2. Mededelingen / ingekomen stukken.

Transcriptie

1 Onderwerp Advies / conclusie 1. Opening Aanwezig: de heren M.J. Glastra en W.H.J. de Beaufort (Bos- en Natuureigenaren) de heer A.E. Jansen en mevrouw A. Hiemstra (AWP) de heer J.P. Verweij (ChristenUnie) de heren H.B.G. Ketting en P.M. Terpstra (W@I) de heren G. van der Hoeven en H. Schalkwijk (Agrariërs) de dames E. van der Vorm-Gouman en L.A. Tutein Nolthenius (WN) de heren J.G.M. Kromwijk, J.M. Verheul en mevrouw M.L.A.A. de Bont-de Krom (CDA) mevrouw J.A. Balkema en mevrouw G.H. van der Nat (PvdA) de heren R.D. Woittiez en G.H.J. Weierink (VVD) de heren B.P.W.M. Moors en N.J.M. Ypma (Bedrijven) de heer P.J.M. Poelmann (dijkgraaf) de heren G.P. Beugelink, E.J. Miltenburg, J.G.M. Reerink en H.A.P. van der Maat (hoogheemraden) de heer E.Th. Meuleman (secretaris) mevrouw C.H. Kemper (notulist, Notuleerservice Nederland) Afwezig met kennisgeving: de heer G. van Leeuwen (SGP) de heer W. van der Steeg (PvdD) de heer J.L.M.M. Damen (VVD) Mevrouw S. Lukács en de heren G.J.P. Jansen en P. Blokdijk (WN) 2. Mededelingen / ingekomen stukken. 3. Conceptbegroting 2011 De voorzitter, de heer Jansen, opent de vergadering om uur. De heer Miltenburg deelt mee dat in september jl. het DB het unaniem eens was over de cijfers in de conceptbegroting. Een aantal teksten over doelstellingen of maatregelen zou echter verduidelijking of aanscherping behoeven. In het proces om tot de aanpassingen van de teksten te komen is tot grote spijt van het DB het een en ander misgelopen en zijn er teksten verloren gegaan. Op dit moment wordt hard gewerkt aan het herstel van de teksten. In zijn vergadering begin november a.s. zal het DB zijn fiat aan de nieuwe teksten geven. De aangepaste begroting zal daarna z.s.m. naar het AB worden gestuurd. In zijn vergadering van 23 november a.s. kan dan door het AB de begroting worden vastgesteld. De heer Meuleman deelt l mee om de geplande AB-vergadering van 10 november niet door gaat. Er zijn onvoldoende agendapunten om de vergadering bijeen te roepen. Het bevreemdt de heer Ketting (W@I) dat, gezien het aantal punten dat in het vierde kwartaal van 2010 volgens de afspraken nog zou moeten worden afgehandeld, er geen agenda voor 10 november a.s. zou zijn. Het overladen van de agenda van de ABvergadering van 15 december a.s. is niet wenselijk. Eerste termijn Mevrouw Van der Vorm-Gouman (WN): Haar fractie is verbaasd over het feit dat de aangepaste begroting niet al op tafel ligt. In de tijd gezien, had dit gekund. De concrete resultaten die worden bereikt met de beschikbare financiën zijn onvoldoende uitgewerkt of staan er niet in. Op basis van deze begroting kan er geen controle plaatsvinden en kan het DB niet ter verantwoording worden geroepen. De begroting kan dan ook zo niet in behandeling worden genomen. Men vraagt zich af of alle zaken die in 2010 niet zijn afgerond, zijn meegenomen in deze begroting. Het moet helder zijn wat er in 2010 was afgesproken en wat daarvan niet is gehaald en wat er voor 2011 wordt afgesproken. Het is nu niet te zien of gerealiseerd is Pagina 1 van 10

2 wat is afgesproken en of de prijs die was afgesproken daarvoor is betaald. De begroting van 2011 sluit niet aan bij de begroting van Men moet zelf dan weer uit gaan zoeken hoe een en ander zich verhoudt tot het waterbeheerplan. Vanuit het waterbeheerplan zou een begroting moeten worden opgesteld en die zou in ieder jaar een vergelijkbare opzet moeten hebben. Men verwacht dat de aangepaste begroting invulling zal geven aan de genoemde punten. De heer Schalkwijk (Agrariërs): Zijn fractie sluit zich aan bij de fractie van WN wat betreft de opmerkingen over de relatie tussen de onderschrijdingen in 2010 en de zichtbaarheid in deze begroting. Dit bemoeilijkt de controle. De fractie is van mening dat de omvang van de begroting fors is, gezien de doelen die voor 2010 nog niet zijn gehaald. Een aanpassing op basis van wat er echt haalbaar is in 2011 is wenselijk. De kapitaalslasten worden positief beïnvloed door de lage rente. De heer Schalkwijk verbaast zich erover dat het DB juist tegengesteld beweegt aan wat er op dit moment in het bedrijfsleven gebeurt. Men wil graag weten welke visie hieraan ten grondslag ligt. De heer Schalkwijk is blij met het naar achteren schuiven van de baggeropgave. Naar voren halen hiervan werkt alleen maar kostenverhogend in de toekomst. Spreker is verheugd over het opnieuw bezien van het systeem van kostentoedeling binnen het waterbeheersysteem. De belastingdruk voor de categorie ongebouwd blijft te snel stijgen. Een