Evaluatie van het pilotproject: Drainage in Wolfsbos.

Transcriptie

1 Evaluatie van het pilotproject: Drainage in Wolfsbos. Opgesteld door: Functie: Organisatie: Thomas Klomp Projectmedewerker water Gemeente Hoogeveen Datum: 26 januari

2 Inhoud 1. Inleiding: Wat vooraf ging: De evaluatie van de enquête: De vragen en antwoorden op een rij: Wat wil de gemeente Hoogeveen graag weten? Antwoord op de vragen in grafiekvorm: Beoordeling van de drainage: Metingen van waterschap Reest & Wieden: Procesevaluatie: Conclusie: Bijlage 1: Enquêteformulier

3 1. Inleiding: Wolfsbos en Hoogeveen Zuid kennen al, sinds de aanleg van deze wijken in de jaren 60 en 70, problemen met grondwater. Deze problemen uiten zich in de vorm van natte kruipruimtes, natte tuinen en openbare voorzieningen, opkruipend vocht in muren en zelfs verzakkingen. Deze wijken liggen iets lager dan de rest van Hoogeveen en hebben een storende laag in het bovenste deel van de bodem. Deze laag zorgt voor een stagnerende doorvoer van regenwater naar de ondergrond, met een hoge grondwaterstand en de daarbij horende problemen tot gevolg. Vanuit deze wijken is een duidelijke roep geweest naar de gemeente om voor dit probleem met een oplossing te komen. 2. Wat vooraf ging: Allereerst was er vanuit het wijkplatform Wolfsbos in het voorjaar van 2004 een enquête met betrekking tot grondwateroverlast. Uit de gegevens van de ingevulde enquêtes bleek dat het nodig was om werk te maken van de in Wolfsbos heersende grondwateroverlast. Aanpak van grondwateroverlast is dan ook als actie opgenomen in het gemeentelijk waterplan. In februari 2006 is een bewonersvergadering georganiseerd en hier hebben het waterschap en de gemeente gezamenlijk het startsein gegeven om aan de slag te gaan met het grondwaterprobleem. Er is een kernteam van bewoners samengesteld welke samen met deskundigen de wijk is doorgefietst. In juli 2006 is het plan van aanpak gepresenteerd tijdens een algemene bewoners vergadering. Hier is tevens aangegeven dat de Tapuitlaan als proefbuurt zal gaan fungeren. Het technisch uitvoeringsplan, opgesteld door Royal Haskoning, is in maart 2007 gepresenteerd aan de bewoners van de proefbuurt. Het technisch uitvoeringsplan omvat de aanleg van drainage in de Tapuitlaan en een deel van de Leeuweriklaan. Daarbij is ingegaan op hoe bewoners op een zo efficiënt mogelijke manier konden deelnemen aan het project. De realisatie van het plan is in het najaar van 2008 gestart door aannemer Schonewille. In het voorjaar van 2009 is het project helemaal afgerond. In november 2009 hebben alle 136 betrokken adressen aan de Tapuitlaan en de Leeuweriklaan een uitgebreide enquête in de bus gekregen. De enquête diende vóór 17 december 2009 ingeleverd te worden bij de gemeente Hoogeveen. 3. De evaluatie van de enquête: In het aangewezen projectgebied zijn 136 adressen aanwezig. Van al deze adressen hebben er 12 meegedaan met het project. Zij hebben drainage op het eigen perceel laten aanleggen (verder genoemd als projectdrainage.) Het waterschap Reest & Wieden heeft 3 peilbuizen in het gebied geplaatst. De resultaten van de waterstanden uit deze peilbuizen en de eigen ervaringen van de gemeente Hoogeveen worden bij de uitslag van de enquête meegenomen. Het enquêteformulier Grondwateroverlast Wolfsbos, bestaande uit 11 vragen, is door ongeveer 50% van de adressen in het projectgebied, volledig ingevuld en retour gedaan. De inzenders wonen evenredig verdeeld over het projectgebied. Dit geeft een representatief beeld van de bewoners van de Tapuitlaan / Leeuweriklaan 3

