Hechtingstoornissen. Karin Hermans, KJP Symposium Pedagogie opvoedingstoolbox Curaçao, 7 december 2012

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hechtingstoornissen. Karin Hermans, KJP Symposium Pedagogie opvoedingstoolbox Curaçao, 7 december 2012"

Transcriptie

1 Hechtingstoornissen Karin Hermans, KJP Symposium Pedagogie opvoedingstoolbox Curaçao, 7 december 2012

2 Hechting duurzame affectieve relatie tussen een kind en één of meer opvoeders The initial relationship between self and others serves as blueprints for all future relationships ( Bowlby, 1973)

3 hechtingsproblemen Een gebroken band zorgt voor het ontbreken van de vermogen om te vertrouwen.

4 Wat is gehechtheid? Bowlby ( 1984): benaming voor het verschijnsel dat kinderen de neiging hebben om nabijheid en contact te zoeken met een vertrouwde volwassene, in tijden van angst, stress en nood.

5 Gehechtheidsgedrag Gedrag waarmee het kind tracht nabijheid en/of contact te bewerkstelligen met een vertrouwde volwassene of dergelijk contact te behouden. Baby s: huilen, kruipen, glimlachen Oudere kinderen: (verbale) communicatie

6 Eerste jaar hechtingscyclus Baby heeft een behoefte Baby raakt overstuur Gratificatie: oogcontact, aanraking, glimlach, beweging, voeden, gedragen worden, liefde voelen. Geruststelling/ rust

7

8 Tweede jaar cyclus In het tweede jaar moeten ouders limieten stellen. Het is het jaar om de baby van zijn troon te halen. De cyclus van het willen - limieten stellen en limieten accepteren. effective discipline of toddlers lays the moral foundation for most future behavior. Cline 1982

9 Balans tussen liefdevolle zorg en structuur Teveel structuur en te weinig liefdevolle zorg: moeder is te streng en koud en kinderen zullen niet hechten omdat ze zich niet veilig voelen. Teveel liefdevolle zorg en te weinig structuur: Moeder vindt zichzelf gemeen en geeft het kind teveel ruimte. Kind vindt moeder zwak en vertrouwt niet.

10 Gehechtheidsrelatie Relatie waarbij de ene persoon troost, steun en contact biedt aan de andere persoon wanneer deze troost, steun en contact zoekt. Veilige haven: bieden van troost, bescherming en goede raad Veilige basis: het ondernemen van nieuwe spannende activiteiten. De kwaliteit kan veilig of onveilig zijn

11 Onveilige hechting Interactie is onevenwichtig en onzeker ten aanzien van het aanbieden en gebruiken van de gehechtheidsfiguur als veilige basis en/of veilige haven.

12 Relatie ouder en kind De gehechtheidsrepresentatie van de ouder correpondeert met de kwaliteit van de gehechtheidsrelatie tussen ouder en kind. Bij onverwerkt verlies of trauma lijkt beangstigend oudergedrag verantwoordelijk voor de overdracht op het kind in de vorm van gedesorganiseerde gehechtheid.

13 hechtingstypen ouder responsief: het kind is veilig gehecht Ouder afwijzend: kind is vermijdend gehecht Ouder inconsistent: kind is afwerend gehecht Ouder is beangstigend: kind is angstig gedesorganiseerd gehecht.

14 Pathogene zorg Verwaarlozing Lichamelijke, seksuele en emotionele verwaarlozing Plotselinge breuk tussen verzorger en kind Verschillende plaatsingen in huizen Vroeggeboorte Slechte dagopvang Pijn

15 Hersenstructuren

16 Kijken naar gedrag en brein Aandachts- en impulsproblemen komen door verandering in de organisatie van de neurale stressreactie netwerken. Men heeft dan een overactief stresssysteem en let daardoor extra op gevaar.

17 Veilige gehechtheid. Het kind heeft vertrouwen in de beschikbaarheid van de hechtingsfiguur in tijden van stress en handhaaft het contact zolang het nog niet gerustgesteld is. Het is goed in staat de gehechtheidsfiguur te gebruiken om een gevoel van veiligheid en geborgenheid te bewerkstelligen

18 Angstig-vermijdend gehecht. Het kind heeft geen vertrouwen in de beschikbaarheid van de hechtingsfiguur en probeert zo veel mogelijk contact te vermijden, zelfs als het stress ervaart. Het gevoel van veiligheid en geborgenheid wordt zoveel mogelijk bewerkstelligd door aandacht voor gehechtheid te vermijden en gevoelens te neutraliseren.

19 Angstig-afwerend/ambivalent gehecht. Het kind is onzeker (ambivalent) over de beschikbaarheid van de hechtingsfiguur en is boos en huilt veel, zelfs in de nabijheid van de hechtingsfiguur. Het zoekt soms op een passieve, zielige manier contact. Dit kind is voortdurend bezig met de beschikbaarheid en aanwezigheid van de gehechtheidsfiguur.

20 Type D: gedesorganiseerd/gedesoriënteerd gehecht Geen coherent hechtingspatroon. Dat kan zich uiten in chaotisch, tegenstrijdig, bizar en angstig gehechtheidsgedrag in de aanwezigheid van de hechtingsfiguur.

21 Tips voor ouders Bereid je voor op ouderschap Voedt met liefde en respect Reageer met sensitiviteit Gebruik liefdevolle aanraking Zorg voor veilige slaap Zorg voor consistente en liefdevolle zorg Gebruik positieve discipline Balans tussen persoonlijke en familieleven.