kostenstijging van 4% vindt men onverantwoord. Hoewel nu geput wordt uit de reserves, zullen de lasten uiteindelijk op de ingezetenen gaan drukken. Gezien de functie die het water binnen de categorie ongebouwd bezit, zouden de tarieven voor het wateroppervlak ten minste gelijk moeten worden gesteld aan die voor de natuur. De heer Ketting Zijn fractie sluit zich aan bij de fractie van WN wat betreft de opmerkingen over de relatie tussen de onderschrijdingen in 2010 en de zichtbaarheid in de deze begroting. Het eerder toegezegde overzicht van de onderschrijdingen voor 2010 en het toegezegde plan van aanpak voor het halen van de doelen die het betreft, is nog niet ontvangen. Eerder was aangegeven dat een verhoging van de tarieven onontkoombaar zou zijn. Dit jaar gaat HDSR echter fors overhouden en worden de reserves weer verhoogd. Daarmee komt men ruim boven de toegestane bandbreedte. De oplossing om de tarieven niet te verhogen en de reserves aan te spreken, leidt er nog steeds toe dat volgend jaar de reserves toch weer zullen worden verhoogd. De fractie mist de uitleg over waar, in relatie tot de Operatie Storm en in verhouding tot de Voorjaarsnota 2010, de euro vandaan zijn gekomen. In relatie tot de Operatie Storm had men ook verwacht dat zou zijn opgemerkt dat extra bezuinigingen in de toekomst niet zijn uitgesloten. In dit licht zou een bevriezing van de tarieven voor het komende jaar wel eens niet op zijn plaats kunnen zijn. De heer Ketting is verbaasd waarom, gezien de discussie vorig jaar, de inflatiecorrectie voor de tarieven niet is meegenomen. De heer Verweij (CU): Zijn fractie heeft 4 grote punten die hier zullen worden toegelicht en 26 kleine punten die schriftelijk worden aangereikt. 1. Het proces rond de voorjaarsnota en de begroting In de voorjaarsnota wordt de meerjarenraming voor investeringen opgenomen. In deze begroting staat in bijlage 2 een nieuwe meerjarenraming. Die bijlage hoort niet in deze begroting. Bij de behandeling van de voorjaarsnota was door de CU voorgesteld om veiligheid te belasten met de 4 miljoen euro voor Operatie Storm. Destijds is die 4 miljoen euro verdeeld over meerdere onderwerpen. Nu blijkt dat deze 4 miljoen euro weer wel ten laste wordt gebracht van veiligheid. Er ontbreken al een aantal jaren heldere prestatie-indicatoren voor de lange en de korte Pagina 2 van 10

3 termijn. De afspraak was dat de discussie over de bandbreedtes van de reserves rond de begroting zou plaatsvinden. Die wordt nu weer doorgeschoven naar de bespreking van de voorjaarsnota De kostenverdeling over de categorieën is niet transparant. Het voorstel is om het cijfermatig overzicht zoals dat is gepresenteerd in het technisch overleg, hier ook op te nemen. De informatie over de kostenstijging op pagina 12 is niet correct. Daar worden de extra inkomsten al van de kostenstijging afgetrokken. Zo lijkt de kostenstijging lager dan die in werkelijkheid is. Pagina 12 zou in zijn geheel uit de begroting moeten worden gehaald. Het moet helder worden voor welke kredieten er toestemming wordt gegeven bij het vaststellen van deze begroting. Rond kredietaanvragen zou standaard een goede kosten-batenanalyse en een overzicht met alternatieven moeten worden opgenomen. Een statement van deze aard zou in de begroting kunnen worden opgenomen. 2. De visie binnen deze begroting in relatie tot het solidariteitsbeginsel Voor de waterkeringen komen in verband met de kabinetsbesluiten veel extra kosten naar HDSR. Er zouden rond deze kosten vereveningsafspraken met andere waterschappen worden gemaakt. Hierover ziet men niets terug in deze begroting. Wat betreft de muskusrattenbestrijding wordt binnen deze begroting geaccepteerd dat de kosten naar HDSR toekomen en dat er geen solidariteit is binnen de waterschappen. Men vraagt zich af welke actie het DB gaat ondernemen om alsnog tot solidariteit te komen. Nederland heeft afspraken gemaakt om een bijdrage te leveren aan het drinkwater- en sanitatieprobleem in de Derde Wereld. De vraag is wat HDSR als waterschap aan dit onderwerp gaat bijdragen. Het voorstel is om hiervoor 1% van de begroting beschikbaar te stellen. 