beleggingsvisie update Rust op financiële markten teruggekeerd in een verbeterd groeiklimaat Opnieuw positiever over aandelen, met nadruk op Europa

Transcriptie

1 beleggingsvisie update September 2013 Maandelijkse nieuwsbrief Rust op financiële markten teruggekeerd in een verbeterd groeiklimaat Centrale bankiers hebben de rust op de financiële markten betrekkelijk snel weten terug te brengen met geruststellende uitspraken dat het stimulerende beleid niet heel snel zal worden beëindigd en dat het sterk afhangt van de daadwerkelijke staat van de economie. Deze laatste is in het tweede kwartaal al beginnen te verbeteren zoals blijkt uit recente groeicijfers, ook uit Europa. Marktomgeving en Special> pagina 2 en 4 Opnieuw positiever over aandelen, met nadruk op Europa We hebben besloten de aandelenwegingen te verhogen naar sterk overwogen, de positie die we begin juni ook hadden voordat onrust op de aandelenmarkten ons noopte deze belangen te verlagen. Daarnaast hebben we de weging van Europa verhoogd tot neutraal en de weging van opkomende landen verlaagd tot eveneens neutraal. Vooruitzichten> pagina 5 Staatsobligaties blijven fors onderwogen Het grootste deel van de stijging van de rendementen op Amerikaanse staatsobligaties lijkt voorlopig achter ons te liggen. Desondanks handhaven we het fors onderwogen belang in staatsobligaties. Daarbinnen beleggen we nadrukkelijk in staatsobligaties van Italië en Spanje omdat daarin nog koerspotentieel zit. Extra rendement blijven we daarnaast zoeken in verschillende typen bedrijfsobligaties. Vooruitzichten> pagina 5

2 marktomgeving Vertegenwoordigers van de belangrijke centrale banken in de wereld zijn er in geslaagd om de rust op de financiële markten terug te brengen. Tegelijkertijd worden de aanwijzingen sterker dat de wereldeconomie aan de vooravond staat van economisch herstel. Dat geldt zowel voor de Verenigde Staten als Japan en zelfs, zij het iets later en iets minder sterk voor Europa (zie voor Europa de Special op pagina 4). In veel opkomende landen neemt de groei licht af, maar blijft deze wel op een veel hoger niveau dan in de rest van de wereld. Het verminderen van stimulansen komt dichtbij De onrust op de financiële markten was ontstaan door opmerkingen van de voorzitter van de Amerikaanse Federal Reserve dat het zeer stimulerende beleid geleidelijk zou worden afgebouwd. Nadat Amerikaanse centrale bankiers en ook hun collega s van andere belangrijke centrale banken uitlegden dat dit dan wel gepaard diende te gaan met een verbeterende economie, trad vrij snel de rust weer in. Bovendien is het afbouwen van dit beleid (het geleidelijk afbouwen van de aankopen van obligaties) nog niet hetzelfde als het daadwerkelijk verkrappen van het beleid (het verhogen van de rente). Dat laatste voorzien we pas in Overigens verwachten we wel dat het beleidsbepalende Comité van de Federal Reserve in september (of anders uiterlijk in december) zal aangeven wanneer het afbouwen zal beginnen en in welk tempo dat zal gaan. Omdat de markten hier inmiddels op zijn voorbereid, verwachten we hiervan geen grote koersschokken meer. Ook in de eurozone en in het Verenigd Koninkrijk hebben de centrale banken hun communicatiestrategie aangepast. Daarbij zijn aanwijzingen gegeven hoe lang en onder welke voorwaarden het beleid zijn stimulerende karakter zal behouden. Groei trekt aan in de VS en Japan en blijft hoog in opkomende landen Die verbetering van het economisch beeld begint daadwerkelijk gestalte te krijgen. Dat is het beste te zien in de Verenigde Staten, waar inkoopmanagers in zowel de industrie als in de dienstensector in juli ineens veel optimistischer zijn geworden. De index die dit weergeeft steeg in de industrie van 50,9 in juni tot 55,4 en in de diensten van 52,2 tot 56 en dus ruim boven het groei-noch-krimp-niveau van 50. Daarnaast lijkt het herstel op de arbeidsmarkt door