4 Van de 12 mensen die hebben meegedaan met projectdrainage op eigen terrein hebben er 7 de enquête ingevuld retour gedaan. Geprobeerd is om een vergelijk te maken met een eerdere enquête van het wijkplatform. Deze enquête is uitgevoerd in Helaas waren er maar 8 van de 136 adressen die beide enquêtes hebben ingevuld. Hiermee is geen nauwkeurige vergelijking op te stellen. Begin januari 2010 zijn alle gegevens van de inzenders verwerkt. 4. De vragen en antwoorden op een rij: Hieronder zijn de vragen weergeven die de gemeente graag wil weten. Verderop in dit hoofdstuk worden de grafieken, behorende bij de vragen, afgebeeld en beoordeeld Wat wil de gemeente Hoogeveen graag weten? 1. U hebt permanent water onder uw woning (kruipruimte). Is dit minder geworden door aanleg van drainage? 2. U hebt af en toe water onder uw woning (kruipruimte). Is dit minder geworden door aanleg van drainage? 3. U hebt af en toe water in uw tuin. Bij hevige regenval of gedurende herfst/winter. Is dit minder geworden door aanleg van drainage? 4. U hebt ooit grondwateroverlast ervaren op openbaar terrein in uw buurt. Is de overlast minder geworden door aanleg van drainage? 5. U hebt, binnen het project, drainage aan laten leggen op eigen terrein. Is water onder de woning en/of in de tuin minder geworden door aanleg van drainage? 6. U hebt, binnen het project, geen drainage aan laten leggen. U woont aan gemeentegroen. U denkt te profiteren van de gemeentedrain. Is water onder de woning en/of in de tuin minder geworden door aanleg van drainage? 7. U hebt, binnen het project, geen drainage aan laten leggen. U woont NIET aan gemeentegroen. Is water onder de woning en/of in de tuin minder geworden door aanleg van drainage? 8. U hebt, binnen het project, geen drainage laten aanleggen want: 9. Hebt u in uw perceel eigen drainage aangelegd en/of een pomp onder uw woning? 10. U hebt geen drainage laten aanleggen. Overweegt u alsnog drainage op eigen perceel te nemen? 11. U hebt geen drainage aan laten leggen. U overweegt dit ook niet omdat u geen of weinig overlast heeft. Hebt u wel eens water onder de woning of in de tuin? Aan de hand van deze 11 vragen heeft de gemeente Hoogeveen een enquête opgesteld om de werking van de drainage en de ervaringen van bewoners inzichtelijk te krijgen. U vindt de enquête achterin dit document bij Bijlage 1. 4

5 4.2. Antwoord op de vragen in grafiekvorm: 1. U hebt permanent water onder uw woning (kruipruimte). Is dit minder geworden door aanleg van drainage? (21% v/d inzenders) Permanent grondwater onder de vloer, soms tot aan het kruipluik aan toe, kan voor problemen zorgen. Om te weten wat de werking van drainage is in dergelijke omstandigheden is deze vraag gesteld. In de enquête geven, van de 14 mensen die permanent water onder vloer hebben, er 8 aan dat dit niet minder is geworden door de aanleg van drainage. Slechts 1 persoon, die naast iemand woont mét projectdrainage, geeft aan dit dat door de aanleg veel minder is geworden. 2 mensen ervaren een beetje minder water. Als er naar de adressen gekeken wordt, wordt wel duidelijk dat er een aantal vlekjes zijn waar mensen permanent last hebben van grondwater. Opmerkelijk hierbij is dat adressen er vlakbij (enkele huizen verderop) bijna geen of helemaal nooit water onder de vloer hebben. Dit probleem manifesteert zich dus lokaal. 3 mensen in deze situatie hebben zowel een pomp als drainage. De rest geeft aan geen actie te hebben ondernomen tegen het water. 5