3. Speerpunten voor 2011 en het stellen van prioriteiten Het is gebleken dat de laatste vijf jaar jaarlijks ongeveer 27,5 miljoen euro kon worden geïnvesteerd. In deze begroting is het voornemen om 60 miljoen te gaan investeren. Men vraagt zich af hoe HDSR denkt dit voor elkaar te krijgen. De organisatie is daarvoor niet toegerust. Het voorstel is om een investeringsplafond in te stellen van 30 miljoen euro en daarbinnen prioriteiten te stellen. Voor de afdracht binnen het Waterakkoord Bodegraven is 1,4 miljoen euro opgenomen. Gezien de eerder dit jaar ingediende motie, vraagt spreker zich af waarom het resultaat om per 1 januari 2011 te komen tot het stoppen van deze afdracht nog niet is bereikt. Hij vraagt zich ook af waarom informatie hierover niet is opgenomen in deze begroting. Voor de muskusrattenbestrijding worden alleen de totale opbrengsten en de totale kosten genoemd. Meer uitleg voor dit deel van de begroting is gewenst. Het Deltaprogramma is een nieuw speerpunt voor HDSR. Eerder gestelde doelen in het waterbeheerplan mogen daar niet onder lijden. Voor deze begroting is het huidige waterbeheerplan het uitgangspunt. Bij de investeringen op pagina 86 moeten de euro voor de bijgebouwen van het Dijkhuis te Jaarsveld worden geschrapt. Die komen uit een subsidie. 4. Innovatie Het investeringsbedrag voor de energiefabriek is zeer fors. Om te kunnen komen tot een kritische beoordeling zou men graag ook alternatieven krijgen aangereikt. Wat betreft het onderzoek naar medicijnen in het afvalwater stelt men voor om zich ook op de praktijk te richten. Voor minimaal één ziekenhuis zou in 2011 met een praktijkproef moeten worden gestart. De heer De Beaufort (Bos- en Natuureigenaren): Zijn fractie ondersteunt de opmerkingen gemaakt door WN en de CU over de doorwerking van de onderschrijdingen en de investeringen. Helder moet worden wat er wel en wat er niet is gerealiseerd, hoe prioriteiten kunnen worden gesteld en hoe tussen programma's kan worden geschoven. Curieus is dat bij een toename van de kosten de tarieven gelijk kunnen blijven en de Pagina 3 van 10

4 reserves worden vergroot. Men zou graag willen weten hoe de toename van de reserves in de komende vijf jaar zal worden afgebouwd en wat daarvan de gevolgen zijn. Ook over de huidige bandbreedtes van de reserves en hoe die tot stand komen, zou men graag een helder inzicht willen hebben. Het instellen van een investeringsplafond als middel (en niet als doel) om te komen tot een goede prioritering spreekt zijn fractie zeer aan. De heer Ypma (Bedrijven): Zijn fractie onderschrijft hetgeen door WN, de CU en de Bos- en Natuureigenaren naar voren is gebracht. Het is niet meer helder waar HDSR mee bezig is. Daarnaast vindt men dat een document met een evaluatie over hoe het beter en goedkoper kan, gericht op de essentie van HDSR, op zijn plaats zou zijn geweest. Het als een automatisme blijven voortborduren op de eerder gemaakte afspraken om te blijven groeien, is achterhaald. Ook worden in deze begroting terloops zaken toegevoegd die nog niet zijn besproken door het AB. Deze onderwerpen moeten uit de begroting. Budget voor zaken die door het Rijk zijn overgeheveld moet worden geoormerkt. Als zaken niet doorgaan, is snel duidelijk wat er terug kan vloeien. Interruptie. De heer Poelman merkt op dat er geen sprake zal zijn van het niet overhevelen van gelden naar het Rijk. De wet die op stapel staat is een 'incassowet' die naar verwachting in december 2010 door de Eerste Kamer zal zijn aangenomen. De taken worden zoals eerder verwacht niet overgedragen aan de waterschappen. De teksten hierover in de begroting zullen worden aangepast. De aankondiging van het niet verhogen van de lasten voor de ingezetenen vindt men een wassen neus. Over een aantal jaren krijgt men de deksel op de neus. Mevrouw Hiemstra (AWP): Haar fractie deelt de zorgen en de wensen uitgesproken door de fracties die eerder het woord hebben gevoerd. Spreekster maakt zich zorgen over het financiële beheer. In de periode is de begroting met 20 miljoen euro gegroeid. Dat is een stijging van 25% in vijf jaar. Een hogere begroting betekent ook hogere tarieven. Nu kan de verhoging nog worden gecompenseerd door de reserves die overigens ook door de ingezetenen zijn opgebracht. Dit kan nog vier jaar worden volgehouden, maar na die tijd zullen de tarieven met een flink percentage omhoog moeten. Door nu de tarieven gelijk te houden, wordt het te overbruggen gat straks steeds groter. Zij zou graag inzicht willen hebben in de strategie die het DB van plan is om te gaan voeren. Haar fractie benadrukt ook het punt van de investeringen die de afgelopen jaren steeds rond de 30 miljoen euro bedragen, maar die ook nu weer voor 2011 op 60 tot 70 miljoen euro staan. Hoe gaat HDSR dit bedrag in 2011 wegzetten? Men vindt in de investeringsplanning niet het bedrag voor de rwzi Utrecht terug. Men zou graag willen weten waar dat in de begroting is opgenomen. De heer Weierink (VVD): Zijn fractie sluit zich voor de volgende punten aan bij de