kosten van de menselijke arbeid Gewaardeerd loon Kosten van duurzame bedrijfsmiddelen Deel 2: Consumentenprijs(opgave 51 t/m 80) Directe en indirecte kosten: de primitieve opslagmethode Kostenverdeelstaat Directe en indirecte kosten: de verfijnde opslagmethode Vaste opslagmethode Deel 3: Break-evenanalyse(opgave 81 t/m 125) Kosten nader bekeken De constante kosten Het bezettingsresultaat De variabele kosten Het bepalen van de juiste verkoopprijs Break-even (inleiding) Het bepalen van de break-even afzet De break-even omzet in de detailhandel De veiligheidsmarge Break-even analyse: het nemen van investeringsbeslissingen 2

3 Examen Exploitatiekosten, Consumentenprijs, Break-even (analyse). Kerntaak 1 Financieel 1 Opgaven Deel 1. Exploitatiekosten: Kostensoorten Kosten van het vermogen: rentekosten De kosten van het vermogen bestaan uit de rentekosten over het in de detailhandel geïnvesteerde vermogen. Deze rentekosten worden berekend over het eigen vermogen en het vreemd vermogen. De rente is de vergoeding voor het gebruik van dat vermogen. Het eigen vermogen is het eigen geld dat de ondernemer in de detailhandelsonderneming geïnvesteerd heeft. Over het eigen vermogen zou de ondernemer rente moeten krijgen, omdat hij zijn eigen centjes (spaargeld) investeert in de onderneming. Deze vergoeding noemt met gewaardeerde interest. Het vreemd vermogen is het geld dat de ondernemer geleend heeft van anderen. De vergoeding die de ondernemer betaalt voor het gebruiken van vreemd vermogen noemt men de rente van leningen. Voorbeeld: Totale kosten van vermogen = gewaardeerde interest + rente van leningen Ronald heeft totaal ,- geïnvesteerd in zijn winkel. Daarvan is ,- eigen geld en is ,- geleend bij de plaatselijke bank. De rente van de lening bedraagt 6,1%. Voor de gewaardeerde interest mag Ronald 3,2% rekenen. De kosten van het vermogen in het eerste jaar zijn dan: gewaardeerde interest: 3,2% (0,032) x , rente van lening: 6,1% (0,061) x , totale kosten van vermogen: De rentekosten zijn afhankelijk van: de grootte van het gemiddeld geïnvesteerd vermogen, het Kapitaal: de K de rentevoet (rentepercentage): de p voor het vreemd vermogen is deze altijd bekend. de investeringsduur (tijd., uitgedrukt in jaren (een jaar heeft 360 dagen): de t De rentekosten kun je berekenen met de volgende renteformule: De 1 staat voor 1 jaar; bij de renteberekening per maand staat er op die plaats 12; per dag staat er 360 (of 365/366). De rente wordt altijd uitgedrukt in een percentage per jaar. Noteer ook altijd je berekenwijze! 3

4 Opgave 1 Bereken hoeveel rente je moet betalen over de volgende leningen: tegen 9% over 2 jaar tegen 6% over 5 jaar c tegen 7% over 4 jaar d tegen 8% over 3 jaar Opgave 2 Bereken nu de rente in de volgende situaties: 3.890,75 tegen 8,7% over 2 jaar , 56 tegen 8,2% over 3 jaar c ,25 tegen 6,2% over 4 jaar 4

5 Opgave 3 Roel Mesure heeft dit jaar gedurende 5 maanden van zijn oom geleend. Ze hebben afgesproken dat hij zijn oom hiervoor een vergoeding van 4% betaalt. Hoeveel rente moet Roel betalen? Kies het juiste antwoord c. 250 d Opgave 4 Bereken de rente in de volgende gevallen: Je koopt een nieuwe auto voor De jaarrente bedraagt 9,2%. Je hoeft pas na 11 maanden te betalen, maar dan wel alles in één keer. Hoeveel rente moet je extra betalen? Je neef wil gedurende 6 maanden van je lenen voor het opzetten van een nieuw filiaal. Hij biedt je 4,2% rente. Wat betaalt hij dan? c. Je zegt tegen dezelfde neef dat als hij je 5,6% rente biedt, hij het geld wel 9 maanden mag houden. Hoeveel betaalt hij? d. Je koopt een huis en sluit een hypotheek af voor De eerste zes maanden staat de rente vast op 3,8%. Hoeveel betaal je totaal in het eerste halfjaar? 5

