beleggingsvisie Uiteenlopende economische ontwikkelingen De uitdaging De eurocrisis staat centraal

Transcriptie

1 beleggingsvisie December 2011 / Januari 2012 zeswekelijkse nieuwsbrief Uiteenlopende economische ontwikkelingen De schuldencrisis in Europa drukt de economische groei in het rood. Ook andere regio s, zoals de Verenigde Staten en Opkomende Markten, hebben daar last van. Voor 2012 gaan wij uit van een recessie in Europa en matige groei in de rest van de wereld. Mochten Europese politici geen oplossing weten te vinden, dan is zelfs een diepe recessie niet uitgesloten. Wij gaan daar overigens niet van uit. Marktomgeving > pagina 2 De uitdaging Financiële markten vertonen duidelijke sporen van risicomijdend gedrag van beleggers. Met name de obligatiemarkten zijn daardoor moeilijk te beoordelen. De status van veilige haven heeft Duitse en Nederlandse staatsleningen duur gemaakt. De breekbare stemming schept echter ook aantrekkelijke kansen voor beleggers, vooral in beleggingen die een contant rendement genereren dat is gebaseerd op stabiele kasstromen. Marktontwikkeling en Vooruitzichten > pagina 3 en 5 De eurocrisis staat centraal Politici bewegen langzaam maar zeker naar de volgende fase in de Europese eenwording. Het proces is echter langdurig en bestaat uit een groot aantal stappen. Intussen groeit de druk op de economie en blijven financiële markten onzeker..de mogelijke uitkomsten zijn sterk gepolariseerd tussen een positieve uitkomst van de Europese crisis en het scenario van een Europese chaos. Wij positioneren ons daarom defensiever in ons beleggingsbeleid om het risico te verminderen. Special > pagina 4

2 marktomgeving Het jaar 2012 kan een jaar worden van monumentale veranderingen. Overheidstekorten in de VS en Europa moeten onder controle worden gebracht en de Europese Unie staat voor de uitdaging om haar toekomst veilig te stellen. Er komen in meerdere landen verkiezingen aan. Banken staan voor de grote opgave om hun balans te versterken. Centraal in deze woelige periode staat de vraag of de eurozone, en de euro als haar gemeenschappelijke munt, zal overleven. Wereldeconomie onder druk door Europa Het uitblijven van een definitieve doorbraak in de eurocrisis begint duidelijk door te werken in de reële economie. Europa is in het vierde kwartaal wellicht in een recessie beland, al staat Duitsland er nog wel iets beter voor. De groei wordt langs twee kanten door de schuldenproblematiek belemmerd. In de eerste plaats wordt het vertrouwen van bedrijven en consumenten geschaad. Hierdoor worden investeringen en consumptie uitgesteld. In de tweede plaats bevinden banken zich in een netelige situatie. Zij moeten aan hogere kapitaalseisen gaan voldoen. Tegelijkertijd lijden zij als belangrijkste financier van de nationale overheden vaak aanzienlijke verliezen op hun portefeuille met staatsobligaties. We zien nu dat banken terughoudend worden met kredietverlening, waardoor de economie wordt afgeremd. Ondernemersvertrouwen in de Eurozone is in gevaarlijk gebied beland Index: 50 = groei noch krimp Verenigde Staten Eurozone China Bron: Datastream In de eurozone duidt het sterk afgenomen ondernemersvertrouwen op een krimp van de economie in de komende maanden. In de VS en China zijn de groeiverwachtingen nog wel positief. Opkomende landen zoals China en Brazilië hebben bovendien zoveel financiële middelen beschikbaar, dat zij een te sterke afkoeling van hun economie gemakkelijk kunnen opvangen. Wij gaan ervan uit dat de Europese economie in 2012 met 0,8% zal krimpen. Voor de VS en opkomende markten blijven de groeicijfers positief, maar naarmate de crisis in Europa langer duurt zullen ook andere regio s in de wereld daar meer hinder van ondervinden. Rente blijft laag De centrale banken in zowel de VS als Europa hebben voor enkele jaren onbeperkte liquiditeit beschikbaar gesteld aan banken. Dat is een aanwijzing dat de geldmarktrente voorlopig zeer laag zal blijven. Op de kapitaalmarkten zijn de renteverschillen tussen sterke en zwakkere landen tot recordhoogte gestegen. De zeer lage obligatierentes in Duitsland en ook Nederland die daarvan het gevolg zijn, zijn op langere termijn niet houdbaar.

