Multi-compenent model

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Multi-compenent model"

Transcriptie

1 Preventie van Kindermishandeling Rianne van der Zanden Trimbos-instituut Preventie kindermishandeling Opzet presentatie Aard, omvang en gevolgen van kindermishandeling Kindermishandeling en psychopathologie ouders Ouders met psychopathologie (kopp-ouders): aard en omvang probleem Preventie aanbod: overzicht kopp-interventies Voorbeeld: 1

2 Aard/omvang kindermishandeling Vormen van kindermishandeling Emotionele verwaarlozing (23%) Psychische mishandeling (12%) Lichamelijke mishandeling (7%) Seksueel misbruik (7%) Omvang kindermishandeling Onderzoek 1100 beroepsmatige informanten: Jaarlijks 3% van alle kinderen (0 t/m 17 jaar) slachtoffer van kindermishandeling Zelfrapportage 1800 leerlingen (12-16 jaar): 37 % ooit slachtoffer geweest 20 % afgelopen jaar slachtoffer geweest Bron: Verdurmen e.a., 2007; Van IJzendoorn e.a., 2007; Lamers-Winkelman e.a., 2007 Kindermishandeling: gevolgen Kinderen die in hun jeugd mishandeld zijn, hebben een verhoogd risico om een psychische stoornis te ontwikkelen Het maakt daarbij niet uit om welk type kindermishandeling het gaat Er is nog weinig bekend over de mechanismen waarlangs kindermishandeling leidt tot de problemen op latere leeftijd zelfwaardering, copingstijl, hechting, en externe beheersingsoriëntatie spelen hierin vermoedelijk een rol Bron: Verdurmen e.a.,

3 Relatie kindermishandeling en Psychopathologie ouders Gezinnen met kindermishandeling: vaak meerdere problemen zoals echtscheiding, uithuisplaatsing, psychische problemen van één van de ouders Kinderen van ouder(s) met psychopathologie: 3 keer zoveel kans op kindermishandeling KOPP-gezinnen vormen dus duidelijke risicogroep voor kindermishandeling * kopp= kinderen van ouders met psychische problemen Bron: Verdurmen e.a., 2007 Aard en omvang kopp probleem Aard en omvang problematiek Jaarlijks ouders met psychische en/of verslavingsproblemen 1 op de 3 kinderen ontwikkelt zelf psychische of verslavingsproblemen Kenmerken Kopp gezinnen Onvoorspelbaar gedrag ouder Parentificatie van kind Emotionele verwaarlozing kind Sociale isolatie 3

4 Preventieve interventies De GGZ en Verslavingszorg heeft een palet aan preventieve interventies ontwikkeld voor ouders met psychische en/of verslavingsproblemen en hun kinderen: het zogeheten Kopp-aanbod Doel van kopp interventies: de kans op psychische problemen bij het kind verkleinen door versterking van de beschermende factoren voor het kind Goede ouder-kind interactie Coping van het kind en sociale redzaamheid Steun van gezonde ouder Ondersteunend netwerk of vertrouwenspersoon Een heldere kijk van het kind op de ouderlijke problematiek Doelgroepen Kind Ouders Netwerk Hulpverleners 4

5 Doe-praat groepen Informatie Gespreksgroepen Weerbaarheids trainingen Brochures en video s Buddy s Pleeggezin Belangrijke andere steunfiguren Familie organisaties School educatie Massa media campagne Kind Netwerk 2 Maatschappij Ouders Multi-compenent model Vroegtijdige behandeling Moeder-kind begeleiding Ouder training Gezinsinterventie Gespreksgroepen Brochures en Video s Bijscholing Educatie Screenings instrument Protocol&training Samenwerking Case-mangement Consultatie Conferenties Multi-componenten benadering: Interventies ten behoeve van kinderen van ouders met psychiatrische problemen Hosman & Van Doesum, Prevention Research Centre, Nijmegen University 1999 Doe-praat groepen Informatie Gespreksgroepen Weerbaarheids trainingen Brochures en video s Buddy s Pleeggezin Kind Ouders Vroegtijdige behandeling Moeder-baby intervenitie Ouder training Gezinsinterventie Gespreksgroepen Brochures en Video s Ouder training Belangrijke andere steunfiguren Familie organisaties School educatie Massa media campagne Netwerk Maatschappij Hulpverleners Hulpverleners Multi-compenent model Bijscholing Educatie Screenings instrument Protocol&training Samenwerking Case-mangement Consultatie Conferenties Nationaal KOPP programma: Interventies ten behoeve van kinderen van ouders met psychiatrische problemen Hosman & Van Doesum, Prevention Research Centre, Nijmegen University

6 Oudertraining Doelgroep kopp-ouders is moeilijk bereikbaar Ontkenning problemen Ouderrol onderbelicht in hulpverlening aan deze doelgroep Schaamte- schuldgevoelens Angst voor uithuisplaatsing kind Praktische redenen Oudertraining via Internet Doel Bevorderen van het psycho-sociaal welbevinden van koppkinderen door vergroten van de opvoedcompetentie van ouders met psychische of verslavingsproblemen 6

7 Uitgangspunten KopOpOuders.nl Beschermende factoren voor kind via de ouders versterken Goede ouder-kind interactie Coping van het kind en sociale redzaamheid Steun van gezonde ouder Ondersteunend netwerk of vertrouwenspersoon Een heldere kijk van het kind op de ouderlijke problematiek Schaamte- en schuldgevoelens reduceren Zelfmanagement van ouders bevorderen 7

8 Online oudertraining Opzet cursus 8 gestructureerde sessies van 1,5 uur in chatbox 6 deelnemers per cursus 1 of 2 getrainde cursusleiders Werkwijze Optimale leeromgeving creëren door: Verminderen van schaamte en schuldgevoelens Opvoedcompetentie vergroten door: Psycho-educatie Aanleren van opvoedvaardigheden Discussie Hoe kunnen kopp-interventies, zoals Kopopouders.nl, breed worden geïmplementeerd in het kader van de (preventieve) aanpak kindermishandeling? 8