6 Opgave 5 Geef aan hoeveel dagen er met de precieze methode in een schrikkeljaar worden gerekend voor: Januari: Februari: Juni: September: December: Opgave 6 Bereken met de precieze methode het aantal dagen en de verschuldigde rente in de volgende situaties. Geef de formule voor de renteberekening en vul het bedrag in à 4,7% van 24 augustus t/m 26 december à 7,6% vanaf 7 januari t/m 19 april. c à 6,9% van 22 december t/m 5 maart. d à 3,1% van 5 augustus t/m 14 oktober. 6

7 Opgave 7 Bereken met de gemakkelijke methode het aantal dagen en de verschuldigde rente in de volgende situaties. Geef de formule voor de renteberekening en vul het bedrag in tegen 6,3% van 4 maart tot en met 4 juli tegen 8,5% van 16 juni tot en met 6 november. c ,30 tegen 5,8% van 21 september tot en met 2 maart. d tegen 6,7% in een schrikkeljaar van 3 januari tot en met 6 april. Opgave 8 Ebru Koss staat in een gewoon jaar vanaf 1 januari tot 21 maart rood bij de bank. Ze moet hierover 8% rente betalen. Op haar afrekening staat het volgende bedrag: 71,11. Is de rente hier met de eenvoudige of met de precieze methode bepaald? 7

8 Voor wie valt deze berekening voordelig uit? Opgave 9 Bereken de rente in de volgende situaties. We werken met een gewoon jaar en de precieze methode. Harry Winters wacht tot 16 oktober met het betalen van een rekening ter waarde van De vervaldatum lag op 30 mei. Het leverancierskrediet bedraagt 8,2%. Isabelle Winters sluit een overbruggingshypotheek van af, omdat haar huis nog niet verkocht is, terwijl zij en haar man al wel een nieuw huis hebben. De overbrugging duurt van 8 maart tot en met 6 juli. De bank rekent hiervoor 7,3% rente. c. Jeanette Winters leent van haar moeder om in het voorjaar op vakantie te gaan. In de zomer gaat ze werken om het geld terug te betalen. In totaal heeft ze het geld drie maanden nodig. Ze betaalt haar moeder evenveel rente als de bank: 3,1%. d. Marijke Winters koopt een auto om naar haar werk te kunnen reizen. Ze leent hiervoor bij de bank, terug te betalen na vier jaar. De rente hierover bedraagt 6,2%. 8

9 e. Marijke Winters kan het bedrag boetevrij aflossen na 2 jaar en 9 maanden. Hoeveel rente betaalt ze nu totaal? Opgave 10 Leg in je eigen woorden uit waarom een ondernemer de gewaardeerde interest bepaalt. Opgave 11 Wat is het verschil tussen gewaardeerde interest en betaalde rente? Leg uit. Opgave 12 Pieter Smeedwerk heeft de balans van zijn schoenenzaak opgemaakt. Door zijn goede bedrijfsvoering heeft hij winst gemaakt. Een deel hiervan komt ten goede aan het Eigen Vermogen. Aan het begin van het jaar bedroeg dit en aan het einde van het jaar is dit met toegenomen. Bereken de gewaardeerde interest indien de grootste bank in Nederland 3,1% rente vergoedt. 9

10 Opgave 13 Felix Koks heeft een pannenkoekenrestaurant. In het vorige jaar had hij gemiddeld in zijn eigen zaak geïnvesteerd. Daarnaast heeft hij geleend van de plaatselijke bank. De bank betaalt hij hiervoor 5,8%. Voor het bepalen van de gewaardeerde interest rekent Felix met 4,0%. Bereken de verschillende rentekosten die van belang zijn voor dit pannenkoekenrestaurant. Opgave 14 Voor de inrichting van een nieuwe winkel leent Elly ,-. De lening kost 4,2 % aan rente per jaar. Zij leent het geld vanaf 1 september vorig jaar Zij lost ieder jaar op 31 december 4.000,- af. Op die datum wordt ook achteraf de rente betaald. Bereken de rentekosten voor vorig jaar Bereken de rentekosten voor dit jaar. 10