fracties die eerder het woord hebben gevoerd: het gemak waarmee de bezuinigingen worden gevonden, het komen tot een investeringsplafond, de bandbreedtes van de reserves, het onvolledig en niet inzichtelijk zijn van de begroting en het niet serieus nemen van het AB. Naar de burger toe zou niet over een stijging van de kosten, maar over een stijging van de lasten moeten worden gesproken. Te grote bandbreedtes van reserves zijn een verkeerd signaal naar de overheid toe. Over de Energiefabriek vraagt men zich af of HDSR hieraan mee moet doen. Het feit dat het laboratorium al is opgenomen in de begroting vindt men curieus. Spreker vraagt zich af of de claim van de VAR ook in deze begroting is opgenomen. Een autonome groei van de belastingopbrengst met 1,6 miljoen euro is onwenselijk. Reserves kunnen niet bedoeld zijn om tarieven laag te houden, maar om projecten die moeten worden uitgevoerd ook te kunnen realiseren Pagina 4 van 10

5 Mevrouw Balkema (PvdA): Complimenten voor het voorliggende stuk en het technische vragenuurtje. Haar fractie sluit zich aan bij de opmerkingen gemaakt door de andere fracties, met de nadruk op de prestatie-indicatoren en de tarieven in relatie tot de reserves. De heer Verheul (CDA): Als de volgende keer de prestatie-indicatoren en de realisatie zijn opgenomen zoals bedoeld, zou men op dat moment kunnen stellen dat er een prima begroting ligt. Met het oog op de onzekere toekomst zou men in plaats van voor een vertraging, juist willen pleiten voor het versnellen van de baggerwerken. Het uitvoeren daarvan is nu goedkoper dan ooit. Er is veel behoefte aan werk in die markt. Men zou graag inzicht willen hebben in wat het zou betekenen als baggerwerken naar voren worden gehaald. Over de reserves zou men graag willen weten wat de strategie is op de langere termijn. Daarnaast zou men willen weten hoe andere waterschappen er voorstaan en hoe die met hun reserves omgaan. Ook zou men inzicht willen hebben in de tariefsontwikkelingen voor 2011 bij de andere waterschappen. De beslissing dit jaar nog over de rwzi Utrecht zal van grote invloed zijn op de begroting. Hierin zou men graag inzicht willen hebben. Behandeling van de opmerkingen en vragen door de portefeuillehouders De heer Miltenburg: Het is duidelijk dat aanscherping van de doelstellingen en maatregelen hard nodig is voor het AB om een goed oordeel over de begroting te kunnen geven. Dit zal ook gebeuren. In hoofdstuk 4.7 van de begroting is opgenomen wat de nieuwe investeringen zijn voor 2011 en welke projecten uit voorgaande jaren nog doorlopen in de begroting van Het waterbeheerplan zoals dat tot en met 2014 is vastgesteld, vormt het uitgangspunt voor deze begroting. De totale begroting wordt groter. De begroting 2011 losgezien van de Operatie Storm groeit ten opzichte van die van 2010 niet. De kosten voor de Operatie Storm tot een bedrag van 4,8 miljoen euro worden opgevangen in de begroting. Eenmalig wordt euro uit de reserves gehaald. De afspraak is wel dat dit bedrag vanaf volgend jaar ook structureel zal worden ingevuld. Inclusief de meevallers komt men op een lastenstijging van 3,1%. Alles wat niet gedekt wordt door de inkomsten, zijn lasten. Die moeten worden opgebracht door de burger en die worden dus in de tarieven vertaald. Met de vergadering ontstaat een discussie over deze redenering. Met name over wat de hoogte van de kostenstijging betreft. In de totale begroting, inclusief de kosten voor de Operatie Storm bedraagt de stijging van de kosten volgens de vergadering 5,5 miljoen euro. De heer Miltenburg zegt dat er dus wel een kostenverhoging is, maar die leidt in deze begroting niet tot een lastenverhoging. Eerder heeft het AB ingestemd met een jaarlijkse kostenstijging van ongeveer 3,5%. Er wordt opgemerkt dat de kostenstijging eerder al is teruggebracht van 6% naar 3,1% en dat nu met 3,1% ook nog de gevolgen van Operatie Storm zijn verwerkt. Uiteraard is altijd een aanpassing van het gewenste percentage mogelijk. Over het baggeren zijn de meningen verdeeld. Het naar voren halen van het baggeren zorgt ervoor dat in de toekomst de kosten eerder terugkomen. Anderzijds is het uitzetten van baggerprojecten nu relatief goedkoop. Er wordt op dit moment onderzoek gedaan door de organisatie naar het naar voren kunnen halen van baggerwerken. Het DB hoopt hierin al voor 23 november a.s. inzicht te hebben. Wat betreft de financiering geldt de overweging dat het relatief goedkoop wegzetten van grote baggerwerken op korte termijn uiteindelijk zou kunnen leiden tot lagere totale kosten voor het baggeren. Het naar voren halen van baggerwerken zou kunnen leiden tot een tijdelijk tekort in het baggerfonds dat tijdelijk zou moeten worden gefinancierd uit andere middelen. De uitwerking van de plannen, die losstaat van de begroting, wordt altijd voorgelegd aan het AB. Het uitgangspunt blijft wel om zoals eerder afgesproken jaarlijks 6,7 miljoen euro in Pagina 5 van 10

