Presentatie. POP poli Aandachtspunten bij kinderwens, zwangerschap en bevalling bij cliënten met psychische klachten/aandoeningen.

Transcriptie

1 Astrid Pool, CPV/SPV Werkzaam bij GGZ-NHN PEAC Heerhugowaard (Persoonlijkheid, Eetstoornissen, ADHD en Complexe trauma) Ziekenhuispsychiatrie en POP Poli

2 Presentatie POP poli Aandachtspunten bij kinderwens, zwangerschap en bevalling bij cliënten met psychische klachten/aandoeningen.

3 Hoe kun je als hulpverlener bijdragen aan de zwangerschapswens, zwangerschap en bevalling? Dit onderwerp komt vaak onvoldoende aan bod omdat het niet de initiële hulpvraag van je cliënt of behandeling is. Het gesprek hierover kan moeilijk zijn, of je al je handen vol hebt aan de behandeling van de klachten. We weten dat kinderen die opgroeien in zo n situatie veel meer risico lopen op een ongezonde en onveilige ontwikkeling. Belangrijk om juist in deze kwetsbare periode de behandeling/contact niet stop te zetten maar juist contact te houden!

4 Risico s bij zwangerschap Ongeveer twee op de tien zwangere vrouwen en kraamvrouwen heeft een psychiatrische aandoening zoals: ernstig depressieve stoornis paniekstoornis, een postpartum (na de bevalling) psychose of een postpartum depressie Wij hebben te maken met patiënten die al een psychiatrische aandoening hebben en hierdoor een hoger risico en kwetsbaarder zijn voor perinatale psychopathologie.

5 Een psychiatrische ziekte tijdens een zwangerschap of na de bevalling heeft negatieve gevolgen: 1. voor het welbevinden van de (aanstaande) moeder. 2. kunnen leiden tot obstetrische (verloskundige) complicaties 3. kunnen leiden tot een verstoorde moeder-kind band. 4. hoge recidiefkans Belangrijk dus extra aandacht te hebben voor sociale netwerk, opvang van moeder en kind na de bevalling, specifieke aandacht voor rol partner en naast betrokkenen.

6 Psychiatrische risicofactoren zijn: een eerder doorgemaakte psychiatrische ziekteperiode bijvoorbeeld bij een vorige zwangerschap of bevalling psychiatrische stoornissen bij bloedverwanten het nu hebben van psychische klachten. Verloskundige risicofactoren zijn: een ongeplande of ongewenste zwangerschap een moeizaam of gecompliceerd verlopen eerdere zwangerschap of bevalling Algemene risico s: alleenstaand moederschap en een gebrekkig sociaal netwerk

7 POP POP: Psychiatrie, Obstetrie (verloskunde) en Pediatrie (kindergeneeskunde) Vanuit de psychiatrie/ POP poli: Verwijzing door huisarts, verloskundige/gynaecologie of GGZ. Niet iedereen komt standaard op de POP poli als er psychische klachten zijn. Er is extra advies en/of expertise nodig. Belangrijk op tijd insturen, soms al van belang bij zwangerschapswens. Hoe eerder, hoe meer er soms nog mogelijk is. Dus consultatie en geen overname van behandeling! Meestal 2 a 3 gesprekken met een advies aan hulpverleners en patiënt. Kan ook een pre consult zijn bij zwangerschapswens. Gericht op wel of geen medicatiegebruik, wisselen van medicatie, risicofactoren, in kaart brengen van klachten, borstvoeding, signaleringsplan en bevallingsplan, wel of niet klinisch kraambed met bv rooming-in of kamer alleen Samenwerking tussen verloskunde, psychiatrie en kindergeneeskunde, korte lijnen. Ons verslag komt ook in NW Ziekenhuis en is dus inzichtelijk voor gynaecoloog en/of klinische verloskundige. Hiermee informeren we hun en geven we beleid hoe om te gaan met bepaalde zaken Zn, klinisch kraambed. Bedoeld voor het coachen van moeders bij de omgang met hun pasgeborene en om eventuele effecten van psychofarmaca gebruik op de pasgeborene te beoordelen.

8 Coördinatie samenwerking Je verdiepen in de zwangerschap als hulpverlener is van belang. Korte lijnen met mogelijkheden voor overleg en samenwerking. Soms kan het ook voldoende zijn dat verloskunde/gynaecoloog weet dat een aantal zaken goed geregeld zijn en dat je elkaar gemakkelijk kunt bereiken en zo nodig aanschuift.

9 Aandachtspunten bij Kinderwens 1. Wel of niet zwanger worden? Erfelijke component Zwangerschap en vooral postpartumperiode zijn perioden met een verhoogd risico op terugval/krijgen van meer klachten Ernst vd klachten nu, zieketebesef/inzicht, contact hulpverlening 2. Wel of niet stoppen met psychofarmaca? Voordelen voor moeder en kind, nadelen moeder en kind Voorkeur niet samen met andere grote veranderingen in je leven.

10 Aandachtspunten bij Zwangerschap: Lichamelijke en emotionele veranderingen en evt klachten tijdens de zwangerschap Uitleg prenatale hechting en hechting moeder/baby Planning: wat moet er allemaal geregeld worden Signaleringsplan maken Voorlichting over borstvoeding voor en nadelen hiervan Sociale netwerk Partner Uitleg verloskundige/ gynaecoloog voor specifieke punten diagnostiek/omgang

11 Aandachtpunten bij de bevalling voorbereiding op de bevalling, zn afdeling laten zien, kennismaken Bevallingsplan: kraamzorg geregeld, wie als ondersteuning tijdens bevalling, steunfiguren, partner

12 Aandachtspunten kraamtijd: Is er extra kraamzorg nodig? Extra ondersteuning? Doseren van kraambezoek Omgaan met het hebben van een baby Uitleg hechting Signaleringsplan bijhouden Sociale netwerk Partner Borstvoeding/flesvoeding Rust, slapen

13 Veel informatie is terug te vinden op: Landelijk Kenniscentrum Psychiatrie en Zwangerschap Informatie voor patiënten, informatie voor behandelaren. Richtlijnen medicatie en lactatie, middelengebruik. NVvP folder psychiatrie en zwangerschap (Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie) OLVG/POP/ zwangerschap en psychiatrie/medicatie Overzicht medicatie betreft SSRI, Anti Psychotica, Stemmings stabilisatoren in combinatie met zwangerschap en borstvoeding. Met richtlijnen vanuit de RIVM.

14 Vragen