BEKNOPT VERSLAG SIMULATIE BIJ COÖPERATIE REGIONAAL SAMENWERKINGSVERBAND PASSEND ONDERWIJS VO GOEREE-OVERFLAKKEE U.A.

Transcriptie

1 BEKNOPT VERSLAG SIMULATIE BIJ COÖPERATIE REGIONAAL SAMENWERKINGSVERBAND PASSEND ONDERWIJS VO GOEREE-OVERFLAKKEE U.A. Plaats : Middelharnis Bestuursnummer : Samenwerkingsverband : VO2805 Onderzoek uitgevoerd op : 24 juni 2014 Rapport vastgesteld te Utrecht op 21 november 2014 Documentnummer:

2 Pagina 2 van 12

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs voerde een simulatie uit bij de Coöperatie Regionaal Samenwerkingsverband passend onderwijs VO Goeree-Overflakkee U.A. Binnen de gemeente Goeree-Overflakkee vormen vier schoolbesturen met in totaal vijf vestigingen gezamenlijk het samenwerkingsverband. In dit verslag geeft de inspectie haar bevindingen uit het onderzoek weer. Simulatie Een simulatie houdt in dat de inspectie een kwaliteitsonderzoek nabootst ook al is het samenwerkingsverband nog niet volledig ingericht. In het schooljaar 2013/2014, voorafgaand aan de inwerkingtreding van de zorgplicht, wil de inspectie simulaties uitvoeren bij alle samenwerkingsverbanden. Het doel van een simulatie is tweeledig: 1. het stimuleren van de ontwikkeling van de samenwerkingsverbanden door een kwaliteitsonderzoek na te bootsen en zo een beeld te geven van de ontwikkeling op dat moment, afgezet tegen het waarderingskader van de inspectie; 2. toezicht houden op de ontwikkeling van de samenwerkingsverbanden, zowel inhoudelijk als op de totstandkoming van de rechtspersoon en de inspraak door de ondersteuningsplanraad. Voor de inspectie levert die simulatieronde informatie op over de wenselijke en redelijke normering van de indicatoren, de werking van het risicomodel en de kwaliteit van het toezichtkader. Toezichtkader De inspectie baseert zich bij deze simulatie op het toezichtkader samenwerkingsverbanden po/vo passend onderwijs. Dit toezichtkader bevat een waarderingskader, maar nog geen beslisregels om vast te kunnen stellen of het samenwerkingsverband aan de basiskwaliteit voldoet. Onderzoeksopzet De simulatie start met een bureauanalyse van documenten en gegevens over het samenwerkingsverband die bij de inspectie aanwezig zijn en een analyse van documenten die het samenwerkingsverband aan de inspectie toestuurde of uitreikte. Het betreft de volgende documenten, op volgorde van versiedatum en voor zover relevant voor dit onderzoek: - Ondersteuningsplan Samenwerkingsverband Passend Onderwijs (zonder datum); - Meerjarenbegroting (versie 22 mei 2014); - Statuten (notariële akte d.d. 1 juli 2014); - Inputverslag GDR STJ Thuiszitters Middelharnis (26 november 2013); - Factsheet vsv-cijfers en nieuwe meetsystematiek, Min. OCW (versie 1.0, 26 september 2012); - Nieuwe voortijdig schoolverlaters (vsv) vanuit het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs (1 februari 2014); - Schoolondersteuningsprofielen (7 maart 2014); - Website: (geraadpleegd op 23 juni 2014); - Kengetallen samenwerkingsverband (geraadpleegd op 23 juni 2014). Pagina 3 van 12

4 Hierna vond op 24 juni 2014 een onderzoek op locatie plaats waarbij: - het samenwerkingsverband met behulp van zijn stakeholders een beeld schetste van de uitgangspunten en de huidige stand van zaken. Het samenwerkingsverband rekent tot zijn stakeholders: de Gemeente Goeree-Overflakkee, Bureau Leerplicht, het Centrum voor Jeugd en Gezin, ouders, leerlingen, docenten, het primair onderwijs, het speciaal en het voortgezet speciaal onderwijs en het schoolondersteuningsteam; - de inspecteurs in een individuele speeddatesessie spraken met meerdere stakeholders; - de huidige Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) een presentatie gaf over het traject vaststellen ondersteuningsbehoeften, het invullen van een