6 plaats van 8 miljoen euro tot en met 2016 in het baggerfonds te storten. De kostentoedeling zal worden geëvalueerd in relatie tot de voorjaarsnota Landelijk wordt binnen een werkgroep van de Unie van Waterschappen de kostentoedeling ook geëvalueerd. Daarnaast zal volgend jaar het reservebeleid in samenhang met het risicobeleid worden geëvalueerd. Voor de komende jaren kan dan het reservebeleid opnieuw worden vastgesteld. Een van de doelstellingen van het huidige beleid is ook om te komen tot een evenwichtig tarievenbeleid. Op dit moment zijn de reserves wellicht aan de ruime kant, maar er komen nog veel onzekere tijden. Tot het moment van de evaluatie en eventuele herziening of afbouw van de reserves blijft het huidige reservebeleid gehandhaafd. Interruptie. De heer Verweij (CU) wijst erop dat de vraag was waarom de discussie die nu gevoerd zou worden, is doorgeschoven naar Hij zou dit ook graag bevestigd willen zien door dit op te zoeken in de notulen gemaakt bij de behandeling van de jaarrekening in mei van dit jaar. De heer Miltenburg is van mening dat de afspraak is dat de evaluatie van de bandbreedtes van de reserves in het voorjaar van 2011 zou gebeuren. De bedoelde notulen zullen daarop worden nagelezen. Informatie over de reserves van andere waterschappen is pas beschikbaar als de algemene besturen van die waterschappen de cijfers hebben gekregen. Om die voor de begrotingsbehandeling nog aan te leveren, zal lastig worden. Dit kan wel bij de behandeling van de voorjaarsnota. De tarieven voor het wateroppervlak binnen de categorie ongebouwd kan worden meegenomen bij de evaluatie van de kostentoedeling. Tijdens de behandeling van de laatste bestuursrapportage is door de heer Miltenburg uitgelegd wat het rentebeleid van HDSR is. Door financieel adviseurs wordt juist afgeraden om nu langlopende leningen af te sluiten. De risico s voor hoge renteopslagen zijn daarbij veel te hoog. Ook de rente voor langlopende leningen is vanwege de economische crisis erg hoog. Interruptie. De heer Schalkwijk (Agrariërs) geeft aan dat juist deze uitleg werd gemist. Met de wijsheid van nu had men vorig jaar al kunnen beslissen om voor een rentestijging van 0% te gaan. De inflatie en de loonkostenontwikkeling zijn voor 1% meegenomen in deze begroting. De loonkosten zullen echter met iets meer stijgen. Het is een signaal voor de organisatie om scherper aan de wind te gaan zeilen. Het is dus eigenlijk een verkapte bezuiniging. Wat betreft operatie Storm krijgen alle waterschappen samen 19 miljoen euro minder voor de bestrijding van de muskusratten. Daarnaast komt er een nota van 81 miljoen euro voor alle waterschappen samen om te betalen aan Rijkswaterstaat in het kader van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. HDSR betaalt relatief het meeste van alle waterschappen. Dat is inherent aan de gekozen wijze van verdeling. Hiertegen is, zoals bekend is, zeker protest aangetekend. Interruptie. De heer Ketting (W@I) merkt op dat de nog te verwachten extra kosten, vanwege de mogelijke rekening van 200 tot 300 miljoen van de overheid (voor de gezamenlijke waterschappen), hadden moeten worden opgenomen in bijvoorbeeld de risicoparagraaf. Investeringen in de toekomst worden tenslotte ook opgenomen. De heer Woittiez (VVD) ondersteunt dit. Weliswaar is het bedrag voor nu voor de Operatie Storm opgenomen in de begroting, maar verder wordt er beleidsmatig naar de toekomst toe niets mee gedaan. De heer Miltenburg merkt op dat er ook al ruim 9 miljoen euro aan investeringen doorgeschoven is naar de toekomst. De kapitaallasten worden hiermee verlaagd en het uitgavenniveau tussen de voorjaarsnota en nu daalt daarmee met een miljoen euro. Bij kwijtschelding wordt het beleid van de gemeentes gevolgd. Met gemeentes wordt ook steeds meer samengewerkt rond kwijtschelding en invordering. Bij verhuizing buiten het HDSR-gebied is men bezig niet betaalde belastingen door een justitieel incassobureau te laten invorderen. Als zou worden besloten voor gedeeltelijke invordering bij onvoldoende financieel draagvlak zal HDSR zelf daarvoor een kwijtscheldingsbeleid moeten ontwikkelen. Deze vraag wordt meegenomen naar het DB. De verwachting is dat de kosten weleens hoger kunnen zijn dan de baten Pagina 6 van 10

