Geïsoleerde handmetastase als eerste manifestatie van een niet-kleincellig longcarcinoom
|
|
- Sebastiaan Dijkstra
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Geïsoleerde handmetastase als eerste manifestatie van een niet-kleincellig longcarcinoom Isolated metastasis to the hand as an initial sign of non-small-cell lung carcinoma Auteurs Trefwoorden Key words A.C. van Leeuwen, H.E. Codrington en A.R. Koch acrometastase, niet-kleincellig longcarcinoom, pathologische fractuur acrometastases, non-small-cell lung carcinoma, osteolytic lesion Samenvatting Handmetastasen zijn zeldzaam. In deze casusbespreking worden 2 patiënten met een niet-kleincellig longcarcinoom beschreven die zich initieel presenteren met een acrometastase in de hand. De eerste casus betreft een 74 jaar oude man met een uitgebreide lytische destructie van metacarpale II van de linkerhand. Aanvullend onderzoek toont een maligne proces in de rechterlongtop. Ondanks palliatieve radiotherapie en chemotherapie was er sprake van progressie met gerelateerde pijnklachten en verminderde handfunctie. Hij overleed 13 maanden na het stellen van de diagnose. De tweede casus betreft een 82-jarige man met een osteolytische laesie in de distale falanx van zijn linkerpink. Er werd pleuritis carcinomatosa met verdenking op een longcarcinoom vastgesteld. Er vond amputatie plaats van de distale falanx ter verlichting van zijn pijnklachten. Hij overleed een maand na het stellen van de diagnose. Histopathologie van beide ossale laesies bevestigt de diagnose botmetastase van een niet-kleincellig carcinoom. Acrometastasen in de hand kunnen zich presenteren als eerste uiting van onderliggend oncologisch lijden. Bij osteolytische afwijkingen, is het raadzaam aanvullende diagnostiek te verrichten ter uitsluiting van een acrometastase. De behandeling hiervan is vanwege de slechte prognose, individueel en voornamelijk palliatief. (Ned Tijdschr Oncol 2010;7:247-52) Summary Acrometastases to the hands are rare. This paper reports 2 patients with a non-small-cell lung carcinoma who initially present themselves with an acrometastasis. The first case involved a 74-year-old man with extensive lytic destruction involving his second left metacarpal. A malignant process was found in his right upper lung. Palliative radiotherapy and chemotherapy proved unsuccessful: he experienced progressive pain with decreasing handfunction and died 13 months after diagnosis. The second case involved a 82-year-old man with an osteolytic lesion in his fifth distal falanx of the left hand and a suspect pulmonary malignancy with pleuritis carcinomatosa. His treatment involved amputation of the distal falanx, which relieved him from pain. He died 1 month after diagnosis. Biopsy of both hand lesions suggested a diagnosis of non-small-cell lung carcinoma with secondary osseous metastasis. Acrometastases can present themselves as an initial sign of underlying oncologic pathology. When an osteolytic leasion occurs, proper identification is crucial. Because of poor prognosis, treatment is individual and mainly palliative. Inleiding Metastasering naar de hand komt zelden voor. In deze casus was de initiële presentatie van een niet- kleincellig longcarcinoom een pathologische fractuur van de metacarpalia of eindfalanx ten gevolge van N E D E R L A N D S T I J D S C H R I F T V O O R O N C O L O G I E V O L. 7 N R
2 A B tuinbouw. Hij had het roken 10 jaar voor presentatie gestaakt, daarvoor had hij een rookbelasting van 30 packyears. Ongeveer 40 jaar geleden zijn er thoraxfoto s vervaardigd, waarbij afwijkingen werden gevonden in beide longen. Hij zou een tijd via het consultatiebureau vervolgd zijn onder verdenking van tuberculose. Het was onduidelijk of patiënt tuberculosecontact danwel asbestcontact heeft gehad in het verleden. Figuur 1. Patiënt A. A. Osteolytische afwijking in de midschacht van metacarpale II (MCII) van de linkerhand op de dag van presentatie. B. Totale destructie van MCII 1 jaar na initiële presentatie. een acrometastase. Ter bevestiging van de diagnose was een biopsie noodzakelijk. Ziektegeschiedenis Patiënt A Patiënt A, een 74-jarige man met in de voorgeschiedenis coronair vaatlijden en hartritmestoornissen, presenteert zich op de Spoedeisende Hulp wegens acute pijnklachten aan de linkerhand na het openduwen van een zware deur. Patiënt is rechts dominant. Bij lichamelijk onderzoek toonde de linkerhand een hematoom dorsaal en was drukpijnlijk ter hoogte van metacarpale II (MCII). Er werd een foto vervaardigd, welke een osteolytische afwijking in de midschacht van MCII van de linkerhand liet zien (zie Figuur 1A). De laesie betrof de gehele midschacht tot aan beide epifysen, met corticale onderbreking en wekedelenzwelling. Wegens verdenking op metastasen werd een aanvullende thoraxfoto gemaakt. Hierbij werden in de rechterbovenkwab afwijkingen gezien, passend bij een ruimte-innemend proces. In verband hiermee werd patiënt doorverwezen naar de polikliniek Longziekten voor verdere analyse. Patiënt A had geen pulmonale klachten; hij hoestte niet productief en was niet kortademig. In het verleden is patiënt werkzaam geweest in een elektronicabedrijf, op een botenwerf en werkte jaren in de Behoudens een fractuur van MCII van de linkerhand met milde clubbing van de vingers werden bij overig lichamelijk onderzoek geen afwijkingen gevonden. Over beide longen werd vesiculair ademgeruis gehoord en sonore percussie over alle longvelden. Het laboratoriumonderzoek toonde een normaal bloedbeeld, nierfunctie, elektrolyten en leverenzymen. Radiologisch onderzoek middels een CT-scan van de thorax toonde een haardvormige afwijking, met maligne karakteristieken, 4 centimeter groot in de rechterbovenkwab. In de linkerbovenkwab werd een kleinere afwijking gevonden, hoogstwaarschijnlijk berustend op littekenweefsel bij een status na tuberculose. Verder werden er enkele mediastinale klieren tot maximaal 1,5 centimeter gevonden centraal van de rechterhoofdbronchus. Er werden geen andere metastasen op afstand