Werkafspraak SSRI in de zwangerschap oktober 2014
|
|
- Juliaan van der Pol
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Werkafspraak SSRI in de zwangerschap oktober 2014 Doel: Praktische leidraad voor psychiaters, verloskundigen, gynaecologen, kinderartsen, ziekenhuisapothekers en andere disciplines betrokken bij adviseren en begeleiding van vrouwen die SSRI s (selectieve serotonine heropname remmer) gebruiken vóór, tijdens en na de zwangerschap en gedurende de lactatie. De beschreven zorg is gebaseerd op beschikbaar wetenschappelijk onderzoek. De nieuwste landelijke richtlijn SSRI-gebruik in de zwangerschap en tijdens de lactatie 2012 NVOG. Achtergrond informatie Stemmings- en angststoornissen komen regelmatig voor bij vrouwen, met name in de fertiele levensfase. Zwangerschap wordt traditioneel gezien als een periode van emotioneel welbehagen. Uit onderzoek blijkt echter dat 4 16 % van de vrouwen voldoet aan de diagnostische criteria van een depressieve periode tijdens de zwangerschap. De behandeling van depressie tijdens de zwangerschap is afhankelijk van de ernst van de depressie. Farmacologische behandeling van depressie tijdens de zwangerschap gebeurt voornamelijk met SSRI s. Rond de 2-3 % van de zwangerschappen zijn blootgesteld aan SSRI's (2006). De verwachting is dat dit percentage de komende jaren zal toenemen. Risicofactoren voor het ontwikkelen van een depressie of recidief depressie tijdens de zwangerschap zijn: Depressie in de voorgeschiedenis Staken van de behandeling met antidepressiva tijdens de zwangerschap Positieve familie anamnese voor psychiatrische stoornissen zoals depressie, bipolaire stoornis, schizofrenie en schizo-affectieve stoornis Ambivalentie t.o.v. de zwangerschap Conflictueuze gezinssituatie Recente negatieve levensgebeurtenissen Lage sociaaleconomische status Het signaleren en diagnosticeren van een depressie tijdens de zwangerschap kan moeilijk zijn omdat een aantal neurovegetatieve symptomen, karakteristiek voor een depressie, ook gezien worden bij niet-depressieve vrouwen tijdens de zwangerschap. Het is belangrijk in de differentiaal diagnose te denken aan anemie, zwangerschapsdiabetes en afwijkende schildklierfunctie. 1
2 Risicofactoren van onbehandelde depressie voor de zwangerschap of het kind zijn: Laag geboortegewicht Vroeggeboorte Achterlopende ontwikkeling van het kind post partum Postpartum depressie Suïcide Risicofactoren zijn niet automatisch een reden om een antidepressivum voor te schrijven. Bij vrouwen met psychische stoornissen tijdens de zwangerschap ligt de klinische uitdaging in het minimaliseren van het risico voor de foetus en het optimaal behandelen van de depressieve stoornis van de moeder. Als gekozen wordt voor een behandeling met een antidepressivum, moet een adequate maar wel zo laag als noodzakelijke dosis gegeven worden. Risico's van behandeling met antidepressiva tijdens en na de zwangerschap Vooralsnog zijn er geen aanwijzingen om SSRI- gebruik tijdens de zwangerschap te ontraden op basis van het risico op zwangerschaps- of baringscomplicaties. Recent is er nieuw onderzoek gestart naar het gebruik van antidepressiva en het risico op ernstig bloedverlies bij de bevalling. Anno 2012 zijn ruim 7000 zwangerschappen met blootstelling aan fluoxetine, paroxetine en citalopram wereldwijd beschreven (per middel). Blootstelling aan fluvoxamine, escitalopram en mirtazapine (ca 300 zwangerschappen) en venlafaxine (ca 1300 zwangerschappen) zijn minder frequent beschreven. Alle antidepressiva komen via de placenta ook bij het kind en kunnen daar invloed hebben op de zich ontwikkelende baby. Teratogeniteit en invloed op de foetus zijn belangrijke thema s. Farmacologische effecten bij de neonaat als ook intoxicatie of onttrekkingsverschijnselen zijn aspecten die tijdens de zwangerschap of direct na de partus van belang zijn. Bij lactatie wordt de baby in geringe mate blootgesteld aan het antidepressivum door absorptie vanuit de moedermelk. Tot slot zijn middellange- en lange termijn effecten bij het kind belangrijk, zowel bij hen die gedurende hun foetale ontwikkeling als tijdens de lactatie aan antidepressiva zijn blootgesteld. Tot op heden is van geen enkel antidepressivum de veiligheid tijdens de zwangerschap vastgesteld, hoewel het risico van antidepressiva op zeer ernstige structurele afwijkingen bij het kind niet verhoogd lijkt. Er zijn aanwijzingen dat gebruik van het gebruik van SSRI's, met name paroxetine een licht verhoogd risico op cardiovasculaire malformaties (ventrikelseptumdefecten) geeft. Vooralsnog is het uitgangspunt van de behandeling het onderdrukken van de meest riskante symptomen, terwijl zo min nodig antidepressiva worden voorgeschreven. 2