7 Met de 26 punten aangedragen door de CU zal het DB zijn voordeel doen waar mogelijk. Bijlage 2 is slechts bedoeld ter informatie en geeft inzicht in het schuiven met de investeringen. De bijlage is geen onderdeel van de begroting en zal terugkomen bij de voorjaarsnota Vanuit de vergadering wordt door sommigen opgemerkt dat de bijlage terecht uit de begroting zou moeten. De bijlage als zodanig wordt ook niet vastgesteld door het AB. Anderen zijn juist voorstanders voor opname ervan omdat de informatie verhelderend werkt. Uit de vergadering komt het verzoek om informatie te geven over het verschil aan investeringen van 20 miljoen euro tot 2014 dat tussen nu en de voorjaarsnota 2010 is ontstaan. De heer Miltenburg merkt op dat de uitleg over de bijgestelde meerjarenraming ook eerder per bericht aan het AB is toegestuurd. Hij zal het verzoek meenemen. Pagina 12 is volgens de heer Miltenburg nu juist erg verhelderend. Die geeft inzicht in de gevolgen van Operatie Storm op de cijfers. Interruptie. De heer Verweij (CU) merkt op dat wat hier gebeurt niet zuiver is. In een tussenhoofdstuk worden heffingen alvast van de kosten afgetrokken. De CU maakt hiertegen principieel bezwaar. Dit geeft een vertroebeld beeld. De heer Miltenburg geeft aan dat dit ook in de voorjaarsnota heeft gestaan. De begroting is een doorvertaling van de voorjaarsnota. De heldere cijfers van kosten en opbrengsten staan ook al op pagina 3 vermeld. Er is blijkbaar een verschil van inzicht. De heer Miltenburg gaat het uiteindelijk alleen over het saldo dat onder aan de streep overblijft. Dat is het saldo dat volgens de toedelingsverordening moet worden verdeeld over alle ingezetenen. Het DB streeft ernaar de kredieten steeds meer te onderbouwen. Een nog betere toepassing van de onderbouwing is zeker wenselijk. Het instellen van een kredietplafond lijkt de heer Miltenburg niet zinvol. Het is waarschijnlijk zinvoller iedere investering op haar eigen merites te beoordelen. Vanuit de vergadering komt de reactie dat het alleen als hulpmiddel bedoeld is en niet als absoluut maximum. Hiermee kan men zich iedere keer weer realiseren wat er allemaal al loopt aan investeringen en waar men mee bezig is. Een helder inzicht in wat er al gepland is kan hierbij ook helpen. Het gaat daarbij om een doorkijk door meer dan de gebruikelijke vier jaar. De heer Miltenburg vindt het een prima idee om inzichtelijk te maken wat er voor de komende jaren gepland is. Aan de hand daarvan kan worden beslist of de investeringen realistisch en gewenst zijn. Zolang er geen nieuwe afspraken zijn gemaakt over het Waterakkoord Bodegraven wordt deze post opgenomen op de begroting. Alle kosten voor de muskusrattenbestrijding zijn opgenomen in de begroting. HDSR is daarvoor volledig verantwoordelijk. De inkomsten vanuit de provincie stoppen en er komen inkomsten van twee andere waterschappen bij. Voor die waterschappen voert HDSR het werk uit. Het risico van de VAR is van tafel. Dat wordt aangepast in de begroting. Bij één ziekenhuis loopt al onderzoek naar medicijnen in het afvalwater. De heer Reerink: Wat betreft de rwzi Utrecht is de verwachting dat voor de goedkoopste variant zal worden gekozen. Dat wil zeggen dat de rwzi blijft waar die nu staat. Daarmee zijn veel minder investeringen gemoeid dan met een verplaatsing. Het besluit over de rwzi zal voor het einde van dit jaar worden genomen. Hopelijk kan dit besluit worden besproken in de AB-vergadering van 15 december a.s. In de afgelopen jaren zijn de investeringen steeds uitgesteld. Dat heeft voordeel opgeleverd. Anderzijds wordt het risico steeds groter. Daarom is ook een miljoen euro opgenomen in de risicoparagraaf. Er komt dus een principe-uitspraak over verplaatsing of er komt een voorstel over hoe te komen tot de aanpak van vervanging op de huidige locatie. Met dit laatste is tijd en geld (voorbereidingskrediet) gemoeid. Volgend jaar zal daarom zeker nog geen investeringsuitgave worden gedaan voor de rwzi. Er bestaat ook nog geen enkel inzicht Pagina 7 van 10