gevonden, met het ingezette beeldvormend onderzoek. Een aanvullende botscan vertoonde alleen een verhoogde activiteitsopname in MCII links. Er werd een botbioptie verricht van de osteolytische afwijking van de linkerhand. Histopathologie toonde het beeld van een nietkleincellig carcinoom, het best passend bij een plaveiselcelcarcinoom. Thyroïde transcriptorfactor (TTF-1)-kleuring was negatief. Aan patiënt A werd uitgelegd dat er in dit stadium geen curatie meer mogelijk is. Gezien de pijnklachten en uitgebreidheid van het osteolytische proces van de linkerhand werd bij patiënt A initieel gekozen voor radiotherapie (3 Gy 4 x per week, totale dosis 39 Gy), hetgeen nauwelijks effect had op de progressie van de lytische laesie en de gerelateerde pijnklachten. Bisfosfonaten en spalktherapie gaven tijdelijk verlichting van de pijn. Aanvullend werd gestart met een platinum-bevattend chemotherapeutisch regime. Uiteindelijk, na derdelijnschemotherapie, was er sprake van verdere progressie van de ziekte met metastasering naar de linkerbijnier, lever en lymfeklieren links axillair. Er werd een ondersteunend beleid afgesproken. Een jaar na presentatie werd patiënt A opgenomen in verband met algehele 248 V O L. 7 N R N E D E R L A N D S T I J D S C H R I F T V O O R O N C O L O G I E
3 A B C Figuur 2. Patiënt A. Doorgroei in de weke delen van de acrometastase in metacarpale II links met ulceratie, 1 jaar na initiële presentatie. Opname: A. dorsaal, B. lateraal en C. volair. malaise met intermitterende verwardheid bij hypercalciëmie. Een MRI van de hersenen toonde geen hersenmetastasen. De linkerhand werd pijnlijker met aanhoudend progressieve destructie van MCII (zie Figuur 1B) en toename van wekedelenzwelling en ulceratie (zie Figuur 2). Overweging tot amputatie van het aangedane deel van de hand werd, gezien de voorafgaande radiatie en de slechte prognose quoad vitam, bij patiënt A uitgesloten. Optimale therapie werd bereikt onder het gebruik van opiaten. Dertien maanden na zijn eerste presentatie op de Spoedeisende Hulp werd patiënt A in een hospice opgenomen, waar hij enkele weken later overleed. Patiënt B Patiënt B, betreft een 82 jaar oude man die zich presenteerde bij zijn huisarts met progressieve huidlaesies en een pijnlijk gezwollen linkerpink. Differentiaal diagnostisch werd door de huisarts een maligniteit overwogen als mogelijke uiting van metastasering van een longcarcinoom. Hiervoor werd aanvullend onderzoek verricht door middel van een X-thorax, hetgeen een ruime hoeveelheid pleuravocht links liet zien, met compressie-atelectase. Een duidelijk ruimte-innemend proces werd niet gezien. In de weken daaropvolgend ontwikkeld patiënt B een productieve hoest en is progressief dyspneuisch. Patiënt werd verwezen naar de polikliniek Longziekten voor verdere analyse. Patiënt B is rechts dominant. Patiënt heeft een pulmonale voorgeschiedenis van chronic obstructive pulmonary disease. Hij heeft 22 jaar gerookt, met een rookbelasting van 11 packyears. Patiënt is in het verleden werkzaam geweest in de bouw met onduidelijkheid of er asbestcontact is geweest. Bij lichamelijk onderzoek werd een niet-zieke man gezien met huidlaesies in het gelaat, thoracaal en op de rug. Tevens was er sprake van een drukpijnlijk en gezwollen linkerpink met een huidlaesie dorsaal ter hoogte van de distale falanx van digitus V (zie Figuur 3A, pagina 250). Er was geen sprake van clubbing van de vingers. Over beide longen werd vesiculair ademgeruis gehoord met verminderd ademgeruis en gedempte percussie links basaal. Er werden geen pathologische klieren gepalpeerd in de hals, supraclaviculair, axillair of in de liezen beiderzijds. Er werd een foto vervaardigd van de linkerhand, welke een osteolytische afwijking in de distale falanx van digitus V liet zien (zie Figuur 3B, pagina 250). Een aanvullende botscan liet echter geen verhoogde ossale activiteitsopname zien, hetgeen mogelijk is bij een lytisch proces. Histopathologisch onderzoek van het pleuravocht toonde atypische cellen, sterk N E D E R L A N D S T I J D S C H R I F T V O O R O N C O L O G I E V O L. 7 N R
4 A B Figuur 3. Patiënt B. A. Klinische presentatie van de acrometastase in de linkerpink met zwelling en erythema van de eindfalanx. B. Osteolytische afwijking in de eindfalanx van de pink op de dag van presentatie. verdacht voor niet-kleincellig carcinoom. Een huidbiopt van 1 van de huidlaesies gaf het beeld van en niet-kleincellig carcinoom, passend bij een metastase. Aanvullend immuunhistochemisch onderzoek van de preparaten leverde geen nadere informatie op; TTF-1 was negatief. Gezien de leeftijd van de patiënt en de aanwezigheid van een pleuritis carcinomatosa werd afgezien van verder beeldvomend en invasief diagnostisch onderzoek. Wegens de slechte prognose van patiënt B werd alleen een palliatieve amputatie van de distale falanx van digitus V links verricht in het proximaal interfalangeaal gewricht ter verlichting van zijn pijnklachten. Het beloop hiervan verliep ongecompliceerd. Binnen 1 maand na presentatie is patiënt B overleden. Het histopathologisch beeld van de distale falanx van digitus V toonde dat het hoogstwaarschijnlijk ging om een type plaveiselcelcarcinoom met lymfangioinvasieve groei, passend bij een metastase (zie Figuur 4). Ondanks de negatieve tumormarker TTF-1 in beide casus maakte de morfologie, in combinatie met het aanwezige beeldvormend onderzoek van de long, een metastase van een niet-kleincellig longcarcinoom het meest waarschijnlijk. Concluderend betrof het bij zowel patiënt A en B een stadium IV niet-kleincellig longcarcinoom, primair gepresenteerd door een ossale metastase in de linkerhand, type plaveiselcelcarcinoom (ct2n2m1). Figuur 4. Patiënt B. Histopathologie eindfalanx van de pink; invasie van tumornoduli, met destructie van botweefsel. Beschouwing Acrometastasen naar de hand zijn een zeldzaam fenomeen. Men spreekt van een acrometastase als maligne botmetastasen zich voordoen in handen of voeten. De meest frequent voorkomende primaire tumoren zijn long- (44%), nier- (12%) en mammacarcinomen (10%). 