3 Transmurale verloskundige werkafspraken Den Haag-Delft Preconceptionele periode: Preconceptioneel advies bij voorkeur door arts (psychiater) met specifieke kennis over psychiatrisch ziektebeeld, de noodzaak en de risico s van het gebruik van de SSRI s in de zwangerschap (voor moeder en kind) en alternatieve behandelingsopties. Er bestaat geen duidelijke voorkeur voor een bepaalde SSRI Indien een patiënte al goed is ingesteld op een bepaalde SSRI, dan deze continueren. SSRI zo laag mogelijk maar wel effectief doseren (eventueel spiegelbepaling) Zwangerschap: Opstellen van een behandelplan binnen een multidisciplinair overleg (eerstelijns verloskundige/ verloskundig huisarts, gynaecoloog, psychiater en kinderarts). Voeren van eenduidig beleid aan de hand van het behandelplan. Aanstellen obstetrisch casemanager. Psychiatrische controles zoveel mogelijk bij de eigen behandelaar (behandelend psycholoog/huisarts/psychiater/spv). Benadrukken om medicatie niet te staken of te wijzigen zonder overleg met de hulpverlener Afhankelijk van de aard van de psychiatrische aandoening en/of andere medische redenen vinden zwangerschapscontroles plaats in de 1 e, 2 e of 3 e lijn. Routine prenataal onderzoek naar aangeboren afwijkingen: combinatietest (indien gewenst) en structureel echoscopisch onderzoek volstaan. Goede voorlichting over (plaats van de ) bevalling, kraambed en het risico op het optreden van matige neonatale adaptatie en PPHN (Persistent Pulmonary Hypertension of the Newborn). De zwangere en haar partner ter overweging geven om samen een aantal dagen op een niet-medische kraamafdeling te verblijven (geboortehotel of geboortekliniek) na de minimale 12 uur opname op de medische kraamafdeling. Bevalplan maken Op indicatie verwijzing naar psycholoog en maatschappelijk werk (met name bij AMK betrokkenheid) Informatiefolder onttrekkingsverschijnselen bespreken en meegeven 3
4 Bevalling: Gezien het toegenomen risico op ontwikkelen PPHN minimaal een plaatsindicatie (B-D indicatie; partus onder verantwoordelijkheid van de eerstelijns verloskundige) Kraambed: De pasgeborene wordt minimaal 12 uur klinisch geobserveerd (onder verantwoordelijkheid van de kinderarts) in verband met het risico op PPHN. De eerste drie dagen observatie pasgeborene op symptomen van neonatale adaptatie of serotinerge onttrekkingsverschijnselen (< 1%) door geïnstrueerde en geïnformeerde zorgverleners of ouders (dit kan ook thuis). De ouders ter overweging geven om na de eerste 12 uur op de medische kraamafdeling samen een aantal dagen op een niet-medische kraamafdeling te verblijven (geboortehotel of geboortekliniek). De kraamverzorgende wordt de 1 e dag van thuiskomst geïnformeerd en geïnstrueerd door de verloskundige m.b.t. onderstaande aandachtslijst. Het is verstandig het gebruik van SSRI s in het kraambed te continueren. Borstvoeding kan gestart of gecontinueerd worden. Er zijn geen argumenten om over te gaan op een andere SSRI tijdens de lactatie. Klinisch kraambed moeder: bij ernstige psychiatrische problematiek en/of in combinatie met psycho-sociale problemen (AMK betrokkenheid); maximaal 3 dagen ;in overleg met psychiater. Klinisch kraambed op neonatale indicatie: verlengde observatie neonaat. Aandachtslijst neonatale onttrekkingsverschijnselen: - voedingsproblemen, minder goed drinken - prikkelbaarheid en meer huilen - trillerig zijn - verhoogde spierspanning - slaapproblemen - zeer weinig bewegen en weinig reactie op prikkels van buitenaf - ondertemperatuur - kreunende ademhaling - minder urineproductie 4
5 Stroomdiagram voor zwangeren met SSRI gebruik Zwangere met SSRI gebruik Consult pop- poli/ gynaecoloog Opstellen behandelplan binnen MDO Verloskundig Casemanager 1 e lijn Verloskundig Casemanager 2 e lijn Partus met Plaatsindicatie (B/D) Kraambed; Neonaat minimaal 12 uur observatie kraamafdeling Kraambed; Neonaat minimaal 12 uur observatie op kraamafdeling Literatuur: Richtlijn SSRI-gebruik in de zwangerschap en tijdens de lactatie (2012),Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (Richtlijn samengesteld door werkgroepen waarin vertegenwoordigers van de Nederlandse Vereniging van Kindergeneeskunde, de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie en de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie). Commissie Verloskundige Werkafspraken Den Haag-Delft, oktober 2014 Marga Kortekaas, Merel de Regt, Margreeth Piers, Michelle Beijerinck, Hanneke van Sprundel, Diaan Lobert, Anneke Dijkman, Cas Holleboom, Corla Vredevoogd, Hanneke Feitsma, Lyanne Rövekamp. Vragen/opmerkingen melden bij het lokale VSV. Revisiedatum: oktober
SSRI. Protocol NVOG/NVK 2012 VSV Geert Jan Blok
SSRI Protocol NVOG/NVK 2012 VSV 14-01-14 Geert Jan Blok Preconceptionele periode: Er bestaat geen duidelijke voorkeur voor een bepaalde SSRI. Indien een patiënte al goed is ingesteld op een bepaalde SSRI
Nadere informatieSSRI-gebruik tijdens zwangerschap, bevalling en kraambed
SSRI-gebruik tijdens zwangerschap, bevalling en kraambed Documentgebied Groep(en) Autorisatie Beoordelaar(s) Verloskunde Alle partijen aangesloten bij het VSV Nijmegen en omstreken F.Vandenbussche R. Verlaak,
Nadere informatieGebruik van antidepressiva (SSRI) voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed
Gebruik van antidepressiva (SSRI) voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed Inleiding Uw behandelend arts of psychiater heeft u SSRI medicatie voorgeschreven. SSRI staat voor selectieve serotonine
Nadere informatieGebruik van SSRI-medicatie voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed.
