1 Inleiding Samenvatting Bijdrage Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet Hof)...

Transcriptie

1 Meerjarenraming Vastgesteld door het algemeen bestuur bij besluit van 7 juli 2015

2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Samenvatting Bijdrage Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet Hof) Programmatotaal Programma s Programma Plannen Programma Watersysteem Programma Veiligheid Programma Zuiveren Programma Instrumenten Programma Bestuur, externe communicatie en belastingen Programma Bedrijfsvoering Dekkingsplan Algemeen Opbrengstontwikkeling waterschapslasten Tariefsontwikkeling Overige paragrafen Algemene ontwikkelingen en uitgangspunten meerjarenraming Interne factoren Externe factoren De financiering Het weerstandsvermogen...42 Meerjarenraming /

4 2

5 1 Inleiding In de Bepalingen Beleidsvoorbereiding en Verantwoording Waterschappen (BBVW) is de meerjarenraming als verplicht instrument in het kader van de planning- en controlcyclus opgenomen. De meerjarenraming is één van de documenten uit de planning en controlcyclus van het waterschap. In de meerjarenraming wordt vooruit gekeken en zo goed mogelijk geschat wat in de komende periode ( ) de voornemens zijn en wat dit financieel betekent. Op deze wijze wordt het bestuur in staat gesteld om de koers te bepalen en/of de prijs die daarbij hoort maatschappelijk acceptabel en verantwoord is. De meerjarenraming wordt evenals voorgaande jaren gepresenteerd op programmaniveau en omvat het komende begrotingsjaar en een periode van 5 jaar. In de meerjarenraming zijn de uitgangspunten opgenomen die gehanteerd worden bij de samenstelling van de begroting en meerjarenraming Deze uitgangspunten zijn in samenspraak met het Waterschap Peel en Maasvallei (WPM) en het Waterschapsbedrijf Limburg (WBL) tot stand gekomen en treft u aan in paragraaf 8.1. Meerjarenraming /

6 Door de fusie per 1 januari 2017 heeft de voorliggende meerjarenraming een beperktere betekenis dan voorgaande jaren. Informatief gezien heeft de meerjarenraming wel een duidelijke meerwaarde omdat in beeld wordt gebracht wat de financiële effecten zijn van het ingezette beleid van het waterschap naar de toekomst toe, los van het nieuwe Waterschap Limburg. Dit laat echter niet onverlet dat de nadruk op het begrotingsjaar 2016 ligt. Evenals voorgaande jaren is ook met de bijdrage aan het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) rekening gehouden. In hoofdstuk 3 wordt hier nader op ingegaan. Het spreekt voor zich dat ook dit jaar weer de nodige inspanningen zijn verricht om de stijgingspercentages van de waterschaplasten voor 2016 te beperken tot een acceptabel en maatschappelijk aanvaardbaar niveau waarbij nadrukkelijk rekening is gehouden met het voornemen om tot en met 2017 de nullijn te hanteren (AB 27 november 2012; vaststelling begroting 2013, bevestigd bij vaststelling begroting 2014). Een instrument dat wordt ingezet om dit te bereiken, zijn de egalisatiereserves. Hier is sprake van een continuering van het beleid zoals dat de afgelopen jaren is ingezet en ook is vastgelegd in de nota reserves en voorzieningen Tot slot kan nog worden opgemerkt dat soberheid en een verantwoord kostenbewustzijn begrippen zijn die aandacht blijven vragen en in de tijd waarin we ons bevinden een absolute must zijn. Bij de uitwerking van de begroting 2016 wordt hiermee dan ook rekening gehouden. 4

7 2 Samenvatting In de BBVW is de meerjarenraming als verplicht instrument voorgeschreven. Op basis van de programma s is het programmatotaal opgesteld. Hierin is aangegeven wat de financiële effecten, uitgedrukt in netto kosten (uitgaven minus inkomsten), zijn van de beleidsvoornemens voor In hoofdstuk 3 wordt stilgestaan bij de bijdrage aan het HWBP die een aanzienlijk effect heeft op zowel het investeringsniveau als de exploitatie. In hoofdstuk 4 wordt in het kort ingegaan op de Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet Hof). In hoofdstuk 5 programmatotaal en hoofdstuk 6 wordt per individueel programma aangegeven wat de voornemens zijn. Hier wordt antwoord gegeven op de vragen: wat willen we bereiken, wat doen we ervoor, wat mag het kosten en welk investeringsniveau is hiermee gemoeid. De netto kosten die voortvloeien uit het programmatotaal vormen de door de opbrengst waterschapslasten te dekken kosten en worden gehanteerd voor de berekening van de belastingtarieven. Om dit inzichtelijk te maken is in hoofdstuk 7 een dekkingsplan opgesteld waarin de effecten zichtbaar zijn gemaakt. Naast de ontwikkeling van de waterschapslasten is ook rekening gehouden met de volledige inzet van de bestemmingsreserves voor tariefegalisatie in de meerjarenperiode. Dit om ongewenste schommelingen in de stijgingspercentages van de opbrengst waterschapslasten op te vangen. Het voorgenomen beleid zoals verwoord in de individuele programma s en in totaliteit financieel vertaald in het programmatotaal leidt tot de nullijn in de gemiddelde stijging van de opbrengst waterschapslasten in Bij de totstandkoming van deze meerjarenraming is uitgegaan van een volledige en verantwoorde inzet van de egalisatiereserves voor tariefegalisatie voor de jaren waarbij het voornemen om tot en met 2017 de nullijn te hanteren voor de gemiddelde opbrengststijging nadrukkelijk is betrokken (AB 27 november 2012; vaststelling begroting 2013, bevestigt bij vaststelling begroting 2014). Voor de meerjarenperiode ziet het beeld er als volgt uit. Omschrijving x netto kosten programmatotaal opbrengst waterschapslasten Exploitatie tekort (-) inzet egalisatiereserves ontwikkeling waterschapslasten Tekort (-) / Overschot (+) stijgingspercentage watersysteemheffing 3,2% 1,5% 7,0% 4,8% 3,4% 4,8% stijgingspercentage zuiveringsheffing -2,0% -1,0% 4,9% 2,6% 2,0% 1,3% gemiddeld stijgingspercentage opbrengst waterschapslasten 0,0% 0,0% 5,7% 3,5% 2,6% 2,7% Meerjarenraming /

