Woonaantrekkelijkheidsscan Sint-Oedenrode 2013 Opgesteld door Bureau Louter

Transcriptie

1 Woonaantrekkelijkheidsscan Sint-Oedenrode 2013 Opgesteld door Bureau Louter Bureau Louter Auteurs: Peter Louter (Bureau Louter) Pim van Eikeren (Bureau Louter) Bureau Louter Rotterdamseweg 183c 2629 HD Sint-Oedenrode Telefoon: www. bureaulouter.nl

2 TOELICHTING Sint-Oedenrode is vergeleken met de benchmarkgemeenten, Schijndel, Boxtel, Best, Son en Breugel en Veghel. De positie is bepaald binnen de ranglijst van 408 gemeenten in Nederland. In de bijlage staat een toelichting op de gebruikte indicatoren. Toelichting bij de figuren Er is steeds gebruik gemaakt van zogenaamde z-scores. Hierdoor zijn alle indicatoren onderling vergelijkbaar. Bij z-scores is het gemiddelde over alle gemeenten altijd gelijk aan 0. De kans op een score hoger dan 1 is ongeveer 15%, de kans op een score lager dan -1 ook. Een kans op een score hoger dan 2 is ongeveer 2.5%, de kans op een score lager dan -2 ook (zie de bijlage). Achtereenvolgens staan in de vitaliteitsscan voor Sint- Oedenrode de volgende figuren: Figuur 1 Totaalscore woonaantrekkelijkheid: de score en positie binnen de ranglijst van 408 gemeenten van Sint-Oedenrode en de individuele Benchmarkgemeenten. Figuur 2 Woonaantrekkelijkheidsweb: de scores op zeven rubrieken voor Sint-Oedenrode en de Benchmarkgemeenten, inclusief de positie van Sint-Oedenrode. Figuur 3 Scores 20 kenmerken: de scores op 20 kenmerken voor Sint-Oedenrode en de Benchmarkgemeenten, met de positie van Sint-Oedenrode in de ranglijst van alle Nederlandse gemeenten en in de ranglijst van de Benchmarkgemeenten. Figuur 4 Scores 42 indicatoren: dezelfde gegevens als in figuur 3. Figuur 5 Scores subindicatoren: de positie die een gebied inneemt in de ranglijst van 408 gemeenten, onderscheiden naar zeven klassen. Voor de Benchmarkgemeenten is de gemiddelde score vertaald naar de positie die zou worden ingenomen in de ranglijst van 408 gemeenten. Tevens is aangegeven in welke klasse de hoogst en laagst scorende benchmarkgemeente valt.

3 Bureau Louter Woonaantrekkelijkheidsscan Sint-Oedenrode 2013 Figuur 1 Totaalscore woonaantrekkelijkheid Gemeente Positie Best 40 Schijndel 77 Sint-Oedenrode 124 Son en Breugel 173 Veghel 251 Boxtel Vitaliteitsweb Sint-Oedenrode Basisvoorzieningen (211) 3 Weergegeven zijn de z-scores. Een hoge score is gunstig. Bereikbaarheid (320) Plusvoorzieningen (197) Het gemiddelde voor de 408 gemeenten is 0. (211) Positie in ranglijst 408 gemeenten Harmonieuze omgeving (104) Economie (106) Benchmarkgemeenten: Schijndel Boxtel Best Son en Breugel Veghel Rust en ruimte (210) Natuurlijke omgeving (223) Sint-Oedenrode Benchmarkgemeenten

4 Bureau Louter Woonaantrekkelijkheidsscan Sint-Oedenrode 2013 Figuur 3 Scores 20 kenmerken Kinderpakket Winkels (dagelijks) Lokale zorg Historische binnenstad Cultuur Horeca en luxe winkels Sport en fitness Zorg en onderwijs Recreatiegebieden Water Groen en natuur Weinig overlast Weinig misdaad Verkeersveiligheid Samenstelling bevolking Saamhorigheid bewoners Arbeidsmarkt hoog opgeleiden Economisch sterke regio Aansluiting op weg/ov Rust en ruimte gemeenten Positie t.o.v landelijke gemeenten Sint-Oedenrode Gemiddelde benchmarkgemeenten

5 Bureau Louter Woonaantrekkelijkheidsscan Sint-Oedenrode 2013 Figuur 4 Scores 42 indicatoren Historische binnenstad Aantrekkelijke bebouwing in omgeving Parken en plantsoenen/groen Bos en natuur Rust en ruimte Basisonderwijs Kinderdagverblijf Buitenschoolse opvang Speelgelegenheid jonge kinderen Middelbaar onderwijs Hoger onderwijs Jongerenvoorzieningen (12-18 jaar) Huisarts Tandarts Ziekenhuis Winkels dagelijkse boodschappen Musea Theaters/podiumkunsten Bioscopen Luxe winkels/ funshoppen Cafés Restaurants Recreatiegebieden Binnenwater (meren/plassen) Strand Sport-/fitnessvoorzieningen Weinig rommel/bekladding/vernieling Weinig overlast buren/omwonenden Weinig overlast jongeren Weinig overlast geluid/stank Weinig misdaad Verkeersveiligheid Bevolkingssamenstelling Sociale status woonomgeving Saamhorigheid bewoners Werkgelegenheid in de omgeving Economisch sterke regio Bereikbaarheid per trein Bereikbaarheid overig OV Weinig files Bereikbaarheid over de weg Parkeermogelijkheden Positie t.o.v. 408 gemeenten 164 landelijke gemeenten Sint-Oedenrode Gemiddelde benchmarkgemeenten

