Bijlage Cursusbeschrijvingen. Bacheloropleiding Chemie Deeltijd

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bijlage Cursusbeschrijvingen. Bacheloropleiding Chemie Deeltijd"

Transcriptie

1 Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Chemie Deeltijd

2 Titel Opleidingsvariant DC1-A-Analytische Chemie Deeltijd Collegejaar Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCHY-ANCH1D Cursusnaam DC1-A-Analytische Chemie 1.3 Cursusnaam in Engels Analytical Chemistry 1.4 Aantal EC's 5 European Credits 1.5 Studiefase/niveau D (propedeuse) Werkvormen zijn er in Deeltijd 1.6 Opleiding (varianten) Toetsen zijn er in Deeltijd Cursus toegankelijk voor 1.7 studenten van andere faculteiten? Ja 1.8 Excellentiemogelijkheden? 1.9 Contactpersoon HJJ Willems (tel ) (huub.willems@hu.nl) 1.10 Voertaal Nederlands 1.11 Werkvormen: Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie In welke blokken wordt de werkvorm HC1: Analytische chemie (AC) niet verplicht 1 maal per week blok 1 HC2: Chromatografie (CHR) niet verplicht 1 maal per week blok 1 Inzage TENT: AC+CHR niet verplicht 1 maal per blok blok Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets TENT Analytische chemie+chromatografie Numeriek - 1 decimaal mogelijk 5, blok 1. blok 2

3 2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel De cursus analytische chemie bestaat uit de deelcursussen Analytische chemie en chemisch rekenen + Chromatografie. In de gehele analytische chemie is het van belang om te weten welke en hoeveel er van een stof aanwezig is in monsters. Deze monsters kunnen processtromen in fabrieken, milieu monsters, lichaamsvloeistoffen, (ruwe) syntheseproducten etc. zijn. In de deelcursus analytische chemie worden de beginselen van enkele analysetechnieken en het verwerken van de benodigde en verkregen analysegegevens behandeld. In de deelcursus chromatografie worden basisbegrippen uit de chromatografie behandeld en wordt dieper ingegaan op met name gaschromatografie en HPLC. 2.2 Cursus inhoud Learning outcomes Analytische Chemie Aan het eind van de cursus: Redox (half)reacties kunnen toepassen, verkorte celnotatie kunnen opstellen, correcte elektrode voor een cel kiezen, rekenen met de Nernstvergelijking om potentialen of concentraties te berekenen, principe en bouw van een opstelling om ph te meten kunnen toelichten, correct buffersamenstelling kunnen kiezen en hieraan rekenen m.b.v. Henderson Hasselbalch, gebruik en bouw van spectrofotometrische metingen kennen, gehalteberekeningen uitvoeren mbv Lambert Beer (lineaire regressie), standaardadditie methode, kunnen opstellen van berekeningen om gehaltes in monsters te bepalen. Learning outcomes Chromatografie Aan het eind van de cursus: Kent de student veel gebruikte chromatografische parameters en kan hiermee rekenen Kan de student kwalitatieve analyses beschrijven en kwantitatieve berekeningen met de interne standaard en de 100% methode uitvoeren Kan de student enkele injectie en detectietechnieken beschrijven (zowel GC als HPLC) met hun toepassingsgebied, beperkingen en belangrijke parameters Kan de student gemotiveerd kiezen uit de verschillende stationaire en mobiele fasen om analyses te optimaliseren Kan de student gemotiveerd kiezen voor alternatieve methodes zoals Gel Permeatie Chromatografie en Ionenwisselings Chromatografie 2.3 Ingangseisen Geen ingangseisen in Osiris geregistreerd 2.4 Kosten en studiematerialen Geen kosten in Osiris geregistreerd Materiaal: Boek (verplicht): McMurry, Chemistry (ISBN ) Dictaat (verplicht): Cursusboek Analytische chemie en chemisch rekenen + Chromatografie (TCHY-ANCH1D-15) Boek (verplicht): Lundanes, Chromatography: Basic Principles, Sample Preparations and Related Methods (ISBN ) Boek (verplicht): Skoog et al., Principles of Instrumental Analysis (ISBN ) 2.5 Workload

4 De totale studielast van deze cursus is gelijk aan 140 uren. Het totaal aantal uren is berekend als het aantal EC's (5) maal 28 uur. 2.6 Opmerkingen Geen opmerking in Osiris geregistreerd 2.7 URL cursussite

5 Titel DC8-ABCD- Afstudeeropdracht: experimente Opleidingsvariant Deeltijd Collegejaar Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCHY-AOEX8D Cursusnaam DC8-ABCD-Afstudeeropdracht: experimenter 1.3 Cursusnaam in Engels Graduation Internship: Experimentation 1.4 Aantal EC's 15 European Credits 1.5 Studiefase/niveau B (bachelor hoofdfase) Werkvormen zijn er in Deeltijd 1.6 Opleiding (varianten) Toetsen zijn er in Deeltijd Cursus toegankelijk voor 1.7 studenten van andere faculteiten? Ja 1.8 Excellentiemogelijkheden? 1.9 Contactpersoon G Legemaat (tel ) (gert.legemaat@hu.nl) 1.10 Voertaal Nederlands 1.11 Werkvormen: Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie In welke blokken wordt de werkvorm Terugkomdag verplicht 1 maal per blok bij aanvangsblok CONTINUE: blok CONTINUE 1.12 Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets Experimenteren III Numeriek - tienpuntsschaal 5, bij aanvangsblok CONTINUE: 1. blok CONTINUE 2. blok CONTINUE

6 2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel De deeltijdstudent voert een afstudeeropdracht uit op zijn eigen werkplek. Tijdens de afstudeeropdracht laat de student zien dat hij de competenties onderzoeken en experimenteren op niveau III beheerst. De afstudeeropdracht bestaat uit twee cursussen van elk 15 EC. Deze cursussen (TCHY- AOON8D-15 en TCHY-AOEX8D-16) zijn gekoppeld aan elkaar en kunnen niet onafhankelijk van elkaar gevolgd worden. In de cursus TCHY-AOEX8D-16 wordt de competentie experimenteren op niveau 3 beoordeeld. 2.2 Cursus inhoud De student voert een afstudeeropdracht uit op zijn eigen werkplek en schrijft hierover een afstudeerverslag. Aard en inhoud van de afstudeeropdracht zijn afhankelijk van de mogelijkheden die de eigen werkplek van de student biedt en daarnaast van de persoonlijke interesse van de student. Met zijn afstudeeropdracht moet de student kunnen aantonen dat hij de competenties experimenteren en onderzoeken op niveau III beheerst. De cursus TCHY-AOEX8D-16 richt zich op de experimenteervaardigheden die de student tijdens de uitvoering van de afstudeeropdracht laat zien. De student wordt voor de cursus TCHY-AOEX8D-16 beoordeeld op basis van het landelijk vastgestelde competentieprofiel voor experimenteren (niveau III). De afstudeeropdracht vindt plaats in het laatste semester van de opleiding. Inhoudelijke informatie over de afstudeeropdracht en de beoordeling is te vinden in de Afstudeerhandleiding ILC, die te vinden is op de cursussite op Sharepoint. 2.3 Ingangseisen Geen ingangseisen in Osiris geregistreerd 2.4 Kosten en studiematerialen Geen kosten in Osiris geregistreerd Materiaal: Diversen (verplicht): Afstudeerhandleiding ILC + andere documenten op de cursussite 2.5 Workload De totale studielast van deze cursus is gelijk aan 420 uren. Het totaal aantal uren is berekend als het aantal EC's (15) maal 28 uur. 2.6 Opmerkingen Geen opmerking in Osiris geregistreerd 2.7 URL cursussite

7 Titel DC8-ABCD- Afstudeeropdracht: onderzoeken Opleidingsvariant Deeltijd Collegejaar Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCHY-AOON8D Cursusnaam DC8-ABCD-Afstudeeropdracht: onderzoeken 1.3 Cursusnaam in Engels Graduation Internship: Research 1.4 Aantal EC's 15 European Credits 1.5 Studiefase/niveau B (bachelor hoofdfase) Werkvormen zijn er in Deeltijd 1.6 Opleiding (varianten) Toetsen zijn er in Deeltijd Cursus toegankelijk voor 1.7 studenten van andere faculteiten? Ja 1.8 Excellentiemogelijkheden? 1.9 Contactpersoon G Legemaat (tel ) (gert.legemaat@hu.nl) 1.10 Voertaal Nederlands 1.11 Werkvormen: Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie In welke blokken wordt de werkvorm Presentatie en verdediging AO verplicht 1 maal per blok bij aanvangsblok CONTINUE: blok CONTINUE 1.12 Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets Beoordeling: onderzoeken (niveau III) Numeriek - tienpuntsschaal 5, bij aanvangsblok CONTINUE:. blok CONTINUE

8 2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel De deeltijdstudent voert een afstudeeropdracht uit op zijn eigen werkplek. Tijdens de afstudeeropdracht laat de student zien dat hij de competenties onderzoeken en experimenteren op niveau III en de competentie zelfsturing op niveau II beheerst. De afstudeeropdracht bestaat uit twee cursussen van elk 15 EC. Deze cursussen (TCHY- AOON8D-15 en TCHY-AOEX8D-16) zijn gekoppeld aan elkaar en kunnen niet onafhankelijk van elkaar gevolgd worden. In de cursus TCHY-AOON8D-15 wordt de competentie onderzoeken op niveau III beoordeeld. 2.2 Cursus inhoud De student voert een afstudeeropdracht uit op zijn eigen werkplek en schrijft hierover een afstudeerverslag. Aard en inhoud van de afstudeeropdracht zijn afhankelijk van de mogelijkheden die de eigen werkplek van de student biedt en daarnaast van de persoonlijke interesse van de student. Met zijn afstudeeropdracht moet de student kunnen aantonen dat hij de competenties experimenteren en onderzoeken op niveau III beheerst. De cursus TCHY-AOON8D-15 richt zich op de onderzoeksvaardigheden die de student tijdens de uitvoering van de afstudeeropdracht laat zien. De student wordt voor de cursus TCHY-AOEX8D-15 beoordeeld op basis van het landelijk vastgestelde competentieprofiel voor experimenteren (niveau III). De afstudeeropdracht vindt plaats in het laatste semester van de opleiding. Inhoudelijke informatie over de afstudeeropdracht en de beoordeling is te vinden in de Afstudeerhandleiding ILC, die te vinden is op de cursussite op Sharepoint. 2.3 Ingangseisen Geen ingangseisen in Osiris geregistreerd 2.4 Kosten en studiematerialen Geen kosten in Osiris geregistreerd Materiaal: Diversen (verplicht): Afstudeerhandleiding ILC + andere documenten op de cursussite 2.5 Workload De totale studielast van deze cursus is gelijk aan 420 uren. Het totaal aantal uren is berekend als het aantal EC's (15) maal 28 uur. 2.6 Opmerkingen Geen opmerking in Osiris geregistreerd 2.7 URL cursussite