te zetten waardoor via het toenemend aantal inkomens de economie een wat bredere basis krijgt. Ook de Japanse economie heeft de wind in de rug. Hoewel de economische groei van 0,6% over het tweede kwartaal op de financiële markten als tegenvallend werd bestempeld, is ze tweemaal zo hoog als de Europese groei (zie Special op pagina 4) en ook hoger dan de Amerikaanse groei over hetzelfde kwartaal. De economieën van veel opkomende landen ondergaan een lichte groeivertraging. Voor een deel heeft dit te maken met de gedaalde prijzen van veel grondstoffen die de exporteurs hiervan (zoals Rusland en Brazilië) raken. Een ander oorzaak is het verleggen van kapitaalstromen uit opkomende landen naar de Verenigde Staten in anticipatie op het afbouwen van het stimulerende Amerikaanse beleid. Bovendien verhogen nogal wat opkomende landen hun rente om de eigen munt te beschermen. Verloop van de stemming onder inkoopmanagers Index: 50 = groei-noch-krimp niveau China Eurozone Ver. Staten Bron: Datastream De stemming onder inkoopmanagers is in de Verenigde Staten en Europa verder verbeterd. In Europa is de index weer boven de groei-noch-krimp grens van 50 uitgekomen. In China blijft de stemming enigszins bedrukt, maar de groei is er nog steeds veel hoger dan in beide andere regio s. pagina 2

3 marktontwikkelingen De financiële markten beginnen voor te sorteren op het onvermijdelijke: het afbouwen van het zeer ruime beleid van centrale banken. Dat begint in de Verenigde Staten, maar andere landen ondervinden hiervan ook al de invloed. De obligatierendementen lopen wereldwijd op. Normaal gesproken kan dan enige druk op de aandelenkoersen worden verwacht maar het positieve effect van de aantrekkende economische groei en de verbeterende winstvooruitzichten weegt hier ruimschoots tegenop. Wel is er sprake van enige rotatie in de richting van die aandelen(sectoren) die beter kunnen profiteren van herstellende economische groei. Obligatierendementen zijn relatief sterk gestegen De verwachting dat de stimulansen van centrale banken binnenkort gaan verminderen en een dominante koper zich zal gaan terugtrekken van de obligatiemarkt, heeft reeds geleid tot een aanzienlijke stijging van de obligatierendementen. Het rendement op 10-jaars staatsobligaties is tussen medio juli en medio augustus in de Verenigde Staten maar ook in Duitsland met 0,25%-punt gestegen. Dat brengt de stijging in de Verenigde Staten dit jaar op een vol procentpunt en in Duitsland op de helft daarvan. In Italië en Spanje is de rente dit jaar met respectievelijk 0,3%-punt en 0,8%-punt gedaald en heeft er dus enige convergentie plaatsgevonden met de voormalige veilige havens. Met de genoemde stijging van de obligatierendementen in de Verenigde Staten en Duitsland lijkt het afbouwen van het Amerikaanse opkoopprogramma van obligaties wel ongeveer in de prijzen te zijn verwerkt. Enige verdere stijging van de rendementen kan niet worden uitgesloten, maar zal naar onze mening beperkt zijn. Op de markten van de Europese periferie zal het mogelijk minder rustig blijven. De onevenwichtigheden en risico s zijn niet geheel verdwenen en kunnen bij tijd en wijle tot heftige koers- en rentefluctuaties leiden. Aandelenmarkten in het teken van economisch herstel De aandelenmarkten kenden tussen medio juli en medio augustus een divers beeld. Terwijl de koersstijgingen in de Verenigde Staten heel beperkt bleven (met 0,5% voor de S&P- 500), stegen de koersen op de meeste Europese aandelenmarkten veel sterker (met 3% in Duitsland tot bijna 7% in Frankrijk). In Japan vond per saldo zelfs een daling plaats van de Nikkei met bijna 4%. Daarentegen hebben de opkomende markten een lichte stijging met gemiddeld 3% weten te realiseren. Kijken we naar de koersontwikkeling sinds begin dit jaar dan is het plaatje volstrekt anders. De Japanse Nikkei staat 35% hoger, de Amerikaanse beurzen de helft