11 Kosten van de diensten van derden Kosten van diensten van derden zijn kosten die je als ondernemer maakt, wanneer je diensten koopt bijvoorbeeld van de accountant, de leverancier van elektriciteit, gas en water, de leverancier van telefonie en digitale diensten, de transporteur en/of de verzekeringstussenpersoon. Aangezien de btw over alle kosten teruggevorderd mag worden bij de Belastingdienst, worden alle kostenberekeningen zonder btw uitgevoerd. Verzekeringskosten bestaan uit de verzekeringspremie en de poliskosten (administratiekosten). De som van deze twee bedragen wordt verhoogd met de assurantiebelasting, die bij elke verzekering wordt berekend. Poliskosten worden alleen gemaakt in het eerste jaar van de verzekering. Als de verzekering na 1 jaar wordt verlengd hoeft immers geen nieuwe polis aangemaakt te worden. Wel worden ieder volgend jaar de administratiekosten in rekening gebracht. Opgave 15 Supermarkt Eussen sluit een goederen- en inventarisverzekering voor bedrijven af. De inventaris wordt verzekerd voor ,-. De voorraad wordt verzekerd voor ,-. De premie voor de inventaris bedraagt 2,8 promille en die van de goederenvoorraad 3 promille. De premie wordt verhoogd met: poliskosten in het eerste jaar 7,50; administratiekosten vanaf het tweede jaar 1,50; assurantiebelasting 21%. Hoeveel bedragen de kosten van de goederen- en inventarisverzekering voor supermarkt Eussen in het eerste verzekeringsjaar? 11

12 Hoeveel bedragen de kosten van de goederen- en inventarisverzekering voor supermarkt Eussen in het tweede jaar? Opgave 16 Erwin Rutten eigenaar van een ijzerwarenspeciaalzaak sluit een bedrijfsschadeverzekering af. De premie is 2,45 promille van de brutowinst. De te verwachten consumentenomzet is ,-; de te verwachten brutowinst is 35%. De premie wordt verhoogd met: poliskosten 7,50 assurantiebelasting 21% Voor de btw geldt het hoog tarief Hoeveel bedragen de kosten van deze bedrijfsschadeverzekering? 12

13 Opgave 17 Supermarkteigenaar Paul Vrancken heeft zijn boekhouder de volgende nota s gegeven: elektriciteit, inclusief btw: hoog tarief 362,95 gas, water, inclusief btw: hoog tarief - 773,50 telefoon - 228,67 Van Gend & Loos, inclusief btw: hoog tarief - 402,22 reisbureau: vakantie Spanje - 998,75 Bereken aan de hand van de bovenstaande nota s welk bedrag de boekhouder tot de kosten mag rekenen. Opgave 18 Winkelier Bergeman woont boven zijn winkel. Hij heeft de volgende rekeningen liggen: Energienota (incl. btw hoog tarief): 238,00 (hiervan is 15% voor rekening van het woonhuis) Telefoon- en internetkosten (incl. btw hoog tarief): 148,75 (dit is een zakelijk abonnement) Printer voor eigen gebruik: 95,20 (incl. btw hoog tarief) Bereken het bedrag dat tot de bedrijfskosten gerekend kan worden. 13

14 Opgave 19 Marco van Marwijk, eigenaar van een voetbalspeciaalzaak, heeft de volgende nota s verzameld: elektriciteit, inclusief btw: hoog tarief 2.678,50 gas en water, inclusief btw: hoog tarief 1.567,50 telefoon exclusief btw hoog tarief 325,90 administratiekantoor inclusief btw: hoog tarief 1.945,50 verzekeringskosten 1.850,75 Verdere gegevens: de telefoonkosten zijn voor 35% privé; de rekeningen van gas en water zijn voor 50% privé; de elektriciteitsrekening is voor 25% privé. Bereken aan de hand van de bovenstaande nota s, welk bedrag de boekhouder tot de kosten van deze voetbalspeciaalzaak mag rekenen. 14