Disclosure. Wie doorbreekt de cirkel van mishandeling? Kindermishandeling. Comorbiditeit. Prevalentie in Nederland. Prevalentie in Nederland

Disclosure. Wie doorbreekt de cirkel van mishandeling? Kindermishandeling. Comorbiditeit. Prevalentie in Nederland. Prevalentie in Nederland Disclosure Wie doorbreekt de cirkel van? Prof.dr. Lenneke Alink Kinder Kinder is elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die

Nadere informatie

VERWACHTINGEN WORKSHOP

VERWACHTINGEN WORKSHOP HECHTING WORKSHOP DOOR ADA DE JONG GZ-PSYCHOLOOG KOC DIENSTEN (UITGAANDE VAN STICHTING DS. G.H. KERSTENCENTRUM) WWW.KOC.NU HTTPS://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=APZXGEBZHT0 VERWACHTINGEN WORKSHOP BIJBELS PERSPECTIEF

Nadere informatie

De Basic Trustmethode

De Basic Trustmethode De Basic Trustmethode Pleegzorgsymposium 2012 Marijke Kellaert-Knol GZ-Pycholoog Kinder- en Jeugdpsycholoog NIP Hulpverlener Basic Trust Basic Trust Hulp aan gezinnen bij opvoeding, hechting en adoptie

Nadere informatie

Jubileumcongres MOC t Kabouterhuis Verstoord gehechtheidsgedrag

Jubileumcongres MOC t Kabouterhuis Verstoord gehechtheidsgedrag Jubileumcongres MOC t Kabouterhuis Verstoord gehechtheidsgedrag F.Y. Scheper, kinder- en jeugdpsychiater MOC t Kabouterhuis, onderzoeker VUmc kinder- en jeugdpsychiatrie f.scheper@kabouterhuis.nl Parallelsessie

Nadere informatie

Hechting en hechtingsproblemen. Risico- en beschermende factoren

Hechting en hechtingsproblemen. Risico- en beschermende factoren Hechting en hechtingsproblemen Risico- en beschermende factoren September 2017 2017 Nederlands Jeugdinstituut Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk,

Nadere informatie

Het hechtingsproces. bij kinderen tussen de 0 en 2 jaar. Kindergeneeskunde. Hechting. Hoe verloopt het hechtingsproces?

Het hechtingsproces. bij kinderen tussen de 0 en 2 jaar. Kindergeneeskunde. Hechting. Hoe verloopt het hechtingsproces? Het hechtingsproces bij kinderen tussen de 0 en 2 jaar Kindergeneeskunde In deze brochure leest u meer over de hechtingsprocessen bij baby s in de leeftijd van 0 tot 12 maanden. Daar waar ouders staat

Nadere informatie

Kinderstudies ACK. Gehechtheid aan pleegouders. Amsterdams Centrum voor. vrije Universiteit amsterdam

Kinderstudies ACK. Gehechtheid aan pleegouders. Amsterdams Centrum voor. vrije Universiteit amsterdam Amsterdams Centrum voor Kinderstudies ACK interdisciplinair onderzoek naar kinderen, ouders en samenleving Gehechtheid aan pleegouders vrije Universiteit amsterdam Gehechtheid aan pleegouders De relatie

Nadere informatie

Inhoud. - Hechting - Werkplek - Visie - Video-interactiebegeleiding - Tot slot

Inhoud. - Hechting - Werkplek - Visie - Video-interactiebegeleiding - Tot slot Wie Ben ik? Inhoud - Hechting - Werkplek - Visie - Video-interactiebegeleiding - Tot slot Kind en ziekenhuis Ouderparticipatie september 1993 Kind en ziekenhuis kindgericht = gezinsgericht februari 2009

Nadere informatie

Hechtingsproblemen. Wat betekent dit en hoe ga je hiermee om?

Hechtingsproblemen. Wat betekent dit en hoe ga je hiermee om? Hechtingsproblemen Wat betekent dit en hoe ga je hiermee om? Even voorstellen. Vera Ram Orthopedagoog/ Zorgcoördinator (en lid van de directie) op de Mr de Jonghschool (cl 4, ZMOK) Eerder: leerkracht,

Nadere informatie

NEJA conferentie Integraal werken in de Amsterdamse zorg voor jeugd: Handvat of hype?

NEJA conferentie Integraal werken in de Amsterdamse zorg voor jeugd: Handvat of hype? NEJA conferentie Integraal werken in de Amsterdamse zorg voor jeugd: Handvat of hype? Workshop Integraal werken aan gehechtheid bij jonge kinderen in gezinnen Frederike Scheper, kinderpsychiater, Infant

Nadere informatie

Wat weet u nog over HECHTING

Wat weet u nog over HECHTING Wat weet u nog over HECHTING John Bowlby 1907-1990 Hechtingstheorie HECHTING BOWLBY : Attachment theory : Hechting : is een duurzame emotionele binding tussen het kind en zijn verzorgers intern schema

Nadere informatie

AIT studiedag Multidisciplinair kijken!

AIT studiedag Multidisciplinair kijken! AIT studiedag Multidisciplinair kijken! Lezing Multidisciplinair werken en kijken bij jonge kinderen in gezinnen, verwezen vanwege ontwikkelings- en gedragsproblemen Frederike Scheper, Kinderpsychiater

Nadere informatie

Gehechtheid. Corinne Verheule

Gehechtheid. Corinne Verheule Gehechtheid Corinne Verheule 14-6-2018 Gedrag Geschiedenis; zorg; hechting; trauma 2 3 Kijken door een hechtingsbril Waar of Niet waar? Hoe een kind gehecht is, wordt bepaald binnen de eerste 5 levensjaren.

Nadere informatie

VIB en Gehechtheid. Dorini Janssen De Rading Corinne Verheule SAV. Workshop AIT 30 mei 2016

VIB en Gehechtheid. Dorini Janssen De Rading Corinne Verheule SAV. Workshop AIT 30 mei 2016 VIB en Gehechtheid Dorini Janssen De Rading Corinne Verheule SAV Workshop AIT 30 mei 2016 Programma Wie zijn wij? VIB en Bouwstenen van hechting Hoe zie je gehechtheid in de praktijk? Wat is een hechtingsrepresentatie?