6 2. U hebt af en toe water onder uw woning (kruipruimte). Is dit minder geworden door aanleg van drainage? (53% v/d inzenders) De ervaring van af en toe water onder de vloer is anders. Soms is het er, soms niet. Er kan dus een goed onderscheid gemaakt worden of het na aanleg van drainage droger is in de periodes waarin het eerder veel natter was: De 34 mensen die af en toe water onder de woning hebben geven een positiever beeld. Bijna al deze mensen zeggen het meest water onder de vloer te hebben in de herfst en winterperiode. In kleine mate heeft men in de lente water onder de vloer. 8 van de 34 mensen geeft aan dat water onder de vloer veel minder is geworden door de aanleg van drainage. 4 van die 8 mensen wonen naast gemeentegroen en denken te profiteren van de gemeentedrain. Ook hier is opmerkelijk dat de 6 van de 8 mensen die aangeven dat water onder de vloer veel minder is geworden door de aanleg van drainage, allemaal in hetzelfde gedeelte van de Tapuitlaan wonen. 10 van de 34 mensen geven aan dat er niets in veranderd. Zij ervaren hetzelfde als vóór de aanleg van de drainage. Deze mensen wonen verspreid door het hele projectgebied. 6

7 3. U hebt af en toe water in uw tuin. Bij hevige regenval of gedurende herfst/winter. Is dit minder geworden door aanleg van drainage? (48% v/d inzenders) Of er sprake is van langer water in de tuin door hevige regenval ligt heel erg aan de samenstelling van de tuin. Dit is afhankelijk van de soort grond in de tuin en de hoeveelheid bestrating. Vaak komt dit niet door te hoog grondwater. Een natte tuin in de herfst/winter vaak wel. Om hier een onderscheid in te kunnen maken is deze vraag opgenomen. Slechts 1 persoon heeft aangegeven permanent water in de tuin te hebben. 32 inzenders geven aan tijdelijk, bij hevige regenval of gedurende de herfst/winter periode, water in de tuin te hebben. In 27 van de 32 gevallen gaat het hier om tijdelijk water bij hevige regenval. In 5 gevallen gaat om water in de herfst/winter periode. 11 van de 32 mensen geven aan dat water in de tuin het veel minder is geworden. 13 daarvan geven aan dat er helemaal niets veranderd is. De resterende 4 ervaren een lichte vooruitgang. 7

8 4. U hebt ooit grondwateroverlast ervaren op openbaar terrein in uw buurt. Is de overlast minder geworden door aanleg van drainage? (61% v/d inzenders) Overlastervaringen uit de buurt en ervaringen van de gemeente zelf leerden ook dat het vaak nat was op grasvelden, speeltuinen en openbare groengedeelten. De drainage loopt nu grotendeels door deze terreinen. Is de overlast verminderd? Wat betreft de overlast op openbaar terrein zijn de meningen verdeeld. 40 mensen gaven aan ooit grondwateroverlast te hebben ervaren op openbaar terrein in hun buurt. De ene helft van deze mensen geeft aan in de herfst/winter overlast te ervaren in groenstroken, speeltuintjes en parken. De andere helft ervaart dit alleen na een flinke bui. Van de 40 zijn er 12 die vinden dat de overlast veel minder is geworden na aanleg van de drainage. 16 mensen geven aan de overlast een beetje minder is. Nog eens 12 zeggen geen verandering te zien op openbaar terrein. 8

9 5. U hebt, binnen het project, drainage aan laten leggen op eigen terrein. Is water onder de woning en/of in de tuin minder geworden door aanleg van drainage? (weergegeven percentages zijn alleen van de mensen mét projectdrainage) Binnen het project zijn 12 mensen die hebben meegedaan met projectdrainage. Zij hebben drainage laten leggen in hun tuin. 7 van de 12 hebben de enquête ingevuld. Opvallend is dat van de 7 betrokkenen er niet één is die geen verandering heeft gezien. De grafiek spreekt in dit geval voor zichzelf. 2 mensen zeggen veel minder last te hebben onder de woning. 3 anderen zien een klein beetje verandering. (de resterende 2 gaven eerder al aan geen water onder de woning te hebben). De mensen die hebben aangegeven wel eens water in de tuin te hebben, geven allemaal aan dat dit veel minder is geworden. Een zeer positief resultaat. 9