15 Kosten van belastingen Alleen uitgaven aan belastingen die rechtstreeks verband houden met de bedrijfsvoering, worden in een onderneming als kosten beschouwd. Tot deze uitgaven behoren ook de lokale belastingen en de heffingen. Sommige uitgaven worden niet-fiscaal als exploitatiekosten aangemerkt. Zo zijn geldboetes en een deel van de representatiekosten niet-fiscale exploitatiekosten. Opgave 20 Winkelier Franssen moet in januari de volgende betalingen verrichten: aanslag inkomstenbelasting 7.750,- voorlopige aanslag inkomstenbelasting - 850,- aanslag motorrijtuigenbelasting eerste kwartaal - 85,- afdracht btw-vorig boekjaar ,- aanslag onroerende zaakbelasting winkelpand afdracht loonbelasting december vorig jaar - 750, ,- Bereken het bedrag van de te betalen kosten van belastingen van januari. Opgave 21 Ondernemer Dekker moet in oktober de volgende betalingen verrichten: aanslag inkomstenbelasting ,- aanslag onroerende zaakbelasting ,- voorlopige aanslag inkomstenbelasting ,- aanslag onroerend goedbelasting woonhuis - 900,- aanslag motorrijtuigenbelasting vierde kwartaal - 560,- afdracht btw derde kwartaal ,- afdracht loonbelasting derde kwartaal ,- 15

16 Bereken het bedrag van de kosten van belastingen van oktober. 16

17 Kosten van goederen De hoogte van de kosten van goederen in een detailhandelsonderneming wordt grotendeels bepaald door de hoogte van de inkoopprijzen. De inkoopwaarde van de omzet is de belangrijkste kostenfactor in een detailhandelsonderneming. De InkoopWaarde van de Omzet (IWO) bestaat hoofdzakelijk uit het totaalbedrag van de inkoopprijzen die verkocht zijn in een bepaalde periode. De IWO kan op twee manieren berekend worden: I Met gegevens over de brutowinst: consumentenomzet 121% -/- btw 21% omzet 100%! -/- inkoopwaarde van de omzet 70% brutowinst 30% II Met gegevens over de inkopen en de begin- en eindvoorraad. beginvoorraad 3 plantjes x 1 = 3 + inkopen (excl. btw) 6 plantjes x 1 = 6 totaal beschikbare voorraad 9 plantjes x 1 = 9 -/- eindvoorraad 2 plantjes x 1 = 2 Inkoopwaarde van de omzet 7 plantjes x 1 = 7 Anders opgeschreven: Beginvoorraad + Inkopen (excl. btw) -/- Eindvoorraad = IWO Naast de inkoopwaarde van de omzet behoren ook de volgende voorraadkosten tot de kosten van goederen (de 3 R s): Ruimtekosten: Het aanhouden van voorraden gaat altijd gepaard met ruimte en dus met kosten. Denk bijvoorbeeld aan de huur van het winkelpand, stroomverbruik magazijn, onderhoud magazijn, enz.; Rentekosten: De voorraad is in de meeste gevallen aan de leverancier betaald. Dat betekent dat je het geld dat je in de voorraad geïnvesteerd hebt, niet meer ergens anders voor kunt gebruiken, bijvoorbeeld op de bank zetten. De misgelopen rente moet je wel als kosten beschouwen. Dit zijn rentekosten. Risicokosten: De voorraad kan bederven, verkleuren of indrogen. Ook kan de inkoopprijs, gedurende de tijd dat de artikelen bij jou op voorraad liggen, dalen. 17

18 Opgave 22 Cindy Biermans eigenaresse van een lederwarenzaak. Ze beschikt over de volgende gegevens: omzet ,- brutowinst 40% exploitatiekosten, waarvan 575,- niet-fiscaal ,- Voor de btw geldt het hoge tarief. Bereken de consumentenomzet van deze lederwarenzaak. Bereken de inkoopwaarde van deze lederwarenzaak. c. Druk de fiscale exploitatiekosten uit in procenten van de inkoopwaarde van de omzet (afronden op één decimaal nauwkeurig). Opgave 23 De voorraad van een sportspeciaalzaak bedraagt: per 1 januari ,- per 1 juli ,- per 31 december ,- De consumentenomzet bedraagt ,- Door het jaar heen is voor ,- ingekocht (excl. btw). Voor de btw geldt het hoog tarief. 18