9 Titel Opleidingsvariant Deeltijd Collegejaar DC3-B-Biomoleculen en Thermodynamica 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCHY-BMTH3D Cursusnaam Biomoleculen en Thermodynamica 1.3 Cursusnaam in Engels Biomolecules and Thermodynamics 1.4 Aantal EC's 5 European Credits 1.5 Studiefase/niveau B (bachelor hoofdfase) Werkvormen zijn er in Deeltijd 1.6 Opleiding (varianten) Toetsen zijn er in Deeltijd Cursus toegankelijk voor 1.7 studenten van andere faculteiten? Ja 1.8 Excellentiemogelijkheden? 1.9 Contactpersoon 1.10 Voertaal Nederlands AJ Kuijpers (tel ) (alma.kuijpers@hu.nl) 1.11 Werkvormen: Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie In welke blokken wordt de werkvorm Biomoleculen (BM) niet verplicht 7 maal per blok Thermodynamica (THE) niet verplicht 7 maal per blok Toetsinzage Biomoleculen (BM) niet verplicht 1 maal per blok Toetsinzage Thermodynamica (THE) niet verplicht 1 maal per blok bij aanvangsblok 2: blok 2 bij aanvangsblok 2: blok 2 bij aanvangsblok 2: blok 2 bij aanvangsblok 2: blok Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets toets - Thermodynamica (THE) Numeriek - 1 decimaal mogelijk 5, bij aanvangsblok 2: 1. blok 2 2. blok 3 toets Biomoleculen (BM) Numeriek - 1 decimaal mogelijk 5, bij aanvangsblok 2: 1. blok 2 2. blok 3

10 2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel De cursus Biomoleculen en Thermodynamica bestaat uit de deelcursussen Biomoleculen en Thermodynamica Biomoleculen Biomoleculen spelen een belangrijke rol in het leven. Kennis van biomoleculen is ook binnen vele branches van de chemie/chemische technologie van belang, zoals bijvoorbeeld binnen de farmaceutische en de voedingsmiddelenindustrie. Biomoleculen zijn, met uitzondering van de lipiden, macromoleculen, moleculen die opgebouwd zijn uit grote aantalen identieke of variabele bouwstenen, de monomere eenheden. Biomoleculen zijn dus biopolymeren. De vier hoofdgroepen worden behandeld: eiwitten, koolhydraten, lipiden en kernzuren. Uitgaande van de chemische structuur (bouw en samenstelling) van de biomoleculen zal gekeken worden hoe de structuur leidt tot de vele verschillende functies die de biomoleculen kunnen vervullen. Speciale aandacht zal er zijn voor enzymen, die behoren tot de hoofdgroep van de eiwitten. Er wordt ingegaan op enzymkinetiek en regulering van enzymactiviteit. Voor het begrijpen van heel veel biologische processen is inzicht in de werking van enzymen van fundamenteel belang. In een chemisch kader is dit inzicht vooral van belang voor chemische reacties, aangezien enzymen een steeds grotere rol gaan spelen bij de synthese van allerlei verbindingen. Enzymen zijn, in tegenstelling tot conventionele katalysatoren, in staat reacties efficiënter, specifieker, met hogere opbrengst en duurzaam te laten verlopen. Vandaar dat een goed begrip van eiwitten en in het bijzonder van enzymen van groot belang is. Thermodynamica Thermodynamica is van belang bij chemische evenwichten en bij het voorspellen van parameters bij chemische reacties. In deze cursus leert de student de warmte effecten van een chemische reactie te berekenen. Ook leert een student te berekenen of een reactie of proces spontaan zal verlopen en wat de evenwichtstoestand is. Hiervoor is begrip nodig van de thermodynamische hoofdwetten die relaties beschrijven tussen energie, enthalpie, arbeid en entropie. Aan het eind van de cursus kan de student bijvoorbeeld van een chemische synthese de maximaal theoretische opbrengst berekenen. 2.2 Cursus inhoud Leerdoelen Biomoleculen Aan het eind van deze cursus kan een student: De structuur en chemische eigenschappen uiteggen van de biomoleculen (eiwitten, lipiden, nucleinezuren, koolhydraten) en hun monomeren. Aangeven wat prokaryote en eukaryote cellen zijn, waar ze globaal uit opgebouwd zijn en kan voorbeelden noemen van organismen die prokaryoten of eukaryoten zijn. Benoemen welke niet-covalente interacties een rol spelen bij specifieke intramoleculaire en intermoleculaire interacties van biomoleculen, zoals stabilisatie van biomoleculen of enzym-substraat interactie. De betekenis van pka opschrijven en kan de pka toepassen in de Henderson- Hasselbalch vergelijking om de lading van aminozuren en eiwitten te berekenen. De 20 aminozuren herkennen, kan ze classificeren naar chemische structuur, en kan de structuur van een peptidebinding tekenen. De 4 niveaus binnen een eiwitstructuur noemen, kan deze niveaus herkennen en benoemen in eiwitten en kan aangeven hoe deze gestabiliseerd of gedenatureerd worden en de ralatie tussen structuur en eigenschappen uitleggen. Technieken voor isolatie, zuivering en sequencing van eiwitten noemen. De zes hoofdgroepen van de enzymclassificatie benoemen en kan naar aanleiding van de reactie die een enzym katalyseert afleiden tot welke hoofdgroep dit enzym behoort. De eigenschappen van enzymen benoemen en het mechanisme van enzymen uitleggen (enzymatische en chemische manieren van katalyse, allostere modulatoren, werking serine proteases). Berekeningen uitvoeren die betrekking hebben op de kinetiek van enzymgekatalyseerde reacties (michaelis-menten kinetiek) en hierbij aangeven wat het effect is van verschillende soorten enzymremmers.

11 De onderverdeling binnen de cofactoren aangeven, kan uitleggen wat de rol van vitamines als cofactor is, kan coenzymen classificeren alsmede enkele belangrijke coenzymen noemen. De naamgeving, structuur en eigenschappen van koolhydraten benoemen (monosachariden en hun derivaten, disachariden, homo- en heteroglycanen en glycoconjugaten). Eigenschappen en functies van lipiden en de indeling naar soort weergeven. Uitleggen hoe en waaruit biologische membranen zijn opgebouwd, en kan verschillende manieren van membraantransport uitleggen. De monomere eenheid van de nucleïnezuren DNA en RNA benoemen, kan de opbouw en structuur daarvan weergeven, en kan een aantal soorten RNA benoemen. De werking van (restrictie)nucleases uitleggen en kan toepassingen geven. Kennisbasis Biomoleculen Hoofdgroepen: eiwitten, polysacchariden (glycanen), lipiden, kernzuren. Prokaryote en eukaryote cellen. Zwakke niet covalente interacties. Henderson-Hasselbalch vergelijking. Eiwitten: Aminozuren en peptideband. Lading. Eiwitzuiveringstechnieken. Sequencing aminozuren. Configuratie en conformatie. Primaire, secundaire, tertiaire en quaternaire eiwitstructuur. N- en C-terminale einde. α-helix,β-sheets/vouwblad, motief, domein, subunits. Natieve conformatie. Denaturatie en renaturatie. Collageen (fibreus eiwit) en hemoglobine (globulair eiwit). Enzymclassificering. Michaelis-menten vergelijking, KM, vmax, kcat (turnover getal). Linewaever-Burk-plot. Reversibele en irreversibele enzymremming (inhibitie). Competitieve-, niet-competitieve, on-competitieve remming. Allostere modulatoren. Nucleofiele substitutie, splitsingsreacties en oxidatie-reductiereacties. Transitionstate. Polaire aminozuren in actieve centra, zuur-base katalyse, covalente katalyse, ph effecten. Diffusie-gecontroleerde reacties. Proximity effect, zwakke binding, induced fit en transitionstate stabilisatie. Serineproteases. Cofactoren: essentiële ionen en coenzymen. Vitamines. ATP, NAD + /NADP +, coenzym A, vitamine C en lipidvitamines. Glycanen: Aldoses, ketoses. Cyclisatie. Anomeer, epimeer. Suikerfosfaten, deoxysuikers, aminosuikers, suikeralcoholen, suikerzuren. Disacchariden, reducerende en nietreducerende suikers, nucleosiden, glycosiden. O- en N-glycosidische binding. Polysachariden: zetmeel, glycogeen, cellulose, chitine. Glycoconjugaten: proteoglycanen, peptidoglycanen, glycoproteines. Lipiden: vetzuren, triacylglycerolen, glycerofosfolipiden, sfyngolipiden, steroïden, isoprenoiden, terpenoiden, wassen, eicosanoiden, prostaglandines. Biologische membranen, lipide bilagen, perifere en integrale eiwitten, lipide ankers. Poriën en transportkanalen, passief en actief transport. Nucleïnezuren: ribose, deoxyribose, purines, pyrimidines, nucleosides, nucleotiden. Dubbelstrengs DNA, antiparallel, 3 - en 5 -einde. Supercoiling. rrna, trna, mrna. Nucleases, restrictienucleases. Restrictiemap, DNA fingerprint, recombinant DNA Leerdoelen Thermodynamica Aan het eind van deze cursus: Kan de student de begrippen toestandfunctie, adiabatisch, isotherm en isobaar uitleggen. Kan de student de reactie enthalpie en reactie entropie berekenen. Kan de student de begrippen arbeid, warmte, energie en entropie uitleggen in relatie tot de thermodynamische hoofdwetten. Kan de student het verschil tussen warmte capaciteit bij constante druk en bij constant volume uitleggen en kan gebruikmakend van de warmte capaciteit, de reactie enthalpie en reactie entropie bij verschillende temperaturen berekenen. Kan de student uitleggen wat de Gibbs functie is en van een chemische reactie of fysisch proces de Gibbs vrije energie berekenen bij verschillende temperaturen. Kan de student van een proces de evenwichtsconstante K en dampdruk als functie van de temperatuur berekenen met behulp van de Gibbs vrije energie. Kan de student het principe van le Châtelier toepassen om te voorspellen wat de invloed van reactieomstandigheden op de evenwichtsligging is. Kennisbasis Thermodynamica Eerste hoofdwet: reversibele en irreversibele processen. Reactie-enthalpie, reactie-entropie, vormingsenthalpie, standaardtoestand. Adiabatische processen, adiabatische vlamtemperatuur.

