Kinderen van Ouders met Psychiatrische Problemen en/of Verslavingsproblematiek

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kinderen van Ouders met Psychiatrische Problemen en/of Verslavingsproblematiek"

Transcriptie

1 Presentatie Stichting Landelijke Koepel Familieraden Kinderen van Ouders met Psychiatrische Problemen en/of Verslavingsproblematiek Ton Bellemakers Preventiewerker VICTAS & Annemiek Baak-Wilbrink Orthopedagoog GGNet Preventie 22 november 2013

2 Voorstellen Ton Bellemakers Preventiewerker Annemiek Baak-Wilbrink Orthopedagoog GGNet Preventie

3 Programma Landelijk Preventie Platform KOPP KOPP & KVO verschillen en overeenkomsten DVD Klein gebaar groot geluk (Andrea) KOPP/KVO cijfers en gegevens Bejegening naar ouders Aanbod voor KOPP/KVO (live en online) DVD Ouder baby ondersteuning Afsluitend gedicht (uit DVD Klein gebaar )

4 Landelijk Platform Preventie KOPP /KVO 20 jaar geleden ontstaan Ontwikkelen van interventies Aandacht voor kinderen & ouderschap Financiering aanbod KOPP/KVO Samenwerken van instellingen

5 KOPP & KVO KOPP = Kinderen van Ouders met Psychische Problemen KVO = Kinderen van Verslaafde Ouders Verschillen/Overeenkomsten?

6 DVD Klein Gebaar Groot Geluk Andrea

7 KOPP/KVO cijfers & gegevens Cijfers Risicofactoren Beschermende factoren Gevolgen voor het kind

8 KOPP/KVO cijfers Nederland telt op jaarbasis mensen met een psychische aandoening en/of verslaving en met kinderen in de leeftijd tot 18 jaar. In totaal hebben deze ouders kinderen onder de 18 jaar. Daarvan zijn kinderen 12 jaar of jonger. De kans is 5 keer zo groot dat deze kinderen gebruik maken van ggzvoorzieningen.! Deze cijfers zijn echter onvolledig

9 Risicofactoren Leeftijd van het kind bij ontstaan psychiatrische problematiek van ouder Ernst en duur psychiatrische problematiek ouder Disfunctionele ouder-kind interactie Genetische factoren Conflicten tussen ouders Problematiek bij beide ouders Sociaal netwerk

10 Beschermende factoren Goede ouder-kind relatie Ondersteuning voor kind door gezonde ouder Sociale steun van omgeving Kennis over psychiatrische problematiek van ouder Veerkracht van partner van ouder met psychiatrische problematiek Goede sociale en cognitieve vaardigheden (kindfactoren)

11 Gevolgen voor het kind Hechtingsproblemen Schuld/schaamte gevoelens Parentificatie Onzekerheid Concentratieproblemen Minder sociale contacten Geslacht (j/m)

12 Bejegening naar ouders Waar zou je als ouder bang voor kunnen zijn? Waar zou je als ouder behoefte aan hebben? Wat is de rol van de hulpverlener?

13 Goed genoeg ouderschap Liefdevolle aandacht en waardering Ritme en structuur Continuïteit in zorg Sensitiviteit Stimuleren van de ontwikkeling Bewust zijn van voorbeeld functie Hulp zoeken als het niet goed gaat

14 DVD Ouder baby ondersteuning baby Mattias

15 Aanbod KOPP/KVO Zo vroeg mogelijk Aandacht voor ouders, kinderen en omgeving Deskundigheidsbevordering

16 Aanbod KOPP/KVO In gesprek te gaan met kinderen over psychiatrische problematiek van ouder Gevoelens bespreekbaar maken Informatie over de ziekte geven Versterken van een goede ouder-kind relatie Versterken van de coping en de sociale redzaamheid van het kind

17 Aanbod KOPP&KVO Zwangere vrouwen Ouder baby interventie Peutertijd (interactie) KVO casemanagement Bureau Basiszorg (Parnassia) Piep zei de muis 4-8, wijkgericht KOPP/KVO doe en praat groepen (6-8) 8-12, en KOPP/KVO Kindergesprekken (oudergesprekken) Beardslee Gezin aan bod Brussengroepen

18 Online aanbod KOPP&KVO Kop Op Ouders Kopstoring website Survivalkid/ survivalkidxl.nl Drankjewel.nl Drankjewelpro.nl Alateen & Al-Anon/ACA Brussen website Labyrint in perspectief

19 Reacties

20 Kop Op Ouders online chatcursus De ouder leert in 8 bijeenkomsten hoe de opvoeding zo optimaal mogelijk opgepakt kan worden, rekening houdend met de psychiatrische en/of verslavingsproblemen van de ouder.

21 Online cursus voor jongeren van ouders met psychiatrische problemen of verslavingsproblemen (16 25 jaar)

22 Drankjewel.nl KVO website Alateen & Al-Anon/ACA Drankjewelpro.nl

23 Brussensite Forum

24 Lieve mam, Mam, wat ben je aan het doen? Mam, stop ermee, dit is tijd verdoen. Mam wat doe je ons aan? Wil je zo graag van ons gaan? Mam, wat doe je nou? Kan je niet zien dat ik van je hou? Mam, waarom ga je nou weg? Wil je dit zelf nou echt? Mam, slik je normaal je pillen? Of je moet echt van ons weg willen. Mam, blijft alsjeblieft bij je dochter. Of ga je alsjeblieft na een dockter. Mam, je familie bied je hulp aan. Of zie je ons gewoon niet staan? Mam, er zijn zoveel wegen. Ja, sommige met regen. Maar je familie is als de zon. Komt toch naar ons. Wij houden van jou, En we blijven je altijd trouw.

