Wat beantwoordt. De Pleegouder Pleegkind Interventie. (Over stress en reactie) Door H.W.H. van Andel; GGZ Dimence

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wat beantwoordt. De Pleegouder Pleegkind Interventie. (Over stress en reactie) Door H.W.H. van Andel; GGZ Dimence"

Transcriptie

1 Wat beantwoordt De Pleegouder Pleegkind Interventie (Over stress en reactie) Door H.W.H. van Andel; GGZ Dimence Symposium Pleegzorg

2 Risico s voor jonge kinderen die in pleegzorg komen Life event Stress Risico voor de ontwikkeling van het kind Risico voor het ontstaan van lichamelijke en psychische problemen Meer dan 60% van de kinderen is verwaarloosd Hoe meer verplaatsingen hoe slechter de prognose 2

3 Het belang van de opvoeder-kind relatie There is no such thing as an infant - Winnicott (1965) Focus on two person psychology Gericht op de ontwikkeling van het brein 90 = decennium van het brein 3

4 Jonge kinderen kunnen niet vluchten of vechten Kinderen zoeken bescherming (gehechtheidssysteem) Risicotaxatie door naar het gezicht beschermer te kijken (social referencing)

5 Affect regulatie Observeren van de dyade: Communicatie tussen pleegouder en pleegkind is een constant terugkerende spiegeling van gevoelens en gedrag. Veilige gehechtheid van het pleegkind ontstaat als de opvoeder positieve ervaringen uitbreidt. 5

6 Kwaliteit van de ouder-kind relatie Twee-zijdige dyade De kwaliteit van de relatie, samen met de biologische en genetische factoren en in combinatie met meegemaakte levensgebeurtenissen bepalen en beïnvloeden de ontwikkeling van het pleegkind 6

7 Veilig voelen, emotioneel beschikbaar zijn Emotionele beschikbaarheid: het vermogen signalen van het (pleeg)kind te zien en te interpreteren en hier vervolgens op reageren Ingrediënten Sensitiviteit: sensitief zijn voor de signalen van het kind Reflectie: het vermogen om over jezelf en de ander na te denken 7

8 Gevolgen van emotionele beschikbaarheid Meer zelfvertrouwen en plezier bij zowel de pleegouder als het pleegkind Een veilige relatie is een plezierige relatie Gezonde sociale relaties (met Stabiliteit en veerkracht in reactie op stress 8

9 Signalen van pleegkinderen zijn soms moelijk te zien 100% 100% 90% 90% 80% 80% 70% 70% 60% adequaat 60% geen problemen 50% 40% 30% redelijk onvoldoende 50% 40% 30% aanzienlijke problemen ernstige problemen 20% 20% 10% 00% sensitiviteit pleegouders 10% 00% ouderdomein NOSI 9

10 Signalen van pleegkinderen zijn soms moelijk te zien (1) 100% 95% 92% 90% 80% 82% 80% 85% 87% 70% 60% ernstige problemen 50% 40% aanzienlijke problemen 30% geen problemen 20% 10% 10% 08% 15% 06% 09% 06% 10% 07% 03% 02% 02% 01% 00% 10

11 Signalen van pleegkinderen zijn soms moelijk te zien (2) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 51% 48% 56% 43% niet adequaat redelijk adequaat adequaat Mogelijke oorzaak: pleegkinderen vertonen aangepast gedrag 40% 30% 20% 10% 02% 01% 00% responsivity EAS involvement EAS 11

12 De Pleegouder Pleegkind Interventie als nieuwe interventie 12

13 Doel: Doel & Doelgroep De relatie tussen pleegouder en pleegkind zo optimaal mogelijk te maken. De achterliggende gedachte is dat een goede en veilige relatie tussen pleegouders en hun pleegkind de stress helpt te reduceren Versterken van opvoedvaardigheden pleegouders Doelgroep: Pleegkinderen van 0-4 jaar Plaatsingsduur in het pleeggezin is minimaal 6 maanden 13

14 Inhoud 6 individuele sessies van 45 minuten Alle sessies hebben een eigen thema twee video-opnames in de leefomgeving van het pleegkind 14

15 Middelen Videofeedback Psycho-educatie Huiswerkopdrachten Mindfullness 15

16 16

17 17

18 18

19 19

20 20

21 Eerste klinische ervaringen zijn positief Pleegzorgwerkers rapporteren dat het een verdieping geeft van hun werk Pleegouders rapporteren dat ze anders naar hun pleegkind kijken en minder handelingsverlegen zijn 21

22 Wetenschappelijk onderzoek naar de effectiviteit van de PPI Prof.dr E. Knorth & Prof. Dr H. Grietens Rijks Universiteit Groningen Prof. Dr. R.J. van der Gaag Radboud Universiteit Nijmegen Dr. L. Jansen- Nauta VU Amsterdam 22

23 Meetinstrumenten Emotional availability scales (EAS) Nijmeegse Stress index (NOSI) Ages and Stages Questionnaire- Social Emotional(ASQ-SE) Cortisolconcentratie in speeksel 23

24 Onderzoeksgroep Juzt; 04% Rubicon ; 03% Mij Zandbergen; 01% Oosterpoort ; 04% Combinatie Pleegzorg; 02% Xonar; 07% Kompaan en de Bocht; 08% Jeugdhulp Friesland; 13% Jarabee; 09% De Rading; 26% Vitree; 26% De Rading Vitree Jarabee Jeugdhulp Friesland Kompaan en de Bocht Combinatie Pleegzorg Xonar Oosterpoort Juzt Mij Zandbergen Rubicon 24

25 Geslacht pleegkind & type plaatsing Geslacht Type plaatsing Meisje Jongen Bestandsplaatsing Netwerkplaatsing 25

26 Aantal & status plaatsingen Aantal plaatsingen Status plaatsingen 1e plaatsing 2e plaatsing 3e plaatsing 4e plaatsing 5e plaatsing of meer Crisisplaatsing Tijdelijke plaatsing Langdurige plaatsing 26

