BEKNOPT VERSLAG SIMULATIE BIJ STICHTING SAMENWERKINGSVERBAND VOORTGEZET ONDERWIJS ZEEUWS-VLAANDEREN

Transcriptie

1 BEKNOPT VERSLAG SIMULATIE BIJ STICHTING SAMENWERKINGSVERBAND VOORTGEZET ONDERWIJS ZEEUWS-VLAANDEREN Plaats : Terneuzen Bestuursnummer : Samenwerkingsverband : VO2903 Onderzoek uitgevoerd op : 13 mei 2014 Rapport vastgesteld te Utrecht op 11 augustus 2014 Documentnummer:

2 Pagina 2 van 9

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs voerde een simulatie uit bij de Stichting Samenwerkingsverband Voortgezet Onderwijs Zeeuws-Vlaanderen. Binnen de gemeenten Hulst, Sluis en Terneuzen vormen zes schoolbesturen met negen vestigingen gezamenlijk het samenwerkingsverband. In dit verslag geeft de inspectie haar bevindingen uit het onderzoek weer. Simulatie Een simulatie houdt in dat de inspectie een kwaliteitsonderzoek nabootst ook al is het samenwerkingsverband nog niet volledig ingericht. In het schooljaar 2013/2014, voorafgaand aan de inwerkingtreding van de zorgplicht, wil de inspectie simulaties uitvoeren bij alle samenwerkingsverbanden. Het doel van een simulatie is tweeledig: 1. het stimuleren van de ontwikkeling van de samenwerkingsverbanden door een kwaliteitsonderzoek na te bootsen en zo een beeld te geven van de ontwikkeling op dat moment, afgezet tegen het waarderingskader van de inspectie; 2. toezicht houden op de ontwikkeling van de samenwerkingsverbanden, zowel inhoudelijk als op de totstandkoming van de rechtspersoon en de inspraak door de ondersteuningsplanraad. Voor de inspectie levert die simulatieronde informatie op over de wenselijke en redelijke normering van de indicatoren, de werking van het risicomodel en de kwaliteit van het toezichtkader. Toezichtkader De inspectie baseert zich bij deze simulatie op het toezichtkader samenwerkingsverbanden po/vo passend onderwijs. Dit toezichtkader bevat een waarderingskader, maar nog geen beslisregels om vast te kunnen stellen of het samenwerkingsverband aan de basiskwaliteit voldoet. Onderzoeksopzet De simulatie start met een bureauanalyse van documenten en gegevens over het samenwerkingsverband die bij de inspectie aanwezig zijn en een analyse van documenten die het samenwerkingsverband aan de inspectie toestuurde of uitreikte. Het betreft de volgende documenten, op volgorde van versiedatum en voor zover relevant voor dit onderzoek: - Akte van oprichting (11 oktober 2013); - Reglement ondersteuningsplanraad (november 2013); - Ondersteuningsplan (16 april 2014); - Meerjarenbegroting (april 2014); - Kengetallen samenwerkingsverband ( geraadpleegd op 6 mei 2014). Hierna vond op 13 mei 2014 een onderzoek op locatie plaats waarbij de inspectie: - presentaties kreeg van het samenwerkingsverband over: de context van het samenwerkingsverband; stand van zaken; de meerjarenbegroting; de ondersteuningsplanraad; Pagina 3 van 9

4 de samenwerking po-vo; de samenwerking met de gemeenten; de invoering van passend onderwijs op de scholen; de Zeeuwse aanpak m.b.t. personele gevolgen; de ontwikkelingen in het voortgezet speciaal onderwijs en het praktijkonderwijs. - een gesprek voerde met het bestuur met speciale aandacht voor onder andere de wijze van financieel beheer en de ontwikkeling van het management en de organisatie. Aan het eind van het onderzoek besprak de inspectie haar bevindingen met het bestuur en het management van het samenwerkingsverband. Opbouw verslag In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op hoofdlijnen, een beeld van de ontwikkeling van het samenwerkingsverband op het gebied van management en organisatie en een overzicht van de bevindingen van het ondersteuningsplan. Hoofdstuk 3 vermeldt de reactie van het bevoegd gezag. Pagina 4 van 9