daarvan en de meeste Europese beurzen staan op een winst van tussen 8% en 13%. De opkomende markten staan dan nog steeds op een verlies van circa 3%. De conclusie zou dus ook kunnen zijn dat Europa en de opkomende markten iets van de in de eerste helft van het jaar opgelopen achterstand hebben goedgemaakt. Bovendien was het een herstel van de neerwaartse marktcorrectie die in mei en juni plaatsvond als gevolg van de discussies over het afbouwen van het ruime monetaire beleid. Sindsdien hebben de aandelenmarkten de blik weer meer gericht op de middellange termijn, mede dankzij de gunstige macro-economische ontwikkelingen. Deze ontwikkelingen spelen met name die bedrijven en sectoren in de kaart die profijt hebben van het herstel van economische groei Verloop rendement op 10-jaars staatsobligaties % 8 Spanje Italië 7 Duitsland 6 Ver. Staten apr jul okt 2011 apr jul okt 2012 apr jul okt 2013 apr jul Bron: Datastream Sinds juli 2012 is er een sterke convergentie van rendementen opgetreden tussen enerzijds de Verenigde Staten en Duitsland en anderzijds Italië en Spanje. Aanvankelijk was dit het gevolg van een daling in Italië en Spanje, meer recentelijk ook van een stijging in beide andere landen. pagina 3

4 special Europa uit de recessie maar de verschillen blijven groot In het tweede kwartaal van dit jaar is de economie van de eurozone met 0,3% gegroeid ten opzichte van het eerste kwartaal. Daarmee lag het niveau van de economische activiteiten nog steeds 0,7% lager dan in het tweede kwartaal van Niettemin tekent zich een geleidelijke verbetering af want in het vierde kwartaal van 2012 en het eerste kwartaal van dit jaar lag het vergelijkbare cijfer rond de -1%. Toch zijn er nog grote verschillen binnen de eurozone die zorgen baren. Duitsland en Frankrijk doen het relatief goed, Italië, Spanje en Nederland blijven achter en Portugal is herstellende. Hieronder volgt een overzicht en schetsen we de vooruitzichten. Vooral de consumptiegroei verschilt van land tot land Mede door een relatief sterke groei van de particuliere consumptie realiseerden Duitsland en Frankrijk van de grote eurolanden in het tweede kwartaal de sterkste groei met respectievelijk 0,7% en 0,5%. Ze hebben het de afgelopen drie kwartalen ook nog eens duidelijk beter gedaan dan de meeste andere Europese landen. In Italië, Spanje en Nederland stagneerde de consumptie en kromp de economie in het tweede kwartaal nog steeds. De krimp neemt overigens wel af maar ook over de afgelopen drie kwartalen tezamen genomen is er nog steeds sprake van krimp. Portugal was een gunstige uitzondering met een groei van liefst 1,1% in het tweede kwartaal, maar als gevolg van de zeer zware krimp in vooral het laatste kwartaal van 2012 resteert er ook voor dit land een krimp van de economie. Griekenland heeft nog geen gegevens over het Bruto Binnenlands Product gepresenteerd, maar vermoedelijk bevindt ook dat land zich nog in een recessie. De meeste Oost Europese lidstaten en ook Finland die omwille van de overzichtelijkheid buiten de grafiek zijn gelaten hebben de eerste twee kwartalen van dit jaar hun groei zien herstellen. Daarmee zijn de verschillen binnen de eurozone opvallend, hetgeen er op duidt dat van een evenwichtige ontwikkeling binnen de regio nog geen sprake is. Duitsland en Frankrijk moeten de kar trekken Toch zijn de perspectieven voor de Europese economie aan het verbeteren. In veel van de Zuid Europese landen is dat te zien aan een vermindering van de tekorten op de betalingsbalans, niet alleen door een afname van de invoer maar ook door een beperkte toename van de uitvoer. Dit laatste duidt op enige verbetering van de concurrentiepositie van deze landen wat een voorwaarde is om de economie weer aan het groeien te krijgen. Tegelijkertijd hebben de bezuinigingen hun grootste (negatieve) invloed gehad en nemen ze de komende jaren in omvang en in effect af. Ook hierdoor worden deze economieën minder afgeremd. De teruggekeerde groei in Duitsland en Frankrijk biedt overigens perspectief voor de overige landen in de eurozone die daardoor hun exportmogelijkheden zien toenemen. Dat geldt ook voor Nederland dat wordt geplaagd door structurele problemen in de vorm van dalende huizenprijzen en relatief hoge hypotheekschulden. Dat heeft het consumentenvertrouwen ernstig onder druk gezet. De sterke positie als toeleverancier van de Duitse automobiel- en kapitaalgoederenindustrie biedt voor Nederland echter extra veel mogelijkheden. 