27 Reden voor pleegzorgplaatsing verwaarlozing mishandeling instabiliteit/ psychische aandoening biologische ouders verslaving biologische ouders zowel verwaarlozing als mishandeling anders onbekend 27

28 Cortisol Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat vroegtijdige verwaarlozing en separaties veranderingen aanbrengen in de regulatie van de HPA axis (Dozier et al., 2006) Kinderen en volwassenen laten een diurnaal cortisolritme ziet; relatief hoog level in de ochtend, gevolgd door een daling gedurende de dag, tot aan relatief laag level in de avond (Gunner & Cheatham, 2003). 28

29 Circadiaan ritme Antonini et al. (2000) definieert een normaal circadiaan ritme als de avond waarde 83,5% gedaald is ten opzichte van de ochtendwaarde 100% 90% 80% 70% 60% 50% normaal afwijkend 40% 30% 20% 10% cortisolritme 29

30 Afwijkende cortisolprofielen (n=41) Ochtend Avond 30

31 Veranderingen sensitiviteit voormeting-nameting (n=55) PPI CAU 31

32 Verschil voor- en nameting Sensitiviteit Significant verschil tussen de voor- en nameting in de PPI groep (t= -2,794 / P=0,009) Geen significant verschil tussen de voor- en nameting in de Controlegroep (t=0,187 / P=0,853) 32

33 Veranderingen responsiviteit voormeting-nameting (n=55) PPI CAU 33

34 Verschil voor- en nameting Responsiviteit Significant verschil tussen de voor- en nameting in de PPI groep (t=-2,794 / p=0,001) Geen significant verschil tussen de voor- en nameting in de Controlegroep (t=0,187 / p=0,124) 34

35 Veranderingen involvement voormeting-nameting (n=55) PPI CAU 35

36 Verschil voor- en nameting Involvement Significant verschil tussen de voor- en nameting in de PPI groep (t=-2,734 / p= 0,011) Significant verschil tussen de voor- en nameting in de Controlegroep (t=-3,112 / p= 0,05) 36

37 Conclusies: Klinische ervaring is + Jonge pleegkinderen laten vaker een vermijdende adaptatie zien Significante verbetering sensitiviteit pleegouders Significante verbetering van responsgedrag pleegkind 37

38 Discussie 38

18-11-2013. Even voorstellen. Inhoud. De visual cliff experiment. Pleegzorg voor jonge kinderen, meer dan opvoeden alleen. De aanleiding tot de PPI

18-11-2013. Even voorstellen. Inhoud. De visual cliff experiment. Pleegzorg voor jonge kinderen, meer dan opvoeden alleen. De aanleiding tot de PPI Even voorstellen Pleegzorg voor jonge kinderen, meer dan opvoeden alleen De waarde van de Pleegouder Pleegkind Interventie (PPI) Hans van Andel Kinder- en Jeugdpsychiater Dimence Directeur GGZ, eerste

Nadere informatie

Hoe gaat het met pleegkinderen in Nederland?

Hoe gaat het met pleegkinderen in Nederland? Hoe gaat het met pleegkinderen in Nederland? Pleegzorgsymposium 19 juni 2014 Em. prof. dr. Jo Hermanns, dr. F.B. van Rooij, M. Arntz MSc, drs. A.M. Maaskant (spreker) Introductie In Nederland ruim 20.000

Nadere informatie

Het pleegkind in beeld

Het pleegkind in beeld Het pleegkind in beeld Workshop pleegzorgsymposium 19 juni 2014 Petra de Vries (De Rading) Anny Havermans (SAV) 1 Programma Welkom Project gehechtheid in beeld bij pleegzorg Inleiding op gehechtheid en

Nadere informatie

Helping infants and toddlers in Foster family care van Andel, Hans

Helping infants and toddlers in Foster family care van Andel, Hans Helping infants and toddlers in Foster family care van Andel, Hans IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document

Nadere informatie

Er wel/niet zijn voor je pleegkind. Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede

Er wel/niet zijn voor je pleegkind. Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede Er wel/niet zijn voor je pleegkind Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede 22-6-2014 de Zeeuw & Brok Inhoud 1. Lawaaiboek 2. Zorg voor het kind: houdt rekening met gevolgen van Verlating

Nadere informatie

Zicht op veiligheid kind bij start netwerkpleegzorg. Rapportage implementatie protocol netwerkpleegzorg

Zicht op veiligheid kind bij start netwerkpleegzorg. Rapportage implementatie protocol netwerkpleegzorg Zicht op veiligheid kind bij start netwerkpleegzorg Rapportage implementatie protocol netwerkpleegzorg Inspectie Jeugdzorg Utrecht, maart 2012 Pagina 2 van 16 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding... 5 Hoofdstuk

Nadere informatie

Perspectief in Pleegzorg:

Perspectief in Pleegzorg: Perspectief in Pleegzorg: hoe lang zoekend en hoe snel biedend? Peter van den Bergh Pleegzorg Laatste 20 jaar populair Verdubbeling van het aantal plaatsingen Weinig onderzoek naar effectiviteit Veel retrospectief

Nadere informatie

P- en C-toets Kompaan en De Bocht. Geeske Strating, projectleider Stichting Alexander Marieke van den Heuvel, stagiaire

P- en C-toets Kompaan en De Bocht. Geeske Strating, projectleider Stichting Alexander Marieke van den Heuvel, stagiaire P- en C-toets Kompaan en De Bocht Geeske Strating, projectleider Stichting Alexander Marieke van den Heuvel, stagiaire Agenda Onderzoek uitvoering, respons en scores In het oog springende resultaten Implementatie

Nadere informatie

Pleegouder-Pleegkind Interventie

Pleegouder-Pleegkind Interventie Modulebeschrijving Pleegouder-Pleegkind Interventie Pleegzorg! INDE Samenvatting 3 A. Modulebeschrijving: probleem, doelgroep, doel, aanpak, materialen en uitvoering 5 1. Risico- of probleemomschrijving

Nadere informatie

GGZ aanpak huiselijk geweld

GGZ aanpak huiselijk geweld GGZ aanpak huiselijk geweld Wat is er nodig en wat helpt Jeannette van Borren Mei 2011 Film moeder en zoon van Putten Voorkomen van problemen is beter en goedkoper dan genezen Preventieve GGZ interventies

Nadere informatie

Pleegzorg: een evidente keuze?