12 Tweede hoofdwet: entropie, thermisch rendement. Gibbs vrije energie, Spontane processen; de algemene evenwichtsvoorwaarde. Chemische potentiaal, fugaciteit, activiteit, molaliteit. Evenwicht: G 0 = - RT lnk. Principe van le Châtelier. 2.3 Ingangseisen Geen ingangseisen in Osiris geregistreerd 2.4 Kosten en studiematerialen Geen kosten in Osiris geregistreerd Materiaal: Boek (verplicht): Atkins, Elements of Physical Chemistry (ISBN ) Dictaat (verplicht): Cursusboek Biomoleculen en Thermodynamica Boek (verplicht): Moran et al., Principles of Biochemistry (ISBN ) 2.5 Workload De totale studielast van deze cursus is gelijk aan 140 uren. Het totaal aantal uren is berekend als het aantal EC's (5) maal 28 uur. 2.6 Opmerkingen Geen opmerking in Osiris geregistreerd 2.7 URL cursussite

13 Titel Opleidingsvariant DC4-AB-Chemometrie Deeltijd Collegejaar Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCHY-CHME4D Cursusnaam Chemometrie en Optimalisatie 1.3 Cursusnaam in Engels Chemometrics and Optimization 1.4 Aantal EC's 5 European Credits 1.5 Studiefase/niveau B (bachelor hoofdfase) Werkvormen zijn er in Deeltijd 1.6 Opleiding (varianten) Toetsen zijn er in Deeltijd Cursus toegankelijk voor 1.7 studenten van andere faculteiten? Ja 1.8 Excellentiemogelijkheden? 1.9 Contactpersoon PWT Krooshof (tel ) (patrick.krooshof@hu.nl) 1.10 Voertaal Nederlands 1.11 Werkvormen: Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie In welke blokken wordt de werkvorm Instructie Chemometrie 1 niet verplicht 1 maal per week Instructie Optimalisatie niet verplicht 1 maal per week Toetsinzage: Optimalisatie niet verplicht 1 maal per blok Toetsinzage: Chemometrie 1 niet verplicht 1 maal per blok bij aanvangsblok 3: blok 3 bij aanvangsblok 3: blok 4 bij aanvangsblok 3: blok 5 bij aanvangsblok 3: blok Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets TENT Chemometrie 1 Numeriek - 1 decimaal mogelijk 5, bij aanvangsblok 3:. blok 3. blok 4 TENT Optimalisatie Numeriek - 1 decimaal mogelijk 5, bij aanvangsblok 3:. blok 4. blok 5

14 2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel Chemometrie: Chemometrie is een richting in de scheikunde die gebruik maakt van wiskundige en statistische methoden. Dankzij de computer is deze tak sterk in ontwikkeling. Je kunt met dergelijke technieken uitmaken of een bepalingsmethode optimaal is voor jouw doel en experimenten ontwerpen. Bij het opzetten van een proces, experiment of analysemethode moet de apparatuur (bijvoorbeeld een GC) namelijk juist ingesteld worden om een zo goed mogelijk meetresultaat te behalen. Hiervoor moeten de instellingen van de meetmethode geoptimaliseerd worden. Met chemometrische technieken kunnen de optimale instellingen bepaald worden en kan tevens informatie over de optimale instellingen verkregen worden. Daarnaast kunnen validatiegegevens bepaald worden om te controleren in hoeverre een methode geschikte informatie oplevert. Zaken als het berekenen van een betrouwbaarheidsinterval, herhaalbaarheid en reproduceerbaarheid spelen hierbij een grote rol. Tijdens deze cursus wordt gekeken naar de opzet van een kalibratiemethode (regressie en de analyse hiervan), de validatie van een meetmethode en de interpolatie van monstermetingen met bijbehorende betrouwbaarheidsintervallen. De bruikbaarheid en juistheid van de methode zal gevalideerd worden met behulp van de regressieparameters, detectiegrenzen, herhaalbaarheid en reproduceerbaarheid. Daarnaast zal er ook gekeken worden naar het opzetten en ontwerpen van experimenten. Hierbij wordt het optimaliseren van experimentele condities door middel van univariate en multivariate methoden besproken. Ook wordt behandeld hoe experimenten van tevoren opgezet kunnen worden om met een beperkt aantal experimenten toch maximale informatie over de te onderzoeken factoren te krijgen. 2.2 Cursus inhoud Learning Outcomes Chemometrie I: De student kan beschrijven wat de verschillen tussen regressieparameters zijn. De student kan regressieparameters bepalen van een kalibratiefunctie met bijbehorende betrouwbaarheidsintervallen. De student kan aan de hand van regressieparameters aantonen of het gebruik van een kwadratische term (in een regressiemodel) een significante verbetering oplevert ten opzichte van een lineaire functie. De student kan bepalen wat de juistheid van een gebruikte methode is. De student kan bepalen wat de detectiegrens en beslissingsgrens van een methode is. De student kan bepalen wat de herhaalbaarheid en reproduceerbaarheid van een methode is. De student kan een methodevalidatie opzetten en uitvoeren. Kennisbasis Chemometrie I: Kalibratiefunctie, regressieparameters, betrouwbaarheidsinterval, kwadratensom van de residuen (SSRes), Goodness of Fit (GoF), Lack of Fit (LoF), juistheid van een methode, detectiegrens, beslissingsgrens, Analysis of Variance (ANOVA), herhaalbaarheid, reproduceerbaarheid, methodevalidatie. Learning Outcomes Optimalisatie: De student kan beschrijven wat een unimodaal en een multimodaal oppervlak is bij een optimalisatie. De student kan het verschil tussen de binaire en de Fibonacci zoekmethode beschrijven en kan van beide methoden minimaal twee voordelen en een nadeel opsommen. De student kan het verschil tussen de Simplex, Gemodificeerde Simplex en Steepest-Ascent optimalisatie beschrijven en kan van alle drie methoden minimaal drie voordelen en drie nadelen opsommen. De student kan voor de optimalisatie van een analysemethode toelichten welke van de binaire, Fibonacci, Simplex, Gemodificeerde Simplex en Steepest-Ascent methoden het meest geschikt is. De student kan een startsimplex construeren voor

15 de optimalisatie van maximaal negen variabelen, volgens de berekeningen van Long en van Spendley. De student kan een experiment optimaliseren door middel van de binaire, Fibonacci, Simplex, Gemodificeerde Simplex en Steepest-Ascent methode totdat een vooraf vastgestelde nauwkeurigheid verkregen wordt. De student kan uitleggen welke van de volgende experimental designs het meest geschikt is in een gegeven optimalisatie: Full Factorial, Fractional, Plackett-Burman en Central-Composite Design. De student kan een Full Factorial design, Fractional design en een Plackett-Burman design op twee niveaus ontwerpen en hiermee berekenen welke van vooraf gekozen hoofdeffecten en bijbehorende interactieeffecten significant zijn. De student kan door middel van multipele lineaire regressie een regressiemodel opstellen en hiermee berekenen wat de waarden van de bijbehorende regressieparameters zijn. Kennisbasis Optimalisatie: Univariate optimalisatie, multivariate optimalisatie, binaire zoekmethode, Fibonacci zoekmethode, simplex optimalisatie, Steepest-Ascent optimalisatie, Design of Experiments, Full Factorial design, Fractional design, Central-Composite design, Plackett-Burman design, multipele lineaire regressie. 2.3 Ingangseisen Geen ingangseisen in Osiris geregistreerd 2.4 Kosten en studiematerialen Geen kosten in Osiris geregistreerd Materiaal: Boek (verplicht): Drs. J.P.M. Andries / Dr. A.B. de Vries CHEMOMETRIE (ISBN ) Dictaat (verplicht): Cursusboek: Chemometrie 2.5 Workload De totale studielast van deze cursus is gelijk aan 140 uren. Het totaal aantal uren is berekend als het aantal EC's (5) maal 28 uur. 2.6 Opmerkingen Geen opmerking in Osiris geregistreerd 2.7 URL cursussite

16 Titel Opleidingsvariant Deeltijd Collegejaar DC7-AB-Farmaceutische anal.+ Chemometrie 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCHY-FACM7D Cursusnaam Farmaceutische Analyse en Chemometrie 1.3 Cursusnaam in Engels Pharmaceutical Analysis and Chemometrics 1.4 Aantal EC's 5 European Credits 1.5 Studiefase/niveau B (bachelor hoofdfase) Werkvormen zijn er in Deeltijd 1.6 Opleiding (varianten) Toetsen zijn er in Deeltijd Cursus toegankelijk voor 1.7 studenten van andere faculteiten? Ja 1.8 Excellentiemogelijkheden? 1.9 Contactpersoon 1.10 Voertaal Nederlands PWT Krooshof (tel ) (patrick.krooshof@hu.nl) 1.11 Werkvormen: Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie In welke blokken wordt de werkvorm Instructie: Farmaceutische Analyse (FA) niet verplicht 1 maal per week blok 1 Praktijk: Chemometrie II (CM2) verplicht 1 maal per week blok 2 Spreekuur: Farmaceutische Analyse (FA) niet verplicht 1 maal per blok blok Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets OPDR Chemometrie (CM2) Numeriek - 1 decimaal mogelijk 5, blok 2. blok 3 TENT Farmaceutische analyse (FA) Numeriek - 1 decimaal mogelijk 5, blok 1. blok 2

17 2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel Farmaceutische Analyse: Analytische toxicologie omvat de detectie, identificatie en analyse van drugs en andere lichaamsvreemde componenten (xenobiotica) en de metabolieten daarvan in biologische en gerelateerde monsters. Enkele in de farmaceutische analyse veelgebruikte monstervoorbehandelingstechnieken (eiwitprecipitatie, vloeistof-vloeistof-extractie en solid-phaseextractie) worden besproken. Daarnaast passeert ook automatisering van monstervoorbehandeling en derivatisering de revue. De chemische en fysische eigenschappen die het extractiegedrag van de te bepalen component beïnvloeden komt ter sprake. Ook de invloed van de ph van de matrix en de pka op het extractiegedrag van de component(en) van interesse passeert de revue. HPLC- en GC-detectoren, evenals derivatisering in de farmaceutische analyse krijgen enige aandacht. Verder worden ook kwaliteitsaspecten en -criteria bij methodevalidatie en bioanalyse besproken. Chemometrie II: Chemometrie is een richting in de scheikunde die gebruik maakt van wiskundige en statistische methoden om verkregen resultaten te kunnen analyseren. Dankzij de computer is deze tak sterk in ontwikkeling. Je kunt met deze technieken uitmaken of een bepalingsmethode optimaal is voor jouw doel en experimenten ontwerpen. Tijdens deze cursus wordt gekeken naar de data analyse van grote hoeveelheden data, zoals een set aan infraroodspectra om concentraties van bepaalde componenten te kunnen vaststellen. Deze data analyse zal met name uitgevoerd worden met behulp van multicomponenten analyse, multivariate regressie en principale componenten analyse. Daarnaast komen een aantal technieken aan bod die gebruikt kunnen worden om de gegevens te bewerken, voordat de echte data analyse plaatsvindt. Op deze manier kan dan zo veel mogelijk informatie uit de experimentele gegevens gehaald worden. 2.2 Cursus inhoud Learning Outcomes Farmaceutische Analyse: Aan het einde van deze cursus heeft de student: Basiskennis van analytische toxicologie. Basiskennis van veelgebruikte monstervoorbehandelingstechnieken in farmaceutische analyse (LLE, SPE). Basiskennis van automatisering van monstervoorbehandeling in de farmaceutische analyse. Basiskennis van extractiegedrag van farmaceutisch actieve componenten. Kennis van toepassingen van specifieke HPLC- en GC-detectoren in de farmaceutische analyse. Kennis van kwaliteitsaspecten en -criteria bij methodevalidatie en bioanalyse. Kennisbasis Farmaceutische Analyse: Analytische toxicologie, eiwitprecipitatie, vloeistof-vloeistof-extractie en solid-phase-extractie, extractiegedrag, HPLC- en GC-detectoren, derivatisering, kwaliteitsaspecten en -criteria bij methodevalidatie en bioanalyse. Learning Outcomes Chemometrie II: Op basis van matrixberekeningen een model voor multicomponenten-analyse opzetten. Op basis van een multicomponentenkalibratie, een concentratiebepaling uitvoeren met bijbehorende foutenanalyse. In eigen woorden vertellen hoe Principale Componenten Analyse (PCA) werkt. Uitleggen hoe Partial Least Squares (PLS) werkt. Data in een matrix rangschikken zodat hier PCA en PLS op uitgevoerd kunnen worden. PCA en PLS op nieuwe data toepassen en de resultaten analyseren. Een geschikte normalisatie-methode kiezen en toepassen op een set gegevens. De relevante plotjes in PCA en PLS kunnen interpreteren.

