Memo. aan. de leden van de gemeenteraad onderwerp tegengaan discriminatie en verbetering maatschappelijke verhoudingen van

Transcriptie

1 Mem aan de leden van de gemeenteraad nderwerp tegengaan discriminatie en verbetering maatschappelijke verhudingen van cllege van B en W datum 4 nvember 2015 Mem Inleiding: mtie discriminatie Eind vrig jaar heeft een ruime meerderheid van de gemeenteraad een mtie aangenmen waarin het cllege gevraagd wrdt met een uitgewerkt actieplan tegen discriminatie te kmen (zie bijlage). Edch, tlerantie en verdraagzaamheid zijn geen zaken die je eventjes met een paar maatregelen van gemeentewege plegt. Dit gezegd hebbende wrden in deze mem vrstellen gedaan ter bestrijding van discriminatie en ter verbetering van de verhudingen tussen de verschillende Gudse bevlkingsgrepen. Het del van deze mem is m de discussie met uw raad en de stad aan te gaan ver de gewenste acties en maatregelen, waarna een uitverbaar actieplan zal wrden pgesteld. In dat actieplan zal een beperkt aantal van de vrgestelde activiteiten (en/f andere activiteiten die uit de discussie naar vren kmen) nader uitgewerkt wrden. Wat is discriminatie? Discriminatie wrdt drgaans gedefinieerd als het nderscheid maken tussen mensen znder dat daarvr een gede reden is. Anders gezegd: discriminatie is het in een bepaalde situatie ngelijk behandelen en achterstellen van mensen p basis van kenmerken die er niet te den in een situatie. Mensen die gediscrimineerd wrden, kunnen zich aangetast velen in hun menselijke waardigheid. Discriminatie kan de saamhrigheid in buurt en stad verstren. Het heeft dus niet alleen schadelijke gevlgen vr individuen, maar k vr de samenleving als geheel. Discriminatie in de wet Artikel 1 van de Grndwet is glashelder ver discriminatie: "Allen die zich in Nederland bevinden, wrden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens gdsdienst, levensvertuiging, plitieke gezindheid, ras, geslacht f p welke grnd dan k, is niet tegestaan." Cijfers Het Bureau DiscriminatieZaken zetelend in Den Haag dient als fficieel discriminatiemeldpunt. Deze instelling verricht diensten vr de gemeente Guda in het kader van de Wet Gemeentelijke Antidiscriminatievrziening (WGA) en behandelt meldingen, klachten, en verzeken m infrmatie en advies. De gemeente steunt het BDZ vanuit het gemeentefnds met ruim per jaar (middelen 0,372 per inwner kmen van het Rijk). Zie: Uit de laatste rapprtage ver 2014 van het Bureau ten beheve van de gemeente Guda blijkt nder meer het vlgende:

2 Er zijn bij het bureau in ttaal 96 klachten met betrekking tt discriminatie binnengekmen. Daarvan ging het in 57 gevallen m een klacht van een ingezetene ver een vrval in een andere gemeente. Racisme is de meest gemelde discriminatiegrnd, met de aantekening dat van de 77 klachten hierver het in 54 gevallen ging m een vrval buiten de gemeente Guda (met name inzake de uitspraak minder-minder van de heer Wilders). Bvenstaande cijfers zeggen iets maar niet al teveel. Om beter zicht te krijgen p het feitelijk vrkmen van discriminatie is het kabinet thans druk dende vrstellen te ntwikkelen.a. ter verbetering van de meld- en klachtenstructuur. De verwachting is dat begin vlgend jaar vrstellen daarte zullen wrden gedaan. Wat gebeurt er p dit mment aan anti-discriminatie in Guda? Er zijn in Guda verschillende rganisaties expliciet actief p het gebied van discriminatiebestrijding en het tegengaan van maatschappelijke spanningen tussen bevlkingsgrepen, waarnder: Stichting 21 maart: rganiseert sinds jaar en dag verschillende activiteiten zals ntmetingsbijeenkmsten/maaltijden, debatten en vrlichting p basisschlen (in samenwerking met het Bureau Discriminatiezaken). Op 19 nvember 2015 rganiseert de stichting de jaarlijkse rede der verdraagzaamheid met deze keer als titel één stad, één samenleving. Zie: Raad van Kerken: rganiseert nregelmatig ntmetingsbijeenkmsten, zals begin 2014 ten naar aanleiding van de aanslagen in Parijs een druk bezchte avnd werd gehuden in het Nelsn Mandelacentrum. Veiligheidsplatfrm. Een Guds, tamelijk infrmeel, verleg nder vrzitterschap van de burgemeester en bestaande uit gemeente, plitie en individuen uit en vertegenwrdigers van diverse met name allchtne grepen en rganisaties. Dit verleg kmt z n 3 a 4 x per jaar bij elkaar. Discriminatie, etnische prfilering en de verhuding tussen bevlkingsgrepen zijn regelmatig terugkerende nderwerpen. De plitie in Guda werkt sinds 2012 met een zgeheten bejegeningprfiel m z eenduidig mgelijk p treden richting burgers en alle risic's tt eventuele etnische prfilering te vrkmen. Uitgangspunten hierbij zijn duidelijke cmmunicatie en het tnen van (wederzijds) respect. Hierver is met enige regelmaat cntact met leden van de verschillende etnische grepen in Guda. De gemeentelijke netwerkregisseur radicalisering is sinds enige maanden actief en hudt zich ter preventie van radicaliseringsprcessen k bezig met discriminatiebestrijding. Arbeidsmarkt. Vanuit de gemeente zijn er diverse prjecten die in zekere mate te maken hebben met discriminatiebestrijding, zals: Delgrep Activiteit Telichting VSO/PRO-achtergrnd (lees Stagebegeleiding Tijdens stages dr de schlen jngeren met een beperking) Branchegerichte In het kader van de pleiding p schl cursussen/pleidingen Bijdrage leerwerkbedrijf Vr VSO-leerlingen Jng Beschut Werk Prmen Buwen aan een werkende tekmst Re-integratietraject bij Prmen richting garantiebaan Garantiebanen Met lnkstensubsidie en andere instrumenten Arbeidsdeskundige Advisering en cördinatie richting traject, werk f schl Jngerenadviseur Begeleiding richting traject, werk f schl WWB-jngeren Carriere & kids Traject vr alleenstaande uders Gemiva Traject vr laaggeschlden Tp-60 delgrep vr jngeren met relatief zware (multi)prblematiek en een justitieel verleden (lees Trix Een teleidingstraject met dagbesteding dr het restaureren van schepen en buwen van kleinere vaartuigen pagina 2

3 allchtnen) Traubstuc Een teleidingstraject met dagbesteding en vak leren van stukadr Gespecialiseerde jngerencach Dagelijks begeleiding richting een passend traject met uiteindelijk als del uit te strmen naar werk en/f schl. Hger pgeleiden met name met een allchtne achtergrnd Brekriem Netwerk van hger pgeleiden met als del elkaar te ndersteunen richting werk Sinds krt is p initiatief van de Raad van Kerken inmiddels een Guds netwerk van rganisaties en persnen aan het ntstaan met als werktitel Guwe Dialg. Centrale delstelling: het initiëren dan wel vrtzetten van een drgaande serie ntmetingen tussen Guwenaars van verschillende achtergrnden en levensbeschuwingen, die samen p zek willen gaan naar verklaringen en mgelijke antwrden p spanningen in de Gudse samenleving en verharding willen tegengaan. De Guwe Dialg wil verbinden en z een kettingreactie teweeg te brengen van dialg naar dialg, van debat naar debat, van activiteit naar activiteit. De eerste bijeenkmst zal zijn p 22 januari 2016 in het Nelsn Mandela Centrum met als thema: Het is