op stoom uitgave 4e kwartaal 2013 Beleggingsvisie

Transcriptie

1 op stoom uitgave 4e kwartaal 2013 Beleggingsvisie

2 4e kwartaal 2013 Sinds begin mei is de kapitaalmarktrente in de Verenigde Staten en Europa buitengewoon sterk gestegen. In Duitsland bedroeg de stijging van het effectief rendement op 10-jaars staatsobligaties sinds het dieptepunt begin mei (tot begin september) 0,8%-punt tot 2%. In de Verenigde Staten bedroeg de stijging over dezelfde periode zelfs 1,3%-punt tot 3%. Deels is dit het gevolg van verwachtingen dat het Amerikaanse stelsel van centrale banken zijn stimuleringsprogramma in de vorm van het opkopen van obligaties geleidelijk gaat stoppen. Daardoor valt een belangrijk deel van de vraag naar staatsobligaties weg. Deels ook is het een gevolg van de aantrekkende groei van de wereldeconomie. Dit is heel goed te zien in een sterke verbetering van de stemming onder inkoopmanagers een goede maatstaf voor het ondernemersvertrouwen in de afgelopen twee maanden. Kortom de wereldeconomie komt weer op stoom! Ben Steinebach Hoofd Beleggingstrategie ABN AMRO MeesPierson Nederland

3 Economie verbetert ondanks toenemende (geo)politieke onzekerheid Vooral in de meer ontwikkelde landen en regio s verbetert het economisch beeld. In veel opkomende landen neemt de economische groei weliswaar iets af maar is nog steeds sprake van groei op een hoog peil. Tegelijkertijd nemen de geopolitieke onzekerheden toe in de vorm van spanningen in het Midden Oosten en verkiezingen in Duitsland. Marktomgeving > pagina 2 Opkomende landen blijven de trekkers van de wereldeconomie Sinds kort groeit de vrees dat de opkomende landen hun groeiprestaties niet zullen kunnen handhaven. Verzwakkende valuta s roepen vergelijkingen op met de jaren negentig. Naar onze mening zijn de verschillen echter groot en zullen veel opkomende landen hun groei - zij het op een iets lager niveau - weten voort te zetten. Special > pagina 4 Geen wijzigingen in het beleggingsbeleid De gunstige economische vooruitzichten en de ermee gepaard gaande winstgroei rechtvaardigen de huidige overweging van aandelen. Voorts blijven we onderwogen in obligaties omdat we verwachten dat de rente volgend jaar licht verder stijgt. In alternatieve beleggingen (hedgefunds, grondstoffen en vastgoed) handhaven we gemiddeld genomen een neutrale weging. Vooruitzichten > pagina 5 pagina > 1