1,0 0,5 0,0-0,5-1,0-1,5-2,0 Verloop economische groei over de afgelopen drie kwartalen % t.o.v. voorg. Kwartaal 1,5 Duitsland Frankrijk Italië Spanje 2013 II 2013 I 2012 IV Nederland Portugal Bron: Eurostat Gemiddelde groei in eurozone heeft in het tweede kwartaal 0,3% bedragen, maar het verloop verschilde sterk in de lidstaten. Duitsland en Frankrijk presteerden van de grote landen het sterkst, terwijl Portugal sterk herstelde van een diepe recessie. In Italië, Spanje en Nederland verminderde de krimp verder. pagina 4

5 vooruit zichten Aandelen weer naar sterk overwogen Begin juni hebben we besloten om het sterk overwogen belang in aandelen te verlagen. Er bestond vrees voor toenemende koersfluctuaties als gevolg van onzekerheden die voortvloeiden uit het afbouwen van het stimulerende beleid van het Amerikaanse stelsel van centrale banken. De onrust heeft zich inderdaad voorgedaan en heeft geleid tot koersdalingen op de internationale aandelenmarkten. Mede door geruststellende uitspraken van centrale bankiers is de rust snel weer teruggekeerd. Mede met het oog op de verbeterende economische vooruitzichten hebben we daarom besloten het aandelenbelang te verhogen naar sterk overwogen. Omdat de economische vooruitzichten inmiddels ook voor Europa verbeteren sluiten we tegelijkertijd de onderweging voor deze regio tot neutraal. Dit gaat ten koste van de overweging in opkomende landen (ook neutraal) waar de groeivooruitzichten - hoewel nog steeds positief - iets verslechteren. Die landen die grondstoffen exporteren (zoals Rusland en Brazilië) zien hun inkomsten dalen met de gedaalde prijzen. Andere landen hebben hun rente verhoogd om de eigen munt te beschermen en veel van de opkomende landen bevinden zich in een overgang naar een meer consumptiegedreven economie met iets lagere groeicijfers. rentestijging in de rest van het jaarbeperkt zal blijven, handhaven we onze sterk onderwogen positie in staatsobligaties, waarbij we de nadruk houden op Spaanse en Italiaanse staatsobligaties waarvan de rendementen nog wat kunnen dalen. Daarnaast handhaven we de bestaande (overwogen) belangen in bedrijfsobligaties, zowel van bedrijven met een hoge kredietkwaliteit als van high yield (hoger renderende maar risicovollere obligaties) en van obligaties van opkomende landen. Grondstoffen en vastgoed We blijven voorzichtig ten aanzien van grondstoffen (neutrale weging), vooral omdat de productiecapaciteit van veel grondstoffen nog wordt gekenmerkt door veel overcapaciteit. Daarnaast zijn een hogere dollar (die we verwachten) en een hogere rente nadelig voor grondstoffen. Vastgoed is gevoelig voor (verwachtingen van) een stijgende rente, ondanks het positieve effect dat een aantrekkende economie heeft op de fundamentele aspecten van vastgoed en de kasstromen. We handhaven daarom een neutraal belang. Geen wijzigingen in obligatie-allocatie De obligatierendementen zijn sinds het vorige beleggingscomité op 17 juli in het algemeen verder gestegen. Dit had enerzijds te maken met de verwachtingen dat opkoopprogramma s van staatsobligaties door centrale banken (en vooral de Amerikaanse) binnenkort zullen worden afgebouwd. Anderzijds vloeit het ook voort uit een verbetering van de economische vooruitzichten. Hoewel we verwachten dat de pagina 5