Ouderschap versterken voor ouders met psychische en/of verslavingsproblemen

Ouderschap versterken voor ouders met psychische en/of verslavingsproblemen Improving Mental Health by Sharing Knowledge Ouderschap versterken voor ouders met psychische en/of verslavingsproblemen Rianne van der Zanden (Trimbos-instituut) Merel Haverman (Trimbos-instituut) Judith

Nadere informatie

Herkennen gevolgen en signalen voor jeugdigen

Herkennen gevolgen en signalen voor jeugdigen Herkennen gevolgen en signalen voor jeugdigen u Eventuele psychische en/of verslavingsproblemen bij de ouders kunnen van invloed zijn op de opvoeding, ontwikkeling en (toekomstige) psychische gezondheid

Nadere informatie

Workshop 10: Het gezin in GGZ en Verslavingszorg

Workshop 10: Het gezin in GGZ en Verslavingszorg Workshop 10: Het gezin in GGZ en Verslavingszorg Door: - Rianne van der Zanden (Trimbos-instituut) - Froukje Kamstra en Pieter Brunner (De Gelderse Roos) - Peter de Vet (Regionaal Centrum Kinder en Jeugd

Nadere informatie

GGZ aanpak huiselijk geweld

GGZ aanpak huiselijk geweld GGZ aanpak huiselijk geweld Wat is er nodig en wat helpt Jeannette van Borren Mei 2011 Film moeder en zoon van Putten Voorkomen van problemen is beter en goedkoper dan genezen Preventieve GGZ interventies

Nadere informatie

Aandacht voor de kinderen van de cliënt KOPP & schouders Francisca Goedhart Désiré Groeneweg Stichting Labyrint-In Perspectief 22 november 2013 Landelijke stichting voor familieleden van en andere direct

Nadere informatie

Heeft u ook kinderen? KOPP-zorg in de Huisartsenpraktijk. Janet Miedema, POH GGZ Christine Weenink, kaderhuisarts GGZ Samen Sterker 22 januari 2015

Heeft u ook kinderen? KOPP-zorg in de Huisartsenpraktijk. Janet Miedema, POH GGZ Christine Weenink, kaderhuisarts GGZ Samen Sterker 22 januari 2015 Heeft u ook kinderen? KOPP-zorg in de Huisartsenpraktijk Janet Miedema, POH GGZ Christine Weenink, kaderhuisarts GGZ Samen Sterker 22 januari 2015 https://www.youtube.com/watch?v=s5vxyl9h XiM http://www.youtube.com/watch?v=x-

Nadere informatie

FACTSHEET KOPP/KVO. Kinderen van ouders met psychische problemen Kinderen van verslaafde ouders

FACTSHEET KOPP/KVO. Kinderen van ouders met psychische problemen Kinderen van verslaafde ouders FACTSHEET KOPP/KVO Kinderen van ouders met psychische problemen Kinderen van verslaafde ouders Deze factsheet biedt informatie aan gemeenten, zorgverzekeraars, hulpverleners en managers over een bijzondere

Nadere informatie

Als het misgaat.. bel ik jou Steun voor kinderen van 0-18 jaar die getuige zijn geweest van huiselijk geweld. JSO Marjanne van Esveld

Als het misgaat.. bel ik jou Steun voor kinderen van 0-18 jaar die getuige zijn geweest van huiselijk geweld. JSO Marjanne van Esveld Als het misgaat.. bel ik jou Steun voor kinderen van 0-18 jaar die getuige zijn geweest van huiselijk geweld JSO Marjanne van Esveld Programma Huiselijk geweld: beleving, cijfers, gevolgen, thema s Doelen

Nadere informatie

FACTSHEET KOPP/KVO. Kinderen van ouders met psychische problemen Kinderen van verslaafde ouders

FACTSHEET KOPP/KVO. Kinderen van ouders met psychische problemen Kinderen van verslaafde ouders FACTSHEET KOPP/KVO Kinderen van ouders met psychische problemen Kinderen van verslaafde ouders Kinderen van ouders met een psychisch probleem (KOPP) en kinderen van ouders met een verslaving (KVO) lopen

Nadere informatie

Inhoud. Ten geleide 11. Voorwoord 13. 1 Kindermishandeling een complex probleem 15 Jan van der Ploeg

Inhoud. Ten geleide 11. Voorwoord 13. 1 Kindermishandeling een complex probleem 15 Jan van der Ploeg 0 Inhoud Ten geleide 11 Voorwoord 13 1 Kindermishandeling een complex probleem 15 Jan van der Ploeg 1.1 Inleiding 15 1.2 Vormen van kindermishandeling 15 1.2.1 Definities 15 1.2.2 Gebruikelijke vormen

Nadere informatie

Kinderen van Ouders met Psychiatrische Problemen en/of Verslavingsproblematiek

Kinderen van Ouders met Psychiatrische Problemen en/of Verslavingsproblematiek Presentatie Stichting Landelijke Koepel Familieraden Kinderen van Ouders met Psychiatrische Problemen en/of Verslavingsproblematiek Ton Bellemakers Preventiewerker VICTAS & Annemiek Baak-Wilbrink Orthopedagoog

Nadere informatie

Informatie voor hulpverleners over preventieactiviteiten voor kinderen en ouders

Informatie voor hulpverleners over preventieactiviteiten voor kinderen en ouders preventieprogramma kopp/kvo zuid-limburg Informatie voor hulpverleners over preventieactiviteiten voor kinderen en ouders Kinderen van Ouders met Psychische Problemen (KOPP) Kinderen van Verslaafde Ouders

Nadere informatie

Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos

Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos Bijlage 2 Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos A1 Uitbrengen jaarkrant A2 Advertentie huis aan huis bladen A3 Consultatie B1 Brochures