1 Vaak presenteren acrometastasen zich in preterminale situaties, waarbij de primaire tumor gemetastaseerd is naar multipele organen. Het metastaseringspatroon van metastasen in het skelet correspondeert met de hoeveelheid actief hematopoëtisch beenmerg. 2 Maligne botmetastasen distaal van de elleboog zijn hierdoor zeldzaam. Het merendeel van patiënten met acrometastasen (70%) ontwikkelen deze in de dominante hand. De dominante hand zou een grotere bloedtoevoer ontvangen en het meest gevoelig zijn voor een trauma, hetgeen depositie van metastasen zou kunnen bevorderen. 3 Een theorie achter trauma-geïnduceerde acrometastasen is de vrijlating van prostaglandines die celmigratie en toegankelijkheid tot aangedane ossale structuren bevorderen. 4 De literatuur beschrijft een bijna tweemaal hogere incidentie van acrometastasen in de mannelijke populatie. 1 Deze getallen lijken te berusten op de tevens hoge incidentie van longcarcinomen in het verleden bij mannen. Met het toenemen van het aantal vrouwelijke longkankerpatiënten valt hierin een verschuiving te verwachten. Primaire longcarcinomen beslaan bijna 50% van alle carcinomen die naar de hand metastaseren. 1 Mogelijk is deze bevinding een resultaat van de manier van metastasering bij longcarcinomen via de arteriële 250 V O L. 7 N R N E D E R L A N D S T I J D S C H R I F T V O O R O N C O L O G I E
5 Aanwijzingen voor de praktijk 1. Acrometastasen kunnen een eerste uiting zijn van onderliggend oncologisch lijden. 2. Longcarcinomen zijn de meest voorkomende primaire tumor. 3. Vroegtijdige herkenning van de primaire tumor leidt tot adequate behandeling. 4. Behandeling van acrometastasen is individueel, palliatief en ingesteld op behoud van handfunctie en kwaliteit van leven. weg in tegenstelling tot de lymfatische weg. 5 Het primaire metastaseringspatroon van een longcarcinoom heeft direct toegang tot het arteriële systeem, terwijl metastasen van andere viscerale tumoren eerst de capillaire vaten van lever en longen moeten passeren. Acrometastasen komen het meest frequent voor in de eindfalangen, gevolgd door de metacarpalia en de basisfalangen. 2 Onder de vingers is de middelvinger het meest frequent aangedaan (28%), gevolgd door de duim (21%), ringvinger (15%) en wijsvinger (14%). 1 Wegens de zeldzame presentatie van ossale metastasen naar de hand wordt deze vaak niet direct herkent. Over het algemeen wordt er bij de eerste presentatie gedacht aan een infectie of inflammatoire artritis. De patiënt presenteert zich dan ook meestal met pijn, verlies van functie, zwelling, erythema of warmte van de aangedane hand. 1 Ook kan de presentatie worden verward met jicht, huidcarcinomen en osteomyelitis. Dit kan leiden tot een vertraging in de herkenning van de primaire tumor en adequate therapie. Hierdoor is het van belang de diagnose acrometastase met als gevolg passend aanvullend onderzoek te overwegen. Radiologisch toont de acrometastase meestal het beeld van een lytische laesie. Een sclerotisch aspect of gemengde patronen worden echter ook wel waargenomen. Sclerotische vormen zijn typisch voor metastasen van osteosarcoma, al worden ze ook wel gezien bij metastasen van prostaat- en mammacarcinomen. Reactie van het periost is zeldzaam bij acrometastasen. 6 Doorgroei in de omliggende weke delen komt regelmatig voor. Radiologisch moeten osteomyelitis, inflammatoire artritis en neoplastische laesies overwogen worden in de differentiële diagnose. Bij oudere patiënten met een pathologische laesie in de hand of pols moet de diagnose metastase op de voorgrond liggen. Histopathologisch onderzoek door middel van een biopsie met uitgebreid immuunhistochemisch onderzoek is cruciaal in de afwezigheid van andere aanwijzingen voor een (primaire) maligniteit. Behandeling Omdat acrometastasen over het algemeen gepaard gaan met een uitgebreid gemetastaseerde ziekte, is de prognose bij deze patiënten slecht. De gemiddelde levensverwachting ten tijde van presentatie van een metastatische handlaesie is 6 maanden, afhankelijk van progressie en aard van de primaire tumor. 2 Hierdoor is de behandeling van acrometastasen individueel, voornamelijk palliatief en ingesteld op behoud van handfunctie en kwaliteit van leven. Radiotherapie of gedeeltelijke handamputaties kunnen persisterende pijn effectief bestrijden, afhankelijk van de locatie van de laesie en de conditie en wensen van de patient. 1,7 Adjuvante therapie met bisfosfonaten reduceert de morbiditeit gerelateerd aan skeletmetastasen. Overige vormen van therapie zijn curettage, fixatie, chemotherapie en wekedelenexcisie. 1 In de palliatieve setting wordt medicamenteuze bestrijding door middel van opioïden beschouwd als de primaire therapie bij oncologisch-gerelateerde pijnen. 8 In specifieke situaties zou chirurgische of chemische zenuwdenervatie overwogen kunnen worden voor het verlichten van heftige pijnklachten. Hierin spelen levensverwachting, lokalisatie, functieverlies en pijnklachten een belangrijke rol. Het perifere zenuwstelsel heeft significante overlap in sensorische innervatie en grote delen kunnen worden geblokkeerd. Over het gebruik van dergelijke perifere zenuwblokkades bij oncologische pijnklachten bestaan weinig aanbevelingen in de literatuur. Traditionele methoden voor perifere zenuwblokkade betreffen meestal neurolytische middelen, zoals fenol N E D E R L A N D S T I J D S C H R I F T V O O R O N C O L O G I E V O L. 7 N R