Nadere informatie

Bebeth. Praktijk voor kinderen met gedrags- en/of hechtingsproblemen

Bebeth. Praktijk voor kinderen met gedrags- en/of hechtingsproblemen Bebeth Praktijk voor kinderen met gedrags- en/of hechtingsproblemen Hechtingsstoornissen Auteur: Ben van Berkel Voor het laatst gewijzigd op 24 maart 2009 Link naar het artikel op Kennisnet : http://leerlingzorgpo.kennisnet.nl/archief/bijdragen2003/hechtingsstoornissen

Nadere informatie

Koffieochtend 20 oktober 2016 OPVOEDING IN DE FAMILIE

Koffieochtend 20 oktober 2016 OPVOEDING IN DE FAMILIE Koffieochtend 20 oktober 2016 OPVOEDING IN DE FAMILIE Voorstelronde Mesut Cifci, onderwijsondersteuner/oudercontactpersoon Welke ouders zijn er vandaag aanwezig? Samen met en van elkaar leren! Het belang

Nadere informatie

VIB en Gehechtheid. 14 november 2014 Corinne Verheule

VIB en Gehechtheid. 14 november 2014 Corinne Verheule VIB en Gehechtheid 14 november 2014 Corinne Verheule 1 Gehechtheid Een duurzame, emotionele en wederkerige band tussen een kind en één of meer specifieke volwassenen (Truus Bakker). Een veilige gehechtheidsrelatie

Nadere informatie

Het pleegkind in beeld

Het pleegkind in beeld Het pleegkind in beeld Workshop pleegzorgsymposium 19 juni 2014 Petra de Vries (De Rading) Anny Havermans (SAV) 1 Programma Welkom Project gehechtheid in beeld bij pleegzorg Inleiding op gehechtheid en

Nadere informatie

Reactieve hechtingsstoornis; een diagnose in beweging. Band Gedrag Interactie Relatie Stoornis Mentale representatie

Reactieve hechtingsstoornis; een diagnose in beweging. Band Gedrag Interactie Relatie Stoornis Mentale representatie Carlo Schuengel, Orthopedagogiek VU Reactieve hechtingsstoornis; een diagnose in beweging Signaleren verstoord gehechtheidsgedrag Verschillende betekenissen van gehechtheid Band Gedrag Interactie Relatie

Nadere informatie

Infant Mental Health. de ontwikkeling van het jonge kind in relatie met de ouder. Visie en werkwijze binnen de GGZ

Infant Mental Health. de ontwikkeling van het jonge kind in relatie met de ouder. Visie en werkwijze binnen de GGZ Infant Mental Health de ontwikkeling van het jonge kind in relatie met de ouder Visie en werkwijze binnen de GGZ Daniëlle Span Psycholoog/psychotherapeut IMH-specialist d.span@ggz-nhn.nl Ingrid Floris

Nadere informatie

Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017)

Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017) Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017) Hechtingsrelatie Zelfregulatie en interactie tijdens de nacht Onderdeel van de discussie rond sensitief en responsief ouderschap richt zich

Nadere informatie

Methode ARGOS. Ervaringen met ARGOS. Definitie Gehechtheid

Methode ARGOS. Ervaringen met ARGOS. Definitie Gehechtheid Methode ARGOS Handvatten voor de begeleiding van personen met een hechtingsstoornis en een (lichte) verstandelijke beperking Ervaringen met ARGOS Zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Methode

Nadere informatie

Groot Perinataal Overleg preventie en cliënten participatie

Groot Perinataal Overleg preventie en cliënten participatie Groot Perinataal Overleg preventie en cliënten participatie 20-11-2017 MARJA REXWINKEL, KLINISCH PSYCHOLOOG INFANT MENTAL HEALTH SPECIALIST 1001 kritieke dagen groei van het brein, ontstaan van veilige

Nadere informatie

Hoe neem je jezelf en jouw eigen gehechtheid mee in de begeleiding van jongeren?" [ door Beanka Meddeler]

Hoe neem je jezelf en jouw eigen gehechtheid mee in de begeleiding van jongeren? [ door Beanka Meddeler] Hoe neem je jezelf en jouw eigen gehechtheid mee in de begeleiding van jongeren?" [ door Beanka Meddeler] 24-11-2015 Doel en programma vandaag www.ambiq.nl Stilstaan / reflecteren op gehechtheid en de

Nadere informatie

24 mei 2018 CONGRES PASSENDE KINDEROPVANG. Congres Passende kinderopvang - 24 mei Programma

24 mei 2018 CONGRES PASSENDE KINDEROPVANG. Congres Passende kinderopvang - 24 mei Programma Die is gelukkig nog te klein om er last van te hebben omgaan met traumatische ervaringen 24 mei 2018 CONGRES PASSENDE KINDEROPVANG Programma Wat is trauma? Posttraumatische stressreacties De impact van

Nadere informatie

Predictors of infant attachment and responses to crying

Predictors of infant attachment and responses to crying PARENTING UNRAVELED Predictors of infant attachment and responses to crying Er wordt de laatste tijd veel aandacht gegeven aan het vroegtijdig signaleren van insensitief en hardhandig ouderschap, zowel

Nadere informatie

Boek Slapende honden? Wakker maken!