8 in de investeringen die nodig zijn voor de toekomst. Het voorbereidingskrediet zal zodanig van omvang zijn dat dit zal worden voorgelegd aan het AB. Wat betreft de Energiefabriek zal er uiterlijk april 2011 een stuk aan het AB worden voorgelegd. Hierin zal informatie staan over het te voeren beleid. Ook de financiën en de business case zullen worden gerapporteerd. De heer Poelmann: Uitgaande van het beleid van de nieuwe regering worden er vanaf 2014 door het Rijk meer bijdragen verwacht van de waterschappen. In de Unie van Waterschappen is besproken hoe met het regeerakkoord om te gaan. Men zou willen komen tot een bestuursakkoord tussen de Rijksoverheid en de Unie van Waterschappen. Dat zou meer recht doen aan de nieuwe verhoudingen. Dit onderwerp zal ruimschoots worden bediscussieerd tijdens de waterschapsdag op 1 november a.s. Wat de uitkomst ook is, HDSR komt altijd voor meer kosten te staan. De muskusrattenbestrijding is eerder beschreven in het meerjarenplan voor die bestrijding. Ook alle te nemen maatregelen om te komen tot een daling van het aantal muskusratten zijn daarin opgenomen. De financiële gevolgen daarvan zijn in deze begroting opgenomen. Aan de opdracht in de motie over het Waterakkoord Bodegraven wordt hard gewerkt. Er kan echter niet over één nacht ijs worden gegaan, omdat er nog meer zaken in het gebied spelen. Die zaken kunnen niet los van elkaar worden gezien. De huidige verplichting kan pas uit de begroting bij nieuwe afspraken. Wat betreft een budget van 1% van de begroting voor ontwikkelingshulp ligt, gezien de ervaringen in de afgelopen jaren, het niet in de rede dat het AB daarmee in zal stemmen. Het DB zal hiervoor dan ook niet met een voorstel komen. Met het beleid dat twee jaar geleden is vastgesteld wordt nu gewerkt. De Unie van Waterschappen zal binnenkort de resultaten van de door haar opgestelde benchmark aanbieden aan een Tweede Kamerlid. Aan die benchmark is de afgelopen twee jaar gewerkt. Vanuit HDSR heeft de heer Meuleman in de ambtelijke stuurgroep voor dit onderwerp gezeten. Het document bestaat uit een beschrijvend deel over hoe de sector ervoor staat en een deel waarin de 26 waterschappen met elkaar worden vergeleken. Zodra het document bij HDSR binnenkomt, zal dit aan het AB ter beschikking worden gesteld. Dat kan helpen bij de beoordeling van de begroting van HDSR. Advies/toezeggingen De voorzitter vat de belangrijkste punten samen van het advies en de toezeggingen in de eerste termijn. - Het meer 'smart' maken van de begroting door het formuleren van heldere prestatieindicatoren. Dit voor de volgende versie van deze begroting bespreken in de ABvergadering van 23 november Over de hogere kosten en de verdeling daarvan heeft de vergadering haar zorg uitgesproken. Er zijn geen concrete toezeggingen gedaan op dit gebied. - Er komt een notitie over de mogelijke voordelen van het versneld uitvoeren van baggerwerken. Wanneer de notitie komt, is niet toegezegd, maar het eerste inzicht hoopt men vóór 23 november a.s. te hebben. De notitie heeft geen invloed op de begroting. - De investeringen moeten realistischer worden begroot en gepland. Voor de behandeling van de voorjaarsnota 2011 komt hierover een notitie. - In beeld brengen hoe de reserves binnen de bandbreedte kunnen worden gebracht. Dit bij de huidige begroting. - Evalueren van het beleid rond de bandbreedtes van de reserves en eventueel nieuw beleid hiervoor formuleren. Vóór de behandeling van de voorjaarsnota 2011 komt hierover een notitie. - Over de investeringskosten van de rwzi Utrecht heeft de vergadering haar zorgen geuit. Indien besloten wordt tot handhaven van de huidige locatie zal een aanvraag voor een voorbereidingskrediet aan het AB worden voorgelegd Pagina 8 van 10

9 Tweede termijn De heer Ypma (Bedrijven): Zijn fractie wijst nog op de zaken die in de begroting terloops zijn toegevoegd en die nog niet zijn besproken door het AB. Die zouden uit de begroting moeten worden gehaald. De heer Weierink (VVD): Men stelt expliciet vast dat de kosten met 5,5% stijgen. De heer Verheul (CDA): Men vraagt om naast informatie over de reserves ook informatie over de tarieven van andere waterschappen te kunnen krijgen. Mevrouw Van der Vorm-Gouman (WN): Naast de heldere prestatie-indicatoren zou men ook graag zien dat opgenomen wordt wat HDSR in 2011 nu echt gaat doen. Men benadrukt nogmaals dat men graag een onderscheid zou willen zien tussen 2010 en 2011 in de begroting. Er zou expliciet moeten worden aangegeven wat er al wel en wat er nog niet is gerealiseerd van de begroting 2010 en dat separaat van wat de plannen zijn voor De heer Schalkwijk (Agrariërs): Men heeft geen reactie gehad op de opmerkingen over de tariefsstijging voor de categorie ongebouwd. Als er geen aanpassing van de tarieven komt, zal zijn fractie zich onthouden van goedkeuring van de begroting. De heer Ketting Zijn fractie wil graag weten of iedereen het eens is met de toezegging een onderzoek te doen naar het naar voren halen van de uitvoering van baggerwerken. Vorig jaar is juist besloten die over een lagere termijn uit te smeren. Het