25

26 Casu met reactiepatronen van kinderen Moeder (gescheiden) met twee jongens 8 en 12 jr Vader, ( zoon 15 jr. en dochter 10 jr) moeder alcoholprobleem Moeder, dochter (bagatelliseert) collega verontwaardigd Vader ADHD problematiek, agressie, zoon van 10 jr. Vader, moeder jonge baby plankenwoning Vader verzamelwoede.

27 Casussen Kim (12 jaar) papa, als jij nou in een afkickcentrum gaat dan komt het goed Vader alcohol verslaafd, psychiatrische problematiek (mogelijk manisch depressief). Ouders lange tijd geleden gescheiden, Kim woont bij moeder. Contact met vader al jaren verstoord. Rol moeder hierbij? Kindergesprekken gericht op leren omgaan met ziekte vader en invulling contact met vader.

28 Casussen 4 Kids en autistische vader waarom kan papa wel werken maar thuis ligt hij op de bank, mama moet alles alleen doen Vader alcoholverslaafd geweest (nu 1 jaar clean), diagnose autisme. Moeder blijft bij vader vanuit christelijk en financiele overweging. Vader staat aan de rand van het gezin. Kinderen (13 en 6 jaar) hebben veel moeite met gedrag en positie vader.

29 Casussen Twee dochters (18 en 15 jaar) van een vader na een TS. Vader deed geheel onverwacht een zware TS. Met name dochter van 15 jaar heeft veel angsten voor herhaling TS door vader. Er is totale ontkenning in het gezin mbt de TS. Er wordt niet over gepraat.

Informatie voor hulpverleners over preventieactiviteiten voor kinderen en ouders

Informatie voor hulpverleners over preventieactiviteiten voor kinderen en ouders preventieprogramma kopp/kvo zuid-limburg Informatie voor hulpverleners over preventieactiviteiten voor kinderen en ouders Kinderen van Ouders met Psychische Problemen (KOPP) Kinderen van Verslaafde Ouders

Nadere informatie

Praten helpt. Informatie voor hulpverleners

Praten helpt. Informatie voor hulpverleners Praten helpt Informatie voor hulpverleners KOPP/KVO preventie voor ouders en kinderen Jaarlijks krijgen in Nederland 1,6 miljoen kinderen en jongeren onder de 22 jaar te maken met een psychische ziekte

Nadere informatie

Gevraagd wordt centraal te melden waar trainingen/opleidingen te vinden zijn. Hiermee kan de inventarisatie zo compleet mogelijk gemaakt worden.

Gevraagd wordt centraal te melden waar trainingen/opleidingen te vinden zijn. Hiermee kan de inventarisatie zo compleet mogelijk gemaakt worden. Trainingsdag SLKF Datum: 22 november 2013 Plaats: PGOsupport, Utrecht 1. Opening Kees Snaterse opent de bijeenkomst. Voorzitter Rita van Maurik is in verband met persoonlijke omstandigheden slechts voor

Nadere informatie

OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS

OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS 2 Als u psychische problemen heeft of last van stress, is de zorg voor kinderen soms een hele klus. Ouders en gezinnen verdienen onder deze omstandigheden extra aandacht en

Nadere informatie

Herkennen gevolgen en signalen voor jeugdigen

Herkennen gevolgen en signalen voor jeugdigen Herkennen gevolgen en signalen voor jeugdigen u Eventuele psychische en/of verslavingsproblemen bij de ouders kunnen van invloed zijn op de opvoeding, ontwikkeling en (toekomstige) psychische gezondheid

Nadere informatie

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?

Nadere informatie

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische

Nadere informatie

Aandacht voor de kinderen van de cliënt KOPP & schouders Francisca Goedhart Désiré Groeneweg Stichting Labyrint-In Perspectief 22 november 2013 Landelijke stichting voor familieleden van en andere direct

Nadere informatie

Je vader en/of moeder verslaafd? Transgenerationele overdracht van verslaving

Je vader en/of moeder verslaafd? Transgenerationele overdracht van verslaving Je vader en/of moeder verslaafd? Transgenerationele overdracht van verslaving Drs. Margreet van der Meer Hoofd Kwaliteit Innovatie Centrum VNN Lectoraat Verslavingskunde Hanzehogeschool Je vader en/of

Nadere informatie

2 Verhalen... Inleiding. Het Verhaal Van Roos (14) in Het blijven toch je ouders. Het Verhaal van Tamara (23) in Het blijven toch je ouders.

2 Verhalen... Inleiding. Het Verhaal Van Roos (14) in Het blijven toch je ouders. Het Verhaal van Tamara (23) in Het blijven toch je ouders. 2 Verhalen... Anderhalf jaar terug werd het gedrag van mijn moeder nog erger. Als ik na een weekend bij mijn vader thuiskwam waren er dingen kapot. Ik wist gelijk dat er ruzie was geweest door de alcohol.