Pleegzorg: een evidente keuze? Pleegzorg: een evidente keuze? Prof. Dr. J. Vanderfaeillie Faculteit Psychologie en Educatiewetenschappen Vakgroep Klinische en Levenslooppsychologie 22-11-2013 pag. 1 Inhoud Aanleiding van de spreekbeurt

Nadere informatie

Werken met het beste bewijs

Werken met het beste bewijs Pleegzorg in 2020 Werken met het beste bewijs Jeugd-in-Onderzoek 13 maart 2017 Carolien Konijn en Ellen Schulze (Spirit te Amsterdam) Inhoud workshop 1. Meta-analyse risicofactoren instabiliteit in pleegzorgplaatsingen

Nadere informatie

Kinderstudies ACK. Gehechtheid aan pleegouders. Amsterdams Centrum voor. vrije Universiteit amsterdam

Kinderstudies ACK. Gehechtheid aan pleegouders. Amsterdams Centrum voor. vrije Universiteit amsterdam Amsterdams Centrum voor Kinderstudies ACK interdisciplinair onderzoek naar kinderen, ouders en samenleving Gehechtheid aan pleegouders vrije Universiteit amsterdam Gehechtheid aan pleegouders De relatie

Nadere informatie

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Leony Coppens Carina van Kregten Symposium Pleegzorg 2014 Waar blijft het kind? 11 maart 2014 Wat gaan we vandaag doen? Wie zijn wij?

Nadere informatie

Handboek preventieve interventie voor pleeg- en adoptieouders bij jonge kinderen met een problematische gehechtheid

Handboek preventieve interventie voor pleeg- en adoptieouders bij jonge kinderen met een problematische gehechtheid Marilene de Zeeuw Carla Brok Hans van Andel Handboek preventieve interventie voor pleeg- en adoptieouders bij jonge kinderen met een problematische gehechtheid Kind en Adolescent Praktijkreeks Dit Handboek

Nadere informatie

Het Mamatrauma. Symposium: Trauma van wieg tot volwassenheid 15 maart Margriet Wentink

Het Mamatrauma. Symposium: Trauma van wieg tot volwassenheid 15 maart Margriet Wentink Het Mamatrauma Symposium: Trauma van wieg tot volwassenheid 15 maart 2016 Margriet Wentink 0 PROGRAMMA Wat is het? Hoe ontstaat het? Hoe werkt het? Welke gevolgen heeft het? De bron. Meergenerationele

Nadere informatie

Positieve Psychologie Interventies

Positieve Psychologie Interventies Positieve Psychologie Interventies PPI bij patiënten met bipolaire stoornis in de euthyme fase Melissa Chrispijn AIOS psychiatrie KenBiS Klinisch Wetenschappelijke Vergadering 16 december 2016 Inhoud Achtergrond

Nadere informatie

Samenvatting Het draait om het kind

Samenvatting Het draait om het kind Samenvatting Het draait om het kind Visie op monitoring in de opvoedingsvariant van pleegzorg Inleiding Aangezien de pleegzorg een onvoldoende geobjectiveerd overzicht heeft van hoe het met de jeugdige

Nadere informatie

Pleeggrootouders maken het verschil

Pleeggrootouders maken het verschil Pleeggrootouders maken het verschil Indeling presentatie Kader onderzoek Opzet en verloop onderzoek Resultaten Conclusies Discussie Onderzoeksvraag Wat zijn de ervaringen van grootouders wanneer zij als

Nadere informatie

De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s. Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei Samenvatting

De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s. Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei Samenvatting De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei 2018 De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s pagina 2 van 6 Bij kinderen met traumatische ervaringen (ernstige negatieve jeugdervaringen),

Nadere informatie

EEN PLEEGKIND OP SCHOOL WELKE STAPPEN WORDEN GEZET?

EEN PLEEGKIND OP SCHOOL WELKE STAPPEN WORDEN GEZET? EEN PLEEGKIND OP SCHOOL WELKE STAPPEN WORDEN GEZET? Korte inhoud In dit hoofdstuk wordt na de beschrijving van een casus een overzicht gegeven van onderwerpen die tijdens het aanmeldingsgesprek van een

Nadere informatie

Herstel van vertrouwen

Herstel van vertrouwen Focus op hechting Herstel van vertrouwen Anita Venderbosch Petra van Vilsteren AIT studiedag 21 november 2016 VIB-G preventief richt zich op herstel van het vertrouwen van het pleegkind in zijn nieuwe

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch)

Samenvatting (Summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) SAMENVATTING Jaarlijks wordt 8% van alle kinderen in Nederland prematuur geboren. Ernstige prematuriteit heeft consequenties voor zowel het kind als de ouder. Premature

Nadere informatie

Inleiding. Familiale kwetsbaarheid en geslacht. Samenvatting

Inleiding. Familiale kwetsbaarheid en geslacht. Samenvatting Inleiding Depressie en angst zijn veel voorkomende psychische stoornissen. Het ontstaan van deze stoornissen is gerelateerd aan een breed scala van risicofactoren, zoals genetische kwetsbaarheid, neurofysiologisch

Nadere informatie

Multi-compenent model

Multi-compenent model Preventie van Kindermishandeling Rianne van der Zanden Trimbos-instituut rzanden@trimbos.nl Preventie kindermishandeling Opzet presentatie Aard, omvang en gevolgen van kindermishandeling Kindermishandeling

Nadere informatie

Pleegzorg, dat doen we samen. Over de samenwerking tussen Bureau Jeugdzorg en Pleegzorg