verzoek om voldoende inzicht in de investeringen te krijgen om ook als AB mee te kunnen praten en beslissen, is voor de eerste keer al twee jaar geleden gedaan. Maar telkens weer wordt dit punt met het grootste gemak vooruitgeschoven. Nu zijn bijvoorbeeld ook weer zonder inzicht van het AB hierin,11 miljoen euro investeringen uit de begroting gehaald. Men brengt in herinnering dat de stijging van de kosten met 3,5% per jaar de goedkeuring had van 70% van het AB. Als het beleid niet veranderd wordt, komt de rekening uiteindelijk toch bij de belastingbetaler terecht. Men begrijpt niet waarom de heer Miltenburg het niet eens was met een investeringsplafond. Er werd onder andere als argument de te verwachten investering voor de rwzi Utrecht aangevoerd. De heer Reerink gaf echter aan dat die nog lang niet op de begroting gaat drukken. De toezegging van het voorleggen van het voorbereidingskrediet aan het AB had vergezeld moeten gaan van de opmerking dat dit op basis van de politieke gevoeligheid zal gebeuren en niet omdat het DB dat verstandig vindt. De heer Terpstra Over de afdrachten van gelden aan de Rijksoverheid wil men opmerken dat de waterschappen doelheffingen opleggen. Die inkomsten zijn bedoeld voor het uitvoeren van de waterschapstaken. Men vraagt zich af waarom de waterschappen niet naar de rechter stappen om af te dwingen dat de 81 miljoen euro niet hoeven te worden afgedragen. Ook 'de wet' kan bij de rechter worden aangeklaagd. De heer Verweij (CU): Het voorstel in het oplegdocument voor het besluit over de begroting is inclusief de tarieven. Over de tarieven en de begroting zouden twee aparte besluiten moeten worden genomen Pagina 9 van 10

10 Een nieuw regeerakkoord is nog geen nieuwe wet. Het is zinvol eerst nieuw beleid en nieuwe wetten af te wachten. Het opnemen van de gelden voor het Waterakkoord Bodegraven in de begroting is terecht. Men ziet graag dat ook wordt opgenomen dat er wordt gewerkt aan een nieuw akkoord. De muskusrattenbestrijding is inderdaad eerder besproken, maar iets meer toelichting zou verhelderend zijn, ook voor de buitenwereld. Men is geïnteresseerd in het onderliggende document. (Toezending hiervan zegt de heer Poelmann toe.) Men zou graag geïnformeerd willen worden over het onderzoek naar de medicijnen in het afvalwater. De concrete vraag was om een praktijkproef van enige omvang te doen. Voor het investeringsplafond waar het DB niet voor voelt, zou men willen voorstellen om dit toch in te stellen en wel op 30% van de exploitatiebegroting. Dit maakt betere sturing en prioritering mogelijk en voorkomt hoge rentelasten in de toekomst. De heer Verweij wijst nogmaals op het belang van het halen van de millenniumdoelen voor de CU in de zin van 1% voor ontwikkelingshulp. Behandeling van de opmerkingen en vragen door de portefeuillehouder De heer Miltenburg: Met het opnemen van de prestatie-indicatoren zal in de begroting duidelijker worden wat HDSR terugkrijgt voor de kosten die worden gemaakt. De kostendekkende tarieven voor de categorie onbebouwd vloeien voort uit de totale kosten voor het watersysteem en de toedelingsverordening waarmee de kosten verdeeld worden. Dit punt is ook onderwerp van discussie binnen de notitie die in het voorjaar van 2011 komt. Interruptie. De heer Van den Hoeven (Agrariërs) merkt op dat bij de voorjaarsnota van 2010 was toegezegd daar voor de begroting 2011 al aandacht aan te geven. Men eist nu een harde toezegging voor het voorjaar De heer Miltenburg geeft aan dat er onvoldoende tijd is om het onderwerp nog voor de bespreking van de begroting te behandelen. De toezegging voor 2011 staat. Kritisch kijken naar investeringen levert op korte termijn weinig soelaas voor de begroting, maar op de lange termijn heel veel. Er is informatie over de te verwachten tariefstijgingen van andere waterschappen. Het gemiddelde ligt op 3,08% (inclusief HDSR) terwijl HDSR een stijging van 0,68% kent. Veel waterschappen hebben daarbij ook nog de problematiek van Operatie Storm voor zich uitgeschoven. Interruptie. De heer Verweij (CU) is van mening dat de percentages op zich niet te vergelijken zijn. Zaken als reserves en hoge WOZ-waardes moeten daar bijvoorbeeld ook in mee worden genomen. Interruptie. De heer Verheul (CDA) zou de cijfers graag willen krijgen wanneer die openbaar zijn. Dit laatste zegt de heer Miltenburg toe. 7. Rondvraag. Er zijn geen punten voor de rondvraag. 8. Sluiting. De voorzitter sluit de vergadering om uur. Voor akkoord, Vergadering algemeen bestuur 23 november 2010 De secretaris, drs. E.Th. Meuleman Pagina 10 van 10