Boek Slapende honden? Wakker maken! Boek Slapende honden? Wakker maken! A.Struik, ontwikkelingspsycholoog/ systeemtherapeut Joany Spierings Drie testen Weinig theorie en veel praktijk CD-Rom/ werkbladen Formulier zes testen Geen protocol

Nadere informatie

Zorgen voor jonge getraumatiseerde kinderen

Zorgen voor jonge getraumatiseerde kinderen Zorgen voor jonge getraumatiseerde kinderen 26 januari 2017 IN HOLLAND STAAT EEN HUIS Congres ter gelegenheid van het 70-jarig jubileum van t Kabouterhuis Programma Wat is trauma? Essentiële elementen

Nadere informatie

Veiligheid en welbevinden. Hoofdstuk 1

Veiligheid en welbevinden. Hoofdstuk 1 30 Veiligheid en welbevinden Kees (8) en Lennart (7) zitten in de klimboom. Kees geeft Lennart een speels duwtje en Lennart geeft een duwtje terug. Ze lachen allebei. Maar toch kijkt Lennart even om naar

Nadere informatie

Belangrijke stappen in de sociaal-emotionele ontwikkeling van jonge kinderen

Belangrijke stappen in de sociaal-emotionele ontwikkeling van jonge kinderen Belangrijke stappen in de sociaal-emotionele ontwikkeling van jonge kinderen Prof. Karine Verschueren Schoolpsychologie en Ontwikkelingspsychologie van Kind en Adolescent KU Leuven Overzicht 1. De ontwikkeling

Nadere informatie

Betreft: Methodiekontwikkeling in de jeugdzorg, een uitdaging. Abstract: Gezinsbehandeling bij Gedrags- en/of Hechtingsproblemen

Betreft: Methodiekontwikkeling in de jeugdzorg, een uitdaging. Abstract: Gezinsbehandeling bij Gedrags- en/of Hechtingsproblemen Betreft: Methodiekontwikkeling in de jeugdzorg, een uitdaging Abstract: Gezinsbehandeling bij Gedrags- en/of Hechtingsproblemen Inleiding - opvoedingsproblemen en hechting In de loop der jaren zijn wij,

Nadere informatie

Reactieve hechtingsstoornis; een diagnose in beweging. Band Gedrag Interactie Relatie Stoornis Mentale representatie

Reactieve hechtingsstoornis; een diagnose in beweging. Band Gedrag Interactie Relatie Stoornis Mentale representatie Carlo Schuengel, Orthopedagogiek VU Signaleren verstoord Reactieve hechtingsstoornis; een diagnose in beweging Verschillende betekenissen van gehechtheid Band Gedrag Interactie Relatie Stoornis Mentale

Nadere informatie

KIND IN CONTEXT. "Successful parenting is a principal key to the mental health of the next generation." John Bowlby

KIND IN CONTEXT. Successful parenting is a principal key to the mental health of the next generation. John Bowlby KIND IN CONTEXT "Successful parenting is a principal key to the mental health of the next generation." John Bowlby Feit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen

Nadere informatie

Huilen & troosten. Folder: 1106 Dit is een uitgave van het Flevoziekenhuis Afdeling Verloskunde September 2015 1-8

Huilen & troosten. Folder: 1106 Dit is een uitgave van het Flevoziekenhuis Afdeling Verloskunde September 2015 1-8 Huilen & troosten Folder: 1106 Dit is een uitgave van het Flevoziekenhuis Afdeling Verloskunde September 2015 1-8 2-8 Huilen en troosten Alle baby s huilen. Huilen hoort bij baby s. Maar waarom huilen

Nadere informatie

4.4 Hechting en scheiding

4.4 Hechting en scheiding 4.4 Hechting en scheiding 155 In het leven van elk kind komt er een moment waarop ze zich los moeten maken van hun eerste verzorger. Voor sommige kinderen gebeurt dat al heel vroeg doordat ouders bijvoorbeeld

Nadere informatie

Pleegoudersupport Zeeland

Pleegoudersupport Zeeland Onderzoek hechting en gedrag De pleegouder die benieuwd is hoe de hechting met en het gedrag van het pleegkind verandert, kan dit zelf gaan onderzoeken. Dat kun je zelfstandig doen. Maar als beginnend

Nadere informatie

Onveilig gehecht of een hechtingsstoornis

Onveilig gehecht of een hechtingsstoornis Onveilig gehecht of een hechtingsstoornis Een professor stond in de collegezaal en zette een kikker op tafel. Hij zei: Kikker, spring. De kikker sprong en de studenten keken vol bewondering toe. De professor

Nadere informatie

Gehechtheid in de klas

Gehechtheid in de klas Gehechtheid in de klas Corinne Verheule SAV Kennismiddag Adoptie 4 november 2016 Adoptiekind in de klas Kijken door een hechtingsbril 2 Gehechtheid Een duurzame, emotionele en wederkerige band tussen een

Nadere informatie

Wat hebben Veilige gehechtheid en hoge zelfwaardering met elkaar gemeen? (deel1)

Wat hebben Veilige gehechtheid en hoge zelfwaardering met elkaar gemeen? (deel1) Wat hebben Veilige gehechtheid en hoge zelfwaardering met elkaar gemeen? (deel1) Om hier een antwoord op te hebben onderzoeken wij eerst wat de betekenis is van een veilige gehechtheid en een hoge zelfwaardering.

Nadere informatie

De gevolgen van vroegkinderlijk trauma in het basisonderwijs

De gevolgen van vroegkinderlijk trauma in het basisonderwijs De gevolgen van vroegkinderlijk trauma in het basisonderwijs Kennismiddag Adoptievoorzieningen 4 november 2016 Leony Coppens Klinisch psycholoog Programma Trauma: wat is het en welke vormen zijn er? Gevolgen

Nadere informatie

Inhoud 20-10-2011. Gehechtheidstheorie: Cees Janssen Gevaar van chronische stress Bewijs: onderzoek Sterkenburg

Inhoud 20-10-2011. Gehechtheidstheorie: Cees Janssen Gevaar van chronische stress Bewijs: onderzoek Sterkenburg 1 Inhoud Gehechtheidstheorie: Cees Janssen Gevaar van chronische stress Bewijs: onderzoek Sterkenburg Praktijk: Tineke Pilon Consequenties voor praktijk: alles is liefde 2 Definitie Gehechtheidsband Met

