Lezing Wereldkinderen, regio Arnhem - Nijmegen, 10 april 2008

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Lezing Wereldkinderen, regio Arnhem - Nijmegen, 10 april 2008"

Frederik Groen
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Adoptie Adoptiekinderen in de basisschoolleeftijd Anneke Vinke Orthopedagoog/GZ-psycholoog Pratktijktoelichting: Lisette Goossens en Lisette ter Heert 10 april 2008 Duiven - WK Regio Arnhem/Nijmegen " Adoptie gaat niet per sé gepaard met ernstige problematiek of een stoornis. Een kind afstaan ter adoptie, een kind adopteren of als kind geadopteerd worden is echter wel een factor die de levens van alle betrokkenen bepaalt." (De Leeuw & Van Tuyll, 1997) 2008 Wereldkinderen Vanavond Feiten en cijfers: het kader van wetenschap en aantallen Theorie : ontwikkelingspsychologie orthopedagogiek en didactiek Praktijk: Lisette Goossens en Lisette ter Heert Vragen en discussie Feiten en cijfers: wetenschap (1) Adoptie als interventie, als bescherming 1. Doorgaans veel beter dan kinderen die in de tehuizen verblijven (b.v. studies naar Roemeense en Griekse adoptiekinderen) 2. Er is sprake van inhaalgroei (lengte, gewicht schedelomtrek) en ook sociaal emotioneel doen de kinderen het niet significant slechter dan hun peers (Van IJzendoorn& Juffer, 2006; Van IJzendoorn, 2008). Feiten en cijfers: wetenschap (2) Adoptie als interventie, als bescherming 3.veel beter dan kinderen die uiteindelijk in slechte omstandigheden bij hun biologische ouders bleven Bohman (1970, 1990); Maughan Pickles ( 1990) 4. Beter dan pleegkinderen onvoorwaardelijke insteek ouders is daar vooral debet aan (Selwyn & Quinton, 2004). Feiten en cijfers: wetenschap (3) Adoptie als risico 1. Genetisch effect (biologische ouders) Risico op psychopathologie door genetische kwetsbaarheid 2. Negatieve omstandigheden voor de adoptie Ondervoeding, verwaarlozing, mishandeling gevolgen voor het brein! Leeftijd bij aankomst in combinatie met voorgeschiedenis kan risicovol zijn 3. Risicovol adoptieproces Ouder-kind relatie staat onder druk Identiteitsvorming loopt gevaar (culturele identiteit) Anneke JG Vinke,

Een kind afstaan ter adoptie, een kind adopteren of als kind geadopteerd worden is echter wel een factor die de levens van alle betrokkenen bepaalt.

2 Feiten en cijfers 1.Hoeveel mensen komen direct met adoptie in aanraking? Maak even voor uzelf een schatting Adoptie in Nederland Buitenland Binnenland Hoeveel adoptiekinderen zitten er nu op de basisschool? Maak even voor uzelf een schatting year Adoptiekinderen op basisschool Sommetje ruim kinderen geadopteerd (bron: MvJ) basisonderwijs (groep 1 t/m 8) geboren tussen geschat: adoptiekinderen in het (regulier en speciaal) basisonderwijs (bron: MvJ) 1,5 miljoen kinderen in heel NL basisonderwijs; waarvan ruim in speciaal onderwijs (3%) (bron: CBS/statline) 1 op de 150 kinderen in het basisonderwijs is geadopteerd Bij een gemiddelde schoolgrootte van 250 leerlingen zijn dat dus 1-2 kinderen per basisschool. Betekenis Wat betekenen deze feiten en cijfers? Adoptie niet onnodig problematiseren Maar adoptiefactor ook niet vergeten Algemeen: beeld door de media bepaald Voor scholen: bekend maar eigenlijk onbekend Voor ouders: alert zijn als ouders & organisaties Voor vrijwilligers: handvatten nodig om aan ouders en school te geven Psychologie en Pedagogiek Ontwikkeling is transactioneel Per leeftijdsfase ontwikkelingstaken Bij elke ontwikkelingstaak hoort een opvoedingstaak Opvoeden 4 dimensies: verzorging, ondersteuning, instructie en disciplinering Anneke JG Vinke,

Maak even voor uzelf een schatting 1957 1959 1961 1963 1965 1967 1969 1971 1973 1975 1977 1979 1981 1983 year 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 800 600 400 200 0