8 3 Bijdrage Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) Samen de keringen op orde krijgen, die bij de (verlengde) Derde Toetsing zijn afgekeurd. Dat is in essentie het Hoogwaterbeschermingsprogramma: een programma waarin Rijk en waterschappen intensief samenwerken om Nederland te beschermen tegen overstromingen. Dat doen deze partijen op basis van afspraken, vastgelegd in het Bestuursakkoord Water mei De belangrijkste afspraak is dat het Rijk en de waterschappen samen de verantwoordelijkheid dragen en beide 50% bijdragen aan de kosten. Het programma wordt jaarlijks geactualiseerd en steeds voor een periode van zes jaar opgesteld (te beginnen met ), met een doorkijk van twaalf jaar. Het Hoogwaterbeschermingsprogramma maakt onderdeel uit van het Deltaprogramma. De jaarlijkse bijdrage aan het Rijk voor de kosten van het HWBP wordt bepaald aan de hand van de formule zoals opgenomen in artikel 7.24 lid 2 van de Waterwet: B = 40,5 miljoen X ( I IT + WG WGT ) B: de te berekenen bijdrage in euro s I: het aantal ingezetenen in het gebied van het waterschap op de peildatum * IT: het aantal ingezetenen in de gebieden van de waterschappen tezamen op de peildatum * WG: de som van de op basis van hoofdstuk IV van de Wet waardering onroerende zaken (WOZ) vastgestelde waarden van de gebouwde onroerende zaken in het gebied van het waterschap op de peildatum * WGT: de som van de op basis van hoofdstuk IV van de wet WOZ vastgestelde waarden van de gebouwde onroerende zaken in de gebieden van de waterschappen tezamen op de peildatum * * Voor de berekening van de jaarlijkse bijdrage van 2015 tot en met 2018 geldt als peildatum 1 januari De volgende peildatum is 1 januari 2018 en geldt voor de jaarlijkse bijdragen van 2019 tot en met In totaliteit hebben de waterschappen tot en met miljoen per jaar bijgedragen in de kosten van het HWBP, in miljoen en vanaf 2015 jaarlijks 181 miljoen. Vanaf het nhwbp dat met ingang van 2017 in werking treedt geldt voor de waterschapsbijdrage, naast het solidariteitsdeel (via verevening) ook een doelmatigheidsprikkel (projectgebonden aandeel). Dit projectgebonden aandeel is voor de waterschappen vastgesteld op 10% en is van toepassing op het totale investeringsbedrag. Indien een waterschap bijvoorbeeld een investering doet van in het kader van het HWBP is de bekostiging hiervan er als volgt: aandeel Rijk 50% : projectgebonden aandeel 10% : aandeel HWBP uit waterschapspot : Indexering Vanaf 2016 wordt de HWBP-bijdrage geïndexeerd op basis van de Index Bruto Overheidsinvesteringen (IBOI), die in de regel lager is dan het prijsindexcijfer voor de gezinsconsumptie. Naast de HWBP-bijdrage geldt deze indexering ook voor het eigen project-gebonden aandeel. De indexering is vastgelegd in de wet Doelmatigheid en bekostiging hoogwaterbeschermingsprogramma (wijziging van de Waterwet) die per in werking is getreden. 6

9 Effect projectgebonden aandeel In het najaar van 2013 (Prinsjesdag) is gebleken dat het effect van de projectgebonden aandeel van 10% op de (vermindering) van de solidariteitsbijdrage HWBP niet volledig optreedt in 2017 maar pas na Dit omdat de gelden de eerste jaren nog worden besteed aan het HWBP2 en niet aan nhwbp-projecten. Het aandeel in de kosten die gemoeid zijn met de overname van het (HWBP) ziet er voor ons waterschap (verdeelmaatstaf 50% ingezetenen en 50% WOZ waarde) rekening houdende met de indexering en het projectgebonden aandeel voor de periode als volgt uit Eénmaal op 4 jaar wordt de verdeling voor de berekening van de HWBP-bijdrage herzien op basis van de het aantal ingezetenen en WOZ waardes. In 2015 heeft (met peildatum ) de laatste herziening plaatsgevonden die van toepassing is voor de jaren De volgende herziening is in 2019 (met peildatum ). In de meerjarenraming is rekening gehouden met de bijdrages die jaarlijks worden geactiveerd en in 30 jaar afgeschreven, conform de afschrijvingstermijn van waterstaatkundige projecten. Verder kan nog worden opgemerkt dat toekomstige investeringsuitgaven aan waterkeringen uit het HWBP beschikbaar komen. Het is nu niet te schatten hoeveel geld daarmee gemoeid is. Het is dan ook nog niet duidelijk hoe de balans voor ons waterschap uitvalt. Er mag vanuit worden gegaan dat wij een grotere bijdrage aan het vereveningsfonds leveren, dan geput wordt uit het fonds voor het HWBP. Meerjarenraming /

10 4 Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet Hof) In het kader van een verantwoorde ontwikkeling van de economie en het monetaire stelsel binnen de landen die deelnemen aan de EMU (Economische en Monetaire Unie), is in het Verdrag van Maastricht een aantal afspraken gemaakt. Een belangrijke afspraak is dat het EMU-tekort (lees overheidstekort) van een lidstaat niet meer mag bedragen dan 3% van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Het EMU-saldo is opgebouwd uit het totaal van het Rijk, de sociale fondsen, gemeenschappelijke regelingen en de decentrale overheden. Indien de overheden in een jaar meer uitgeven dan ontvangen (op kasbasis) is sprake van een negatieve bijdrage aan het EMU-saldo. Om de eurocrisis te beteugelen zijn de Europese afspraken over het beheersen van de EMU-saldi (voor begrotingstekort en schuld van de overheid) aangescherpt. Deze hebben tot gevolg dat het Kabinet afspraken maakt met medeoverheden (provincies, gemeenten en waterschappen) met het oog op het Nederlandse EMU-saldo en deze in regelgeving vastlegt. Deze afspraken zijn in de Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet Hof) vastgelegd en bevat regels over de begrotingsdiscipline van Rijk en decentrale overheden. De Wet Hof is door de Tweede Kamer op 23 april 2013 vastgesteld en op 10 december 2013 aangenomen door de Eerste Kamer. In de wet zijn o.a. de volgende afspraken verwerkt: Het Rijk stuurt alleen op het EMU-tekort voor alle decentrale overheden gezamenlijk (Provincies, Gemeenten en Waterschappen). Dit heeft tot voordeel dat hogere EMU-tekorten van de ene groep decentrale overheden in een bepaald jaar gecompenseerd kunnen worden door lagere tekorten of overschotten van andere groepen. Tijdens de kabinetsperiode (tot en met 2015) wordt de EMU-ruimte voor de decentrale overheden niet minder dan 0,5%. De ruimte wordt later pas minder als een evaluatie in 2015 uitwijst dat dit verantwoord kan. Sancties komen pas in beeld wanneer de norm wordt overschreden en nadat op alle cruciale momenten bestuurlijk overleg is gevoerd. Tot en met 2017 worden geen sancties toegepast. De kern van de wet is bestuurlijk overleg waardoor een flexibel mechanisme is ontstaan. Alles is bespreekbaar in bestuurlijk overleg en de minister gaat ervan uit dat daarin altijd overeenstemming wordt bereikt. Pas als veelvuldig bestuurlijk overleg niet tot overeenstemming leidt zal de minister een voorgenomen besluit nemen dat aan de Tweede Kamer worden voorgelegd. EMU-saldo Om een indruk te geven hoe zich het EMU-saldo binnen ons waterschap ontwikkeld zijn de cijfers uit de meerjarenraming vertaald naar het EMU-saldo voor de jaren Omdat het waterschap integraal verantwoordelijk is voor haar aandeel in de gemeenschappelijke regelingen te weten het WBL en de BsGW is dit eveneens verwerkt. In onderstaand overzicht is de opbouw van het EMU-saldo over weergegeven en is het integrale EMU-tekort van ons waterschap afgezet tegen de indicatieve referentiewaardes die door de Unie van Waterschappen in 2013 zijn berekend. Het is echter lastig in de toekomst te kijken hoe de EMU-referentiewaarde zich ontwikkelen omdat nog niet bekend is hoe hoog de ruimte in 2016 en volgende jaren wordt. 8