6 en alcohol. 9 Verschillende chirurgische technieken zijn beschreven. 10 Conclusie Acrometastasen naar de hand is een zeldzame aandoening, die zich kan presenteren als eerste uiting van onderliggend oncologisch lijden. Als de diagnose osteolytische afwijking gesteld wordt, dient men aanvullende diagnostiek te verrichten om een acrometastase uit te sluiten. In de regel is de prognose bij deze patiënten slecht. Behandeling moet voornamelijk ingesteld zijn op individuele palliatie met behoud van handfunctie en kwaliteit van leven. Dankwoord Graag willen wij de afdeling Radiologie en Pathologie van het HagaZiekenhuis bedanken voor hun diagnostiek bij de beschreven 2 casus en inzet bij het schrijven van dit artikel. Referenties 1. Flynn CJ, Danjoux C, Wong J, Christakis M, Rubenstein J, Yee A, et al. Two cases of acrometastasis to the hand and review of the literature. Curr Oncol 2008;15: Kerin R. The hand in metastatic disease. J Hand Surg Am 1987;12: Healy JH, Turnbull AD, Miedema B, Lana JM. Acrometastases. A study of twenty-nine patients with osseous involvement of hands and feet. J Bone Joint Surg Am 1986;68: Tolo ET, Cooney WP, Wenger DE. Renal cell carcinoma with metastases to the triquetrum: case report. J Hand Surg Am 2002;27: Asencio G, Hafdi C, Pujol H, Allieu Y. Osseous metastasis in the hand. A general review of three cases. Ann Chir Main 1982;1: Tod G, Abrahams MD. Occult malignancy presenting as metastatic disease to the hand and wrist. Skeletal Radiol 1995;24: Hsu CS, Hentz VR, Yao J. Tumors of the hand. Lancet Oncol 2007;8: Hanks GW and the Expert Working group of the Research Network of the European Association for Palliative Care. Morphine and alternative opioids in cancer pain: the EAPC recommendations. Br J Cancer 2001;84: Chambers WA. Nerve blocks in palliative care. Br J Anaesth 2008;101: Ferreres A, Foucher G, Suso S. Extensive denervation of the wrist. Techniques in Hand and Upper Extremity Surg 2002;6: Ontvangen 10 februari 2010, geaccepteerd 25 mei Correspondentieadres Mw. drs. A.C. van Leeuwen, anios Plastische Chirurgie Dhr. drs. A.R. Koch, handchirurg HagaZiekenhuis Haga Hand- en Polscentrum Sportlaan MJ Den Haag Tel.: +31 (0) adres: anleeuw@gmail.com Dhr. drs. H.E. Codrington, longarts Afdeling Longziekten Correspondentie graag richten aan de eerste auteur. Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld. 252 V O L. 7 N R N E D E R L A N D S T I J D S C H R I F T V O O R O N C O L O G I E
- incidentele bevinding zonder klachten - weigering van chirurgische behandeling - slechte algehele conditie waardoor chirurgie niet verantwoord is
Auteur Soort studie Aantal patiënten Lee 2013 Qurashi Systematic review 1999-2011 Systematic review 1999-2011 Radiotherapie / Chirurgie (meestal gevolgd door ) 377 Conservatief waaronder Inclusiecriteria
Nadere informatielongcarcinoom: stadiëring en behandeling
Hoe actueel is de CBO richtlijn? Niet-kleincellig longcarcinoom: stadiëring en behandeling Prof. dr. Harry J.M. Groen UMCG Groningen Wat moet er veranderen? TBNA? Plaats van EUS-FNA? Plaats van EBUS-FNA?
Nadere informatielongtumoren stadia therapie prognose Els De Droogh Pneumologie ZNA Middelheim
longtumoren stadia therapie prognose smoking is cool!??? longtumoren > na WO II > roken en longtumoren 90 % mannen, 78% vrouwen aantal pakjaren > carcinogene stoffen in rook > asbest > radon, metalen,
Nadere informatieHilaire pathologie. 4.1 Inleiding Radiologische kenmerken Oefencasus 12
1 Hilaire pathologie.1 Inleiding 2.2 Radiologische kenmerken 2.2.1 Hilaire lymfeklierzwellingen 2.2.2 Endobronchiale afwijkingen.3 Oefencasus 12 2 Hoofdstuk Hilaire pathologie. 1 Inleiding De hilus is
Nadere informatieVereniging voor Ziekenhuisgeneeskunde
Vereniging voor Ziekenhuisgeneeskunde SHELLEY METSELAAR AIOS SOZG Achtergrond Incidentie - 5-11 per 1000 per jaar 1 Diagnose - Combinatie kliniek, lab, X-thorax Sensitiviteit X-thorax 2 - Pneumonie +/-
Nadere informatieAfstemming meting Indicatoren richtlijn niet-kleincellig longcarcinoom gemeten in de IKO en IKN regio
Afstemming meting Indicatoren richtlijn niet-kleincellig longcarcinoom gemeten in de IKO en IKN regio Achtergrond Naar aanleiding van het gereedkomen van de richtlijn niet-kleincellig longcarcinoom: stadiëring
Nadere informatieRichtlijn voor diagnostiek en behandeling van een onbekende primaire tumor in het hoofd-halsgebied: Unknown Primary
VII Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van een onbekende primaire tumor in het hoofd-halsgebied: Unknown Primary naar Algemeen 538 Epidemiologie 538 1. Screening 538 2. Diagnostiek 538 2.1 Anamnese
Nadere informatieFactsheet Indicatoren Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016
Factsheet en Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016 Inclusie en exclusie criteria DLCA-S Inclusie Alle chirurgische
Nadere informatieMogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam
Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Amsterdam, 19 Januari 2018 Pancreascarcinoom Slechte prognose (5 jaars-overleving,
Nadere informatieOntwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom
Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom Wat is de stand van zaken Frank Jacobs sept 2017 Disclosures Frank Jacobs (potentiële) belangenverstrengeling geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieMedische Workshop 2: De oncologische zorg: stap voor stap
Medische Workshop 2: De oncologische zorg: stap voor stap Sara van Marle-Jeurissen, Huisarts Barbara van der Berg, Verpleegkundig specialist Danny Houtsma, Internist-Oncoloog Birgit Hollmann, Radiotherapeut-Oncoloog
Nadere informatieSamenvatting 129. Samenvatting
Samenvatting 128 Samenvatting 129 Samenvatting Het mammacarcinoom is de meest voorkomende maligniteit bij vrouwen, met wereldwijd een jaarlijkse incidentie van 1,67 miljoen. De prognose van patiënten met
Nadere informatieFactsheet Indicatoren Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016
Factsheet en Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016 Versie beheer: Datum Versie Mutatie Eigenaar 30-07-2016 2017.1 Aanpassingen
Nadere informatieMaligne pleura exsudaat
Maligne pleura exsudaat Regionale richtlijn IKL, Versie: 1.1 Laatst gewijzigd : 25-10-2005 Methodiek: Consensus based Verantwoording: IKL werkgroep bronchuscarcinomen Inhoudsopgave Algemeen...1 Diagnostiek...2
Nadere informatieBeeldvorming bij gemetastaseerd mamma- en longcarcinoom Sebastiaan Franken, Fellow mammaradiologie Jeroen Bosch Ziekenhuis
Beeldvorming bij gemetastaseerd mamma- en longcarcinoom Sebastiaan Franken, Fellow mammaradiologie Jeroen Bosch Ziekenhuis Casper van Everdingen, radioloog in het Diakonessenhuis Utrecht Disclosure belangen