ontwikkelingsperspectief en het afgeven van arrangementen inclusief de toelaatbaarheidsbepaling; - de inspectie een toelichting kreeg over de ontwikkelingen in het speciaal en voortgezet speciaal onderwijs; - de inspectie een gesprek voerde met de directeur en een deel van de ledenraad met speciale aandacht voor onder andere de wijze van financieel beheer en de ontwikkeling van het management en de organisatie. Aan het eind van het onderzoek besprak de inspectie haar bevindingen met het bestuur en het management van het samenwerkingsverband. Opbouw verslag In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op hoofdlijnen, een beeld van de ontwikkeling van het samenwerkingsverband op het gebied van management en organisatie en een overzicht van de bevindingen van het ondersteuningsplan. Hoofdstuk 3 vermeldt de reactie van het bevoegd gezag. Pagina 4 van 12

5 2. BEVINDINGEN 2.1 Hoofdlijn De Stichting Samenwerkingsverband VO/SVO Goeree-Overflakkee is per 1 juli 2013 omgezet in de Coöperatie Regionaal Samenwerkingsverband Passend Onderwijs VO Goeree- Overflakkee U.A. De schoolbesturen voortgezet onderwijs (vo) werken dus al langer samen. Twee besturen voor voortgezet speciaal onderwijs (vso) die geen vestiging hebben op Goeree- Overflakkee kozen voor opting-in. De wettelijke termijnen zijn gehaald en de verplichte documenten vastgesteld. Het samenwerkingsverband is op koers om passend onderwijs te realiseren. Het samenwerkingsverband maakte in 2008 een start met passend onderwijs, aanvankelijk samen met het primair onderwijs. In vijf werkgroepen is destijds het begin gemaakt met de uitwerking van thema s die nu in kansrijke modellen functioneren. Het samenwerkingsverband nam deel aan het voorloperstraject, om passend onderwijs en zorg voor jeugd zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen. Dit heeft volgens het samenwerkingsverband geleid tot kortere lijnen en een betere samenwerking tussen de zorgadviesteams van de scholen en de Centra voor Jeugd en Gezin. Om de thuiszitterproblematiek aan te pakken werkt het samenwerkingsverband in schoolloopbaanteams samen met meerdere partijen in de keten. Deze teams maken deel uit van het basisondersteuningsaanbod. Het totaal aantal leerlingen is op 1 oktober 2013, waarmee dit het kleinste samenwerkingsverband van Nederland is. Het leerlingenaantal is stabiel ten opzichte van de voorgaande jaren. Het deelnamepercentage aan het leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) is ruim een half procent lager dan het landelijk gemiddelde (10,6%). Het deelnamepercentage van het praktijkonderwijs (pro) is 1 procentpunt lager dan landelijk gemiddelde (2,9%). Het deelnamepercentage aan het vso is de laatste jaren iets toegenomen, maar ligt met 1,42 procent ruim onder het landelijk gemiddelde (3,6%). Het aantal leerlingen met een indicatie voor vso (cluster 3 en 4) dat regulier onderwijs volgt met leerlinggebonden financiering ( rugzakje ) is met 1,91 procent vrijwel gelijk aan het landelijk gemiddelde (van 1,94%). De huidige onderwijsdeelname aan het vso leidt voor dit samenwerkingsverband met een positieve verevening van tot een gunstige financiële uitgangspositie; het is bijna een verdubbeling van de beschikbare middelen. Vanuit die context en vanuit de overtuiging dat het belangrijk is te zorgen voor continuïteit zowel op inhoudelijk als op financieel gebied, kiest het samenwerkingsverband nu voor consolidatie en een voorzichtige aanpak van inhoudelijke ontwikkelingen in een kleine organisatie. Stapsgewijs wil het samenwerkingsverband nieuw beleid ontwikkelen en implementeren. Hierbij wil het samenwerkingsverband de banden met het primair onderwijs aanhalen. Het ondersteuningsplan geeft van de beleidsvoornemens een helder overzicht, gekoppeld aan een planning. Een bijzondere geografische en bestuurlijke context is dat het samenwerkingsverband samenvalt met het gehele Zuid-Hollandse eiland en slechts één gemeente omvat. Het aanbod voor voortgezet speciaal onderwijs in de regio is beperkt tot zeer moeilijk lerende kinderen (zmlk). Dit brengt met zich mee dat deelname aan voortgezet speciaal onderwijs in veel gevallen inhoudt dat leerlingen relatief ver moeten reizen. De scholen in het Pagina 5 van 12