Pleegzorg, dat doen we samen. Over de samenwerking tussen Bureau Jeugdzorg en Pleegzorg Pleegzorg, dat doen we samen Over de samenwerking tussen Bureau Jeugdzorg en Pleegzorg Uw kinderen wonen (tijdelijk) in een pleeggezin of u bent pleegouder die voor deze kinderen zorgt. U krijgt te maken

Nadere informatie

Pleegouder - Pleegkind Interventie

Pleegouder - Pleegkind Interventie Interventie Pleegouder - Pleegkind Interventie Samenvatting Doel Het doel van de Pleegouder-Pleegkind Interventie (PPI) is het verbeteren van de relatie tussen pleegouders en hun pleegkinderen in de leeftijd

Nadere informatie

Training van pleegouders en jeugdzorgwerkers

Training van pleegouders en jeugdzorgwerkers Training van pleegouders en jeugdzorgwerkers Jeugd in Onderzoek, 24 mei 2018 Carolien Konijn (Spirit) (GJ. Stams, R. Lindauer, C. Colonnesi, L. Kroneman) Dit onderzoek is mede mogelijk gemaakt door: Prevalentie

Nadere informatie

Doelgroepanalyse Centrum voor Trauma en Gezin

Doelgroepanalyse Centrum voor Trauma en Gezin Doelgroepanalyse Centrum voor en Gezin Efua Campbell & Inez Berends December 2013 PI Research is gevraagd om voor het Centrum voor en Gezin van de Bascule een doelgroepanalyse uit te voeren. Aan de hand

Nadere informatie

Inhoud 20-10-2011. Gehechtheidstheorie: Cees Janssen Gevaar van chronische stress Bewijs: onderzoek Sterkenburg

Inhoud 20-10-2011. Gehechtheidstheorie: Cees Janssen Gevaar van chronische stress Bewijs: onderzoek Sterkenburg 1 Inhoud Gehechtheidstheorie: Cees Janssen Gevaar van chronische stress Bewijs: onderzoek Sterkenburg Praktijk: Tineke Pilon Consequenties voor praktijk: alles is liefde 2 Definitie Gehechtheidsband Met

Nadere informatie

Marja Cozijn MSc o.l.v. Dr. Peter van den Bergh Universiteit Leiden In opdracht van Pleegzorg Advies Nederland

Marja Cozijn MSc o.l.v. Dr. Peter van den Bergh Universiteit Leiden In opdracht van Pleegzorg Advies Nederland Een presentatie van kwalitatief onderzoek Sy m p o s i u m P l e e g z o r g 2 0 1 4 t e E d e Marja Cozijn MSc o.l.v. Dr. Peter van den Bergh Universiteit Leiden In opdracht van Pleegzorg Advies Nederland

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch)

Samenvatting (Summary in Dutch) (Summary in Dutch) Waar voelen kinderen zich meer op hun gemak: in kinderdagverblijven of in gastouderopvang? Ervaren kinderen en hun professionele opvoeders in de kinderopvang meer stress (hogere niveaus

Nadere informatie

Infant Mental Health

Infant Mental Health Infant Mental Health WAIMH Vlaanderen wants you! WAIMH Vlaanderen VZW Draagvlak uitbouwen voor IMH professionals 16 november 2017 20u Antwerpen www.waimh-vlaanderen.be Ik zie u graag Motherhood constellation

Nadere informatie

Placement breakdown in foster care: Reducing risks by a foster parent training program? Maaskant, A.M.

Placement breakdown in foster care: Reducing risks by a foster parent training program? Maaskant, A.M. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Placement breakdown in foster care: Reducing risks by a foster parent training program? Maaskant, A.M. Link to publication Citation for published version (APA): Maaskant,

Nadere informatie

EFFECTIVITEIT VAN DE GEEF ME DE 5 BASISCURSUS

EFFECTIVITEIT VAN DE GEEF ME DE 5 BASISCURSUS EFFECTIVITEIT VAN DE GEEF ME DE 5 BASISCURSUS Wetenschappelijk onderzoek In dit rapport worden de wetenschappelijke bevindingen beschreven betreffende de effectiviteit van de Geef me de 5 Basiscursus.

Nadere informatie

AIT studiedag Multidisciplinair kijken!

AIT studiedag Multidisciplinair kijken! AIT studiedag Multidisciplinair kijken! Lezing Multidisciplinair werken en kijken bij jonge kinderen in gezinnen, verwezen vanwege ontwikkelings- en gedragsproblemen Frederike Scheper, Kinderpsychiater

Nadere informatie

Pleegzorg onder de loep. Anne Maaskant

Pleegzorg onder de loep. Anne Maaskant Pleegzorg onder de loep Anne Maaskant De Horizon Academieprijs is een initiatief van Horizon te Rotterdam. Horizon is een instituut voor jeugdzorg en speciaal onderwijs. Het doel van de prijs is het stimuleren

Nadere informatie

Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) Interventie na of ter preventie van kindermishandeling. Mariëlle Abrahamse, AMC De Bascule

Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) Interventie na of ter preventie van kindermishandeling. Mariëlle Abrahamse, AMC De Bascule Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) Interventie na of ter preventie van kindermishandeling Mariëlle Abrahamse, AMC De Bascule AMC De Bascule o Mariëlle Abrahamse o Dr. Ramón Lindauer Universiteit Twente

Nadere informatie

Actuarieel Risicotaxatie Instrument voor Jeugdbescherming (ARIJ)

Actuarieel Risicotaxatie Instrument voor Jeugdbescherming (ARIJ) Actuarieel Risicotaxatie Instrument voor Jeugdbescherming (ARIJ) Mirte Forrer, Jeugdbescherming Regio Amsterdam Claudia van der Put, Universiteit van Amsterdam Jeugdbescherming Ieder kind veilig GGW FFPS

