informatiebrief raad/commissie

Transcriptie

1 Informatiebrief over tevredenheidsonderzoek Wmo 2012 Datum: 27 juni 2012 Docmannr.: 2012/9368 Onderwerp: Eindrapport naar de participatie en individueel welzijn binnen de Wmo in de Gemeente Schinnen Bijlagen 1.Eindrapport participatie en individueel welzijn binnen de Wmo 2.Kengetallen maatschappelijke participatie en uitkomsten in diagrammen Aanvullende informatie Betreft wettelijk verantwoordingsdocument college en ter actieve informatievoorziening Toelichting Inleiding: De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is erop gericht dat zoveel mogelijk mensen, zolang als mogelijk is, kunnen blijven deelnemen aan de samenleving. Deze taak is opgedragen aan gemeenten omdat zij het dichtst bij hun inwoners staan. Binnen de Wmo lag het accent aanvankelijk sterk op het verstrekken van voorzieningen. Sinds de invoering van de Wmo in 2007 heeft de gemeente Schinnen jaarlijks een Wmo tevredenheidsonderzoek uitgevoerd naar de tevredenheid over de individuele voorzieningen zoals hulp bij het huishouden, vervoersvoorziening, woningaanpassingen etc. Schinnen scoorde hierbij ruim voldoende en bovengemiddeld in vergelijking met de referentiegemeenten. De response van de Wmo cliënten op dit tevredenheidsonderzoek nam wel jaarlijks af. informatiebrief raad/commissie Inmiddels is er ook veel aandacht gekomen voor de uiteindelijke doelen van de Wmo, namelijk het behoud van zelfstandigheid en het vermogen maatschappelijk te participeren. Er wordt gestreefd naar een andere manier van werken, waarbij gemeenten kiezen voor een resultaatgerichte compensatie in plaats van een voorzieninggerichte compensatie (de Kanteling). In 2012 is in Schinnen gestart met de uitvoering van de kanteling van de Wmo gebaseerd op het visiedocument: de kanteling Wmo in de gemeenten Beek en Schinnen. Mensen die door ziekte of beperkingen moeite hebben om op eigen kracht mee te blijven doen aan de samenleving moeten daarin gesteund worden. Daarvoor dient eerst in de eigen familie en het eigen sociale netwerk gekeken te worden. Pas daarna kan men een beroep doen op formele zorg en de gemeentelijke overheid. Voor de meeste mensen is het hebben van contact met anderen en deelname aan het maatschappelijk leven van grote betekenis voor het persoonlijk individueel welzijn.

2 Als familieleden, vrijwilligers en mantelzorgers zich bekommeren om kwetsbare mensen, dan kost dat geen formele zorg en overheidssteun of leidt dat tot een uitgesteld beroep daarop. Maatschappelijke participatie heeft zogezegd zowel maatschappelijk als individueel nut. Voor u ligt het eindrapport Tevredenheidsonderzoek Wmo 2012 over : participatie en individueel welzijn binnen de Wmo in de Gemeente Schinnen. Met dit onderzoek wordt aan de wettelijke verplichting van het jaarlijkse Wmo tevredenheidsonderzoek voldaan. In dit rapport worden de prestaties van de gemeente Schinnen vergeleken met de overige (11) deelnemende gemeenten aan dit participatieonderzoek, de zogenoemde referentiegroep. Participatie is het kernbegrip van de Wmo. Gemeenten richten zich steeds meer op het behoud van zelfstandigheid en het vermogen om maatschappelijk te participeren. Deze doelen van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) krijgen meer aandacht nu gemeenten meer grip hebben op de uitvoering van de wet. Maar hoe het gesteld is met de participatie van burgers in Nederland en in de gemeente Schinnen, daarover is niet veel bekend. Dit onderzoek geeft de gemeente Schinnen meer zicht op het participatiegedrag van haar inwoners en niet alleen van specifieke doelgroepen. Met de uitkomsten van dit onderzoek kan de gemeente Schinnen de basis leggen voor (politieke) discussies over participatie in de Wmo. Daarnaast dienen de resultaten uit dit onderzoek als input binnen de kanteling Wmo in Schinnen, het Wmo beleidsplan en de dorpsontwikkelplannen. Dit eerste Wmo participatieonderzoek fungeert als nulmeting en zal toekomstig, na de verdere invoering van de gekantelde Wmo, zeker herhaald worden. Beoogd effect: Met dit onderzoek krijgt de gemeente zicht op het participatiegedrag van haar inwoners, de belemmeringen die zij ervaren om mee te kunnen doen en het effect van participatie op individueel welzijn. Het rapport levert input voor verdere kwalitatieve verbetering van onze Wmo dienstverlening. Argumenten: In het onderzoek zijn we uitgegaan van de volgende vormen van participatie: betaalde arbeid verrichten; opleiding volgen; deelname aan het verenigingsleven ; actieve deelname aan buurtactiviteiten; gebruik van buurtvoorzieningen; het hebben van sociale contacten; leveren en ontvangen van mantelzorg; deelname aan vrijwilligerswerk; deelname aan ontspanningsactiviteiten. 2