Gebruik van SSRI-medicatie voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed. Ziekenhuis Gelderse Vallei Deze folder geeft informatie over de mogelijke risico s en gevolgen voor moeder en kind van het
Nadere informatieGebruik van SSRI-medicatie Voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed. Poli Gynaecologie
00 Gebruik van SSRI-medicatie Voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed Poli Gynaecologie 1 Uw huisarts of psychiater heeft u een SSRI voorgeschreven. SSRI staat voor selectieve serotonine heropname-remmer.
Nadere informatieGebruik van SSRI-medicijnen
Gebruik van SSRI-medicijnen voor en tijdens uw zwangerschap en in uw kraambed Uw huisarts of psychiater heeft u een SSRI voorgeschreven. SSRI staat voor selectieve serotonine heropname remmer. SSRI is
Nadere informatieSSRI-gebruik tijdens de zwangerschap
SSRI-gebruik tijdens de zwangerschap Afdeling gynaecologie mca.nl Inhoudsopgave Zwangerschap en depressie 3 Gevolgen van SSRI-gebruik tijdens de zwangerschap 3 Adviezen - zwangerschap 5 Adviezen - bevalling
Nadere informatieNeonatale onttrekkingsverschijnselen kunnen zijn: De bevalling Het kraambed
SSRI-medicatie Uw huisarts of psychiater heeft u een SSRI voorgeschreven. SSRI staat voor selectieve serotine heropnameremmer. Er zijn verschillende soorten SSRI s. Deze medicijnen worden onder andere
Nadere informatieNVOG Voorlichtingsbrochure GEBRUIK VAN SSRI-MEDICATIE VOOR EN TIJDENS DE ZWANGERSCHAP EN IN HET KRAAMBED
NVOG Voorlichtingsbrochure GEBRUIK VAN SSRI-MEDICATIE VOOR EN TIJDENS DE ZWANGERSCHAP EN IN HET KRAAMBED 1 GEBRUIK VAN SSRI-MEDICATIE VOOR EN TIJDENS DE ZWANGERSCHAP EN IN HET KRAAMBED 1. Achtergrond 2.
Nadere informatieGebruik van SSRI-medicatie tijdens zwangerschap en borstvoeding. Maatschap Gynaecologie & Kindergeneeskunde IJsselland Ziekenhuis
Gebruik van SSRI-medicatie tijdens zwangerschap en borstvoeding Maatschap Gynaecologie & Kindergeneeskunde IJsselland Ziekenhuis Inleiding Uw huisarts of psychiater heeft u een SSRI voorgeschreven. (Selectieve
Nadere informatieGebruik van SSRI-medicatie voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed
Gebruik van SSRI-medicatie voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed Bron: Nederlandse vereniging van Obstetrie en Gynaecologie Inhoud 1. Achtergrond 2. Als u zwanger wilt worden 3. Als u zwanger
Nadere informatieSSRI-medicatie en zwangerschap BEHANDELING
SSRI-medicatie en zwangerschap BEHANDELING SSRI-medicatie en zwangerschap Je huisarts of psychiater heeft je een SSRI voorgeschreven. SSRI staat voor selectieve serotonine heropnameremmer. Het zijn medicijnen
Nadere informatieGebruik van SSRI-medicatie voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed
Gebruik van SSRI-medicatie voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed Auteur: dr. J.J. Duvekot namens de werkgroep SSRI-medicatie voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed. 2012 NVOG Het
Nadere informatieSSRI-medicijnen. Gynaecologie / Verloskunde. Gebruik rondom de zwangerschap. Inhoud. 1. Achtergrond. 2. Als u zwanger wilt worden
Gynaecologie / Verloskunde SSRI-medicijnen Gebruik rondom de zwangerschap Inhoud 1. Achtergrond 2. Als u zwanger wilt worden 3. Als u zwanger bent 4. Gevolgen van SSRI-gebruik 5. De bevalling 6. Het kraambed
Nadere informatieMedisch protocol te gebruiken door verloskundigen, Obstetrieverpleegkundigen en kinderverpleegkundigen, kinderartsen en gynaecologen.
Antidepressiva SSRI gebruik en zwangerschap - obstetrie Toepassingsgebied Medisch protocol te gebruiken door verloskundigen, Obstetrieverpleegkundigen en kinderverpleegkundigen, kinderartsen en gynaecologen.
Nadere informatieGebruik van antidepressiva voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed
Gebruik van antidepressiva voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke
Nadere informatieGebruik van antidepressiva voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed
Gebruik van antidepressiva voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke
Nadere informatieOnttrekkingsverschijnselen bij pasgeborenen na het gebruik van SSRI-medicatie door de moeder
Onttrekkingsverschijnselen bij pasgeborenen na het gebruik van SSRI-medicatie door de moeder Informatie over onttrekkingsverschijnselen bij pasgeborenen na gebruik van SSRI-medicatie door de moeder tijdens
Nadere informatieSSRI-gebruik. in zwangerschap en kraamperiode
SSRI-gebruik in zwangerschap en kraamperiode Inhoudsopgave Achtergrond...4 Gevolgen van SSRI-gebruik...4 De bevalling...7 Het kraambed...7 Borstvoeding...8 Doorgaan met de medicatie...8 Om thuis te doen:
Nadere informatieDe Multidisciplinaire Richtlijn SSRI s tijdens zwangerschap, kraambed en lactatie. Tom Schneider, gynaecoloog Mede namens de Richtlijncommissie
De Multidisciplinaire Richtlijn SSRI s tijdens zwangerschap, kraambed en lactatie Tom Schneider, gynaecoloog Mede namens de Richtlijncommissie Waarom een richtlijn Prevalentie depressie 20%, angststoornissen
Nadere informatieBenzodiazepinegebruik tijdens zwangerschap en lactatie
Benzodiazepinegebruik tijdens zwangerschap en lactatie Documentgebied Verloskunde Groep(en) Verloskundige professionals 1 e en 2 lijn, kinderartsen Autorisator F. Vandenbussche Beoordelaar(s) R. Verlaak
Nadere informatieGebruik van SSRI-medicatie
PATIËNTEN INFORMATIE Gebruik van SSRI-medicatie voor en tijdens de zwangerschap en in het kraambed 2 PATIËNTENINFORMATIE Achtergrond Uw huisarts of psychiater heeft u een SSRI voorgeschreven. SSRI staat
Nadere informatie6 a 8 controles afhankelijk van professionele noodzaak en/of behoefte vrouw. -Er is aandacht gegeven aan medische en psychosociale.