10 6. U hebt, binnen het project, geen drainage aan laten leggen. U woont aan gemeentegroen. U denkt te profiteren van de gemeentedrain. Is water onder de woning en/of in de tuin minder geworden door aanleg van drainage? (24% v/d inzenders) Hoewel het merendeel van de inwoners geen projectdrainage heeft laten aanleggen, wonen er wel een aantal mensen naast gemeentegroen waar de projectdrain doorheen loopt. Heeft deze drain nog randinvloeden die reiken tot op particulier terrein? Er zijn in totaal 16 mensen, wonend naast gemeentegroen waar een drain doorheen ligt, die denken te profiteren van deze drain. 5 geven er aan dat water onder de woning veel minder is geworden sinds de aanleg. (4 van die 5 mensen ervaren alleen water in de herfst en winter). Eveneens 5 zeggen een klein beetje verbetering te zien. Slechts 2 zien geen verandering. Voor water in de tuin zijn de meningen anders verdeeld. 3 mensen geven aan veel minder water in de tuin te ervaren. 2 mensen zien een beetje minder water in de tuin en 3 zien geen verandering. 10

11 7. U hebt, binnen het project, geen drainage aan laten leggen. U woont NIET aan gemeentegroen. Is water onder de woning en/of in de tuin minder geworden door aanleg van drainage? (64% v/d inzenders) Het merendeel van de inzenders van de Tapuitlaan en Leeuweriklaan woont niet aan gemeentegroen met een gemeentedrain, namelijk 42. Ook de mensen met projectdrainage zijn bij deze vraag weggelaten. Heeft drainage hier nog effect? 16 van de 42 geven aan dat er niets is veranderd qua water onder de woning. Een beetje minder water onder de woning, zeggen 9 mensen. Slechts 3 mensen geven aan veel minder water onder de woning te ervaren. Nee, wij ervaren geen verandering voor water in de tuin na aanleg van de drains, zeggen 9 mensen. Ja, een klein beetje minder en veel minder zeggen elk slechts 2 van de 42 mensen. Deze ervaringen, voor zowel water onder de woning als in de tuin, komen van over het gehele projectgebied. 11

12 8. U hebt, binnen het project, geen drainage laten aanleggen want: (90% v/d inzenders) Verreweg het grootste gedeelte van de mensen in de Tapuitlaan en Leeuweriklaan hebben geen projectdrainage aan laten leggen. Om een goed beeld te krijgen wat mensen motiveerde dit niet te doen is deze vraag, met een open gedeelte, gesteld. Deze vraag is ingevuld door iedereen die geen drainage heeft laten aanleggen. 11 mensen vinden het te duur. 4 mensen hebben gewacht om te zien of het echt werkt 16 mensen denken profijt te hebben van de gemeentedrain nabij hun woning. De enquête bood ook een mogelijkheid om anders, namelijk in te vullen. Daaruit zijn 5 antwoorden gefilterd: 13 mensen geven aan geen of nauwelijks overlast te hebben. 5 mensen hebben zelf al middelen getroffen tegen wateroverlast 4 mensen konden niet meedoen omdat de buren ook niet meededen. 3 mensen vonden de ingreep te groot 2 mensen gaven anders op, maar zonder motivatie 1 persoon had liever alles zelf gedaan 12

13 9. Hebt u in uw perceel eigen drainage aangelegd en/of een pomp onder uw woning? (90% v/d inzenders. Hierbij zijn de mensen met projectdrainage weggelaten) Om een inschatting te maken van de ingrepen die mensen zelf reeds hebben genomen is deze vraag opgenomen in de enquête. De vraag spitst zich toe op alleen een pomp en drainage. Andere oplossingen tegen grondwateroverlast komen bijna niet voor. Van alle 59 inzenders zónder projectdrainage hebben verreweg de meeste mensen, namelijk 39, geen pomp of drainage aangelegd op hun eigen perceel. 16 inzenders hebben alleen een pomp (in de kruipruimte). 4 mensen hebben alleen drainage en 7 mensen hebben zowel drainage als een pomp. 13