3 In totaal zijn er vragenlijsten opgestuurd naar inwoners van de 12 gemeenten. In totaal zijn er ingevulde vragenlijsten teruggekomen. In de gemeente Schinnen zijn er mensen aangeschreven en zijn er 787 vragenlijsten correct ingevuld teruggekomen. De respons is hiermee 32%. In de referentiegroep is de respons gemiddeld 33%. Onze gemeente heeft gekozen om waar relevant de resultaten uit te laten splitsen naar kernen. ( belang dorpsontwikkelplannen) Dit zijn: Puth, Doenrade, Sweikhuizen en Overige (Schinnen, Amstenrade en Oirsbeek tezamen). Met name de (18+)inwoners uit Doenrade, Puth en Sweikhuizen hebben een enquête ontvangen. Deze keuze was gebaseerd op het medio 2012 starten met sociale kernteams in deze 3 kleinste dorpskernen. Conclusies en aanbevelingen: Mate van participatie In Schinnen is de participatie iets groter dan bij de referentiegemeenten. Met name de buurtparticipatie vindt in sterkere mate plaats. De gemeente heeft een gemiddelde participatiescore van 4,6. In de referentiegroep is deze met 4,3 iets lager. Het valt op dat 75-plussers in Schinnen een hogere participatiescore hebben dan die in de referentiegemeenten. Verder geldt wel in het algemeen dat de participatiescore daalt, naarmate de leeftijd hoger is. Inkomen heeft een sterk positieve relatie met de participatiescore. Daarnaast blijkt in Schinnen dat vrouwen meer participeren dan mannen. Belemmeringen 14% van de inwoners in Schinnen heeft een beperking. Het meest frequent een geestelijke beperking gevolgd door een lichamelijke beperking als gevolg van ouderdom. Van de inwoners voelt 9% zich wel eens of vaak buitengesloten of gediscrimineerd. De redenen hiervoor zijn opvallend vaak in Schinnen financieel van aard en door de leeftijd. Ondersteuning op participatie 8% van de inwoners van Schinnen ontvangt hulpmiddelen of ondersteuning vanuit de Wmo. 6% ontvangt mantelzorg. De sociale samenhang/cohesie in Schinnen is vergelijkbaar met de referentiegemeenten. De gemeenschapshuizen/wijksteunpunten in Doenrade en Sweikhuizen worden het meest bezocht door de inwoners om elkaar de ontmoeten. Met name de inwoners in de overige kernen vinden dat er onvoldoende plaatsen in hun buurt zijn om elkaar te ontmoeten. De gemeenschapshuizen en/of wijksteunpunten in de overige kernen worden dan ook duidelijk minder gebruikt door de inwoners. 3