6 samenwerkingsverband hebben daarom de ambitie om meer leerlingen in het regulier onderwijs te helpen, bijvoorbeeld door het niveau van de basisondersteuning te verhogen. Het samenwerkingsverband ziet een risico in de moeilijke (financiële) positie waarin omliggende samenwerkingsverbanden zich bevinden. Het is niet ondenkbaar dat als gevolg daarvan een leerlingstroom op gang komt die een aanvullende belasting ten koste van het samenwerkingsverband oplevert. Dit risico is ook reden om voorzichtig te werk te gaan, zodat het bestuur tijdig kan inspelen op een eventuele groei. De inspectie benoemt twee aandachtspunten. Een eerste aandachtspunt is de mate waarin het samenwerkingsverband concreet is bij de formulering van kwalitatieve en kwantitatieve resultaten. Het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband heeft weliswaar een duidelijke structuur en geeft een goed beeld van de beleidsvoornemens van het samenwerkingsverband, verbonden met missie en visie, maar voor een goede kwaliteitszorg zijn strakkere normen nodig. Een tweede aandachtspunt is de wijze waarop het bestuur het interne toezicht inricht. Het is de inspectie niet duidelijk geworden hoe de governancestructuur in het samenwerkingsverband is en zal uitpakken in het kader van het goed functioneren van de checks and balances. Vragen die daarbij opkomen zijn: Is er voldoende evenwicht tussen invloed van de directeur, voortgangscommissie en ledenraad? Is een onafhankelijk toezicht mogelijk, wanneer de leden van de coöperatie een belang hebben bij het beleid van het samenwerkingsverband omdat zij bestuurders zijn van de scholen? Is de rol van de directeur ook in de praktijk die van een bestuurder die alle bevoegdheden zonder last uitoefent? 2.2 Management en organisatie van het samenwerkingsverband De rechtspersoon is een coöperatieve vereniging U.A. (coöperatie). Het samenwerkingsverband wil met de keus voor deze rechtsvorm bereiken dat de leden directe zeggenschap hebben over het functioneren van de coöperatie. Hierdoor zou een nauwere band kunnen ontstaan tussen het samenwerkingsverband en de bevoegde gezagsorganen van de besturen. De ledenraad is belast met het integraal intern toezicht. De inspectie heeft geen kennis genomen van de deelnemersovereenkomsten en daarmee geen zicht op de afspraken die de schoolbesturen met het samenwerkingsverband hebben gemaakt. De organisatie- en overlegstructuur heeft het samenwerkingsverband weergegeven in een organigram. Het organigram geeft geen duidelijk beeld van de bestuurlijke verhoudingen, maar wel zijn alle formele organen, enkele functionarissen en functies opgenomen. In enkele documenten zijn taken en functies van de verschillende organen beschreven. In de praktijk functioneert het samenwerkingsverband naar behoren, maar om dit zo te houden zou het samenwerkingsverband de organisatiestructuur en de bijbehorende taken en operationele bevoegdheden duidelijker kunnen beschrijven. Dit geldt zeker voor de inrichting van het intern toezicht. De rol van de ledenraad moet de directeur die de coöperatie bestuurt nog bijna volledig uitwerken in werkwijze en inhoudelijk kader (kwaliteitszorg), waarbij ook de scheiding tussen besturen en intern toezichthouden nader vorm krijgt, dit alles met voldoende aandacht voor de checks and balances. Het samenwerkingsverband