14 10. U hebt geen drainage laten aanleggen. Overweegt u alsnog drainage op eigen perceel te nemen? (92% v/d inzenders) Nu het project is afgerond is in de enquête gevraagd of mensen, die niet aan het project hebben deelgenomen, alsnog overwegen om drainage op het eigen perceel te nemen. Niemand geeft aan zeer beslist drainage alsnog aan te leggen. Misschien, zeggen 11 mensen. Nee, geen reden zeggen 19 mensen. Nee, ik heb geen of nauwelijks overlast zeggen 17 mensen. Nee, ik heb al een drain, zeggen 4 mensen. Nee, de overlast is verminderd, zeggen er 2. Nee, ik verwacht verzakkingen, zeggen 2 mensen Nee, ik vind de ingreep te groot, zeggen 3 mensen. Het merendeel van de mensen (zo n 70%) geeft dus aan niet alsnog te overwegen om drainage op eigen perceel te leggen. 14

15 11. U hebt geen drainage aan laten leggen. U overweegt dit ook niet omdat u geen of weinig overlast heeft. Hebt u wel eens water onder de woning of in de tuin? (33% v/d inzenders) Uit de enquête bleek dat er een groot aantal inzenders aangegeven heeft geen of nauwelijks overlast te ervaren. De gemeente is benieuwd of, ondanks dat mensen geen overlast hebben, er toch water onder de vloer of in de tuin staat. Van de 22 mensen hebben 2 mensen te kennen gegeven permanent water onder de vloer te hebben, maar er geen last van te ondervinden. 10 mensen hebben af en toe water onder de vloer en ondervinden geen hinder. Niemand van deze mensen heeft permanent water in de tuin. Wel hebben 9 mensen tijdelijk water in de tuin maar ondervinden daar geen hinder van. 15

16 4.3. Beoordeling van de drainage: Alle geënquêteerden is ook gevraagd een cijfer te geven over de situatie vóór de aanleg van drainage en een cijfer over de situatie ná aanleg van drainage. Een aantal mensen heeft in de enquête ook hun mening gegeven over water op verharde oppervlakken, ondeugdelijke bestrating of de toestand van struiken en/of grasveld. De cijfers van vóór de aanleg en de cijfers van ná de aanleg liggen erg dicht bij elkaar. Uit deze beoordeling is dan ook niet of nauwelijks een positief oordeel zichtbaar naar voren gekomen. De 7 mensen die hebben deelgenomen aan het project gaan van onvoldoende naar een ruime voldoende Metingen van waterschap Reest & Wieden: In Wolfsbos en Hoogeveen Zuid staan peilbuizen van het waterschap Reest & Wieden. Er staan ook 3 peilbuizen in het pilot projectgebied. Deze hebben nauwkeurig meerdere malen per dag de grondwaterstand gemeten. De metingen lopen van vóór de aanleg van de drainage tot nu. Ze laten gemiddeld een daling in de grondwaterstand zien ten opzichte van een jaar eerder. Dit verschil is niet groot. Wat opvalt, en tegelijkertijd overeenkomt met de bevindingen, is dat hoe verder de peilbuis van een gelegde drain af staat, hoe minder de daling in grondwaterstand is. Er moet rekening gehouden worden met het feit dat dit geen langjarige reeksen zijn. Het vergelijken van eenzelfde maand over 3 verschillende jaren kan heel erg verschillen. In het ene jaar kan dezelfde periode natter of droger zijn dan in het andere jaar. De resultaten van de peilbuis metingen zijn te vinden op de site van waterschap Reest & Wieden. Op klikt u links op Bij u in de buurt en vervolgens Wolfsbos. 16