Nadere informatie

met een breakdown. Hierbij is het onderzoek specifiek gericht op langdurige pleegzorgplaatsingen van adolescente pleegkinderen. Naast de continuïteit

met een breakdown. Hierbij is het onderzoek specifiek gericht op langdurige pleegzorgplaatsingen van adolescente pleegkinderen. Naast de continuïteit Het doel van een pleegzorgplaatsing is doorgaans gericht op het zo snel mogelijk herstellen van de oorspronkelijke opvoedingssituatie of het op korte termijn verkrijgen van duidelijkheid omtrent de haalbaarheid

Nadere informatie

Doelgroep. Peilers consortium: Consortium Coping LVB. Inhoud. Begeleiders in Beeld. Impact gedragsproblemen

Doelgroep. Peilers consortium: Consortium Coping LVB. Inhoud. Begeleiders in Beeld. Impact gedragsproblemen Begeleiders in Beeld Een training voor begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking en gedragsproblemen Linda Zijlmans Jill van den Akker Doelgroep Begeleiders van mensen met een licht verstandelijke

Nadere informatie

Ouder-kindbehandeling

Ouder-kindbehandeling Ouder-kindbehandeling (Gehechtheid en het vermogen tot mentaliseren ) Sandra Kleine, GZ-psycholoog/ IMH-specialist OCRN infantteam Groningen OCRN symposium 20 november 2018 Disclosure belangen spreker

Nadere informatie

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders. Leony Coppens Carina van Kregten

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders. Leony Coppens Carina van Kregten Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Leony Coppens Carina van Kregten Het zuurstofmasker Doe de zelfzorgcheck Wat gaan we vandaag doen? Wie zijn wij? Wat gaan we vandaag doen?

Nadere informatie

Samenwerken aan veerkrachtige jongeren, voorkomen van psychische aandoeningen

Samenwerken aan veerkrachtige jongeren, voorkomen van psychische aandoeningen RGOc middagsymposium Samenwerken aan veerkrachtige jongeren, voorkomen van psychische aandoeningen Datum: 17-4-2018 Tijd: 13.00-17.00 Locatie: Adventskerk, GGZ Drenthe, Assen Info RGOc middagsymposium

Nadere informatie

RESULTATEN VRAGENLIJST ROZE OUDERSCHAP

RESULTATEN VRAGENLIJST ROZE OUDERSCHAP RESULTATEN VRAGENLIJST ROZE OUDERSCHAP Deze vragenlijst is opgesteld en uitgezet door Stichting Meer dan Gewenst in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam t.b.v. de Europese Verkiezingen op 22

Nadere informatie

Pleegzorg Kompaan en De Bocht

Pleegzorg Kompaan en De Bocht Pleegzorg Kompaan en De Bocht Informatie voor mensen die mogelijk pleegouder willen worden Pleegzorg Kompaan en De Bocht (2012) 3 april 2012 Pleegzorg Kompaan en De Bocht (2012) 2 Inhoud 1. Wat is pleegzorg?

Nadere informatie

Prima Pleegzorg in beeld

Prima Pleegzorg in beeld Prima Pleegzorg in beeld 11 maart 2013 Workshop Congres Jeugd in Onderzoek Harm Damen Arno Derikx m.m.v. Marieke de Graaf en Coleta van Dam Workshop Opzet Achtergronden (10 minuten) Onderzoek (15 min)

Nadere informatie

Perceelbeschrijving 3 Pleegzorg

Perceelbeschrijving 3 Pleegzorg Perceelbeschrijving 3 Pleegzorg Samenwerkende gemeenten Friesland Achtkarspelen Ameland het Bildt Dantumadiel Dongeradeel Ferwerderadiel Franekeradeel De Friese Meren Harlingen Heerenveen Kollumerland

Nadere informatie

Seksueel misbruik bij mensen met een verstandelijke beperking

Seksueel misbruik bij mensen met een verstandelijke beperking 1 Seksueel misbruik bij mensen met een verstandelijke beperking Onbestaanbaar waar. We kunnen en willen het niet geloven. Tegelijkertijd willen we helpen; maar hoe? Hoe voorkom je de impasse waarin iedereen

Nadere informatie

VIPP-Foster Care. Nikita Schoemaker, MSc. November Discover the world at Leiden University. Centre for Child and Family Studies

VIPP-Foster Care. Nikita Schoemaker, MSc. November Discover the world at Leiden University. Centre for Child and Family Studies VIPP-Foster Care Nikita Schoemaker, MSc. November 4 2016 Centre for Child and Family Studies Prof. dr. Lenneke Alink Prof. dr. Femmie Juffer Dr. Harriet Vermeer Dr. Athanasios Maras Gabrine Jagersma, MSc.

Nadere informatie

Wennen in een pleeggezin

Wennen in een pleeggezin Vraag 15 RESULTATEN DATUM: info@pleegzorgpanel.nl Wennen in een pleeggezin In 2010 hebben 24.150 kinderen voor korte of langere tijd in een pleeggezin gewoond. Sommige kinderen woonden toen al in een pleeggezin,

Nadere informatie

Bent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A.

Bent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A. Bent u gemotiveerd? Een Experimenteel Onderzoek naar de Invloed van een op het Transtheoretisch Model Gebaseerde Interventie op de Compliance bij de Fysiotherapeutische Behandeling van Psychiatrische Patiënten

Nadere informatie

Invloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy. Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders

Invloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy. Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders Invloed van Mindfulness Training op Ouderlijke Stress, Emotionele Self-Efficacy Beliefs, Aandacht en Bewustzijn bij Moeders Influence of Mindfulness Training on Parental Stress, Emotional Self-Efficacy

Nadere informatie

Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017)

Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017) Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017) Hechtingsrelatie Zelfregulatie en interactie tijdens de nacht Onderdeel van de discussie rond sensitief en responsief ouderschap richt zich

Nadere informatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een Vaste Relatie The Association between Daily Stress, Emotional Intimacy and Affect with Partners in a Commited

