BEKNOPT VERSLAG SIMULATIE BIJ STICHTING REGIONAAL SAMENWERKINGSVERBAND VOOR PASSEND VOORTGEZET ONDERWIJS EINDHOVEN EN KEMPENLAND

Transcriptie

1 BEKNOPT VERSLAG SIMULATIE BIJ STICHTING REGIONAAL SAMENWERKINGSVERBAND VOOR PASSEND VOORTGEZET ONDERWIJS EINDHOVEN EN KEMPENLAND Plaats : Eindhoven Bestuursnummer : Samenwerkingsverband : VO3007 Onderzoek uitgevoerd op : 29 november 2013 Rapport vastgesteld te Utrecht op 2 juni 2014 Documentnummer:

2 Pagina 2 van 10

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs voerde een simulatie uit bij Stichting regionaal samenwerkingsverband voor passend voortgezet onderwijs Eindhoven en Kempenland. Binnen de gemeenten Bergeijk, Best, Bladel, Eersel, Eindhoven, Heeze-Leende, Nuenen, Gerwen, Nederwetten, Oirschot, Reusel, De Mierden, Son en Breugel, Valkenswaard, Veldhoven en Waalre vormen 19 besturen met 37 vestigingen gezamenlijk het samenwerkingsverband. In dit verslag geeft de inspectie haar bevindingen uit het onderzoek weer. Simulatie Een simulatie houdt in dat de inspectie een kwaliteitsonderzoek nabootst ook al is het samenwerkingsverband nog niet volledig ingericht. In het schooljaar 2013/2014, voorafgaand aan de inwerkingtreding van de zorgplicht, wil de inspectie simulaties uitvoeren bij alle samenwerkingsverbanden. Het doel van een simulatie is tweeledig: 1. het stimuleren van de ontwikkeling van de samenwerkingsverbanden door een kwaliteitsonderzoek na te bootsen en zo een beeld te geven van de ontwikkeling op dat moment, afgezet tegen het waarderingskader van de inspectie; 2. toezicht houden op de ontwikkeling van de samenwerkingsverbanden, zowel inhoudelijk als op de totstandkoming van de rechtspersoon en de inspraak door de ondersteuningsplanraad. Voor de inspectie levert die simulatieronde informatie op over de wenselijke en redelijke normering van de indicatoren, de werking van het risicomodel en de kwaliteit van het toezichtkader. Toezichtkader De inspectie baseert zich bij deze simulatie op het toezichtkader samenwerkingsverbanden po/vo passend onderwijs. Dit toezichtkader bevat een waarderingskader, maar nog geen beslisregels om vast te kunnen stellen of het samenwerkingsverband aan de basiskwaliteit voldoet. Onderzoeksopzet De simulatie start met een bureauanalyse van documenten en gegevens over het samenwerkingsverband die bij de inspectie aanwezig zijn en een analyse van documenten die het samenwerkingsverband aan de inspectie toestuurde of uitreikte. Het betreft de volgende documenten, op volgorde van versiedatum en voor zover relevant voor dit onderzoek: - Statuten ( ); - Conceptondersteuningsplan ( ); - Kengetallen samenwerkingsverband ( geraadpleegd op ). Hierna vond op 29 november 2013 een onderzoek op locatie plaats waarbij de inspectie met speciale aandacht voor de ontwikkeling van het management en de organisatie: - na een korte introductie door de directeur ad interim een gesprek voerde met het bestuur en met de adviseur. - verder kwamen aan de orde: overlegsituaties met gemeenten, vso en po; Pagina 3 van 10

4 visie ontwikkeling en inhoudelijk overleg; communicatie; financieel beheer. Aan het eind van het onderzoek besprak de inspectie haar bevindingen met het bestuur en de directeur ad interim van het samenwerkingsverband. Opbouw verslag In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op hoofdlijnen, een beeld van de ontwikkeling van het samenwerkingsverband op het gebied van management en organisatie en een overzicht van de bevindingen van het ondersteuningsplan. Hoofdstuk 3 vermeldt de reactie van het bevoegd gezag. Pagina 4 van 10