4 marktomgeving Verloop van het consumentenvertrouwen in de VS en de eurozone Ondanks een aantal onzekerheden blijft de wereldeconomie op een pad van geleidelijk herstel. De onzeker heden liggen vooral op het (geo)politieke terrein, met spanningen in het Midden Oosten en verkiezingen in Duitsland. Daarnaast zal rond het tijdstip van verschijnen van deze Beleggingsvisie meer duidelijkheid zijn over de wijze waarop en het tempo waarin het Amerikaanse stelsel van centrale banken (de Fed) zijn stimulerende beleid gaat afbouwen. De verwachtingen hierover hebben al geleid tot een gevoelige stijging van de Amerikaanse kapitaalmarktrente. Een terechte vraag is of de Amerikaanse economie inmiddels sterk genoeg is om deze hogere rente te dragen. Veel opkomende landen hebben er vooralsnog het meeste last van (zie Special op pagina 4). Index: VS (linker as) eurozone (rechter as) Bron: Datastream Het consumentenvertrouwen is in zowel de Verenigde Staten als in de eurozone de afgelopen maanden fors verbeterd, maar heeft nog niet de niveaus van voor de crisis bereikt. Index: Groeivooruitzichten verbeteren De verbetering van de wereldeconomie is vooral zichtbaar in een sterke stijging van de vertrouwensindicatoren in juli en augustus. Dat geldt zowel voor de indices van inkoopmanagers een maatstaf voor het ondernemersvertrouwen als voor het consumentenvertrouwen. Beide liggen nog niet op niveaus die corresponderen met hoogconjunctuur, maar de stijging in juli en augustus is indrukwekkend. De inkoopmanagersindices in de eurozone en China zijn in juli en augustus weer boven de 50 uitgekomen, het niveau dat de scheiding vormt tussen verwachte groei en verwachte krimp. Hoewel de stijging van de werkgelegenheid in de Verenigde Staten in augustus tegenviel en vooral ook de neerwaartse bijstellingen van de groei ervan in juni en juli, verwachten we een wat sterkere groei in de komende maanden. De aantrekkende economische groei en de verwachtingen rondom het afbouwen van de stimulansen door de Fed hebben inmiddels geleid tot een behoorlijke stijging van de obligatierendementen. Hoewel een stijging van het rendement op 10-jaars Amerikaanse staatsobligaties met meer dan een procentpunt tot 2,95%, wat een stijging van bijna 70% betekent, blijft het niveau nog steeds laag in historisch perspectief. Daarom verwachten wij dat de groei van de Amerikaanse economie maar in beperkte mate zal worden geraakt door de stijging van de kapitaalmarktrente. Onzekerheden lijken in september af te nemen (Geo)politieke ontwikkelingen zoals de spanningen in het Midden Oosten en de Bondsdagverkiezingen in Duitsland vergroten vooral de onzekerheden op de korte termijn. Op de financiële markten wordt daarop gereageerd met grotere koersuitslagen. Ook het afbouwen van de monetaire stimulansen brengt onzekerheid met zich mee, hoewel die voor een belangrijk deel al wel in de obligatiekoersen zijn verwerkt. Op 18 september zal de Fed vermoedelijk bekend maken hoe en met welk tempo dit afbouwen plaats zal vinden. Vier dagen later zijn de Duitse verkiezingen en in de tussentijd zal er vermoedelijk ook wel een besluit zijn gevallen over militaire actie tegen Syrië, hoewel bij een escalatie van het conflict de vertrouwensindicatoren enige tijd kunnen verslechteren. In de maand september zullen veel onzekerheden dus wel verdwijnen. De ervaring leert dat het verdwijnen van onzekerheden (en dus het ontstaan van zekerheden) leidt tot enerzijds vermindering van koersfluctuaties en anderzijds tot stijgende koersen. Tezamen met de verbeterende vooruitzichten voor vooral de economieën van de meer volwassen landen, biedt dat perspectief voor een optimistische stemming op de meeste financiële markten. pagina > 2

5 marktontwikkelingen Verloop aandelenindices De financiële markten stonden de afgelopen weken in het teken van een mogelijke aanval op Syrië. Beleg gers gedroegen zich duidelijk meer risicomijdend, wat ten koste ging van de aandelenkoersen. Op de obligatiemarkten speelden twee tegengestelde ontwik kelingen: een hernieuwde vlucht naar de traditionele veilige havens en het effect van verder aantrekkende economische groei. Per saldo hielden beide elkaar in evenwicht voor zover het Amerikaanse en Duitse staatsobligaties betrof en verloren obligaties in de Europese periferie wat aan waarde met een lichte rendementsstijging als gevolg. Vlakke koersontwikkeling op de aandelenmarkten In augustus hebben de koersen op de meeste aandelenmarkten in de wereld per saldo weinig beweging vertoond. Een positieve invloed ging uit van de geleidelijke verbetering van het economisch beeld en ook van de resultaten van veel bedrijven over het tweede kwartaal. Deze positieve impulsen werden echter nagenoeg teniet gedaan doordat een aantal onzekerheden weer de kop opstak. Die onzekerheden lagen (nog steeds) op het terrein van het Amerikaanse monetaire beleid, de groei in veel opkomende landen en de politieke instabiliteit in Egypte en Syrië. Bovendien leidden ze tot grotere koersfluctuaties. Op het gebied van de bedrijfsresultaten waren er in het algemeen verschillen tussen Amerikaanse en Europese bedrijven. Amerikaanse bedrijven boekten gemiddeld betere resultaten als weerspiegeling van een sterkere economische groei en iets betere vooruitzichten. Mede door de toenemende wereldhandel deden Europese exporterende bedrijven het wel wat beter dan de bedrijven die het vooral van de binnenlandse markt moeten hebben. Door de dominantie van de genoemde onzekerheden was de koersontwikkeling van de beurzen op beide continenten niettemin ongeveer vergelijkbaar. Rentestijging weerspiegeling van sterkere economie Nadat Fed-voorzitter Bernanke medio mei voor het eerst hintte op het afbouwen van het stimulerende monetaire beleid, zijn de obligatierendementen in de Verenigde Staten en Europa geleidelijk gaan stijgen. Deze stijging bedraagt in Index: 1 jan = Opkomende markten Eurotop-100 S&P-500 AEX Nikkei-225 Bron: Datastream De meeste aandelenmarkten zijn bezig met een behoorlijk lange rally, die af en toe wordt onderbroken door korte terugvallen. Recentelijk was dat het geval als gevolg van onrust over het Amerikaanse monetaire beleid en ook de onzekerheid rondom een mogelijke aanval op Syrië. de Verenigde Staten inmiddels 1,3%-punt (tot bijna 3%) en in Duitsland 0,8%-punt (tot 2%). Behalve de vrees dat een afname van de vraag naar staatsobligaties de rente zou opstuwen, was ook de verbetering van de economische vooruitzichten en dus een toenemende vraag naar kapitaal verantwoordelijk voor de stijging. We verwachten dat het beleid van de Fed wel zo ongeveer in de prijzen is verwerkt en dat de rendementen vooralsnog op het huidige peil zullen blijven, tenzij de economie nog aanzienlijk versnelt. Voor de wat langere termijn (tot eind 2014) houden we echter wel rekening met hogere rente, zowel in de Verenigde Staten als in Europa. De rente op bedrijfsobligaties is sinds mei zelfs nog wat sterker gestegen dan de rente op staatsobligaties, waardoor het renteverschil weer wat is opgelopen. Voor de komende maanden voorzien we enige afname van dit verschil omdat de voorspoedige economische vooruitzichten zullen bijdragen aan een betere kredietwaardigheid van de uitgevende bedrijven. Dit leidt tot een wat lagere geëiste rentevergoeding. Op een wat hoger renteniveau geldt dit ook voor zogeheten high-yieldobligaties (hoogrenderende obligaties van wat risicovollere bedrijven). Overigens verwachten we in dit laatste segment de komende tijd wel wat grotere koersfluctuaties. pagina > 3