3 marktontwikkelingen Sinds de dieptepunten van augustus is er op de internationale aandelenmarkten enig herstel opgetreden. Dat is echter niet gepaard gegaan met een terugkeer van vertrouwen. De stemming onder beleggers wisselt voortdurend. De voortslepende schuldencrisis in Europa is daarvoor een belangrijke factor, maar ook het schuldenplafond van de Amerikaanse overheid en de zorg over een terugval van de wereldeconomie spelen beleggers parten. Hoop en vrees bepalen de gemoedsrust. Op de obligatiemarkten speelt de risicoaversie van beleggers hoog op. Staatsleningen van landen die door beleggers als risicovol worden beschouwd en obligaties van banken worden op grote schaal aangeboden. Duitse Bunds, met in hun kielzog de Nederlandse staatsleningen, hebben de status gekregen van veilige havens en zijn in al dit geweld juist duur geworden. De risicopremie die beleggers betalen voor het aanhouden van deze laatstgenoemde leningen kan echter ook weer snel omslaan, bijvoorbeeld als er uitzicht komt op een duurzame oplossing voor de schuldencrisis. Ook een lagere beoordeling door de kredietbureaus hangt in de lucht. Schuldreductie door overheden drukt op de economische groei en werkt deflatie in de hand. Centrale banken in de VS, het Verenigd Koninkrijk en Japan voeren een beleid van kwantitatieve verruiming om hun economieën gaande te houden. Dit leidt ertoe dat rentestanden voor langere tijd zeer laag zullen blijven. Bedrijfsobligaties zijn relatief aantrekkelijk. Uit zorgen over een naderende recessie hebben veel beleggers ze van de hand gedaan. Gemiddeld valt er nu ongeveer 2% meer rendement te behalen met deze obligaties van investment grade kwaliteit dan met eersteklas staatsleningen. Bedrijven staan er gemiddeld gesproken gezien de hoge winstmarges en de sterke financiële posities goed voor. Maar het momentum in de winstontwikkeling is tanende en analisten stellen over een breed front hun winstverwachtingen naar beneden bij. Vooral bedrijven die te lijden hebben van de kwakkelende economieën in Europa zijn terughoudend met hun verwachtingen. Aandelen in de wereldwijde aandelenindex MSCI World worden momenteel verhandeld tegen minder dan 10 keer de verwachte winst per aandeel in Dat is ver beneden het historische gemiddelde. Vooral Europese aandelen lijken nu goedkoop. Toch zijn wij voorzichtig met het trekken van overhaaste conclusies. Hoewel bedrijfswinsten tot dusverre vrij goed op peil zijn gebleven, zijn de vooruitzichten aan het verminderen. De situatie is heel lastig in te schatten. Als de eurocrisis tot een oplossing komt, kan er heel snel een flink koersherstel voor aandelen optreden. Maar naarmate het langer duurt zakt de economie verder weg. Ook is de liquiditeitspositie van grote beleggers als banken en pensioenfondsen weinig hoopgevend. Aandelen in opkomende markten onderscheiden zich in het huidige klimaat niet wezenlijk van westerse aandelenmarkten, ondanks een belofte van hogere groei op de wat langere ter mijn. Andere beleggingen zoals vastgoed en grondstoffen ont trekken zich evenmin aan het moeizame beleggingsklimaat. De voortdurende risicoaversie heeft geleid tot een speurtocht van beleggers naar veilig geachte beleggingen. Goud, Duitse Bunds en Amerikaanse Treasuries, maar ook muntsoorten als de Zwitserse Frank en de Japanse Yen zijn daardoor bijzonder duur geworden. Wij vinden het riskant om nu nog in te zetten op deze uitwijkmogelijkheden, omdat alleen in een extreem scenario hier nog kansen liggen. In onze beleggingsaanpak geven wij de voorkeur aan het aanhouden van een ruime hoeveelheid contanten in de thuisvaluta. Dat heeft bovendien tot voordeel dat de belegger snel kan inspelen op wijzigende omstandigheden.