Nadere informatie

Positieve Psychologie Interventies

Positieve Psychologie Interventies Positieve Psychologie Interventies Positieve psychologie bij patiënten met bipolaire stoornis in de euthyme fase Melissa Chrispijn, AIOS psychiatrie/senior-onderzoeker SCBS Bipolaire stoornissen Jannis

Nadere informatie

Pleegouder-Pleegkind Interventie

Pleegouder-Pleegkind Interventie Modulebeschrijving Pleegouder-Pleegkind Interventie Pleegzorg Behandel- en Expertisecentrum 0-12 jaar INDE Samenvatting 3 A. Modulebeschrijving: probleem, doelgroep, doel, aanpak, materialen en uitvoering

Nadere informatie

Driehoeksverhoudingen

Driehoeksverhoudingen Driehoeksverhoudingen pleegkind pleegouders ouders 24-1-2018 Driehoeksverhoudingen in de pleegzorg. Anne Maaskant 1 Voorstellen Anne Maaskant Onderzoeker GZ-Psycholoog i.o. tot Klinisch psycholoog Kind

Nadere informatie

PrOP: Kortdurende psychologische interventies voor kinderen en jongeren. Nathalie Haeck & Sara Debruyne September 2014

PrOP: Kortdurende psychologische interventies voor kinderen en jongeren. Nathalie Haeck & Sara Debruyne September 2014 PrOP: Kortdurende psychologische interventies voor kinderen en jongeren Nathalie Haeck & Sara Debruyne September 2014 Behandeling van kinderen en jongeren Kortdurend (± 8 sessies), focus op coping, zelfredzaamheid

Nadere informatie

Samen sterk. voor jeugdigen 1n gezinnen

Samen sterk. voor jeugdigen 1n gezinnen Samen sterk Ontwikkelagenda pleegzorg van de regio Haaglanden voor jeugdigen 1n gezinnen 15 ontwikkelpunten voor de gemeenten van de regio Haaglanden -J j... c 0 Jeugdige en 'thuis' Thuis blijven wonen/voorkomen

Nadere informatie

Perceelbeschrijving Pleegzorg

Perceelbeschrijving Pleegzorg Perceelbeschrijving Pleegzorg Samenwerkende gemeenten Regio West Friesland Drechterland, Enkhuizen, Hoorn, Koggenland, Medemblik, Opmeer, Stede Broec Inhoud 1. Pleegzorg... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Wat

Nadere informatie

GENDER, COMORBIDITY & AUTISM Inleiding INHOUD Opzet en Bevindingen per onderzoek Algemene Discussie Aanbevelingen Patricia J.M. van Wijngaarden-Cremers Classifications & Gender Patient cohort 2004 Clusters

Nadere informatie

Safer Caring. 4 november Baukje Maengkom Lysbeth Wijbrandi

Safer Caring. 4 november Baukje Maengkom Lysbeth Wijbrandi Safer Caring 4 november 2016 Baukje Maengkom Lysbeth Wijbrandi Safer Caring Jeugdhulp Friesland Stichting Kinderpostzegels Universiteit Groningen The Fostering Network BAAF (Britisch Association for Adopting

Nadere informatie

INFORMATIE VOOR VERWIJZERS. Pleegzorg Visie op perspectief

INFORMATIE VOOR VERWIJZERS. Pleegzorg Visie op perspectief INFORMATIE VOOR VERWIJZERS Pleegzorg Visie op perspectief Of een gezin met problemen nu thuis of buitenshuis hulp krijgt, de veiligheid van een kind is wat vóór alles gaat. Altijd. Wanneer je als hulpverlener

Nadere informatie

NEJA conferentie Integraal werken in de Amsterdamse zorg voor jeugd: Handvat of hype?

NEJA conferentie Integraal werken in de Amsterdamse zorg voor jeugd: Handvat of hype? NEJA conferentie Integraal werken in de Amsterdamse zorg voor jeugd: Handvat of hype? Workshop Integraal werken aan gehechtheid bij jonge kinderen in gezinnen Frederike Scheper, kinderpsychiater, Infant

Nadere informatie

De invloed van een uithuisplaatsing op de ontwikkeling van een kind

De invloed van een uithuisplaatsing op de ontwikkeling van een kind De invloed van een uithuisplaatsing op de ontwikkeling van een kind Lotte van Holsteijn s0840319 November 2011 Master Education and Child studies Universiteit Leiden Dr. P.M. van den Bergh De invloed van

Nadere informatie

Kwaliteitsmeting. Ambulante Spoedhulp (ASH) en Families First (FF) Resultaten kwaliteitsmeting tweede helft 2015

Kwaliteitsmeting. Ambulante Spoedhulp (ASH) en Families First (FF) Resultaten kwaliteitsmeting tweede helft 2015 Kwaliteitsmeting Ambulante Spoedhulp (ASH) en Families First (FF) Resultaten kwaliteitsmeting tweede helft 2015 Inge Bastiaanssen Ronald De Meyer Milou Golbach Webinar 28 juni 2016 Wat gaan jullie zien?

Nadere informatie

Stichting Overijsselse Pleegouders

Stichting Overijsselse Pleegouders STICHTINGSPLAN Stichting Overijsselse Pleegouders Huidige naam is: Stichting Pleegouders Overijssel Pagina 1/8 Inhoudsopgave 0. Inleiding... 3 1. Uitgangspunten Overijsselse Pleegouders... 4 1.1. Problematiek

Nadere informatie

De Pleegouder-Pleegkind Interventie (PPI): Een interventie gericht op reductie van stress bij jonge kinderen die in een pleeggezin worden geplaatst 1

De Pleegouder-Pleegkind Interventie (PPI): Een interventie gericht op reductie van stress bij jonge kinderen die in een pleeggezin worden geplaatst 1 57 De Pleegouder-Pleegkind Interventie (PPI): Een interventie gericht op reductie van stress bij jonge kinderen die in een pleeggezin worden geplaatst 1 Hendrik W.H. van Andel, Hans Grietens & Erik J.