Nadere informatie

Multi-compenent model

Multi-compenent model Preventie van Kindermishandeling Rianne van der Zanden Trimbos-instituut rzanden@trimbos.nl Preventie kindermishandeling Opzet presentatie Aard, omvang en gevolgen van kindermishandeling Kindermishandeling

Nadere informatie

PIEP zei de muis. Martha de Jonge (Trimbos-instituut) Yteke Braaksma (Stichting Welzijn Amersfoort) Petra Havinga (Trimbos-instituut) KOPP-KVO Quizzz

PIEP zei de muis. Martha de Jonge (Trimbos-instituut) Yteke Braaksma (Stichting Welzijn Amersfoort) Petra Havinga (Trimbos-instituut) KOPP-KVO Quizzz PIEP zei de muis Martha de Jonge (Trimbos-instituut) Yteke Braaksma (Stichting Welzijn Amersfoort) Petra Havinga (Trimbos-instituut) KOPP-KVO Quizzz Vraag 1: Waar staat KOPP voor? Antwoord 1 : Kids Of

Nadere informatie

Feit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen

Feit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen Feit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen www.babyextra.nl Dineke Brouwers (JGZ) en Cecilia van der Zeeuw (GGzE) Baby Extra Transformeren doe je

Nadere informatie

Cursusoverzicht Context 2014 Zaanstreek Waterland

Cursusoverzicht Context 2014 Zaanstreek Waterland Cursusoverzicht Context 2014 Zaanstreek Waterland Kinderen 5-12 jaar KOPP/KVO Doe-praatgroep (8-12 jaar). Een vader of moeder met problemen Als je vader of moeder een psychisch of verslavingsprobleem heeft

Nadere informatie

Familiebeleid Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf

Familiebeleid Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf Familiebeleid Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf Vincent van Gogh voor geestelijke gezondheidszorg Contactgegevens voor familieleden / naasten Uw familielid of naaste is in behandeling op locatie Afdeling

Nadere informatie

Algemene informatie over Centrum Maliebaan

Algemene informatie over Centrum Maliebaan Algemene informatie over Centrum Maliebaan Centrum Maliebaan is een instelling voor verslavingspsychiatrie in de provincie Utrecht. Verslavingspsychiatrie is een gespecialiseerde vorm van geestelijke gezondheidszorg.

Nadere informatie

OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS

OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS U heeft zich aangemeld bij MET ggz voor begeleiding bij of behandeling van uw psychische klachten. Dat is een hele stap! Veel ouders die bij ons in zorg komen geven aan dat

Nadere informatie

Inhoud VII. 2 Integrale hulpverlening door gezinspolikliniek en gezinspsychiatrie... 7 2.1 Gezinspolikliniek... 8 2.2 Het vak gezinspsychiatrie...

Inhoud VII. 2 Integrale hulpverlening door gezinspolikliniek en gezinspsychiatrie... 7 2.1 Gezinspolikliniek... 8 2.2 Het vak gezinspsychiatrie... VII 1 KOPP/KVO-kinderen............................................................ 1 1.1 Indrukwekkende cijfers over KOPP/KVO-kinderen in Nederland..................... 2 1.2 Waarom KOPP/KVO-kinderen

Nadere informatie

Workshop het vergeten kind

Workshop het vergeten kind Workshop het vergeten kind Hieronder vinden jullie de beloofde informatie en een aantal tools en links die handig kunnen zijn bij het werken met KOPP kinderen en /of tijdens de kindcheck. Volgens een Nederlands

Nadere informatie

Familiebeleid. Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf

Familiebeleid. Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf Familiebeleid Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf Contactgegevens voor familieleden / naasten Uw familielid of naaste is in behandeling op locatie Afdeling Uw contactpersoon is Bereikbaar op de dagen

Nadere informatie

Praten met familie 29-09- 15. Hulpverleners: Last of lust. Last / lastig. Lust. Stichting Labyrint-in Perspectief

Praten met familie 29-09- 15. Hulpverleners: Last of lust. Last / lastig. Lust. Stichting Labyrint-in Perspectief Praten met familie Francisca Goedhart, Stichting Labyrint- in Perspectief Jacklin Goudsblom, GGZ Noor Holland Noord en PIMM trainer. Hulpverleners: Last of lust Last / lastig (hulpverlener = hv) Lust (hulpverlener

Nadere informatie

Inleiding : Aanzet tot een project Impact van middelenmisbruik op de kinderen Het antwoord van ons project: Uitbouw van een netwerk Acties gericht

Inleiding : Aanzet tot een project Impact van middelenmisbruik op de kinderen Het antwoord van ons project: Uitbouw van een netwerk Acties gericht Inleiding : Aanzet tot een project Impact van middelenmisbruik op de kinderen Het antwoord van ons project: Uitbouw van een netwerk Acties gericht naar de kinderen Acties gericht naar hulpverlening en

Nadere informatie

Psychisch of Psychiatrie? 12-06-2012

Psychisch of Psychiatrie? 12-06-2012 Wat is een psychische stoornis? Een psychische stoornis is een patroon van denken, voelen en gedrag dat binnen de geldende cultuur ongebruikelijk is. Het patroon veroorzaakt last bij de persoon zelf en/of

Nadere informatie

Iedere ouder gunt zijn kind een gelukkige jeugd

Iedere ouder gunt zijn kind een gelukkige jeugd KOPP/KVO Iedere ouder gunt zijn kind een gelukkige jeugd Kinderen opvoeden is niet gemakkelijk. Maar als ouder met een psychische stoornis of een verslavingsprobleem kun je met vragen zitten die andere