Nadere informatie

Kernopgave 16 Meesterproef. Ontwerp omslag: Sterkbeeld

Kernopgave 16 Meesterproef. Ontwerp omslag: Sterkbeeld Ontwerp omslag: Sterkbeeld 2 Auteurs: Anneloes van der Linde & Bernadette van der Stouwe - Leenman Begeleider: Wilma Corsel Opdrachtgever: Lectoraat Jeugd en Gezin Christelijke Hogeschool Ede Begeleider:

Nadere informatie

Er wel/niet zijn voor je pleegkind. Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede

Er wel/niet zijn voor je pleegkind. Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede Er wel/niet zijn voor je pleegkind Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede 22-6-2014 de Zeeuw & Brok Inhoud 1. Lawaaiboek 2. Zorg voor het kind: houdt rekening met gevolgen van Verlating

Nadere informatie

Medisch trauma in de babytijd impact en behandeling

Medisch trauma in de babytijd impact en behandeling Medisch trauma in de babytijd impact en behandeling Heleen Mülder, klinisch psycholoog Psychotherapie Jeugd Drachten / Infant Netwerk Friesland OCRN symposium 20 november 2018 Opbouw van deze presentatie

Nadere informatie

Ouder-kindbehandeling

Ouder-kindbehandeling Ouder-kindbehandeling (Gehechtheid en het vermogen tot mentaliseren ) Sandra Kleine, GZ-psycholoog/ IMH-specialist OCRN infantteam Groningen OCRN symposium 20 november 2018 Disclosure belangen spreker

Nadere informatie

BOUWSTENEN VAN HECHTING

BOUWSTENEN VAN HECHTING BOUWSTENEN VAN HECHTING BOUWSTEEN 1: BASISVEILIGHEID OF ANGST Basisveiligheid Een kind dat ouders heeft die voor hem zorgen, die verantwoordelijkheid voor hem nemen en die zijn onlustgevoelens opmerken

Nadere informatie

Afscheid van je culturele thuis. Mahnaz Tabesh Oktober 2015 Radboud Universiteit Nijmegen

Afscheid van je culturele thuis. Mahnaz Tabesh Oktober 2015 Radboud Universiteit Nijmegen Afscheid van je culturele thuis Mahnaz Tabesh Oktober 2015 Radboud Universiteit Nijmegen Inleiding Nooit eerder waren er wereldwijd zo veel mensen op de vlucht voor oorlog (60 miljoen; bron UNHCR) Waar

Nadere informatie

(een vermoeden van) kindermishandeling, wat nu?!

(een vermoeden van) kindermishandeling, wat nu?! (een vermoeden van) kindermishandeling, wat nu?! Evi Verdoodt Vlaams ExpertiseCentrum Kindermishandeling Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Brussel Een baby wordt geboren Wat heeft deze baby nodig om

Nadere informatie

De basis van je leven

De basis van je leven De basis van je leven over de betekenis van je kindtijd voor vandaag Bosrandclub 4 november 2017 Introductie Bas Bas Coaching en Refugio www.bascoaching.nl www.refugio.nl Het onderwerp deze avond Prenatale

Nadere informatie

26/02/2013. Prenatale ontwikkeling. De geboorte. Pasgeborene

26/02/2013. Prenatale ontwikkeling. De geboorte. Pasgeborene Prenatale ontwikkeling De geboorte Pasgeborene 1 Motorische ontwikkeling 5 fasen van arousal state 1. Rustige slaap (1/3) 2. REM slaap (1/3 1/4) 3. Passieve waaktoestand 4. Actieve waaktoestand 5. Huilen

Nadere informatie

VERBINDEND GEZAG / NIEUWE AUTORITEIT EN HET ANGSTIGE OF TERUGGETROKKEN KIND. Lenny Rodenburg, 18 april 2018

VERBINDEND GEZAG / NIEUWE AUTORITEIT EN HET ANGSTIGE OF TERUGGETROKKEN KIND. Lenny Rodenburg, 18 april 2018 VERBINDEND GEZAG / NIEUWE AUTORITEIT EN HET ANGSTIGE OF TERUGGETROKKEN KIND Lenny Rodenburg, 18 april 2018 DE PRINCIPES VAN GEWELDLOOS VERZET VERTAALD NAAR: Lenny Rodenburg, 18 april 2018 Kinderen die

Nadere informatie

Als je het niet meer ziet zitten...

Als je het niet meer ziet zitten... Infobrochure Als je het niet meer ziet zitten... Omgaan met een huilende baby mensen zorgen voor mensen 2 Inhoud Als je het niet meer ziet zitten...4 Huilen...5 Als huilen een probleem is...6 Voeden...6

Nadere informatie

Als je het niet meer ziet zitten...

Als je het niet meer ziet zitten... Infobrochure Als je het niet meer ziet zitten... Omgaan met een huilende baby mensen zorgen voor mensen Inhoud Als je het niet meer ziet zitten...4 Huilen...5 Als huilen een probleem is...6 Voeden...6

Nadere informatie

Onderlinge verbondenheid. begeleiding en zorg voor mensen met een verstandelijke en/of andere beperkingen

Onderlinge verbondenheid. begeleiding en zorg voor mensen met een verstandelijke en/of andere beperkingen Onderlinge verbondenheid begeleiding en zorg voor mensen met een verstandelijke en/of andere beperkingen Onderlinge verbondenheid Alleen in verbondenheid met de ander kan je mens zijn. Door de ander ontdek

Nadere informatie

Baby s die veel huilen Informatie voor ouders

Baby s die veel huilen Informatie voor ouders Baby s die veel huilen Informatie voor ouders Albert Schweitzer ziekenhuis november 2014 pavo 1177 Inleiding Als uw baby veel huilt gaat u van alles proberen om de oorzaak te vinden. Zeker als uw baby

Nadere informatie

Of ik het ff over hechten kon gaan hebben?

