KIND IN CONTEXT. "Successful parenting is a principal key to the mental health of the next generation." John Bowlby

Transcriptie

1 KIND IN CONTEXT "Successful parenting is a principal key to the mental health of the next generation." John Bowlby

2 Feit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen Een gezonde start voor ouder(s) en kind door samenwerking gemeenten, GGZ, JZ en JGZ. BROODNODIG???

3 Feit: Wie zijn wij? Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen

4 1) Marja Rexwinkel Feit: Klinisch psycholoog, IMH-specialist Expertisecentrum jonge kind, Amsterdam Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen 1001 kritische dagen en het expertisecentrum risico zelf ook problemen te krijgen

5 2) Marij Eliëns, Projectleider Baby Extra, Feit: Combinatie Jeugdzorg Eindhoven Kinderen van ouders met Bestuursvoorzitter Stichting Babywerk, psychiatrische problemen lopen AIT Landelijke coördinator VHT & VIB risico zelf ook problemen te krijgen Het belang van een goede hechting voor de kindontwikkeling

6 3) Cecilia van der Zeeuw Psycholoog/GGZ-preventiewerker Feit: Projectleider Baby Extra, GGzE Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen Baby Extra, speciaal voor ouders met risico zelf ook problemen te problemen krijgen

7 het optimaliseren van de kansen op een goede sociaal-emotionele en gehechtheidsontwikkeling

8 Gehechtheidsysteem Elk kind wordt geboren met het vermogen om zich te hechten Het hechtingssysteem is actief in perioden van verdriet of angst en spanning nabijheid van de hechtingsfiguur (Fysiek) contact met de hechtingsfiguur zorgt dat de stress vermindert Als een kind rustig en tevreden is en zich veilig voelt, dan zijn andere gedragssystemen actief, zoals het exploratieen sociale gedragssysteem Nabijheid zoeken (en hechtingssysteem) is aangeboren Universeel en vaste volgorde

9 Goede gehechtheid Veilige basis Behoefte aan bescherming en geruststelling Exploratie De wereld

10 Goede gehechtheid Minder afhankelijk gedrag (Sroufe, Carlson, & Shulman, 1993) Meer zelfvertrouwen (Sroufe, 1983) Minder agressief gedrag (Lyons-Ruth e.a., 1993) Betere sociale vaardigheden (Shulman, Elicker, & Sroufe, 1994) Beter bestand tegen stress (Pianta, Egeland, & Sroufe, 1990) Minder angststoornissen ( Warren e.a., 1997) Betere probleemoplossingsvaardigheden Gedragsproblemen en dissociatieve stoornissen ( Carlson, 1998) Etc etc

11 Maar gehechtheid kan ook de hersenontwikkeling beïnvloeden en dus het brein al vroeg sensitiseren (Schore, 2002; Perry, 1995)

12 Bij de foetus (in de baarmoeder), worden ongeveer 250,000,000 hersencellen per minuut geproduceerd.

13 Delen van positieve ervaringen met een verzorger beïnvloedt de hersenontwikkeling en de ontwikkeling van regulatie

14 Factoren die van invloed zijn op gehechtheidsrelatie Mogelijkheid relatie aan te gaan (Zeanah & Boris, 2001) Kwaliteit van de zorg / sensitiviteit (Ainsworth e.a. 1978) Kenmerken van het kind (Belsky, 1984) Gezinsomstandigheden Kenmerken van de ouder zelf (Marvin & Pianta, 1994)

15 Succesvolle programma s (Barlow, 2003/2009) 1) Vroege screening/onderkenning risicogezinnen en ouders 2) Begin zo vroeg mogelijk, prenataal, direct na geboorte 3) vrijwillig 4) goede coördinatie/samenwerking 5) Educatie en ondersteuning voor ouders

16 Steun van partner Eigen geschiedenis ouder Persoonlijkheid ouder Sensitiviteit kwaliteit interactie Temperament kind Intelligentie ouder Opleidingsniveau ouder Gehechtheid

17 Verdeling kind-moeder gehechtheid in gezinnen van alcoholverslaafden (Das Eiden e.a., 2000)

18

19 Feit: Pouya 7 weken en 10 weken Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen

20 Als er problemen zijn bij de ouder(s)

21 Waarom Baby Extra? ouder Psychiatrische en psychologische problematiek Middelengerelateerde problematiek Misbruik/ verwaarlozing in het verleden sensitiviteit Kind Emotionele en gedragsproblemen Gezondheids problemen hechtingsproblemen

22 Wat is Baby Extra? Een preventief programma, van een regionaal samenwerkingsverband dat de hechting tussen ouder en kind ondersteunt en stimuleert als moeder of vader kampt met :..psychische of psychiatrisch problemen..middelengerelateerde problemen..een verleden van verwaarlozing of misbruik gericht op een veilige hechting van de baby s

23 Als er zorgen zijn om het (aanstaande) contact tussen ouder(s) en kind, omdat ouders psychiatrische problematiek of verslavingsproblemen hebben

24 omdat : ouders onervaren zijn er een (te) klein netwerk is ouders perfectionistisch zijn er problemen/zorgen zijn om de baby (huilbaby tot aandoening) de bevalling heftig/traumatisch was ouders zelf problemen hebben (trauma s, aandoeningen) Ouders psychiatrische/ middelengerelateerde/ stoornis hebben...