5 2. BEVINDINGEN 2.1. Hoofdlijn De partijen die met elkaar de Stichting Samenwerkingsverband Voortgezet Onderwijs Zeeuws-Vlaanderen vormen lijken voldoende voorbereid op de invoering van passend onderwijs per 1 augustus Men is tijdig gestart met de voorbereidingen om een samenwerkingsverband op te richten en om het beleid in samenwerking met de gemeenten en de geledingen uit de scholen vorm te geven. In het schooljaar 2014/2015 werkt men inhoudelijk op dezelfde manier als in de voorgaande jaren en procedureel volgens de nieuwe eisen uit de Wet passend onderwijs (zoals bij toelaatbaarheidsverklaringen, met ontwikkelingsperspectieven en de schoolondersteuningsprofielen). Zeeuws-Vlaanderen heeft sociaalgeografische en -demografische kenmerken die van betekenis zijn voor het strategisch beleid van het samenwerkingsverband. Zeeuws-Vlaanderen is langgerekt, heeft een relatief lage en afnemende bevolkingsdichtheid en een onderwijsaanbod dat in drie subregio s is geconcentreerd. In één subregio kunnen ouders uit twee scholen voor voortgezet onderwijs (vo) kiezen, behalve voor leerwegondersteunend onderwijs. In de andere regio s is die keuze er niet. Het voortgezet speciaal onderwijs (vso) is in Terneuzen gevestigd. Het leerlingenaantal in Zeeuws-Vlaanderen neemt langzaam maar gestaag af en over 10 jaar zal de instroom in het voortgezet onderwijs naar verwachting 30 procent lager zijn dan nu. De scholen in Zeeuws-Vlaanderen kiezen er niet snel voor om leerlingen door te verwijzen naar een andere school (regulier of speciaal) en beschouwen extra ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben als een onderdeel van het onderwijsleerproces. Het belang van onderwijs voor Zeeuws-Vlaanderen komt tot uitdrukking in de samenwerking in de onderwijskolom. Het overleg met het samenwerkingsverband primair onderwijs (po) en het betrekken van het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) in de werkgroepen van het samenwerkingsverband voortgezet onderwijs draagt bij aan een ononderbroken ondersteuning aan leerlingen en daarmee aan de versterking van de educatieve infrastructuur. Het samenwerkingsverband heeft keuzes gemaakt die rekening houden met de geografische en demografische kenmerken van de regio, maar die ook anticiperen op de integratie van leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) en praktijkonderwijs (pro) in passend onderwijs. Vanwege de financiële gevolgen van deze integratie (vanuit de notie dat niet elk bevoegd gezag een licentie voor leerwegondersteunend onderwijs en praktijkonderwijs heeft) is er gekozen voor een bestuursmodel met een onafhankelijke raad van toezicht. Voor het schooljaar 2014/2015 heeft het samenwerkingsverband gekozen voor het schoolmodel, waardoor de middelen voor lichte ondersteuning evenredig en voor extra ondersteuning naar rato (op basis van het aantal rugzakken in 2013/2014) verdeeld worden over de scholen. Op het moment dat een individueel schoolbestuur een knelpunt ervaart met betrekking tot de ondersteuning zal een beroep gedaan worden op de expertise elders in het netwerk. Het samenwerkingsverband zal in 2015 nagaan of een combinatie van het school- en expertisemodel een goede keuze is om te waarborgen dat leerlingen die extra ondersteuning behoeven dat ook in gelijke mate op elke school kunnen krijgen. De inspectie wijste erop dat nagenoeg het volledige bedrag voor extra ondersteuning overeenkomt met de herbestedingsverplichting. Omdat het tripartite overleg nog niet afgerond is, is ten tijde van de simulatie niet bekend welk bedrag van het budget voor extra ondersteuning voor expertise gereserveerd moet worden. De toelaatbaarheidsverklaringen van leerlingen worden op lokaal niveau voorbereid in een vierpartijenmodel (de vragende school, de ontvangende school, de ouders en het samenwerkingsverband), waarbij op lokaal niveau Pagina 5 van 9