19 Bereken de inkoopwaarde voor de omzet. Bereken het gerealiseerde brutowinstpercentage van deze sportspeciaalzaak (afronden op twee decimalen nauwkeurig). Opgave 24 Ondernemer J. Fokkema beschikt over de volgende gegevens: voorraad op 1 januari ,- voorraad op 31 december ,- inkopen, tegen inkoopfactuurprijzen ,- consumentenomzet ,- brutowinstpercentage 30 Voor de btw geldt het hoog tarief. Bereken de inkoopwaarde voor de omzet. 19

20 Hoeveel brutowinst had ondernemer J. Fokkema theoretisch moeten behalen? c. Hoeveel bedraagt de werkelijke brutowinst van dat jaar? d. Noteer twee mogelijkheden die het verschil tussen vraag b en vraag c veroorzaken. Opgave 25 Van een winkelorganisatie zijn de volgende gegevens bekend: voorraad op ,- voorraad op ,- voorraad op ,- omzet (exclusief btw) ,- brutowinstpercentage 40% de vvo (verkoopvloeroppervlakte bedraagt 250 m2 20

21 Bereken de omzetsnelheid (1 dec.) Hoeveel bedroegen de inkopen dit jaar? c. Hoe groot is de brutowinst per m2 VVO? Opgave 26 De heer R. Mertens, eigenaar van een doe-het-zelfzaak, verstrekt de volgende gegevens: voorraad per 1 januari ,- voorraad per 31 december ,- inkopen, inclusief btw: hoog tarief ,50 21

22 Bereken de inkoopwaarde van de omzet. Overige gegevens: huisvestingskosten, inclusief 2.680,- btw ,- bedrijfsvloeroppervlakte in m² 340 verkoopvloeroppervlakte in m² 210 oppervlakte toilet/administratie/kantine, exclusief magazijn in m² rentepercentage over het in de voorraad gemiddelde geïnvesteerde vermogen overige exploitatiekosten met betrekking tot het aanhouden van voorraden, inclusief 468,- btw 30 7, ,- Bereken de totale kosten met betrekking tot het aanhouden van voorraden. c. Bereken de voorraadkosten per m² magazijnruimte. 22

23 Opgave 27 De heer J. Willems exploiteert een parfumerie-speciaalzaak in het stadscentrum van Einddam. In de winkel heeft de heer J. Willems een computerkassa in gebruik, zodat hij regelmatig de beschikking heeft over cijfers met betrekking tot de voorraad. Voorraadgegevens: voorraad per 1 januari ,- voorraad per 31 december ,- Totaalbedragen van de inkoopfacturen van het: eerste kwartaal ,29 tweede kwartaal ,20 derde kwartaal ,71 vierde kwartaal ,15 Bereken voor de parfumeriespeciaalzaak van de heer J. Willems de inkoopwaarde van de omzet. Overige gegevens: huisvestingskosten ,- bedrijfsvloeroppervlakte in m² 125 verkoopvloeroppervlakte in m² 90 aantal m² personele ruimte, excl. magazijn 15 rentepercentage over het in de voorraad gemiddelde geïnvesteerde vermogen overige exploitatiekosten met betrekking tot het aanhouden van voorraden ,- brutowinstpercentage 36 23

24 Bereken de totale kosten met betrekking tot het aanhouden van voorraden. c. Bereken de voorraadkosten per euro omzet. 24