Nadere informatieHet imagen van tumor heterogeniteit bij een patiënte met borstkanker: FEScinerend
Het imagen van tumor heterogeniteit bij een patiënte met borstkanker: FEScinerend Lemonitsa Mammatas, internist-oncoloog in opleiding NVMO Nascholing Targeted Therapy, 31 maart 2015 Geen belangenverstrengeling
Nadere informatie4e Post EAUN Meeting
4e Post EAUN Meeting Testiscarcinoom Incidentie, behandeling en follow up Joost de Baaij Verpleegkundig Specialist i.o. Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Nijmegen Inhoud Incidentie Risico factoren Diagnostiek
Nadere informatieHersenmetastasen. Jeroen van Eijk Neuroloog JBZ 2 oktober 2014 Symposium Palliatieve Zorg
Hersenmetastasen Jeroen van Eijk Neuroloog JBZ 2 oktober 2014 Symposium Palliatieve Zorg Hersenmetastasen (HM) + Introductie + Enkele cijfers. + Wanneer denken we aan HM? + Behandeling van HM (Landelijke
Nadere informatieHet effect van de behandeling van IMMUNOTHERAPIE op een ONCOLOGISCHE ULCUS ten gevolge van een MELANOOM Mathilde van der Eijk: Wondstoma Oncologie
Het effect van de behandeling van IMMUNOTHERAPIE op een ONCOLOGISCHE ULCUS ten gevolge van een MELANOOM Mathilde van der Eijk: Wondstoma Oncologie verpleegkundige Disclosure belangen spreker Geen(potentiële)
Nadere informatieHoofd-hals kanker epidemiologie, etiologie, symptomatologie en diagnostiek
Hoofd-hals kanker epidemiologie, etiologie, symptomatologie en diagnostiek M. Lacko KNO-arts/Hoofd-hals oncoloog Oncologie symposium, Maastricht 21 mei 2015 Indeling presentatie 1. Incidentie en epidemiologie
Nadere informatieTumoren van centrale zenuwstelsel. Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 22 maart 2014
Tumoren van centrale zenuwstelsel Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 22 maart 2014 Indeling Metastasen van tumoren van elders In de parenchym van de hersenen In hersenvliezen: leptomeningeale
Nadere informatieRadiotherapie bij botmetastasen. Nicolien Kasperts 24-11-2011
Radiotherapie bij botmetastasen Nicolien Kasperts 24-11-2011 Botmetastasen -Algemeen 70% van alle botmetastasen zijn afkomstig van mamma, long, prostaat, niercel en schildkliercarcinoom Schatting: 85%
Nadere informatieCentraal zenuwstelsel betrokkenheid in cutaan T-cel lymfoom. MDO-praatje
Centraal zenuwstelsel betrokkenheid in cutaan T-cel lymfoom MDO-praatje Casus Patient CutaanT-cel lymfoom, type mycosis fungoides met aanwijzingen voor lymfeklierbetrokkenheid (niet PA-bewezen). Buikproblemen
Nadere informatie1 Epidemiologie van multipel myeloom en de ziekte van Waldenström
1 Epidemiologie van multipel myeloom en de ziekte van Waldenström Dr. S.A.M. van de Schans, S. Oerlemans, MSc. en prof. dr. J.W.W. Coebergh Inleiding Epidemiologie is de wetenschap die eenvoudig gezegd
Nadere informatieSpoedeuthanasie. Lous Konijnenberg Arts & zorgmanager Levenseindekliniek
Spoedeuthanasie Lous Konijnenberg Arts & zorgmanager Levenseindekliniek HAAS TIGE SPOED IS ZELDEN GOED MAAR MOET WÉL ZORGVULDIG! CASUS 1 68 jaar 11-2015 diagnose coloncarcinoom met peritonitis carcinomatosa
Nadere informatieCasus oncologie minisymposium dd. 22-03-2012
Casus oncologie minisymposium dd. 22-03-2012 Dhr. Braakman, 21-10-1933 fictief Medische voorgeschiedenis: Jaren 90 pijn op de borst e.c.i. waarvoor starten Ascal. Geen cardiologische onderliggende ziekte
Nadere informatieKlinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Disclosure belangen M. Roeven
Klinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Disclosure belangen M. Roeven Geen (potentiële) belangenverstrengeling Azacitidine, een gekke oorzaak van crazy paving M. Roeven; M. Cruijsen; W. van der Velden, Casus
Nadere informatieOligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom. M. van der Sangen, radiotherapeut
Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom M. van der Sangen, radiotherapeut Borstkanker in perspectief Borstkanker in Nederland Nieuwe borstkankers per jaar: 15.000 Metastasen bij diagnose: 750 (5%)
Nadere informatiePerifere zenuw blokkade bij een patiënt at risk voor compartiment syndroom? Lucie van Genugten 3 e jaars AIOS Anesthesiologie 7 November 2014
Perifere zenuw blokkade bij een patiënt at risk voor compartiment syndroom? Lucie van Genugten 3 e jaars AIOS Anesthesiologie 7 November 2014 Vraag Maskeert een perifere zenuwblokkade het optreden van
Nadere informatieJ. Mamma aandoeningen. Inhoudsopgave 01 J 02 J 03 J 04 J 05 J 06 J 07 J 08 J 09 J 10 J 11 J 12 J 13 J 14 J 15 J 16 J 17 J 18 J 19 J
J. Mamma aandoeningen nhoudsopgave 1 J 2 J 3 J 4 J 5 J 6 J 7 J 8 J 9 J 1 J 11 J 12 J 13 J 14 J 15 J 16 J 17 J 18 J 19 J Screening: vrouwen jonger dan 4 jaar zonder genetisch risico... 1 Screening: vrouwen
Nadere informatieAchtergrond. QoL bij patiënten met wervelkolom metastasen. Number of surgeries in MCH for spinal metastases
QoL bij patiënten met wervelkolom metastasen Godard de Ruiter, Neurochirurg Claudine Nogarede, Verpleegkundig Specialist. Neuro & revalidatie congres 2016 Number of surgeries in MCH for spinal metastases
Nadere informatieMaligne melanomen. Dr. N. Vancanneyt Prof. Dr. M. Stas Dienst Oncologische Heelkunde UZ Leuven
Maligne melanomen Dr. N. Vancanneyt Prof. Dr. M. Stas Dienst Oncologische Heelkunde UZ Leuven Inhoud Introductie Diagnose & staging onderzoeken Classificatie Therapie Follow-up Introductie Maligne tumor
Nadere informatieOesophaguscarcinoom Chirurgische Behandeling. Sylvia van der Horst, PA chirurgie Maart 2019
Oesophaguscarcinoom Chirurgische Behandeling Sylvia van der Horst, PA chirurgie Maart 2019 Anatomie oesophagus/ maag Symptomen oesophaguscarcinoom Diagnostiek Behandeling oesophaguscarcinoom Postoperatieve
Nadere informatiePalliatieve radiotherapie radiotherapie gericht op symptoombestrijding. Angela van Baardwijk radiotherapeut oncoloog MAASTRO clinic
Palliatieve radiotherapie radiotherapie gericht op symptoombestrijding Angela van Baardwijk radiotherapeut oncoloog MAASTRO clinic Werkgroep Oncologie Verpleegkundigen MUMC 3 oktober 2014 Inhoud Radiotherapie
