beleggingsvisie update Positief scenario tekent zich af Hervormingen in Japan Beleggingsbeleid in het teken van risico-acceptatie

Transcriptie

1 beleggingsvisie update Juli-Augustus 2014 maandelijkse nieuwsbrief Positief scenario tekent zich af Hoewel de spanningen in Oekraïne verder oplaaien als gevolg van de ramp met de Maleisische Boeing en de gevechten tussen Israël en Hamas heviger worden, begint het positieve economische scenario dat wij al enige tijd hanteren, zich te ontvouwen. Na een krimp met 2,9% op jaarbasis in het eerste kwartaal is de Amerikaanse economie in de loop van het tweede kwartaal fors gaan herstellen. Ook in de opkomende landen en in Europa tekent zich een hogere groei af. Marktomgeving> pagina 2 Hervormingen in Japan De Japanse premier Abe heeft verschillende pijlen op zijn boog, voor wat betreft het aanjagen van de economische groei in zijn land. Nadat een flinke vergroting van de overheidsbestedingen en een enorm opkoopprogramma van obligaties de eerste en tweede pijl van Abenomics vormden, heeft Abe ook de derde pijl afgeschoten. Een vergroting van de beroepsbevolking (via een toename van de participatiegraad en van de immigratie) en een verhoging van de arbeidsproductiviteit moeten de Japanse economie structureel op een hoger groeipad brengen. Special> pagina 4 Beleggingsbeleid in het teken van risico-acceptatie De verbeterende economische ontwikkeling in veel regio s en de gunstige vooruitzichten maken samen met het lage renteniveau het nemen van meer risico aantrekkelijk. Daarom handhaven we een overwogen belang in aandelen. Omdat het risico van een (beperkte) rentestijging bij de huidige renteniveaus waarschijnlijk is, blijven we daarnaast fors onderwogen in obligaties. Vooruitzichten> pagina 5

2 marktomgeving Het beeld en de vooruitzichten van de wereldeconomie zijn de afgelopen maand verder verbeterd. Dat geldt in de eerste plaats voor de Amerikaanse economie. Maar ook de opkomende landen staan er weer beter voor en de vrees voor een groeivertraging in deze regio s is geleidelijk weggeëbd. In Europa blijft het herstel wat gematigder maar de verbetering ten opzichte van de krimp in 2013 is niettemin markant. Toenemende dynamiek in mondiale economie In de Verenigde Staten is de economie het meest zichtbaar aan het herstellen. In het eerste kwartaal kromp de economie nog met 2,9% op jaarbasis, maar de indicatoren voor het afgelopen tweede kwartaal wijzen op een groei van 3% à 4%. De werkgelegenheid (buiten de landbouwsector) nam verder toe: in het tweede kwartaal kwamen er banen bij, vergeleken met in het eerste kwartaal. De werkloosheid is in juni uitgekomen op 6,1% van de beroepsbevolking, wat al lager is dan de projecties die de Fed voor het einde van dit jaar hanteert. In de rest van het jaar zal de Amerikaanse economie naar verwachting verder aan dynamiek te winnen en een verdere daling van de werkloosheid is daarmee zeer waarschijnlijk. In de eurozone gaat het herstel wat meer met horten en stoten. Hoewel de periode van krimp duidelijk voorbij is, haperde de economie in het voorjaar, zo bleek uit de vertrouwensindicatoren en uit de industriële productie. Voor de rest van het jaar voorzien we een geleidelijke verbetering in het groeibeeld, niet in de laatste plaats omdat de landen in de periferie de bodem van de cyclus achter zich hebben gelaten en ook een fase van groei tegemoet zien. De dreiging van een sterke terugval van de Chinese economie is geleidelijk verdwenen, wat ook te zien was in de iets hogere economische groei (met 7,5%) in het tweede kwartaal. In de opkomende landen in het algemeen verbetert de situatie, nu het buitenlandse kapitaal terug stroomt en het marktsentiment opfleurt. Het mondiale beeld is na een moeizame start van het jaar dus aanzienlijk verbeterd, zij het dat geopolitieke spanningen het sentiment op de financiële markten af en toe verstoren. De winstgevendheid van bedrijven is nog