25 Kosten van menselijke arbeid Elk personeelslid in een onderneming brengt voor die onderneming kosten met zich mee. Je kunt dan denken aan brutoloon, vakantietoeslag, werkgeversaandeel in de premies van de sociale verzekeringen en pensioenregeling, reiskostenvergoeding, opleidingskosten en bonussen. In één begrip samengevat: de betaalde loonkosten. Voorbeeld 1: Baukje exploiteert een dameskledingzaak in Domburg. Zij heeft Willy als verkoopster in dienst. Zij werkt per week 22 uur. Haar brutoloon bedraagt 6,- per uur. De vakantietoeslag bedraagt 8%. Het werkgeversaandeel in de premie van de sociale werknemersverzekeringen (svw), inclusief pensioenpremie bedraagt 17,6%. Als reiskosten krijgt Willy 20,- per maand. De jaarlijks betaalde loonkosten zijn dan: brutoloon (geheel jaar) 22 x 6,- x 52 = 6.864,00 vakantietoeslag 8% (0,08x) van 6.864,00 = 549, ,12 werkgeversaandeel SVW 17,6% (0,176x) van 7.413, , ,83 reiskostenvergoeding 12 x 20,- 240,00 + betaalde loonkosten 8.957,83 Voorbeeld 2: Willy krijgt een kerstbonus uitgekeerd ter hoogte van 250,-. De betaalde loonkosten van deze bonus zijn: bonus 250,00 werkgeversaandeel SVW 17,6% (0,176x) van 250,- 27,60 + extra loonkosten bonus 267,60 Opgave 28 Henny Driessen werkt in een supermarkt als kassamedewerkster. Ze verdient 1.418,- per maand. De vakantietoeslag is 8%. Over het brutoloon en de vakantietoeslag moet de supermarktonderneming 17,6% aan premie voor de sociale werknemersverzekeringen en de VUT betalen. De reiskostenvergoeding voor Henny bedraagt 8,- per week (gebaseerd op openbaar vervoer). Bereken de jaarlijks betaalde loonkosten. 25

26 Opgave 29 Raymond Peters werkt als verkoopmedewerker in een parfumerie-speciaalzaak. Hij verdient 320,- bruto per week. De vakantietoeslag is 8%. Raymond krijgt in de maand december 150,- kerstuitkering. De bijdrage aan de VUT-regeling en aan het pensioenfonds en het werkgeversaandeel voor de premie van de sociale werknemersverzekeringen is samen 17,6% over het brutoloon, de vakantietoeslag en de kerstuitkering. De reiskosten voor Raymond bedragen 35,- per maand (gebaseerd op openbaar vervoer). Bereken de jaarlijks betaalde loonkosten. Opgave 30 De heer P. Theelen, eigenaar van een kantoorboekhandel, heeft aan zijn boekhouder, de heer J. Maagdenberg, gevraagd hem op de hoogte te houden van de maandelijkse totale loonkosten. De heer P. Theelen heeft per 1 oktober in dienst: Truus Huis in t Veld, 22 jaar; brutoloon per maand 1.250,-; Petra Theunissen, 19 jaar; brutoloon per maand 775,-; Joke Driessen, 17 jaar; brutoloon per maand 150,-. Truus en Petra zijn fulltime krachten (40 uur per week). Joke is een hulpkracht. Ze werkt 10 uur per week. De vakantietoeslag is 8%, terwijl de VUT-bijdrage en het werkgeversaandeel voor de premie van de sociale werknemersverzekeringen samen 17,6% bedragen. Bereken zowel het bruto-uurloon van Truus als dat van Joke. 26

27 Bereken de betaalde loonkosten van de maand oktober. Opgave 31 Mitchel Nieboer heeft een goedlopende elektronicawinkel in Gasselternijveen. In deze winkel werkt Denise gemiddeld 12 uur per week als deeltijdwerkster. Het brutoloon van Denise is 3,80 per uur. Robert werkt als voltijdwerker in deze winkel. Hij ontvangt een brutoloon van 275,- per week. De vakantietoeslag bedraagt 8%. Het werkgeversaandeel in de premie van de sociale verzekeringen bedraagt 17,6 %. Denise ontvangt als reiskostenvergoeding 10,- per week en Robert 35,- per maand. Bereken de jaarlijks betaalde loonkosten van deze elektronicawinkel. 27

28 Opgave 32 Vanwege de uitbreiding van haar winkel heeft Tsalina per 1 juli veranderingen aangebracht in haar personeelssamenstelling. Pascal werkt al bij haar, maar hij wordt Eerste verkoper. Hierdoor gaat zijn brutoloon van 1.586,- naar 1.694,- per maand. Daarnaast heeft zij nog een fulltimer en een parttimer aangenomen. Het brutoloon voor de fulltimer is 1.470,- en voor de parttimer 750,- Voor de berekening van de loonkosten moet Tsalina rekening houden met een premie van de sociale werknemersverzekeringen van 18%. De vakantietoeslag is 8%. Bereken de stijging van de loonkosten voor het hele jaar. 28