Of ik het ff over hechten kon gaan hebben? Of ik het ff over hechten kon gaan hebben? - Plenair; de normale hechting, de hechting buiten de normaal verdeling en oorzaken van hechtingsproblemen. - En mocht die Limbo u boeien, in de workshop hoe

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch)

Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Ervaringen in de vroege kindertijd zijn van grote invloed op de ontwikkeling van de regulatie van emoties en stress. Onderzoek bij dieren en bij kinderen in

Nadere informatie

Voorwoord. Lieve lezer,

Voorwoord. Lieve lezer, Daniëla Tesselaar Voorwoord Lieve lezer, Je hebt zojuist het e-book 3 Manieren om minder claimend te worden gedownload. In dit e-book vind je stappen om afscheid te nemen van claimende gedrag, uit een

Nadere informatie

8/03/2013. Prenatale ontwikkeling. De geboorte. Pasgeborene

8/03/2013. Prenatale ontwikkeling. De geboorte. Pasgeborene Prenatale ontwikkeling De geboorte Pasgeborene 1 Baby Motorische ontwikkeling Kijkstadium (0 3m) Grijpstadium (3 6) Zitstadium (6 9) Rechtop staan (-9-12) Loopstadium (12-15) Geboorte = beperkt aantal

Nadere informatie

VHT/VIB EN GEHECHTHEID IN DE (JEUGD)GEZONDHEIDSZORG

VHT/VIB EN GEHECHTHEID IN DE (JEUGD)GEZONDHEIDSZORG VHT/VIB EN GEHECHTHEID IN DE (JEUGD)GEZONDHEIDSZORG 5-daagse bijscholing voor video-hometrainers en video-interactiebegeleiders in de (jeugd)gezondheidszorg. AIT, 2019 Tekst Marij Eliëns Cursusleiding:

Nadere informatie

Samenvatting Dit proefschrift beschrijft een aantal onderzoeken op het gebied van gehechtheid en psychosociaal functioneren in de volwassenheid. In hoofdstuk 1 wordt een overzicht gegeven van de gehechtheidstheorie.

Nadere informatie

Godsbeeld en persoonlijkheidsproblematiek Onderzoek lectoraat Zorg en Zingeving Henk Stulp

Godsbeeld en persoonlijkheidsproblematiek Onderzoek lectoraat Zorg en Zingeving Henk Stulp Godsbeeld en persoonlijkheidsproblematiek Onderzoek lectoraat Zorg en Zingeving Henk Stulp Onderzoek Hanneke Schaap-Jonker (2002): Godsconcept en Godsbeeld (steunende God; God als rechter, passieve God;

Nadere informatie

Anneke Vinke 2010 Training VH 1

Anneke Vinke 2010 Training VH 1 QUIZ: waar/niet waar Wetenschappelijk onderzoek naar : een veilige basis voor de praktijk? Anneke Vinke 2010 Met dank aan Universiteit Leiden, Linda van den Dries en Femmie Juffer 1. Gehechtheid speelt

Nadere informatie

Hechting Basisveiligheid Basisvertrouwen

Hechting Basisveiligheid Basisvertrouwen Hechting Basisveiligheid Basisvertrouwen Begeleiding en behandeling Een handreiking voor begeleiders en behandelaars Sandra Zaal, gz-psycholoog Margriet Boerhave, video-interactiebegeleider Marianne Koster,

Nadere informatie

Introductie. Katrien Zabeau. 9 oktober Symposium Opvoeden anno 2015

Introductie. Katrien Zabeau. 9 oktober Symposium Opvoeden anno 2015 Katrien Zabeau Symposium Opvoeden anno 2015 9 oktober 2015 Psychoanalytische pedagogiek: opvoedingsondersteuning en psychotherapie aan kinderen en jongeren (Een andere visie op de psychoanalytische pedagogiek:

Nadere informatie

Baby s die veel huilen. Informatie voor ouders

Baby s die veel huilen. Informatie voor ouders Baby s die veel huilen Informatie voor ouders Inleiding Als uw baby veel huilt gaat u van alles proberen om de oorzaak te vinden. Zeker als uw baby zich nauwelijks laat troosten. Dit kan allerlei gevoelens

Nadere informatie

Papa's hand is best groot

Papa's hand is best groot Welkom bij de cursus Ouderbegeleiding Als het anders loopt... vroeggeboorte en couveuse ouderschap Doel van de cursus Kennis delen Beter leren begrijpen en ondersteunen van ouders als ze te maken krijgen

Nadere informatie

DSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016

DSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016 DSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016 Psychotrauma en stressorgerelateerde stoornissen Marloes de Kok, GZ-psycholoog Marthe Schneijderberg, orthopedagoog Psychotrauma

Nadere informatie

TSCYC. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum Ouderversie

TSCYC. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum Ouderversie TSCYC Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen HTS Report ID 15890-3156 Datum 18.07.2017 Ouderversie Informant: Jeroen de Vries Vader INLEIDING TSCYC 2/8 Inleiding De TSCYC is een vragenlijst

Nadere informatie

Hechting Basisveiligheid Basisvertrouwen

Hechting Basisveiligheid Basisvertrouwen Hechting Basisveiligheid Basisvertrouwen Begeleiding en behandeling Een handreiking voor begeleiders en behandelaars Sandra Zaal, gz-psycholoog Margriet Boerhave, video-interactiebegeleider Marianne Koster,

Nadere informatie

In dienst van kinderen, jongeren en hun ouders

In dienst van kinderen, jongeren en hun ouders Gastdocent: Drs. Fernando Cunha (Child Support Europe) Ontwikkelingspsycholoog Gezondheidspsycholoog (BIG) Kinder- en Jeugdpsycholoog (NIP) Onderwijsspecialist http://www.child-support-europe.com In dienst