6 Bureau Louter Woonaantrekkelijkheidsscan Sint-Oedenrode 2013 Figuur 5 Scores subindicatoren Historisch decor Aantrekkelijke bebouwing in omgeving Kwaliteit groen Afstand groen Variëteit groen Afstand bos Afstand droog natuurlijk terrein Afstand nat natuurlijk terrein Heuvellandschap Afstand semi-openbaar groen Variëteit natuur Kwaliteit natuur Rust en ruimte Kwaliteit basisscholen Afstand basisschool Variëteit basisscholen Afstand kinderdagverblijf Variëteit kinderdagverblijven Afstand kinderdagverblijven Variëteit buitenschoolse opvang Kwaliteit speelgelegenheid Nabijheid middelbaar onderwijs Nabijheid hoger onderwijs Kwaliteit jongerenvoorzieningen Afstand huisarts Variëteit huisartsen Afstand huisartsenpost Afstand apotheek Afstand fysiotherapeut Variëteit fysiotherapeuten Variëteit tandartsen Nabijheid medische zorg Kwaliteit winkels Afstand supermarkt Variëteit supermarkten Afstand overige winkels Variëteit overige winkels Nabijheid winkels Afstand musea Variëteit musea Afstand podiumkunsten Variëteit podiumkunsten Afstand bioscoop Variëteit bioscopen Nabijheid cultuur Nabijheid luxe detailhandel Afstand café Variëteit cafés Nabijheid cafés Afstand restaurants Benchmarkgemeenten Sint-Oedenrode Hoogste Gemiddeld Laagste Positie in ranglijst van 408 gemeenten Hoogste 5% 5-20% 20-40% 40-60% 60-80% 80-95% Laagste 5%

7 Bureau Louter Woonaantrekkelijkheidsscan Sint-Oedenrode 2013 Figuur 5 Scores subindicatoren (vervolg) Variëteit restaurants Restaurants per inwoner Afstand dagrecreatief terrein Afstand verblijfsrecreatief terrein Nabijheid recreatieterrein Afstand recreatief binnenwater Afstand strand Afstand zwembad Afstand fitnesscentrum Variëteit fitnesscentra Afstand sportterreinen Nabijheid sportterreinen Weinig bekladding Weinig vernieling Weinig rommel Weinig hondenpoep Weinig gemeten vernieling Weinig overlast buren Weinig overlast omwonenden Weinig gemeten drugsmisdrijven Weinig overlast jongeren Weinig geluidsoverlast Weinig stank Weinig angstgevoelens Weinig gemeten geweldsmisdrijven Weinig gemeten vermogensdelichten Weinig last van verkeer Veilige verkeerssituatie Weinig doden/gewonden verkeer Tevreden met bevolkinsgsamenstelling % uitkeringen t.o.v. regio % inkomen in bovenste 20% Gemiddeld inkomen t.o.v. regio Veel contact met buren Veel contact met buurtbewoners Verantwoordelijkheid voor leefbaarheid Prettig met elkaar omgaan Gezellige buurt Mensen kennen elkaar Nabijheid arbeidsplaatsen Economisch sterke regio Afstand tot treinstation Afstand tot overstapstation Bereikbaarheid per trein Tevredenheid openbaar vervoer Filedruk Ligging aan wegennet Tevredenheid parkeergelegenheid Benchmarkgemeenten Sint-Oedenrode Hoogste Gemiddeld Laagste Positie in ranglijst van 408 gemeenten Hoogste 5% 5-20% 20-40% 40-60% 60-80% 80-95% Laagste 5%

8 Bureau Louter Woonaantrekkelijkheidsscan Sint-Oedenrode 2013 Toelichting z-scores Door de waarden voor indicatoren om te zetten in z- scores wordt gecorrigeerd voor de grote mate in spreiding in de oorspronkelijke scores van de indicatoren en wordt de mate waarin op een indicator hoger of lager dan gemiddeld wordt gescoord vergelijkbaar gemaakt tussen indicatoren. Bij z-scores wordt het gemiddelde voor alle waarnemingen op 0 gezet en gedeeld door de standaarddeviatie. Het gevolg hiervan is dat voor elke indicator ongeveer 16% van de gemeenten een score hoger dan 1 behaalt en ook ongeveer 16% een score lager dan -1 (zie onderstaande figuur). Een score hoger dan 2 wordt naar verwachting door 2.5% van de gemeenten gerealiseerd. Dat geldt ook voor een score lager dan -2. Figuur: Normale verdeling en kans op scores 50% 16% 2.5% z-score