is een kleine en platte organisatie met een goed zicht op zijn stakeholders. Dat is een goed uitgangspunt voor het uitvoeren van de taken van het samenwerkingsverband. Overlegstructuren zijn al langer operationeel en doelmatig ingericht. Dat geldt zowel voor het intern als voor het extern overleg. De inspectie stelt vast dat het samenwerkingsverband ook voortdurend zoekt naar verbetering van dit intern en extern overleg. Een ambitie is om de banden met het samenwerkingsverband primair onderwijs meer aan te halen. Dit zou ook in de missie ( Geen kind van het eiland af ) en visie van het Pagina 6 van 12

7 samenwerkingsverband goed passen. In dit verband is het ook goed op te merken dat de directeur van het samenwerkingsverband het initiatief nam om alle leerlingen uit de regio die het voortgezet speciaal onderwijs buiten het samenwerkingsverband bezoeken te leren kennen. Hierbij heeft hij de volledige medewerking gehad van de scholen voor voortgezet speciaal onderwijs. Een bijzonder initiatief dat er misschien toe kan leiden dat deze leerlingen op termijn kunnen instromen in het regulier onderwijs op Goeree-Overflakkee. Het samenwerkingsverband onderschrijft de doelstellingen van passend onderwijs van harte en het samenwerkingsverband heeft deze doelstellingen ook stevig verankerd in zijn visie en ambities. Daarop aansluitend heeft het bestuur de activiteiten voor de komende periode op hoofdlijnen gepland in het ondersteuningsplan. De scholen gaan beter samenwerken, zodat de leerlingen zich in de regio kunnen ontwikkelen in een veilige omgeving. Expliciete financiële doelstellingen heeft het samenwerkingsverband zich niet gesteld. Ook de effecten van het beleid, zoals het effect van de verbeterde samenwerking met de gemeente, rekent het samenwerkingsverband niet door. 2.3 Ondersteuningsplan Kerndocument voor het samenwerkingsverband is het ondersteuningsplan. In deze paragraaf beschouwt de inspectie de ontwikkeling, de opbouw en de inhoud van het ondersteuningsplan. Het ondersteuningsplan is vastgesteld voor het schooljaar 2014/2015. Reden is dat het samenwerkingsverband uitgaat van een groeimodel. Door de inwerkingtreding van de Wet passend onderwijs verandert er veel; zo krijgen de scholen zorgplicht voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften, wijzigen financieringsstromen en zijn de taken en bevoegdheden van een samenwerkingsverband passend onderwijs fors uitgebreid ten opzichte van het eerdere samenwerkingsverband vo. Het bestuur voorziet dat er relatief kort na de start van passend onderwijs taken en bevoegdheden opnieuw veranderen door bijvoorbeeld het onderbrengen van de bekostiging van praktijkonderwijs en het leerwegondersteunend onderwijs in het gebudgetteerde systeem van het samenwerkingsverband, wijziging van de grondslag voor de bekostiging van de lichte ondersteuning (van aantal leerlingen vmbo leerjaar 3 en 4 naar alle leerlingen) en voor wat betreft de samenwerking met de gemeenten in het kader van de transitie jeugdzorg. De stelselwijziging is dus dermate ingrijpend dat het bestuur het juist acht tijdig bij te kunnen stellen waar dat nodig en/of wenselijk is. De komende periode zal er sprake zijn van een proces, waarin voortdurend de organisatie in de scholen en het samenwerkingsverband, evenals de afstemming met gemeenten en andere partners zal verbeteren. Aanpassingen zal het samenwerkingsverband opnemen in de volgende versie van het ondersteuningsplan; (wezenlijke) aanpassingen daarin behoeven uiteraard de instemming van de ondersteuningsplanraad en overleg met de gemeenten. Om te voldoen aan de wettelijke voorschriften is het nodig dat het samenwerkingsverband onderstaande onderdelen heeft opgenomen in het ondersteuningsplan en, voor zover hieronder vermeld, nog nader uitwerkt. Het onderstaande overzicht dient niet als een beoordeling van het samenwerkingsverband, maar als een handreiking om de ontwikkeling van het beleid van het samenwerkingsverband verder te ondersteunen. 1 Instemming, overleg, vaststelling en toezending (Artikel 14a Wms, Artikel 17a Wvo lid 7, 9, 10) Het ondersteuningsplan heeft de instemming van de ondersteuningsplanraad. Reglement en statuten van de ondersteuningsplanraad zijn vastgesteld. Leden van de Pagina 7 van 12