17 5. Procesevaluatie: Het proces naar het pilotproject Drainage in Wolfsbos is intensief geweest. Vooral in de communicatie naar bewoners is veel tijd geïnvesteerd. Omdat de aanpak van grondwateroverlast met drainage nieuw is voor zowel bewoners als gemeente, is het belangrijk geweest iedereen op tijd en zorgvuldig te informeren. Bewonersavonden, enquêtes, veldonderzoek, rapportages en communicatie hebben er uiteindelijk voor gezorgd dat alles nu zo is aangelegd zoals dat is besproken. De rol van het kernteam is in dit proces ook van belang geweest. Zij kon de verstrekte informatie, waar nodig, kracht bijzetten en de meningen en wensen van bewoners uit de wijk ventileren tijdens overleggen met de gemeente en het waterschap. De gemeente Hoogeveen heeft bij dit proces veel kennis opgedaan. Voor vervolgprojecten is de opgedane kennis van het proces en het project met daarbij de ervaringen van de bewoners van groot belang. Belangrijk is om tijdig te onderzoeken welke manier van aanpak goed past binnen het kader van de huidige problematiek. De bewoners van grondwaterprobleemgebieden en hun ervaringen spelen hierin een heel belangrijke rol. In ieder geval zal de evaluatie van het pilotproject Drainage in Wolfsbos een prima bijdrage leveren aan de vervolgstrategie voor aanpak van grondwateroverlast. 17

18 6. Conclusie: Bij de evaluatie zijn alle bewoners van de projectbuurt hebben deze enquête ontvangen. De respons van ong. 50% bij een enquête, in dit geval 66 mensen, geeft doorgaans een redelijk nauwkeurig beeld. Wat is overlast? De één heeft overlast van een vochtige kruipruimte, de ander klaagt nog niet als het water tegen het kruipluik staat. Overlast en de ervaring ervan is dus geheel persoonlijk. Dit komt duidelijk terug in de resultaten van de enquête (zie vraag 11). Een groot aantal mensen heeft wel water in de tuin of onder de woning maar heeft daar helemaal geen last van. Maar aan de andere kant zijn er veel mensen die er wél last van hebben. Met de gegevens en met technische kennis zijn er een aantal kernvragen opgesteld die van belang zijn voor de evaluatie van dit project: 1. Heeft de drainage in openbaar gebied genoeg invloed om op particuliere terreinen grondwateroverlast te verminderen? 2. Heeft de drainage, die is aangelegd op particuliere terreinen, genoeg invloed om daar de grondwateroverlast te verminderen. 3. Is de grondwateroverlast op openbaar terrein (parkjes, speeltuinen en groenstroken) verminderd door de aanleg van de drainage? Als we kijken naar de indruk van alle aangelegde drainage in de Tapuitlaan en Leeuweriklaan, dan zien we een matig positief effect. De drainage doet wat hij moet doen, namelijk ontwateren. Maar heeft nu ook iedereen profijt van deze drainage? Het antwoord is nee. Uit de enquête en uit ervaringen van de gemeente zelf blijkt dat alleen in de gebieden in een straal van ongeveer 10 meter rondom de drainage de grondwateroverlast wordt verminderd. Maar het grootste gedeelte van particulier en openbaar terrein ligt niet binnen die 10 meter straal. De drainage in openbaar gebied heeft dus zeker niet genoeg effect om op particulier terrein minder grondwateroverlast te hebben. Mensen die aan gemeentegroen wonen geven aan een licht positief effect te ervaren sinds de aanleg van de drain in de nabijheid van hun terrein. Veruit de meeste mensen wonen niet in de nabijheid van zo n drain. De meeste daarvan geven aan geen verbetering van de situatie te zien. In het voortraject is altijd aangegeven dat drainage in openbaar gebied alleen, zeker met de grondslag zoals aanwezig in Wolfsbos, niet genoeg effect zal hebben. Ook wordt hiermee de stelling uit het voortraject bevestigd. De metingen van waterschap Reest & Wieden geven aan dat de daling van de grondwaterstand als gevolg van de drainage zo minimaal is, dat dit nooit voldoende is om ook particuliere terreinen met een positief effect te kunnen ontwateren. 1. Heeft de drainage in openbaar gebied genoeg invloed om op particuliere terreinen grondwateroverlast te verminderen? NEE Kijken we binnen de straal van 10 meter rondom de drain, dan is de werking van de drain goed, zo blijkt. Uit de ingeleverde gegevens van de 7 deelnemers aan het project, blijkt dat de drain zijn werking goed doet. Zeker in de tuin, waar de drain in is aangelegd. Onder de woningen van de deelnemers is de hoeveelheid water onder de 18