Nadere informatie

Borstvoeding, voeding voor de hechting. Studiedag Vlaamse Beroepsorganisatie van Vroedvrouwen 4 december 2018 Ingrid willems

Borstvoeding, voeding voor de hechting. Studiedag Vlaamse Beroepsorganisatie van Vroedvrouwen 4 december 2018 Ingrid willems Borstvoeding, voeding voor de hechting Studiedag Vlaamse Beroepsorganisatie van Vroedvrouwen 4 december 2018 Ingrid willems Filmpje breastcrawling https://www.youtube.com/watch?v=t2blj4irwhk The golden

Nadere informatie

>Theoriebron 1: Hechting

>Theoriebron 1: Hechting >Theoriebron 1: Hechting In ieders leven speelt hechting een belangrijke rol. Maar wat is hechting eigenlijk? Het woord hechten doet in eerste instantie denken aan een wond. En aan een draad en naald,

Nadere informatie

hechting, bindingsangst en bindingsdrang

hechting, bindingsangst en bindingsdrang hechting, bindingsangst en bindingsdrang Stel dat je in het eerste jaar van je relatie een snoepje in een pot doet na elke keer dat je seks hebt. Na het eerste jaar haal je een snoepje úit diezelfde pot

Nadere informatie

Wilhelmina Kinderziekenhuis. Ontwikkelingsgerichte zorg op de afdeling eenheid intensieve zorg

Wilhelmina Kinderziekenhuis. Ontwikkelingsgerichte zorg op de afdeling eenheid intensieve zorg Wilhelmina Kinderziekenhuis Ontwikkelingsgerichte zorg op de afdeling eenheid intensieve zorg Ontwikkelingsgerichte zorg op de afdeling eenheid intensieve zorg Uw kind is, of wordt opgenomen op afdeling

Nadere informatie

Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns

Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns Impact afhankelijk van aantal factoren: Eigenschappen van trauma zelf Eigenschappen van het kind Eigenschappen van omgeving Eigenschappen

Nadere informatie

Kennisgroep Speciaal. Zie voor uitgebreide informatie:

Kennisgroep Speciaal. Zie voor uitgebreide informatie: Hechtingsstoornis Kennisgroep Speciaal Kennisgroep Speciaal is een samenwerkingsverband van organisaties voor speciaal (Mytyl)onderwijs gericht op het delen en ontwikkelen van kwalitatief hoogstaande kennis

Nadere informatie

Goede zorg voor u en uw jonge kind. Wat kunnen we voor u betekenen?

Goede zorg voor u en uw jonge kind. Wat kunnen we voor u betekenen? Goede zorg voor u en uw jonge kind Wat kunnen we voor u betekenen? Voor wie? U bent ouder of verzorger van een kind in de leeftijd van 0 t/m 7 jaar. U maakt zich zorgen. Uw kind: heeft moeite met samenspelen

Nadere informatie

Gehechtheid bekeken vanuit TA-perspectief Marij Peeters

Gehechtheid bekeken vanuit TA-perspectief Marij Peeters Gehechtheid bekeken vanuit TA-perspectief Marij Peeters Secure bases are vitally important throughout life, not just during our early life (Kohlrieser 2006) Marij Peeters is orthopedagoog en gz-psycholoog

Nadere informatie

29/03/2012. Gaby Stroecken (baby)psychotherapeute

29/03/2012. Gaby Stroecken (baby)psychotherapeute Gaby Stroecken (baby)psychotherapeute 1 Huilen is communicatie Huilen wordt te vaak gezien als signaal van directe behoefte of actueel ongemak Huilen is óók: het zich bevrijden van pijn Huilbaby s zijn

Nadere informatie

Wat hebben Veilige gehechtheid en hoge zelfwaardering met elkaar gemeen? (deel1)

Wat hebben Veilige gehechtheid en hoge zelfwaardering met elkaar gemeen? (deel1) Wat hebben Veilige gehechtheid en hoge zelfwaardering met elkaar gemeen? (deel1) Om hier een antwoord op te hebben onderzoeken wij eerst wat de betekenis is van een veilige gehechtheid en een hoge zelfwaardering.

Nadere informatie

Netwerken van neuraal naar psychosociaal. Marja Rexwinkel Klinisch psycholoog, psychotherapeut IMH specialist en directeur OuderKindLijn

Netwerken van neuraal naar psychosociaal. Marja Rexwinkel Klinisch psycholoog, psychotherapeut IMH specialist en directeur OuderKindLijn Netwerken van neuraal naar psychosociaal Marja Rexwinkel Klinisch psycholoog, psychotherapeut IMH specialist en directeur OuderKindLijn Wat betekent IMH Infant verwijst naar kinderen tot en met 3 jaar

Nadere informatie

Doel workshop. Signaleren van verstoord gehechtheidsgedrag. Best practice: wat is dat? Wat is gehechtheid?

Doel workshop. Signaleren van verstoord gehechtheidsgedrag. Best practice: wat is dat? Wat is gehechtheid? Doel workshop Signaleren van verstoord gehechtheidsgedrag Kennismarkt 27 mei 2010 Francien Dekker Presentatie Best practice voor het diagnosticeren van gehechtheidsproblemen bij kinderen/jongeren met een

Nadere informatie

Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten

Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Christien de Jong, psychotherapeut / trainer Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie christiendejong@hetnet.nl Distress rond overgangen

Nadere informatie

KINDEREN LEKKER IN HUN VEL

KINDEREN LEKKER IN HUN VEL KINDEREN LEKKER IN HUN VEL 1. Welkom wij zijn Karin Hallegraeff en Noelle van Delden van Praktijk IKKE Karin stelt zich voor en er komt een foto van Karin in beeld. Noelle stelt zich voor en er komt een

Nadere informatie

Aan Tafel ontbijtsessie over Hechting en trauma

Aan Tafel ontbijtsessie over Hechting en trauma Terugblik Aan tafel 29 juni Aan Tafel ontbijtsessie over Hechting en trauma Alle stoelen zijn bezet als Ingeborg Lodders, gedragswetenschapper bij Kompaan en De Bocht deze editie van Aan Tafel aftrapt.

