AIT studiedag Multidisciplinair kijken!

Transcriptie

1 AIT studiedag Multidisciplinair kijken!

2 Lezing Multidisciplinair werken en kijken bij jonge kinderen in gezinnen, verwezen vanwege ontwikkelings- en gedragsproblemen Frederike Scheper, Kinderpsychiater en onderzoeker, Infant and early childhood mental health

3 Infant and early childhood mental health (IECMH) Sociaal-emotionele ontwikkeling vanaf zwangerschap - 6 jaar Gezonde ontwikkeling bevorderen door: Preventie Vroegsignalering Vroege diagnostiek, procesdiagnostiek Interventie, behandeling waarbij de relatie centraal staat there is no such thing as a baby, there is a baby and someone. D.Winnicott

4 Multidisciplinair werken en kijken? Vanuit perspectief van meerdere disciplines/ vakgebieden Elke discipline heeft eigen inbreng Multidisciplinair Kennis en perspectieven combineren en vervolgens integreren, werken vanuit gezamenlijke visie Interdisciplinair Vakoverschrijdend werken, grenzen vervagen Transdisciplinair

5 Multidisciplinair (team) bij MOC t Kabouterhuis Gezinsbegeleider Ontwikkelingspsycholoog GZ-psycholoog Klinisch psycholoog Orthopedagoog (pre)logopedist Fysiotherapeut, SI-therapeut Verpleegkundige Kinderarts Kinderpsychiater Interdisciplinair

6 Integraal werken huisarts verloskundige/ prenatale zorg kraamzorg ouder-kind centrum jeugd GGZ volwassen GGZ Kind in context kinderarts wijkteam opvang-(voor)school jeugdbescherming

7 Hoe komen we tot gedeelde visie van kind in context? - Het is niet eenvoudig - Spraakverwarring maakt het extra moeilijk - Onduidelijkheid over wie, op welke manier, wanneer, wat 1. Kennis 2. Methoden voor beeldvorming, diagnostiek 3. Behandelingen

8 Casus voor bespreking interdisciplinair werken Meisje 1.5 jaar, biologische ouders Eetproblemen, groeiachterstand Geen medische oorzaak Nachtvoedingen, sonde voedingen Slaapproblemen Overbelasting ouders Relatieproblemen

9 Ter illustratie: beeld

10 Regulatieproblemen: trias van Papousek Problemen in ouder-kind relatie Mogelijkheden Beperkingen Draagkracht Draaglast Regulatie problemen kind Mogelijkheden Beperkingen Draagkracht Draaglast context Overbelasting ouders

11 Diagnostic Classification 0 5 (DC: 0-5) III Medische conditie V Vaardigheden taal, cognitie, motoriek, sociaal-emotioneel IV Psychosociale stressoren onveiligheid, psychopathologie ouders II Ouder-kind relatie (incl. gehechtheid) + Oudergedrag (incl. verzorging/opvoedstijl en invloed temperament) I Psychiatrische stoornis kind o.a. autisme spectrum stoornis, ADHD, trauma stoornis

12 niet-gehecht reactieve hechtingsstoornis gedesorganiseerde gehechtheid problematische gehechtheid 11 verstoorde gehechtheid onveilige gehechtheid hechtingsproblematiek Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

13 Gehechtheid De neiging om de nabijheid te zoeken van een specifieke persoon, met name bij angst, vermoeidheid of ziekte = Gehechtheidsgedrag John Bowlby

14 Cirkel van veiligheid Cooper, Hoffman, Marvin & Powell, 1999 Voor mij moet je Voor mij moet je Voor mij moet je me beschermen me troosten mijn gevoelens in goede banen leiden Mijn exploratie ondersteunen Me verwelkomen op me letten me helpen plezier delen Voor mij moet je