11 Onderdeel Bedag x EMU-exploitatiesaldo Invloed investeringen Bruto-investeringsuitgaven -/ Investeringssubsidies Verkoop materiële en immateriële vast activa Afschrijvingen Invloed voorzieningen Toevoegingen aan voorzieningen ten laste van de exploitatie Onttrekkingen aan voorzieningen t.b.v. de exploitatie Betalingen rechtstreeks uit voorzieningen Externe vermeerderingen van voorzieningen Invloed reserves Betalingen rechtstreeks uit reserves Externe vermeerderingen van reserves Deelnemingen en aandelen Boekwinst Boekverlies EMU-saldo WRO volgens begroting (+ overschot / - tekort) Aandeel EMU saldo Gemeengschappelijke Regelingen * BsGW * WBL INTEGRAAL EMU-saldo WRO INDICATIEVE REFERENTIEWAARDE EMU-TEKORT WRO Uit de opbouw van het EMU-saldo over blijkt dat op basis van de huidige inzichten op begrotingsbasis in 2016 door vooral de inzet van de egalisatiereserves, de bijdrage aan het HWBP en een iets hoger investeringsniveau als gevolg van het partnercontract (zie hoofdstuk 5) de indicatieve referentiewaarde wordt overschreden. Ook in 2017, 2018 en 2020 is sprake van een overschrijding van de indicatieve referentiewaarde die in 2017 vooral wordt veroorzaakt door de inzet van de egalisatiereserves en de HWBP-bijdrage. In 2018 en 2020 wordt dit vooral veroorzaakt door de HWBP-bijdrage en een investeringspiek van het WBL. Voor 2019 en 2021 blijft het EMU-tekort op basis van de huidige inzichten binnen de norm. Indien op het EMU-saldo wordt gestuurd kan dit effect hebben op de toegestane investeringsuitgaven (verlagen) en/of de belastingopbrengsten (verhogen). Voorbeelden van maatregelen kunnen zijn. Verlagen investeringsniveau. Activering bijdrage HWBP beëindigen en bijdrage opnemen in de exploitatie of activeringstermijn verkorten (9 waterschappen hebben bijdrage HWBP in de exploitatie verwerkt de overige 14 activeren de bijdrage). Vervroegd inzetten van egalisatiereserves voor tariefsegalisatie. Combinatie van genoemde maatregelen. Verder is bij de waterschappen een groot verschil tussen het EMU-saldo op begrotings- en op rekeningbasis. Omdat eventuele sancties op realisatiebasis plaatsvinden is de kans aanzienlijk kleiner dat we hierdoor als sector geraakt worden. In de meerjarenraming is geen rekening gehouden met de eventuele gevolgen van de Wet Hof. Meerjarenraming /

12 5 Programmatotaal In het programmatotaal wordt het naar de programma s onderscheiden en te realiseren beleid voor het waterschap financieel voor de totale meerjarenperiode weergegeven. Het programmatotaal is opgebouwd uit zeven programma s die door het bestuur op 17 februari 2009 zijn vastgesteld. Een programma is een meerjarig samenhangend geheel van activiteiten op basis waarvan het bestuur het beleid van het waterschap vaststelt. Opgemerkt kan worden dat het programma bedrijfsvoering een bijzondere functie heeft. Hier worden de ondersteunende activiteiten financieel verantwoord en doorberekend naar de overige programma s. In hoofdstuk 6 wordt per programma inhoud gegeven aan het voorgenomen beleid voor Exploitatie Programma Plannen Watersysteem Veiligheid Zuiveren Instrumenten Bestuur, externe communicatie en belastingen Bedrijfsvoering Programmatotaal Onvoorzien Waterschap Roer en Overmaas Onvoorzien Waterschapsbedrijf Limburg Frictiekosten BsGW Goodw ill toetreders BsGW Totaal netto kosten Investeringen Programma Plannen Watersysteem Veiligheid Veiligheid; bijdrage HWBP Instrumenten Bestuur, externe communicatie en belastingen Bedrijfsvoering Totaal netto investeringsniveau Conform de uitgangspunten voor de meerjarenraming is uitgegaan van een jaarlijks netto investeringsniveau van (inclusief te activeren uren), de bijdrage HWBP en de in 2019 voorziene verkiezingen. In 2016 is echter (exclusief de HWBP-bijdrage) rekening gehouden met een netto investeringsvolume van Dit is hoger dan het jaarlijkse netto investeringsvolume (excl. HWBPbijdrage). Deze stijging is een gevolg van de verlenging van de einddatum van het Meerjarensubsidie Uitvoeringsprogramma Waterschap Roer en Overmaas (lees partnercontract) met de Provincie Limburg die gesteld was op 31 december Om het mogelijk te maken dat alle projecten uit het uitvoeringsprogramma volledig worden uitgevoerd is de Provincie verzocht om de overeenkomst te 10

13 verlengen met 1 jaar tot eind Hierdoor worden een aantal projecten niet meer in 2015 uitgevoerd, maar in 2016 (lees doorgeschoven) wat leidt tot het hogere investeringsvolume in Verminderen van het investeringsvolume is alleen mogelijk door temporisering van een aantal projecten, hiermee wordt echter het recht op subsidie voor deze projecten verspeeld. Tot slot kan nog worden opgemerkt dat door de voorbereidingen van het fusietraject een deel van de beschikbare capaciteit wordt ingezet voor dit traject waardoor het investeringsvolume onder druk kan komen te staan. Meerjarenraming /

