1. Vermogens- en handelsrecht voor het digitale tijdperk Juridische aspecten van communicatie langs elektronische weg in het handelsrecht/13

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Voorwoord/11 1. Vermogens- en handelsrecht voor het digitale tijdperk Juridische aspecten van communicatie langs elektronische weg in het handelsrecht/ Onderzoeksobject/ Onderzoeksopzet /15 2. De verklaring langs elektronische weg / Inleiding/ Plan van behandeling / Regelgevend kader en probleemstelling / De werking van een verklaring / De werking van een verklaring: de ontvangsttheorie van art. 3:37 lid 3 BW in kort bestek/ De ontvangsttheorie van art. 3:37 lid 3 BW en elektronische berichtgeving / Nuancering van de mailboxontvangsttheorie / Nuanceringen van de mailboxontvangsttheorie aan de hand van art. 3:37 lid 3 BW/ Nuanceringen op de ontvangsttheorie: drie ficties / Eerste nuancering: eigen handeling van de geadresseerde / Tweede nuancering: handeling van personen voor wie de geadresseerde aansprakelijk is / Derde nuancering: omstandigheden omtrent de persoon van de geadresseerde / Onjuiste overbrenging van de elektronische verklaring / Correcties op de nuanceringen van de zuivere mailboxontvangsttheorie / De elektronische verklaring inhoudende een aanvaarding / Bewijslastverdeling tussen verzender en geadresseerde ter zake van de ontvangst / Art. 6:227c lid 3 BW / Ontvangst volgens art. 6:227c lid 3 BW: de regeling / Toegankelijkheidstheorie: mailboxontvangsttheorie of computerontvangsttheorie / De verhouding tussen art. 3:37 lid 3 BW en art. 6:227c lid 3 BW/ De bewijslast van de werking van een elektronische verklaring in het algemeen / Conclusie / 57

2 3. Elektronisch overeenkomstenrecht / Inleiding / Hoe schriftelijk is elektronisch? / Algemeen regelgevend kader en het elektronische overeenkomstenrecht / Kan aan een wettelijk schriftelijkheidsvereiste ook langs elektronische weg voldaan worden? / De totstandkoming van een elektronische overeenkomst / De totstandkoming van de e-overeenkomst: aanbod en uitnodiging tot het doen van een aanbod: introductie / De totstandkoming van de overeenkomst langs elektronische weg: nationaal recht / De totstandkoming van de elektronische overeenkomst: gelijkstelling elektronisch aan schriftelijk / De kwalificatie van een elektronische verklaring als een aanbod of een uitnodiging tot het doen van een aanbod / Een elektronische advertentie in verhouding tot een aanbod in webwinkel / Het moment waarop een aanbod is gedaan / Aanbod via individueel communicatiemiddel of aanbod via website / Geldigheidsduur van elektronisch aanbod: wettelijk geregeld? / Is een elektronisch aanbod te kwalificeren als mondeling of schriftelijk? / Het elektronische aanbod gekwalificeerd als aanbod sui generis / Uitzonderingen op de gelijkstelling van de elektronische vorm aan de schriftelijke bij de totstandkoming van overeenkomsten / De elektronische akte / Beëindiging van een overeenkomst langs elektronische weg / De elektronische ontbindingsverklaring / Ontbinding na ingebrekestelling / De elektronische ingebrekestelling in verhouding tot de Aanpassingswet richtlijn inzake elektronische handel / Functie van de ingebrekestelling / Vormvrijheid van de vernietigingsverklaring / Verjaring/ Dient het gebruik van elektronische communicatie altijd wettelijk mogelijk gemaakt te worden? / Conclusie / Elektronisch handelsrecht en algemene voorwaarden / Inleiding/ Plan van behandeling / Elektronische algemene voorwaarden / Toepasselijkheid van elektronische algemene voorwaarden / Primaire mogelijkheid vervulling informatieplicht / Elektronische terbeschikkingstelling volgens art. 6:234 lid 1 sub c BW als redelijke mogelijkheid / Het limitatieve karaktervan art. 6:234 lid 1 sub c BW: extern en intern / Art. 6:234 lid 1 sub c BW en de uitzonderingen van het arrest Geurtzen/Kampstaal/119