6 special Yuan, Rupia en Reaal per euro Zijn opkomende landen het kind van de rekening? Op 22 mei heeft Fed-voorzitter Bernanke voor het eerst aangegeven dat er binnen afzienbare termijn een einde komt aan het beleid van kwantitatieve monetaire verruiming. Deze verruiming vindt plaats in de vorm van het opkopen van verschillende soorten obligaties door de Fed, een programma dat momenteel $ 85 miljard per maand beloopt. Gedurende de afgelopen vier en een half jaar is op deze wijze $ miljard in de Amerikaanse economie gepompt. Dit geld is niet volledig binnen de Amerikaanse economie gebleven. Een belangrijk deel is in de vorm van kapitaalverkeer naar opkomende landen gevloeid, omdat het rendement op het ingezette kapitaal daar veelal hoger is. Het heeft wel geleid tot opwaartse druk op de munten van veel opkomende landen. Nu de Fed dit beleid gaat afbouwen zie je een tegengestelde beweging en neemt de vrees toe dat veel opkomende landen hun hoge groei zullen zien afnemen. De vraag is of deze vrees terecht is. Invloed van het Fed-beleid op de valuta s De opwaartse druk op de valuta s van veel opkomende landen bracht Guido Mantega, de Braziliaanse minister van financiën, al in 2009 tot de opmerking dat er een valutaoorlog plaatsvond. Veel landen verloren concurrentiekracht en zagen daardoor hun groei afnemen. Dat werd onvoldoende gecompenseerd door de extra ruimte die ze kregen in hun monetaire beleid. Een van de uitzonderingen was overigens China, dat via kapitaalrestricties een al te grote instroom van kapitaal wist te vermijden en op die wijze de yuan heel langzaam en beheerst in waarde liet stijgen. Verschillen met jaren negentig Bij de vrees voor het inzakken van de economische groei van opkomende landen wordt vaak de vergelijking gemaakt met de jaren negentig. Ook toen waren de valuta s overgewaardeerd geraakt en vond een snelle en onbeheerste daling plaats die veel landen in een recessie deed belanden. Er zijn echter nogal wat verschillen met die periode. In de eerste plaats was er toen sprake van grote en hardnekkige betalingsbalanstekorten. Nu zijn die tekorten als ze al bestaan veel kleiner. De noodzakelijke aanpassingen hoeven dus ook minder groot te zijn. In de tweede plaats is een daling van de munten zeker omdat die nu veel ordelijker verloopt op dit moment meer in het Index: 1 jan = Braziliaanse reaal Indiase rupia Chinese yuan Bron: Datastream De Braziliaanse reaal en de Indiase rupia zijn - zoals veel andere valuta s van opkomende landen - in 2009 en 2010 sterker geworden tegenover de euro als gevolg van inkomende kapitaalstromen. Nu de Amerikaanse centrale bank het beleid gaat veranderen, wordt de euro weer sterker. De Chinese yuan ontrekt zich door het gebruik van kapitaalrestricties aan deze ontwikkeling. voordeel van de opkomende landen omdat die daardoor hun concurrentiepositie zien verbeteren. Uiteraard heeft China daar op dit moment minder profijt van; omdat er de afgelopen vier en een half jaar minder kapitaal is binnengestroomd, hoeft er nu dus ook minder uit te stromen. Ten slotte heeft de daadwerkelijke afbouw van het Amerikaanse monetaire beleid op de korte termijn niet veel te betekenen. Het zal immers nog geruime tijd duren voordat de Fed obligaties zal gaan verkopen. Dat betekent dat de kapitaaluitvoer, die nu op basis van verwachtingen plaatsvindt, over een veel langere periode wordt gespreid. Het effect op de groei zal daardoor minder groot zijn. In de meeste opkomende landen zal het effect op de groei beperkt blijven en zal de groei zich op een relatief hoog peil kunnen handhaven pagina > 4