5 2. BEVINDINGEN 2.1 Hoofdlijn De Stichting regionaal samenwerkingsverband voor passend voortgezet onderwijs Eindhoven en Kempenland is recent en tijdig (voor 1 november 2013) opgericht. Er zijn twee bestuursvergaderingen geweest. Tot 1 augustus 2014 blijft de Vereniging regionaal samenwerkingsverband Eindhoven-Kempenland werkzaam. Het stichtingsbestuur richt zich vooral in formeel-juridische zin op het traject naar 1 augustus 2014 met de daarbij behorende mijlpalen. Het stichtingsbestuur heeft een versie van het conceptondersteuningsplan geschreven, een aanzet voor overleg met de dertien betrokken gemeenten gerealiseerd en een praktische invalshoek gekozen voor de inrichting van de ondersteuningsplanraad voor 1 februari De medezeggenschapsraden van de schoolbesturen zijn gevraagd elk een ouder en een personeelslid voor te dragen voor de ondersteuningsplanraad. De voorgedragen personen worden benoemd in de raad. Het traject naar passend onderwijs kent in de regio Eindhoven-Kempenland verschillende lastige kwesties. Dat heeft deels te maken met de grootte van de regio. Overleg blijkt een complexe zaak te zijn dat veel vraagt van het huidige bestuur en de directeur ad interim. Zo verloopt het overleg met de gemeenten stroef, mede omdat veel gemeenten ook de transitie jeugdzorg als thema willen bespreken. Het overleg met de in het gebied werkzame samenwerkingsverbanden primair onderwijs (po), heeft nog geen invulling gekregen, evenmin als het overleg met het voortgezet speciaal onderwijs (vso). Het overleg met het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) daarentegen verloopt goed en leverde al een interessante pilot op om met behulp van een stichting arbeid en opleidingen jongeren aan het leren en werken te krijgen. Ook de inzet van het stichtingsbestuur om de organisatie juridisch goed in te richten levert lastige kwesties op. Daarom heeft het bestuur ook verschillende vragen aan het ministerie van OCW voorgelegd. Verder vraagt de visieontwikkeling om een nadere invulling betreffende de relatie basisondersteuning, lichte en zware ondersteuning, de relatie tussen regulier voortgezet onderwijs (vo) en voortgezet speciaal onderwijs (vso) in termen van terugdringen van het aantal vso-leerlingen. Daarbij is meer specifiek de onderwijstijd aan de orde die leerlingen met ondersteuning doorbrengen in het vo dan wel vso. Ook de rol en de taak van de ambulante begeleiders speelt hierbij een belangrijke rol. Tot slot zijn verschillende financiële risico s benoemd naast de grote financiële verevening. Dat betreft in belangrijke mate de residentiële plaatsing van leerlingen, het grote aantal leerlingen met leerlinggebonden financiering (lgf, of het rugzakje ), leerlingen binnen het leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) en herindicaties. Dit nog naast de positionering van personeel. 2.2 Management en organisatie van het samenwerkingsverband De Stichting regionaal samenwerkingsverband voor passend voortgezet onderwijs Eindhoven en Kempenland kent een algemeen bestuur, een dagelijks bestuur, een directeur met ondersteuning, en een scholenoverleg. De beleidsorganen zullen bestaan uit schoolleiders die slechts in één van de organen zitting kunnen nemen (tenzij het niet anders kan). Het scholenoverleg ontwikkelt met de directeur, tevens voorzitter, adviezen voor het dagelijks Pagina 5 van 10