niet volledig in lijn met de verbeterde economische situatie. Wanneer de afzet echter blijft toenemen, zal dat vermoedelijk in de resultaten over het tweede kwartaal zichtbaar worden en anders in elk geval in de resultaten over de tweede helft van het jaar. Rente in eurozone blijft langer laag De Amerikaanse economie draait inmiddels zo goed dat de Fed de geldkraan geleidelijk aan het dichtdraaien is, een proces dat in oktober vermoedelijk zal zijn voltooid. Het verhogen van de rente zal volgens ons nog op zich laten wachten tot medio In de eurozone is nog steeds sprake van een zwakke kredietverlening die bijdraagt aan een achterblijvende groei van de bestedingen. Hierdoor blijft de dreiging van deflatie voorlopig bestaan en zal de ECB haar beleid blijven richten op het stimuleren van de kredietverlening en het laaghouden van de rente in de eurozone. Hoewel enige stijging van de kapitaalmarktrente vanaf de huidige zeer lage niveaus ook hier de komende anderhalf jaar waarschijnlijk is, zal deze langer laag blijven dan in de Verenigde Staten Mondiale inkoopmanagersindex en winstmomentum Index: 50 = groei-noch-krimp % PMI - Wereld Winstmomentum (3mnd voortschr.) - Wereld (as rechts) Bron: Bloomberg Getuige de verbetering van de mondiale pmi is het vertrouwen van ondernemers gestegen. Dat heeft zich nog niet vertaald in een verbetering van de winstgevendheid. Wij verwachten dat deze achterstand binnenkort wordt ingelopen. 1,6 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 pagina 2

3 marktontwikkelingen De mondiale financiële markten vertoonden de afgelopen maand een onrustig beeld met regionaal nogal wat verschillen. Op de obligatiemarkten daalden de rendementen licht verder, tot historisch lage niveaus in de (kernlanden van de) eurozone. Op de Europese aandelenmarkten nam de risico-aversie weer toe, maar in de VS bereikten de Dow Jones Industrials en de S&P-500 nieuwe records. Overigens bleven de Duitse DAX-30 en de Britse FTSE-100 dicht bij de eerder dit jaar bereikte recordstanden. In Japan waar premier Abe hervormingsplannen lanceerde (zie de Special op pagina 4) herstelde de Nikkei-225 enigszins van dalingen in de eerste vijf en een halve maand van dit jaar. De opkomende markten van Azië en Latijns-Amerika wisten het voorzichtige herstel sinds medio maart verder uit te bouwen. Amerikaanse beurzen naar nieuwe records Het achterblijven van de Europese aandelenmarkten bij hun niet-europese tegenhangers had te maken met het gemengde karakter van de gepubliceerde macro-economische cijfers. Daarnaast moesten de financiële waarden wat terrein prijsgeven als gevolg van enige vrees voor de gevolgen van de doorlichting van hun balansen (de zogeheten asset quality review ) en was er her en der ook wel wat sprake van winstnemingen. Op de Nederlandse markt kwam daarbij nog dat een opvallend groot aantal bedrijven kort na elkaar een winstwaarschuwing gaf. Dat betrof BAM, Fugro, Air France-KLM en ook Philips. Desondanks bleef de daling van de AEX in lijn met de meeste andere Europese beurzen en was de daling in de afgelopen maand zelfs kleiner dan die van de CAC-40. De Franse beursgraadmeter had te lijden van negatieve berichten over de Franse economie door het IMF. In de Verenigde Staten kwam de Dow Jones voor het eerst boven de en benaderde de S&P-500 op het moment van schrijven (15 juli) de 2000 punten. Een en ander reflecteert natuurlijk de gunstige situatie van de Amerikaanse economie en beleggers kijken begrijpelijkerwijs door het slechte eerste kwartaal heen. Overigens betekent het wel dat de Amerikaanse beurzen langzamerhand wat duur beginnen te worden, wat zeker het geval is als de rente in de VS gaat oplopen. en in Europa geldt hetzelfde voor de obligatiemarkten Vooral op de Europese obligatiemarkten is de 10-jaars rente verder gedaald waardoor historisch lage rendementen werden bereikt (in Duitsland onder de 1,2%). De belangrijkste oorzaken