9 Bureau Louter Woonaantrekkelijkheidsscan Sint-Oedenrode 2013 Toelichting indicatoren Om na te gaan waar het in Nederland goed wonen is, vergeleken Elsevier en Bureau Louter de 415 gemeenten voor acht rubrieken, alle opgebouwd uit één of meer kenmerken, die vervolgens weer bestaan uit één of meer indicatoren. Die indicatoren zijn op hun beurt weer opgebouwd uit één of meer subindicatoren. De gegevens zijn zo actueel mogelijk en afkomstig van diverse bronnen. Bij vrijwel alle gebruikte indicatoren heeft door Bureau Louter een bewerking van basisgegevens plaatsgevonden. Bij diverse kenmerken is bepaald wat de nabijheid, de variëteit en de kwaliteit is. Wordt als voorbeeld basisscholen genomen, dan is de nabijheid de afstand tot de dichtstbijzijnde basisschool. De variëteit is het aantal basisscholen binnen een relevante omgeving. De omvang van die relevante omgeving is per indicator afzonderlijk bepaald aan de hand van de resultaten van de ten behoeve van dit onderzoek uitgevoerde enquête, met in totaal respondenten. In die enquête werd onder andere gevraagd wat de omvang is van het gebied waarbinnen een indicator voor de woonaantrekkelijkheid van belang wordt geacht. De kwaliteit is bepaald aan de hand van een zeer grote enquête van het CBS (Woononderzoek Nederland: WOON) waarin naar allerlei oordelen wordt gevraagd, zoals bijvoorbeeld de tevredenheid over basisscholen in de buurt. Hier volgt eerst een meer algemene beschrijving van de acht rubrieken waaruit de woonaantrekkelijkheid is opgebouwd, nader onderverdeeld naar twintig kenmerken. Voor degenen die een nauwkeuriger beeld willen krijgen van de gebruikte gegevens, volgt daarna een exacte beschrijving van alle 101 subindicatoren en de wijze waarop die berekend zijn. Algemene beschrijving indicatoren woonaantrekkelijkheid Woonomgeving Historische binnenstad De nabijheid van ruimtelijke concentraties van rijksmonumenten vormt de basis voor het afbakenen van historische binnensteden. De brongegevens zijn afkomstig van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Aantrekkelijke buurt De aantrekkelijkheid van de buurt wordt bepaald door de nabijheid, variëteit en kwaliteit van het groen en door de bebouwing. Bij de bebouwing zijn bepalend het aantal rijksmonumenten (ten opzichte van het oppervlak woonbebouwing), aangevuld met beschermde dorps- en stadsgezichten), het aandeel van woningen in de periode en het percentage woningen met zes of meer kamers. Natuur, rust en ruimte Bos en natuur worden bepaald door de nabijheid van bos, droog en nat natuurlijk terrein en semiopenbaar groen. Daarnaast is de variëteit van natuur meegewogen en is de kwaliteit van de natuur bepaald via een door Alterra opgesteld rapportcijfer voor de beleving van het landschap. Daarvoor is onder andere gebruik gemaakt van een enquête onder Nederlanders, waarin werd gevraagd om hun eigen woonomgeving te beoordelen. Tenslotte is door Bureau Louter een indicator opgesteld voor rust en ruimte. Dat is een weging (waarbij de gewichten aan de voor dit onderzoek uitgevoerde enquête zijn ontleend) van de bevolkingsdichtheid op drie ruimtelijke schaalniveaus (buurt, gemeente en regio). Een lage dichtheid wordt hierbij als gunstig beschouwd. Basisvoorzieningen Kinderpakket Het kinderpakket is gebaseerd op de nabijheid, variëteit en kwaliteit van basisscholen, de nabijheid en variëteit van kinderdagverblijven en buitenschoolse opvang en de kwaliteit van speelmogelijkheden voor jonge kinderen. Jongerenpakket Beoordeeld is hoe dicht inwoners in de buurt van middelbare scholen wonen en daarbij uit minstens twee scholen van een bepaald type kunnen kiezen. Gelet is dus op de breedte van het aanbod, van vmbo tot vwo, het aantal scholen in de omgeving en de omvang. Ook is de afstand tot het mbo (ROC s) meegewogen. De gegevens zijn afkomstig van het Ministerie van OCW. Op soortgelijke wijze is een indicator opgesteld voor het aanbod van hoger onderwijs (hbo en universiteiten). Tenslotte is de kwaliteit van jongerenvoorzieningen (12-18 jaar) bij het jongerenpakket gevoegd. Zorgpakket Het aanbod van zorgvoorzieningen is bepaald aan de hand van de nabijheid van een huisarts, een huisartsenpost, een apotheek en een fysiotherapeut en de variëteit in het aanbod van huisartsen, tandartsen en fysiotherapeuten. Daarnaast is de reistijd tot ziekenhuizen bepaald, waarbij extra punten kunnen worden verdiend indien er dichtbij een academisch of groot ziekenhuis is gevestigd. Winkels (dagelijkse boodschappen) Het winkelaanbod voor dagelijkse goederen is bepaald aan de hand van de nabijheid en variëteit van supermarkten en andere winkels voor dagelijkse levensmiddelen, alsmede een oordeel over de kwaliteit van de winkels in de buurt.