6 voorzien is in de betrokkenheid van de vereiste deskundigen. Het samenwerkingsverband heeft een commissie van toelaatbaarheidsverklaringen die de aanvragen toetst. De ondersteuningsplanraad heeft ingestemd met het ondersteuningsplan en met de drie gemeenten heeft op overeenstemming gericht overleg (oogo) plaatsgevonden. De partijen hebben dezelfde visie op de educatieve infrastructuur in Zeeuws-Vlaanderen en kunnen zich daarom makkelijk vinden in de beleidsuitgangspunten van het samenwerkingsverband. In het schooljaar 2014/2015 zal het samenwerkingsverband zijn beleid verder concretiseren en daarbij ook kwantitatieve en kwalitatieve resultaten gaan benoemen. Hierbij zal het samenwerkingsverband onder andere ingaan op de thuiszittersproblematiek, de leerlingen die naar het vso gaan, de leerlingen die extra ondersteuning op de school krijgen en de leerlingen die voldoende aan de basisondersteuning hebben. Het samenwerkingsverband zal de verdeling van middelen in het schooljaar 2014/2015 opnieuw bekijken als gepland onderdeel van de beleidscyclus. 2.2 Management en organisatie van het samenwerkingsverband Op 11 oktober 2013 is de Stichting Samenwerkingsverband Voortgezet Onderwijs Zeeuws- Vlaanderen opgericht. Aan het samenwerkingsverband nemen alle scholen voor voortgezet onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs uit Zeeuws-Vlaanderen deel. Het bestuur streeft naar consensus in de besluitvorming en werkt volgens het principe one man, one vote. De stichting heeft een bestuur en een raad van toezicht dat functioneert als intern toezichthoudend orgaan. Het raamwerk van het organisatiemodel is in het ondersteuningsplan beschreven. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van het bestuur, de raad van toezicht, de ondersteuningsplanraad en de scholen die passend onderwijs uitvoeren zijn omschreven en de taken en bevoegdheden van de andere organen van het samenwerkingsverband (coördinator, beleidsmedewerker en werkgroepen) niet. De verantwoording door scholen over de inzet en besteding van middelen en de wijze waarop het samenwerkingsverband vaststelt of zijn wettelijke verplichtingen zijn nagekomen is niet beschreven. 2.3 Ondersteuningsplan Kerndocument voor het samenwerkingsverband is het ondersteuningsplan. In deze paragraaf beschrijft de inspectie de stand van zaken bij de ontwikkeling, de opbouw, de inhoud en de status van het conceptondersteuningsplan. Om te voldoen aan de wettelijke voorschriften is het nodig dat het samenwerkingsverband onderstaande onderdelen opneemt in het ondersteuningsplan en/of waar hieronder vermeld, nader uitwerkt. Het onderstaande overzicht dient niet als een beoordeling van het samenwerkingsverband, maar als een handreiking om de ontwikkeling van het beleid van het samenwerkingsverband verder te ondersteunen. 1 Instemming, overleg, vaststelling en toezending (Artikel 14a Wms, Artikel 17a Wvo lid 7, 9, 10) De ondersteuningsplanraad bestaat uit twaalf leden, van wie de helft afgevaardigd is uit de ouders en de andere helft uit het personeel. De ondersteuningsplanraad heeft ingestemd met het ondersteuningsplan. Uitgangspunt is dat de ondersteuningsplanraad betrokken is bij beleidsdiscussies en uitgenodigd wordt om mee te denken met het bestuur. Met de drie gemeenten is op overeenstemming gericht overleg geweest en zijn er afspraken gemaakt in het kader van de regionale educatieve agenda. Het ondersteuningsplan is voor 1 mei 2014 toegezonden aan de inspectie. Pagina 6 van 9

