ELECTRONIC DATA INTERCHANGE (EDI) EN HET VERMÖGENSRECHT MR. R.E. VAN ESCH

Transcriptie

1 ELECTRONIC DATA INTERCHANGE (EDI) EN HET VERMÖGENSRECHT DOOR MR. R.E. VAN ESCH Serie Onderneming en Recht deel 14 W.E.J. TJEENK WILLINK 1999

2 INHOUDSOPGAVE Lijst van afkortingen XV Hoofdstuk 1 Inleiding en probleemstelling Informatie-en communicatietechnologie (ICT) ICT en recht Inleiding Vraagstelling Rapport Commissie Franken II Productie ICT Maatschappelijke gevolgen ICT-gebruik Voorstellen van de Commissie Franken II en vervolg Juridisch instrumentarium sinds Rapport Commissie Franken II Probleemstelling Plan van aanpak 10 Hoofdstuk 2 Enige opmerkingen over EDI Het begrip Electronic Data Interchange Relatie tussen EDI en Electronic Commerce EDI-berichten Hetbericht Standaardisatie UN/EDIFACT UN/EDIFACT: structurering en normering Hetvrije-tekstveld Het EDI-systeem Inleiding Apparatuur Programmatuur EDI-programmatuur Communicatieprogrammatuur Telecommunicatievoorzieningen Zelfhandelend EDI-systeem 25 vn

3 2.5 De uitwisseling Inleiding Het transport over telecommunicatienetwerken Het Value Added Network Voordelen en nadelen EDI 29 Hoofdstuk 3 Rechtsvragen en onderzoeksthema's Inleiding Rechtsvragen met betrekking tot Boek 3 BW Rechtsvragen met betrekking tot Boek 5 BW Rechtsvragen met betrekking tot Boek 6 BW Rechtsvragen met betrekking tot Boek 7 BW Rechtsvragen met betrekking tot Boek 7A BW Rubricering van rechtsvragen naar onderwerp Vermogensrechtelijke rechtshandelingen met behulp van een zelfhandelend EDI-systeem Vorm Overige rechtsvragen Behandeling onderzoeksthema's 42 Hoofdstuk 4 Zelfhandelende EDI-systemen en rechtshandelingen Inleiding De rechtshandeling Inleiding De vertegenwoordigingstheorie De theorie van de geprogrammeerde wil De theorie van de algemene wil De theorie van de raamovereenkomst Eigen standpunt Conclusie Geestelijke stoornis en handelingsonbekwaamheid Inleiding Geestelijke stoornis Handelingsonbekwaamheid 56 VHI

4 4.3.4 Conclusie Bescherming vertrouwen ontvanger Inleiding De tot de ontvanger gerichte verklaring van een bepaalde strekking De redelijke uitleg van de verklaring Conclusie Rechtsgevolgen rechtshandeling Inleiding Conclusie Bescherming van het vertrouwen van derden Inleiding Het aannemen van het ontstaan, bestaan of tenietgaan van een rechtsverhouding De redelijke uitleg van de verklaring Het handelen op grond van het vertrouwen Conclusie Rechtshandelingen in strijd met de goede zeden, de openbare orde of de wet Inleiding Rechtshandelingen in strijd met de goede zeden Inhoud in strijd met de goede zeden Inhoud in strijd met de wet Strekking in strijd met de wet Rechtshandelingen in strijd met de openbare orde Rechtshandelingen in strijd met een dwingende wetsbepaling Conclusie Wilsgebreken Inleiding Bedreiging Bedrog Misbruik van omstandigheden Dwaling Inleiding Onjuiste voorstelling van zaken Inlichting wederpartij Zwijgen wederpartij Wederzijdse dwaling 86 IX

5 Uitzonderingen Conclusie Pauliana Pauliana Conclusie Conclusies 90 Hoofdstuk 5 De werking van een EDI-bericht Inleiding Werking van een EDI-bericht Inleiding De verklaring bereikt de geadresseerde niet of niet tijdig De wettelijke regeling Het begrip 'bereiken' bij gebruik van EDI Handelingen van de geadresseerde Handeling van persoon voor wie de geadresseerde aansprakelijk is Overige omstandigheden De ontvangstbevestiging Tardieve aanvaarding van een aanbod Intrekking van een verklaring De geadresseerde ontvangt een van inhoud veranderde verklaring Inleiding De wettelijke regeling Voor overbrenging aangewezen persoon of middel Voorgeschreven wijze van overbrenging Het vervallen van een EDI-aanbod Inleiding EDI-aanbod Conclusies

6 Hoofdstuk 6 De elektronische handtekening Inleiding 6.2 Klassieke handtekening Kenmerken klassieke handtekening Functies Identificatie Vaststellen authenticiteit Wilsuiting Bevoegdheid Ontvangstbevestiging Origineel Waarborgen tegen overijling Elektronische handtekeningen Biometrische handtekeningen Code Encryptie 6.4 Functionele equivalentie elektronische handtekening Identificatie Vaststellen authenticiteit Wilsuiting Bevoegdheid Ontvangstbevestiging Origineel Waarborgen tegen overijling Conclusie 6.5 Juridische gelijkstelling Rechtspraak Literatuur Eigen mening Methoden van gelijkstelling Wetgeving Generieke aanpassing wetgeving Aanpassing specifieke wettelijke bepalingen Tendensen ten aanzien van wetgeving Rechtspraak 6.6 Misbruik van een elektronische handtekening 6.7 Conclusies XI

7 Hoofdstuk 7 Geschritten Inleiding 7.2 Geschrift Kenmerken van een geschrift Functies van het geschrift Bescherming van een partij Raadpleging Voorkomen van fraude Bewijsmiddel Het EDI-bericht Functionele equivalentie EDI-bericht Bescherming van een partij Raadpleging Voorkomen van fraude Bewijsmiddel Conclusies Juridische gelijkstelling Rechtspraak Wetgeving Literatuur Eigen mening Methoden van gelijkstelling Wetgeving Generieke wetgeving Aanpassing specifieke wettelijke bepalingen Tendensen ten aanzien van wetgeving Rechtspraak Conclusies Hoofdstuk 8 Algemene voorwaarden Inleiding De incorporatie van algemene voorwaarden bij EDI Toepasselijkheid van afdeling BW Gebondenheid Inleiding Aanvaarding complex van algemene voorwaarden 206 XII

8 8.4.3 Conflicterende algemene voorwaarden 8.5 Onredelijke bezwarendheid Inleiding Door middel van EDI bedongen algemene voorwaarden 8.6 Informatieplicht gebruiker Inleiding De informatieplicht en EDI De transparantieverplichting 8.7 Interchange agreements 8.8 Conclusies Hoofdstuk 9 Conclusies en aanbevelingen Inleiding Rechtshandelingen door middel van EDI Werking van EDI-berichten en vervallen van een EDI-aanbod Geschrift en handtekening Algemene voorwaarden 232 Summary 235 Geraadpleegde en verkort aangehaalde literatuur 245 Trefwoordenregister 261 XIH