10 Bureau Louter Plusvoorzieningen Cultuur De nabijheid en variëteit van musea, theaters/ podiumkunsten en bioscopen bepalen de score op cultuur. Horeca en luxe winkels Bepaald als de nabijheid en variëteit van cafés en van restaurants, alsmede de nabijheid van luxe detailhandel ( funshoppen ). Recreatie Opgebouwd uit de afstand tot dagrecreatief terrein, verblijfsrecreatief terrein, recreatief binnenwater en strand. Vaak gaat het hierbij om watergerelateerde recreatie. Sport-/ fitnessvoorzieningen Gemeten zijn de nabijheid en variëteit van sportterreinen en van fitnesscentra, aangevuld met de nabijheid van het dichtstbijzijnde zwembad. Overlast en veiligheid Weinig overlast Voor een groot deel is dit oordeel gebaseerd op een grootscheepse CBS-enquête (150 duizend personen). Daarin is per gemeente een oordeel gevraagd over de mate waarin overlast/hinder wordt ondervonden van bekladding, vernieling, rommel, hondenpoep, geluid, stank, buren, omwonenden en jongeren. Daarnaast is objectief gemeten hoeveel sprake is van vernieling en van drugsmisdrijven (als indicator voor drugsoverlast). Weinig misdaad Naast het gemeten aantal geweldsmisdrijven en vermogensdelicten per inwoner is hierbij tevens bepaald in hoeverre men bang is te worden lastiggevallen of beroofd. Verkeersveiligheid Naast het feitelijk aantal verkeersdoden en het geregistreerde aantal ziekenhuisgewonden per duizend inwoners (gegevens via de Dienst Verkeer en Scheepvaart van Rijkswaterstaat) is hierin tevens het oordeel meegewogen over de mate waarin hinder van het verkeer wordt ondervonden en of men vindt dat sprake is van een veilige verkeerssituatie. Sociaal klimaat Bevolkingssamenstelling Naast het percentage uitkeringsontvangers in een gemeente (vergeleken met de omliggende regio) is de aangegeven tevredenheid over de bevolkingssamenstelling bepalend. Daarnaast is de sociale status van de woonomgeving gemeten via het percentage van de huishoudens met een hoog Woonaantrekkelijkheidsscan Sint-Oedenrode 2013 inkomen (de welvarendste twintig procent) en het gemiddeld inkomen in een gemeente, vergeleken met de omliggende regio. Saamhorigheid bewoners In hoeverre sprake is van saamhorigheid is vooral een gevoelskwestie. Daarom is hier afgegaan op het oordeel dat de inwoners van een gemeente hebben over het contact met de buren en buurtbewoners, of sprake is van een gezellige buurt, waarin mensen elkaar kennen en op een prettige manier omgaan met elkaar en of men zelf verantwoordelijkheid voelt voor de leefbaarheid in de buurt. Dit is gebaseerd op een grootscheepse enquête van het CBS. Economie Economie Ten eerste is de kans op werk bepaald als het aantal arbeidsplaatsen per inwoner van 15 tot 65 jaar binnen de regio. Ten tweede is bepaald of sprake is van een economisch sterke regio. Daarvoor is gebruik gemaakt van de gemeentelijke score in het onderzoek economische toplocaties 2012 van Bureau Louter en Elsevier. Bereikbaarheid Bereikbaarheid OV (openbaar vervoer) De bereikbaarheid per trein is bepaald via de nabijheid van treinstations in het algemeen en van belangrijke overstapstations in het bijzonder. Daarnaast is door Bureau Louter een algemene bereikbaarheidsindicator opgesteld die onder andere is gebaseerd op het deel van de bevolking dat regelmatig gebruik maakt van de trein. De kwaliteit van het overig openbaar vervoer is gemeten via de tevredenheid van inwoners over het aantal haltes voor openbaar vervoer in de buurt. Bereikbaarheid auto Een eerste criterium is de gemiddelde afstand van inwoners tot een afslag van een snelweg of provinciale weg. Een tweede criterium is de filedruk. De VerkeersInformatieDienst bepaalt de filedruk door het aantal kilometers file per minuut te tellen. In dit onderzoek is die informatie omgezet in een maat voor filedruk, waarbij ook files in de omgeving werden meegewogen. Tenslotte is de tevredenheid over de parkeergelegenheid in de buurt opgenomen als indicator voor de parkeermogelijkheden. (Diensten/tarieven) gemeente Gemeente De gemeentelijke dienstverlening is gebaseerd op een checklist van het Ministerie van Binnenlandse Zaken met veertig verbeterpunten voor een goede dienstverlening, zoals het verminderen van rompslomp bij vergunningenaanvraag. Hoe meer 10