14 6 Programma s In dit hoofdstuk wordt per programma de inhoud weergegeven. Vervolgens wordt beknopt per programma voor de totale meerjarenperiode ingegaan op de volgende onderdelen. Wat willen we bereiken Wat doen we ervoor Wat mag het kosten; kosten Omdat in het programmatotaal de investeringen per programma zijn opgenomen worden deze in dit hoofdstuk niet meer vermeld. Evenals in de voorgaande meerjarenraming wordt wat willen we bereiken gepresenteerd als kop en wat we vervolgens doen om dit te bereiken wordt puntsgewijs weergegeven. Wat willen we bereiken Wat doen we ervoor 12

15 6.1 Programma Plannen Programma-inhoud Dit programma is vooral gericht op het opstellen van eigen plannen en overige beleidsaspecten. Ook de kosten voor studie en onderzoek voor het formuleren van nieuw beleid maken hier deel van uit. Het belangrijkste beleidsplan is het waterbeheerplan met de nieuwe beleidsaspecten zoals de Kaderrichtlijn Water (KRW), waterbeheer 21 e eeuw / Nationaal Bestuursakkoord Water en Gewenst Grond- en Oppervlaktewater Regime (GGOR). Maar ook hiervan afgeleide werkprocessen en beleidsplannen, zoals plannen van derden, gebiedsgericht werken, landinrichting, watertoets en wateradvies, het beheersplan waterkeringen en het calamiteitenplan, het grondbeleid, recreatief medegebruik, cultuurhistorische waarden, visserij en jacht worden tot dit programma gerekend. In 2015 wordt het Waterbeheerplan (WBP) vastgesteld. Hierin zijn als belangrijkste maatregelen voor de komende jaren opgenomen het verhogen van het beschermingsniveau voor stedelijk gebied naar 1:100, het voortzetten van de uitvoering van de Kaderrichtlijn Water en het afronden van de uitvoering van de maatregelen om de primaire waterkeringen op het niveau van 1:250 te brengen. Het waterbeheersplan maakt deel uit van de algemene plansystematiek, met onder andere het Provinciaal Waterplan, het Stroomgebiedsbeheersplan Maas en het Overstromingsrisicobeheerplan Maas. WBP Primaire keringen Veiligheidsstrategie 2100 Met partners in het stroomgebied van de Maas wordt de veiligheidsstrategie die in het Deltaprogramma is ontwikkeld concreet gemaakt. Het uitgangspunt 'ruimte waar het kan, dijken waar het moet' leidt tot een samenspel van dijkverhoging en rivierverruiming. Dit wordt vertaald in concrete resultaten en projecten voor de afzonderlijke partners waarbij het als einddoel geformuleerde beschermingsniveau leidend blijft. Beheerplan waterkeringen Hierin wordt uitgewerkt hoe we omgaan met beheer en onderhoud van waterkeringen. Ook wordt uitgewerkt hoe wordt omgegaan met kabels en leidingen, beplanting, recreatief medegebruik, aansluiting op hoge gronden, aanpassingen door dijkverbeteringen, geleide dammen, retentiegebieden en vervangingsinvestering van keringen en kunstwerken. Beleid schaardijken en vooroeververdediging Dit zijn waterkeringen die direct aan de zomerbedding van de Maas grenzen, en waarvoor nu niet altijd duidelijk is wie het beheer voert. Met het Rijk worden afspraken gemaakt over het beheer en onderhoud van deze objecten. Beleid toetsing regionale en overige waterkeringen Voor de primaire waterkeringen zijn de toetsingsvereisten door het Rijk bepaald. Voor overige en regionale keringen is dit niet het geval. Daarom wordt beleid ontwikkelt hoe om te gaan met de toetsing van deze objecten. Meerjarenraming /

16 WBP Regionaal watersysteem Taakverdeling waterbeheer Waterbeheer is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van provincie, gemeenten en waterschap. Samen met onze collega overheden zorgen we daarom voor een goede taakverdeling en maken duidelijk welke partner waarvoor (primair) verantwoordelijk is. Strategische visie 'water en ruimte' De ruimtelijke ordening wordt steeds belangrijker voor het bereiken van waterdoelen. Hierom wordt samen met onze partners in een visie uitgewerkt hoe de veerkracht in beekdalen te vergroten, onder andere door het vertalen van de deltabeslissingen naar ons eigen beleid. Ook wordt bekeken hoe de samenwerking met gemeenten op het gebied van ruimtelijke ordening kan worden verstevigd. Beleid robuuste beekdalontwikkeling De inrichting van beekdalen is essentieel voor de bescherming tegen wateroverlast, het tegengaan van verdroging, waterkwaliteitsverbetering én het faciliteren van grondgebruik in en om de beekdalen (economie, leefbaarheid en natuur). Het streven is dat het ecologisch systeem (met inachtneming van de hydrologisch randvoorwaarden) in evenwicht is, zodat de natuur zelf de belangrijkste beherende en sturende factor is. In beleid wordt uitgewerkt uit wat dit betekent voor de inrichting van beekdalen. Ontwerprichtlijnen dammen regionaal systeem Ontwerprichtlijnen worden uitgewerkt voor dammen rond regenwaterbuffers en langs beken. Hierbij wordt, net als bij de primaire keringen, uitgegaan van robuuste ontwerpprincipes zoals waakhoogtes, flauwe taluds, etc.. Herijken stedelijk waterbeleid Het stedelijk waterbeleid wordt herijkt, waarbij onze visie op afkoppelen nader uitgewerkt wordt en keuzes gemaakt worden over al dan niet in te zetten instrumenten, zoals regenwaterstructuurkaarten en afkoppelsubsidies. Gebiedsdekkend NLP Limburg In Noord- en Midden Limburg is het Nieuw Limburgs Peil (NLP) opgesteld. Hierin wordt gebiedsdekkend beschreven wat het gewenste waterpeil voor de toekomst is en hoe dat bereikt wordt. Dit wordt uitgebreid naar het hele beheergebied. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar het herstellen van de beken maar naar de hele beekdalen omdat het beekdal een belangrijke schakel is in het herstellen van het watersysteem. Streefpeilenplan Het opstellen van een richtinggevend plan voor het dagelijks beheer en onderhoud van de primaire en secundaire watergangen (legger) waarbij bewaakt wordt of voldaan wordt aan deze streefpeilen. Streefpeilen zijn geen norm maar bevatten een marge met een onder- en een bovengrens. Nota soortenbeleid Samen met Provincie Limburg en in overleg met partners in de regio wordt een Nota Soortenbeleid opgesteld. Deze bevat taken, verantwoordelijkheden, visie en werkwijze rond soortenbescherming van de beekdalgebonden dieren en planten (waaronder de otter en de bever) voor het gehele werkgebied. Voorzieningenniveau zoetwater Als uitwerking van het deltaprogramma zijn de provincies verantwoordelijk voor het uitwerken van een voorzieningenniveau, waarmee de overheid aangeeft wat bedrijven en particulieren van de overheid mogen verwachten ten aanzien van de beschikbaarheid van zoetwater zodat onze partners tijdig hun plannen en behoeften daarop kunnen afstemmen. 14