waren de wat zwakke economische cijfers en de blijvende dreiging van deflatie waardoor obligatie-opkoopprogramma s door de ECB boven de markt blijven hangen. In de Europese periferie waren de rentedalingen in het algemeen nog wat groter, hoewel deze markten kwetsbaar zijn voor negatief nieuws. Dat werd pijnlijk duidelijk toen begin juli een van de holdingmaatschappijen van de op een na grootste Portugese bank Espirito Santo niet aan haar renteverplichtingen voldeed. In korte tijd schoot de Portugese obligatierente omhoog en dit sleepte de andere Zuid Europese obligatierentes zij het tijdelijk met zich mee. Op de andere mondiale markten inclusief die voor bedrijfsobligaties bleef het de afgelopen maand erg rustig. Verloop van enige toonaangevende aandelenindices Index: 1 jan = S&P-500 Nikkei Eurostoxx-600 Opkomende markten Bron: Datastream De S&P-500 (en overigens ook de Dow Jones) heeft recentelijk nieuwe records geboekt. Daardoor zijn Amerikaanse aandelen relatief duur geworden ten opzichte van aandelen in Europa en opkomende markten. Aandelen van laatstgenoemde regio s hebben de afgelopen jaren slecht gepresteerd maar het sentiment in de afgelopen maanden ten goede aan het keren. pagina 3

4 special Shinzo Abe schiet zijn derde pijl af In december 2012 werd Shinzo Abe gekozen tot premier van Japan. Al snel formuleerde hij een beleid dat de Japanse economie uit de langdurige periode van deflatie en lage economische groei moest halen. In de jaren tachtig groeide de economie gemiddeld nog met 4,7% per jaar, na 1991 is het groeitempo teruggevallen tot gemiddeld 1%. In de volksmond is het beleid van Abe ook wel Abenomics gaan heten. De Japanse premier had hierbij drie pijlen op zijn boog. In de eerste plaats werd een fiscale impuls gegeven door de overheidsbestedingen fors op te voeren. De tweede pijl werd gevormd door het monetaire beleid. In dat beleid worden op grote schaal obligaties gekocht met als doel de yen te verzwakken en de deflatie om te buigen naar een inflatie van circa 2%. In juni werd het derde beleidspunt geformuleerd, bestaande uit hervormingen om de structurele groei van de Japanse economie weer op een hoger niveau te krijgen. Vergroting van de nu afnemende beroepsbevolking De structurele economische groei van een land wordt in principe bepaald door de groei van de beroepsbevolking en de groei van de arbeidsproductiviteit. De plannen van Shinzo Abe grijpen bij beide onderdelen van de economische groei aan. In het licht van de sterke vergrijzing sterker dan in de meeste andere OESO-landen is het vergroten van de beroepsbevolking essentieel. Via fiscale prikkels en betere kinderopvangmogelijkheden wordt getracht om de, traditioneel zeer lage, participatie van Japanse vrouwen in het arbeidsproces te vergroten. Voorts worden bedrijven gestimuleerd om meer vrouwen aan te stellen in hogere functies. Ten slotte wordt via een vermindering van de regeldruk geprobeerd om het gemakkelijker te maken voor bedrijven om buitenlandse werknemers aan te nemen. Stimuleren van de productiviteitsstijging De belangrijkste voorstellen om de huidige lage productiviteitsstijging een impuls te geven zijn: ffde vennootschapsbelasting wordt verlaagd van de huidige 35,64% tot minder dan 30% ffhet pensioenfonds van de overheid krijgt meer ruimte om te beleggen in aandelen ffer worden maatregelen genomen om het gebruik van het aantal robots te vergroten, zowel in de industrie als in de dienstensector ffer komen initiatieven om de samenwerking tussen universiteiten en bedrijven enerzijds en tussen grote ondernemingen en start-ups anderzijds te bevorderen ffer komen plannen voor het vergroten van de opbrengsten in de landbouw en de efficiency in de gezondheidszorg ffer worden initiatieven genomen om het beloningsbeleid meer te baseren op de prestatie dan zoals nu op het aantal gewerkte uren Hoewel de voorstellen van de regering Abe in het algemeen stappen in de juiste richting zijn, zijn de meeste niet erg concreet. Dit doet enige twijfel rijzen over de effectiviteit van de implementatie van de voorstellen. Economische groei en groei van de particuliere consumptie % BBP Part. Consumptie Gemiddeld per periode Bron: Datastream In de jaren tachtig kende Japan een uitbundige economische groei (gemiddeld 4,7%). Daarna is de groei teruggevallen tot onder de 1% gemiddeld per jaar. Premier Abe probeert nu via hervormingen (de derde pijl) het groeitempo weer structureel op een hoger niveau te krijgen. pagina 4