11 Bureau Louter Woonaantrekkelijkheidsscan Sint-Oedenrode 2013 maatregelen een gemeente heeft doorgevoerd, des te beter de dienstverlening. Daarnaast heeft Bureau Louter een indicator voor de gemiddelde woonlasten opgesteld die is gebaseerd op gemeentelijke heffingen (reinigingsheffingen en rioolrecht) en het gemiddelde ozb-tarief. Door uit te gaan van het ozb-tarief wordt gecorrigeerd voor het feit dat in de ene gemeente gemiddeld duurdere woningen staan dan in de andere. e beschrijving indicatoren woonaantrekkelijkheid In tabel 1 staan de onderscheiden subindicatoren, gebundeld naar indicator en kenmerk (met daarbinnen nog rubrieken). Er zijn drie typen bronnen:. De enquêtes voor 2006 en 2009 zijn gebundeld. Daardoor ontstaat een steekproef met, nationaal gezien, 150 duizend respondenten. Dit vormde de basis voor kwalitatieve oordelen over enkele typen voorzieningen, over bereikbaarheid en oordelen over aspecten die samenhangen met hinder/overlast en het sociaal klimaat. In de WOON-enquête wordt gevraagd om op een vier- of vijfpuntsschaal een oordeel te geven. Door Bureau Louter is dat omgerekend naar een gemiddelde score per gemeente.. Deze gegevensbron levert informatie op buurtniveau (totaal meer dan 10 duizend buurten) over aspecten die samenhangen met de nabijheid en variëteit van voorzieningen en over bereikbaarheid. De nabijheid is de afstand tot de dichtstbijzijnde voorziening (bijvoorbeeld een basisschool), de variëteit is het aantal voorzieningen van een bepaald type binnen een gegeven afstand (bijvoorbeeld het aantal basisscholen binnen een kilometer). Het CBS berekent dat voor verschillende afstandsbegrenzingen. Op grond van de resultaten van onze enquête over de afstand waarover verschillende aspecten van de woonaantrekkelijkheid van belang zijn, is daarvoor een gewogen totaalscore berekend. Voor dit onderzoek zijn de buurtscores door ons omgerekend naar gemeentescores. We hebben echter ook de beschikking over een (zeer uitgebreide) set met gegevens op buurtniveau. e bronnen. Daarbij zijn door Bureau Louter specifieke berekeningen gemaakt, soms door combinatie van verschillende gegevensbronnen. Per rubriek wordt na tabel 1 aangegeven hoe de subindicatoren zijn berekend. 11

12 Bureau Louter Tabel 1 7 Rubrieken, 20 kenmerken, 42 indicatoren, 102 subindicatoren Woonaantrekkelijkheidsscan Sint-Oedenrode 2013 Kenmerk Indicator Subindicator Bron Woonomgeving Historische binnenstad Historische binnenstad Historische binnenstad Aantrekkelijke buurt Aantrekkelijke bebouwing in omg. Aantrekkelijke bebouwing Parken en plantsoenen/groen Kwaliteit groen Afstand groen Variëteit groen Natuur, rust, ruimte Bos en natuur Afstand bos Basisvoorzieningen Afstand droog natuurlijk terrein Afstand nat natuurlijk terrein Afstand semi-openbaar groen Variëteit natuur Kwaliteit natuur Rust en ruimte Rust en ruimte Kinderpakket Basisonderwijs Kwaliteit basisscholen Afstand basisschool Variëteit basisscholen Kinderdagverblijf Afstand kinderdagverblijf Variëteit kinderdagverblijven Buitenschoolse opvang Afstand kinderdagverblijven Variëteit buitenschoolse opvang Speelgelegenheid jonge kinderen Kwaliteit speelgelegenheid Jongerenpakket Middelbaar onderwijs Nabijheid middelbaar onderwijs Hoger onderwijs Nabijheid hoger onderwijs Jongerenvoorzieningen (12-18 jaar) Kwaliteit jongerenvoorzieningen Zorgpakket Huisarts Afstand huisarts Variëteit huisartsen Afstand huisartsenpost Afstand apotheek Afstand fysiotherapeut Variëteit fysiotherapeuten Tandarts Variëteit tandartsen Ziekenhuis Nabijheid medische zorg Winkels Winkels dagelijkse boodschappen Kwaliteit winkels Plusvoorzieningen Afstand supermarkt Variëteit supermarkten Afstand overige winkels Variëteit overige winkels Nabijheid winkels Cultuur Musea Afstand musea Variëteit musea Nabijheid musea Theaters/podiumkunsten Afstand podiumkunsten Variëteit podiumkunsten Nabijheid podiumkunsten Bioscopen Afstand bioscoop Variëteit bioscopen Nabijheid bioscopen Grijs gemarkeerd: indicatoren die subjectief van aard zijn. Deze gegevens resulteren uit enquêtes waarin naar oordelen wordt gevraagd. 12