Time task matrix zorgproces SSRI gebruik in de zwangerschap Versie 10 maart 2015 Alles in rood is specifiek voor gebruik SSRI, alles in zwart is gebruikelijke zorg voor iedere zwangere (voor de meest recente
Nadere informatieBenzodiazepine Bij zwangerschap en in het kraambed. Poli Gynaecologie
00 Benzodiazepine Bij zwangerschap en in het kraambed. Poli Gynaecologie Uw arts heeft u als medicijn benzodiazepine voorgeschreven. Deze medicijnen kunnen tijdens een zwangerschap gebruikt worden. Deze
Nadere informatiePsychiatrie, Obstetrie en Pediatrie (POP) POP-adviescentrum
Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie (POP) POP-adviescentrum Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie (POP) -adviescentrum Kennemer Gasthuis Wat is de POP-poli? POP staat voor Psychiatrie - Obstetrie (verloskunde)
Nadere informatieTitel protocol ziektebeeld SSRI/SNRI gebruik in zwangerschap Transmuraal verloskundig samenwerkingverband
Titel protocol ziektebeeld SSRI/SNRI gebruik in zwangerschap Discipline Transmuraal verloskundig samenwerkingverband Doel/doelstelling Eenduidig beleid bij SSRI/SNRI gebruik in zwangerschap. Achtergrondinformatie
Nadere informatieDisclosure belangen spreker
POP POLI Geen (potentiële) belangenverstrengeling Disclosure belangen spreker Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder
Nadere informatiepagina 1 van 7 Let op: Deze geprinte versie is 24 uur geldig. SSRI gebruik in de zwangerschap en kraambed Medische Werkinstructie Algemeen Inleidende gegevens Doel: Type: Handelingsclassificatie: Anatomische
Nadere informatiePatiënteninformatie. Psychiatrie- Obstetrie- Paediatrie (POP)-poli. Informatie voor patiënten over de POP-poli van Tergooi.
Patiënteninformatie Psychiatrie- Obstetrie- Paediatrie (POP)-poli Informatie voor patiënten over de POP-poli van Tergooi. Inhoudsopgave Pagina Inleiding 4 Psychiatrische aandoeningen en kinderwens of
Nadere informatieProtocol SSRI/SNRI gebruik in de zwangerschap en de behandeling van de
Protocol SSRI/SNRI gebruik in de zwangerschap en de behandeling van de pasgeborene. VSV Refaja Gemaakt op: Auteur: Versie Geldig tot: 01-04-2016 26-03-2014 (herziene versie) Marjon Riksen (gynaecoloog),
Nadere informatieNVOG Voorlichtingsbrochure BENZODIAZEPINEN BIJ DE ZWANGERSCHAP EN IN HET KRAAMBED
NVOG Voorlichtingsbrochure BENZODIAZEPINEN BIJ DE ZWANGERSCHAP EN IN HET KRAAMBED 1 BENZODIAZEPINEN BIJ DE ZWANGERSCHAP EN IN HET KRAAMBED 1. In het kort 2. Wat zijn benzodiazepinen? 3. Als u zwanger wilt
Nadere informatiePresentatie. POP poli Aandachtspunten bij kinderwens, zwangerschap en bevalling bij cliënten met psychische klachten/aandoeningen.
Astrid Pool, CPV/SPV Werkzaam bij GGZ-NHN PEAC Heerhugowaard (Persoonlijkheid, Eetstoornissen, ADHD en Complexe trauma) Ziekenhuispsychiatrie en POP Poli Presentatie POP poli Aandachtspunten bij kinderwens,
Nadere informatieBasistraining Psychiatrie. Psychische klachten na de bevalling Donderdag 19 oktober Voorschoten
Basistraining Psychiatrie Psychische klachten na de bevalling Donderdag 19 oktober 2017 - Voorschoten Introductie Karin den Oudsten Ervaringsprofessional Geboortezorg/GGZ Gecertificeerd coach (NOBCO) Integratief
Nadere informatieInformatie voor patiënten over de POP-poli van Tergooi.