7 2 Geheel van ondersteuningsvoorzieningen (Artikel 17a Wvo lid 8a) Het samenwerkingsverband heeft het geheel van ondersteuningsvoorzieningen beschreven in het ondersteuningsplan door aan te geven welke basisondersteuning leerlingen kunnen krijgen op elke school, waar de scholen voor voortgezet speciaal onderwijs zich op richten en hoe op individuele behoeften aan extra ondersteuning invulling wordt gegeven. Via de scholen voor voortgezet (speciaal) onderwijs kunnen ouders en leerlingen informatie krijgen over de ondersteuningsvoorzieningen op de school en in de regio Zeeuws-Vlaanderen. 3 Procedures en criteria toewijzing middelen (Artikel 17a Wvo lid 8b) Het samenwerkingsverband heeft voor het schoolmodel gekozen en verdeelt middelen voor lichte ondersteuning op basis van het aantal leerlingen per school en voor extra ondersteuning naar rato van het aantal rugzakken in het schooljaar 2013/2014. In het schooljaar 2014/2015 wordt nagegaan of een combinatie met het expertisemodel de kwaliteit van de extra ondersteuning ten goede zal komen. Voor toelaatbaarheidsverklaringen is een procedure ontwikkeld die uitgaat van onderwijsbehoeften van individuele leerlingen en daarom niet inhoudelijk is gereglementeerd. De kosten voor de plaatsing van leerlingen op het voortgezet speciaal onderwijs zijn gelijk aan die in het schooljaar 2013/2014. Voor de toewijzing van extra ondersteuning binnen het regulier onderwijs is geen andere afspraak dan dat de school dit zelf regelt. Per school is de omvang van de ambulante begeleiding bepaalt. School en ambulante begeleiders maken zelf afspraken over de tijdbesteding en de uit te voeren activiteiten. 4 Procedures en criteria plaatsing leerlingen (Artikel 17a Wvo lid 8c,8d, 12 en 13 en Artikel XVII Wet passend onderwijs lid 1) Bij de plaatsing van leerlingen op het voortgezet speciaal onderwijs geldt de procedure dat ouders, de school waar de leerling staat ingeschreven of is aangemeld, de school voor voortgezet speciaal onderwijs en het samenwerkingsverband een gezamenlijk besluit nemen. De lokale commissies van deskundigen adviseren bij de toelating voor een leerlingen tot het voortgezet speciaal onderwijs. Het samenwerkingsverband heeft een commissie van toelaatbaarheidsverklaringen die toelaatbaarheidsverklaringen toetst en een toelaatbaarheidsverklaring afgeeft op basis van de vereiste handtekeningen. In het geval een handtekening ontbreekt, adviseert de coördinator als voorzitter van de commissie van toelaatbaarheidsverklaringen het bestuur. Het bestuur neemt niet eerder een beslissing over de plaatsing, dan nadat er inspanningen zijn ondernomen om alsnog tot de ontbrekende handtekening te komen. In de praktijk onderzoekt de coördinator eerst wat er aan de hand is, gaat actief in overleg met de betrokkenen en zoekt naar een oplossing. 5 Kwalitatieve en kwantitatieve resultaten (Artikel 17a Wvo lid 8e) De beoogde kwalitatieve en kwantitatieve resultaten van het onderwijs aan leerlingen die extra ondersteuning behoeven (inclusief de samenhangende bekostiging) zijn niet in het ondersteuningsplan opgenomen. 6 Informeren ouders (Artikel 17a Wvo lid 8f) Het ondersteuningsplan beschrijft het belang van communicatie en kiest voor de lijn dat scholen de ouders informeren. 7 Peildatum en bekostigingsaspecten (Artikel 17a Wvo, lid 8g en 8h) Het samenwerkingsverband heeft een positieve verevening. De omvang van de ontvangen vereveningsmiddelen loopt enkele jaren achter bij de groei in het vso na 1 oktober Dit heeft gedurende enkele jaren een beperking in de financiële middelen tot gevolg. De Pagina 7 van 9

8 meerjarenbegroting laat zien dat voor groeibekostiging geen lasten zijn begroot. Het is echter verplicht om een mogelijke groeibekostiging te regelen. Dit kan door de volgende aspecten op te nemen in het ondersteuningsplan: - de wijze van verzameling van de telgegevens op de datum van de groeibekostiging; - de bepaling van de omvang van de bekostiging daarvan; - de verdeling van die bekostiging over de aangesloten besturen. Pagina 8 van 9

9 3. REACTIE VAN HET BESTUUR Het bestuur heeft in zijn schriftelijke reactie d.d. 14 juli 2014 meegedeeld dat het de bevindingen uit dit verslag bij de verdere ontwikkeling van het samenwerkingsverband op de volgende wijze zal betrekken of al heeft betrokken. Het bestuur van het samenwerkingsverband heeft de uitkomsten van de simulatie besproken en vastgesteld dat de kwantitatieve en kwalitatieve resultaten benoemd moeten worden. Ook gaat het bestuur de doelen explicieter koppelen aan de meerjarenbegroting. De regeling voor de groeibekostiging is inmiddels opgenomen in het ondersteuningsplan. Het bestuur heeft de financiële gevolgen van de groei van het aantal vso-leerlingen in beeld gebracht met een aantal scenario s. De verantwoording over de besteding van middelen door de scholen in relatie tot het realiseren van de doelstellingen wordt in de kwaliteitszorg uitgewerkt. De kwaliteit van de basisondersteuning van elke school zal door middel van interne audits periodiek in kaart worden gebracht. De taken en bevoegdheden van de coördinator, de beleidsmedewerker en de werkgroepen worden uitgewerkt. Expliciet is door het bestuur (i.s.m. de raad van toezicht) inmiddels stil gestaan bij de wijze waarop de ondersteuningsplanraad na de instemming met het ondersteuningsplan verder betrokken kan blijven bij de ontwikkelingen binnen het samenwerkingsverband. Daarbij zal de ondersteuningsplanraad nadrukkelijk tussentijds betrokken blijven bij de (door)ontwikkeling van het ondersteuningsplan. De raad van toezicht zal, conform de statuten, jaarlijks een contact hebben met de ondersteuningsplanraad. Pagina 9 van 9