13 Bureau Louter Woonaantrekkelijkheidsscan Sint-Oedenrode 2013 Tabel 1 7 Rubrieken, 20 kenmerken, 42 indicatoren, 102 subindicatoren (vervolg) Kenmerk Indicator Subindicator Bron Plusvoorzieningen (vervolg) Horeca en luxe winkelen Luxe winkels/ funshoppen Nabijheid luxe detailhandel Cafés Afstand café Variëteit cafés Nabijheid cafés Restaurants Afstand restaurants Variëteit restaurants Nabijheid restaurants Recreatie Recreatiegemeenten Afstand dagrecreatief terrein Afstand verblijfsrecreatief terrein Nabijheid recreatieterrein Binnenwater (meren/plassen) Afstand recreatief binnenwater Strand Afstand strand Sport en fitness Sport-/fitnessvoorzieningen Afstand zwembad Afstand fitnesscentrum Variëteit fitnesscentra Afstand sportterreinen Nabijheid sportterreinen Overlast en veiligheid Weinig overlast Weinig rommel/bekladding/vernieling Weinig bekladding Weinig vernieling Weinig rommel Weinig hondenpoep Weinig gemeten vernieling Weinig overlast buren/omwonenden Weinig overlast buren Weinig overlast omwonenden Weinig gemeten drugsmisdrijven Weinig overlast jongeren Weinig overlast jongeren Weinig overlast geluid/stank Weinig geluidsoverlast Weinig stank, stof, vuil Weinig misdaad Weinig misdaad Weinig angstgevoelens Weinig geweldsmisdrijven Weinig vermogensdelicten Verkeersveiligheid Verkeersveiligheid Weinig last van verkeer Veilige verkeerssituatie Weinig doden/gewonden verkeer Sociaal klimaat Samenstelling bevolking Samenstelling bevolking Tevr. bevolkingssamenstelling % uitkeringen t.o.v. regio Sociale status woonomgeving % inkomen in bovenste 20% Gemiddeld inkomen t.o.v. regio Saamhorigheid bew. Saamhorigheid bewoners Veel contact met buren Veel contact met buurtbewoners Verantw. leefbaarheid Prettig met elkaar omgaan Gezellige buurt Mensen kennen elkaar Grijs gemarkeerd: indicatoren die subjectief van aard zijn. Deze gegevens resulteren uit enquêtes van het CBS waarin naar oordelen wordt gevraagd. 13

14 Bureau Louter Tabel 1 7 Rubrieken, 20 kenmerken, 42 indicatoren, 102 subindicatoren (vervolg) Woonaantrekkelijkheidsscan Sint-Oedenrode 2013 Kenmerk Indicator Subindicator Bron Economie Werkgelegenheid in de omgeving Werkgelegenheid in omgeving Economisch sterke regio Economisch sterke regio Bereikbaarheid Bereikbaarheid OV Bereikbaarheid per trein Afstand tot treinstation Afstand tot overstapstation Bereikbaarheid per trein Bereikbaarheid overig OV Tevredenheid openbaar vervoer Bereikbaarheid auto Weinig files Filedruk Bereikbaarheid over de weg Ligging aan wegennet Parkeermogelijkheden Tevr. parkeergelegenheid Gemeente Gemeentelijke dienstverlening Gemeentelijke dienstverlening Lage gemeentelijke belastingen Lage gemeentelijke belastingen Grijs gemarkeerd: indicatoren die subjectief van aard zijn. Deze gegevens resulteren uit enquêtes van het CBS waarin naar oordelen wordt gevraagd. Woonomgeving (gebouwd en natuurlijk) Historische binnenstad: het aantal Rijksmonumenten per vierkante kilometer, met een afstandsvervalfunctie op basis van de resultaten uit onze enquête (waarin gevraagd werd naar de afstand waarover men de aanwezigheid van een binnenstad van belang acht). De score is bepaald per buurt en vervolgens via het aantal inwoners per buurt gewogen opgeteld tot een score voor de gemeente. Aantrekkelijke bebouwing: het gemiddelde van: het aantal Rijksmonumenten en het aantal beschermde dorps- en stadsgezichten (met een gewicht van 10) in een gemeente, gedeeld door de totale oppervlakte van de woonbebouwing; aandeel van woningen met zes kamers of meer in het totaal aantal woningen; het aandeel van woningen gebouwd tussen in de totale woningvoorraad. Variëteit groen: het oppervlak aan parken en plantsoenen (uit de Bodemstatistiek) per inwoner respectievelijk per vierkante kilometer. Daarbij is het gemiddelde van die twee scores bepaald. De bijdrage neemt af naarmate de afstand groter is. Deze afstandvervalfactor is gebaseerd op de resultaten van onze enquête. Variëteit natuur: het aandeel bos en open natuurlijk terrein in het totaal landoppervlak, beide uit de CBS Bodemstatistiek. Kwaliteit natuur: rapportcijfer voor de kwaliteit van de leefomgeving, afkomstig uit het Compendium voor de Leefomgeving (op basis van onderzoek van Alterra). Rust en ruimte: het gewogen gemiddelde van de intensiteit van het ruimtegebruik op buurt-, gemeente- en regionaal niveau, de gewichten zijn 4/9, 2/9 resp. 1/3 (waarbij die gewichten zijn gebaseerd op de resultaten uit onze enquête). De intensiteit ruimtegebruik wordt berekend als de som van arbeidsplaatsen en inwoners gedeeld door het totale landoppervlak. Basisvoorzieningen Nabijheid middelbaar onderwijs: beoordeeld is hoe dicht inwoners in de buurt van middelbare scholen wonen, en daarbij uit minstens twee scholen kunnen kiezen. Dat is gedaan voor elk van vier niveaus: vwo, havo, vmbo tl, overig vmbo. Hetzelfde is gedaan met betrekking tot mbo-instellingen (Roc s), vervolgens is van beide scores het gewogen gemiddelde genomen met als gewicht 2/3 (voortgezet onderwijs) resp. 1/3 (mbo), omdat ongeveer de helft van degenen die voortgezet onderwijs hebben afgerond naar het mbo gaat.. Nabijheid hoger onderwijs: het aantal studenten bij HBO- en WO-instellingen met een met de afstand tot een gemeente afnemende bijdrage (gebaseerd op informatie uit onze enquête). Deze potentiaalscore wordt bepaald per inwoner. Variëteit tandartsen: het aantal tandartsen in de gemeente, berekend per inwoner. De bijdrage neemt af naarmate de afstand groter is. Deze afstandvervalfactor is gebaseerd op resultaten van onze enquête. Nabijheid medische zorg: Onderscheiden zijn vier typen ziekenhuizen, namelijk een hiërarchie van laag naar hoog van respectievelijk buitenpoliklinieken, kleine ziekenhuizen (minder dan 500 bedden), grote ziekenhuizen (minstens 500 bedden) en academische ziekenhuizen. Per type ziekenhuis is de 14