4 special Extra rendementen op 10-jaars staatsobligaties t.o.v. Duitse Bunds Vooruitgang in de eurozone De schuldencrisis in de eurozone beheerst al maanden de stemming op de financiële markten. De EU-top van 8 en 9 december in Brussel heeft in dat opzicht een aantal belangrijke resultaten opgeleverd. Zo hebben de 17 eurolanden afgesproken dat zij met elkaar, en met de andere EU-landen die daaraan mee willen doen, een nieuw verdrag zullen opstellen waarin strikte begrotingsdiscipline en automatische sancties bij overtreding van de afspraken worden vastgelegd. Dit nieuwe verdrag moet uiterlijk eind maart 2012 een feit zijn. Ook heeft de EU besloten om toe te werken naar gezamenlijk economisch beleid. Een verdere integratie in Europa is daarmee binnen bereik gekomen. Het European Stability Mechanism (ESM) moet in juli 2012 van start gaan. Het fonds krijgt als opvolger van het EFSF een omvang van 500 miljard euro, waarmee landen kunnen worden geholpen die problemen ondervinden bij de financiering van hun begroting. Europa zal verder een bedrag van 200 miljard euro uitlenen aan het IMF, dat daarmee kan helpen om de crisis te bestrijden. Tot slot zijn de regels rondom private sector involvement versoepeld, zodat het gevaar wordt verminderd dat de schuldencrisis overslaat naar andere landen in de eurozone. Toch blijven er belangrijke vragen over. Zo zijn er geen afspraken gemaakt hoe de economische groei in Europa kan worden aangezwengeld. Verder kan de financiering van banken en overheden in de eurozone verder in de knel komen. De rol van de Europese Centrale Bank wordt veel besproken, maar haar nieuwe bestuursvoorzitter Mario Draghi heeft duidelijk gemaakt dat niet de bank maar de politiek de problemen moet oplossen apr jul okt 2011 april jul okt Griekenland Ierland Portugal Spanje Italië België Bron: Datastream De schuldencrisis in de eurozone nam in de afgelopen maanden steeds grotere vormen aan. Zelfs sterk geachte landen zoals Frankrijk en België werden geconfronteerd met oplopende renteverschillen ten opzichte van Duitsland. Het besmettingsgevaar sloeg duidelijk toe. Maar op de jongste EU-top zijn afspraken gemaakt over private sector involvement die erop zijn gericht om verdere besmetting tegen te gaan. De 27 EU-landen hebben niet allemaal de euro ingevoerd als munt: Wij hebben het vaste vertrouwen dat dat ook gaat gebeuren, en dat de euro niet uit elkaar zal vallen. Er is simpelweg geen goed alternatief. Maar het is een proces van stappen, en bij de laatste stap zijn we nog niet aangekomen. Bron: Datastream de 17 lidstaten die de euro voeren als munt eenheid 8 lidstaten die zich hebben verplicht om later de euro in te voeren 2 lidstaten die een opt-out hebben bedongen om de euro in te voeren landen die de euro voeren zonder lid te zijn van de EU.

5 de uitdaging aangaan vooruitzichten In de huidige omstandigheden hebben wij in het algemeen een sterke voorkeur voor beleggingen met een aantrekkelijk direct rendement dat is gebaseerd op stabiele kasstromen. Deze beleggingen kunnen vooral worden gevonden in bedrijfsobligaties, aandelen met een stabiel dividendrendement, en sommige vastgoedbeleggingen van goede kwaliteit. Obligaties - Onderwogen Wij geven er de voorkeur aan om naast Nederlandse en Duitse staats leningen ook andere obligatiecategorieën in de portefeuille aan te houden. In de overheidshoek kan gedacht worden aan semi-overheid en supranationals, maar ook aan inflatie gerelateerde staatsleningen die relatief goedkoop zijn ge worden. Staatsleningen uit de Europese periferie zouden wij mijden. Aantrekkelijke rendementen zijn te behalen met bedrijfsobligaties van goede kwaliteit. Een waarschuwing is op zijn plaats voor achtergestelde leningen van banken, omdat de sector op grote schaal moet herkapitaliseren. Tactische Asset Allocatie: Portefeuillemodel I II III IV V VI Tactische Asset Allocatie Aandelen Onroerend Goed Obligaties Liquiditeiten Ook high yield obligaties zijn riskant, doordat bedrijven met een zwakkebalans in de problemen kunnen komen door de krapte op de kredietmarkten. Obligaties van overheden in op komende markten hebben te lijden onder de uitstroom van kapitaal telkens wanneer de spanning op financiële markten weer toeneemt. Aandelen - Onderwogen In termen van waardering lijken aandelen momenteel zeer aantrekkelijk. Maar voor een substantieel beursherstel is een terugkeer nodig naar meer normale waarderingsniveaus uit het verleden, een ontwikkeling die wij niet verwachten zolang winstmarges verder onder druk komen en grote internationale beleggers risicoavers opereren. Daarom is het aanhouden van de aandelenportefeuille op langere termijn zeer kansrijk, maar zouden we op korte termijn behoedzaam beleggen. Ons sectorbeleid is defensief ingericht, met overwegingen voor de sectoren als Gezondheidszorg, Telecom en Consumentenproducten en onderwegingen voor Financiële Waarden en Industrie. Regionaal hebben wij een voorkeur voor de VS als grote liquide markt, en voor de groeimarkten in Azië en Latijns-Amerika. Europa en Japan zijn onderwogen. Vastgoed Neutraal Vastgoed is meestal niet zo interessant in een periode van neergaande conjunctuur. Maar inmiddels zitten we al een aan tal jaren met stagnerende vastgoedmarkten en zijn steeds meer beleggers bereid om in kwalitatief sterk vastgoed met aantrekkelijke huuropbrengsten te stappen.