8 ondersteuningsplanraad noemden het ondersteuningsplan een mooi en werkbaar plan, ontwikkeld vanuit de praktijk. Wel zijn er vragen over de concrete uitwerking van het beleid en over de financiële onderbouwing van de plannen. Vanwege de korte looptijd van het plan is het een aandachtspunt voor het bestuur om de ondersteuningsplanraad bij het ontwerp van een volgende versie goed betrokken te houden. In het op overeenstemming gericht overleg (oogo) kreeg het ondersteuningsplan de instemming van de betrokken gemeente. Vóór de gemeentelijke herindeling (van vier naar een gemeente) werkte het bestuur al jaren samen met de gemeentelijke instanties in meerdere werkgroepen zoals de agendacommissie LEA, de werkgroep Passend onderwijs, de werkgroep Voorlopersaanpak en de werkgroep veranderingen in Jeugd GGZ. In de werkgroep Passend onderwijs is de procedure oogo voorbereid. Het ondersteuningsplan bevat een uitgebreid hoofdstuk over de samenwerking, waarbij als uitgangspunt geldt dat gemeenten en samenwerkingsverband streven naar een integrale aanpak van problemen van jongeren. Ook over eventuele problematiek rond huisvesting en leerlingenvervoer is een open overleg tussen gemeenten en samenwerkingsverband mogelijk. Het beleid is niet in afspraken vastgelegd voor de lange termijn. Gezien de komende veranderingen in het jeugddomein, en het belang van de continuïteit van het gezamenlijk beleid, ook op financieel gebied is dit een aandachtspunt. 2 Geheel van ondersteuningsvoorzieningen (Artikel 17a Wvo lid 8a) Basisondersteuning is in dit samenwerkingsverband gedefinieerd als: Het door het samenwerkingsverband afgesproken geheel van preventieve en licht curatieve interventies die binnen de ondersteuningsstructuur van de school eventueel samen met ketenpartners - planmatig en op een overeengekomen kwaliteitsniveau worden uitgevoerd. Dit houdt in dat het samenwerkingsverband ook structurele initiatieven tot de basisondersteuning rekent. Voorbeelden hiervan zijn het frequente preventief intern-extern overleg (prinex; wekelijks op elke school) dat is ingesteld om schooloverstijgende vragen te bespreken en passende zorg te bieden, het werken met schoolloopbaanteams om te voorkomen dat leerlingen uitvallen en de trajectgroepbegeleiding, waar de school in de onderwijssituatie tijdelijk extra begeleiding biedt en daarvoor ook bovenschools samenwerkt. Er is een overzicht van de schoolondersteuningsprofielen beschikbaar waarin de profielen van alle scholen voor vo zijn beschreven. Het schoolondersteuningsprofiel van de school voor voortgezet speciaal onderwijs in deze regio ontbreekt hierin. Het samenwerkingsverband rekent een deel van de deskundigheidsbevordering van medewerkers tot zijn opdracht en heeft daarvoor beleid ontwikkeld gebaseerd op een analyse van de schoolondersteuningsprofielen. In het beleid van het samenwerkingsverband is ook opgenomen dat het samenwerkingsverband samen met de gemeente de mogelijkheden voor alternatieve voorzieningen verkent. 3 Procedures en criteria toewijzing middelen (Artikel 17a Wvo lid 8b) De procedure toeleiding naar extra ondersteuning loopt via een door het samenwerkingsverband ingerichte 1-loket module waarin de behandeling van de hulpvraag kan leiden tot een advies, inschakeling van het Expertise Centrum Goeree-Overflakkee (ECGO), een arrangement of een toelaatbaarheidsverklaring. Het samenwerkingsverband moet de arrangementen nog nader concretiseren. Uitgangspunt is dat de school aantoont dat de basisondersteuning niet toereikend is. In het ondersteuningsplan formuleert het samenwerkingsverband een eerste overzicht van categorieën van leerlingkenmerken die tot toelating tot zware ondersteuning kunnen leiden. Pagina 8 van 12