18 PLS modellen op een juiste manier kunnen valideren en het geschikte aantal PLS componenten kunnen selecteren. PCA en PLS modellen beschreven in wetenschappelijke literatuur kunnen interpreteren en eigen resultaten kunnen beschrijven op een wetenschappelijke manier. Kennisbasis Chemometrie II: Multicomponenten analyse, multivariate regressie, Principale Componenten Analyse (PCA), Principale Componenten Regressie (PCR), Partial Least Squares (PLS). 2.3 Ingangseisen Geen ingangseisen in Osiris geregistreerd 2.4 Kosten en studiematerialen Geen kosten in Osiris geregistreerd Dictaat (verplicht): Cursusboek "Farmaceutische Analyse en Chemometrie II" (TCHY- FACM7D-15) Boek (verplicht): Hansen & Pedersen-Bjergaard, Bioanalysis of Pharmaceuticals, 1st edition, 2015, WiIley (ISBN ) 2.5 Workload De totale studielast van deze cursus is gelijk aan 140 uren. Het totaal aantal uren is berekend als het aantal EC's (5) maal 28 uur. 2.6 Opmerkingen Geen opmerking in Osiris geregistreerd 2.7 URL cursussite

19 Titel Opleidingsvariant Deeltijd Collegejaar DC4-C-Instrumentele analyse 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCHY-INAN4D Cursusnaam DC4-C-Instrumentele analyse 1.3 Cursusnaam in Engels Instrumental Analysis 1.4 Aantal EC's 5 European Credits 1.5 Studiefase/niveau B (bachelor hoofdfase) Werkvormen zijn er in Deeltijd 1.6 Opleiding (varianten) Toetsen zijn er in Deeltijd Cursus toegankelijk voor 1.7 studenten van andere faculteiten? Ja 1.8 Excellentiemogelijkheden? 1.9 Contactpersoon G Legemaat (tel ) (gert.legemaat@hu.nl) 1.10 Voertaal Nederlands 1.11 Werkvormen: Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie In welke blokken wordt de werkvorm Hoorcollege niet verplicht 7 maal per blok bij aanvangsblok 3: blok 4 Hoorcollege niet verplicht 7 maal per blok bij aanvangsblok 3: blok 3 Toetsinzage Massaspectrometrie niet verplicht 1 maal per blok bij aanvangsblok 3: blok 3 Toetsinzage Instrumentele Chromatografie niet verplicht 1 maal per blok bij aanvangsblok 3: blok Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets toets Instrumentele Chromatografie Numeriek - 1 decimaal mogelijk 5, bij aanvangsblok 3: 1. blok 4 2. blok 5 toets Massaspectrometrie Numeriek - 1 decimaal mogelijk 5, bij aanvangsblok 3: 1. blok 3 2. blok 4

20 2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel De cursus Instrumentele Analyse bestaat uit de deelcursussen Instrumentele Chromatografie en Massaspectrometrie Instrumentele Chromatografie In deze cursus komen moderne instrumentele scheidingsmethoden aan de orde en de toepassing daarvan op het gebied van analyses. De achtergronden en principes van de methoden, de bijbehorende apparatuur en de mogelijkheid van onderlinge koppeling van instrumenten worden behandeld. De volgende onderwerpen komen aan bod: theorie voor kolomchromatografie, injectietechnieken voor gaschromatografie, superkritische fase chromatografie & extractie, GCMS & LCMS, GC-GC, GCXGC en LC-GC, ion chromatografie & capillaire elektroforese. Aan het eind van de cursus is de kennis van de student m.b.t. moderne instrumentele scheidingsmethoden en analysetechnieken aanzienlijk verbreed en verdiept. Hierdoor is hij in staat voor een groot aantal analyseproblemen gemotiveerd een geschikte oplossing te kiezen. Verder is hij in staat om aan de hand van gegeven parameters uit te rekenen in hoeverre een scheidingsprobleem met behulp van een bepaald chromatografisch systeem op te lossen is. Massaspectrometrie In deze cursus komen de basisprincipes van massaspectrometrie, met de verschillende soorten massaspectrometers (ion trap, quadrupool, TOF, sector MS en FT-MS) aan de orde. Naast de natuurlijk voorkomende isotopen van enkele elementen en hun rol bij de interpretatie van massaspectra komen ook de verschillende ionisatietechnieken aan bod (EI, CI, FAB, FI en FD). Daarnaast passeren ook GC-MS, LC-MS (ESI, APCI en APPI) en tandem massaspectrometrie de revue. 2.2 Cursus inhoud Learning outcomes Instrumentele Chromatografie Aan het eind van deze cursus: Kan de student m.b.v. een van Deemter of Golay vergelijking en de benodigde gegevens uitrekenen of een bepaalde scheiding op een bepaald scheidingssysteem gerealiseerd kan worden Kent de student de principes en werking van de belangrijkste GCinjectietechnieken, kent hij de parameters die een rol spelen bij GC-injectie en is hij in staat om op basis hiervan een geschikte injectietechniek te kiezen voor een bepaalde GC-analyse Kent de student de principes,werking en toepassingsmogelijkheden van superkritische fase extractie en superkritische fase chromatografie en weet hij aan de hand van welke parameters een sf-extractie of scheiding geoptimaliseerd kan worden. Kent de student de principes, werking en toepassingsmogelijkheden van diverse meerdimensionale chromatografische technieken en is hij in staat om voor een bepaald scheidingsprobleem de juiste techniek te kiezen. Kent de student de principes, werking en toepassingsmogelijkheden van diverse meerdimensionale chromatografische technieken en is hij in staat om voor een bepaald scheidingsprobleem de juiste techniek te kiezen. Kent de student de principes en werking en mogelijkheden en beperkingen van de diverse methoden om massaspectrometrie te koppelen aan GC of HPLC. Kent de student de principes, werking en toepassingsmogelijkheden van de belangrijkste ion chromatografische technieken en capillaire elektroforese en is hij in staat om voor een bepaald ionscheidingsprobleem een geschikte techniek te kiezen. Kennisbasis Instrumentele Chromatografie Van Deemter vergelijking, Golay vergelijking, injectietechnieken voor gaschromatografie, superkritische fase chromatografie & extractie, GCMS & LCMS, meerdimensionale chromatografie, ionchromatografie & capillaire elektroforese Learning outcomes Massaspectrometrie Aan het einde van deze cursus heeft de student:

21 Kennis van de verschillende soorten organische massaspectrometers en hun toepassingsgebieden. Kennis van de verschillende ionisatietechnieken en hun mogelijkheden. Kennis van de verschillende hyphenated technieken en hun toepassingsgebied. Ion trap, quadrupool, TOF, sector MS en FT-MS, EI, CI, FAB, FI en FD, GC-MS, LC-MS (ESI, APCI en APPI), MS/MS. 2.3 Ingangseisen Geen ingangseisen in Osiris geregistreerd 2.4 Kosten en studiematerialen Geen kosten in Osiris geregistreerd Materiaal: Dictaat (verplicht): Cursusboek Instrumentele Analyse Boek (verplicht): Skoog et al Principles of Instrumental Analysis 6 (ISBN ) Boek (verplicht): Watson & Sparkman, Introduction to mass spectrometry, 4th edition, 2007, Wiley (ISBN ) 2.5 Workload De totale studielast van deze cursus is gelijk aan 140 uren. Het totaal aantal uren is berekend als het aantal EC's (5) maal 28 uur. 2.6 Opmerkingen Geen opmerking in Osiris geregistreerd 2.7 URL cursussite

22 Titel Opleidingsvariant DC4-B-Katalyse en Kinetiek Deeltijd Collegejaar Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCHY-KAKI4D Cursusnaam Katalyse en Kinetiek 1.3 Cursusnaam in Engels Catalysis and Kinetics 1.4 Aantal EC's 5 European Credits 1.5 Studiefase/niveau B (bachelor hoofdfase) Werkvormen zijn er in Deeltijd 1.6 Opleiding (varianten) Toetsen zijn er in Deeltijd Cursus toegankelijk voor 1.7 studenten van andere faculteiten? Ja 1.8 Excellentiemogelijkheden? 1.9 Contactpersoon MA Noordermeer (tel ) (minke.noordermeer@hu.nl) 1.10 Voertaal Nederlands 1.11 Werkvormen: Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie In welke blokken wordt de werkvorm Instructie en werkcollege Katalyse (KAT) niet verplicht 1 maal per week bij aanvangsblok 4: blok 4 Instructie/werkcoll Reactiekinetiek (RK) niet verplicht 1 maal per week bij aanvangsblok 4: blok 4 Inzage TENT: Katalyse & Kinetiek niet verplicht 1 maal per blok bij aanvangsblok 4: blok Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets TENT Katalyse en Kinetiek Numeriek - 1 decimaal mogelijk 5, bij aanvangsblok 4:. blok 4. blok 5

23 2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel De cursus Katalyse en Kinetiek bestaat uit de deelcursussen Katalyse en Reactiekinetiek. Katalyse In de productie van vrijwel alle chemische producten speelt katalyse een belangrijke rol. Katalyse zorgt dat reacties selectiever en bij mildere condities uitgevoerd kunnen worden. Deze cursus geeft een overzicht van wat katalyse is, welke katalysatoren er zijn, hoe ze gemaakt worden en gekarakteriseerd. Reactiekinetiek Reactiekinetiek is het vakgebied waarin snelheid van reacties gerelateerd worden aan concentraties en temperatuur als de belangrijkste beïnvloedingsfactoren. In de chemische industrie wordt gewerkt met diverse reactorsystemen waarvoor de kennis van de kinetiek van cruciaal belang is voor de chemicus en procestechnoloog. 2.2 Cursus inhoud Learning outcomes Katalyse Aan het eind van deze cursus: Weet de student op welke manier katalyse invloed heeft op chemische reacties Kan de student de verschillende typen katalysatoren beschrijven en aangeven hoe ze gemaakt worden Begrijpt de student katalytische cycli Kan de student aangeven met welke technieken de verschillende aspecten van een katalysator gekarakteriseerd kunnen worden Kennisbasis Katalyse Homogene katalyse, heterogene katalyse, katalytische cyclus, aktiveringsenergie, bereiding van katalysatoren, aktiviteit, selectiviteit, stabiliteit, liganden, metalloceen katalyse, Ziegler- Natta katalyse, vulkaandiagram, rekenen met deeltjesgrootte, adsorptie, zeolieten, XPS, UPS, AES, Auger elektronen, XRD, electronenmicroscopie, wet van Bragg. Learning outcomes Reactiekinetiek Aan het einde van deze cursus kan de student: De reactiesnelheid en reactie orde bepalen uit het concentratieverloop of de halfwaardetijd van uitgangsstoffen. De reactiesnelheid toepassen in de materiaalbalans van reagerende systemen in batch, tank en buis, en voor een eerste orde reactie in een CSTR het verband tussen verblijftijd, snelheidsconstante en concentraties berekenen. Het verband tussen de snelheidsconstante, activeringsenergie en temperatuur berekenen met behulp van de Arrhenius vergelijking en de beschrijving geven voor de effectieve activeringsenergie bij samengestelde snelheidsconstanten. Een eenvoudige snelheidsvergelijking als differentiaal vergelijking opstellen en oplossen, en daarmee kinetische parameters en concentraties berekenen. Reactiesnelheidsvergelijkingen opstellen voor de heen en teruggaande reacties bij evenwichtsreacties en daarmee de evenwichtsconstante en het concentratieverloop berekenen. Voor neven- en volgreacties het concentratieverloop berekenen en de optimale verblijftijd en temperatuur bepalen voor maximale concentraties product en minimale concentraties nevenproduct. De "steady state" benadering toepassen om de reactiesnelheidsvergelijking op te lossen van reacties bestaande uit verschillende reactiestappen (reactiemechanisme) en hiermee voor kettingreacties kenmerkende parameters als ketenlengte en quantumopbrengst berekenen. Vanuit kinetische vergelijkingen aangeven onder welke omstandigheden explosie wel of niet kan plaatsvinden.