Nadere informatie

Kinderen van ouders met een afhankelijkheidsprobleem KOAP. Gezondheidsconferentie 2016

Kinderen van ouders met een afhankelijkheidsprobleem KOAP. Gezondheidsconferentie 2016 Kinderen van ouders met een afhankelijkheidsprobleem KOAP Gezondheidsconferentie 2016 Probleem KOAP? Aandacht voor KOAP Herkenning geven Opgroeien in een gezin met stress en negatieve interacties Jonge

Nadere informatie

Tijne Berg- le Clercq Senior inhoudelijk medewerker, Nederlands. Onderzoeker, Verwey-Jonker Instituut. JeugdZo! 7 november, 2012

Tijne Berg- le Clercq Senior inhoudelijk medewerker, Nederlands. Onderzoeker, Verwey-Jonker Instituut. JeugdZo! 7 november, 2012 Wat werkt in de aanpak van kindermishandeling? Tijne Berg- le Clercq Senior inhoudelijk medewerker, Nederlands Jeugdinstituut t Jodi Mak Onderzoeker, Verwey-Jonker Instituut JeugdZo! 7 november, 2012 Opzet

Nadere informatie

Literatuur 145. Het Nederlands Jeugdinstituut: kennis over jeugd en opvoeding 173

Literatuur 145. Het Nederlands Jeugdinstituut: kennis over jeugd en opvoeding 173 Inhoud Inleiding 7 Deel 1: Theorie 1. Kindermishandeling in het kort 13 1.1 Inleiding 13 1.2 Aard en omvang 13 1.3 Het ontstaan van mishandeling en verwaarlozing 18 1.4 Gevolgen van kindermishandeling

Nadere informatie

Praten helpt. Informatie voor hulpverleners

Praten helpt. Informatie voor hulpverleners Praten helpt Informatie voor hulpverleners KOPP/KVO preventie voor ouders en kinderen Jaarlijks krijgen in Nederland 1,6 miljoen kinderen en jongeren onder de 22 jaar te maken met een psychische ziekte

Nadere informatie

Workshop het vergeten kind

Workshop het vergeten kind Workshop het vergeten kind Hieronder vinden jullie de beloofde informatie en een aantal tools en links die handig kunnen zijn bij het werken met KOPP kinderen en /of tijdens de kindcheck. Volgens een Nederlands

Nadere informatie

Een verborgen epidemie

Een verborgen epidemie Een verborgen epidemie The three types of ACEs include: Omschrijving kindermishandeling Elke vorm van voor het kind of de jongere tot 18 jaar schadelijk lichamelijk, seksueel of psychisch contact Door

Nadere informatie

OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS

OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS 2 Als u psychische problemen heeft of last van stress, is de zorg voor kinderen soms een hele klus. Ouders en gezinnen verdienen onder deze omstandigheden extra aandacht en

Nadere informatie

Inhoud VII. 2 Integrale hulpverlening door gezinspolikliniek en gezinspsychiatrie... 7 2.1 Gezinspolikliniek... 8 2.2 Het vak gezinspsychiatrie...

Inhoud VII. 2 Integrale hulpverlening door gezinspolikliniek en gezinspsychiatrie... 7 2.1 Gezinspolikliniek... 8 2.2 Het vak gezinspsychiatrie... VII 1 KOPP/KVO-kinderen............................................................ 1 1.1 Indrukwekkende cijfers over KOPP/KVO-kinderen in Nederland..................... 2 1.2 Waarom KOPP/KVO-kinderen

Nadere informatie

Je vader en/of moeder verslaafd? Transgenerationele overdracht van verslaving

Je vader en/of moeder verslaafd? Transgenerationele overdracht van verslaving Je vader en/of moeder verslaafd? Transgenerationele overdracht van verslaving Drs. Margreet van der Meer Hoofd Kwaliteit Innovatie Centrum VNN Lectoraat Verslavingskunde Hanzehogeschool Je vader en/of

Nadere informatie

Methoden voor een samenhangende en effectieve preventie van huiselijk geweld

Methoden voor een samenhangende en effectieve preventie van huiselijk geweld Methoden voor een samenhangende en effectieve preventie van huiselijk geweld Prof. dr. Clemens Hosman Prevention Research Centre Universiteit Maastricht Radboud Universiteit Nijmegen Thema s Focus op preventie:

Nadere informatie

Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik

Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik Burgemeesters op de bres Presentatie: Linda de Haas Erik Jan de Wilde Sara Etty programmamedewerker Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik expert

Nadere informatie

De rol van GGZ preventie in een integrale benadering van de gezondheid

De rol van GGZ preventie in een integrale benadering van de gezondheid De rol van GGZ preventie in een integrale benadering van de gezondheid Implicaties voor praktijk, beleid en regie Prof. dr. Clemens M.H. Hosman Prevention Research Centre Maastricht University & Radboud

Nadere informatie

Websites. Voor jezelf

Websites. Voor jezelf Websites Voor jezelf www.drinktest.nl en www.watdrinkjij.nl Op deze sites kan de 18-plusser aan de hand van een korte test zien hoe het met zijn drankgebruik is gesteld. Tevens worden er adviezen gegeven

Nadere informatie

Wat werkt voor kinderen van ouders met psychische problemen?