9 Het samenwerkingsverband heeft gekozen voor het begrotingsmodel van Bé Keizer dat is ontwikkeld op verzoek van de VO-raad. Dit model is niet volledig gevuld. Dit wordt mede veroorzaakt doordat er nog niet over alle beleidsvragen een beslissing is genomen. Wel heeft het samenwerkingsverband uitgesproken te willen werken een mixed-model voor de verdeling van de middelen dat zowel elementen van het expertisemodel als het schoolmodel omvat. 4 Procedures en criteria plaatsing leerlingen (Artikel 17a Wvo lid 8c,8d, 12 en 13 en Artikel XVII Wet passend onderwijs lid 1) Zodra het samenwerkingsverband een verzoek krijgt voor toelating tot het vso vraagt het samenwerkingsverband een deskundigenadvies aan de PCL. Daarnaast komt er een commissie in verband met het al dan niet honoreren van bezwaarschriften die ingediend worden tegen besluiten van het samenwerkingsverband over het verstrekken van een toelaatbaarheidsverklaring. Het bestuur stelt de procedure voor het aanvragen van een toelaatbaarheidsverklaring en de werkwijze van de commissie vast. Het verdient aanbeveling om de indicatoren die een rol spelen bij de toelaatbaarheidsbepaling te concretiseren en de procedures concreter uit te werken. 5 Kwalitatieve en kwantitatieve resultaten (Artikel 17a Wvo lid 8e) Het samenwerkingsverband heeft de kwaliteitszorg uiterst summier uitgewerkt. Kwantitatieve doelen zijn er nauwelijks; het samenwerkingsverband gaat uit van consolidatie en een stapsgewijze ontwikkeling. Een belangrijke taak van het samenwerkingsverband als organisatie is ook om te zorgen voor financiële en inhoudelijke continuïteit en voldoende prestaties. Dat betekent dat het daarvoor de benodigde gegevens moet verwerven op grond waarvan het bestuur kan vaststellen dat hiervan inderdaad voldoende sprake is. Omdat ook dit samenwerkingsverband te maken kan krijgen met tegenslagen is het goed om de gewenste risico s in kaart te brengen en te doen aan risicobeheersing en kwaliteitsborging. De stakeholders moeten erop kunnen vertrouwen dat de geboden kwaliteit tenminste op het afgesproken niveau ligt en blijft en het bestuur moet in staat zijn zich te verantwoorden aan de intern en extern toezichthouder en aan de stakeholders. Dit is een belangrijk aandachtspunt voor het bestuur en tevens een goed vervolg op de ingeslagen weg nu er voldoende beleidsvoornemens liggen om hieraan invulling te geven. 6 Informeren ouders (Artikel 17a Wvo lid 8f) Het samenwerkingsverband is duidelijk: Zonder ouders gaat het niet. Het samenwerkingsverband gaat uit van een goede samenwerking met ouders en in het ondersteuningsplan is zichtbaar dat dit uitgangspunt in het beleid is uitgewerkt of uitgewerkt gaat worden. Het samenwerkingsverband geeft aan op meerdere manieren steeds contact te hebben gezocht naar de verbinding met ouders. Scholen zelf hebben hieraan een belangrijke bijdrage geleverd. Het samenwerkingsverband wil in augustus 2014 een communicatieplan gereed hebben en tevens een eerste fase afronden voor een nieuwe website. Dit is rijkelijk laat gezien de informatiebehoefte die ouders ook al in de periode daarvoor kunnen hebben (hadden). Op het moment van het onderzoek ontbreekt bijvoorbeeld belangrijke informatie omdat de verwijzingen naar brochures op de website niet werken. Gezien de kleinschaligheid van het samenwerkingsverband en de directe wijze waarop de scholen met de ouders contact hebben, ziet de inspectie hier geen groot risico. Wel is een voortvarende uitwerking van de beleidsvoornemens aan te bevelen. Pagina 9 van 12

