Palliatieve Wondzorg. Wat is palliatieve zorg? Wie is de patiënt? Pall. zorg term. zorg. Classificatie : van rood-geelzwart naar TIME-concept

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Palliatieve Wondzorg. Wat is palliatieve zorg? Wie is de patiënt? Pall. zorg term. zorg. Classificatie : van rood-geelzwart naar TIME-concept"

Maurits de Jonge
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Wat is palliatieve zorg? Palliatieve Wondzorg ASZ-Aalst Ria Hanssens Palliatief Verpleegkundige 1. De pat. is niet meer geneesbaar 2. Verschil tussen palliatieve zorg en terminale zorg 3. De nadruk ligt op comfortzorg 4. Preventie blijft belangrijk Pall. zorg term. zorg Intensieve zorg Resultaat gericht Comfort voor de pat. Comfort eerste plaats Minder intensief Minder resultaat gericht De pat. staat centraal, niet de wonde Altijd een kwalitatieve goede behandeling Een minimum aan discomfort Wie is de patiënt? leeftijd, roken, voeding Wat wil hij? (operatie of niet?) Wat kan hij? (douche, rolstoel, bedlegerig) Mentale uitputting? Verhoogde afhankelijkheid? Hoe is zijn gezinssituatie? Hoe is zijn financiële situatie? Wat ivm pijn en discomfort? Wat ivm sociale isolatie tgv angst, geur,? wondproblematiek Ongeneesbaar? Pijnlijke wonden? (ischaemisch, weinig bloedvoorziening) Geïnfecteerde wonden? Geurproblematiek? Jeuk? Plaats van de wonde? (stuit, lidmaat) In welk stadium bevinden pat. en wonde zich? Classificatie : van rood-geelzwart naar TIME-concept Observatie van een chronische wonde volgens de belangrijkste pathofysiologische karakteristieken

2 TIME-concept T = Tissue (weefsel) =>gezonde wondbasis I = Infectie =>bacterieel evenwicht M = Moisture => vochtproductie in evenwicht houden E = Edges => opgroeiende epidermale randen Behandeling volgens TIME-concept : - stalen afnemen om aangepaste therapie op te starten - T = necrotisch weefsel zo snel mogelijk verwijderen (chirurgisch, necrose inkerven en hydrogel aanbrengen, honing, Tenderwet ) - I = infectie bestrijden (zilververbanden,hydrofibers,hydrogel ) - M = regelen van exsudaat (droge wonden vochtiger maken => hydrogel, vochtige wonden droger maken => alginaat, schuimverband ) - E = controle houden op opgroei van de wonde - D = Disease Onderliggende ziekte, algemene toestand van de patiënt optimaliseren (vochtbalans, voedingstoestand ) Specifieke aandachtspunten : Patiënt : - cachextisch Wonden : - li-heup (pseudomonas) - anorexie - re-heup (pseudomonas) - deshydratatie - stuit (ondermijnde - niet meer bewust decubitus gr.4) - diep dement - li-en re enkel : ulcus =>kreunt bij aanraking => geur en pijn Behandeling : 1. Comforttherapie : AlphaXCell-matras 2. Aangepaste pijntherapie : Graseby-pompje => 2 amp. Morfine => 1 amp. Haldol => 2 cc. Ketalar 3. Wondzorg : 1x per dag : compressen met Flagyl wondranden met Lassar-pasta 4. Plaatsen van blaassonde

3 Specifieke aandachtspunten : Patiënt : - COPD + larynxca + depressie??? - cachextisch - anoresie - slikproblemen - stinkende adem - speekselvloed - constant hevige pijn - uitputting, diarree - kortademig Wonde : - tumor thv tong (geperforeerde tong) Mogelijke behandelingen : - Stomatitis-coctail : (=Nilstat-oplossing) : Hydrocortisone 200 mg + Xylocaïne 400 mg + Nystatine 30 ml + Propyleenglycol 10 ml + Carboxymethylcellulose 2 gr + Aqua Dest. Ad 500 ml (pijnstillend) -Flagyl-tabletten (infecties door bacteriën of schimmels) : 3x per dag pletten in yoghurt of oplossen in water Flagyl kan ook verwerkt worden in Beeler basis en op wonden gelegd worden (anti-infectieus en geurwerend) -Teejel : 1 cm 1 tot 6 x per dag aanbrengen (pijnstillend) - Aromatherapie : mondspoeling van 1 soeplepel groene leem + 10 druppels pepermunt + 10 druppels tea tree + 10 druppels citroen + 5 druppels kruidnagel - Voedingstoestand van de patiënt : (anorexie, cachexie) => gastrostomiesonde plaatsen? => sondevoeding? - Pijn : => aanpassen pijntherapie - Overvloedige speekselproductie : => scopolamine amp. laten drinken (tot max. 4x per dag) indien meer nodig is : Graseby-pomp gebruiken - Diarree : (tgv verzwakking) => Imodium smelttablet tot 8 co/dag => octreotide (Sandostatine) vb. 3x 0,5 mg/d SC bij therapieresiste diarree - Dyspnoe : Aërosol : 1/2 amp. Morfine 10 mg cc Ventolin