Nadere informatiePeniscarcinoom. Regionale richtlijn IKMN, Versie: 1.1
Peniscarcinoom Regionale richtlijn IKMN, Versie: 1.1 Laatst gewijzigd : 02-05-2003 Methodiek: Consensus based Verantwoording: Reg. WG urologische tumoren Inhoudsopgave Algemeen...1 Diagnostiek...2 Medisch
Nadere informatieAchtergrond. capitatum lunatum. trapezoideum. duim scafoïd. pink. trapezium
Chapter 11 Samenvatting Achtergrond Het scafoïd (scaphoideum) is een van de 8 handwortelbeenderen en vormt de belangrijkste schakel tussen de hand en pols (Figuur 11.1). Scafoïdfracturen komen veel voor
Nadere informatiePalliatieve zorg bij copd. Minisymposium 22 maart 2012
Palliatieve zorg bij copd Minisymposium 22 maart 2012 Palliatieve zorg Hans Timmer, longarts ZGT Caroline Braam, huisarts Hengelo PALLIATIEVE ZORG CASUS 75-jarige terminale COPD-patient Mantelzorger valt
Nadere informatieLong lever beenmerg Opsporen van botmetastasen zeer cruciaal voor staging
Inleiding myeloom incidentie (70-95%) osteolyse Long lever beenmerg Opsporen van botmetastasen zeer cruciaal voor staging niertumor melanoma (20-25%) (14-45%) Beeldvorming bij botmetastasen S. Pans Dienst
Nadere informatieRadiotherapie in de palliatieve zorg
Radiotherapie in de palliatieve zorg Radiotherapie bij myelumcompressie Karin Kleynen 24-11-2011 Casus: Dhr B 58 jaar Consult Urologie 21-7-2011 Patiënt had sinds 3 weken buik- en rugklachten, met name
Nadere informatieImage-guided stereotactic radiotherapy for early stage lung cancer: techniques and clinical outcomes. Samenvatting
169 Image-guided stereotactic radiotherapy for early stage lung cancer: techniques and clinical outcomes Samenvatting Radiotherapie speelt een belangrijke rol in de curatieve behandeling van patiënten
Nadere informatieTarieven 2014 Antoni van Leeuwenhoek Ingangsdatum: 1 april 2014
Tarieven 2014 Antoni van Leeuwenhoek Ingangsdatum: 1 april 2014 DBCzorgproductcode 19999007 6 tot maximaal 28 verpleegligdagen bij Een infectieziekte 15B932 11.286,44 10.283,87 1.002,57 20107006 Operatie
Nadere informatiePancreascarcinoom en kansen voor de toekomst
18 mei 2006 Jaarbeurs Utrecht Pancreascarcinoom en kansen voor de toekomst Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum Pancreas Carcinoom Incidencie: 33.730 nieuwe patiënten
Nadere informatieFactsheet Indicatoren Longcarcinoom (DLSA-DLRA) 2016
Factsheet en Longcarcinoom (DLSA-DLRA) 2016 Inclusie en exclusie criteria DLSA Inclusie Alle chirurgische thoracale (thoraxwand, pleurale, long en mediastinale) ingrepen, in te delen in: Resecties bij
Nadere informatieWorkshop neuro-endocriene longtumoren handvatten voor de dagelijkse praktijk
Workshop neuro-endocriene longtumoren handvatten voor de dagelijkse praktijk Dr. Robert Jan van Suylen Pathologie DNA Locatie Jeroen Bosch Ziekenhuis Drs. Jules Derks Afdeling Longziekten Maastricht University
Nadere informatieCasus oncologie,, D.R., 1930
Casus oncologie,, D.R., 1930 Medische voorgeschiedenis 1992: prostatectomie wegens benigne prostaathypertrofie 2009: CVA met rechter hemiparese, volledige recuperatie 03/2013: paroxysmale VKF: echocor:
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting nederlandse samenvatting Algemene inleiding Primair bot lymfoom is een zeldzame aandoening. Het is een extranodaal subtype van het grootcellig B non Hodgkin lymfoom, dat zich
Nadere informatieStereotactische radiotherapie voor stadium I niet-kleincellig longcarcinoom: Uitkomsten op patiënten- en populatieniveau.
Stereotactic Radiation Therapy for Stage I Non-Small Cell Lung Cancer Nederlandse titel Stereotactische radiotherapie voor stadium I niet-kleincellig longcarcinoom: Uitkomsten op patiënten- en populatieniveau.
Nadere informatieKlinische Dag. 3 oktober 2013 Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling
Klinische Dag 3 oktober 2013 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Papiloedeem als eerste presentatie van het POEMS syndroom Dieneke Breukink, ANIOS Interne Geneeskunde R.
Nadere informatiec-met amplificatie/ exon14 skippingpatiënt L. Hijmering/Harry J M Groen Longarts UMCG
c-met amplificatie/ exon14 skippingpatiënt L. Hijmering/Harry J M Groen Longarts UMCG Voorgeschiedenis 2000 Femoralis stent. 2016 ct2bn3m1b adenocarcinoom van de long uitgaande van de LBK met o.a. hersenmetastasen
Nadere informatieOnderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 6-12 maanden postoperatief
9. Follow-up Aantal maanden? Datum: Setting: O klinisch O poliklinisch Beoordelaar: (naam) Algemeen Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 6- postoperatief Is de patient opgenomen geweest
Nadere informatieChronische niet-bacteriële osteomyelitis/osteitis (CNO) en chronisch recidiverende multifocale osteomeyelitis/osteitis (CRMO)
www.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro Chronische niet-bacteriële osteomyelitis/osteitis (CNO) en chronisch recidiverende multifocale osteomeyelitis/osteitis (CRMO) Versie 2016 1. WAT IS CNO/CRMO?
Nadere informatieBronchuscarcinoom Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie
Bronchuscarcinoom 2002 Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie Bronchuscarcinoom 2002 (n=112) Kleincellig versus Niet-kleincellig kleincellig 18% niet-kleincellig
Nadere informatieCasus Keuzes in de behandeling van slokdarmkanker
Casus Keuzes in de behandeling van slokdarmkanker Prof. dr. Mark van Berge Henegouwen, chirurg Dr. W.J. Eshuis, chirurg L. Noteboom, verpleegkundig specialist Amsterdam UMC, locatie AMC 8 e Inhoud Presentatie
Nadere informatieVroegstadium borstkanker Medicamenteuze behandeling. Jan Drooger Internist-oncoloog Huisartsensymposium 20 september 2017
Vroegstadium borstkanker Medicamenteuze behandeling Jan Drooger Internist-oncoloog Huisartsensymposium 20 september 2017 Disclosures spreker (potentiële) belangenverstrengeling Nothing to disclose Voor
Nadere informatiePlenaire voordrachten. Titel Update techniek en protocollen: blanco (HR)CT. Spreker Dr. I.J.C. Hartmann, Maasstad Ziekenhuis.