6 bestuur: het bestuurlijk uitvoerend orgaan. Op hoofdlijnen (jaarrekening, begroting, jaarplan) stelt het algemeen bestuur beleid vast. Tegelijk heeft het algemeen bestuur een toezichthoudende taak. De scheiding tussen bestuur en toezicht kan het bestuur scherper bepalen en aanvullen met onafhankelijk, extern toezicht. Het stichtingsbestuur overweegt deze aanscherping in een bestuursreglement nader uit te werken. Verder werkt het stichtingsbestuur nog aan een huishoudelijk reglement (er is een concept) en een managementstatuut. Het samenwerkingsverband kiest voor een gesloten financieel systeem per categorie ondersteuning en werkt met een schoolmodel. Een meerjarenbegroting is nog niet beschikbaar. Het stichtingsbestuur heeft een extern bureau opdracht gegeven een meerjarenbegroting met meerdere scenario s op te stellen. Daarbij spelen een rol: de grote financiële verevening; de residentiële plaatsing van leerlingen; het grote aantal lgf- en lwooleerlingen en herindicaties; de positionering van ondersteuningspersoneel. Het schoolmodel is te zien als een voortzetting van de huidige situatie waarbij bijvoorbeeld de reguliere vo-scholen een interne reboundvoorziening kennen. De externe reboundvoorziening zal het samenwerkingsverband per 1 augustus 2014 sluiten. De visie op het terugdringen van het aantal vso- en lgf-leerlingen, en in een later stadium het aantal lwoo-leerlingen, kwam tijdens de simulatie aan de orde. Daarbij kwamen verschillende opties voorbij van opheffen van het vso tot herpositioneren van ambulante begeleiders met behoud van de huidige voorzieningen. Het bestuur gaf aan belang te hechten zijn visie op dit thema in onderling overleg verder uit te werken. Verder blijkt dat volgens de statuten het samenwerkingsverband eisen dan wel voorwaarden mag stellen aan besturen van buiten de regio die zich aan willen sluiten. Dat betreft bijvoorbeeld het bestuur van de school voor (voortgezet) speciaal onderwijs de Berkenschutse, terwijl er leerlingen uit de regio op de Berkenschutse geplaatst zijn. 2.3 (Concept)ondersteuningsplan Kerndocument voor het samenwerkingsverband is het ondersteuningsplan. In deze paragraaf beschrijft de inspectie de stand van zaken bij de ontwikkeling, de opbouw, de inhoud en de status van het conceptondersteuningsplan. De inspectie ontving in de bijeenkomst een conceptondersteuningsplan, gedateerd Dit concept is naar de gemeenten gestuurd samen met een voorstel voor een overeenkomst ter ondertekening. Geen van de dertien gemeenten heeft een getekende overeenkomst teruggestuurd naar het samenwerkingsverband. Het samenwerkingsverband neemt nu het initiatief om tot en met begin januari 2014 met de afzonderlijke gemeenten te overleggen. Uiterlijk 31 januari 2014 zal het bestuur de ondersteuningsplanraad een conceptondersteuningsplan sturen voor instemming. De ondersteuningsplanraad zal naar verwachting medio januari 2014 opgericht en ingericht zijn. Op dit moment is het niet duidelijk of de verschillende medezeggenschapsraden veel kandidaten zullen voordragen. Om te voldoen aan de wettelijke voorschriften is het nodig dat het samenwerkingsverband onderstaande onderdelen opneemt in het ondersteuningsplan en/of waar hieronder vermeld, nader uitwerkt. Het onderstaande overzicht dient niet als een beoordeling van het samenwerkingsverband, maar als een handreiking om de ontwikkeling van het beleid van het samenwerkingsverband verder te ondersteunen. Pagina 6 van 10