19 vloer een beetje minder. Er is ook gekeken naar de deelnemers aan de enquête die naast iemand wonen met projectdrainage, maar zelf geen drainage hebben laten aanleggen. Ondanks het feit dat dit maar 2 mensen zijn, geven deze allebei aan dat water onder de woning en in de tuin veel minder is geworden. Een perceel links en een perceel rechts blijkt het maximale invloedsgebied van de, op particulier terrein gelegde, drain. Ook dit komt overeen met de stelling uit het voortraject. 2. Heeft de drainage, die is aangelegd op particuliere terreinen, genoeg invloed om daar de grondwateroverlast te verminderen. JA De resultaten van de enquête geven aan dat ongeveer 70% van de inzenders een klein beetje of veel minder water ervaren op openbaar terrein ( zoals in de enquête is weergegeven zijn dit: speeltuinen, groenstroken en parkjes) Terreinen blijken na regenval sneller droog te zijn. In natte periodes zijn de openbare terreinen minder vochtig of nat. 3. Is de grondwateroverlast op openbaar terrein (parkjes, speeltuinen en groenstroken) verminderd door de aanleg van de drainage? JA. PLAATSELIJK De problemen met grondwater zijn vaak plaatselijk. Zoals eerder al vermeld blijkt uit enquêteresultaten dat hoog grondwater voorkomt in een aantal kleine vlekken binnen het projectgebied. Ook met de aanleg van drainage in openbaar groen komt hierin geen verandering. Aan de andere kant zien we ook een plek waar drainage in openbaar groen wél een positief effect oplevert. De bodemsamenstelling is niet overal hetzelfde. Een gerichte aanpak al naar gelang de situatie en ernst van problemen is nodig. Het technisch uitvoeringsplan, zoals opgesteld door Royal Haskoning, biedt een uitkomst voor de Tapuitlaan en Leeuweriklaan. Alle drainage die ontworpen is in openbaar terrein is uitgevoerd. Helaas is nog geen 10% van de particuliere drainage, zoals die door Haskoning is ontworpen, ook daadwerkelijk aangelegd. De enquête geeft een inzicht in de redenen waarom mensen deze drainage niet hebben laten aanleggen. Deze redenen zijn van belang voor het oplossen van grondwaterproblemen in andere gebieden van de gemeente Hoogeveen. Nogmaals, wat voor de één overlast is, is voor de ander geen probleem. Het persoonlijk belang hierin is groot. Met de aanleg van de drainage in openbaar terrein, met de mogelijkheid om daar als particulier op aan te sluiten, heeft de gemeente aan haar zorgplicht voldaan. Maar wat kost de gemeenschap deze zorgplicht nu? De gemeente Hoogeveen heeft tijdens de voorbereiding, de uitvoering en de nazorg van dit pilotproject ongeveer ,- uitgegeven. Daarbij komen nog tientallen uren aan intensieve communicatie naar de betrokken bewoners, voor, tijdens en na het project. De insteek is geweest om grondwateroverlast op particulier terrein zichtbaar te verminderen. Drainage op eigen perceel werkt. Dit blijkt zowel uit de enquête als uit talloze andere onderzoeken. Er zijn 12 bewoners met hun perceel goed op vooruit gegaan en hebben veel minder grondwateroverlast. Hieruit kan geconcludeerd worden dat, als de animo voor een dergelijk project laag is, de kosten voor deze zorgplicht zeer hoog zijn. De gemeente Hoogeveen gaat nu, met het huidige technisch uitvoeringsplan als leidraad, onderzoeken hoe andere probleemgebieden moeten worden aangepakt. De resultaten uit de enquête en conclusies uit deze rapportage zullen hierbij worden meegenomen. 19