6 Algemene Disclaimer De in dit document aangeboden informatie is opgesteld door ABN AMRO Bank N.V. ( ABN AMRO ) en is bedoeld als informatie in algemene zin en is niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. De informatie mag daarom nadrukkelijk niet beschouwd worden als een advies of als een voorstel of aanbod tot 1) het aankopen of verhandelen van financiële instrumenten en/of 2) het afnemen van beleggingsdiensten noch als een beleggingsadvies. Beslissingen op basis van de informatie uit dit document zijn voor uw eigen rekening en risico. De informatie en de voorwaarden die van toepassing zijn op door ABN AMRO aangeboden financiële instrumenten en beleggingsdiensten verleend door ABN AMRO kunt u vinden in de Voorwaarden Effectendienstverlening ABN AMRO en het Informatieblad Effectendienstverlening ABN AMRO die verkrijgbaar zijn via Hoewel ABN AMRO tracht juiste, volledige en actuele informatie uit betrouwbaar geachte bronnen aan te bieden, verstrekt ABN AMRO expliciet noch impliciet enige garantie dat de aangeboden informatie in dit document juist, volledig of actueel is. ABN AMRO aanvaardt geen aansprakelijkheid voor druk- en zetfouten. De in dit document opgenomen informatie kan worden gewijzigd zonder voorafgaand bericht. ABN AMRO is niet verplicht de hierin opgenomen informatie te actualiseren of te wijzigen. ABN AMRO en/of haar agenten of onderaannemers aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid ten aanzien van enige schade (met inbegrip van gederfde winst), die op enigerlei wijze voortvloeit uit de informatie die u in dit document wordt aangeboden of het gebruik daarvan. ABN AMRO, of de rechthebbende, behoudt alle rechten (waaronder auteursrechten, merkrechten, octrooien en andere intellectuele eigendomsrechten) met betrekking tot alle in dit document aangeboden informatie (waaronder alle teksten, grafisch materiaal en logo s). Het is niet toegestaan de informatie uit dit document te kopiëren of op enigerlei wijze openbaar te maken, te verspreiden of te vermenigvuldigen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van ABN AMRO of rechtmatige toestemming van de rechthewbbende. U mag de informatie in dit document wel afdrukken voor uw eigen persoonlijk gebruik. US Person Disclaimer Beleggen ABN AMRO Bank N.V. ( ABN AMRO ) is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in respectievelijk de Amerikaanse Securities Exchange Act van 1934 en de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, noch in de zin van andere toepasselijke wet- en regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika. Tenzij zich op grond van de hiervoor genoemde wetten een uitzondering voordoet, is de effectendienstverlening van ABN AMRO inclusief (maar niet beperkt tot) de hierin omschreven producten en diensten, alsmede de advisering daaromtrent niet bestemd voor Amerikaanse ingezetenen ( US Persons in de zin van vorenbedoelde wet- en regelgeving). Dit document of kopieën daarvan mogen niet worden verzonden of meegebracht naar de Verenigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan Amerikaanse ingezetenen. Onverminderd het voorgaande is het niet de intentie de in dit document beschreven diensten en/of producten te verkopen of te distribueren of aan te bieden aan personen in landen waar dat ABN AMRO op grond van enig wettelijk voorschrift niet is toegestaan. Een ieder die beschikt over dit document of kopieën daarvan dient zelf na te gaan of er wettelijke beperkingen bestaan tegen de openbaarmaking en verspreiding van dit document en/of het afnemen van de in dit document beschreven diensten en/of producten en zodanige beperkingen in acht te nemen. ABN AMRO is niet aansprakelijk voor schade als gevolg van diensten en/of producten die in strijd met de hiervoor bedoelde beperkingen zijn afgenomen.