15 Cirkel van beperkte veiligheid: Afwerend-ambivalent

16 Cirkel van beperkte veiligheid: Vermijdend

17 Cirkel van desorganisatie Ik heb je nodig maar je bent zo angstig of beangstigend dat ik bij niemand terecht kan en ik niet weet wat ik moet doen. Maar: geen klinische stoorni

18 DSM-5 Trauma gerelateerde stoornissen: Reactieve hechtingsstoornis Inhibitie Ø Emotioneel teruggetrokken gedrag Ø Ontbreken van gehechtheidsgedrag in stressvolle situaties Ø Reageren nauwelijks op aangeboden steun of troost Ø Geen voorkeur voor een specifieke verzorger

19 DSM-5 Trauma gerelateerde stoornissen: Ontremd sociaal contactstoornis Disinhibitie Ø Ø Ø Ø Gedisinhibeerd (sociaal willekeurig) gedrag Weinig terughoudendheid naar onbekende volwassenen Afwezigheid van nabijheidzoekend gedrag in nieuwe situaties Bereidheid om gemakkelijk met een vreemde mee te gaan

20 Pathogene zorg als oorzaak (DSM 5) Opgroeien in ongebruikelijke omgevingen, wat het vormen van selectieve gehechtheidsrelaties ernstig beperkt Ø Herhaaldelijk wisselen van primaire verzorgers Ø Ø Sociale verwaarlozing of deprivatie waarbij emotionele basisbehoeften aan troost, aanmoediging en affectie persistent worden veronachtzaamd Faculty of Psychology and Education

21 Verstoord gehechtheidsgedrag: emotioneel teruggetrokken & ontremd sociaal contact onderzocht bij 200 jonge kinderen verwezen voor behandeling thuiswonend vs pleegzorg (Scheper et al., 2016)

22 Verstoord gehechtheidsgedrag: reactieve hechtingsstoornis Op zichzelf 27% 9% Zoekt geen troost bij ouder Geen onderscheid tussen ouder en vreemde (Scheper et al., 2016) 6% in combinatie met mishandeling/ verwaarlozing pleegkinderen thuiswonende kinderen Ernstige emotionele en gedragsproblemen

23 Ontremd sociaal contact 51% 51% 42% 42% Ernstige gedragsproblemen Hoge ouderlijke stress Willekeurig, opdringen aan vreemde (Scheper et al., 2016) pleegkinderen thuiswonende kinderen

24 Beloop ontremd sociaal contact bij thuiswonende kinderen Rapportage ouders & observatie gedrag ontremd sociaal contact (Scheper et al., 2018)

25 Ontremd sociaal contact 51% 51% 42% 42% 21% in combinatie met mishandeling/ verwaarlozing! Willekeurig, opdringen aan vreemde (Scheper et al., 2016) pleegkinderen thuiswonende kinderen

26 Conclusie onderzoek kind gedrag en onveiligheid Verstoord gehechtheidsgedrag en ontremd sociaal contact: ook bij thuiswonende kinderen Relevant voor diagnostiek en behandeling Niet automatisch uitgaan van mishandeling/verwaarlozing Ø Rapportage maar ook observatie is belangrijk! Kwaliteit van diagnostiek is van belang Ø Let op veiligheid van opgroeien en ouder-kind relatie, naast kindfactoren zoals temperament en psychopathologie

27 Beloop integrale diagnostiek en behandeling - Psycho-educatie Gezinsbehandeling: video home training (VHT) Ouder-kind behandeling in spelkamer Traumabehandeling Verwijzing relatietherapie, individuele therapie

28 Beloop integrale diagnostiek en behandeling Gemeenschappelijk visie op kind in context Multidisciplinair: kinderarts, diëtist, kinderverpleegkunidge, logopediste, fysiotherapeut, GZ-psycholoog, kinderpsychiater, gezinsbegeleider (VHT) Interdisciplinair: Diagnostiek en behandeling in afstemming met elkaar. Integratie bevindingen tot beeld over kind in context.

29 Video beeld