Plenaire voordrachten Titel Update techniek en protocollen: blanco (HR)CT Spreker Dr. I.J.C. Hartmann, Maasstad Ziekenhuis Duur 20 minuten Level 2 = AIOS betreffende differentiatie, algemeen radiologen
Nadere informatieINTERLINE DEVENTER CASUSSCHETSEN PALLIATIEVE SEDATIE
INTERLINE DEVENTER CASUSSCHETSEN PALLIATIEVE SEDATIE S.V.P. hierop geen aantekeningen maken! Februari 2010 INTERLINE DEVENTER PALLIATIEVE SEDATIE 2010 Februari CASUSSCHETSEN Casus 1 Patient Hr. P., 75
Nadere informatieGemetastaseerd mammacarcinoom. Jolien Tol, internist- oncoloog Jeroen Bosch ziekenhuis
Gemetastaseerd mammacarcinoom Jolien Tol, internist- oncoloog Jeroen Bosch ziekenhuis 19 maart 2018 Inhoud o Cijfers over borstkanker o Verschillende behandelmogelijkheden o casus o quiz Cijfers over borstkanker
Nadere informatieThrombo-embolie. Wouter Jacobs, longarts. John van Putten, longarts
Thrombo-embolie Wouter Jacobs, longarts John van Putten, longarts Patiënt 1 53 jarige man Voorgeschiedenis 1968 appendectomie Dec 2011 pijnlijke rechter voet waarvoor strassburger sok Anamnese 3 weken
Nadere informatieOnderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 4-6 maanden postoperatief
Aantal maanden? Datum: Setting: O klinisch O poliklinisch Beoordelaar: (naam) Algemeen Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 4- postoperatief Is de patient opgenomen geweest in een van
Nadere informatieMaligne hematologie. Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 22 maart 2014
Maligne hematologie Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 22 maart 2014 Indeling Leukemie acuut AML (acute myeloïde leukemie) ALL (acute lymfoïde leukemie) chronisch CML (chronische myeloïde
Nadere informatiePalliatieve radiotherapie
Palliatieve radiotherapie Gemetastaseerd (mamma- en long)carcinoom C.G.M. Gadellaa-van Hooijdonk, AIOS Radiotherapie 20-03-2018 Gemetastaseerde ziekte - palliatie Palliatieve zorg is een benadering die
Nadere informatieCasus 1 (3) Komt op poli, laat bloedbeeld prikken Uitslag: Normaalwaarden? T.a.v. Trombopenie: waar let je op? Wat nu? Hb 3.8 L 2.
Casus 1 Man, 67 jaar, NSCLC, stadium IIIA (tumor re-long+ positieve lymfklieren mediastinum) Bezig met radiotherapie (5 weken), met wekelijks korte kuur chemotherapie Nu in 3e week, afgelopen week geen
Nadere informatieStage. Clin staging. Treatment. Prognosis. Diagnosis. Evaluation. Early Node. Tumour. Loc advanced Metastasis. Advanced. Surgery
Clin staging Stage Tumour Early Node Loc advanced Metastasis Advanced Treatment Surgery Diagnosis Evaluation pulmonary Chemotherapy Radiotherapy Combinations Prognosis cardiac general Univ Hospital Leuven
Nadere informatieHOVON-Hematologie scholingsdag donderdag 1 okt 2015
HOVON-Hematologie scholingsdag donderdag 1 okt 2015 Josée Zijlstra VUMC www.hematologie.nl/ j.zijlstra@vumc.nl Thomas Hodgkin 1798-1866 Hodgkin lymfoom Diagnostiek Pathologie Epidemiologie Symptomen Beeldvorming
Nadere informatieStaging van het Bronchuscarcinoom
1 Staging van het Bronchuscarcinoom Dr D Coeman Pneumoloog A.Z. St.-Dimpna, Geel Staging v/h bronchuscarcinoom 2 A/ NSCLC - TNM-classification B/ SCLC - VALSG (veterans s affairs lung study group) - TNM-classification
Nadere informatiePalliatieve radiotherapie
Palliatieve radiotherapie Gemetastaseerd (mamma- en long)carcinoom C.G.M. Gadellaa-van Hooijdonk, AIOS Radiotherapie 12-04-2015 Palliatie - definitie Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit
Nadere informatieHeeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker?
Heeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker? Wouter Everaerts Dienst urologie, Uzleuven @EveraertsW 16 september 2017 Natuurlijke evolutie van prostaatkanker PIN Gelokaliseerd
Nadere informatieZorg en kwaliteit van leven in de stervensfase. Jantsje Tadema - Fekken Pietje Anna Feenstra
Zorg en kwaliteit van leven in de stervensfase Jantsje Tadema - Fekken Pietje Anna Feenstra Huidige situatie Zorgpad stervensfase Oorsprong Inhoud Stervensfase Casus Werkveld? Ervaring zorgpad? 1997 Liverpool
Nadere informatieDiagnostiek en behandeling van botmetastasen
Richtlijnen Diagnostiek en behandeling van botmetastasen Michiel A.J. van de Sande, Jos A.M. Bramer, Paul C. Jutte, H.W.Bart Schreuder en P.D. Sander Dijkstra Gerelateerd artikel: Ned Tijdschr Geneeskd.
Nadere informatieCasuïstiek bespreking: EGFR mutaties. Jeske Staal-van den Brekel, longarts
. Casuïstiek bespreking: EGFR mutaties Jeske Staal-van den Brekel, longarts Mw N, 31-10-1948 Anamnese (sept 2015) Sinds 2 maanden progressieve dyspneu d effort. Pijnlijk gevoel over rechter thorax. Droge
Nadere informatieWat is artrose aan de duimbasis? Bij wie ontwikkelt zich duimbasis artrose? Wat zijn de symptomen en tekenen van artritis aan de duimbasis?