29 Gewaardeerd loon Een ondernemer kiest ervoor om zelfstandig te zijn en niet elders in loondienst te werken. Hij heeft daarom recht op een vergoeding voor de verrichte arbeid. Dit bedrag moet worden geschat. Gewaardeerd loon is de geschatte waarde van de verrichte arbeid door de ondernemer en voor zijn familieleden als daar geen vergoeding voor wordt uitbetaald. Kortom, het is het loon dat de ondernemer zichzelf toerekent, zijn beloning voor het werk dat hij in zijn eigen zaak of bedrijf verricht. De hoogte van het gewaardeerd loon wordt bepaald door tal van factoren. Deze kunnen per branche of zelfs per onderneming verschillen. Meestal wordt de hoogte van het loon bepaald door leeftijd, ervaring en opleiding van de ondernemer. Voor meewerkende familieleden speelt daarnaast ook hun functie in de onderneming vaak een rol. Bedrijfseconomisch kan het gewaardeerd loon geschat worden op basis van de behaalde brutowinst of aan de hand van het aantal volledige banen ofwel full time equivalenten (fte s). Uitgangspunt hierbij is het kengetal van de gemiddelde omzet per fte dat wordt gehanteerd door de branche ( Dit branchegemiddelde wordt elk jaar aangepast (indexering). Het aantal fte s wordt als volgt bepaald: Gewaardeerd loon in verhouding tot de brutowinst Bij het berekenen van het gewaardeerd loon op basis van de behaalde brutowinst worden de gegevens van onderstaande tabel gebruikt. Het vaste bedrag aan gewaardeerd loon bedraagt ,-. Brutowinst in Toeslag Van 0,- t/m ,- geen Van ,- t/m ,- boven de ondergrens van deze klasse: 15% van de brutowinst Van t/m ,- boven de ondergrens van deze klasse: 9% van de brutowinst Van ,- t/m ,- boven de ondergrens van deze klasse: 5 % van de brutowinst Van ,- t/m ,- boven de ondergrens van deze klasse: 4% van de brutowinst Van t/m ,- boven de ondergrens van deze klasse: 3% van de brutowinst Van of meer boven de ondergrens van deze klasse: 1% van de brutowinst Voorbeeld: Wouter de Roosz is eigenaar van een groentezaak. Dit kalenderjaar heeft hij een brutowinst gehaald van ,-. Bereken het gewaardeerd loon waarop Wouter recht heeft. Maak hierbij gebruik van de gegevens uit de tabel hierboven. Uitwerking: Basisloon % x ( , ,-) 975 Totaal gewaardeerd loon

30 Voorbeeld: Maria Koster heeft in een jaar een brutowinst gerealiseerd van ,-. Bereken het gewaardeerd loon voor Maria aan de hand van de gegevens uit bovenstaande tabel. Uitwerking: Basisloon % x ( , ,-) % x , Totaal gewaardeerd loon Gewaardeerd loon aan de hand van het aantal fte s Voorbeeld: Mike heeft vorig jaar een brutowinst gerealiseerd van ,- De omzet bedroeg ,- Het branchegemiddelde van de omzet per fte is geïndexeerd op ,- Mike houdt bij het schatten van het gewaardeerd loon rekening met de gegevens uit onderstaande tabel: Aantal fte's Gewaardeerd loon in Bereken voor Mike het gewaardeerd loon over vorig jaar. Uitwerking: 4 fte = ( , ,-) x 4,21 / Totaal gewaardeerd loon

31 Opgave 33 Onderstaande tabel wordt gebruikt bij het berekenen van het gewaardeerd loon. De vaste vergoeding voor gewaardeerd loon bedraagt ,-. Brutowinst in Toeslag Van 0,- t/m ,- geen Van ,- t/m ,- boven de ondergrens van deze klasse: 15% van de brutowinst Van t/m ,- boven de ondergrens van deze klasse: 9% van de brutowinst Van ,- t/m ,- boven de ondergrens van deze klasse: 5 % van de brutowinst Van ,- t/m ,- boven de ondergrens van deze klasse: 4% van de brutowinst Van t/m ,- boven de ondergrens van deze klasse: 3% van de brutowinst Van of meer boven de ondergrens van deze klasse: 1% van de brutowinst Bereken het gewaardeerd loon in de onderstaande situaties: De gerealiseerde brutowinst is ,-. Het gewaardeerd loon is: De gerealiseerde brutowinst is ,- Het gewaardeerd loon is: c. De gerealiseerde brutowinst is ,-. Het gewaardeerd loon is: 31