5 vooruit zichten Overwogen belang in aandelen gehandhaafd Het vooruitzicht dat de rente voorlopig zeer laag blijft en de verbeterende staat van de mondiale economie vormen een prikkel om wat meer risico te nemen. Daarom handhaven we ons beleid van een overwogen belang in aandelen. Omdat de waarderingen in Europa en in de opkomende landen aantrekkelijker zijn dan in de Verenigde Staten, leggen we het accent van de overweging in de eerste twee regio s ten koste van de Verenigde Staten. Bovendien zijn de perspectieven voor een hogere groei in Europa wat beter dan in de Verenigde Staten, waar de groei al hoog is en waar deze groei bovendien al voor een groot deel in de koersen is verdisconteerd. Voor Japan en overig ontwikkeld Azië handhaven we de bestaande neutrale weging. Onze sectorvoorkeuren blijven ongewijzigd, met overwogen belangen in informatietechnologie, basismaterialen en gezondheidszorg. Een negatieve opinie handhaven we voor de sectoren nutsbedrijven, telecom en consumptiegoederen. Bedrijfsobligaties aantrekkelijk Hoewel de rente ook in onze visie lang laag blijft, voorzien we in de komende anderhalf jaar wel een stijging, in de Verenigde Staten overigens sterker dan in Europa. Omdat dit vermogensverlies impliceert, handhaven we ons fors onderwogen belang in obligaties. Deze onderweging geldt vooral voor dure staatsobligaties van de Verenigde Staten en de kernlanden in Europa. Wat extra rendement zoeken we in met name Italiaanse en Spaanse staatsobligaties. De recente onrust op de Portugese markt is volgens ons tijdelijk. Daarnaast blijven we geïnteresseerd in bedrijfsobligaties. Dat geldt zowel voor obligaties van zeer kredietwaardige bedrijven als voor zogeheten high-yield (hoger renderende maar risicovollere obligaties). In beide segmenten vinden de laatste tijd veel emissies plaats, die bovendien gretig aftrek vinden. Door de sterke vraag stijgen de koersen en dalen de rendementen, ook ten opzichte van staatsobligaties. Bovendien is het nemen van wat extra risico in onze visie gerechtvaardigd, omdat in het huidige gunstige economische klimaat de faillissementsrisico s voor de uitgevende bedrijven afnemen. Vastgoed, hedge funds en grondstoffen De vooruitzichten voor vastgoedbeleggingen blijven goed. We handhaven ons overwogen belang in zowel de defensievere profielen (2 en 3) als in de offensievere profielen (4 en 5). Naast de aantrekkelijke waardering zijn de belangrijkste argumenten het feit dat vastgoed direct inkomen genereert voor beleggers en de risicodiversificatie die wordt bereikt ten opzichte van aandelen. Regionaal hebben we nog altijd een voorkeur voor Noord-Amerika boven Europa (neutraal) en Azië (onderwogen). We handhaven onze overwogen positie in hedge funds in de meer defensieve profielen, omdat ze daarin een goed alternatief zijn voor obligaties. In de meer offensieve profielen blijven we onderwogen, omdat we daar willen profiteren van de blijvend goede vooruitzichten voor aandelen. In de meer neutrale profielen handhaven we onze neutrale positie. Veelal incidentele factoren hebben in de eerste maanden van 2014 geleid tot een behoorlijke prijsstijging van veel grondstoffen. We handhaven onze neutrale opinie omdat we niet verwachten dat de prijsstijgingen zullen voortduren. pagina 5