Duimbasis artrose gahandenpolscentrum.nl Duimbasis artrose Wat is artrose aan de duimbasis? In normale gewrichten zijn de uiteinden van de botten geheel bedekt met kraakbeen, waardoor deze soepel en pijnloos
Nadere informatieBASISPRINCIPES VAN KANKER
BASISPRINCIPES VAN KANKER Prof.dr. D.J. Ruiter Afdeling Pathologie Cursus Introductie in de Fundamentele en Klinische Oncologie HET BEGRIP KANKER? a.alle gezwelgroei b.alle kwaadaardige gezwelgroei c.alle
Nadere informatieMaligne melanoma Belang van sentinelklierbiopsie
Maligne melanoma Belang van sentinelklierbiopsie Annemie Rutten Medische Oncologie AZ St. Augustinus Maligne melanoma 10% van alle huidkankers, maar meest agressieve. Incidentie van maligne melanoma neemt
Nadere informatieInvasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS
Invasieve beademing bij longfibrose Liselotte Boerman, ANIOS Casus Man, 82 jaar, Opname ivm respiratoire insufficiëntie, DD: 1. Acute exacerbatie Idiopathische Pulmonale Fibrose (IPF) 2. overvulling cardiaal
Nadere informatieBeentumoren (=bottumoren)
Beentumoren (=bottumoren) Inleiding Gezwellen in beenderen worden beentumoren genoemd. Er zijn verschillende typen beentumoren te onderscheiden. Zo zijn er vormen waarbij de tumor of het gezwel direct
Nadere informatieCardio-oncologie. Hartfalen en chemotherapie. dr. M.L. (Louisa) Antoni aios cardiologie LUMC. Geen disclosures
Cardio-oncologie Hartfalen en chemotherapie dr. M.L. (Louisa) Antoni aios cardiologie LUMC Geen disclosures Introducing a new subspecialty of Cardiology.. Doel Preventie, diagnosticering en behandeling
Nadere informatieOntwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom
Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom Mark I. van Berge Henegouwen Chirurg, slokdarm en maagchirurgie Amsterdam UMC, locatie AMC GIOCA GE oncologisch congres, AMC 18 jan 2019
Nadere informatieEen solitaire sternumhaard op het skeletscintigram na behandeling wegens mammacarcinoom
klinische lessen Een solitaire sternumhaard op het skeletscintigram na behandeling wegens mammacarcinoom B.H.R.Vriens, J.M.Klaase, J.H.Schornagel, H.Bartelink en E.J.Th.Rutgers Botmetastasen van mammacarcinoom
Nadere informatieStaat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC?
Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC? Nina Bijker, radiotherapeut AMC BBB symposium 7 september 2017 No conflict of interest Focus op postmastectomie radiotherapie (PMRT)
Nadere informatieVerplichte indicatoren die moeten worden aangeleverd aan Zorginstituut Nederland. Indicator nummer Indicatornaam
Zorginstituut Nederland Kwaliteitsinstituut Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl T +31 (0)20 797 89 20 Transparantiekalender@zinl.nl Oplegger indicatorenset
Nadere informatieProgramma RIOG reumatologie d.d. 23 november 2005
Programma RIOG reumatologie d.d. 23 november 2005 Programmacommissie: Organisatie: B.A.C. Dijkmans en A.E. Voskuyl P.W.B. Nanayakkara Voordrachten Doel: onderwijs en state of the art Voorzitter B.A.C.
Nadere informatieGemetastaseerd mammacarcinoom
Gemetastaseerd mammacarcinoom Is helaas een niet curabele ziekte Mediane overleving ongeveer 2 jaar Grote heterogeniteit in overleving 5 jrs overleving verbeterd van 15% (1989-1994) naar 23%(2005-2009)
Nadere informatieSamenvatting in het Nederlands. Samenvatting
Samenvatting Dit proefschrift bevat de resultaten van enkele wetenschappelijke studies over magnetische resonantie (MR) enteroclyse en video capsule endoscopie (VCE). Deze twee minimaalinvasieve onderzoeksmethoden
Nadere informatieBasisbegrippen Oncologie
Basisbegrippen Oncologie Tumor afmeting Diagnose periode Behandel periode Preventie/interventie periode Invasie interventie Tijd Detectie drempel Van normale naar kankercel Normale cel Van celkern naar
Nadere informatieKWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: BORSTKANKER Fase 1: validatie van de individuele resultaten Ziekenhuis 86
1 KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: BORSTKANKER Fase 1: validatie van de individuele resultaten Ziekenhuis 86 2 1. BESCHRIJVENDE STATISTIEK Tabel 1: Invasieve borstkanker en ductaal carcinoma in situ
Nadere informatieCuratieve resectie van solitaire claviculametastase
Casuïstiek Curatieve resectie van solitaire claviculametastase Elvira L. Vos 1, Caroline Seynaeve 2, Inge-Marie Obdeijn 3, Marc A.M. Mureau 4, Michiel H.J. Verhofstad 5, Joost Rothbarth 6 1 MSc, Onderzoeker,
Nadere informatieTRAUMATISCH PANCREASLETSEL
TRAUMATISCH PANCREASLETSEL Frank Oort Gutclub 29 oktober 2014 1 2 Opbouw Casus Achtergrond Traumatisch pancreas letsel bij kinderen Vervolg casus Leerpunten casus 3 Casus Mw. C. 13 jaar Overplaatsing vanuit
Nadere informatiePatiënteninformatie. Longkanker
Patiënteninformatie Longkanker Inhoudsopgave Pagina Wat is longkanker? 4 Onderzoek en diagnose 4 De meest voorkomende onderzoeken. 5 Behandeling 7 De meest voorkomende behandelmethoden 8 Revalidatie 9
Nadere informatiePalliatieve zorg en dementie zorg Stellingen
Palliatieve zorg en dementie zorg Stellingen prof.dr. Cees Hertogh en dr.ir. Jenny van der Steen EMGO Instituut voor onderzoek naar gezondheid en zorg afdeling huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde
Nadere informatieEen 40 jarige man met hevige pijn ter hoogte van het distale deel van de bovenarm bij een worp tijdens honkbal
3 Een 40 jarige man met hevige pijn ter hoogte van het distale deel van de bovenarm bij een worp tijdens honkbal Dos Winkel Introductie Sporten waarbij men met maximale kracht een bal moet werpen of slaan,
Nadere informatieRadiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom. Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013
Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013 inleiding casus heden toekomst radiotherapie en new drugs Inleiding Wat doet
Nadere informatieLANDELIJK REGISTRATIEFORMULIER MAMMATUMOREN. Zkh reg.nr: SIG code zkh: pagina 1 van 5. Datum:. Paraaf:.
Zkh reg.nr: SIG code zkh: pagina 1 van 5 IDENTIFICATIE 1. Geboortenaam: Voorvoegsels: 2. Naam partner: Voorvoegsels: 3. Voorletters: 4. Geslacht (1=man, 2=vrouw, 3=overig) 5. Geboortedatum: 6. Geboorteplaats
Nadere informatieMedische Publieksacademie 4 maart 2019
4 maart 2019 YouTube 1 Ontwikkelingen in de longkankerzorg Dr. Ben Venmans, longarts Dr. Wouter van Geffen, longarts Frits Mostert, persvoorlichter MCL, moderator Programma 19.30 uur Dr. Ben Venmans: Longkanker:
Nadere informatie