Autisme spectrum stoornissen en delinquentie

Transcriptie

1 Autisme spectrum stoornissen en delinquentie Lucres Nauta-Jansen onderzoeker kinder- en jeugdpsychiatrie VUmc

2 Casus Ronnie jongen van 14, goed en wel in de puberteit onzedelijke handelingen bij 5-jarig jongetje toen ze in zwembadhokje moesten omkleden moeder slachtoffertje schakelt politie in, die proces-verbaal opmaakt, waarna voorgeleiding kinderrechter die om psychiatrisch onderzoek vraagt

3 Kinderpsychiatrisch onderzoek Ronnie leuke jongen om te zien, geen opvallende kenmerken, wel heel kinderlijke indruk fikse contactproblemen: zowel met vriendjes (vlg ouders) en ook met kinderpsychiater moeite zich abstract uit te drukken, terwijl hij normaal intelligent is (mavo) vlg ouders: laat met taal, als kind sterk gepreoccupeerd met voorw., geen fantasiespel

4 Diagnose autisme spectrum stoornis bij een puber met gemiddelde intelligentie bij wie niet eerder diagnostiek gedaan was omdat hij op school goed mee kwam (ondanks sociale problemen) en omdat. vader en grootvader mogelijk ook aan autisme leden zonder ernstig te disfunctioneren

5 Forensisch advies strafrechtelijk advies: taakstraf bemiddelingsgesprek (familie van) slachtoffer hulpverleningsadvies: psychoeducatie ouders (en andere familieleden) seksuele voorlichting ronnie sociale vaardigheidstraining etc. ronnie indien gewenst: diagnostiek vader

6 Vragen Hoe vaak gaan autismespectrumstoornissen en delinquentie samen? - hoeveel autistische kinderen zijn delinquent? - hoeveel jeugdige delinquenten hebben een a.s.s.? - waar bestaat die delinquentie zoal uit?

7 Hoeveel jongeren met autisme spectrum stoornissen vertonen delinquent gedrag? - Grotendeels onbekend - Onderzoek veelal beperkt tot case reports - 1 gestructureerd onderzoek bij hoog-functionerende autistische patiënten vond minder delinquent gedrag vergeleken met normale populatie (Woodbury-Smith) - Meestal alleen gekeken naar ernstige gewelddadige of sexuele delicten en bij volwassen patiënten

8 Waarom hebben jongeren met autisme spectrum stoornissen hoger risico voor delinquent gedrag? - Comorbiditeit met aggressief/antisociaal gedrag en ADHD - Sociale beperkingen zoals gebrek aan empathie en beperkingen in sociale interactie - Bijzondere interesses/obsessies

9 Hoeveel jeugdige delinquenten hebben een autisme spectrum stoornis? jongeren met politiecontacten alg. psychische stoornissen in 30% vd gevallen a.s.s.? jongeren die voorgeleid worden (rechtzaak) 2 à 3% (eigen onderzoek Doreleijers) tot 15% bij jongeren die verwezen zijn voor forensisch psychiatrisch onderzoek jongeren die in detentie zitten mogelijk 7-8% (buitenlands onderzoek)

10 Eigen onderzoek VUmc: Eerste verkenning van autistiforme kenmerken bij verschillende delinquente populaties met behulp van de Vragenlijst voor Inventarisatie van Sociaal gedrag van Kinderen (VISK, Hartman) 1. Zeer jeugdige delinquenten met eerste politiecontact 2. Jeugdige verdachten van zedendelicten

11 Vragen Hoe vaak gaan autismespectrumstoornissen en delinquentie samen? - hoeveel autistische kinderen zijn delinquent? - hoeveel jeugdige delinquenten vertonen autistiforme kenmerken? - waar bestaat de delinquentie bij deze groep zoal uit?

12 Zeer jeugdige delinquenten in nederland: een zorgwekkende ontwikkeling? Charlotte Geluk Lieke van Domburgh

13 Aanleiding onderzoek delinquent gedrag op jonge leeftijd is voorspellend voor diverse problemen op latere leeftijd niet alle delinquente kinderen groeien uit tot jongeren die ernstig en blijvend delinquent gedrag vertonen vroegtijdige interventie kan een deviante ontwikkeling voorkomen moffitt, 1993 loeber & farrington, 2000 kazdin & wassell, 2000 myers et al., 2000

14 Design t0 1 jaar 1 jaar t1 t2 hoog risico populatie van jonge kinderen met politiecontacten onderzoeken kinderen, ouders en leerkrachten op t0, t1 en t2 registratiesystemen politie en justitie

15 Deelnemers 313 kinderen voor het eerst met de politie in aanraking gekomen wegens normovertredend gedrag onder de 12 jaar (12-minners) uit politieregio s Utrecht, Gelderland-Midden, Rotterdam-Rijnmond

16 60% Psychopathologie 50% 40% 30% 20% 10% 0% adhd (disc) dbd (disc) adhd+dbd (disc) pdd (visk) depressie (kdvk) Overlap PDD met gedragsstoornis: 68% Overlap PDD met ADHD: 62%

17 Voorkomen PDD bij 12-minners Klinische score t0 t1 t0 en t1 PDDNOS 15.5% 12.9% 8.5% HFA 9.7% 8.2% 5.2% core symptoms PDDNOS 14.6% 13.4% 7.1% HFA 7.1% 5.6% 3.8%

18 delict kenmerken delict type handelswijze 60% 50% 40% 30% 20% 60% 50% 40% 30% 20% brandst vandalisme geweld overlast diefstal 10% 0% 10% 0% individueel 1 ander in groep totaal pdd

19 Jeugdige Zedendelinquenten Psychosociaal functioneren en psychiatrische problematiek Lisette t Hart-Kerkhoffs

20 Aanleiding onderzoek Om welke jongeren moeten we ons nu werkelijk zorgen maken? O.a. vanwege psychiatrische problemen

21 Psychiatrische problematiek Zowel internaliserende als externaliserende stoornissen Stemmingsstoornissen plus ADHD Autisme spectrum stoornissen

22 Jeugdige zedendelinquent Kindmisbruikers: sociaal isolement, internaliserende problematiek, seksueel misbruik Misbruikers van leeftijdgenoten: externaliserend probleemgedrag, heterogeen criminaliteitspatroon

23 Hoe & wat jarige mannelijke verdachten Verwezen naar Raad voor de Kinderbescherming en/of Justitiële Jeugdinstelling Drie groepen: Groepsplegers Soloverkrachters Kindmisbruikers

24 Autistiforme kenmerken Autistiforme kenmerken Totaal Solo Groep KM 0 PDD* HFA Combinatie met gedragsstoornis: 75% Combinatie met ADHD: 70%

25 Aanbevelingen voor praktijk Vaker screening op autisme spectrum stoornissen bij delinquenten, ook bij jonge kinderen met relatief milde delicten Alert zijn op delinquent gedrag in geval van samengaan autisme spectrum stoornis met gedragsstoornissen en/of ADHD Eerder signaleren, eerder aanvullende diagnostiek, eerder hulp voor jongere en ouders

26 Maar eerst: meer onderzoek Meer gestructureerd onderzoek naar voorkomen van delinquentie bij autisme spectrum stoornissen Uitwerken van onderzoeken bij delinquente populaties Verder ontwikkelen screeningsinstrumenten Betere specificatie van risicoprofiel Uitbreiden naar meerdere groepen (adolescenten met eerste politiecontact, detentiegroepen)