10 In het ondersteuningsplan is voldoende informatie te vinden over onafhankelijke ondersteuningsmogelijkheden. 7 Peildatum en bekostigingsaspecten (Artikel 17a Wvo, lid 8g en 8h) Het samenwerkingsverband heeft nog geen keuze gemaakt over de vraag welke middelen zij overdraagt aan het vso in het geval van (tussentijdse) groei. In het gekozen begrotingsmodel is dit dan ook niet verwerkt. Pagina 10 van 12

11 3. REACTIE VAN HET BESTUUR In zijn reactie d.d. 17 oktober 2014 deelt het bestuur mee dat het zich kan vinden in de constatering van de inspectie dat het ondersteuningsplan voor dit moment een helder overzicht geeft van de beleidsvoornemens, gekoppeld aan een planning. Het bestuur zal met belangstelling de verdere stelselwijzigingen volgen en de eventuele consequenties hiervan verwerken in de doorontwikkeling van het ondersteuningsplan. Het bestuur gaat in zijn reactie nader in op de twee in de hoofdlijn genoemde aandachtspunten: de mate waarin het samenwerkingsverband concreet is bij de formulering van kwalitatieve en kwantitatieve resultaten en de wijze waarop het bestuur het interne toezicht inricht. Kwalitatieve en kwantitatieve resultaten Bij het eerste aandachtspunt merkt het bestuur op dat de bevindingen van de inspectie overeenkomen met datgene wat het bestuur ook heeft gedefinieerd als beleidsvoornemens. Daarbij tekent het bestuur aan dat in de totale ontwikkeling van alle samenwerkingsverbanden er gekeken moet worden naar instrumenten die breed inzetbaar zijn en niet slechts zijn ontwikkeld voor een eigen regio. Uiteraard is het zaak om voor de eigen regio realistische doelen te stellen zowel kwalitatief als kwantitatief. Bovendien geeft het bestuur aan dat naar zijn mening in de taakstelling passend onderwijs nog wel een verschil dient opgemerkt te worden tussen het zogenaamde quotum voor verwijzingen naar het voormalige cluster 3 of cluster 4. Het percentage verwijzingen speciaal onderwijs voormalig cluster 3 is relatief hoog. Juist deze doelgroep blijft naar de mening van het bestuur recht houden op een toelaatbaarheidsverklaring. Anders is het gesteld met de doelgroep voormalig cluster 4. Het deelnamepercentage aan het vso ligt met 1,42 procent ruim onder het landelijk gemiddelde van 3,6 procent. Het bestuur is van mening dat dit verwijzingspercentage mogelijk is gemaakt door de investeringen in de zorgstructuur door de scholen voor regulier voortgezet onderwijs in zijn regio. Om realistische kwantitatieve doelstellingen te formuleren voor het aantal af te geven toelaatbaarheidsverklaringen, acht het bestuur het noodzakelijk eerst de bevindingen van de nieuw gevormde trajectvoorzieningen en de daarmee gemoeide ondersteuningsstructuur te ervaren. Vanzelfsprekend mag het aantal verwijzingen niet stijgen om daarmee de verwachte positieve verevening in gevaar te brengen. Intern toezicht Bij het tweede aandachtspunt geeft het bestuur een nadere toelichting op de verhouding tussen bestuur en toezicht en de wijze waarop hij het functioneren van de checks and balances waarborgt. In de statuten van Coöperatie Regionaal Samenwerkingsverband Passend Onderwijs VO Goeree- Overflakkee U.A. (SWV2805) is de functiescheiding tussen bestuur en toezicht geborgd door de functies aan verschillende organen op te dragen. De functie van bestuur is opgedragen aan de directeur (artikel 11 statuten) en de functie van toezicht is opgedragen aan de ledenraad (artikel 14 statuten). De voortgangscommissie is in dat kader (slechts) een afvaardiging van de ledenraad, die de uitvoering van de toezichttaken door de ledenraad ondersteunt en voorbereidt (artikel 14 lid 7 statuten). Het goed functioneren van de checks and balances, zoals door de inspectie benoemd, is naar de mening van het bestuur daarmee niet anders geborgd dan in het geval van een governancestructuur die uitgaat van Pagina 11 van 12