17 Als waterschap spelen we hierin een belangrijke rol. Oorzaken niet behalen waterkwaliteitsdoelstellingen De resultaten op het vlak van de fysisch-chemische waterkwaliteit blijven achter bij de doelstellingen. Onderzocht wordt waar de oorzaken hiervan liggen. Daarbij worden ook de waterbodems en achtergrondbelasting onderzocht. Gevolgen waterkwaliteit van piekafvoeren Onderzocht wordt wat de gevolgen zijn voor de waterkwaliteit bij verhoogde of piekafvoer door hevige neerslag en daarmee gepaard gaande oppervlakkige afstroming van de bodem. Zwerfafval in oppervlaktewater In het kader van het project 'Schone Maas' wordt samen met Rijkswaterstaat en de provincie onderzocht hoe onderhoud kan bijdragen aan minder (plastic) zwerfafval in het oppervlaktewater. Veiligheid Een keer per vier jaar wordt het calamiteitenplan geactualiseerd. Het calamiteitenplan is een parapluplan dat structuur biedt voor de calamiteitenorganisatie. Niet alleen bij de bestrijding van calamiteiten, maar ook bij de voorbereiding en nazorg daarop. Het geeft inzicht in en richting aan de procedures, aanpak en werkwijze die gevolgd moeten worden bij de afhandeling van calamiteiten en de inrichting van de calamiteitenorganisatie. Het biedt een richtlijn voor het handelen, de coördinatie en afstemming met alle intern en extern betrokken partijen. Dit plan wordt afgestemd met betrokken organisaties als gemeenten en veiligheidsregio s. Op basis van het calamiteitenplan wordt periodiek, een keer in de vier jaar, een meerjarig Beleidsplan OTO (opleiden, trainen en oefenen) opgesteld. Kosten Programma plannen Kosten Opbrengsten Netto, exclusief WBL, BsGW en kosten programma bedrijfsvoering Bijdrage aan WBL Doorberekende kosten Netto kosten programma plannen Meerjarenraming /

18 6.2 Programma Watersysteem Programma-inhoud Dit programma betreft het realiseren en onderhouden van waterhuishoudkundige werken van het watersysteem, zijnde het waterkwantiteit- en het passieve waterkwaliteitsbeheer. Het programma omvat de inrichting van stromende en stilstaande wateren in zowel het landelijke gebied als de bebouwde omgeving. Hiertoe behoren ook beekherstel en maatregelen ten behoeve van de verbetering van vismigratie evenals duurzaam stedelijk waterbeheer, waterbodemsanering (baggeren), aanpak diffuse bronnen van watervervuiling en andere (fysieke) maatregelen voor de verbetering van de waterkwaliteit. Verder behoren de inrichting van het watersysteem op basis van de nieuwe normering, voorkomen van wateroverlast, aanleg regenwaterbuffers en retentie, aanpak van bodemerosie en oppervlakkige afstroming in hellend gebied, gewenst grond- en oppervlaktewaterregime (GGOR) en peilbeheer tot dit programma. In de planperiode worden de maatregelen uitgevoerd die zijn opgenomen in het ontwerp Waterbeheerplan Hierin is opgenomen dat de wateren gedeeltelijk zijn, of worden, ingericht zodat ze voldoen aan de eisen uit de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Het watersysteem dient te voldoen aan de normering voor wateroverlast zoals opgenomen in de Provinciale Omgevingsverordening. Voor de belangrijkste bebouwde gebieden in het Heuvelland wordt het beschermingsniveau omhoog gebracht van 1:25 naar 1:100 waar dit nog niet het geval is. Beschermen tegen wateroverlast / droogte Voor het omhoog brengen van het beschermingsniveau in bebouwd gebied van 1:25 naar 1:100 worden voor ca. 50 knelpunten maatregelen voorbereid en uitgevoerd. Daarnaast wordt voor het voldoen aan de normering nog een aantal bestaande (stedelijke) regenwaterbuffers vergroot en wordt plaatselijk wateroverlast opgelost door het treffen van lokale maatregelen bij enkele beken (o.a. Roer, Gulp en Geleenbeek). Oppervlaktewateren optrekbaar maken voor vissen Het oplossen van vismigratieknelpunten gebeurt in de vorm van afzonderlijke projecten, bij watermolens in het stroomgebied van de Geul en zijbeken (o.a. Molen Schaloen, Wijlre, Bulkemsmolen), waar de morfologie van de betreffende beken al (grotendeels) voldoet aan de ecologische doelstellingen. Daarnaast worden knelpunten opgeheven in het kader van beekherstelprojecten, zoals Geleenbeek en Rode beek (o.a. Millen, Ophovenermolen, sifon Julianakanaal). Waar mogelijk verwijderen van overkluizingen binnen stedelijk gebied Uitvoering Ontkluizing Keutelbeek te Beek. Verwijderen overkluizing Caumerbeek (boven/middenloop) in Heerlen. 16