Wat werkt voor kinderen van ouders met psychische problemen? Wat werkt voor kinderen van ouders met psychische problemen? Mariska Zoon Nederlands Jeugdinstituut Tijne Berg - le Clercq Infolijn t (030) 230 65 64 e infojeugd@nji.nl Mei 2014 i www.nji.nl Kinderen van

Nadere informatie

Veilig Thuis. Inhoud programma. Veilig Thuis: wettelijke taak. Kindermishandeling maanden tot 110 jaar

Veilig Thuis. Inhoud programma. Veilig Thuis: wettelijke taak. Kindermishandeling maanden tot 110 jaar Disclosure belangen spreker Veilig Thuis Kindermishandeling en Huiselijk Geweld (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Psychisch of Psychiatrie? 12-06-2012

Psychisch of Psychiatrie? 12-06-2012 Wat is een psychische stoornis? Een psychische stoornis is een patroon van denken, voelen en gedrag dat binnen de geldende cultuur ongebruikelijk is. Het patroon veroorzaakt last bij de persoon zelf en/of

Nadere informatie

Samenvatting Inleiding Onderzoeksaanpak

Samenvatting Inleiding Onderzoeksaanpak 1 2 1. Samenvatting Inleiding Kinderen hebben recht op bescherming tegen kindermishandeling, zo staat in het VN- Kinderrechtenverdrag (IVRK). Toch komt kindermishandeling in Nederland nog steeds op grote

Nadere informatie

Kindspoor Fier Fryslân

Kindspoor Fier Fryslân Kindspoor Fier Fryslân Het kind centraal stellen Denken vanuit het perspectief van het kind Fier Fryslân is een expertise- en behandelcentrum op het terrein van geweld in afhankelijkheids- relaties 1 Wij

Nadere informatie

en jongeren Oolgaardt lezing 24 juni 2008 Ireen de Graaf Trimbos-instituut 2008 1

en jongeren Oolgaardt lezing 24 juni 2008 Ireen de Graaf Trimbos-instituut 2008 1 Depressie bij kinderen en jongeren Oolgaardt lezing 24 juni 2008 Ireen de Graaf Trimbos-instituut 2008 1 Welbevinden ebe van Nederlandse kinderen Nederlandse kinderen het gelukkigst in Europa 92% 12-24

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)

Nadere informatie

Visie op de Jeugd GGZ in de regio Groot Amsterdam 2015 2016

Visie op de Jeugd GGZ in de regio Groot Amsterdam 2015 2016 Visie op de Jeugd GGZ in de regio Groot Amsterdam 2015 2016 Versie 1, april 2015 SIGRA Netwerk Jeugd GGZ INHOUDSOPGAVE 1. Doelstelling 2. Psychische aandoeningen bij de jeugd in cijfers 3. Jeugd GGZ binnen

Nadere informatie

NPM-2017 NATIONALE PREVALENTIESTUDIE MISHANDELING VAN KINDEREN EN JEUGDIGEN. Samenvatting

NPM-2017 NATIONALE PREVALENTIESTUDIE MISHANDELING VAN KINDEREN EN JEUGDIGEN. Samenvatting Samenvatting NPM-2017 NATIONALE PREVALENTIESTUDIE MISHANDELING VAN KINDEREN EN JEUGDIGEN Leiden University, Institute of Education and Child Studies TNO Child Health Lenneke Alink / Mariëlle Prevoo / Sheila

Nadere informatie

Het betrekken van familieleden bij de behandeling van dubbele diagnose

Het betrekken van familieleden bij de behandeling van dubbele diagnose Het betrekken van familieleden bij de behandeling van dubbele diagnose Maarten Smeerdijk Congres LEDD, 21 april 2011 AMC, zorglijn Vroege Psychose Waarom familieleden betrekken bij de behandeling van DD?

Nadere informatie

Mariëlle Dekker Direkteur Augeo Foundation

Mariëlle Dekker Direkteur Augeo Foundation Mariëlle Dekker Direkteur Augeo Foundation WHY aanpak kindermishandeling Veilig opgroeien Herstel WHY van het schadefonds maatschappelijke uiting solidariteit erkenning van het onrecht en leed geschade

Nadere informatie

Het kind van. Het onzichtbare kind Samen een kindreflex maken in de GGZ. Kris Holemans - Familieplatform Geestelijke Gezondheid

Het kind van. Het onzichtbare kind Samen een kindreflex maken in de GGZ. Kris Holemans - Familieplatform Geestelijke Gezondheid Het kind van Het onzichtbare kind Samen een kindreflex maken in de GGZ Kris Holemans - Familieplatform Geestelijke Gezondheid PROGRAMMA o KOPP KOAP: het kind van o (KOPP KOAP: de ouder met ) o Aanpak o

Nadere informatie

Hoe stoppen we het geweld in de jeugdzorg? Adviezen van jongeren met ervaring

Hoe stoppen we het geweld in de jeugdzorg? Adviezen van jongeren met ervaring Hoe stoppen we het geweld in de jeugdzorg? Adviezen van jongeren met ervaring Inleiding Vol interesse lazen we de aanbevelingen in het rapport van de commissie De Winter over geweld in de jeugdzorg. Het

Nadere informatie

INDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ

INDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ INDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ Inhoudsopgave Indigo Brabant 2 Wat is de Basis GGZ? 2 Wat kan Indigo mij bieden? 4 1. POH-GGZ 2. Generalistische Basis GGZ Specialistische GGZ 7 Heeft u vragen? 7 Contact

Nadere informatie

Psychologische zorg voor kinderen en jongeren. De Golfbreker Preventie en psychologische zorg voor kinderen en jongeren. Samen werken aan jezelf

Psychologische zorg voor kinderen en jongeren. De Golfbreker Preventie en psychologische zorg voor kinderen en jongeren. Samen werken aan jezelf Psychologische zorg voor kinderen en jongeren De Golfbreker Preventie en psychologische zorg voor kinderen en jongeren Samen werken aan jezelf Inhoud Belang psychologische zorg voor jeugd Psychologische

Nadere informatie

Hulpverlening voor kinderen na partnergeweld: Wat werkt? Hoe? Voor wie?