12 bijvoorbeeld een bestuur en een raad van toezicht, bijgestaan door een financiële commissie die bestaat uit leden van de raad van toezicht. Voor wat betreft het evenwicht tussen de invloed van de directeur, de voortgangscommissie en de ledenraad, merkt het bestuur het volgende op: De ledenraad is het hoogste orgaan van de coöperatie en oefent de functie van integraal toezichthouder uit zoals bedoeld in de Wet op het voortgezet onderwijs. Daarmee heeft de ledenraad de positie die nodig is om zijn functie uit te kunnen oefenen. Waar het de mate van invloed van de directeur betreft, is die niet anders dan wanneer voor een andere governancestructuur gekozen zou zijn. De ledenraad laat zich (mede) informeren door de directeur en neemt zijn besluiten op basis van een eigen afweging. In het kader van zorgvuldigheid is bovendien gekozen voor de instelling van een voortgangscommissie, waarmee de positie van de ledenraad als goed geïnformeerde toezichthouder verder geborgd wordt. De ledenraad benoemt de directeur, geheel in overeenstemming met desbetreffende onderwijswetgeving. De directeur vervult de functie van statutair bestuurder en daarmee de functie van bestuur. De rol van de directeur als die van een bestuurder die zijn bevoegdheden zonder last uitoefent, is in dat kader volgens het bestuur daarmee niet anders dan in het geval van andere governancestructuren. Wanneer in de praktijk blijkt dat dit wenselijk is, heeft de ledenraad de ruimte om anderen, daaronder ook begrepen externen (dat wil zeggen niet-leden) tot directeur te benoemen (zie artikel 9 lid 1). De bepaling van de op dit gebied te volgen koers is voorbehouden aan SWV2805 en de ledenraad moet zijn functie als onafhankelijke en deskundige toezichthouder op dit gebied autonoom kunnen uitvoeren. Het bestuur acht de ledenraad juist het aangewezen orgaan op te treden als toezichthouder, omdat dit voorkomt dat er nog sprake is van een extra orgaan in de vorm van een raad van toezicht. Indien zowel een raad van toezicht als een ledenraad (algemene ledenvergadering) actief is, heeft dit volgens het bestuur vaak tot gevolg dat onduidelijk is wie optreedt als toezichthouder en tot hoe ver de toezichthoudende taken van enerzijds de raad van toezicht en anderzijds de ledenraad reiken. Ook de ledenraad heeft namelijk op grond van de wet (Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek) een overkoepelende toezichthoudende taak op de gang van zaken binnen de coöperatie. Deze wettelijke toezichthoudende taak is samengevoegd met de intern toezichthoudende taak als bedoeld in de Wet passend onderwijs en voorkomt dus onduidelijkheid tussen toezichthoudende organen. De ledenraad is juist door zijn wettelijke bevoegdheden al in staat deze toezichthoudende taak naar behoren uit te oefenen, ook als de invulling daarvan plaatsvindt door personen die ook bestuurders zijn van de scholen. Zij weten immers het beste wat voor het geheel noodzakelijk is omdat zij een belang hebben bij de activiteiten van de coöperatie als samenwerkingsverband passend onderwijs. Deze personen zijn volgens het bestuur ook juist het beste in staat om de verschillende belangen te scheiden en de juiste belangen op het juiste moment voorop te stellen. Het bestuur geeft aan dat het immers zo ook al jaren gaat met de huidige samenwerkingsverbanden. Volgens het bestuur biedt de bestaande inrichting voldoende ruimte en waarborgen om de functies van bestuur en toezicht op een kundige en rechtmatige wijze uit te voeren. Pagina 12 van 12