19 Optimaliseren kwaliteit oppervlaktewater en ecologie Stimuleren van het reduceren van de overstortfrequenties op (zeer) kwetsbare oppervlaktewateren (zie ook Programma Instrumenten). In het kader van GGOR bekijken hoe de waterhuishouding dient te zijn zodat de gewenste natuurwaarden zich kunnen ontwikkelen. Sanering verontreinigde waterbodems Voorbereiding en uitvoering van het (sanerings)project Kanjel en Gelei in Maastricht. (SEF-)beken dienen natuurlijk of bijna natuurlijk te worden ingericht De inrichting van beken met een natuurfunctie gebeurt door middel van grootschalige herinrichting van thans genormaliseerde beken. In het begin van de planperiode moeten mogelijk nog enkele beekherstelprojecten uit het Waterbeheerplan worden afgerond. Verder ligt in de periode de nadruk op de KRW-waterlichamen Geleenbeek en Rode beek (vooral ten noorden van Sittard). De totale lengte bedraagt circa km. Bij beken die al grotendeels vrij meanderen worden kleinschalige maatregelen, zoals het verwijderen van lokale oeverpuin, realisatie van meanderstroken en het bevorderen van natuurlijke begroeiing, gerealiseerd. Het gaat daarbij o.a. om de Geul (Valkenburg tot Julianakanaal) en de Roer. Duurzaam stedelijk waterbeheer: uitvoering van het bestuursakkoord water, verbetering van kosten, kennis en kwetsbaarheid bij de betrokken organisaties Samenwerken in de afvalwaterketen. In 75% van de gemeenten moet een samenwerking operationeel zijn die moet leiden tot besparingen op samenwerkingsniveau en doelrealisaties. Dit wordt vormgegeven door het programmamanagement stedelijk water en accountmanagement. Als waterschap participeren wij in de 4 samenwerkende regio s zijnde: Limburgse Peelen, Parkstad, Westelijke Mijnstreek en Maas en Mergelland. Juist en goed afgestemd onderhoudsniveau van het watersysteem, rekening houdend met de hydrologische en ecologische functies Op een efficiënte wijze onderhouden van het complete watersysteem waarbij wordt gestreefd naar een goedwerkend watersysteem en een positieve beleving van de omgeving. Een en ander zoveel mogelijk gebaseerd op vooraf opgestelde Eigendom,- beheer en onderhoudsplannen en inspectieplannen. Opstellen en actualiseren van beheer- en onderhoudsplannen en eigendom beheer en onderhoudsplannen. Een groot aantal electro/mechanische kunstwerken (voornamelijk stuwen) worden gerenoveerd en indien nodig vervangen. Voor bruggen die in eigendom zijn van het waterschap wordt bepaald of en welke maatregelen noodzakelijk zijn om deze in technisch goede staat te brengen en te houden. Het verder professionaliseren van inspecties van de waterkeringen en watersysteem door doelgericht en meer risico gestuurd te inspecteren. Meerjarenraming /

20 Voor muskus- en beverratbestrijding onder het gestelde landelijke normeringgetal blijven Effectief en efficiënt bestrijden van de muskus- en beverrat. Het waterschap blijft de komende jaren kritisch kijken naar de bestrijding in relatie tot de benodigde inzet, waarbij de borging van het bereikte niveau van de afgelopen jaren voorop staat. Kosten Programma w atersysteem Kosten Opbrengsten Netto, exclusief WBL, BsGW en kosten programma bedrijfsvoering Doorberekende kosten Netto kosten programma w atersysteem

21 6.3 Programma Veiligheid Programma-inhoud Dit programma omvat de aanleg en onderhoud van waterkeringen, de hoogwateractiviteiten (dijkbewaking) en de calamiteitenbestrijding. Onder deze noemer zijn de (uitvoerings) maatregelen gebracht die voortkomen uit het Interimplan Waterkeringen Veilige keringen Met het tekenen van de bestuursovereenkomst betreffende planstudie sluitstukkaden Maasdal en de Bestuursovereenkomst Waterveiligheid Maas, Droge voeten voor Limburg, zijn alle verbetermaatregelen aan de primaire waterkeringen die voortkomen uit de toetsing op basis van het Voorschrift Toetsen op Veiligheid (VTV-2006) ondergebracht in een programma en is de financiering hiervan geborgd. De programma s om de waterkeringen te versterken en gedeeltelijk te verhogen zijn eind 2011 gestart en moeten uiterlijk 2020 gereed zijn. Vormgeven aan de actieve zorgplicht op de Primaire Waterkeringen, conform het Kader zorgplicht dat in 2014 is opgesteld door het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Binnen het Delta programma wordt een bijdrage geleverd aan het ontwikkelen en actualiseren van een nieuwe normering die voor 2015 wordt vastgesteld. Ook wordt capaciteit geleverd voor de planvorming van het deltaprogramma. Daadkrachtig en efficiënt optreden bij calamiteiten Samen met onze partners stellen we vast aan welke eisen en normen de organisatie van de crisisbeheersing moet voldoen. We sluiten aan bij de landelijke visie 'Samenwerking in crisisbeheersing'. Doelstellingen worden concreet voorbereid, uitgevoerd en geëvalueerd. Maatregelen worden genomen gericht op de professionalisering op het gebied van de acht landelijke thema's structuur; mensen; relatiebeheer; informatie; middelen; kennis; communicatie en kwaliteit. Optimaliseren onderhoud waterkeringen Ten behoeve van het beheer en onderhoud van de waterkeringen wordt in 2015/2016 een visie opgesteld waarin eenduidig wordt beschreven hoe het waterschap in de toekomst ( ) het beheer en onderhoud van de waterkeringen vorm wil geven en welke keuzes hierin gemaakt moeten worden, dan wel gemaakt zijn. Dit document wordt vervolgens gebruikt voor het verder optimaliseren van het beheer en onderhoud aan de waterkeringen. Hierbij wordt gezorgd dat het plan aansluit op het Kader voor zorgplicht voor Primaire Waterkeringen dat per 1 januari 2014 van kracht is. Uitvoeren van inspecties gebaseerd op de uitgangspunten in het inspectieplan waterkeringen evenals het uitvoeren van regulier onderhoud. Bevorderen bewustwording hoogwaterrisico s Aanhaken bij de landelijke aanpak op het gebied van crisisbeheersing, ook waar het gaat om risico- en crisiscommunicatie. Om waterbewustzijn bij burgers te vergroten en daarmee zelfredzaamheid te bevorderen. Meerjarenraming /

22 Kosten Programma veiligheid Kosten Opbrengsten Netto, exclusief WBL, BsGW en kosten programma bedrijfsvoering Doorberekende kosten Netto kosten programma veiligheid