25 Wat kan Baby Extra betekenen voor (aanstaande) ouders oor aanstaande ouders: Individueel (kort) en in groepen (elke 6 weken Feit: een themabijeenkomst) intake en adviesgesprekken (welkomstgesprek) voorlichtingsbeelden (beelden in de buik/1 e contact na de geboorte) contact met de baby in je buik (mindfulness) voorbereiden op geboorte en op 1 e contact met kind herkenning en erkenning eigen problematiek en zorgen indien nodig: psychiatrisch consult doorverwijzen lopen voor begeleiding/ risico behandeling zelf ook Direct na de geboorte: video-opname van 1 e contact (unieke DVD) Kinderen van ouders met psychiatrische problemen problemen te krijgen oor ouders met een kindje tot 1 jaar: Individueel (kort) en in groepen (Baby Extra oudercursus Als je pas een baby hebt ) intake en adviesgesprekken (welkomstgesprek) video-opname (s) van verzorgingsmoment/ video-interactiebegeleiding met unieke DVD wat heeft moeder en vader nodig: verwijzing en afspraken over vervolg psychiatrisch consult VIB door Baby Extra ouder-baby interventie vanuit Preventie GGzE toeleiding naar reguliere, bestaande zorg (VHT ZuidZorg/ pgtb/ ambulant CJ/ stevig ouderschap, IPG, Sterke moeders, enz)

26 Doelstellingen Baby Extra Feit: voorkomen van hechtings en ontwikkelingsproblemen bij Kinderen het kind, door (aanstaande) van ouders te met ondersteunen bij de opbouw van hun band psychiatrische problemen zo licht als mogelijk (Baby Extra) en zo zwaar als nodig lopen risico zelf ook (door verwijzingen vanuit de samenwerking) versterken oudergevoel van moeders én vaders problemen te krijgen verbeteren preventieve zorg en versterken van de samenhang van de totale zorg door samenwerking en ontwikkeling van nieuw aanbod

27 Wat onderscheidt Baby Extra Samenwerking tussen instellingen, en bundeling van specialistische kennis en ervaring mbt: De sociaal-emotionele ontwikkeling van een kind tot het eerste jaar De psychische/psychiatrische en middelengerelateerde problematiek van ouders Video-interactie begeleiding Het effect van problematiek van ouders op vroegkinderlijke sociaal-emotionele ontwikkeling Preventie mbt een veilige hechting

28 CONTACT Aandacht voor contact tussen ouders en baby is ALTIJD nodig en gaat vaak vanzelf!! Bij vragen en/of problemen meer specifieke aandacht nodig voor de interactie met de baby Zijn de vragen van lichte aard (bij huilbaby s, na lastige bevalling of bij perfectionistische/onervaren of erg jonge ouders), specifieke aandacht voor de ouder-kindinteractie door de JGZ Zijn de vragen gecompliceerd of ernstiger, of is er sprake van een aandoening (trauma, psychiatrie, middelengerelateerde problematiek), meer expertise nodig op het gebied psychiatrie en ouderkindinteractie en wordt Baby Extra ingezet

29 De komst van een kind is een moment waarop ouders méér dan op andere momenten gemotiveerd zijn voor ondersteuning.

30 KIJKEN NAAR JE KIND!

31 Samenwerking Baby Extra in Eindhoven en regio GGzE Combinatie Jeugdzorg ZuidZorg Novadic-Kentron Catharina Ziekenhuis/ pop poli Máxima Medisch Centrum/ pop poli Korein Kinderplein Bureau Jeugdzorg Universiteit van Tilburg Met financiële steun van gemeente Eindhoven, Stichting Jong, Stichting Familiefonds van Dusseldorp, Fonds Psychische Gezondheid, GGzE en het Philips de Jongh fonds

32 100/120 per jaar Top 5: depressie/angst, verwaarlozing, relatieproblemen, problemen rondom zwangerschap/ geboorte, persoonlijkheidsproblematiek 9 gemeentes doen mee A.s ouders en ouders met baby: 50/50 Helft van verwijzingen vanuit psychiatrie, kwart vanuit JGZ 10% geen vervolg 30% doet mee met cursus 10% psychiatrisch consult Tijdsinvestering uur per gezin

33 Tevredenheid ouders 81% zegt hun kinderen (veel) beter te begrijpen dan voorheen 65% praat meer/veel meer tegen hun kind 79% geniet meer/veel meer van hun baby 83% maakt meer/veel meer contact met hun kindje 77% voelt zich nu een (veel) betere ouder 86% zegt nu beter te weten wat goed is voor hun kindje 85% heeft nu meer/veel meer zelfvertrouwen als ouder 94% denkt dat hun kindje blij mag zijn met hen als ouder Naast de persoonlijke DVD, worden de persoonlijke aandacht, de deskundigheid en de betrokkenheid van de Baby Extra medewerkers als belangrijkste factoren gezien voor het succes van Baby Extra