een jaar na de aanslagen in Frankrijk (Charlie Hebd). Wat is er veranderd dit jaar? Wat hebben we geleerd? He gaan we verder? He kunnen we Guda meer leefbaar maken? Ontwikkelingen rijksbeleid: herijking discriminatiebeleid eind 2015 / begin 2016 Half februari 2015 is de vrtgangsbrief discriminatie aan de Tweede Kamer gestuurd. Zie: In deze brief wrdt een evaluatie en herijking van het uit 2010 daterende Actieplan Discriminatie aangekndigd najaar 2015 (inmiddels is deze datum pgeschven naar december 2015/begin 2016). De vralsng te verwachten maatregelen zijn.a.: een verbetering van de meld- en klachtenstructuur, vrlichtingscampagnes, scherpere kwaliteitsrichtlijnen vr de antidiscriminatiebureaus, grtere rl nderwijs, aandacht vr bespreekbaar maken van lastige nderwerpen zals antisemitisme, mslimdiscriminatie, aandacht vr discriminatie p de arbeidsmarkt (reeds in werking, zie Rl van de gemeente: agenda setting en bewustwrding Het cllege lijkt het verstandig al dende en samen met de stad actiever verder te werken aan een meer inclusieve samenleving, met andere wrden: verbetering van de maatschappelijke verhudingen en het tegengaan van discriminatie. Deze nta geeft daarvr de richting aan. Daarbij kiest het cllege ervr vral in te zetten p de discriminatiegrnden antisemitisme, mslimdiscriminatie, racisme en seksuele geaardheid. Deze aandachtspunten kmen met name terug p de terreinen arbeidsmarkt, nderwijs, sprt, publieke ruimte en cmmunicatie. De rl van de gemeente bestaat vral uit agenda setting, creëren bewustwrding en faciliteren samenwerking. Uitgangspunten Met in achtneming van verschillen in afkmst, geaardheid, achtergrnd en culturele en religieuze riëntaties zijn wij allemaal Gudse burgers. Wij spannen ns in m de demcratische verwrvenheden van Nederland te verdedigen en een rechtvaardige en pen maatschappij verder p te buwen. Dat is in ieders belang. De verheid kan dat in haar beleid bevrderen binnen het kader van de demcratische rechtsstaat, de grndwet en internatinale verdragen. De culturele verscheidenheid van de bevlking wrdt daarbij erkend en gewaardeerd (zlang die niet strijdig is met de beginselen van de rechtstaat). Alle burgers zijn vr de wet gelijk. Zij hebben dezelfde grndrechten en wrden beschermd tegen racisme, discriminatie en extremisme. pagina 3

4 Mgelijke acties en maatregelen Graag gaat het cllege met uw raad en de stad in gesprek ver de te ndernemen activiteiten. Er zijn veel verschillende mgelijkheden te bedenken, maar m effect te srteren is het van belang de fcus te leggen p een beperkt aantal maatregelen. Het cllege legt de gemeenteraad de vlgende suggesties vr acties en maatregelen vr: De arbeidsmarkt is de plek m vlwaardig te participeren en de talenten van de stad z ged mgelijk te benutten. Het waarbrgen van eerlijke kansen en gelijke behandeling vr een ieder blijft vr het cllege een belangrijk aandachtspunt. Elke vrm van discriminatie is nacceptabel en naanvaardbaar f te wel: discriminatie werkt niet. De gemeente kan in haar cntacten en gremia met werkgevers aandacht vragen vr de veelal nbewuste uitsluitingsmechanismen en nagaan he deze te verminderen. Te denken valt aan de prichting van een platfrm discriminatie arbeidsmarkt met vertegenwrdigers van werkgevers, werknemers, het MKB, de Kamer van Kphandel en eventuele andere partners. Dit platfrm bespreekt de stand van zaken met betrekking tt discriminatie p de arbeidsmarkt in de gemeente en zrgt ervr dat maatregelen en initiatieven