Patiënteninformatie Psychiatrie- Obstetrie- Paediatrie POP-poli Informatie voor patiënten over de POP-poli van Tergooi. 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Inleiding 4 Psychiatrische aandoeningen
Nadere informatieMultidisciplinair (pre)conceptioneel advies
Multidisciplinair (pre)conceptioneel advies POP expertise centrum Amsterdam Prof.Dr.Adriaan Honig SLAZ/VUmc Verloskunde conferentie 3 februari 2012 Utrecht Marion Heres Adriaan Honig Hanneke Wennink Multidisciplinair
Nadere informatieZwangerschap bij de psychiatrische patient. Cijfers telefoondienst TIS. TIS kenniscentrum. vragen/exposities SSRI s 20-11-2015
Zwangerschap bij de psychiatrische patient Bernke te Winkel Wetenschappelijk medewerker Teratologie Informatie Service TIS kenniscentrum Cijfers telefoondienst TIS Informatie geven Website (en boek) -
Nadere informatieZwangerschap en bipolaire stoornis avontuur voor patient en behandelaar. Anja Stevens
Zwangerschap en bipolaire stoornis avontuur voor patient en behandelaar Anja Stevens 14 december 2013 Inhoud Inleiding Kinderwens Zwangerschap Bevalling Kraambed en daarna Zwangerschapsplan Vaders Take
Nadere informatieTransmurale afspraken POP-protocol vakgroep gynaecologie verloskunde Isala en de eerstelijns verloskundigen kring Zwolle
Transmurale afspraken POP-protocol vakgroep gynaecologie verloskunde Isala en de eerstelijns verloskundigen kring Zwolle Definitie POP : Psycho-Obstetrische Poli Uitgangspunten Het psycho-obstetrisch protocol
Nadere informatiePOP polikliniek. voor vrouwen vóór, tijdens en na de zwangerschap. Wat moet u echt weten! We kijken samen hoe we u kunnen helpen.
POP polikliniek voor vrouwen vóór, tijdens en na de zwangerschap U heeft een afspraak op de POP-poli. Dit betekent Psychiatrie, Obstetrie (verloskunde) en Pediatrie (kindergeneeskunde). In de POP polikliniek
Nadere informatieVan chaos naar structuur: ontpopping van een POP-poli in een perifeer opleidingsziekenhuis
Van chaos naar structuur: ontpopping van een POP-poli in een perifeer opleidingsziekenhuis LKPZ symposium 9 september 2009 K.M. Paarlberg, Gelre Apeldoorn Ontpopping van een POP-poli KMP 2010 Verloskundige
Nadere informatieChapter 10. Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting Samenvatting 149 Dit proefschrift richt zich op symptomen van neonatale adaptatie (NA) na blootstelling aan selectieve antidepressiva (SA) in utero. Deze symptomen zijn meestal
Nadere informatieborstvoeding Uit enkele case-reports is bekend dat trazodon in kleine hoeveelheden overgaat in de moedermelk.
Kinderwens, en : trazodon 2519 t/m 2522 NNH = Number Needed to Harm; non-sri = geen serotonineheropnameremmer; RR = Relatieve Risico; RV = Risico Verschil; SNRI =serotonine-noradrenalineheropnameremmer;
Nadere informatieOBSTETRIE CASUS 2. Ochtendprogramma 5 maart
OBSTETRIE CASUS 2 Ochtendprogramma 5 maart Marie Jansen G1P0 AD 10 wkn, 25 jaar Algemene VG: blanco MedicaKe: geen Huidige graviditeit: ongepland Sociaal: Ze is niet zeker van haar huidige relake maar
Nadere informatiePOP als onderdeel van psychosociale zorg Almere 2009-2012. Monique Frohn, psychiater Gunilla Kleiverda, gynaecoloog Dianne Maingay, kinderarts
POP als onderdeel van psychosociale zorg Almere 2009-2012 Monique Frohn, psychiater Gunilla Kleiverda, gynaecoloog Dianne Maingay, kinderarts Almere algemeen Ongeveer 2000 bevallingen in FZ, 250 thuis,
Nadere informatieDe POP polikliniek Voor zwangeren
De POP polikliniek Voor zwangeren Afdeling gynaecologie, psychiatrie & kindergeneeskunde Locatie Veldhoven U bent verwezen naar de POP polikliniek. In deze folder leggen we u uit wat deze polikliniek inhoudt.
Nadere informatiePostpartum psychiatrie op de moeder-baby unit
Oprichtingssymposium LKPZ 9 september 2010, Corpus, Oegstgeest Postpartum psychiatrie op de moeder-baby unit Kathelijne Koorengevel, psychiater Monica Ouwens, dans- en bewegingstherapeut Afdeling Psychiatrie
Nadere informatieVSV: Verloskundige kringen van: de Kempen-Eindhoven- Strabrecht, en Máxima Medisch Centrum, Veldhoven
VSV: Verloskundige kringen van: de Kempen-Eindhoven- Strabrecht, en Máxima Medisch Centrum, Veldhoven Transmurale richtlijn, 08-03-2010 Datum invoering: 2010 Datum revisie: 2015 Depressie en het gebruik
Nadere informatieProtocol Psychofarmaca tijdens graviditeit en lactatie
Protocol Psychofarmaca tijdens graviditeit en lactatie Inhoud Verantwoording...2 ALGEMENE AANBEVELINGEN...3 1. Inleiding en achtergrondrisico s...3 2. Preconceptie-advies...3 3. Zwangerschap...3 4. Noodplan...4
Nadere informatieSamen Psychische Klachten De Baas. Uitnodiging symposium. Borstvoeding en depressie MST Enschede Spectrumzaal. Dinsdag 21 april 2015 17.30-22.
Samen Psychische Klachten De Baas Uitnodiging symposium Borstvoeding en depressie MST Enschede Spectrumzaal Dinsdag 21 april 2015 17.30-22.15 uur Samen psychische klachten de baas Wij zijn blij u te kunnen
Nadere informatieDoelstelling Dit protocol heeft een optimale uitkomst van de zwangerschap en baring tot doel en substitutie van 2 de naar 1 ste lijns zorg
Sociaal Economische Problematiek Samengesteld door K. Aarts, E. Lemmens, C. Mulkens, C. Peters, J. ten Thije, D. Wollaert, M. Wassen, R. Aardenburg d.d. 18 mei 2015 Geldigheidsduur protocol: 4 jaar Inleiding
Nadere informatieVSV Zoetermeer. Ketenprotocol. Diabetes gravidarum. Auteurs: Esther van Uffelen Ingrid Mourits. Versie 1.0
Ketenprotocol Auteurs: Esther van Uffelen Ingrid Mourits 1 Inleiding Het Verloskundig Samenwerkings Verband Zoetermeer (VSV Zoetermeer ) is in 2012 opgericht ter verbetering van de verloskundige zorg in
Nadere informatieStop or Go? TerugvalprevenBe training bij het begeleid ahouwen van anbdepressiva in de zwangerschap.