Nadere informatie

Heeft u ook kinderen? KOPP-zorg in de Huisartsenpraktijk. Janet Miedema, POH GGZ Christine Weenink, kaderhuisarts GGZ Samen Sterker 22 januari 2015

Heeft u ook kinderen? KOPP-zorg in de Huisartsenpraktijk. Janet Miedema, POH GGZ Christine Weenink, kaderhuisarts GGZ Samen Sterker 22 januari 2015 Heeft u ook kinderen? KOPP-zorg in de Huisartsenpraktijk Janet Miedema, POH GGZ Christine Weenink, kaderhuisarts GGZ Samen Sterker 22 januari 2015 https://www.youtube.com/watch?v=s5vxyl9h XiM http://www.youtube.com/watch?v=x-

Nadere informatie

Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt. Verslavingspreventie Mondriaan

Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt. Verslavingspreventie Mondriaan Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt Verslavingspreventie Mondriaan Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Alle ouders hebben het beste voor met hun kinderen. Ouders vragen

Nadere informatie

Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s. Foto Britt Straatemeier. Deze brochure werd mogelijk gemaakt door:

Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s. Foto Britt Straatemeier. Deze brochure werd mogelijk gemaakt door: Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s Foto Britt Straatemeier Deze brochure werd mogelijk gemaakt door: Tips voor grootouders Foto Susanne Reuling Als in het gezin van

Nadere informatie

Kinderen van ouders met een afhankelijkheidsprobleem KOAP. Gezondheidsconferentie 2016

Kinderen van ouders met een afhankelijkheidsprobleem KOAP. Gezondheidsconferentie 2016 Kinderen van ouders met een afhankelijkheidsprobleem KOAP Gezondheidsconferentie 2016 Probleem KOAP? Aandacht voor KOAP Herkenning geven Opgroeien in een gezin met stress en negatieve interacties Jonge

Nadere informatie

Websites. Voor jezelf

Websites. Voor jezelf Websites Voor jezelf www.drinktest.nl en www.watdrinkjij.nl Op deze sites kan de 18-plusser aan de hand van een korte test zien hoe het met zijn drankgebruik is gesteld. Tevens worden er adviezen gegeven

Nadere informatie

Advies en steun voor uw kind en uzelf

Advies en steun voor uw kind en uzelf Advies en steun voor uw kind en uzelf Voor advies en steun aan ouders en hun kinderen Informatie advies cursussen Als u of uw kind psychische klachten heeft of problemen ervaart met alcohol of drugs, heeft

Nadere informatie

Aandachtspunten en tips voor gesprekken met ouders en kinderen 7

Aandachtspunten en tips voor gesprekken met ouders en kinderen 7 Bijlage 4 Aandachtspunten en tips voor gesprekken met ouders en kinderen 7 Richtlijnen Jeugdhulp / KOPP / richtlijn / pagina 69 Deze bijlage geeft hulpverleners tips en suggesties voor het gesprek met

Nadere informatie

PREVENTIE VOOR POH-GGZ

PREVENTIE VOOR POH-GGZ PREVENTIE VOOR POH-GGZ ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. MENTALE ONDERSTEUNING DIRECT EN DICHTBIJ INDIGO BIEDT

Nadere informatie

E-Mental Health Interventies Bronnen: Robuust, Trimbos Instituut, Lijn1

E-Mental Health Interventies Bronnen: Robuust, Trimbos Instituut, Lijn1 E-Mental Health Interventies Bronnen: Robuust, Trimbos Instituut, Lijn1 Doelgroep Inhoud Waar? Type cursus Kosten* Volwassenen Mentaal Vitaal Informatie over psychische gezondheid en overzichtssite met

Nadere informatie

MEE: PARTNER IN HET CJG

MEE: PARTNER IN HET CJG 1e kwartaal 2016 MEE: PARTNER IN HET CJG MEE ondersteunt mensen met een beperking zodat zij mee kunnen doen in de samenleving. Wij helpen iedereen (weer) grip op hun leven te krijgen, onder andere door

Nadere informatie

Handleiding bij de SIK-lijst

Handleiding bij de SIK-lijst Bijlage 3 Handleiding bij de SIK-lijst Richtlijnen Jeugdhulp / KOPP / richtlijn / pagina 61 Handleiding SIK-lijst 6 Deze handleiding geeft suggesties voor observaties die gedaan kunnen worden en voor vragen

Nadere informatie

preventie mentale ondersteuning direct en dichtbij

preventie mentale ondersteuning direct en dichtbij preventie ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. mentale ondersteuning direct en dichtbij Indigo biedt niet alleen

Nadere informatie

Florieke Stofmeel Training Coaching Advies

Florieke Stofmeel Training Coaching Advies Florieke Stofmeel Training Coaching Advies www.flexflow.nl Voor pr Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Aanpak van kindermishandeling! Visie Voorkomen is beter dan genezen Preventie, op

Nadere informatie

Brijder Verslavingszorg Hoofddorp

Brijder Verslavingszorg Hoofddorp Ons Team Ons team is zeer divers. We bestaan uit het secretariaat, psychologen, maatschappelijk werkers, sociaal psychiatrisch verpleegkundigen, cognitief gedragstherapeutisch werkers, ervaringsdeskundigen,

Nadere informatie

Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt. Verslavingspreventie Mondriaan

Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt. Verslavingspreventie Mondriaan Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt Verslavingspreventie Mondriaan Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Alle ouders hebben het beste voor met hun kinderen. Ouders vragen

Nadere informatie

Lieve ouder, De inhoud van wat je schrijft is persoonlijk. Probeer eerlijk te zijn in wat je schrijft en je gevoelens toe te laten.