6 Algemene Disclaimer De in dit document aangeboden informatie is opgesteld door ABN AMRO Bank N.V. ( ABN AMRO ) en is bedoeld als informatie in algemene zin en is niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. De informatie mag daarom nadrukkelijk niet beschouwd worden als een advies of als een voorstel of aanbod tot 1) het kopen van beleggingsproducten en/of 2) het afnemen van beleggingsdiensten noch als een beleggingsadvies. Beslissingen op basis van de informatie uit dit document zijn voor uw eigen rekening en risico. De informatie en voorwaarden die van toepassing zijn op door ABN AMRO aangeboden beleggingsproducten en beleggingsdiensten verleend door ABN AMRO kunt u vinden in de Voorwaarden Beleggen ABN AMRO die verkrijgbaar zijn via Hoewel ABN AMRO tracht juiste, volledige en actuele informatie uit betrouwbaar geachte bronnen aan te bieden, verstrekt ABN AMRO expliciet noch impliciet enige garantie dat de aangeboden informatie in dit document juist, volledig of actueel is. ABN AMRO aanvaardt geen aansprakelijkheid voor druk- en zetfouten. De in dit document opgenomen informatie kan worden gewijzigd zonder voorafgaand bericht. ABN AMRO is niet verplicht de hierin opgenomen informatie te actualiseren of te wijzigen. ABN AMRO en/of haar agenten of onderaannemers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid ten aanzien van enige schade (met inbegrip van gederfde winst), die op enigerlei wijze voortvloeit uit de informatie die u in dit document wordt aangeboden of het gebruik daarvan. ABN AMRO, of de rechthebbende, behoudt alle rechten (waaronder auteursrechten, merkrechten, octrooien en andere intellectuele eigendomsrechten) met betrekking tot alle in dit document aangeboden informatie (waaronder alle teksten, grafisch materiaal en logo s). Het is niet toegestaan de informatie uit dit document te kopiëren of op enigerlei wijze openbaar te maken, te verspreiden of te vermenigvuldigen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ABN AMRO of rechtmatige toestemming van de rechthebbende. U mag de informatie in dit document wel afdrukken voor uw eigen persoonlijk gebruik. US Person Disclaimer ABN AMRO Bank N.V. ( ABN AMRO ) is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in respectievelijk de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934 en de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, noch in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika. Tenzij zich op grond van de hiervoor genoemde wetten een uitzondering voordoet, is de beleggingsdienstverlening van ABN AMRO, inclusief (maar niet beperkt tot) de hierin omschreven beleggingsproducten en beleggingsdiensten, alsmede de advisering daaromtrent niet bestemd voor Amerikaanse ingezetenen ( US Persons in de zin van vorenbedoelde wet- en regelgeving). Dit document of kopieën daarvan mogen niet worden verzonden of meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan Amerikaanse ingezetenen. Onverminderd het voorgaande is het niet de intentie de in dit document beschreven beleggingsdiensten en/of beleggingsproducten te verkopen of te distribueren of aan te bieden aan personen in landen waar dat ABN AMRO op grond van enig wettelijk voorschrift niet is toegestaan. Een ieder die beschikt over dit document of kopieën daarvan dient zelf na te gaan of er wettelijke beperkingen bestaan tegen de openbaarmaking en verspreiding van dit document en/of het afnemen van de in dit document beschreven beleggingsdiensten en/of beleggingsproducten en zodanige beperkingen in acht te nemen. ABN AMRO is niet aansprakelijk voor schade als gevolg van beleggingdiensten en/of beleggingsproducten die in strijd met de hiervoor bedoelde beperkingen zijn afgenomen. Colofon Auteur: Ben Steinebach, Hoofd Beleggingsstrategie van ABN AMRO Heeft u nog vragen naar aanleiding van deze nieuwsbrief? Neem dan contact op met uw beleggingsadviseur of vermogensbeheerder.