20 7. Bijlage 1: Enquêteformulier 20

21 Geachte bewoner van de Tapuitlaan of Leeuweriklaan, Voor u ligt het enquêteformulier Grondwateroverlast Wolfsbos. Deze enquête bestaat uit totaal elf vragen. U kunt het ingevulde formulier met de bijgevoegde retourenvelop terugsturen tot uiterlijk maandag 7 december Alvast bedankt voor uw medewerking! Naam: Straat Huisnummer: Postcode: (Zonder bovenstaande gegevens kan deze enquête niet worden verwerkt. De gegevens zullen vertrouwelijk worden behandeld.) Plaats in het hokje of rondje van uw keuze een kruisje of maak dit zwart. Indien u verkeerd heeft gekozen of uw keuze wilt wijzigen, plaatst u dan een kruisje vóór het verkeerd ingevulde hokje of rondje en vul uw juiste keuze in. 21

22 1. Hebt u wel eens water onder uw woning (in de kruipruimte)? Ja. Permanent. Ja. Af en toe. (voornamelijk in de volgende perioden:) o Lente o Zomer o Herfst o Winter (meerdere antwoorden mogelijk) Nee. (Ga verder bij vraag 3) 2. Is dit minder geworden sinds de aanleg van de drainage als gevolg van het project? Ja. Veel minder. Ja. Een klein beetje minder. Nee. De aanleg heeft niets veranderd. 3. Staat er wel eens water in uw tuin? Ja. Permanent. Ja. Tijdelijk: o Alleen bij hevige regenval. o Alleen gedurende de herfst/winter periode. Nee. (Ga verder bij vraag 5) 4. Is dit minder geworden sinds de aanleg van de drainage als gevolg van het project? Ja. Veel minder. Ja. Een klein beetje minder. Nee. De aanleg heeft niets veranderd. 5. Hebt u ooit (grond)wateroverlast ervaren op openbaar terrein in uw buurt (park, speeltuin, groenstroken) Ja. Natte speeltuinen, veldjes en groenstroken in de herfst/winter Ja. Maar alleen na een (flinke) bui. Nee. Het was soms nat maar ik heb er geen last van gehad Nee. Het was nooit te nat. (Ga verder bij vraag 7) 22

23 6. Is dit minder geworden sinds de aanleg van de drainage als gevolg van project? Ja. Veel minder. Ja. Een klein beetje minder. Nee. De aanleg heeft niets veranderd. 7. Hebt u, binnen het project, van de mogelijkheid gebruik gemaakt, drainage aan laten leggen op uw eigen perceel? Ja. Nee, want: o Ik vond het te duur. o Ik heb gewacht om te zien of het echt werkt. o Ik woon aan gemeentegroen. Ik denk te profiteren van de gemeentedrain. o Anders namelijk: Hebt u in uw perceel eigen drainage aangelegd en/of een pomp onder uw woning? Ja. Ik heb een pomp. Ja. Ik heb eigen drainage. o Drainage in mijn tuin. o Drainage onder de woning. (meerdere antwoorden mogelijk) Ja. Ik heb zowel een pomp als eigen drainage. Nee. 9. Overweegt u alsnog drainage op eigen perceel te nemen? Ja. Zeer beslist Misschien. Nee, omdat:... 23

24 10. Wat is uw cijfer over de grondwateroverlast in uw buurt en rond uw woning vóór de aanleg van de drainage? 11. Wat is uw cijfer over de grondwateroverlast in uw buurt en rond uw woning ná de aanleg van de drainage? Bedankt voor het invullen van deze enquête. U kunt het ingevulde formulier met de bijgevoegde retourenvelop terugsturen tot uiterlijk maandag 7 december De resultaten van deze gegevens en die van de peilbuizen zullen bekend worden gemaakt in de eerstvolgende editie van uw wijkkrant Lopend Vuur. De gegevens worden ook bekend gemaakt via het waterloket op de gemeentesite. Wij danken u voor uw medewerking! Ingenieursbureau, team water : Maaike Hamstra Thomas Klomp