24 Uit meetgegevens de adsoptieparameters berekenen behorend bij de Langmuirisotherm. De reactiesnelheidsvergelijkingen opstellen en herkennen voor een uni- of bimoleculaire reactie (Eley-Rideal en Langmuir-Hinshelwood mechanisme) aan een katalysator oppervlak. Kennisbasis Reactiekinetiek Activeringsenergie. Reactiesnelheidsvergelijkingen en reactie-orde, ordebepaling. Evenwicht, nevenreacties, volgreacties. Reactiemechanismen. Adsorptieisothermen, heterogene katalyse. 2.3 Ingangseisen Geen ingangseisen in Osiris geregistreerd 2.4 Kosten en studiematerialen Geen kosten in Osiris geregistreerd Materiaal: Dictaat (verplicht): Cursusboek Katalyse en Kinetiek, syllabus reactiekinetiek en dictaat katalyse 2.5 Workload De totale studielast van deze cursus is gelijk aan 140 uren. Het totaal aantal uren is berekend als het aantal EC's (5) maal 28 uur. 2.6 Opmerkingen Geen opmerking in Osiris geregistreerd 2.7 URL cursussite

25 Titel Opleidingsvariant Deeltijd Collegejaar DC7-AB- Molecuulstructuuropheldering 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCHY-MOST7D Cursusnaam Molecuulstructuuropheldering 1.3 Cursusnaam in Engels Organic Structures from Spectra 1.4 Aantal EC's 5 European Credits 1.5 Studiefase/niveau B (bachelor hoofdfase) Werkvormen zijn er in Deeltijd 1.6 Opleiding (varianten) Toetsen zijn er in Deeltijd Cursus toegankelijk voor 1.7 studenten van andere faculteiten? Ja 1.8 Excellentiemogelijkheden? 1.9 Contactpersoon 1.10 Voertaal Nederlands MC Chamorro Perez (tel ) (cristina.chamorroperez@hu.nl) 1.11 Werkvormen: Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie In welke blokken wordt de werkvorm HC Molecuulstructuuropheldering (MSO) niet verplicht 1 maal per week blok 1, blok 2 Inzage TENT: Molecuulstructuurophelderin niet verplicht 1 maal per blok blok Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets TENT Structuuropheldering (MSO) Numeriek - 1 decimaal mogelijk 5, blok 2. blok 3

26 2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel Voor een afgestudeerde HBO laborant is het belangrijk om van gesynthetiseerde verbindingen te analyseren of daadwerkelijk de juiste verbinding is gemaakt. Dit doet men aan de hand van verschillende spectrometrische technieken. In deze cursus wordt dieper ingegaan op Massa-, IR-, 1 H- en 13 C- NMR spectrometrie. Daarnaast wordt er enige aandacht besteedt aan de basisregels met betrekking tot de interpretatie van massaspectra (homolytische en heterolytische splitsing, charge retention, charge migration, stikstofregel, regel van Stevenson, McLafferty-omlegging). Verder worden speciale NMR-technieken als 2D-NMR uitgelegd en wordt er in 1 H-NMR aandacht besteed aan ingewikkelde opsplitsingspatronen. Op basis van combinaties van spectrale gegevens (Massa-, IR-, 1 H- en 13 C- NMR en eventueel speciale technieken) wordt de structuur van een verbinding opgehelderd. Ook zal, op basis van een structuur van een verbinding, het Massa-, IR-, 1 H- en 13 C- NMR gegeven kunnen worden. 2.2 Cursus inhoud Learning outcomes Molecuulstructuuropheldering Aan het eind van deze cursus: Is de student in staat om met behulp van de spectroscopische technieken IR, Massa, 1H-, 13C- en 2D-NMR de structuur van een verbinding te achterhalen. Kan de student voor een gegeven molecuul het de belangrijkste pieken in het IR, Massa, 1H- en 13C-NMR spectra geven en het de diverse 2D-NMR-spectra (COSY, NOESY, INADEQUATE, HETCOR, HMQC, HMBC) schetsen. Kan de student structuurinformatie uit IR, Massa, 1H-, 13C- en 2D-NMR-spectra (COSY, NOESY, INADEQUATE, HETCOR, HMQC, HMBC) halen. Heeft de student basiskennis van de interpretatieregels in de organische massaspectrometrie. Kennisbasis Molecuulstructuuropheldering Splitsingsregels (a-cleavage, b-cleavage), basispiek, molecuulionpiek,massaspectrometrie, IR spectrometrie, molecuulvibraties, 13C en 1H NMR, kernspin, chemische verschuiving, koppeling, opsplitsingspatronen, homolytische en heterolytische splitsing, stikstofregel, regel van Stevenson, McLafferty-omlegging 2.3 Ingangseisen Geen ingangseisen in Osiris geregistreerd 2.4 Kosten en studiematerialen Kosten: EUR 50 EUR 70 Materiaal: Boek (verplicht): Spectrometric Identification of Organic Compounds. Silverstein, et al. Eighth Edition. Willey (ISBN ) Dictaat (verplicht): Cursusboek Molecuulstructuuropheldering Boek (aanbevolen): Structure Determination of Organic Compunds. Tables of spectral data. Pretsch et al th Edition. Springer (ISBN ) 2.5 Workload De totale studielast van deze cursus is gelijk aan 140 uren. Het totaal aantal uren is berekend als het aantal EC's (5) maal 28 uur. 2.6 Opmerkingen Geen opmerking in Osiris geregistreerd 2.7 URL cursussite

27 Titel Opleidingsvariant Deeltijd Collegejaar DC2-D-Organische Chemie 1&Structuurophel 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCHY-OCSO2D Cursusnaam DC2-D-Organische Chemie 1&Structuurophel 1.3 Cursusnaam in Engels Organic Chemistry 1 and Structure Analysis 1.4 Aantal EC's 5 European Credits 1.5 Studiefase/niveau B (bachelor hoofdfase) Werkvormen zijn er in Deeltijd 1.6 Opleiding (varianten) Toetsen zijn er in Deeltijd Cursus toegankelijk voor 1.7 studenten van andere faculteiten? Ja 1.8 Excellentiemogelijkheden? 1.9 Contactpersoon AM Jonker (anika.jonker@hu.nl) 1.10 Voertaal Nederlands 1.11 Werkvormen: Werkvorm Aanwezigheid verplicht? Frequentie In welke blokken wordt de werkvorm Instructie Organische Chemie 1 niet verplicht 1 maal per week Instructie Structuuropheldering niet verplicht 1 maal per week Inzage TENT: Structuuropheldering niet verplicht 1 maal per blok Inzage TENT: Organische Chemie 1 niet verplicht 1 maal per blok bij aanvangsblok 4: blok 4 bij aanvangsblok 4: blok 4 bij aanvangsblok 4: blok 5 bij aanvangsblok 4: blok Toetsen: Toetsvorm Resultaatschaal Minimum cijfer Weging (afgerond op hele procenten) Aantal keren dat een toets wordt aangeboden in een collegejaar In welke blokken wordt de toets Toets Organische Chemie 1 Numeriek - 1 decimaal mogelijk 5, bij aanvangsblok 4:. blok 4. blok 5 Toets Structuuropheldering Numeriek - 1 decimaal mogelijk 5, bij aanvangsblok 4:. blok 4. blok 5

28 2 Inhoudelijke gegevens 2.1 Cursus doel De cursus Organische Chemie & Structuuropheldering bestaat uit de deelcursussen Organische Chemie 1 en Structuuropheldering. Organische Chemie 1 De deelcursus Organische Chemie 1 is bedoeld om Chemistry studenten meer kennis van de organische chemie, biochemie en molecuulspectroscopie bij te brengen, zodat zij op de vele terreinen van de chemie (petrochemische industrie, wasmiddelindustrie, farmaceutische industrie, geur- en smaakstoffenindustrie, voedingsmiddelenindustrie, biobased industrie, kunststof-, polymeer-, lijm- en verfindustrie) goed kunnen functioneren in de diverse laboratoria. De student krijgt meer begrip voor de ruimtelijke structuur van moleculen. Daarnaast leert de student reactiemechanismen tekenen om zo aan te kunnen geven hoe moleculen reageren. Structuuropheldering Tijdens de deelcursus Structuuropheldering gaan studenten zich verder verdiepen in het analyseren van verbindingen die in de Organische Chemie gemaakt worden. Hierbij vraagt de student zich af, heb ik de stof wel gemaakt? Om deze vraag te beantwoorden zijn verschillende spectroscopische technieken nodig. In deze cursus leren we IR-spectroscopie, massaspectrometrie, 1H- en 13C-NMR spectroscopie kennen. Dit zijn voor de organische synthese de meest gebruikte technieken voor de identificatie van een verbinding. 2.2 Cursus inhoud Learning outcomes Organische chemie 1 Aan het einde van de cursus Organische Chemie 1 kan de student: Moleculen in verschillende weergaven tekenen en de invloed van de structuur op eigenschappen van moleculen afschatten. De ruimtelijke structuur van moleculen benoemen en tekenen en de stabielste vorm aanwijzen. De elektrofielen en nucleofielen van een reactie geven en reactiemechanismen tekenen bij gegeven uitgangsstoffen en producten. Het reactiemechanisme en de producten van elektrofiele additiereacties tekenen. De relatieve stabiliteit van alkenen, carbokationen en resonantie grensstructuren inschatten. Kennisbasis Organische chemie 1 Hybridisatie, Conformatie, configuratie, stereoisomeren, reactiemechanismen, resonantie. Learning outcomes Structuuropheldering Aan het einde van de cursus Structuuropheldering kan de student: De basisprincipes waarop de spectroscopische technieken massa, 13C-NMR, 1H-NMR en IR zijn gebaseerd uitleggen. Voor een gegeven molecuul de belangrijkste pieken in het massaspectrum, 13C-NMR spectrum, 1H-NMR spectrum en IR spectrum schetsen. Structuurinformatie uit massa-, 13C-, 1H- en IR spectra halen. Een onbekende verbinding identificeren aan de hand van een combinatie van spectra. Kennisbasis Structuuropheldering Splitsingsregels (a-cleavage, b-cleavage), basispiek, molecuulionpiek, Massaspectrometrie, IR spectrometrie, molecuulvibraties, 13 C en 1 H NMR, kernspin, chemische verschuiving, koppeling, opsplitsingspatronen. 2.3 Ingangseisen Geen ingangseisen in Osiris geregistreerd 2.4 Kosten en studiematerialen