Stop or Go? TerugvalprevenBe training bij het begeleid ahouwen van anbdepressiva in de zwangerschap. Promovendi: Drs. Nina Molenaar, arts, Erasmus MC Marlies Brouwer, MSc, psycholoog, UU Projectleiders:
Nadere informatieSSRI, Depressie en het gebruik van Selective Serotonine Reuptake Inhibitors (SSRI) tijdens zwangerschap en lactatie - VSV document
VSV: Verloskundige kringen van: de Kempen-Eindhoven-Strabrecht Máxima Medisch Centrum Revisie: juli 2017 Titel document SSRI, Depressie en het gebruik van Selective Serotonine Reuptake Inhibitors (SSRI)
Nadere informatiePsychiatrie rond zwangerschap. Corné van Lieshout, psychiater
Psychiatrie rond zwangerschap Corné van Lieshout, psychiater Casus 1 Mw. Pietersen 32 jaar Na 1 e partus (25 e ) depressief, na 2 mnd spontaan over Na 2 e partus (28 e ) weer depressief. HA gaf 50mg sertraline
Nadere informatieKetenprotocol. Kraamconsulten kinderartsen. Auteurs: E.D. Stam
Ketenprotocol Kraamconsulten kinderartsen Auteurs: E.D. Stam Datum: 19 januari 2017 Algemeen Het Verloskundig Samenwerkings Verband Zoetermeer (VSV Zoetermeer ) is in 2012 formeel opgericht ter verbetering
Nadere informatieSamenvatting van het document. Zoektermen. Beoordelaars. Doel. Opgesteld door. Bestemd voor. Inhoud. Afkortingen
Samenvatting van het document Dit medisch protocol is bestemd voor artsen/ medisch specialisten betrokken in de zorg van zwangere vrouwen met psychiatrische problematiek (eventueel in voorgeschiedenis)
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 2010 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 3329 Vragen van het lid
Nadere informatiePSYCHIATRIE EN ZWANGERSCHAP. Just Wernand Psychiater
PSYCHIATRIE EN ZWANGERSCHAP Just Wernand Psychiater Intake Vpk Gz psycholoog psychiater Inventarisatie Stadium zwangerschap > consequenties voor zorgplan Gewenst / gepland? (partner?) Verloop fysiek /
Nadere informatieKlinisch kraambed in het Centrum voor Geboortezorg
Klinisch kraambed in het Centrum voor Geboortezorg Locatie Hoorn/Enkhuizen In het kort Door uw behandelend arts is in samenwerking met het PO(M)P team afgesproken dat u de eerste dagen van uw kraamtijd
Nadere informatieInformatie voor ouders
Informatie voor ouders Pasgeborene met (een verhoogd risico op) een infectie Pasgeborene met (een verhoogd risico op) een infectie 20180127 Pasgeborene met (een verhoogd risico op) een infectie.indd 1
Nadere informatieVSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties
VSV Achterhoek Oost Protocol Preventie en behandeling van early-onset neonatale infecties Doel Het doel van dit protocol is preventie, herkenning, optimalisering van diagnostiek en behandeling van early-onset
Nadere informatieDepressie. Postpartum depressie
Depressie Postpartum depressie juli 2016 Doel Het op eenduidige wijze handelen bij een depressie / postpartum depressie. Definitie Depressie: sombere stemming en/of een duidelijke vermindering van interesse
Nadere informatieVrouw&Zorg,+Amsterdam+ Overzicht+Incompany+scholingen+kraamzorg+2015+ blz+1+/+11" www.vrouwenzorg.nl+
Vrouw&Zorg,Amsterdam OverzichtIncompanyscholingenkraamzorg2015 blz1/11" www.vrouwenzorg.nl Vrouw&Zorg,Amsterdam OverzichtIncompanyscholingenkraamzorg2015 blz2/11" www.vrouwenzorg.nl Opleidingslocatie:
Nadere informatieBeschrijving zorgketen 1e lijn bij depressie in de zwangerschap en/of in de kraamperiode
Beschrijving zorgketen 1e lijn bij depressie in de zwangerschap en/of in de kraamperiode 1 Colofon Datum eerste versie: 3 april 2017 Versie: 1 Samenstelling werkgroep: Ank de Jonge, verloskundige/mrnn
Nadere informatieKlinisch Kraambed op de afdeling verloskunde
Klinisch Kraambed op de afdeling verloskunde Door uw behandelend arts is, in samenwerking met de psychiater, afgesproken dat u de eerste dagen van uw kraamtijd op de kraamafdeling doorbrengt. Met deze
Nadere informatieStop or Go? TerugvalprevenDe training bij het begeleid aiouwen van anddepressiva in de zwangerschap.