15 Bureau Louter Woonaantrekkelijkheidsscan Sint-Oedenrode 2013 rijtijd tot het dichtstbijzijnde ziekenhuis van dat type bepaald. Wanneer een ziekenhuis dat hoger scoort in de hiërarchie dichterbij ligt dan een ziekenhuis dat lager scoort in de hiërarchie, geldt voor dat ziekenhuis van lagere hiërarchie de rijtijd van het ziekenhuis dat hoger staat in de hiërarchie. Dus dan geldt dat, wanneer van alle ziekenhuizen een academisch ziekenhuis het dichtstbijzijnde ziekenhuis is, die rijtijd ook geldt voor grote ziekenhuizen en kleine ziekenhuizen. Als een groot ziekenhuis dichterbij ligt dan klein ziekenhuis (maar tevens dichterbij dan een academisch ziekenhuis), geldt de rijtijd tot het grote ziekenhuis ook voor het kleine ziekenhuis, maar is die rijtijd lager dan tot het academisch ziekenhuis, enzovoorts. Alle berekeningen zijn uitgevoerd op het niveau van viercijferige postcodegemeenten en vervolgens zijn totaalscores per gemeente bepaald. De totaalscore is bepaald als een gewogen score, met als gewichten voor de buitenpolikliniek, het kleine, grote en academische ziekenhuis respectievelijk 1/9, 2/9, 1/3 en 1/3. Nabijheid winkels: het aantal arbeidsplaatsen per inwoner in de totale detailhandel, exclusief luxe detailhandel (zie daarvoor onder Plusvoorzieningen ). Gebruik is gemaakt van een afstandsvervalfunctie die is gebaseerd op informatie uit onze enquête. Plusvoorzieningen Nabijheid musea: hiervoor is het aantal arbeidsplaatsen bij musea per inwoner berekend. Informatie uit onze enquête over de afstand waarbinnen men musea beschikbaar zou willen hebben, fungeerden als basis voor het bepalen van een afstandsvervalfunctie, waardoor ook musea in de omgeving meewegen bij het bepalen van de totaalscore. Nabijheid podiumkunsten: berekeningswijze gelijk aan Nabijheid musea, maar dan voor podiumkunsten Nabijheid bioscopen: berekeningswijze gelijk aan Nabijheid musea, maar dan voor bioscopen Nabijheid luxe detailhandel: Het aantal arbeidsplaatsen in luxe detailhandel (op basis van een door Bureau Louter vastgestelde selectie) per inwoner. Daarbij is een afstandsvervalfunctie toegepast die is gebaseerd op de resultaten uit onze enquête. Nabijheid cafés: berekeningswijze gelijk aan nabijheid luxe detailhandel, maar dan voor cafés. Nabijheid restaurants: berekeningswijze gelijk aan nabijheid luxe detailhandel, maar dan voor restaurants. Nabijheid recreatieterrein: het gemiddelde van het oppervlak recreatieterrein gedeeld door het totaal landoppervlak en van het oppervlak recreatieterrein per inwoner. Gebruik is gemaakt van een afstandsvervalfunctie, die is gebaseerd op vragen daarover in onze enquête. Het oppervlak recreatieterrein is het gewogen gemiddelde over dagrecreatief en verblijfsrecreatief terrein, met als gewichten 2 respectievelijk 1. De bron is de CBS Bodemstatistiek. Afstand strand: kortste afstand van een buurt tot het strand. De gemeentelijke score is de met het aantal inwoners per buurt gewogen gemiddelde afstand. Nabijheid sportterreinen: berekeningswijze gelijk aan Nabijheid recreatieterrein Overlast en veiligheid Weinig gemeten vernieling: Gemiddeld aantal misdrijven (vernielingen) per inwoner gedurende de periode (CBSgegevens) Weinig gemeten drugsmisdrijven: berekeningswijze gelijk aan Weinig gemeten vernieling Weinig gemeten geweldsmisdrijven: berekeningswijze gelijk aan Weinig gemeten vernieling Weinig gemeten vermogensdelicten: berekeningswijze gelijk aan Weinig gemeten vernieling Weinig doden/gewonden verkeer: aantal verkeersslachtoffers per inwoner, gemiddelde Het aantal verkeersslachtoffers is het gewogen gemiddelde over het aantal overleden en niet-overleden slachtoffers met de gewichten 5 resp. 1 (CBS-gegevens) Sociaal klimaat % uitkeringen t.o.v. regio: het aantal uitkeringsgerechtigden per inwoner van de gemeente ten opzichte van de omgeving. Voor de omgeving neemt de invloed van de gemeenten af naarmate de afstand groter is, met een maximum van 30 kilometer. % inkomen in bovenste 20%: Percentage inwoners met een inkomen in de hoogste 20 procent. Gemiddeld inkomen t.o.v. regio: Inkomen per inwoner van de gemeente ten opzichte van de regio. Voor de regio neemt de invloed van de gemeenten af naarmate de afstand groter is, met een maximum van 30 kilometer. Economie Nabijheid arbeidsplaatsen: Het aantal arbeidsplaatsen per inwoner van jaar in de regio. Voor de regio neemt de invloed van de gemeenten af naarmate de afstand groter is.. Economisch sterke regio: Economische rapportcijfers van de regio. De rapportcijfers zijn berekend op dezelfde manier als het jaarlijkse Economische toplocaties -onderzoek van Bureau Louter in opdracht van Elsevier. Voor de regio neemt de invloed van de gemeenten af naarmate de afstand groter is, met een maximum van 30 kilometer. 15