23 6.4 Programma Zuiveren Programma-inhoud Dit programma omvat de investeringen en onderhoudskosten die gemaakt worden voor de waterketen, ofwel het zuiveringsbeheer. De investeringen, het beheer en onderhoud van zuiveringstechnische werken (rioolwaterzuiveringsinstallaties, BBP: gezuiverd afvalwater) plus slibverwerking, het rioleringsbeleid en de kosten voor het rioolwatertransportsysteem (BBP: transport afvalwater) maken hier deel van uit. Ook de samenwerking in de waterketen behoort tot dit programma. In het bestuursprogramma Waterschap Roer en Overmaas , met een doorkijk naar 2019 is met betrekking tot het WBL opgenomen. Samenwerking staat centraal in zorg voor schoon water. Door samenwerking realiseren we meer efficiency en verdere kostenbesparingen. Overige aandachtspunten zijn: De uitvoering van de zuiveringstaak blijft zelfstandig. De verantwoordelijkheid voor afvalwaterzuivering blijft bij het waterschap. Ingezet wordt op een verdergaande samenwerking met gemeenten in de waterketen en integratie van zuivering en rioolbeheer. Alle partners werken gezamenlijk aan oplossingen vanuit het maatschappelijk belang. Afvalwatervraagstukken worden samen opgepakt met bedrijven en kennisinstellingen. Stimuleren van innovatie en benutten van de waarde van afvalwater in al zijn facetten. Op basis van de geformuleerde bestuurlijke uitgangspunten, zijn bij het Waterschapsbedrijf Limburg (WBL) in de bestuurlijke notitie Uitgangspunten Meerjarenraming de missie en de visie van het bedrijf geformuleerd. Het WBL is een bedrijfsmatige organisatie met de kerntaken transporteren afvalwater, zuiveren afvalwater en verwerken van slib. Bij het WBL wordt ingezet op een verhoging van de professionaliteit, verbetering van de kennis van en vergroten van de samenwerking met de markt, verantwoordt gebruik van innovatieve ontwikkelingen. Dit vraagt om los te komen van het ambtelijk denken en handelen en een cultuurtransitie te maken naar het denken en handelen als een ondernemer. Dit ontwikkelingstraject gaat gepaard met een geleidelijke cultuurverandering en een verschuiving van reactief handelen naar proactief handelen. Deze ontwikkeling sluit aan bij de geformuleerde missie en visie. Missie: Zoveel mogelijk uit water halen, met als slogan: Water. We halen er [samen] alles uit! Gezuiverd water en het residu geven wij een nieuwe bestemming waardoor we een fundamenteel verschil maken in samenleving en ecosysteem. Visie: Wij streven er naar met het zuiveren van water de wereld om ons heen gezonder en duurzamer te maken. Wij bieden de beste werkomgeving voor mensen die deze passie delen en samen bieden we onze ketenpartners ongekende meerwaarde. Meerjarenraming /

24 De volgende strategische doelen worden onderkend: optimale werking en capaciteit installaties, zuiveren en transporteren van afvalwater binnen de gestelde normen; kostenreductie op alle processen met behoud van kwaliteit; kwaliteit organisatie aan de top in de branche met gemotiveerde medewerkers die werken in een veilige omgeving. De bovenstaand geformuleerde missie, visie en ambitie zijn in 2014 opnieuw geformuleerd op grond van een doorgevoerde evaluatie, begeleid door externe deskundigen. De transparantie van de kosten, baten in relatie tot de prestaties wordt vergroot door de performance van het WBL te volgen aan de hand van KPI s (Kritieke Prestatie Indicatoren). Voorbeelden van Kritieke Prestatie Indicatoren zijn (planet, profit, people): a. mate van voldoen aan afnameverplichting (transporteren van afvalwater) b. zuiveringspercentage (combinatie van CZV, stikstof- en fosfaatverwijdering) c. nalevingpercentage lozingseisen d. netto kosten (in miljoenen euro s) e. netto kosten per ie verwijderd (in euro s) f. gemiddelde score op de vijf High Performance Organisatie (HPO)-pijlers g. gemiddelde score medewerkers tevredenheid h. tevredenheid stakeholders. Kosten Programma zuiveren Bijdrage aan WBL Netto kosten programma zuiveren De investeringen worden uitgevoerd door het WBL. De kapitaallasten van deze investeringen maken integraal onderdeel uit van de verplichte bijdrage aan het WBL. 22

25 6.5 Programma Instrumenten Programma-inhoud Dit programma omvat een aantal (beheers)instrumenten die het waterschap tot zijn beschikking heeft om de taakuitoefening op een adequate manier te kunnen uitvoeren. Hieronder vallen de Leggers, de vergunningverlening en handhaving op grond van de Waterwet en de keur. Eveneens valt hieronder de veiligheidstoets van de waterkeringen. Daarnaast heeft het waterschap enkele financiële regelingen (stimuleringsregeling aanpak riooloverstorten (zgn. overstortregeling). Tevens wordt de monitoring tot dit programma gerekend. Een actueel en adequaat beleid, regelgeving en instrumentarium Het Keur-instrumentarium (de Keur, de Algemene Regels op grond van de Keur en de Beleidsregels Vergunningverlening) wordt actueel gehouden. Dit gebeurt op basis van geconstateerde behoeftes uit de praktijk en ontwikkelingen bij de Unie van Waterschappen. De Legger is complementair aan de Keur en bestaat uit een set van kaarten waarop het watersysteem is weergegeven met onder andere zoneringen en onderhoudsverplichting. Met het vastleggen van diverse vormen van zones is het ook een instrument om ruimtelijk mee te sturen. Het niveau van de uitvoering van de waterbeheertaken moet van goede kwaliteit en boven alle twijfel verheven zijn. De landelijk geïntroduceerde VTH (vergunningverlening, toezicht en handhaving) - kwaliteitscriteria zijn erop gericht om de uitvoering van VTH-taken door de waterbeheerders verder te professionaliseren (stroomlijnen, transparantie en voorspelbaarheid) en de kwaliteit binnen de organisatie te garanderen. In de kwaliteitscriteria worden eisen gesteld aan de organisatie, medewerkers en eventuele derden voor wat betreft opleiding, kennis, en ervaring (de kritieke massa) en de inhoud (procescriteria). Teneinde per 2018 op een adequaat niveau te zijn voor de uitvoering van de VTH-taken vindt er een nulmeting plaats, voor zover noodzakelijk wordt een verbeterplan opgesteld. Vergunningverlening en toezicht handhaving klantgericht, samenwerkend, integraal en transparant Om klantgericht te werken worden in elk geval de instrumenten deregulering, voorlichting en communicatie ingezet. Er wordt intensief contact met gemeenten gezocht, in de vorm van creëren van partnerschap, om mee te kunnen sturen in ruimtelijke ontwikkelingen. Vergunningverlening, meldingsafhandeling, toezicht en handhaving blijven qua intensiteit en impact de bestuursrechtelijk meest maatgevende basisinstrumenten. Op vergunningsverzoek of melding van klanten wordt op een ondersteunende en zo optimaal mogelijke wijze meegewerkt aan de realisering van de klantenwens. Onze toezicht- en handhavingstaken worden probleemgestuurd uitgevoerd. Er wordt gewerkt op basis van een risicoanalyse en de daarop vastgestelde prioritering in een meerjarenprogramma voor gestructureerde en planmatige inspectie. Bij het toezicht worden in eerste aanleg de instrumenten preventie, informatieverstrekking en voorlichting ingezet. Waar nodig wordt ook handhavend opgetreden; daarbij wordt gewerkt volgens de landelijke handhavingsstrategie. Het toezicht geschiedt, voor zover dit effectiever en efficiënter is, in samenwerking met handhavingspartners. De digitale dienstverlening aan de burgers en bedrijven blijft aandacht houden. Via het bestaande landelijke digitale Omgevingsloket (OLO) kunnen naast Omgevingswet vergunningen ook Waterwetvergunningen aangevraagd en behandeld worden. Tevens wordt via de reguliere Meerjarenraming /