Hulpverlening voor kinderen na partnergeweld: Wat werkt? Hoe? Voor wie? Hulpverlening voor kinderen na partnergeweld: Wat werkt? Hoe? Voor wie? 7 november 2016 Mathilde Overbeek Yulius Academie / Vrije Universiteit Clasien de Schipper, Francien Lamers-Winkelman, Carlo Schuengel

Nadere informatie

Inleiding. Familiale kwetsbaarheid en geslacht. Samenvatting

Inleiding. Familiale kwetsbaarheid en geslacht. Samenvatting Inleiding Depressie en angst zijn veel voorkomende psychische stoornissen. Het ontstaan van deze stoornissen is gerelateerd aan een breed scala van risicofactoren, zoals genetische kwetsbaarheid, neurofysiologisch

Nadere informatie

Mentale Gezondheidsbevordering op school

Mentale Gezondheidsbevordering op school Mentale Gezondheidsbevordering op school Prof. Dr. Clemens Hosman Radboud Universiteit Nijmegen Maastricht University Netwerkbijeenkomst Gezonde School De Refter, 10 mei 2012 Thema s Wat bedoelen we met

Nadere informatie

Kinderen van psychisch zieke of verslaafde ouders in beeld krijgen. 8 tips voor een oudergesprek

Kinderen van psychisch zieke of verslaafde ouders in beeld krijgen. 8 tips voor een oudergesprek Kinderen van psychisch zieke of verslaafde ouders in beeld krijgen 8 tips voor een oudergesprek Psychische en verslavingsproblemen hebben invloed op het sociale, emotionele en cognitieve functioneren van

Nadere informatie

Wanneer zijn zorgen om mijn kinderen relevant?

Wanneer zijn zorgen om mijn kinderen relevant? Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen p/a Dimence Postbus 398 7600 AJ Almelo www.kenbis.nl Opgroeien en de bipolaire stoornis Als ouder met een bipolaire stoornis kun je je zorgen maken over je kinderen;

Nadere informatie

Inleiding 11. 1 Sociale psychiatrie 19 Ivonne van der Padt. 2 Elementen van een sociaal- psychiatrische methodiek 45 Ben Venneman

Inleiding 11. 1 Sociale psychiatrie 19 Ivonne van der Padt. 2 Elementen van een sociaal- psychiatrische methodiek 45 Ben Venneman Inhoud Inleiding 11 1 Sociale psychiatrie 19 Ivonne van der Padt 1.1 Inleiding 19 1.2 Stand houden ondanks golfbewegingen 19 1.3 Uitgangspunten van de sociale psychiatrie 24 1.4 Sociale psychiatrie in

Nadere informatie

llochtone meiden en vrouwen in-zicht

llochtone meiden en vrouwen in-zicht 2010 PROJECTEN Nieuwsbrief INHOUD Allochtone meiden & vrouwen in-zicht (Vervolg project) Kinderen aan zet (Onderzoek naar de gevolgen voor kinderen van het hebben van een moeder die seksueel misbruikt

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 31 015 Kindermishandeling Nr. 82 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den

Nadere informatie

SIK-lijst Instructie voor gebruik en basisinformatie jeugdige en ouder

SIK-lijst Instructie voor gebruik en basisinformatie jeugdige en ouder Bijlage 2 SIK-lijst Instructie voor gebruik en basisinformatie jeugdige en ouder Richtlijnen Jeugdhulp / KOPP / richtlijn / pagina 53 Hoe te gebruiken? U kunt de SIK-lijst voor, tijdens of na het gesprek

Nadere informatie

Hulp bij huiselijk geweld

Hulp bij huiselijk geweld Hulp bij huiselijk geweld Beter voor elkaar 2 Huiselijk geweld Wat is huiselijk geweld? Bij huiselijk geweld denk je al gauw aan een man die zijn vrouw of zijn kinderen slaat. Maar er zijn veel meer soorten

Nadere informatie

Cijfers huiselijk geweld en kindermishandeling

Cijfers huiselijk geweld en kindermishandeling Cijfers huiselijk geweld en kindermishandeling In Nederland heeft 40% van de bevolking ooit te maken gehad met huiselijk geweld Jaarlijks 200.000 mensen in Nederland slachtoffer van huiselijk geweld In

Nadere informatie

Peter van der Ende. Senior-onderzoeker onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen. Lectoraat Rehabilitatie Groningen.

Peter van der Ende. Senior-onderzoeker onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen. Lectoraat Rehabilitatie Groningen. Peter van der Ende Senior-onderzoeker onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen Werkplek Jeugdzorg Mensen met verstandelijke beperkingen.fysieke beperkingen.psychiatrische beperkingen

Nadere informatie

Ter vermindering van (de gevolgen van) Kindermishandeling en huiselijk geweld

Ter vermindering van (de gevolgen van) Kindermishandeling en huiselijk geweld Ter vermindering van (de gevolgen van) Kindermishandeling en huiselijk geweld Paul Baeten Cees Hoefnagels Jeugd in Onderzoek Jeugd in Onderzoek Den Bosch 14 maart 2016 Elke vorm van voor een minderjarige

Nadere informatie

Seksueel misbruik bij mensen met een verstandelijke beperking

Seksueel misbruik bij mensen met een verstandelijke beperking 1 Seksueel misbruik bij mensen met een verstandelijke beperking Onbestaanbaar waar. We kunnen en willen het niet geloven. Tegelijkertijd willen we helpen; maar hoe? Hoe voorkom je de impasse waarin iedereen

Nadere informatie

Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inleiding Meldcode Meldcode/Richtlijn

Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inleiding Meldcode Meldcode/Richtlijn Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Inleiding 3 Wat is misbruik en mishandeling? 3 Wat is huiselijk geweld? 4 Meldcode 5 Meldcode/Richtlijn 6 Wie gaat het gesprek voeren? 6 Mogelijke gevolgen Fout! Bladwijzer

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Effectief implementeren in de organisatie 1 Programma Presentatie - Kennisquiz Checklist Vraag 1 Schrijf zoveel mogelijk vormen van huiselijk geweld en kindermishandeling

Nadere informatie

4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen

4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen Alle ouders met kinderen tot 4 jaar die in ons werkgebied wonen. Pedagoog. 4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen Dit aanbod is gericht op kinderen die naar de basisschool gaan en hun ouders.