Lieve ouder, De inhoud van wat je schrijft is persoonlijk. Probeer eerlijk te zijn in wat je schrijft en je gevoelens toe te laten. Lieve ouder, Langs de één of andere weg ben je in het bezit gekomen van dit boekje, omdat je je kindje verloor door abortus en je het daar moeilijk mee hebt. Dit boekje is een soort dagboek, een leidraad

Nadere informatie

Training & themabijeenkomsten 2018

Training & themabijeenkomsten 2018 Training & themabijeenkomsten 2018 voor mantelzorgers en vrijwilligers Inhoudsopgave 3 4 7 9 11 11 Trainingen en themabijeenkomsten - Het hoe en waarom Trainingen voor mantelzorgers Trainingen voor vrijwilligers

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Alvast bedankt voor het invullen!

Alvast bedankt voor het invullen! Deze vragenlijst gaat over jongeren die steun of hulp geven aan een familielid. Wij zijn erg benieuwd hoeveel jongeren er binnen onze school steun of hulp geven en hoe zij dit ervaren. De vragenlijst is

Nadere informatie

Zorg op maat voor het jonge kind en zijn ouders

Zorg op maat voor het jonge kind en zijn ouders Zorg op maat voor het jonge kind en zijn ouders Wie zijn wij? Iedere ouder maakt zich wel eens zorgen om zijn kind. Eet mijn kind goed? Speelt hij genoeg met andere kinderen? Zijn die woedeaanvallen normaal?

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Gastles muziek groep 5/6

Gastles muziek groep 5/6 Openbare Dalton Basisschool De Wetelaar Zanderskamp 95 6983 CG, Doesburg tel: 0313 474292 www.wetelaar.nl e-mail: wetelaar@gmail.com Schooljaar 2014 2015 02 maart 2015 Inhoud: Pagina 1: Daltondag Aanmelden

Nadere informatie

Een gelukkige huisvrouw

Een gelukkige huisvrouw Een gelukkige huisvrouw Voordat ik zwanger was, was ik een gelukkige huisvrouw, ik had alles wat ik wilde. En daarvoor hoefde ik geen dag te werken. Want werken, dat deed mijn man Harry al. Harry zat in

Nadere informatie

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben

Nadere informatie

www.helpmijndierbareisverslaafd.nl Wie zijn wij? Help! Mijn dierbare is verslaafd! is een initiatief van Stichting Naast. Om goed in te spelen op de behoefte van naasten van verslaafden hebben wij een

Nadere informatie

Voor wie zijn de kind-jongere trainingen bedoeld? Hulpaanbod

Voor wie zijn de kind-jongere trainingen bedoeld? Hulpaanbod Voor wie zijn de kind-jongere trainingen bedoeld? - Normaal begaafde kinderen van 4 tot 13 jaar, woonachtig in de regio Gelderland-Zuid, die in hun gedrag signalen afgeven die mogelijk duiden op een problematische

Nadere informatie

Psychologische zorg voor kinderen en jongeren. De Golfbreker Preventie en psychologische zorg voor kinderen en jongeren. Samen werken aan jezelf

Psychologische zorg voor kinderen en jongeren. De Golfbreker Preventie en psychologische zorg voor kinderen en jongeren. Samen werken aan jezelf Psychologische zorg voor kinderen en jongeren De Golfbreker Preventie en psychologische zorg voor kinderen en jongeren Samen werken aan jezelf Inhoud Belang psychologische zorg voor jeugd Psychologische

Nadere informatie

Lijst voor Screening en Interventie Keuze 1 (SIK-lijst)

Lijst voor Screening en Interventie Keuze 1 (SIK-lijst) Lijst voor Screening en Interventie Keuze 1 (SIK-lijst) Preventieprogramma KOPP/KVO Kinderen van Ouders met Psychiatrische Problematiek / Kinderen van Verslaafde Ouders Inleiding De lijst voor Screening

Nadere informatie

Mét familie gaat het beter

Mét familie gaat het beter Mét familie gaat het beter GGZ ingeest staat voor een gelijkwaardige samenwerking tussen patiënt, hulpverlener en u. In deze brochure leest u hoe we u als familielid, vriend of andere naaste van de patiënt

Nadere informatie

FACTSHEET KOPP/KVO. Kinderen van ouders met psychische problemen Kinderen van verslaafde ouders

FACTSHEET KOPP/KVO. Kinderen van ouders met psychische problemen Kinderen van verslaafde ouders FACTSHEET KOPP/KVO Kinderen van ouders met psychische problemen Kinderen van verslaafde ouders Kinderen van ouders met een psychisch probleem (KOPP) en kinderen van ouders met een verslaving (KVO) lopen

Nadere informatie

FACTSHEET KOPP/KVO. Kinderen van ouders met psychische problemen Kinderen van verslaafde ouders

FACTSHEET KOPP/KVO. Kinderen van ouders met psychische problemen Kinderen van verslaafde ouders FACTSHEET KOPP/KVO Kinderen van ouders met psychische problemen Kinderen van verslaafde ouders Deze factsheet biedt informatie aan gemeenten, zorgverzekeraars, hulpverleners en managers over een bijzondere

Nadere informatie

Psychische. problemen. bij ouders. Wat doe je met ouders die in de knoop zitten?