32 Opgave 34 Joke Hamminga, eigenaresse van een jeansshop in Alkmaar, heeft in een jaar een brutowinst gerealiseerd van ,-. Haar omzet bedroeg ,-. Het branchegemiddelde van de omzet per fte is geïndexeerd op ,-. Joke houdt bij het schatten van het gewaardeerd loon rekening met de gegevens uit onderstaande tabel: Aantal fte's Gewaardeerd loon in Bereken het aantal fte s voor Joke (afronden op één decimaal nauwkeurig. Bepaal voor Joke het gewaardeerd loon over dit jaar. 32

33 Opgave 35 Ineke Spijkerman is eigenaresse van een schoenenzaak in Groningen. Vorig jaar heeft zij een omzet behaald van ,-. Het gerealiseerde brutowinstpercentage is 35%. Het branchegemiddelde van de omzet per fte is ,-. Bereken het gewaardeerd loon voor Ineke over het vorige jaar op basis van de tabel bij opgave 33 (afronden op hele euro s nauwkeurig). Bereken het gewaardeerd loon voor Ineke over het vorige jaar op basis van de tabel bij opgave 34 (afronden op hele euro s nauwkeurig). 33

34 Opgave 36 Jan Kees de Zeeuw is eigenaar van een dierenspeciaalzaak in Assen. Over het afgelopen jaar heeft hij de volgende gegevens verzameld: Winkelomzet: ,- Winkelgrootte: 245 m² Brutowinst: 38% Personeelsleden: 1 fulltimer en 1 parttimer voor 0,7 fte Voorraad: 1 januari: ,- 1 juli: ,- 31 december: ,- Jan Kees wil de prestaties van zijn winkel analyseren aan de hand van: omzet per m² wvo; omzet per fte; omzetsnelheid. Hij gebruikt hiervoor de omzetkengetallen voor zijn branche van het Hoofdbedrijfschap Detailhandel ( ). Omzetkengetallen dierenspeciaalzaken gehele branche netto-omzet (per winkel) omzet in de winkel (per winkel) omzet in de winkel per m² wvo netto-omzet per fte omzetsnelheid 3,6 Maak de berekeningen die hiervoor nodig zijn. 34

35 Geef de analyse van deze uitkomsten als je ze vergelijkt met de branchecijfers. Kosten van duurzame bedrijfsmiddelen Het gebruik van duurzame bedrijfsmiddelen (bedrijfsmiddelen die langer dan 1 jaar actief gebruikt worden) brengt kosten met zich mee. Deze kosten bestaan uit afschrijvingskosten, rentekosten en complementaire kosten. De afschrijvingskosten hebben betrekking op de waardevermindering in geld, gedurende de periode dat de duurzame bedrijfsmiddelen in gebruik zijn. De rentekosten zijn de kosten van het in de duurzame bedrijfsmiddelen gemiddeld geïnvesteerd vermogen. De complementaire kosten zijn de kosten die gemaakt worden om de duurzame bedrijfsmiddelen te laten functioneren. Er zijn verschillende systemen voor het berekenen van de afschrijvingskosten. Voor de ondernemer is het belangrijk dat hij de waardevermindering van een duurzaam bedrijfsmiddel goed inschat. Dit vanwege het feit dat hij, op het moment dat het bedrijfsmiddel economisch versleten is, geld beschikbaar moet hebben voor vernieuwing of vervanging van het bestaande bedrijfsmiddel. Voor het bepalen van die waardevermindering kan hij kiezen uit meerdere afschrijvings-systemen. In dit boekje worden er twee besproken: afschrijven op basis van een vast bedrag van de aanschafwaarde (excl. btw); afschrijven met een vast percentage van de boekwaarde. Afschrijven met een vast bedrag van de aanschafwaarde Bij het afschrijvingssysteem op basis van een vast bedrag van de aanschafwaarde wordt een vast bedrag per periode als waardevermindering gerekend. Als basis voor het afschrijvingsbedrag geldt de aanschafwaarde. Het afschrijvingsbedrag wordt aan de hand van de volgende formule berekend: 35