7 vooruitzichten Overwogen aandelenbelang blijft gerechtvaardigd In het licht van een herstel van de wereldeconomie en een daarmee gepaard gaande toename van de winstgevendheid van bedrijven, handhaven we de bestaande overweging van aandelen. Bovendien zijn de waarderingen in het algemeen nog steeds aantrekkelijk ten opzichte van andere beleggingscategorieën, zeker in een omgeving met lage inflatie. In de meer ontwikkelde markten (Noord Amerika, Europa en Japan) is de verbetering van het economisch beeld de afgelopen maanden nadrukkelijker zichtbaar, terwijl veel opkomende landen te kampen hebben met een lichte afname van de economische groei. Daar staat tegenover dat het peil van economische groei in de opkomende landen nog steeds veel hoger ligt dan in de meer ontwikkelde landen en dat de financiële verhoudingen er gezonder zijn. Per saldo handhaven we daarom een neutrale weging voor alle regio s. Op grond van de economische vooruitzichten handhaven we op sectorniveau een voorkeur voor een cyclisch accent in de vorm van een overwogen belang in de informatietechnologie en de industrie. We blijven onderwogen in de sectoren telecommunicatie en nutsbedrijven (omdat regelgeving daar de groeipotentie beperkt) en de sector consumptiegoederen (hoofdzakelijk vanwege de relatief hoge waardering). Obligatievooruitzichten verslechteren verder in 2014 We verwachten een stabilisatie van de obligatierendementen gedurende de rest van dit jaar op circa 3% en 2% (voor respectievelijk Amerikaanse en Duitse 10-jaars staatsobligaties). Omdat we voor volgend jaar verdere koersdaling van deze obligaties voorzien, handhaven we onze forse onderweging van obligaties in het algemeen en van staatsobligaties in het bijzonder. In deze laatste categorie zoeken we het rendement vooral in de liquide Italiaanse en Spaanse markten. Het renteverschil tussen bedrijfsobligaties en staatsobligaties is recentelijk iets opgelopen. Daarom is er op dit moment geen reden om de positie verder af te bouwen en handhaven we het resterende overwogen belang tot de verschillen verder zijn afgenomen. Voorts blijven we overwogen in high-yield obligaties als uitvloeisel van een beperkt aanbod en een verbetering van de positie van bedrijven. Hedgefunds, grondstoffen en vastgoed We handhaven een overwogen positie in hedgefunds in de meer defensieve profielen, omdat ze daarin een goed alternatief zijn voor obligaties. In de meer offensieve profielen blijven we onderwogen, omdat we daar willen profiteren van de betere vooruitzichten voor aandelen. In de meer neutrale profielen handhaven we een neutraal belang in hedgefunds. De prijzen van veel grondstoffen zijn recentelijk gestegen door de verbeterde economische vooruitzichten en de onrust in het Midden Oosten. Op de middellange termijn handhaven we onze neutrale opinie bij iets lagere prijzen. Vastgoed heeft de afgelopen maanden slecht gepresteerd, vooral in de Verenigde Staten als gevolg van de gestegen rente. Wij hanteren voor vastgoed een neutrale weging. De oplopende rente is weliswaar niet positief voor vastgoed, maar vastgoed kan ook profiteren van een aantrekkende wereldeconomie. pagina > 5