7 1 Instemming, overleg, vaststelling en toezending (Artikel 14a Wms, Artikel 17a Wvo lid 7, 9, 10) Het conceptondersteuningsplan dient als basis voor overleg met gemeenten. Het samenwerkingsverband initieert een overleg per gemeente met het doel overeenstemming te bereiken voor half januari Tot nu toe verliep het gezamenlijk overleg stroef omdat gemeenten het overleg willen verbreden met de transitie jeugdbeleid. Ook wil een enkele gemeente de kosten van het leerlingenvervoer beperken en is er nog geen duidelijkheid over de opvang voor zwerfjongeren in de regio. Het samenwerkingsverband heeft intussen een informatieve bijeenkomst voor de gemeenten gehouden. Het overleg met de samenwerkingsverbanden primair onderwijs heeft niet plaatsgevonden. Wel is er een werkgroep po-vo waarin het samenwerkingsverband informatie heeft gegeven over passend onderwijs. Overleg met naburige samenwerkingsverbanden, bijvoorbeeld over grensverkeer van leerlingen met extra ondersteuning, heeft niet plaatsgevonden. Het samenwerkingsverband geeft aan dat door de grootte en complexiteit van het samenwerkingsverband zoveel overleg nauwelijks te organiseren is. Het bestuur heeft er vertrouwen in dat zij een conceptondersteuningsplan voor 1 februari 2014 voor instemming aanlevert bij de ondersteuningsplanraad. De inspectie benadrukt dat het samenwerkingsverband het ondersteuningsplan voor 1 februari 2014 ter instemming moet voorleggen aan de ondersteuningsplanraad en voor 1 mei 2014 aan de inspectie moet zenden. 2 Geheel van ondersteuningsvoorzieningen (Artikel 17a Wvo lid 8a) Het samenwerkingsverband heeft in alle vo-scholen een interne reboundvoorziening gerealiseerd naast een externe reboundvoorziening en trajectbegeleiding. De vo-scholen weten steeds beter leerlingen binnen de eigen voorziening op te vangen. Het aantal leerlingen op de externe reboundvoorziening nam zodanig af dat het stichtingsbestuur per 1 augustus 2014 de externe rebound zal sluiten. Uitspraken over voorzieningen Op de rails en Herstart heeft het stichtingsbestuur niet gedaan. Evenmin over de voorzieningen in het voortgezet speciaal onderwijs. Wel wil het stichtingsbestuur het aantal leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs terugdringen, meer specifiek het aantal residentieel geplaatste leerlingen. In de statuten in artikel 15 staat dat het geheel van ondersteuningsvoorzieningen moet passen binnen het gesloten financieel systeem. Het is aan de scholen om in een schoolondersteuningsprofiel de extra ondersteuningsmogelijkheden aan te geven. Dat vraagt om een afbakening tussen de basisondersteuning en de extra ondersteuning. Dat vraagt ook om een afspraak om de basisondersteuning in alle vo-scholen op eenzelfde niveau te brengen. In het traject naar 1 augustus 2014 vergt dit nog de nodige aandacht. Het stichtingsbestuur heeft zijn ambitie voor de basisondersteuning niet expliciet gemaakt. De scholen voor voortgezet speciaal onderwijs hebben geen schoolondersteuningsprofiel aangeleverd. 3 Procedures en criteria toewijzing middelen (Artikel 17a Wvo lid 8b) In de statuten is een artikel opgenomen waarin de verdeling van financiële middelen is ingekaderd. Het stichtingsbestuur lost financiële kwesties op binnen gesloten stelsels van categorieën ondersteuning Dat wil zeggen dat het samenwerkingsverband eventuele tekorten door teveel kosten van ondersteuning of plaatsingen in het voortgezet speciaal onderwijs opvangt door een lager budget voor de reguliere vo-scholen. Het stichtingsbestuur streeft er naar dat de reguliere scholen zoveel mogelijk leerlingen met extra ondersteuning zelf Pagina 7 van 10