p elkaar aansluiten. Een apart punt van aandacht is het lastig verkrijgen van stageplaatsen vr met name allchtne mb-leerlingen. De gemeente kan in verleg met de stagecördinatren van schlen een nderzek instellen naar mvang en aard van dit prbleem en vrstellen ntwikkelen he dit prbleem aan te pakken. Er kunnen z ndig met schlen en het lkale bedrijfsleven afspraken gemaakt wrden ver een stagegarantie in geval van discriminatie bij het vinden van stages. In samenwerking met bijvrbeeld het ADB kan een prijs ingesteld vr de nderneming met het beste diversiteitsbeleid f de meeste inspanningen p het gebied van antidiscriminatie. Onderwijs speelt een belangrijke rl in het bestrijden van vrrdelen en het bevrderen van interetnisch cntact. Bvendien hebben schlen de zrgplicht m een discriminatievrije mgeving te creëren. De gemeente kan in verleg met het basis nderwijs initiatieven, inspanningen en prjecten p het terrein van bestrijding van discriminatie en vrrdelen actiever en intensiever gaan ndersteunen. Denk aan vrlichting, lessen, e.d. waarbij respect, wederzijds begrip en gelijke behandeling centraal staan. De stichting 21 maart verzrgt in samenwerking met het Bureau Discriminatiezaken een aanbd vr basisschlen. Er kan wrden bezien f dit aanbd uitgebreid kan wrden. Inzake het vrtgezet nderwijs kunnen lessen ver discriminatie en vrrdelen waarbij respect, wederzijds begrip en gelijke behandeling centraal staan, pgezet wrden. Tevens kan waar ndig het nderwijzend persneel ndersteund wrden in het aandacht schenken aan deze nderwerpen. Jaarlijks kan een subsidie beschikbaar wrden gesteld vr het uitveren van antidiscriminatieprjecten p schlen. Aan schlen kan verzcht een gedragscde p te stellen en uit te dragen -nder meer in de schlgids-, die discriminatie p schl verbiedt en die geen discriminerende bepalingen bevat. Sprt verbredert (als het ged is). In samenspraak met sprtrganisaties kan de gemeente uitzeken he we de nderlinge verhudingen in en buiten het veld kunnen verbeteren. Z kunnen sprtverenigingen wrden verzcht een gedragscde p te stellen en te implementeren waarin discriminatie verbden wrdt. pagina 4

5 De publieke ruimte is een belangrijk terrein waar discriminatie vaak vrkmt en maatschappelijke wrijvingen tt uiting kmen: In den lande en k in Guda wrdt veel gesprken ver etnische prfilering. De gemeente trekt samen met de plitie p in het gesprek met individuen/grepen die zich discriminatir bejegend velen. De gemeente kan activiteiten faciliteren die de dialg tussen plitie en jngeren bevrderen. Er kan een draaibek pgesteld wrden met crpraties, plitie, gemeente en ADB ver het mgaan met discriminatie en/f spanningen tussen buren f in de buurt. Stadsregels/afspraken: De gemeente zu de ude Gudse stadsregels weer uit de kast kunnen laten kmen vrzien van een eigentijds jasje. Hreca De gemeente kan met hrecandernemers in de stad in gesprek gaan m waar ndig discriminatir deurbeleid tegen te gaan. Cmmunicatie De gemeente Guda kan aansluiten bij landelijke publiekscampagnes zals: Zet een streep dr discriminatie. In de gemeentelijke infrmatievrziening kan extra aandacht besteed wrden activiteiten die de verdraagzaamheid tussen inwners bevrderen. Met gemeentelijke cmmunicatiekanalen kan het melden van discriminatie wrden gestimuleerd. Jaarlijks kan een hrzitting f rndetafelgesprek met betrkkenen gehuden wrden ver de situatie met betrekking tt discriminatie en de verhudingen tussen verschillende bevlkingsgrepen in de gemeente