6 Algemene Disclaimer De in dit document aangeboden informatie is opgesteld door Beleggingsadvies en Vermogensbeheer Nederland van ABN AMRO Bank N.V. ( ABN AMRO ) en is bedoeld als informatie in algemene zin en is niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. De informatie mag daarom nadrukkelijk niet beschouwd worden als een advies of als een voorstel of aanbod tot 1) het aankopen of verhandelen van financiële instrumenten en/of 2) het afnemen van beleggingsdiensten noch als een beleggingsadvies. Beslissingen op basis van de informatie uit dit document zijn voor uw eigen rekening en risico. De informatie en de voorwaarden die van toepassing zijn op door ABN AMRO aangeboden financiële instrumenten en beleggingsdiensten verleend door ABN AMRO kunt u vinden in de Voorwaarden Effectendienstverlening ABN AMRO en het Informatieblad Effectendienstverlening ABN AMRO die verkrijgbaar zijn via Hoewel ABN AMRO tracht juiste, volledige en actuele informatie uit betrouwbaar geachte bronnen aan te bieden, verstrekt ABN AMRO expliciet noch impliciet enige garantie dat de aangeboden informatie in dit document juist, volledig of actueel is. ABN AMRO aanvaardt geen aansprakelijkheid voor druk- en zetfouten. De in dit document opgenomen informatie kan worden gewijzigd zonder voorafgaand bericht. ABN AMRO is niet verplicht de hierin opgenomen informatie te actualiseren of te wijzigen. ABN AMRO en/of haar agenten of onderaannemers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid ten aanzien van enige schade (met inbegrip van gederfde winst), die op enigerlei wijze voortvloeit uit de informatie die u in dit document wordt aangeboden of het gebruik daarvan. ABN AMRO, of de rechthebbende, behoudt alle rechten (waaronder auteursrechten, merkrechten, octrooien en andere intellectuele eigendomsrechten) met betrekking tot alle in dit document aangeboden informatie (waaronder alle teksten, grafisch materiaal en logo s). Het is niet toegestaan de informatie uit dit document te kopiëren of op enigerlei wijze openbaar te maken, te verspreiden of te vermenigvuldigen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ABN AMRO of rechtmatige toestemming van de rechthebbende. U mag de informatie in dit document wel afdrukken voor uw eigen persoonlijk gebruik. US Person Disclaimer Beleggen ABN AMRO Bank N.V. ( ABN AMRO ) is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in respectievelijk de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934 en de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, noch in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika. Tenzij zich op grond van de hiervoor genoemde wetten een uitzondering voordoet, is de effectendienstverlening van ABN AMRO inclusief (maar niet beperkt tot) de hierin omschreven producten en diensten, alsmede de advisering daaromtrent niet bestemd voor Amerikaanse ingezetenen ( US Persons in de zin van vorenbedoelde wet- en regelgeving). Dit document of kopieën daarvan mogen niet worden verzonden of meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan Amerikaanse ingezetenen. Onverminderd het voorgaande is het niet de intentie de in dit document beschreven diensten en/of producten te verkopen of te distribueren of aan te bieden aan personen in landen waar dat ABN AMRO op grond van enig wettelijk voorschrift niet is toegestaan. Een ieder die beschikt over dit document of kopieën daarvan dient zelf na te gaan of er wettelijke beperkingen bestaan tegen de openbaarmaking en verspreiding van dit document en/of het afnemen van de in dit document beschreven diensten en/of producten en zodanige beperkingen in acht te nemen. ABN AMRO is niet aansprakelijk voor schade als gevolg van diensten en/ of producten die in strijd met de hiervoor bedoelde beperkingen zijn afgenomen. Colofon Auteur: Ben Steinebach, Hoofd Beleggingsstrategie van ABN AMRO MeesPierson Indien u naar aanleiding van deze nieuwsbrief vragen heeft, verzoeken wij u contact op te nemen met uw vermogensbeheerder of beleggingsadviseur.