Bijlage cursusomschrijvingen. Chemie (deeltijd)

Bijlage cursusomschrijvingen. Chemie (deeltijd) Bijlage cursusomschrijvingen Chemie (deeltijd) 2014-2015 Titel Opleidingsvariant Deeltijd Collegejaar 2014-2015 DC8-ABCD-Afstudeeropdracht 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCHY-AFOP8D-14 1.2

Nadere informatie

VC4-AC-Biomoleculen en Thermodynamica

VC4-AC-Biomoleculen en Thermodynamica Titel Opleidingsvariant Voltijd Collegejaar 2015-2016 VC4-AC-Biomoleculen en Thermodynamica 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCHY-BMTH4V-14 1.2 Cursusnaam Biomoleculen en Thermodynamica 1.3 Cursusnaam

Nadere informatie

DC6-CD-Biomoleculen en Thermodynamica

DC6-CD-Biomoleculen en Thermodynamica Titel Opleidingsvariant Deeltijd Collegejaar 2015-2016 DC6-CD-Biomoleculen en Thermodynamica 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCHY-BMTH6D-14 1.2 Cursusnaam Biomoleculen en Thermodynamica 1.3

Nadere informatie

Bijlage cursusomschrijvingen. Chemie (voltijd)

Bijlage cursusomschrijvingen. Chemie (voltijd) Bijlage cursusomschrijvingen Chemie (voltijd) 2014-2015 Titel Opleidingsvariant Voltijd Collegejaar 2014-2015 VC8-ABCD-Afstudeeropdracht 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCHY-AFOP8V-14 1.2 Cursusnaam

Nadere informatie

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Culturele en Maatschappelijke Vorming Inclusief afstudeerrichting Social Management.

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Culturele en Maatschappelijke Vorming Inclusief afstudeerrichting Social Management. Bijlage Cursusbeschrijvingen Culturele en Maatschappelijke Vorming Inclusief afstudeerrichting Social Management Bachelor deeltijd 2014-2015 Titel Opleidingsvariant Deeltijd Collegejaar 2014-2015 1 Organisatorische

Nadere informatie

VC4-AC-Biomoleculen en Thermodynamica

VC4-AC-Biomoleculen en Thermodynamica Titel Opleidingsvariant Voltijd Collegejaar 2015-2016 VC4-AC-Biomoleculen en Thermodynamica 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCHY-BMTH4V-14 1.2 Cursusnaam Biomoleculen en Thermodynamica 1.3 Cursusnaam

Nadere informatie

Bijlage cursusomschrijvingen. [Civiele Techniek] [Duaal/hoofdfase]

Bijlage cursusomschrijvingen. [Civiele Techniek] [Duaal/hoofdfase] Bijlage cursusomschrijvingen [Civiele Techniek] [Duaal/hoofdfase] 2016-2017 Titel Opleidingsvariant Duaal Collegejaar 2016-2017 Werkveld: Constructie & Infrastructuur 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Dummy cursus voor inleverbieb (dt) Deeltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TICT-INLEVERD-15 1.2 Cursusnaam Dummy cursus voor inleverbieb (deeltijd)

Nadere informatie

Bijlage cursusomschrijvingen. Chemie Bachelor Deeltijd

Bijlage cursusomschrijvingen. Chemie Bachelor Deeltijd Bijlage cursusomschrijvingen Chemie Bachelor Deeltijd 2017-2018 DC1-A-Analytische Chemie en: Inzage TENT: AC+CHR HC/WC: Analytische chemie (AC) HC/WC: Chromatografie (CHR) TCHY-ANCH1D-15 DC1-A-Analytische

Nadere informatie

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Bacheloropleiding Chemie Voltijd

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Bacheloropleiding Chemie Voltijd Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Chemie Voltijd 2016-2017 Titel Opleidingsvariant VC2-AC-Chemie (AC+AB) Voltijd Collegejaar 2016-2017 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCHY-ACAB2V-15

Nadere informatie

Erratum Studiegids. Bacheloropleiding voltijd. Elektrotechniek 2014-2015

Erratum Studiegids. Bacheloropleiding voltijd. Elektrotechniek 2014-2015 Erratum Studiegids Bacheloropleiding voltijd Elektrotechniek 2014-2015 2.5.1 Toelating hoofdfase In de studiegids Elektrotechniek voltijd 2014-2015 staat vermeld dat studenten kunnen worden toegelaten

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Afstudeeropdracht Voltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TICT-AFSTUD-12 1.2 Cursusnaam Afstudeeropdracht 1.3 Cursusnaam in Engels Afstudeeropdracht

Nadere informatie

Erratum studiegids 2014-2015 Bachelor opleiding Werktuigbouwkunde

Erratum studiegids 2014-2015 Bachelor opleiding Werktuigbouwkunde Erratum studiegids 2014-2015 Bachelor opleiding Werktuigbouwkunde In de studiegids 2014-2015 van de bachelor opleiding Werktuigbouwkunde zijn ondanks zorgvuldige voorbereiding een paar onjuistheden geslopen.

Nadere informatie

Erratum Studiegids. Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (locatie Amersfoort) Deeltijd

Erratum Studiegids. Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (locatie Amersfoort) Deeltijd Erratum Studiegids Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (locatie Amersfoort) Deeltijd 2015-2016 Inhoudsopgave 1 Algemeen 3 2 Errata 4 2.1 Vervanging cursusbeschrijving

Nadere informatie

Erratum Studiegids. Bacheloropleiding voltijd. Technische Bedrijfskunde 2014-2015

Erratum Studiegids. Bacheloropleiding voltijd. Technische Bedrijfskunde 2014-2015 Erratum Studiegids Bacheloropleiding voltijd Technische Bedrijfskunde 2014-2015 2.5.1 Toelating hoofdfase In de studiegids Technische Bedrijfskunde voltijd 2014-2015 staat vermeld dat studenten kunnen

Nadere informatie

Bijlage cursusomschrijvingen. Management in Zorg deeltijd

Bijlage cursusomschrijvingen. Management in Zorg deeltijd Bijlage cursusomschrijvingen Management in Zorg deeltijd 2016-2017 Titel Startopdracht 1 Opleidingsvariant Deeltijd Collegejaar 2016-2017 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode GZO-1.D-STRT1-14 1.2

Nadere informatie

Bijlage cursusomschrijvingen. Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (deeltijd)

Bijlage cursusomschrijvingen. Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (deeltijd) Bijlage cursusomschrijvingen Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (deeltijd) 2014-2015 Titel Opleidingsvariant Afstudeeropdracht Deeltijd Collegejaar 2014-2015 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode

Nadere informatie

Bijlage cursusomschrijvingen. Geodesie/Geo-informatica Voltijd Hoofdfase

Bijlage cursusomschrijvingen. Geodesie/Geo-informatica Voltijd Hoofdfase Bijlage cursusomschrijvingen Geodesie/Geo-informatica Voltijd Hoofdfase 2016-2017 Titel Opleidingsvariant Afstuderen Voltijd Collegejaar 2016-2017 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TGEO-V15AFO-14

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Cellulaire Biochemie Voltijd Collegejaar 2014-2015 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TLSC-CB2V-13 1.2 Cursusnaam Cellulaire Biochemie 1.3 Cursusnaam in Engels Cellular

Nadere informatie

Bijlage cursusomschrijvingen. [Bouwtechnische Bedrijfskunde] [Voltijd/hoofdfase]

Bijlage cursusomschrijvingen. [Bouwtechnische Bedrijfskunde] [Voltijd/hoofdfase] Bijlage cursusomschrijvingen [Bouwtechnische Bedrijfskunde] [Voltijd/hoofdfase] 2016-2017 Titel Opleidingsvariant Bedrijfs stage Voltijd Collegejaar 2016-2017 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Campagnes Voltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode JCM-CAMP.1V-13 1.2 Cursusnaam Campagnes 1.3 Cursusnaam in Engels Campaigns 1.4 Aantal EC's 5 European

Nadere informatie

Afstudeeropdracht, onderzoeken

Afstudeeropdracht, onderzoeken Titel Opleidingsvariant Deeltijd Collegejaar 2015-2016 Afstudeeropdracht, onderzoeken 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TLSC-AOOND8D-15 1.2 Cursusnaam Afstudeeropdracht, onderzoeken 1.3 Cursusnaam

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Afstuderen BE Deeltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode MDPM-DAFSTBE-07 1.2 Cursusnaam Afstuderen BE 1.3 Cursusnaam in Engels Graduation Business

Nadere informatie

BOUWSTENEN VAN HET LEVEN

BOUWSTENEN VAN HET LEVEN BOUWSTENEN VAN HET LEVEN Pearson Basisboek Biologie 10voorBiologie VWO Hoofdstuk 1 L. Grotenbreg (MSc.) Bouwstenen van het leven Organische moleculen, groot of klein, bevatten chemische energie en zijn

Nadere informatie

Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid

Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 44: De leerlingen leren

Nadere informatie

Bijlage cursusomschrijvingen. Communicatie Deeltijd

Bijlage cursusomschrijvingen. Communicatie Deeltijd Bijlage cursusomschrijvingen Communicatie Deeltijd 2014-2015 Titel Opleidingsvariant Adviseren Deeltijd Collegejaar 2014-2015 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode JCD-AADVIS.2V-12 1.2 Cursusnaam

Nadere informatie

Bijlage cursusomschrijvingen. Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (voltijd) (Life Sciences)

Bijlage cursusomschrijvingen. Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (voltijd) (Life Sciences) Bijlage cursusomschrijvingen Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek (voltijd) (Life Sciences) 2014-2015 Titel Opleidingsvariant VL8 Afstudeeropdracht Voltijd Collegejaar 2014-2015 1 Organisatorische

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Voltijd Collegejaar 2015-2016 Afstudeeropdracht Eventmanagement 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode JEM-AFSTOP-08 1.2 Cursusnaam Afstudeeropdracht Eventmanagement 1.3 Cursusnaam

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde vwo

Examenprogramma scheikunde vwo Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Campagnes Voltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode JCM-CAMP.1V-13 1.2 Cursusnaam Campagnes 1.3 Cursusnaam in Engels Campaigns 1.4 Aantal EC's 5 European

Nadere informatie

ANORGANISCHE STOFKLASSEN

ANORGANISCHE STOFKLASSEN ANORGANISCHE STOFKLASSEN 1. ATOMEN... 3 1.1. STRUCTUUR VAN HET ATOOM...3 1.2. DE ELEKTRONCONFIGURATIE...4 2. STOFFEN EN MENGSELS...5 2.1. ZUIVERE STOFFEN... 5 2.1.1. Soorten zuiveren stoffen...5 2.1.2.