Nadere informatie

Ouderschap voor de rest van je leven KOPP op de KIB in Eindhoven

Ouderschap voor de rest van je leven KOPP op de KIB in Eindhoven Ouderschap voor de rest van je leven KOPP op de KIB in Eindhoven Ilona van Houten en Gaston van Gaalen, GGzE KIB Cecilia van der Zeeuw, GGzE Kind&Jeugd programma KOPP Stellingen Hoe is er aandacht voor

Nadere informatie

De lessen kunnen op elk gewenst tijdstip bekeken worden. Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige.

De lessen kunnen op elk gewenst tijdstip bekeken worden. Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige. 4.2.12. Digitale opvoedondersteuning voor ouders van het jonge kind Ondersteuning in de vorm van een aantal online lessen voor ouders met kinderen tot 4 jaar, om ze voor te bereiden op de (toekomstige)

Nadere informatie

Bij kindermishandeling gaat het vaak om eenmalige gebeurtenissen die uit de hand gelopen zijn. a. Waar

Bij kindermishandeling gaat het vaak om eenmalige gebeurtenissen die uit de hand gelopen zijn. a. Waar Eindtoets Casus Probleemouders Vraag 1 Naar schatting 50.000 kinderen zijn per jaar slachtoffer van kindermishandeling. Vraag 2 Bij kindermishandeling gaat het vaak om eenmalige gebeurtenissen die uit

Nadere informatie

Ongemerkt problematisch. Marieke Zwaanswijk (onderzoeker NIVEL) Marijke Lutjenhuis (huisarts)

Ongemerkt problematisch. Marieke Zwaanswijk (onderzoeker NIVEL) Marijke Lutjenhuis (huisarts) Ongemerkt problematisch Marieke Zwaanswijk (onderzoeker NIVEL) Marijke Lutjenhuis (huisarts) Kijk, als een kind zich opzettelijk uit de auto gooit, dan is het vrij duidelijk dat er iets mis is. Dan heb

Nadere informatie

Ondersteuning Volwassenen zorg door Ouder/kind programma bij Persoonlijkheidsstoornissen en Fact teams D&D door Jeugddeskundigen Indigo

Ondersteuning Volwassenen zorg door Ouder/kind programma bij Persoonlijkheidsstoornissen en Fact teams D&D door Jeugddeskundigen Indigo Ondersteuning Volwassenen zorg door Ouder/kind programma bij Persoonlijkheidsstoornissen en Fact teams D&D door Jeugddeskundigen Indigo Karin Slotema, manager zorg en psychiater Centrum Persoonlijkheids

Nadere informatie

Richtlijn JGZ-richtlijn Kindermishandeling

Richtlijn JGZ-richtlijn Kindermishandeling Richtlijn JGZ-richtlijn Kindermishandeling 2. Gevolgen van kindermishandeling voor kind en omgeving De emotionele, lichamelijke en intellectuele ontwikkeling van een kind berust op genetische mogelijkheden

Nadere informatie

KopOpOuders Online. Interventie. Samenvatting Doel

KopOpOuders Online. Interventie. Samenvatting Doel Interventie KopOpOuders Online Samenvatting Doel De doelstelling van de online oudercursus KopOpOuders is de bevordering van het psychosociaal welbevinden van kopp/kvo-kinderen door vergroting van de opvoedcompetentie

Nadere informatie

Praten met familie 29-09- 15. Hulpverleners: Last of lust. Last / lastig. Lust. Stichting Labyrint-in Perspectief

Praten met familie 29-09- 15. Hulpverleners: Last of lust. Last / lastig. Lust. Stichting Labyrint-in Perspectief Praten met familie Francisca Goedhart, Stichting Labyrint- in Perspectief Jacklin Goudsblom, GGZ Noor Holland Noord en PIMM trainer. Hulpverleners: Last of lust Last / lastig (hulpverlener = hv) Lust (hulpverlener

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 207 208 Deel I Het wordt steeds belangrijker gevonden om kinderen een stem te geven. Hierdoor kunnen kinderen beter begrepen worden en kan hun ontwikkeling worden geoptimaliseerd.

Nadere informatie

Doorkiesnummer

Doorkiesnummer Aan de Vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Datum 3 mei 2018 Contactpersoon Mieneke Kwist Onderwerp AO Preventie

Nadere informatie

OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS

OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS U heeft zich aangemeld bij MET ggz voor begeleiding bij of behandeling van uw psychische klachten. Dat is een hele stap! Veel ouders die bij ons in zorg komen geven aan dat

Nadere informatie

Aandachtspunten en tips voor gesprekken met ouders en kinderen 7

Aandachtspunten en tips voor gesprekken met ouders en kinderen 7 Bijlage 4 Aandachtspunten en tips voor gesprekken met ouders en kinderen 7 Richtlijnen Jeugdhulp / KOPP / richtlijn / pagina 69 Deze bijlage geeft hulpverleners tips en suggesties voor het gesprek met

Nadere informatie

PLEEGZORG PLEEGZORGPROCES WERKKAART 1

PLEEGZORG PLEEGZORGPROCES WERKKAART 1 PROCES WERKKAART 1 Deze kaart geeft een overzicht van de stappen in het pleegzorgproces. 1. VOORBEREIDING OP PLAATSING Screen pleegouders. Zorg voor een zorgvuldige match tussen pleegkind en ouders en

Nadere informatie

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische

Nadere informatie

Definities. Suïcide. Suïcidepoging/automutilatie

Definities. Suïcide. Suïcidepoging/automutilatie Programma Definities Suïcide Suïcide is een handeling met een dodelijke afloop, door de overledene geïnitieerd en uitgevoerd, in de verwachting van een potentieel dodelijke afloop, met de bedoeling gewenste