Nadere informatie

Het Mamatrauma. Symposium: Trauma van wieg tot volwassenheid 15 maart Margriet Wentink

Het Mamatrauma. Symposium: Trauma van wieg tot volwassenheid 15 maart Margriet Wentink Het Mamatrauma Symposium: Trauma van wieg tot volwassenheid 15 maart 2016 Margriet Wentink 0 PROGRAMMA Wat is het? Hoe ontstaat het? Hoe werkt het? Welke gevolgen heeft het? De bron. Meergenerationele

Nadere informatie

TSCYC Ouderversie. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. Jeroen de Groot. ID 256-18 Datum 24.12.2014. Informant:

TSCYC Ouderversie. Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen. Jeroen de Groot. ID 256-18 Datum 24.12.2014. Informant: TSCYC Ouderversie Vragenlijst over traumasymptomen bij jonge kinderen ID 256-18 Datum 24.12.2014 Informant: Mieke de Groot-Aerts moeder TSCYC Inleiding 2 / 10 INLEIDING De TSCYC is een vragenlijst die

Nadere informatie

Interpersoonlijke Relaties Het behouden van een relatie

Interpersoonlijke Relaties Het behouden van een relatie Interpersoonlijke Relaties Het behouden van een relatie College 3 C.J.Wiekens@pl.hanze.nl Vorige hoorcolleges Het aangaan van een relatie Nonverbaal gedrag Liefde: Emotie en Cognitie Het meten van attachment

Nadere informatie

OMGAAN MET WAT IS ANGST? BANG ZIJN IS OK! 23/02/2015 KINDERANGSTEN

OMGAAN MET WAT IS ANGST? BANG ZIJN IS OK! 23/02/2015 KINDERANGSTEN OMGAAN MET KINDERANGSTEN Brainstorm: Angsten bij kinderen An Coetsiers Kinderpsycholoog/gedragstherapeut www.depraatdoos.be Hannah, 3 jaar Anouk, 10 jaar BANG ZIJN IS OK! WAT IS ANGST? Is een normaal verschijnsel

Nadere informatie

Groeien in t ouderschap. Kraamcafe 28 mei 2015

Groeien in t ouderschap. Kraamcafe 28 mei 2015 Groeien in t ouderschap Kraamcafe 28 mei 2015 Voorstellen Nu zestien jaar kraamverzorgster En tien jaar lactatiekundige Voorstellen Nu sinds enkele jaren babypedagoog Wat is groeien in het ouderschap De

Nadere informatie

Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten

Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Christien de Jong, psychotherapeut / trainer Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie christiendejong@hetnet.nl Koos van der Knaap,

Nadere informatie

Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten

Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Christien de Jong, psychotherapeut / trainer Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie christiendejong@hetnet.nl Koos van der Knaap,

Nadere informatie

Spoken bestaan niet. Over trauma, hechting en ouderlijke verantwoordelijkheid. Elisa Van Ee. 2 cogiscope 0413 Spoken bestaan niet

Spoken bestaan niet. Over trauma, hechting en ouderlijke verantwoordelijkheid. Elisa Van Ee. 2 cogiscope 0413 Spoken bestaan niet 2 cogiscope 0413 Spoken bestaan niet Elisa Van Ee Over trauma, hechting en ouderlijke verantwoordelijkheid Spoken bestaan niet Congolees gezin in het AZC Katwijk, 2011 (Marcel van den Bergh/HH). Spoken

Nadere informatie

De weg van wij naar IK

De weg van wij naar IK De weg van wij naar IK Baby/Kind de richting is ik, bij ik is te halen ik maak een wij, ik maak me (te lang) afhankelijk van de ander, van jij Ik ben afhankelijk als baby, kind. Als ik dit in mijn volwassen

Nadere informatie

Protocol huilen Gastouderbureau Herzien: Maart

Protocol huilen Gastouderbureau Herzien: Maart Protocol huilen Gastouderbureau Herzien: Maart 2016 1 1. Waarom huilen baby s Huilen is normaal voor een baby. Het is zijn eerste communicatiemiddel. Een baby huilt omdat er een reden is. Er is vaak onenigheid

Nadere informatie

Gehechtheid of regulatie?

Gehechtheid of regulatie? Gehechtheid of regulatie? Peter Emmery 20.04.2010 Classificatie? Inleiding DSM-IV schiet tekort, niet gebaseerd op klinische data Weinig betrouwbaar epidemiologisch onderzoek Meer verfijning in DC: 0-3R

Nadere informatie

MEER BEGRIP VOOR REBECCA

MEER BEGRIP VOOR REBECCA MEER BEGRIP VOOR REBECCA MARSJA STELTENPOOL, GEDRAGSDESKUNDIGE STICHTING LEEKERWEIDE 2 MEER BEGRIP VOOR REBECCA INTRODUCTIE Hallo, ik ben Marsja Steltenpool en werk als gedragsdeskundige voor Stichting

Nadere informatie

Veiligheid en welbevinden Hoofdstuk 2

Veiligheid en welbevinden Hoofdstuk 2 32 HOOFDSTUK 2 Veiligheid en welbevinden Tim, Jona en Lennaert racen buiten op de fi etsjes. Ze gaan helemaal op in hun spel. Maar af en toe stoppen ze en kijken ze in het rond. Waar zijn Kim of Adrie,

Nadere informatie