4 Mate van eenzaamheid Eenzaamheidsproblematiek is gelijk aan het gemiddelde van alle deelnemende gemeenten. De inwoners tussen de 65 en 74 jaar scoren relatief het hoogst. Participatie en individueel welzijn 12% van de inwoners heeft te maken met een laag niveau van welzijn, vaak in samenhang met de eenzaamheidsproblematiek. Is gelijk aan het gemiddelde van alle deelnemende gemeenten. Extra aandacht verdienen de groepen 75-plussers en de mensen met geestelijke of lichamelijke beperkingen. Opsplitsing van het onderzoek naar dorpskern in relatie met ontwikkeling sociale teams. 1. Sweikhuizen Sweikhuizen is de kern met de meest actieve inwoners, zowel op het gebied van buurtparticipatie als vrijwilligerswerk en andere maatschappelijke participatievormen. Ook is het vertrouwen en de sfeer erg goed, gezien de hoge sociale samenhang. De kern heeft en veel beter profiel dan gemiddeld als het gaat om het aandeel kwetsbare en weerbare inwoners. Deze uitkomsten sluiten ook aan bij het document: een goede koers voor Schinnen Doenrade Doenrade is een kern met een goede sociale samenhang, waar burgers zowel in de buurt als breed maatschappelijk participeren met een iets beter profiel dan gemiddeld als het gaat om kwetsbare en weerbare inwoners. Aanbeveling: De schaalscore op het onderdeel sociale uitsluiting in het hoogst in Doenrade. Deze score blijkt namelijk ook uit de praktijk. Tijdens de vergaderingen met het kernteam heeft de locale huisarts ook deze sociale uitsluiting geconstateerd bij sommige inwoners van Doenrade. De sociale uitsluiting dient als extra aandachtspunt voor het kernteam in Doenrade Amstenrade, Oirsbeek en Schinnen Deze dorpskernen scoren gemiddeld op de schaalscores. Kennen met name belemmeringen op het gebied van financiën. Aanbeveling: gebruik gemeenschapshuizen/wijksteunpunten als ontmoetingsplaats zou gestimuleerd c.q. verbetert moeten worden. 6. Puth Puth is duidelijk de mindere kern van de gemeente Schinnen. De schaalscores op participatie, eenzaamheid, individueel welzijn en sociale samenhang laten dit zien. De buurtparticipatie is lager, het aandeel weerbaren is veel lager en het aandeel kwetsbaren is hoger dan in de andere kernen en de referentiegroep. Desondanks scoort Puth ten opzichte van andere gemeenten gemiddeld. 4

5 Aanbeveling: De keuze voor het opstarten van een kernteam in Puth/Sweikhuizen is nu onderbouwd. De aandacht van dit kernteam dient zich vooral op Puth te richten. Het kernteam zal het gemeenschapshuis de Trefputh moeten promoten als ontmoetingsplaats in de buurt waar de contacten tussen inwoners uit Puth ontstaan en waar informatie kan worden verkregen over alles wat in deze dorpskern leeft. Het kernteam dient met name aandacht te besteden aan het opsporen van de (verborgen) eenzame inwoners binnen deze dorpskern. Kanttekeningen: In de bijlagen de mate van vrijwilligerswerk, burenhulp, eenzaamheid individueel welzijn en percentage weerbare burgers per dorpskern en in onderlinge vergelijking. (diagrammen) Verder een bijlage met de kengetallen maatschappelijke participatie in de gemeente Schinnen. Financiële toelichting: De kosten van dit participatieonderzoek waren 5.652,-- en zijn in de begroting meegenomen. De extra kosten voor de postbezorging van dit grootschalige onderzoek van 2.230,-- waren niet meegenomen in de begroting. Ook deze kosten zijn geboekt binnen de kostenpost huishoudelijke dienstverlening/inkoopdienstverlening met fcl/ecl /34886 U. Naar de huidige stand van zaken zal deze kostenpost hierdoor echter niet overschreden gaan worden. Burgemeester en Wethouders van Schinnen, De Secretaris, De Burgemeester, Mr. J.M.C. Roelofs B.H.M. Link 5