8 Algemene Disclaimer De in dit document aangeboden informatie is opgesteld door Vermogensadvies en Vermogensbeheer Nederland van ABN AMRO Bank N.V. ( ABN AMRO ) en is bedoeld als informatie in algemene zin en is niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. De informatie mag daarom nadrukkelijk niet beschouwd worden als een advies of als een voorstel of aanbod tot 1) het kopen van beleggingsproducten en/of 2) het afnemen van beleggingsdiensten noch als een beleggingsadvies. Beslissingen op basis van de informatie uit dit document zijn voor uw eigen rekening en risico. De informatie en voorwaarden die van toepassing zijn op door ABN AMRO aangeboden beleggingsproducten en beleggingsdiensten verleend door ABN AMRO kunt u vinden in de Voorwaarden Beleggen ABN AMRO die verkrijgbaar zijn via Hoewel ABN AMRO tracht juiste, volledige en actuele informatie uit betrouwbaar geachte bronnen aan te bieden, verstrekt ABN AMRO expliciet noch impliciet enige garantie dat de aangeboden informatie in dit document juist, volledig of actueel is. ABN AMRO aanvaardt geen aansprakelijkheid voor druk- en zetfouten. De in dit document opgenomen informatie kan worden gewijzigd zonder voorafgaand bericht. ABN AMRO is niet verplicht de hierin opgenomen informatie te actualiseren of te wijzigen. ABN AMRO en/ of haar agenten of onderaannemers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid ten aanzien van enige schade (met inbegrip van gederfde winst), die op enigerlei wijze voortvloeit uit de informatie die u in dit document wordt aangeboden of het gebruik daarvan. ABN AMRO, of de rechthebbende, behoudt alle rechten (waaronder auteursrechten, merkrechten, octrooien en andere intellectuele eigendomsrechten) met betrekking tot alle in dit document aangeboden informatie (waaronder alle teksten, grafisch materiaal en logo s). Het is niet toegestaan de informatie uit dit document te kopiëren of op enigerlei wijze openbaar te maken, te verspreiden of te vermenigvuldigen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ABN AMRO of rechtmatige toestemming van de rechthebbende. U mag de informatie in dit document wel afdrukken voor uw eigen persoonlijk gebruik. US Person Disclaimer ABN AMRO Bank N.V. ( ABN AMRO ) is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in respectievelijk de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934 en de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, noch in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika. Tenzij zich op grond van de hiervoor genoemde wetten een uitzondering voordoet, is de beleggingsdienstverlening van ABN AMRO, inclusief (maar niet beperkt tot) de hierin omschreven beleggingsproducten en beleggingsdiensten, alsmede de advisering daaromtrent niet bestemd voor Amerikaanse ingezetenen ( US Persons in de zin van vorenbedoelde wet- en regelgeving). Dit document of kopieën daarvan mogen niet worden verzonden of meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan Amerikaanse ingezetenen. Onverminderd het voorgaande is het niet de intentie de in dit document beschreven beleggingsdiensten en/of beleggingsproducten te verkopen of te distribueren of aan te bieden aan personen in landen waar dat ABN AMRO op grond van enig wettelijk voorschrift niet is toegestaan. Een ieder die beschikt over dit document of kopieën daarvan dient zelf na te gaan of er wettelijke beperkingen bestaan tegen de openbaarmaking en verspreiding van dit document en/of het afnemen van de in dit document beschreven beleggingsdiensten en/of beleggingsproducten en zodanige beperkingen in acht te nemen. ABN AMRO is niet aansprakelijk voor schade als gevolg van beleggingdiensten en/of beleggingsproducten die in strijd met de hiervoor bedoelde beperkingen zijn afgenomen. Colofon Auteur: Ben Steinebach, Hoofd Beleggingsstrategie van ABN AMRO MeesPierson Heeft u nog vragen naar aanleiding van deze nieuwsbrief? Neem dan contact op met uw beleggingsadviseur of vermogensbeheerder.