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Begeleiden van collega's Deeltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode OSOAL-BEG-12 1.2 Cursusnaam Begeleiden van collega's 1.3 Cursusnaam in Engels

Nadere informatie

Afstudeeropdracht, onderzoeken

Afstudeeropdracht, onderzoeken Titel Opleidingsvariant Voltijd Collegejaar 2015-2016 Afstudeeropdracht, onderzoeken 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TLSC-AOOND8V-15 1.2 Cursusnaam Afstudeeropdracht, onderzoeken 1.3 Cursusnaam

Nadere informatie

Basiskennis en Basisvaardigheden IV (404)

Basiskennis en Basisvaardigheden IV (404) ASISKENNIS EN ASISVAARDIGHEDEN IV 404 asiskennis en asisvaardigheden IV (404) SCHEIKUNDE 404.01 De kandidaat kan het scheiden van mengsels in verschillende zuivere stoffen 404.02 De kandidaat kan de opbouw

Nadere informatie

- 1 - Microbiologie en Biochemie (MIB-10306) Biochemie deel Vrijdag 29 februari 2008, uur

- 1 - Microbiologie en Biochemie (MIB-10306) Biochemie deel Vrijdag 29 februari 2008, uur Microbiologie en Biochemie (MIB-10306) Biochemie deel Vrijdag 29 februari 2008, 9.00-12.00 uur - Begin met het invullen van je naam en registratienummer. - Alle antwoorden moeten op het vragenformulier

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Basisvaardigheden blok A com/ict Deeltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode GFA-1.COMICTA-14 1.2 Cursusnaam Basisvaardigheden blok A com/ict 1.3 Cursusnaam

Nadere informatie

Testplan Module Fysische en Analytische Chemie ( )

Testplan Module Fysische en Analytische Chemie ( ) Testplan Module Fysische en Analytische Chemie (20130012) Module informatie Docenten Onderdelen EC / gewicht Saskia Lindhoud Henny Bouwmeester Han Gardeniers Nathalie Katsonis Han Gardeniers (module coördinator)

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Afstudeeropdracht Voltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TICT-AFSTUD-12 1.2 Cursusnaam Afstudeeropdracht 1.3 Cursusnaam in Engels Afstudeeropdracht

Nadere informatie

Master SEN: Auditief Gehandicapten. er is voor gekozen om de volledige cursusbeschrijving te publiceren.

Master SEN: Auditief Gehandicapten. er is voor gekozen om de volledige cursusbeschrijving te publiceren. ERRATUM Master SEN: Auditief Gehandicapten Gewijzigde cursusbeschrijvingen 2014-2015: er is voor gekozen om de volledige cursusbeschrijving te publiceren. Waar een wijziging/aanvulling heeft plaatsgevonden

Nadere informatie

Advies Operations Management

Advies Operations Management Titel Opleidingsvariant Voltijd Collegejaar 2015-2016 Advies Operations Management 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode MCSB-OPM-14 1.2 Cursusnaam Advies Operations Management 1.3 Cursusnaam in Engels

Nadere informatie

Bijlage cursusomschrijvingen. Communicatiemanagement Deeltijd

Bijlage cursusomschrijvingen. Communicatiemanagement Deeltijd Bijlage cursusomschrijvingen Communicatiemanagement Deeltijd 2016-2017 Titel Opleidingsvariant (Media)plan Deeltijd Collegejaar 2016-2017 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode JCD-OMPLAN.2V-12 1.2

Nadere informatie

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Bacheloropleiding. Bouwkunde Duaal

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Bacheloropleiding. Bouwkunde Duaal Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Bouwkunde Duaal 2014-2015 1 Cursusbeschrijvingen N.B. Bij het samenstellen van de studiegids waren nog niet alle (actuele) prijzen bekend. Voor een actueel

Nadere informatie

Bijlage cursusbeschrijvingen. Informatica. Deeltijd

Bijlage cursusbeschrijvingen. Informatica. Deeltijd Bijlage cursusbeschrijvingen Informatica Deeltijd 2014-2015 Titel Opleidingsvariant Bedrijfskunde 2 (verand.analyse) Deeltijd Collegejaar 2014-2015 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCIF-D7BDRK2-09

Nadere informatie

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Bacheloropleiding. Bouwkunde Voltijd

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Bacheloropleiding. Bouwkunde Voltijd Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Bouwkunde Voltijd 2014-2015 1 Cursusbeschrijvingen N.B. Bij het samenstellen van de studiegids waren nog niet alle (actuele) prijzen bekend. Voor een actueel

Nadere informatie

Inleiding 15. Inleidende oefeningen Basisbegrippen fysica en wiskunde 17

Inleiding 15. Inleidende oefeningen Basisbegrippen fysica en wiskunde 17 Inhoud Inleiding 15 Inleidende oefeningen Basisbegrippen fysica en wiskunde 17 Reeks I.1: wiskunde 17 Reeks I.2: fysica 19 Reeks I.3: gemengd 19 Antwoorden 21 Hoofdstuk 1 De samenstelling van de materie

Nadere informatie

PTA scheikunde Belgisch park cohort 14 15-16

PTA scheikunde Belgisch park cohort 14 15-16 Het examenprogramma scheikunde is vernieuwd. In 2013 is in 4 HAVO met dat nieuwe examenprogramma scheikunde gestart. De methode Chemie Overal 4 e editie is geschreven voor dit nieuwe examenprogramma. Toegestaan

Nadere informatie

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Bachelor Accountancy duaal

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Bachelor Accountancy duaal Bijlage Cursusbeschrijvingen Bachelor Accountancy duaal 2014-2015 Titel Opleidingsvariant Algemene economie Voltijd Collegejaar 2014-2015 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode MEAC-AE-13 1.2 Cursusnaam

Nadere informatie

Verestering volgens Fischer gezien door Ben Erné, fysisch chemicus

Verestering volgens Fischer gezien door Ben Erné, fysisch chemicus Van t Hoff Laboratorium voor Fysische en Colloïdchemie Debye Instituut Universiteit Utrecht Verestering volgens Fischer gezien door Ben Erné, fysisch chemicus H + lcohol + uur Ester + Water b.erne@chem.uu.nl

Nadere informatie

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Bacheloropleiding. Milieukunde Duaal

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Bacheloropleiding. Milieukunde Duaal Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Milieukunde Duaal 2014-2015 1 Cursusbeschrijvingen N.B. Bij het samenstellen van de studiegids waren nog niet alle (actuele) prijzen bekend. Voor een actueel

Nadere informatie

Chapter 8b Samenvatting Een katalysator is een stof die de snelheid van een chemische reactie verhoogt, zonder daarbij zelf verbruikt te worden. Boven

Chapter 8b Samenvatting Een katalysator is een stof die de snelheid van een chemische reactie verhoogt, zonder daarbij zelf verbruikt te worden. Boven Een katalysator is een stof die de snelheid van een chemische reactie verhoogt, zonder daarbij zelf verbruikt te worden. Bovendien kan door middel van een katalysator de selectiviteit van een reactie,

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Algemene Economie Duaal Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode MCCE-LALGECO-15 1.2 Cursusnaam Algemene Economie 1.3 Cursusnaam in Engels Economics 1.4

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde vwo

Examenprogramma scheikunde vwo Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen,

Nadere informatie

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Integrale Veiligheidskunde deeltijd

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Integrale Veiligheidskunde deeltijd Bijlage Cursusbeschrijvingen Integrale Veiligheidskunde deeltijd 2014-2015 Titel Opleidingsvariant Afstudeerproject Deeltijd Collegejaar 2014-2015 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode AIV-D4AFST-14

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde vwo

Examenprogramma scheikunde vwo Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen,

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Afstudeeropdracht Voltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TICT-AFSTUD-12 1.2 Cursusnaam Afstudeeropdracht 1.3 Cursusnaam in Engels Afstudeeropdracht

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Afstudeeropdracht Architectuur Duaal Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TBWK-LSAFA6-07 1.2 Cursusnaam Afstudeeropdracht Architectuur 1.3 Cursusnaam

Nadere informatie

Nee. Aanwezigheid. Intervisie over externe orientatie verplicht 2 maal per blok 360 minuten. Tutorial - B&C verplicht 2 maal per week 2160 minuten

Nee. Aanwezigheid. Intervisie over externe orientatie verplicht 2 maal per blok 360 minuten. Tutorial - B&C verplicht 2 maal per week 2160 minuten Titel Thema 1.1 Opleidingsvariant Voltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode GMO-1.TH.1.1-14 1.2 Cursusnaam Thema 1.1 Het handelen van de mondhygienst bij screening 1.3 Cursusnaam

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant De actieve aarde (incl. Harz) Deeltijd Collegejaar 2016-2017 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode OAAA-MAARDE-14 1.2 Cursusnaam De actieve aarde (incl. Harz) 1.3 Cursusnaam

Nadere informatie

7.4.3 - de ph-schaal van 0 tot 14 in verband brengen met zure, neutrale en basische oplossingen en met de concentratie van H+-ionen en OH--ionen;

7.4.3 - de ph-schaal van 0 tot 14 in verband brengen met zure, neutrale en basische oplossingen en met de concentratie van H+-ionen en OH--ionen; Leergebied: concentratie Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 5.5.2 - de massaconcentratie van een oplossing definiëren als het aantal gram opgeloste stof per 100 ml oplossing; de oplosbaarheid van een stof

Nadere informatie

KERNCONCEPTEN. Het micro-macroconcept

KERNCONCEPTEN. Het micro-macroconcept KERNCONCEPTEN Het molecuulconcept Atomen als bouwstenen van moleculen Verschillende typen bindingen Structuur en flexibiliteit van moleculen Maken en breken van bindingen Ontwerpen van moleculen Het micro-macroconcept

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde havo

Examenprogramma scheikunde havo Examenprogramma scheikunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kennis

Nadere informatie

Titel Praktijk 3: 2) t/m 5)

Titel Praktijk 3: 2) t/m 5) Titel Praktijk 3: 2) t/m 5) Opleidingsvariant Voltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode OTA-B-ALPRK43-10 1.2 Cursusnaam Praktijk 3: 2) t/m 5) 1.3 Cursusnaam in Engels Internship

Nadere informatie

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Bacheloropleiding. Ruimtelijke Ordening en Planologie Voltijd

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Bacheloropleiding. Ruimtelijke Ordening en Planologie Voltijd Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Ruimtelijke Ordening en Planologie 2014-2015 1 Cursusbeschrijvingen N.B. Bij het samenstellen van de studiegids waren nog niet alle (actuele) prijzen bekend.

Nadere informatie

Sociaal Juridische Dienstverlening Deeltijd

Sociaal Juridische Dienstverlening Deeltijd Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Sociaal Juridische Dienstverlening Deeltijd 2015 2016 1 Bijlage cursusbeschrijvingen Titel Opleidingsvariant Afstuderen deel 1 SJD DT Deeltijd Collegejaar

Nadere informatie

Chemici die in researchlaboratoria bij overheidsinstellingen

Chemici die in researchlaboratoria bij overheidsinstellingen De hbo-studie Chemie leidt op tot experimenteel laboratoriummedewerker. Centraal staat het chemische vakgebied. Hierin zijn grofweg drie belangrijke onderdelen te onderscheiden: analytische chemie, onderzoek

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Afstuderen CE Deeltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode MDPM-DAFSTCE-07 1.2 Cursusnaam Afstuderen CE 1.3 Cursusnaam in Engels Graduation Commercial

Nadere informatie

Figuur 1. Representatie van de dubbele helix en de structuren van de verschillende basen.