Psychische. problemen. bij ouders. Wat doe je met ouders die in de knoop zitten? Psychische problemen bij ouders Wat doe je met ouders die in de knoop zitten? Alles over psychische problemen bij je ouders IKMAAKDEKLIK.be Een onlineplatform voor kinderen van ouders met psychische problemen.

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

Echtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl

Echtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Echtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl n Echtscheiding en kinderen Kinderen zien het gezin waarin zij zijn grootgebracht vaak als een eenheid die er altijd was

Nadere informatie

POP polikliniek. voor vrouwen vóór, tijdens en na de zwangerschap. Wat moet u echt weten! We kijken samen hoe we u kunnen helpen.

POP polikliniek. voor vrouwen vóór, tijdens en na de zwangerschap. Wat moet u echt weten! We kijken samen hoe we u kunnen helpen. POP polikliniek voor vrouwen vóór, tijdens en na de zwangerschap U heeft een afspraak op de POP-poli. Dit betekent Psychiatrie, Obstetrie (verloskunde) en Pediatrie (kindergeneeskunde). In de POP polikliniek

Nadere informatie

OptiMent helpt verder! Cursusaanbod

OptiMent helpt verder! Cursusaanbod OptiMent helpt verder! Cursusaanbod Overzicht cursusaanbod OptiMent, wij helpen verder! 3 Geen Paniek 4 Vriendenprogramma 5 Kind en trauma 6 Zelf aan de slag met 7 Een depressieve naaste? Aandacht voor

Nadere informatie

AWBZ zorg bij Bureau Jeugdzorg (BJz)

AWBZ zorg bij Bureau Jeugdzorg (BJz) AWBZ zorg bij Bureau Jeugdzorg (BJz) Waar gaan we het over hebben? Wie ben ik en waarom deze presentatie? Algemeen: beleidsregels en doelgroep Welke zorg valt voor onze doelgroep onder de AWBZ? Hoe wordt

Nadere informatie

Afstand ter adoptie. Astrid Werdmuller

Afstand ter adoptie. Astrid Werdmuller Afstand ter adoptie Astrid Werdmuller 1 Disclosure belangen Astrid Werdmuller en Annette van Hulst (Potentiële) belangenverstrengeling: geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven:

Nadere informatie

Werkboek voor ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen

Werkboek voor ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen Werkboek voor ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen Kind en Adolescent Praktijkreeks Dit Werkboek voor ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen hoort bij de handleiding Integrale

Nadere informatie

Echtscheiding. Informatie en tips voor ouders en verzorgers

Echtscheiding. Informatie en tips voor ouders en verzorgers Echtscheiding Informatie en tips voor ouders en verzorgers Kinderen vinden het vanzelfsprekend dat zij ouders hebben. Ouders scheiden van elkaar als partners, maar blijven ouders van hun kinderen. Om uw

Nadere informatie

Seksuele vorming: gave (op-)gave

Seksuele vorming: gave (op-)gave Seksuele vorming: gave (op-)gave De Wegwijzer Oosterwolde, 28 januari 2016 Mieneke Aalberts-Vergunst Programma Introductie Stellingen De wereld om ons heen Onze opvoeding Seksualiteit Het Bijbelse beeld

Nadere informatie

MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDER MISHANDELING BEELDENBOX BEELDEND JEUGDHULP VERLENEN

MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDER MISHANDELING BEELDENBOX BEELDEND JEUGDHULP VERLENEN MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDER MISHANDELING BEELDENBOX BEELDEND JEUGDHULP VERLENEN Inleiding Iedere aangemelde cliënt wordt binnen de verwijsindex ingebracht. Dit is een wettelijk opgelegde verplichting,

Nadere informatie

DE OUDER-KIND RELATIE EEN KWALITATIEVE ANALYSE VAN GESPREKKEN MET AWEL

DE OUDER-KIND RELATIE EEN KWALITATIEVE ANALYSE VAN GESPREKKEN MET AWEL DE OUDER-KIND RELATIE EEN KWALITATIEVE ANALYSE VAN GESPREKKEN MET AWEL HALLO Hallo. Ik ben een meisje van 12, mijn ouders zijn gescheiden en mijn moeder heeft nu een nieuwe man en ik kan hem niet goed

Nadere informatie

SIK-lijst Instructie voor gebruik en basisinformatie jeugdige en ouder

SIK-lijst Instructie voor gebruik en basisinformatie jeugdige en ouder Bijlage 2 SIK-lijst Instructie voor gebruik en basisinformatie jeugdige en ouder Richtlijnen Jeugdhulp / KOPP / richtlijn / pagina 53 Hoe te gebruiken? U kunt de SIK-lijst voor, tijdens of na het gesprek

Nadere informatie

Wanneer zijn zorgen om mijn kinderen relevant?