Registratie en meldpunt Zals reeds vermeld zeggen de thans beschikbare cijfers weinig ver discriminatie aangezien er sprake is van zware nderrapprtage ; dit verigens landelijke verschijnsel hudt in dat het aantal meldingen niet vereenkmt met het werkelijk aantal gevallen van ervaren discriminatie. De gemeente kan, vruitlpend p de landelijke herijking, in samenspraak met het Bureau Discriminatiezaken de bekendheid van het meldpunt verhgen. Gemeentelijke instellingen en rganisaties die gemeentelijk beleid uitveren kunnen actiever wrden gestimuleerd m signalen ver discriminatie dr te geven aan het Bureau Discriminatiezaken. Vragen ver discriminatie-ervaringen kunnen wrden pgenmen in de jaarlijkse enquête ten beheve van stadsmnitr. Initiatieven van ntmeting en gesprek: zacht én p het scherpst van de snede De gemeente kan waar ndig en mgelijk ntmetingen en debatten tussen verschillende bevlkingsgrepen stimuleren, zals bijvrbeeld de reeds genemde Guwe Dialg: Daarbij denken wij aan ntmetingsbijeenkmsten, (stads)debatten en gesprekken met jngeren in het nderwijs, waarbij lastige nderwerpen in een sfeer van hr en wederhr niet uit te weg wrden gegaan, zals: religie/levensbeschuwing in relatie met de grndwet; scheiding kerk en staat; antisemitisme; mslimdiscriminatie; hmsexualiteit; man-vruw-verhuding; k aandacht vr discriminatie in eigen kring (bijvrbeeld hmfilie en religie, psitie vruwen, afvalligen ). Daarbij kunnen vragen de revue passeren als: wat is de relatie tussen de grndwet en een heilig bek? Welke van de twee is belangrijker? Waar kan het schuren? Zijn wij vlgens nze vertuiging cq religie allemaal gelijkwaardig aan elkaar? Wat zijn de bezwaren en frustraties jegens andere bevlkingsgrepen en wat kunnen we er aan den? He gaan we met elkaar m? He zuden we met elkaar m meten gaan? Wat is de Nederlandse identiteit? Wat zijn nze gemeenschappelijke centrale pagina 5

6 waarden en nrmen, waar liggen de grenzen? Fatsensnrmen, eventueel tewerken naar stadsafspraken f -regels, e.d. Er kan jaarlijkse Dag van de Dialg f ander dialgprject gerganiseerd wrden m cntact tussen verschillende grepen burgers te bevrderen.. Bestuurlijk: De gemeente staat vr de uitdaging z n 500 asielzekers z ged mgelijk p te vangen en te integreren in de (Gudse) samenleving. Dit vraagt m een duidelijke visie en helder beleid. Jaarlijks kan minimaal één nderzek van de ambtenaren belast met Onderzek & Statistiek gewijd wrden aan discriminatie en/f maatschappelijke spanningen p een specifieke grnd f een specifiek terrein, zals de arbeidsmarkt, sprt f hreca. De gemeente kan vrwaarden verbinden aan de dr haar verstrekte subsidies en vergunningen aan rganisaties en instellingen met het del discriminatie tegen te gaan. De gemeente kan een x-aantal stageplaatsen ter beschikking stellen vr schlieren en studenten die vanwege hun leeftijd, etniciteit, handicap, seksuele gerichtheid f een andere grnd meilijk aan een stageplek kunnen kmen. De gemeente kan een diversiteitsbeleid veren en maakt daarvr een verzicht van het eigen persneelsbestand, gespecificeerd naar etniciteit, handicap en geslacht, zwel per dienst als per functiegrep. Tt slt: discriminee Het cllege stelt vr: ver deze ntitie het gesprek met de gemeenteraad aan te gaan (eind 2015): Vervlgens dit te verbreden reden tt een gesprek met de stad (begin 2016). Op basis van de bevindingen een realistisch en uitverbaar actieplan p te stellen en z spedig mgelijk tt uitvering ver te gaan. pagina 6

7 pagina 7