26 website informatie verstrekt over procedurele (bv. wanneer moet ik een vergunning vragen of melding doen) en actuele zaken (bv. over verleende vergunningen). Per 2018 zal het Rijk naar verwachting de nieuwe Omgevingswet (waar ook taken voor waterschappen in worden bepaald) van kracht laten gaan. Parallel daaraan wordt via de zogenaamde Laan van de Leefomgeving (LvL) een verdere verbeterslag in de digitale dienstverlening doorgevoerd. Ook dit vraagt de aandacht en betrokkenheid van de waterschappen. De Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD - ook wel Omgevingsdiensten genoemd) voeren de taken uit voor de provincie Limburg en gemeenten in het kader van het omgevingsrecht. In samenspraak met de andere waterbeheerders in Limburg wordt verder inhoud gegeven aan het samen met deze RUD s bewaken van de wateraspecten. Financieel stimuleren Gemeenten worden gestimuleerd maatregelen te treffen die de kwaliteit van het oppervlaktewater ten goede komen. Bij WRO is hiervoor een fonds (reserve overstorten) ingesteld waaraan tot en met 2016 middelen worden toegevoegd. Vanuit dit fonds is, in samenwerking met de gemeenten Onderbanken, Brunssum en Schinnen, gestart met het aanpakken van de meest risicovolle overstorten in het stroomgebied van de Rode Beek. Hierna wordt getracht dit ook in andere stroomgebieden te realiseren. In 2017 wordt door Waterschap Limburg overwogen hoe financiële stimulering eventueel een vervolg krijgt. Veilige keringen Periodiek wordt getoetst of de waterkeringen aan de veiligheidsnormen voldoen. In 2017 start de Vierde Landelijke Toetsronde (LRT4). De methodes en rekenprogrammatuur die voorgeschreven worden voor de uitvoering van deze toetsing wijzigen op verschillende punten sterk ten opzichte van die bij de Derde Toetsronde. Daarnaast is bij de Derde Toetsronde geconstateerd dat de beschikbare gegevens niet toereikend zijn om over alle waterkerende objecten tot een veiligheidsoordeel te kunnen komen. Om goed voorbereid aan de LRT4 te kunnen beginnen en hierbij voor een zo groot mogelijk areaal tot een veiligheidsoordeel te kunnen komen, wordt in de periode tot en met 2016 gewerkt aan het inwinnen van de benodigde gegevens en het goed ontsluiten van de beschikbare data. Beschikken over een kennisbank met actuele gegevens over ons watersysteem monitoring Samen met onze waterpartners WBL en WPM hebben we een overeenkomst met een externe partij voor het bemonsteren, analyseren en rapporteren van de kwaliteit van het water in oppervlaktewaterlichamen en de kwaliteit van geloosd afvalwater in het kader van vergunningverlening, toezicht en handhaving. Door middel van monitoring worden gegevens verzameld die noodzakelijk zijn voor het adequaat uitvoeren van het dagelijkse waterbeheer, trenddetectie, effectiviteitbepaling van het gevoerde beleid, het KRW-beleid en advisering voor uitvoeringsprojecten. Het meetnet van het oppervlaktewater (kwaliteit en kwantiteit), waarmee deze monitoring wordt uitgevoerd, wordt zo optimaal mogelijk ingezet. 24

27 Kosten Programma instrumenten Kosten Opbrengsten Netto, exclusief WBL, BsGW en kosten programma bedrijfsvoering Bijdrage aan WBL Doorberekende kosten Netto kosten programma instrumenten Meerjarenraming /

28 6.6 Programma Bestuur, externe communicatie en belastingen Programma-inhoud Dit programma bevat alle aspecten die gemoeid zijn met het bestuur, de externe communicatie en de belastingheffing. Het vaststellen van de belastingtarieven is expliciet een taak van het bestuur. Bestuur Op 26 maart 2015 is een nieuw algemeen bestuur voor WRO geïnstalleerd. In verband met de fusie per 1 januari 2017 worden geen tussentijdse verkiezingen gehouden. Per 1 januari 2017 wordt een nieuw algemeen bestuur geïnstalleerd voor het Waterschap Limburg, samengesteld uit 9 geborgde zetels (die worden benoemd door de LLTB, de KvK en de VBNE) en 21 zetels voor de ingezetenen op basis van de verkiezingsuitslag van 2015 (14 vanuit het AB van WRO en 7 vanuit het AB van WPM). In maart 2019 worden nieuwe waterschapsverkiezingen gehouden. Bestuursprogramma In de vergadering van 12 mei 2015 is door het algemeen bestuur ingestemd met het bestuursprogramma van het dagelijks bestuur voor de periode , met een doorkijk naar In het bestuursprogramma is de focus gericht op waterveiligheid en voldoende schoon water in Zuid- en Midden-Limburg. WRO gaat als omgevingsgerichte waterpartner de verbinding aan met stakeholders om gezamenlijk de wateropgaven te realiseren, tegen de laagst mogelijke kosten. Het bestuursprogramma wordt gemonitord en jaarlijks wordt gerapporteerd over de stand van zaken. Externe communicatie Vergroten bekendheid waterschap bij alle doelgroepen en bijdragen aan een positieve houding ten opzichte van dit waterschap Communicatie in het hart van het beleid en als instrument om te zorgen voor samenwerking met onze stakeholders en draagvlak voor beleid. Dit is geformuleerd als succesfactor in het bestuursprogramma , met een doorkijk naar Stimuleren van draagvlak voor beleidskeuzes, werkzaamheden en projecten. Bijdragen aan soepele samenwerking met stakeholders. Faciliteren van gewenst gedrag bij stakeholders. Belastingen De belastingheffing wordt uitgevoerd door de Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen (BsGW). De BsGW zorgt als uitvoeringsorganisatie van de deelnemende waterschappen en gemeenten voor het volledig, tijdig, rechtmatig, juist en doelmatig heffen en innen van de lokale belastingen. De oprichters en eerste deelnemers in de Gemeenschappelijke regeling BsGW (per ) zijn Waterschap Roer en Overmaas, Waterschap Peel en Maasvallei en de Gemeente Venlo. In 2012 zijn de gemeente Bergen en Nederweert als deelnemers toegetreden. In 2013 de gemeente Roermond, Beek, Leudal, Nuth, Maasgouw, Echt-Susteren, Roerdalen en Peel en Maas. In 2014 de gemeente Stein, Maastricht, Sittard-Geleen, Heerlen, Brunssum, Landgraaf, Onderbanken, Simpelveld en Voerendaal en per 1 januari 2015 de gemeente Weert, Eijsden- Margraten, Schinnen, Valkenburg, Meerssen, Vaals, Gulpen-Wittem, Beesel, Gennep en Kerkrade. Het aantal deelnemers in de BsGW komt hiermee op