Nadere informatie

probleem en stoornis Inhoud van deze presentatie Het NJi Risicofactoren en zo Het Probleem Wat te doen? Erik Jan de Wilde

probleem en stoornis Inhoud van deze presentatie Het NJi Risicofactoren en zo Het Probleem Wat te doen? Erik Jan de Wilde probleem en stoornis Erik Jan de Wilde Inhoud van deze presentatie Het NJi Risicofactoren en zo Het Probleem Wat te doen? 2 1 Wat is/doet het NJi? Voor professionals in de jeugdsector Kenniscentrum, 3

Nadere informatie

Kind krijgt niet de mogelijkheid om beide ouders in gelijke mate als ouder te beleven;

Kind krijgt niet de mogelijkheid om beide ouders in gelijke mate als ouder te beleven; Op basis van onderzoeken in binnen en buitenland blijkt dat een scheiding effecten kan hebben op kinderen. Hier onder staat welke effecten het heeft voor kinderen van verschillende leeftijden (Van der

Nadere informatie

Positioneren van de SPV

Positioneren van de SPV Regiobijeenkomst SPV-en Friesland 27 november 2014 Positioneren van de SPV Gerard Lohuis Historie van SPV Eind jaren 60 vorige eeuw - Opnamebekorten - Opname voorkomen - Professional die in de thuissituatie

Nadere informatie

3/13/2014 EFFECTIEVE HULPVERLENING VOOR KINDEREN NA PARTNERGEWELD. Preventieve cursus voor kinderen blootgesteld aan partnergeweld

3/13/2014 EFFECTIEVE HULPVERLENING VOOR KINDEREN NA PARTNERGEWELD. Preventieve cursus voor kinderen blootgesteld aan partnergeweld EFFECTIEVE HULPVERLENING VOOR KINDEREN NA PARTNERGEWELD MATHILDE OVERBEEK, CLASIEN DE SCHIPPER FRANCIEN LAMERSWINKELMAN, CARLO SCHUENGEL PARTNERGEWELD Partnergeweld komt veel voor Getuige zijn van partnergeweld

Nadere informatie

SAMEN Vroegdetectie bij kinderen van 0 tot 6 jaar en hun gezin. Voorstelling innovatief project OOOC Ter Heide

SAMEN Vroegdetectie bij kinderen van 0 tot 6 jaar en hun gezin. Voorstelling innovatief project OOOC Ter Heide SAMEN Vroegdetectie bij kinderen van 0 tot 6 jaar en hun gezin Voorstelling innovatief project OOOC Ter Heide Ontstaan Vanuit de reguliere werking doen we volgende vaststellingen: 1. Probleemgedrag bij

Nadere informatie

Trainingshuis Ouder & Kind

Trainingshuis Ouder & Kind Trainingshuis Ouder & Kind Radar 2015 Ouders met een verstandelijke beperking Ellen Gelissen (MSc.), gedragskundige Radar Aanleiding Ouder- Kind huis Toenemend aantal cliënten binnen Radar met een kinderwens

Nadere informatie

Handreiking voor het inzetten van een preventie- en zorgarrangement. Van vaak gespannen tot angststoornis

Handreiking voor het inzetten van een preventie- en zorgarrangement. Van vaak gespannen tot angststoornis Handreiking voor het inzetten van een preventie- en zorgarrangement Van vaak gespannen tot angststoornis In het nieuwe jeugdstelsel richten gemeenten hun eigen preventie- en zorgaanbod voor kinderen, jongeren

Nadere informatie

Richtlijn / info voor ouders. Stemmingsproblemen in de jeugdhulp. Richtlijnen Jeugdhulp aanbevelingen voor de praktijk.

Richtlijn / info voor ouders. Stemmingsproblemen in de jeugdhulp. Richtlijnen Jeugdhulp aanbevelingen voor de praktijk. Richtlijn / info voor ouders Stemmingsproblemen in de jeugdhulp Richtlijnen Jeugdhulp aanbevelingen voor de praktijk NVO, NVMW en NIP 2014 Nederlands Vereniging van Maatschappelijk Werkers, Nederlands

Nadere informatie

Florieke Stofmeel Training Coaching Advies

Florieke Stofmeel Training Coaching Advies Florieke Stofmeel Training Coaching Advies www.flexflow.nl Voor pr Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Aanpak van kindermishandeling! Visie Voorkomen is beter dan genezen Preventie, op

Nadere informatie

Interculturele psychiatrie en jeugd-ggz

Interculturele psychiatrie en jeugd-ggz Interculturele psychiatrie en jeugd-ggz mr.dr. Lieke van Domburgh Onderzoeker Vumc, afd. Kinder- en Jeugdpsychiatrie Hoofd afdeling O&O Intermetzo prevalentie problemen: etniciteit en gender (Zwirs 2006)

Nadere informatie

Vroegdetectie in de GGZ

Vroegdetectie in de GGZ Vroegdetectie in de GGZ Workshopronde 1 Workshop 1 Preventieve Zorg Coördinatie voor gezinnen van ouders met psychiatrische problemen Henny Wansink, stafmedewerker specialismevorming, Parnassia Academie;

Nadere informatie

GO Jeugd 2008 Mishandeling

GO Jeugd 2008 Mishandeling GO Jeugd 2008 Mishandeling Samenvatting mishandeling Uit de gegevens van GO Jeugd 2008 van GGD Fryslân blijkt dat 7% van de 12 t/m 18 jarigen in Fryslân geestelijk wordt mishandeld. Ook wordt 4% lichamelijk

Nadere informatie

Feit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen

Feit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen Feit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen www.babyextra.nl Dineke Brouwers (JGZ) en Cecilia van der Zeeuw (GGzE) Baby Extra Transformeren doe je

Nadere informatie

Vraag 4 Vul in het antwoordformulier in het schema in om welke vorm van mishandeling het gaat:

Vraag 4 Vul in het antwoordformulier in het schema in om welke vorm van mishandeling het gaat: Feedbackvragen Casus Janna Vraag 1 Lees de tekst Definitie van kindermishandeling en bekijk de Kennismaking en de scènes 1, 2 en 3. Beantwoord daarna de vraag. Welke van de volgende facetten of kenmerken

Nadere informatie

Presentatie. POP poli Aandachtspunten bij kinderwens, zwangerschap en bevalling bij cliënten met psychische klachten/aandoeningen.