Figuur 1. Representatie van de dubbele helix en de structuren van de verschillende basen. Het DNA molecuul is verantwoordelijk voor het opslaan van de genetische informatie die gebruikt wordt voor de ontwikkeling en het functioneren van levende organismen. Aangezien het de instructies voor

Nadere informatie

Bijlage Cursusbeschrijvingen

Bijlage Cursusbeschrijvingen Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Sociaal Juridische Dienstverlening Voltijd 2016 2017 Titel Opleidingsvariant Voltijd Collegejaar 2016-2017 Achtergronden en werkwijzen van arbeid & sociale

Nadere informatie

Kritische reflectie. 1 Organisatorische gegevens. Collegejaar

Kritische reflectie. 1 Organisatorische gegevens. Collegejaar Titel Kritische reflectie Opleidingsvariant Deeltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode OSOAL-DPF-13 1.2 Cursusnaam Kritische reflectie 1.3 Cursusnaam in Engels Critical Reflection

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11109 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/403948, houdende

Nadere informatie

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Sociaal Juridische Dienstverlening deeltijd

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Sociaal Juridische Dienstverlening deeltijd Bijlage Cursusbeschrijvingen Sociaal Juridische Dienstverlening deeltijd 2014-2015 Titel Opleidingsvariant Afstuderen deel 1 SJD DT Deeltijd Collegejaar 2014-2015 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode

Nadere informatie

Bijlage cursusomschrijvingen. Eventmanager

Bijlage cursusomschrijvingen. Eventmanager Bijlage cursusomschrijvingen Eventmanager 2014-2015 Titel Opleidingsvariant Campagnes Voltijd Collegejaar 2014-2015 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode JCM-CAMP.1V-13 1.2 Cursusnaam Campagnes 1.3

Nadere informatie

BIJLAGE 10.2. Cursusbeschrijvingen. Studiegids. Masteropleiding LERAAR SCHEIKUNDE 2014-2015

BIJLAGE 10.2. Cursusbeschrijvingen. Studiegids. Masteropleiding LERAAR SCHEIKUNDE 2014-2015 BIJLAGE 10.2 Cursusbeschrijvingen Studiegids Masteropleiding LERAAR SCHEIKUNDE 2014-2015 Inhoudsopgave Cursusbeschrijvingen master Scheikunde jaar 1... 3 Cursusbeschrijvingen master Scheikunde jaar 2...

Nadere informatie

Bijlage cursusomschrijvingen. Chemie Bachelor Voltijd

Bijlage cursusomschrijvingen. Chemie Bachelor Voltijd Bijlage cursusomschrijvingen Chemie Bachelor Voltijd 2017-2018 Titel VC2-AC-Chemie (AC+Ab) Cursusnaam Werkvormen: Werkvorm Atoombouw (AB) AC+Chemisch rekenen Atoombouw (AB) AC+Chemisch rekenen IZ90T Atoombouw

Nadere informatie

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Masteropleiding Forensisch Sociale Professional. Deeltijd

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Masteropleiding Forensisch Sociale Professional. Deeltijd Bijlage Cursusbeschrijvingen Masteropleiding Forensisch Sociale Professional Deeltijd 2015 2016 Titel Master FSP Module 1 Opleidingsvariant Deeltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1

Nadere informatie

Bijlage Cursusbeschrijvingen

Bijlage Cursusbeschrijvingen Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Electronic Engineering and Design 2014-2015 1 Cursusbeschrijvingen N.B. Bij het samenstellen van de studiegids waren nog niet alle (actuele) prijzen bekend.

Nadere informatie

ENZYMEN. Hoofdstuk 6

ENZYMEN. Hoofdstuk 6 ENZYMEN Hoofdstuk 6 H6 ENZYMEN opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur ph Enzym-substraatconcentratie Remstoffen Naamgeving Toepassing mogelijkheden enzymen Spijsverteringsenzymen

Nadere informatie

Bacheloropleiding Ecologische Pedagogiek

Bacheloropleiding Ecologische Pedagogiek Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Ecologische Pedagogiek Voltijd 2015 2016 Titel Opleidingsvariant Adviseren en Begeleiden Voltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode

Nadere informatie

Proteomics en toepassingen in het veld van kankeronderzoek. Simone Lemeer Utrecht University

Proteomics en toepassingen in het veld van kankeronderzoek. Simone Lemeer Utrecht University Proteomics en toepassingen in het veld van kankeronderzoek Simone Lemeer Utrecht University Proteomics is de studie naar eiwitten. Proteomics is ook het vergelijken van eiwitten tussen verschillende organismen,

Nadere informatie

Bacheloropleiding Ecologische Pedagogiek

Bacheloropleiding Ecologische Pedagogiek Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Ecologische Pedagogiek Deeltijd 2015 2016 Hogeschool Utrecht, Utrecht, augustus 2015 Titel Opleidingsvariant Afstudeeronderzoek Deeltijd Collegejaar 2015-2016

Nadere informatie

Bijlage cursusomschrijvingen. Digitale Media en Communicatie

Bijlage cursusomschrijvingen. Digitale Media en Communicatie Bijlage cursusomschrijvingen Digitale Media en Communicatie 2014-2015 Titel Opleidingsvariant CI Final Assignment Voltijd Collegejaar 2014-2015 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode JCI-AF.3V-14

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Bedrijfseconomie beroepsproduct Deeltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode MDPM-BEDECBP-14 1.2 Cursusnaam Bedrijfseconomie beroepsproduct 1.3 Cursusnaam

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Academisch Schrijven Deeltijd Collegejaar 2014-2015 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode OGTDM-ASCG-13 1.2 Cursusnaam Academisch Schrijven 1.3 Cursusnaam in Engels Academic

Nadere informatie

Het kunnen onderscheiden van verschillende isomeren is nodig voor het begrijpen van de unieke eigenschappen die isomeren bezitten.

Het kunnen onderscheiden van verschillende isomeren is nodig voor het begrijpen van de unieke eigenschappen die isomeren bezitten. Eindtoets Bio-organische Chemie (8RB19) Mandag, 7 april, 2014, 9:00 12:00 (3 uur) Bij het begin van elke opgave staat het aantal punten dat te verdienen is en de geadviseerde tijdsbesteding. Er zijn in

Nadere informatie

Toets Spectroscopie. Maandag 26 oktober 2015, 9:00-12:00 uur Educatorium, Zaal Alfa. Lees dit eerst!

Toets Spectroscopie. Maandag 26 oktober 2015, 9:00-12:00 uur Educatorium, Zaal Alfa. Lees dit eerst! Toets Spectroscopie Maandag 26 oktober 2015, 9:00-12:00 uur Educatorium, Zaal Alfa Lees dit eerst! Graag op alle papieren die je inlevert je naam en studentnummer vermelden. Je mag bij het oplossen van

Nadere informatie

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Bacheloropleiding. Integrale Veiligheidskunde Deeltijd 2015-2016

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Bacheloropleiding. Integrale Veiligheidskunde Deeltijd 2015-2016 Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Integrale Veiligheidskunde Deeltijd 2015-2016 1 1 Bijlage cursusbeschrijvingen Titel Opleidingsvariant Afstudeertraject Deeltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische

Nadere informatie

Bijlage cursusbeschrijvingen. Informatica. System & Netwerk Engineering. Duaal

Bijlage cursusbeschrijvingen. Informatica. System & Netwerk Engineering. Duaal Bijlage cursusbeschrijvingen Informatica System & Netwerk Engineering Duaal 2014-2015 Titel Opleidingsvariant Opdracht Computersystemen Duaal Collegejaar 2014-2015 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode

Nadere informatie

Bachelor International Business and Management Studies fulltime

Bachelor International Business and Management Studies fulltime Appendix Coursedescriptions Bachelor International Business and Management Studies fulltime 2014-2015 Titel Opleidingsvariant Business Administration Voltijd Collegejaar 2014-2015 1 Organisatorische gegevens

Nadere informatie

De twee snelheidsconstanten hangen op niet identieke wijze af van de temperatuur.

De twee snelheidsconstanten hangen op niet identieke wijze af van de temperatuur. In tegenstelling tot een verandering van druk of concentratie zal een verandering in temperatuur wel degelijk de evenwichtsconstante wijzigen, want C k / k L De twee snelheidsconstanten hangen op niet

Nadere informatie

SCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020

SCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020 SCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2020 Versie: 2 april 2019 De vakinformatie is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de staatsexamens

Nadere informatie

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het scheikunde havo, tweede tijdvak (2017). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende

Nadere informatie

Samenvatting in het Nederlands

Samenvatting in het Nederlands Samenvatting in het Nederlands Met de ontwikkeling van de milde electrospray ionisatie techniek aan het eind van de jaren 80, zijn de massaspectrometrische analyse mogelijkheden enorm toegenomen. Tegenwoordig

Nadere informatie

Beste leerling, Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de examenvragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Beste leerling, Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de examenvragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag van het vak Scheikunde vwo, eerste tijdvak (2016). In dit examenverslag proberen we zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende vraag: In hoeverre

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Afstudeervaardigheden Duaal Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TMIL-L14AFV-15 1.2 Cursusnaam Afstudeervaardigheden 1.3 Cursusnaam in Engels Final thesis

Nadere informatie

Bijlage cursusomschrijvingen. [Ruimtelijke Ordening & Planologie] [Voltijd/hoofdfase]

Bijlage cursusomschrijvingen. [Ruimtelijke Ordening & Planologie] [Voltijd/hoofdfase] Bijlage cursusomschrijvingen [Ruimtelijke Ordening & Planologie] [Voltijd/hoofdfase] 2016-2017 Titel Opleidingsvariant Bedrijfsstage ROP Voltijd Collegejaar 2016-2017 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode

Nadere informatie

1 Organisatorische gegevens

1 Organisatorische gegevens Titel Opleidingsvariant Financieel & Logistiek Management Voltijd Collegejaar 2015-2016 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCBI-V1FILO-14 1.2 Cursusnaam Financieel & Logistiek Management 1.3 Cursusnaam

Nadere informatie

Bijlage cursusbeschrijvingen. Business IT & Management. Voltijd

Bijlage cursusbeschrijvingen. Business IT & Management. Voltijd Bijlage cursusbeschrijvingen Business IT & Management Voltijd 2014-2015 Titel Opleidingsvariant Business Rules Management Voltijd Collegejaar 2014-2015 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode TCBI-V1BRM1-13

Nadere informatie

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Bacheloropleiding. Civiele Techniek Voltijd

Bijlage Cursusbeschrijvingen. Bacheloropleiding. Civiele Techniek Voltijd Bijlage Cursusbeschrijvingen Bacheloropleiding Civiele Techniek Voltijd 2014-2015 1 Cursusbeschrijvingen N.B. Bij het samenstellen van de studiegids waren nog niet alle (actuele) prijzen bekend. Voor een

Nadere informatie

Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs- en Examenregeling van de Bacheloropleiding Molecular Science & Technology 2010-2011

Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs- en Examenregeling van de Bacheloropleiding Molecular Science & Technology 2010-2011 Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de Technische Universiteit Delft Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs-

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Chromatografische analyse van kleine metabolieten in biologische matrixen Metabolieten zijn kleine moleculen (doorgaans < 1 kda) die het moleculair fundament van het leven vormen en het resultaat zijn

Nadere informatie