3 Adoptie Ontwikkeling, opvoeding en ouderschap met een extra dimensie Bepalend: aankomstleeftijd en ervaringen van het kind in combinatie met de ervaringen en wensen van de ouders Leeftijd en aanpak soms niet synchroon School en thuis wel op 1 lijn brengen! Belangrijk School en adoptie Soms lopen kalenderleeftijd, emotionele leeftijd en algemene ontwikkeling niet helemaal in de pas Voorbeelden? Leeftijd en fase gerelateerde opvoedings-en ontwikkelingstaken Thema s met een adoptierandje Verlies, Vertrouwen en Vriendschap Tweede taalverwerving en gebruik van de taal Cultuur, Continuïteit en identiteit Omgaan met bijzondere gebeurtenissen voorafgaand of tijdens de adoptie (die bv. in de klas getriggerd kunnen worden) Functioneren op school Verschil tussen school en thuis!? Er kunnen problemen/vragen zijn op diverse vlakken: Leerproblemen Gedragsproblemen Problemen in het sociaal functioneren Bijzondere situaties Wat weten we uit onderzoek? Wetenschappelijke studies Meta-analyse Van IJzendoorn, Juffer & Klein Poelhuis (2005) - IQ ontwikkelt zich positief vgl. met achterblijvende leeftijdgenoten of gezinsleden - Ontbreken van studies naar taalontwikkeling - Leerproblemen komen sign. vaker voor in de studies hier 12,3 % verwijzingen naar speciaal onderwijs tegen 5,5 % in controlegroep 30% gedragsproblemen in de klinische range thuis, zowel internaliserend als externaliserend (sterkste bij jongens) Goede aanpassing op school vooral meisje sociaal competent en populair Intelligentie bovengemiddeld 31% van de Koreaanse kinderen was hoogbegaafd» Stams & Juffer, 2005 Anneke JG Vinke,

Leeftijd en fase gerelateerde opvoedings-en ontwikkelingstaken Thema s met een adoptierandje Verlies, Vertrouwen en Vriendschap Tweede taalverwerving en gebruik van de taal Cultuur, Continuïteit en

4 Vaak vragen over school De groep versus het individu: Studies op groepsniveau, voorspellen nooit hoe het met een individueel kind of gezin gaat. Studies op groepsniveau geven alleen aandachtspunten waar men stil bij kan staan als deze onderwerpen spelen. Het schoolse leren: problemen? Taal: 2e taal verwerving, leren functioneren in een nieuwe taalomgeving zowel receptief (horen, lezen) als productief (spreken, schrijven) Bij schrijven speelt ook motoriek een rol! Rekenen: abstract denken hangt samen met het eerst concreet en veilig in de ruimte hebben kunnen staan Concentratievaardigheden: afleidbaarheid, soms ook een neurologische oorsprong (verworven t.g.v. vroege ervaringen) Gedrag op school: problemen? Internaliserend gedrag: In zichzelf gekeerd, terugtrekken, verlegen, eigen wereld maken Externaliserend gedrag: naar buiten reageren, snel aangebrand, druk, overal tegelijk op in gaan Sociaal functioneren:problemen? Sociale angst Sociale identiteit Vriendschappen Samenwerken Plagen en pesten Bijzondere situaties, enkele voorbeelden Wat is het moment om op school te starten? Fysieke beperkingen van het kind (ziekte, handicap) Psychische beperkingen (intellect, gediagnosticeerd leerprobleem) Psychiatrische beelden (ADHD, PDD, RAD bv.) Trauma s in het verleden Voor de laatste 2 is specifieke kennis en ondersteuning nodig Rol van de school Type school (regulier, bijzonder, vernieuwingsschool) Pedagogische visie van de school Systeem voor ondersteuning (RT, SBD/OBD) Scholing leerkracht Continuüm tussen school en thuis? BSO of andere opvang? Anneke JG Vinke,

Taal: 2e taal verwerving, leren functioneren in een nieuwe taalomgeving zowel receptief (horen, lezen) als productief (spreken, schrijven) Bij schrijven speelt ook motoriek een rol!

5 Om mee te nemen Afstand en adoptie spelen niet altijd de hoofdrol, maar ze zijn wel aanwezig Diagnostiek moet altijd aandacht schenken aan adoptie (let op interpretatie testgegevens!!) Adoptie ouders en kind bepalen de grens van wat ze mee willen delen: privé, is privé! Om mee te nemen School informeren over adoptie is belangrijk, bv. via boeken, brochures en DVD materiaal School en ouders blijven op 1 lijn als er dialoog kan blijven Vrijwilligers kunnen ouders ondersteunen bij het in gesprek gaan en in gesprek blijven met school Model opvoedings & ontwikkelingstaken Overzicht opvoedings en ontwikkelingstaken in adoptiegezinnen: te verkrijgen via een mail aan info@adoptiepraktijk.nl While most adoptions work well, no adoption is simple (Douglas & Philpot, 2003). Enkele Links Na de pauze praktijkervaringen en ruimte voor vragen/opmerkingen Dank voor uw aandacht! Algmene links (ook consultatieteam sinds ) (ADOC) Behandel links: Voor vragen: info@adoptiepraktijk.nl Anneke JG Vinke,

via boeken, brochures en DVD materiaal School en ouders blijven op 1 lijn als er dialoog kan blijven Vrijwilligers kunnen ouders ondersteunen bij het in gesprek gaan en in gesprek blijven met school

Vergelijkbare documenten

Banden verwisselen? Verbreken? Vervangen? Adoptie Opvoeding en ontwikkeling Het beoordelingsdilemma Gewogen Geschikt bevonden?

Gewogen en geschikt bevonden. over eisen aan adoptieouders Anneke J.G. Vinke 7 december 2006 www.adoptiepraktijk.nl www.adoptionresearch.nl Gewogen en geschikt bevonden.. Banden verwisselen? Verbreken?