Stop or Go? TerugvalprevenDe training bij het begeleid aiouwen van anddepressiva in de zwangerschap. Promovendi: Drs. Nina Molenaar, arts, Erasmus MC Marlies Brouwer, MSc, psycholoog, UU Projectleaders:
Nadere informatieDepressie tijdens de zwangerschap uit de taboesfeer
Depressie tijdens de zwangerschap uit de taboesfeer Depressie en angstklachten tijdens de zwangerschap komen regelmatig voor. Toch wordt dit onderwerp nog vaak als taboe ervaren en is niet duidelijk welke
Nadere informatieOntwikkeling van een instrument / werkwijze om perinatale zorg te stroomlijnen in psychiatrische en sociaal zwakkere moeders
POP : Regeren is Vooruitzien Ontwikkeling van een instrument / werkwijze om perinatale zorg te stroomlijnen in psychiatrische en sociaal zwakkere moeders Om een goede dokter te zijn. Logistiek Empathie
Nadere informatieZORGPROGRAMMA PERINATALE GEESTELIJKE GEZONDHEID. Gilbert Lemmens Innovaties in de GGZ Gent 2017
ZORGPROGRAMMA PERINATALE GEESTELIJKE GEZONDHEID Gilbert Lemmens Innovaties in de GGZ Gent 2017 Zorgprogramma perinatale geestelijke gezondheid? Mentale stoornissen zijn meest voorkomende ziekten tijdens
Nadere informatieZorgpad Zwangerschap, geboorte en kraamtijd VSV Boxmeer e.o. 1.2 Intake. 2.3 Zwangerschapscontroles. Evt. Overleg. Consulten
Documenteigenaar Directie ZP-MOE-1 16-06-2015 Pagina 1 van 6 Cliënt heeft kinderwens 1.1 Positieve Zwangerschapstest 1.2 Intake 1.3 Behandelplan, zorgpad en geboorteplan 2.0 1 e LIJN Preconc advies 2.1
Nadere informatieZwangerschap met lithium
Zwangerschap met lithium Lithium is een belangrijk medicijn in het behandelen en/of voorkomen van uw manische en/of depressieve klachten. Bij het gebruik van medicijnen tijdens de zwangerschap is voorzichtigheid
Nadere informatiePsychofarmaca tijdens de zwangerschap Gevolgen voor het kind op korte en lange termijn
1 Psychofarmaca tijdens de zwangerschap Gevolgen voor het kind op korte en lange termijn Hanneke Wennink, kinderarts (h.wennink@slaz.nl) Noera Kieviet, arts-assistent / arts-onderzoeker kindergeneeskunde
Nadere informatieVerloskundige zorg en kraamzorg
Verloskundige zorg en kraamzorg 2015 Verloskundige zorg en kraamzorg Gefeliciteerd met uw zwangerschap! Het krijgen van een kind is een bijzondere gebeurtenis. Om ervoor te zorgen dat u straks van uw kraamtijd
Nadere informatieGeen roze wolk. Psychische klachten & zwangerschap. Maaike Kloosterman-de Groot
Geen roze wolk Psychische klachten & zwangerschap Maaike Kloosterman-de Groot Op het internet. Inleidend verhaal Indeling van de presentatie Inleiding Psychiatrische problemen in de zwangerschap Risicofactoren
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap. Poli Gynaecologie Route 48
00 Schildklierafwijkingen en zwangerschap Poli Gynaecologie Route 48 1 De inhoud van deze voorlichtingsfolder is samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Deze
Nadere informatieVerloskundige zorg en kraamzorg
Stad Holland, een dijk van een zorgverzekeraar Verloskundige zorg en Kraamzorg 2015 Verloskundige zorg en kraamzorg Gefeliciteerd met uw zwangerschap! Het krijgen van een kind is een bijzondere gebeurtenis.
Nadere informatieRik van Lente. Gezondheid = Holland =
Stad Holland, een dijk van een zorgverzekeraar Verloskundige zorg en Kraamzorg 2014 Rik van Lente Gezondheid = Holland = 2 Verloskundige zorg en kraamzorg Gefeliciteerd met uw zwangerschap! Het krijgen
Nadere informatiePOP poli Radboud universitair medisch centrum
POP poli Zwanger zijn en moeder worden zijn meestal mooie ervaringen. Helaas geldt dit niet voor alle vrouwen. In de zwangerschap en na de bevalling zijn vrouwen kwetsbaarder en krijgen daardoor makkelijker
Nadere informatieVSV-beleid Coördinerend Zorgverlener juli 2018 VSV. Werkgroep Coördinerend Zorgverlener. Opdracht
VSV Werkgroep Coördinerend Zorgverlener 1. Opdracht Opdracht werkgroep Coördinerend Zorgverlener Opdracht Scope Opdrachtgevers Stel een format en werkwijze op voor een Coördinerend Zorgverlener in ons
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 27 april 2012 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieSSRI-gebruik in de zwangerschap en tijdens de lactatie
SSRI-gebruik in de zwangerschap en tijdens de lactatie INITIATIEF Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie IN SAMENWERKING MET Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde Nederlandse Vereniging
Nadere informatieZwanger. Algemene informatie
Zwanger Algemene informatie Inhoud Welkom op de poli verloskunde van VUmc 4 Verschillende soorten spreekuren: 5 Voordat u zwanger bent: 5 Preconceptioneel spreekuur 5 Prenatale screening en prenataal
Nadere informatieKNOV-Visie. Voeding van de pasgeborene. Utrecht 2015
1 5 KNOV-Visie Voeding van de pasgeborene Utrecht 015 6 1 7 8 9 10 11 1 1 1 15 16 17 18 19 0 1 5 6 7 8 9 0 1 5 6 7 8 9 0 CLIËNTE De cliënte en haar partner maken een geïnformeerde keuze over de voeding
Nadere informatiezwangerschap Met paroxetine is ruime ervaring tijdens de zwangerschap (meer dan 7000 zwangerschappen).