Nadere informatie

Traumasensitief opvoederschap

Traumasensitief opvoederschap Traumasensitief opvoederschap Onderzoek naar vergroten van sensitiviteit van pedagogisch medewerkers, pleeg- en opvoedouder voor traumaervaringen van de kinderen die zij opvoeden en begeleiden Spirit,

Nadere informatie

Wie ben ik? MIJN LEVENSVERHAAL Een ontdekkingsreis naar mezelf. Janny Beernink, GZ-Psycholoog VGGNet In samenwerking met Universiteit Twente

Wie ben ik? MIJN LEVENSVERHAAL Een ontdekkingsreis naar mezelf. Janny Beernink, GZ-Psycholoog VGGNet In samenwerking met Universiteit Twente Wie ben ik? MIJN LEVENSVERHAAL Een ontdekkingsreis naar mezelf Janny Beernink, GZ-Psycholoog VGGNet In samenwerking met Universiteit Twente Aanleiding Behoefte aan effectieve behandelprogramma s Reguliere

Nadere informatie

EFFECTIEF OMGAAN MET SUÏCIDALITEIT BIJ PATIËNTEN MET SCHIZOFRENIE OF EEN AANVERWANTE PSYCHOTISCHE STOORNIS

EFFECTIEF OMGAAN MET SUÏCIDALITEIT BIJ PATIËNTEN MET SCHIZOFRENIE OF EEN AANVERWANTE PSYCHOTISCHE STOORNIS EFFECTIEF OMGAAN MET SUÏCIDALITEIT BIJ PATIËNTEN MET SCHIZOFRENIE OF EEN AANVERWANTE PSYCHOTISCHE STOORNIS Dr. Berno van Meijel Lector GGZ-verpleegkunde Hogeschool INHOLLAND Congres Zorg voor mensen met

Nadere informatie

Vragen risico-indicatoren voor pleegzorg

Vragen risico-indicatoren voor pleegzorg Vragen risico-indicatoren voor pleegzorg Vragenlijst onderdeel B V20160229 Pleegzorg Een pleeggezin neemt voor korte of langere tijd een kind op dat niet thuis kan wonen. De vragen gaan over 24-uurs pleegzorg,

Nadere informatie

Begeleiders in Beeld Een training voor begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking en gedragsproblemen. Linda Zijlmans Jill van den Akker

Begeleiders in Beeld Een training voor begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking en gedragsproblemen. Linda Zijlmans Jill van den Akker Kennismarkt 26-5-2011 2011 Begeleiders in Beeld Een training voor begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking en gedragsproblemen Linda Zijlmans Jill van den Akker Projectgroep Onderzoek Linda

Nadere informatie

Vraag 10: Grenzen in pleegzorg

Vraag 10: Grenzen in pleegzorg VRAAG 10 DATUM: 5 april 2011 RESULTATEN info@pleegzorgpanel.nl Vraag 10: Grenzen in pleegzorg Pleegzorg krijgt vorm door de inzet van de vele betrokkenen. Deze inzet heeft vanzelfsprekend zijn beperkingen

Nadere informatie

PLEEGZORG PLEEGZORGPROCES WERKKAART 1

PLEEGZORG PLEEGZORGPROCES WERKKAART 1 PROCES WERKKAART 1 Deze kaart geeft een overzicht van de stappen in het pleegzorgproces. 1. VOORBEREIDING OP PLAATSING Screen pleegouders. Zorg voor een zorgvuldige match tussen pleegkind en ouders en

Nadere informatie

Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme

Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme Effects of Contact-oriented Play and Learning in the Relationship between parent and child with autism Kristel Stes Studentnummer:

Nadere informatie

Pleegzorg onderzoek in Vlaanderen

Pleegzorg onderzoek in Vlaanderen Pleegzorg onderzoek in Vlaanderen Wat weten we van onze zuiderburen? Lisa Kerkhof april 2016 Nederlands Jeugdinstituut In Vlaanderen is veel onderzoek gedaan naar factoren die gerelateerd zijn aan ( breakdown

Nadere informatie

RIA-dag 31 mei 2017 : pleegzorg

RIA-dag 31 mei 2017 : pleegzorg RIA-dag 31 mei 2017 : pleegzorg wie wij zijn: pleegzorg KEI-vakgroep (Kennis, Expertise, Innovatie): Lotte Bosch & Ivonne Pouls pleegzorg VSM (team Voorbereiding, Selectie en Matching) : Leon Franssen

Nadere informatie

Mindfulness omgaan met wat er is workshop Parkinson café

Mindfulness omgaan met wat er is workshop Parkinson café Mindfulness omgaan met wat er is workshop Parkinson café Yvonne Kuijsters Kennismaken met mindfulness Wat is mindfulness Wat brengt het mij, wat heb ik eraan? Aandacht Aandacht is een vorm van oplettendheid.

Nadere informatie

Brochure Vitaliteitstraining

Brochure Vitaliteitstraining Brochure Vitaliteitstraining Persoonlijke grip op vitaliteit 1 Vitaliteitstrainingen met een blijvend effect Het is wetenschappelijk bewezen dat vitale medeers zich niet alleen beter voelen, maar ook productiever

Nadere informatie

Werkbladen. Wat werkt in de pleegzorg?