Wanneer zijn zorgen om mijn kinderen relevant? Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen p/a Dimence Postbus 398 7600 AJ Almelo www.kenbis.nl Opgroeien en de bipolaire stoornis Als ouder met een bipolaire stoornis kun je je zorgen maken over je kinderen;

Nadere informatie

3/12/2013. Mijn broer heeft ADHD. Mijn broer heeft ADHD. Mijn grote broer heeft ADHD. Het zal je broer maar wezen. Ouders opgepast

3/12/2013. Mijn broer heeft ADHD. Mijn broer heeft ADHD. Mijn grote broer heeft ADHD. Het zal je broer maar wezen. Ouders opgepast Mijn broer heeft ADHD Mijn broer heeft ADHD Ouders hebben twee of meer kinderen Waarvan één (soms ook meerdere) stoorzender(s) Hoe houden we dit gezin in evenwicht? Waar moeten we op letten? Het zal je

Nadere informatie

Signaleren en dan? De samenwerking tussen gezondheidszorg en jeugdzorg bij zorg/risico-zwangeren. Roermond, 3 september

Signaleren en dan? De samenwerking tussen gezondheidszorg en jeugdzorg bij zorg/risico-zwangeren. Roermond, 3 september Signaleren en dan? De samenwerking tussen gezondheidszorg en jeugdzorg bij zorg/risico-zwangeren Roermond, 3 september Mevr. N. Coebergh, vertrouwensarts AMK Limburg Dhr. H. Haanstra, kinderarts Maasziekenhuis

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

BETREK JE KIND Een kind heeft het recht om te weten

BETREK JE KIND Een kind heeft het recht om te weten BETREK JE KIND Een kind heeft het recht om te weten - Over praten met kinderen met een verstandelijke beperking - Congres NJI 18-11-2013 Suzanne van den Bos MSc inhoudelijk manager / gedragswetenschapper

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Wanneer vertel je het de kinderen? Kies een moment uit waarop je zelf en de kinderen niet gestoord kunnen worden.

Wanneer vertel je het de kinderen? Kies een moment uit waarop je zelf en de kinderen niet gestoord kunnen worden. Hoe vertel je het de kinderen? Op een gegeven moment moet je de kinderen vertellen dat jullie gaan scheiden. Belangrijk is hoe en wat je hen vertelt. Houd rekening daarbij rekening met de leeftijd van

Nadere informatie

Werkboek voor kinderen en jongeren van ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen

Werkboek voor kinderen en jongeren van ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen Werkboek voor kinderen en jongeren van ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen Kind en Adolescent Praktijkreeks Dit Werkboek voor kinderen en jongeren van ouders met psychiatrische en/of verslavingsproblemen

Nadere informatie

Hulp voor jonge ouders. Informatie voor professionals

Hulp voor jonge ouders. Informatie voor professionals Hulp voor jonge ouders Informatie voor professionals Zorg voor kwetsbare meiden Meiden tussen de 16 en 27 jaar die zwanger zijn, of een kind hebben gekregen, kunnen terecht bij Vitree. Het gaat om kwetsbare

Nadere informatie

Familiebeleid. Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf

Familiebeleid. Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf Familiebeleid Zorgen voor een ander, zorg voor uzelf Contactgegevens voor familieleden / naasten Uw familielid of naaste is in behandeling op locatie Afdeling Uw contactpersoon is Bereikbaar op de dagen

Nadere informatie

Ouderschap voor de rest van je leven KOPP op de KIB in Eindhoven

Ouderschap voor de rest van je leven KOPP op de KIB in Eindhoven Ouderschap voor de rest van je leven KOPP op de KIB in Eindhoven Ilona van Houten en Gaston van Gaalen, GGzE KIB Cecilia van der Zeeuw, GGzE Kind&Jeugd programma KOPP Stellingen Hoe is er aandacht voor

Nadere informatie

18/03/2009 ZIEKTE DETERMINANTEN ER IS GEEN DUIDELIJK HOUVAST OVER VERLOOP AARD VAN ZIEKTE PROGNOSE BEHANDELING DIAGNOSE

18/03/2009 ZIEKTE DETERMINANTEN ER IS GEEN DUIDELIJK HOUVAST OVER VERLOOP AARD VAN ZIEKTE PROGNOSE BEHANDELING DIAGNOSE ZIEK! RECHT OP ZIEK ZIJN & RECHT OP ONDERWIJS TUSSEN RISICO EN KRACHT Prof. Peter Adriaenssens Afdeling Kinderpsychiatrie UZ Leuven GROEIENDE GROEP EREN ASTMA 2% ECZEMA 1% EPILEPSIE 8 OP 1000 HERSENVERLAMMING

Nadere informatie

We geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten.

We geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten. We geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten. We helpen je bij het verbeteren van je contacten met

Nadere informatie

Week van de Lentekriebels

Week van de Lentekriebels Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding, op school en thuis Anja Sijbranda GGD Hart voor Brabant Programma Waarom relationele en seksuele vorming? Wat doet school?

Nadere informatie

Scheiding en kinderen

Scheiding en kinderen Scheiding en kinderen Dat ik van mijn vader hou, Doet moeder soms verdriet En dat ik van mijn moeder hou Dat weet mijn vader niet. Zo draag ik mijn geheimen mee En loop van hier naar daar. Nog altijd hou

Nadere informatie

Suïcidepreventie. Marian de Groot Directeur handicap + studie Mede namens 113-Online

Suïcidepreventie. Marian de Groot Directeur handicap + studie Mede namens 113-Online Suïcidepreventie Marian de Groot Directeur handicap + studie Mede namens 113-Online Missie en visie @113 Taboe op praten over zelfmoord doorbreken Drempels bij zoeken en vinden van hulp verlagen Landelijk

Nadere informatie

Jong en Ouder ontschotting in de opvang van jonge ouders

Jong en Ouder ontschotting in de opvang van jonge ouders YOUKÉ Jong en Ouder ontschotting in de opvang van jonge ouders Sprekers: Arieke van Andel: gemeente Amersfoort Mariette Rutjes: leidinggevende cluster vrouwenopvang en gezinnen Inleiding Ontschotting in