16 Bureau Louter Woonaantrekkelijkheidsscan Sint-Oedenrode 2013 Bereikbaarheid Bereikbaarheid per trein: Het is complex om een goede indicator voor de bereikbaarheid per trein vast te stellen. Hier is gekozen voor een samengestelde indicator, die per gemeente bestaat uit de volgende bestanddelen: De gemiddelde afstand tot het dichtstbijzijnde NS-station voor inwoners in een gemeente De gemiddelde afstand tot het dichtstbijzijnde IC-station voor inwoners in een gemeente Het percentage van de inwoners van een gemeente dat voor reizen over meer dan dertig kilometer gebruik maakt van de trein Idem, maar dan exclusief reizen om studieredenen Filedruk: De VerkeersInformatieDienst bepaalt de filedruk door het aantal kilometers file per minuut te tellen. De filedruk is bepaald per gemeente. Vervolgens is voor de inwoners van een gemeente door Bureau Louter berekend hoeveel hinder zij ondervinden van files in omliggende gemeenten binnen een straal van 20 kilometer, waarbij de bijdrage van die gemeente recht evenredig afneemt met de afstand en evenredig is met de oppervlakte van een gemeente binnen de totale oppervlakte van alle gemeenten binnen een straal van 20 kilometer. Ligging aan wegennet: Het hoofdwegennet bestaat uit snelwegen en provinciale wegen. Voor de inwoners van een gemeente is bepaald wat de gemiddelde afstand is tot een afslag van de provinciale weg of snelweg. Deze indicator is dus puur lokaal bepaald. Er is geen rekening gehouden met de nabijheid over de weg van aspecten als voorzieningen en banen. Daarmee zou namelijk sprake zijn van dubbeltellingen met andere (sub)indicatoren die vallen onder de rubrieken basisvoorzieningen, plusvoorzieningen en economie. Gemeente Gemeentelijke dienstverlening: Checklist van het ministerie van BZK met veertig verbeterpunten voor een goede (digitale) dienstverlening, zoals het verminderen van rompslomp bij vergunningsaanvragen. Hoe meer maatregelen een gemeente heeft doorgevoerd, des te beter de dienstverlening. Lage gemeentelijke belastingen: Door Bureau Louter is een indicator opgesteld, die is gebaseerd op twee variabelen. Ten eerste het tarief voor de onroerende zaakbelasting (ozb) en ten tweede het bedrag aan reinigingsheffingen en rioolrecht per huishouden. 16