Werkbladen.  Wat werkt in de pleegzorg? Werkbladen www.nji.nl/watwerkt Wat werkt in de pleegzorg? Wat werkt in de pleegzorg? Het Nederlands Jeugdinstituut beschrijft in de publicatie Wat werkt in de pleegzorg? wat er uit wetenschappelijk onderzoek

Nadere informatie

OUDERS EN HET JONGE KIND WERKEN IN DE TRIADE

OUDERS EN HET JONGE KIND WERKEN IN DE TRIADE OUDERS EN HET JONGE KIND WERKEN IN DE TRIADE Lidewei Chavannes: klinisch psycholoog, psychotherapeut, IMH specialist Triade THERE IS NO SUCH THING AS A BABY. Winnicott Visie diagnostiek en behandeling

Nadere informatie

Herkennen gevolgen en signalen voor jeugdigen

Herkennen gevolgen en signalen voor jeugdigen Herkennen gevolgen en signalen voor jeugdigen u Eventuele psychische en/of verslavingsproblemen bij de ouders kunnen van invloed zijn op de opvoeding, ontwikkeling en (toekomstige) psychische gezondheid

Nadere informatie

ONTDEK DE PLEEGOUDER IN JEZELF

ONTDEK DE PLEEGOUDER IN JEZELF ONTDEK DE PLEEGOUDER IN JEZELF ONTDEK DE PLEEGOUDER IN JEZELF WAT IS PLEEGZORG? Er kunnen tijden in het leven zijn dat ouders (tijdelijk) niet meer (volledig) voor hun kind kunnen zorgen. Opvang in een

Nadere informatie

Help!? Aanpassing in het gezin als je als moeder borstkanker hebt.

Help!? Aanpassing in het gezin als je als moeder borstkanker hebt. Help!? Aanpassing in het gezin als je als moeder borstkanker hebt. Drs. Dineke Verkaik d.verkaik@uu.nl Onderzoek Gezin en kanker i.s.m. Prof. Dr. Paul Boelen, Prof. Dr. Anneloes van Baar, Dr. Mariken Spuij,

Nadere informatie

Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) Een behandeling voor jonge kinderen en hun (pleeg)ouders

Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) Een behandeling voor jonge kinderen en hun (pleeg)ouders Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) Een behandeling voor jonge kinderen en hun (pleeg)ouders Inhoud presentatie Wat is PCIT? Veranderingen in pleegzorg Hulpverleningsvariant Wat is PCIT? PCIT is een

Nadere informatie

Veiligheid en welbevinden. Hoofdstuk 1

Veiligheid en welbevinden. Hoofdstuk 1 30 Veiligheid en welbevinden Kees (8) en Lennart (7) zitten in de klimboom. Kees geeft Lennart een speels duwtje en Lennart geeft een duwtje terug. Ze lachen allebei. Maar toch kijkt Lennart even om naar

Nadere informatie

Brochure Vitaliteitstraining

Brochure Vitaliteitstraining Brochure Vitaliteitstraining Persoonlijke grip op vitaliteit 1 Vitaliteitstrainingen met een blijvend effect Het is wetenschappelijk bewezen dat vitale medewerkers zich niet alleen beter voelen, maar ook

Nadere informatie

Project. Resultaten (1) Huidige studie. Resultaten (3) Resultaten (2) Begeleiding en zorg ten behoeve van matig slechthorende baby s en peuters

Project. Resultaten (1) Huidige studie. Resultaten (3) Resultaten (2) Begeleiding en zorg ten behoeve van matig slechthorende baby s en peuters Project Begeleiding en zorg ten behoeve van matig slechthorende baby s en peuters Evelien Dirks en Joke Hoek Onderzoek naar behoeften ouders/professionals Literatuur Instrumenten Producten 2 Huidige studie

Nadere informatie

Infant Mental Health in een CIG

Infant Mental Health in een CIG Infant Mental Health in een CIG Studiedag kleine mensen in een grote wereld 17/11/2017 Véronique Blomme Jasmine Deproost CIG Ten Anker Oostende Inhoud workshop Prille ontwikkeling van het zelf IMH-visie

Nadere informatie

Executieve functies en emotieregulatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven

Executieve functies en emotieregulatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven Executieve functies en emotieregulatie Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven Inhoud 1. Executieve functies en emotieregulatie 2. Rol van opvoeding

Nadere informatie

Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1

Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Effecten en verklarende mechanismen Juliane Menting Nivel, Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg NKCV, Nederlands

Nadere informatie

Perceelbeschrijving Pleegzorg 2016

Perceelbeschrijving Pleegzorg 2016 Perceelbeschrijving Pleegzorg 2016 Samenwerkende gemeenten regio West-Friesland Drechterland, Enkhuizen, Hoorn, Koggenland, Medemblik, Opmeer, Stede Broec Perceelbeschrijving Pleegzorg Pagina 1 van 6 Inhoud

Nadere informatie

Feit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen

Feit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen Feit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen www.babyextra.nl Dineke Brouwers (JGZ) en Cecilia van der Zeeuw (GGzE) Baby Extra Transformeren doe je

Nadere informatie

Moederschap bij LVB cliënten Cordaan/Jeugd/Amsterdam. hebben het recht ouder te zijn.

Moederschap bij LVB cliënten Cordaan/Jeugd/Amsterdam. hebben het recht ouder te zijn. Moederschap bij LVB cliënten Cordaan/Jeugd/Amsterdam Mensen met een lichtverstandelijke beperking hebben het recht ouder te zijn. 1 Moederschap bij LVB cliënten Workshop Programma Stellingen Wie zijn wij?

Nadere informatie

Congres Behandeling van verstoorde

Congres Behandeling van verstoorde Congres Behandeling van verstoorde hechting Bij kinderen Donderdag 19 september 2013, Jaarbeurs Utrecht Met onderwerpen als: De laatste ontwikkelingen op het gebied van verstoorde hechting bij kinderen

Nadere informatie

AD JEUGD & OPV0EDHUIP

AD JEUGD & OPV0EDHUIP AD JEUGD & OPV0EDHUIP, REN Algemene Voorwaarden voor Pleegzorg Inleiding De Algemene Voorwaarden regelen de formele en juridische afspraken tussen pleegouder(s) en De Rading. Hierin zijn zaken en uitgangspunten

Nadere informatie

Welkom bij de lezing van Anna Grande. Coaching, training en therapie m.b.v. paarden. 17 september 2013

Welkom bij de lezing van Anna Grande. Coaching, training en therapie m.b.v. paarden. 17 september 2013 Welkom bij de lezing van Anna Grande Coaching, training en therapie m.b.v. paarden 17 september 2013 Inhoud Anna Grande Equine Assisted Coaching Aantal weetjes over paarden Voor wie? Welke vraagstukken?

Nadere informatie