Nadere informatie

OpGroeieN. OpGroeieN. DaT doen We in Best SaMen! Beste Betsy geeft antwoord op al je vragen over opvoeden en opgroeien

OpGroeieN. OpGroeieN. DaT doen We in Best SaMen! Beste Betsy geeft antwoord op al je vragen over opvoeden en opgroeien OpGroeieN OpGroeieN DaT doen We in Best SaMen! DaT doen We in Best SaMen! Beste Betsy geeft antwoord op al je vragen over opvoeden en opgroeien Beste Betsy is het Centrum voor Jeugd en Gezin in Best. Niet

Nadere informatie

GGzE. Sterke moeders. Een oudercursus voor moeders met psychische/psychiatrische problematiek en jonge kinderen tot 5 jaar. Algemene informatie >>

GGzE. Sterke moeders. Een oudercursus voor moeders met psychische/psychiatrische problematiek en jonge kinderen tot 5 jaar. Algemene informatie >> GGzE Sterke moeders Een oudercursus voor moeders met psychische/psychiatrische problematiek en jonge kinderen tot 5 jaar. Algemene informatie >> Je leert wat een kind nodig heeft in de eerste belangrijke

Nadere informatie

Waarom stigma rondom AD(H)D bestaat

Waarom stigma rondom AD(H)D bestaat Waarom stigma rondom AD(H)D bestaat N.B.: de inhoud van dit programma is slechts van adviserende aard en dient niet als vervanging voor professioneel en/of medisch advies. Als u verdere consultatie wenst,

Nadere informatie

Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose

Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose Catherine van Zelst Afdeling Psychiatrie en Psychologie, Universiteit Maastricht Masterclass Netwerk Vroege Psychose 6 februari 2015 Disclosure

Nadere informatie

Dr LM Drost, RGOc

Dr LM Drost, RGOc Survivalkid(s): ervaringen met online ondersteuning van jongeren uit gezinnen met psychische problematiek Louisa Drost, 12 december 2017 Disclosure belangen spreker Wat we weten over KOPP problematiek

Nadere informatie

OUDERSCHAPSPLAN als. trait-d union

OUDERSCHAPSPLAN als. trait-d union OUDERSCHAPSPLAN als trait-d union E.Groenhuijsen, 06-10-2011 1 Ouderschapslan als trait-d union Teveel kinderen verloren door scheiding het contact met een van de ouders (25%). Politiek, professionals

Nadere informatie

Is iemand in jouw omgeving verslaafd?

Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Verslaafd aan Jou ondersteunt en informeert de omgeving van verslaafden. Vaak gaat alle aandacht uit naar de verslaafde en daardoor wordt soms niet gezien dat familie

Nadere informatie

De MS van Tess Als elke dag onzeker is

De MS van Tess Als elke dag onzeker is Morgen gaan we naar de huisarts, zegt haar moeder s middags. Ik weet niet wat er met je is. Je bent zo moe de laatste tijd. En nu heb je ook nog last van je oog. De juf zegt dat ik misschien een bril moet,

Nadere informatie

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik.

De muur. Maar nu, ik wil uitbreken. Ik kom in het nauw en wil d r uit. Het lukt echter niet. De muur is te hoog. De muur is te dik. De muur Ik heb een muur om me heen. Nou, een muur? Het lijken er wel tien. En niemand is in staat om Over die muur bij mij te komen. Ik laat je niet toe, Want dan zou je zien Hoe kwetsbaar ik ben. Maar

Nadere informatie

Kinderen van psychisch zieke of verslaafde ouders in beeld krijgen. 8 tips voor een oudergesprek

Kinderen van psychisch zieke of verslaafde ouders in beeld krijgen. 8 tips voor een oudergesprek Kinderen van psychisch zieke of verslaafde ouders in beeld krijgen 8 tips voor een oudergesprek Psychische en verslavingsproblemen hebben invloed op het sociale, emotionele en cognitieve functioneren van

Nadere informatie

Praten met patiënten over de kinderen

Praten met patiënten over de kinderen Praten met patiënten over de kinderen Willemien Willems, projectleider vroegdetectie en vroeginterventie implementatie meldcode huiselijk geweld en kindcheck Parnassiagroep Henny Wansink, stafmedewerker

Nadere informatie

Kortdurende hulpverleningstrajecten Maasland

Kortdurende hulpverleningstrajecten Maasland Kortdurende hulpverleningstrajecten Maasland 1. Individuele sociale vaardigheidstraining 2. Sociale vaardigheidstraining groep 12-/12+ 3. Gezinsbegeleiding (6+) 4. Gezinsbegeleiding (0-6 jaar) 5. Individuele

Nadere informatie

DE TIPI Onderzoek naar de leefsituatie en huidige kwaliteit van leven van ouders en kinderen die het Tipi-programma hebben doorlopen

DE TIPI Onderzoek naar de leefsituatie en huidige kwaliteit van leven van ouders en kinderen die het Tipi-programma hebben doorlopen DE TIPI Onderzoek naar de leefsituatie en huidige kwaliteit van leven van ouders en kinderen die het Tipi-programma hebben doorlopen Jachna Beck Evelien Van Rompaye Promotor: Prof. Dr. Wouter Vanderplasschen

Nadere informatie