4 Behandeling volgens het TIME-concept : T = Tissue : zwarte wonde tgv arteriële insufficiëntie => consult vaatspecialist => necrose niet debrideren I = Infectie : duidelijk geïnfecteerde wonden! M = Moisture : - volledig genecrotiseerde tenen (droog) - vochtige ulcus-wondjes thv li-onderbeen E = Epithelialisatie (is hier niet aan de orde) Specifieke aandachtspunten : Patiënt : Wonden : Daling Algemene Toestand Arterieel lijden Verkrampte houding 2de en 3de zwarte teen Dement geïnfecteerde li-voet Kreunt bij aanraking multiple ulcussen Cachextisch => alle wonden werden Anorexie behandeld met Isobetadine Behandeling : - Geen consult meer vaatspecialist - Anti-decubitus-matras - Niet meer opstarten met sondevoeding - Via perifeer infuus : 4x per dag 1 flacon Perfusalgan - Aanpassen pijnstilling : => SC pompje : 2 amp. Morfine 1 amp. Haldol 2 cc. Ketalar -Wondzorg : => teentjes laten opdrogen met eosine => andere wondjes met schuimverband afdekken zo lang mogelijk ter plaatse laten Verkennend gesprek + observatie Patiënt : 51 jaar, krijgt nog hormoontherapie, pat. is palliatief, goede algemene toestand Wonden : 31/1/07 : geïnfecteerd, pijnlijk, veel debris, wat necrose merkbaar, veel wondvocht Huidige therapie : wonden werden behandeld met een zilververband + koolstof Duur (pat. kon dit niet betalen) Pijnlijke wonden

5 Nieuwe therapie : - pat. gaat onder douche voor VK langskomt - aanbrengen Cutisorb Sorbact (blijft 2 dagen ter plaatse! ; stalen dus goedkoper voor pat. en comfortabeler want minder verbandwissel) - Afdekken met absorberende compressen + papieren kleefpleister - Tubigrip-verband voorgesteld (comfortabeler) - Voor de verzorging 1 Dafalgan bruistablet 1 gram nemen - Depakine-druppels 4x5 per dag voorgesteld Verkennend gesprek + observatie Patiënt : Wonde : - botmeta s + nierinsuffic. - Cachextisch oncologische ulcera - Bedlegerig geïnfecteerd + exsudaat - Veel pijn pijnlijk en snel bloedend - Zeer introvert jeuk over het ganse - 45 jaar lichaam Er werden reeds verschillende therapieën uitgeprobeerd ; (zilververbanden, Isobetadine, Morfine-zalf ) Palliatieve thuiszorg was reeds ingeschakeld ; WGK kwam 3x per dag langs.

6 Behandeling 1. Duidelijke uitleg geven ; proberen afleiden 2. Wondzorg : spoelen met Nacl 0.9% wondranden droogdeppen, niet de wonden Seasorb aanbrengen afdekken met Mepilex Verband kon 3 dagen dichtblijven wat voor de pat. veel comfortabeler was! 3. Pijnmedicatie werd opgedreven 4. Jeuk (zeer droge huid) : anti-jeuk-lotion Lidocaïne 0.1% + benzocaïne 0.6% + fenol 1% + Menthol 1% + basislotion alpha-pharma ad 250 ml Specifiek aandachtspunt : geur langdurig en grondig spoelen! Carrel Dakin, Iso-Betadine, Flagyl Autolytisch debridement dr. osmotische absorptie : honing, suikerpasta, dextranomeren (bvb. Debrisan), hydrogel Zalven (Flagyl, Flammazine..) Lokale ontgeuring vb. youghurt dressing, Flagyl Actieve koolstofverbanden (al dan niet in combinatie met zilver) Kamerontgeuring (etherische olie laten verdampen) Specifiek aandachtspunt : pijn Nuttige tips : Ten gevolge van : - Inflammatie en infectie - Verbandkeuze - Te lange blootstelling aan de lucht tijdens de verzorging - Irriterende wondreinigers - Sterk osmotische verbanden (honing, hydrogel + Isobetadine) pijnklachten bespreken (evaluatie pijn!) Verband nooit droog verwijderen Nooit wrijven in de wonde Geen verklevende verbanden rechtstreeks op de wonde Geen gaze-compressen gebruiken, noch hydrocolloïden (tenzij 2 stroken) Wel : silicone-verbanden, hydrogels, hydrofibers, alginaten Specifiek aandachtspunt : exsudaat Oncologische wonden zijn vaak erg exsudatief Wondranden beschermen Lekkage van exsudaat voorkomen Sterk absorberende verbanden : alginaten,schuimverbanden, fistel-en stomazakjes, VAC-therapie Specifiek aandachtspunt : bloedingen Tgv uitbreiding tumoraal proces tot in de bloedvaten, chirurgisch of enzymatisch debrideren, verkleving van verbanden Gelvormende verbanden Hemostatische verbanden vb. alginaten IJszakjes lokaal Wat lidocaïne in bloedende wonde indruppelen Acute bloeding : lokaal Adrenaline op verband, tampon

7 Specifiek aandachtspunt : jeuk Tgv droge huid, maligniteiten, leverstoornis, nierinsufficiëntie, ijzergebrek Mentholcrème, Aloë Vera, Kamillosan Preventief hydrocolloïd Huid afkoelen, baden in lauw water Katoenen kledij Orale antihistaminica : Xyzal, Fenistil Homeoplasmine = homeopatische vaseline

Vergelijkbare documenten

Oncologische wonden in de thuisverpleging

Oncologische wonden in de thuisverpleging Week van de verpleging, 25 maart 2010 Definitie maligne wonde Niet echt gekend De invasie van kankercellen in de huid is een primaire huidkanker zoals basale cel