Kinderwens, en : paroxetine 2382 t/m 2385 MAO-remmer = monoamineoxidaseremmer; OR = Odds Ratio; PPHN = persisterende pulmonale hypertensie bij de neonaat; RVOTO = right ventricular outflow tract obstructive
Nadere informatieRegionaal Protocol Preventie van perinatale GBS ziekte bij à terme zwangerschap
Regionaal Protocol Preventie van perinatale GBS ziekte bij à terme zwangerschap Achtergrond Streptococcus agalactiae, ook wel groep-b-streptococcus (GBS) genoemd, is een groep bacteriën die vaak in het
Nadere informatieNederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie PATIËNTENVOORLICHTING
NVOG Nederlandse Vereniging voor PATIËNTENVOORLICHTING Schildklierafwijkingen en Zwangerschap No 16 2004 NVOG Het copyright en de verantwoordelijkheid voor deze folder berusten bij de Nederlandse Vereniging
Nadere informatieGroep-B-streptokokken en zwangerschap. Poli Gynaecologie
00 Groep-B-streptokokken en zwangerschap Poli Gynaecologie De inhoud van deze voorlichtingsfolder is samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Deze folder is zeer
Nadere informatieVraag en antwoord: Veel gestelde verloskundige vragen.
Vraag en antwoord: Veel gestelde verloskundige vragen. Als verloskundige vindt u het welzijn van de zwangere vrouw en haar (ongeboren) kindje natuurlijk erg belangrijk. De Stop or Go studie wil bijdrage
Nadere informatieSignaleren en dan? De samenwerking tussen gezondheidszorg en jeugdzorg bij zorg/risico-zwangeren. Roermond, 3 september
Signaleren en dan? De samenwerking tussen gezondheidszorg en jeugdzorg bij zorg/risico-zwangeren Roermond, 3 september Mevr. N. Coebergh, vertrouwensarts AMK Limburg Dhr. H. Haanstra, kinderarts Maasziekenhuis
Nadere informatieVersie 1 Titel Schildklier en zwangerschap. Type document Medisch protocol
Versie 1 Titel Schildklier en zwangerschap Type document Medisch protocol Auteurs: M.F. van Oostwaard, gynaecoloog A. van Driel, Kinderarts M. van den Heuvel, verloskundige H.E. van der Wiel, internist
Nadere informatieDe ontwikkeling van de schildklier bij de baby 3 Schildklierziekten 3 4. Schildklier en zwangerschap 6 8. Tot slot 9
De schildklier is een klein orgaan dat voor de luchtpijp ligt, boven het kuiltje in de hals (figuur 1). Normaal is de schildklier niet te zien of te voelen. De schildklier wordt gestimuleerd door het hormoon
Nadere informatieFactsheet SSRI gebruik in de zwangerschap
Factsheet SSRI gebruik in de zwangerschap 16 mei 2013 Aanleiding Actuele ontwikkelingen op het gebied van Integrale zorg en ontwikkeling van regionale protocollen over uiteenlopende onderwerpen in de verloskundige
Nadere informatieSchildklierafwijkingen en zwangerschap
7-11-2016 703 Schildklierafwijkingen en zwangerschap Inhoudsopgave In het kort Wat is de schildklier en hoe werkt hij? De ontwikkeling van de schildklier bij de baby Schildklierziekten Onderzoek Bij de
Nadere informatiestoppen zware drinkers minder vaak met het drinken van alcoholhoudende drank dan vrouwen met een lager alcoholgebruik.
Samenvatting In Nederland gebruikt ongeveer 80% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd alcoholhoudende drank. Veel vrouwen staken het alcoholgebruik zodra ze zwanger zijn of eerder al, als ze zwanger
Nadere informatieLangdurig gebroken vliezen rondom de bevalling
Langdurig gebroken vliezen rondom de bevalling Ziekenhuis Gelderse Vallei Wat zijn gebroken vliezen? Gebroken vliezen betekent dat er vruchtwater uit de baarmoeder loopt. A terme betekent dat de vliezen
Nadere informatieProtocol Psychofarmaca tijdens graviditeit en lactatie
Protocol Psychofarmaca tijdens graviditeit en lactatie Inhoud Verantwoording... 1 ALGEMENE AANBEVELINGEN... 2 ANTIDEPRESSIVA... 5 Selectieve serotonine heropname remmers (SSRI s)... 5 SNRI s en overige
Nadere informatieDoen bij Depressie. Module 3 Fase 4 - Behandelen. Medicamenteuze behandeling van depressie bij cliënten van verpleeghuizen.
Doen bij Depressie Module 3 Fase 4 - Behandelen Module 3 Medicamenteuze behandeling Bijlage 8 Medicamenteuze behandeling van depressie bij cliënten van verpleeghuizen Protocol gebaseerd op het Addendum
Nadere informatieVSV Preventie groep B streptokokken ziekte neonaat september 2011
VSV Preventie groep B streptokokken ziekte neonaat september 2011 1.0 EPIDEMIOLOGIE In Nederland is circa 20% van alle zwangeren draagster van GBS. Naar schatting zal gemiddeld 50% van alle kinderen, van
Nadere informatieFase Handeling Zorgverlener Preconceptiefase
Bijlage. Procedurebeschrijving Zorgpad Welke stappen doorloopt de (aanstaande) zwangere tot en met de overdracht naar de jeugdverpleegkundige. Het proces start bij de intake. Index Zorgpad zwangere Netwerk
Nadere informatieSSRI-gebruik in de zwangerschap en tijdens de lactatie
SSRI-gebruik in de zwangerschap en tijdens de lactatie INITIATIEF Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie IN SAMENWERKING MET Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde Nederlandse Vereniging
Nadere informatie