8 ondersteunen. Om deze reden behoudt het samenwerkingsverband de interne reboundvoorzieningen. Een uitwerking van procedures en criteria om middelen toe te wijzen, moet nog plaatsvinden. 4 Procedures en criteria plaatsing leerlingen (Artikel 17a Wvo lid 8c,8d, 12 en 13 en Artikel XVII Wet passend onderwijs lid 1) De procedures en criteria voor plaatsing in het voortgezet speciaal onderwijs zijn op een hoog abstractieniveau aangegeven. Zij zijn ontleend aan de ondersteuningsbehoefte van een leerling aan de ene kant en aan de andere kant aan de expertise van het personeel in het voortgezet speciaal onderwijs. Een nadere uitwerking van procedures en criteria volgt nog. Dat geldt eveneens voor de procedures en criteria voor terug- en overplaatsing van leerlingen. Het stichtingsbestuur geeft aan dat dergelijke uitwerkingen plaatsvinden wanneer het nieuwe samenwerkingsverband per 1 augustus 2014 werkzaam zal zijn. Het stichtingsbestuur heeft in het ondersteuningsplan aangegeven een commissie van bezwaar in te stellen. Deze commissie zal adviseren over bezwaarschriften betreffende beslissingen over de toelaatbaarheid van leerlingen. Ook de instelling van deze commissie regelt het samenwerkingsverband na 1 augustus In het lopende schooljaar werkt het samenwerkingsverband volgens de richtlijnen van de oude samenwerking. De permanente commissie leerlingenzorg (pcl) speelt daarbij een centrale rol. 5 Kwalitatieve en kwantitatieve resultaten (Artikel 17a Wvo lid 8e) In het conceptondersteuningsplan zijn geen uitspraken gedaan over de kwalitatieve of kwantitatieve resultaten van het onderwijs aan leerlingen die extra ondersteuning behoeven. Het bestuur geeft aan dat het door het ontbreken van juiste data nog te weinig zicht heeft op de uitgangssituatie van het samenwerkingsverband om kwalitatieve en kwantitatieve resultaten vast te stellen. Het stichtingsbestuur wil passend onderwijs binnen een gesloten financieel systeem realiseren; de financiële mogelijkheden bepalen mede de toelating en plaatsing van leerlingen in het regulier dan wel het speciaal onderwijs. 6 Informeren ouders (Artikel 17a Wvo lid 8f) Het samenwerkingsverband informeert ouders over passend onderwijs. Zo heeft het een bijeenkomst voor ouders georganiseerd. Verder heeft het samenwerkingsverband een flyer gemaakt om ouders te informeren over passend onderwijs. Tevens zal de vereniging voor het einde van 2013 een website inrichten met informatie. Daarbij valt te denken aan informatie over de ondersteuningsvoorzieningen en over de onafhankelijke ondersteuningsvoorzieningen. Het samenwerkingsverband heeft de positie en taak van het samenwerkingsverband (centraal) in relatie tot de positie en taak van de scholen dan wel schoolbesturen (decentraal) nog niet uitgewerkt voor informatie en communicatie naar ouders. 7 Peildatum en bekostigingsaspecten (Artikel 17a Wvo, lid 8g en 8h) De bekostiging van het samenwerkingsverband bepaalt het bestuur nader wanneer een tussentelling van leerlingen met extra ondersteuning in de periode 2 oktober tot 31 juli daaropvolgend, daartoe aanleiding geeft. De peildatum voor die tussentelling heeft het samenwerkingsverband gesteld op de datum, zo dicht mogelijk gelegen bij de teldatum, zodat geen afzonderlijke gegevens behoeven te worden verzameld en bijgehouden. Pagina 8 van 10

9 Het samenwerkingsverband geeft aan te gaan korten op de bekostiging van het aandeel van iedere aangesloten school, als blijkt dat teveel geldelijke middelen gaan naar lichte ondersteuning, zware ondersteuning bij scholen voor het voortgezet onderwijs en zware ondersteuning bij scholen voor het voortgezet speciaal onderwijs. Als ondanks dat in het zogenoemde gesloten stelsel tekorten zouden optreden, heeft het samenwerkingsverband gekozen voor het principe dat de veroorzaker daarvan het tekort aanzuivert. Dit betekent dat de aangesloten scholen, die zonder geldige reden een mogelijk arrangement afwijzen en daarmee plaatsing in het voortgezet onderwijs bevorderen, het tekort zullen betalen. De aanzuivering per bestuur wordt berekend naar evenredigheid van hun aantal aanvragen voor toelaatbaarheidsverklaringen zonder geldige reden. Pagina 9 van 10

10 3. REACTIE VAN HET BESTUUR De inspectie heeft het bestuur uitgenodigd in dit hoofdstuk aan te geven hoe het de bevindingen uit dit verslag zal betrekken bij de verdere ontwikkeling van het samenwerkingsverband. Van deze uitnodiging heeft het bevoegd gezag geen gebruik gemaakt. Pagina 10 van 10