Burgers aan het roer: 6 keer RMO

Transcriptie

1 Burgers aan het roer: 6 keer RMO 26 november 2013 prof.dr. Lucas C.P.M. Meijs Strategic Philanthropy and volunteering Raad voor Maatschappelijke

2 Van Landelijke Overheid naar Gemeente naar gemeenschappen. Civil society = Georganiseerde burgerij

3 STAAT / OVERHEID BEWEGING zeggenschap BURGERS / HUISHOUDENS BEDRIJVEN / MARKT CIVIL SOCIETY Vrijwillige bijdrage

4 Overheid Efficiëntie HOOG belastingen HOOG dienstplicht Effectiviteit HOOG bij uniformiteit samenleving Legitimiteit HOOG bij pacificatie door verzuiling (NL) LAGER bij einde elite verzuiling Private resources voor publieke uitdagingen Civil society Efficiëntie LAAG fondsenwerving MIDDEL vrijwilligerswerving Effectiviteit HOOG bij diversiteit samenleving Legitimiteit HOOG door eigen vrije keuze Anno 2013: Heruitvinden civil society voor legitimiteit van resources en diversiteit

5 RMO-adviezen

6 RMO-adviezen 1. Tegenkracht organiseren gaat over het gevaar van gelijkvormigheid in het publieke domein 2. Het onbehagen voorbij gaat over de mogelijkheid om de energie van de samenleving te benutten 3. Terugtreden is vooruitzien gaat over de kracht van diversiteit in aanbod als eigenschap van de samenleving. Dit vraagt ruimte voor zelforganisatie en zeggenschap voor en van maatschappelijke organisaties 4. Rondje voor de publieke zaak gaat over het combineren directe energie van burgers en indirecte steun voor beleid voor de publieke uitdagingen

7 RMO-essay s

8 Drie kwesties 1. Financiële onhoudbaarheid 2. Afnemende betrokkenheid 3. Toenemende eenvormigheid

9 Samenleving aan zet

10 Waarom is terugtreden lastig? 1. Gelijkheid 2. Ongemak met verschil 3. Beheersingsdrang

11 Wat is nodig om die oerkrachten te weerstaan? 1. Accepteer verschil 2. Maatschappelijk initiatief als basis 3. Geef zeggenschap 4. Creëer nieuwe financiële verhoudingen

12 Minder verzorgingsstaat, meer rechtsstaat 1. Inhoudelijk neutraal 2. Waarborg tegen uitwassen 3. Bescherming van zwakkeren 4. Regulering van conflict

13 STAAT / OVERHEID HONGER KOOPKRACHT PUBLIEK - RECHT - BURGERS BURGERS / HUISHOUDENS SOLIDARITEIT / OVERDRACHT PARTICULIER - GUNST - DOELGROEP BEDRIJVEN / MARKT CIVIL SOCIETY

14 STAAT / OVERHEID BEWEGING zeggenschap BURGERS / HUISHOUDENS BEDRIJVEN / MARKT CIVIL SOCIETY Vrijwillige bijdrage

15 Analyse Er is geen crisis in directe solidariteit. Het gaat goed met vrijwilligerswerk en donaties Er is wel crisis in indirecte solidariteit Er is budgettaire krapte Er is een gebrek aan legitimiteit De discussie wordt gedomineerd door economie

16 Analyse De overheid discussie wordt nauwelijks gevoerd in termen van solidariteit Er is niet altijd een verband tussen directe en indirecte solidariteit

17 PIJL: Van indirecte naar directe solidariteit Indirecte en directe solidariteit zijn geen communicerende vaten. Waar overheid terug trekt stapt samenleving niet altijd in want mensen kiezen zelf Directe solidariteit kan wellicht het fundament onder solidariteit verstevigen omdat het de ervaring weer terug brengt.

18 Stelling Directe solidariteit vangt het budget probleem niet op Indirecte en directe solidariteit zijn geen communicerende vaten. Waar overheid terug trekt stapt samenleving niet altijd in want mensen kiezen zelf Directe solidariteit kan (wellicht) helpen om legitimiteit te funderen de solidaire ervaring

19 Onvoldoende Civil society falens minder efficiënt dan overheid Particularisme gericht op een bepaalde groep (gunst ipv recht) Paternalisme gebaseerd op beter weten Amateurisme gebaseerd op burgers met goede bedoelingen zonder specifieke kennis en opleiding (Salamon, 1987)

20 Uitdaging Hoe faciliteren van vrijwilligheid en richten van zelfbeschikking?

21 Civil Society is dynamiek! MADD Mothers Against Drunk Drivers Candy Lynne Lightner 1980 Heel effectief in fondsenwerving voor anti-dronken rijden industrie Privaat geld voor publieke boetes DAMM Drivers against MADD methods Tegen de Anti dronken rijden industrie Drunks Against Mad Mothers Vrouwen moeten achter het aanrecht

22 Faciliteren van (vrijwilligers)management WERVING Intern Extern PLAATSING Intern mutual support (bv sportvereniging) service delivery / campaigning Extern Werknemersvrijwilligerswerk Service learning Maatschappelijke stage Vrijwilligerscentrale Laluz / Cares Gemeentelijk Vrijwilligerswerk -beleid

23 Richten via de koffietafels De zelfbeschikking van de Civil Society kan zich vertalen in een atomisering van initiatief. Atoom heeft alleen legitimiteit aan de eigen koffietafel Molecuul heeft legitimiteit op meerdere koffietafels Richten via democratie van de koffietafels Gemeenschapsfondsen / giving circles

24 Transities Van landelijke overheid naar gemeente naar gemeenschappen Van private energie volgt subsidie naar subsidie volgt private energie Van de aanvraag bij de gemeente naar de koffietafels in de gemeenschappen Van toezicht houden namens de overheid naar missie besturen volgens de gemeenschap