Presentatie. POP poli Aandachtspunten bij kinderwens, zwangerschap en bevalling bij cliënten met psychische klachten/aandoeningen. Astrid Pool, CPV/SPV Werkzaam bij GGZ-NHN PEAC Heerhugowaard (Persoonlijkheid, Eetstoornissen, ADHD en Complexe trauma) Ziekenhuispsychiatrie en POP Poli Presentatie POP poli Aandachtspunten bij kinderwens,

Nadere informatie

Elk kind heeft een stem. kun je die horen? Symposium Geef het kind een stem voorafgaand aan promotie van Froukje Snoeren Maastricht

Elk kind heeft een stem. kun je die horen? Symposium Geef het kind een stem voorafgaand aan promotie van Froukje Snoeren Maastricht Improving Mental Health by Sharing Knowledge Elk kind heeft een stem kun je die horen? Symposium Geef het kind een stem voorafgaand aan promotie van Froukje Snoeren Maastricht 3 December, Maastricht Cees

Nadere informatie

Happyles. Online stepped-care aanbod. Mentale veerkracht voor jongeren in Voortgezet Onderwijs en Middelbaar Beroepsonderwijs

Happyles. Online stepped-care aanbod. Mentale veerkracht voor jongeren in Voortgezet Onderwijs en Middelbaar Beroepsonderwijs Happyles Online stepped-care aanbod Mentale veerkracht voor jongeren in Voortgezet Onderwijs en Middelbaar Beroepsonderwijs Wat is Happyles? Happyles is een stepped-care e-learning aanbod voor jongeren

Nadere informatie

Directe Hulp bij Huiselijk. U staat er niet alleen voor!

Directe Hulp bij Huiselijk. U staat er niet alleen voor! Directe Hulp bij Huiselijk Geweld U staat er niet alleen voor! U krijgt hulp Wat nu? U bent in contact geweest met de politie of u heeft zelf om hulp gevraagd. Daarom krijgt u nu Directe Hulp bij Huiselijk

Nadere informatie

4.2.2. Shantala babymassage (individuele begeleiding)

4.2.2. Shantala babymassage (individuele begeleiding) 4.2. Aanbod voor ouders van het jonge kind Dit aanbod is veelal gericht op ouders met kinderen tot 4 jaar. Een aantal producten zijn inzetbaar voor een bredere doelgroep. De producten Home-Start, Vroegtijdige

Nadere informatie

Huiselijk Geweld & Kindermishandeling. Daniëlle Kerkhof & José Huis in t Veld

Huiselijk Geweld & Kindermishandeling. Daniëlle Kerkhof & José Huis in t Veld Huiselijk Geweld & Kindermishandeling Daniëlle Kerkhof & José Huis in t Veld Inhoud 1. Wat is kindermishandeling; Quiz 2. De meldcode; 5 stappen 3. AMK werkwijze 4. Signaleren in het basisonderwijs 5.

Nadere informatie

ABC - Ambulant Behandelcentrum

ABC - Ambulant Behandelcentrum ABC - Ambulant Behandelcentrum Als het thuis en/of op school dreigt vast te lopen Informatie voor verwijzers Kom verder! www.ln5.nl Vergroten van sociale competenties. Vergroten zelfbeeld/zelfvertrouwen.

Nadere informatie

Behoefte aan begeleiding vanwege een lichamelijke beperking.

Behoefte aan begeleiding vanwege een lichamelijke beperking. Bijlage 4 Ondersteuningsprofielen Jeugd (vooralsnog concept) Sociaal Domein Fryslân Profiel 1 Behoefte aan het verbeteren van psychosociaal functioneren jeugdige en verbeteren van gezinscommunicatie. Profiel

Nadere informatie

De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s. Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei Samenvatting

De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s. Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei Samenvatting De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei 2018 De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s pagina 2 van 6 Bij kinderen met traumatische ervaringen (ernstige negatieve jeugdervaringen),

Nadere informatie

Doelgroepanalyse Centrum voor Trauma en Gezin

Doelgroepanalyse Centrum voor Trauma en Gezin Doelgroepanalyse Centrum voor en Gezin Efua Campbell & Inez Berends December 2013 PI Research is gevraagd om voor het Centrum voor en Gezin van de Bascule een doelgroepanalyse uit te voeren. Aan de hand

Nadere informatie

Presentatie Huiselijk Geweld

Presentatie Huiselijk Geweld Definitie: Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke- of familiekring van het slachtoffer wordt gepleegd. Hieronder vallen lichamelijke en seksuele geweldpleging, belaging en bedreiging

Nadere informatie

De vijf stappen van de meldcode worden ook beschreven op de website van ZorgOog-jeugd en gezin Achterhoek: www.zorgoogachterhoek.nl.

De vijf stappen van de meldcode worden ook beschreven op de website van ZorgOog-jeugd en gezin Achterhoek: www.zorgoogachterhoek.nl. Verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling De wet Verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling treedt 1 juli 2013 in werking. De meldcode is bedoeld om professionals sneller

Nadere informatie

Verslag sessie 3: seksueel grensoverschrijdend gedrag

Verslag sessie 3: seksueel grensoverschrijdend gedrag Verslag sessie 3: seksueel grensoverschrijdend gedrag a. Reactie discuttant (Erika Frans) De resultaten van Sexpert zijn gelijklopend met eerder onderzoek: o Meer vrouwen dan mannen zijn het slachtoffer

Nadere informatie