3 4.3.4 Terbeschikkingstelling langs elektronische weg in de praktijk: de systematiek van art. 6:234 lid 1 sub c BW/ De primaire mogelijkheid tot kennisneming ex art. 6:234 lid 3 sub c BW: terbeschikkingstelling langs elektronische weg via een hyperlink / Het gebruik van een hyperlink op een webpagina / Het gebruik van een hyperlink in een bericht / De mogelijkheid om algemene voorwaarden op te slaan / Toegankelijkheid van de algemene voorwaarden / Subsidiaire mogelijkheid vervulling informatieplicht / De subsidiaire mogelijkheid van art. 6:234 lid 1 sub c BW: bekendmaking / De subsidiaire mogelijkheid ex art. 6:234 lid 1 sub c BW: aanbod van toezending / Leesbaarheid en taal van de algemene voorwaarden / Uitsluiting van grote ondernemers ex art. 6:235 BW/ Elektronische communicatie in algemene voorwaarden / Elektronische communicatie in algemene voorwaarden: , elektronische handtekening en de adresclausule. Art. 6:236 sub 1 BWjo. art. 6:237 sub m BW/ Opzegging per / Conclusie / Elektronisch verzekeringsrecht / Inleiding/ Plan van behandeling / Regelgevend kader / De totstandkoming / De totstandkoming van de verzekeringsovereenkomst / Niet-constitutieve wettelijke vereisten met betrekking tot de totstandkoming van een overeenkomst in algemene zin / Verzekeringsvoorwaarden als algemene voorwaarden / Elektronisch verzekeren / Mededelingen van de verzekeraar / Mededelingen van de verzekeraar in de zin van art. 7:933 BW / De vorm van de mededeling / Mededelingen van de verzekeraar langs elektronische weg: regel en uitzondering naar toekomstig recht / Het vereiste van expliciete instemming / Het elektronische adres/ Integrale gelijkstelling van de mogelijkheid van elektronische mededelingen aan die van schriftelijke / Elektronische polis / De elektronische polis: naar huidig recht? / De elektronische polis, de Richtlijn elektronische handel en de Richtlijn elektronische handtekeningen / Aanpassing van de huidige wetgeving: de elektronische polis / De toonderpolis / De elektronische toonderpolis en de elektronische orderpolis / De toonderpolis en het zaaksbegrip /167

4 5.5.3 Levering van het elektronische toonderpapier: houderschap / Conclusie / Elektronische documenten voor het vervoer van goederen over de weg en het water: de vrachtbrief en het cognossement / Inleiding/ Plan van behandeling / Functies van transportdocumenten: vrachtbrief en cognossement / Elektronische vrachtbrief/ De elektronische vrachtbrief/ Een elektronische vrachtbrief naar nationaal recht? / Elektronisch CMR / Het Verdrag betreffende de overeenkomst tot internationaal vervoer van goederen over de weg (CMR) / Elektronisch CMR: de opties / Additioneel protocol CMR: UNIDROIT/UNCITRAL / Voorwaarden elektronische vrachtbrief/ Elektronische vrachtbrief: authenticiteit / Toegankelijkheid van de elektronische vrachtbrief/ Integriteit van de elektronische vrachtbrief/ Overeenstemming tussen partijen over het gebruik van een elektronische vrachtbrief/ Papier nog nodig in de praktijk / Is een digitale vrachtbrief hetzelfde als een elektronische vrachtbrief? / Aanhangsels bij de elektronische vrachtbrief/ Andere elektronische communicatie dan de vrachtbrief onder de CMR / Techniek van regelgeving / Techniek van regelgeving van de elektronische vrachtbrief en communicatie langs elektronische weg / De elektronische vrachtbrief onder de CMNI: een korte vergelijking / De elektronische vrachtbrief onder de AUCMR: een korte vergelijking / Enkele slotoverwegingen ten aanzien van een additioneel protocol met betrekking tot de elektronische vrachtbrief en andere elektronische communicatie / Elektronische waardepapieren / Elektronische waardepapieren in het vervoerrecht: het cognossement / SeaDocs / CMI Rules / Bolero Bill of Lading / Elektronisch cognossement: ja of nee? / Het elektronische cognossement / Het elektronische cognossement naar nationaal recht / Het elektronische cognossement als zaak / Elektronische bezitsoverdracht zonder feitelijke elektronische machtsoverdracht / Concluderende opmerkingen / 204

5 7. Balans / De onderzoeksvragen / Elektronisch vermogens- en handelsrecht / Elektronisch vermogens- en handelsrecht: vorm of inhoud? / Elektronisch en schriftelijk: gelijkstelling in plaats van gelijkenis / Basisvoorwaarden voor communicatie langs elektronische weg / Functies van schriftelijkheid / Functies van schriftelijkheid in het overeenkomstenrecht / Functie van schriftelijkheid in het goederenrecht / Functionele gelijkwaardigheid / Functionele gelijkwaardigheid van elektronische en schriftelijke communicatie in het contractenrecht / Functionele gelijkwaardigheid van elektronische en schriftelijke communicatie in het goederenrecht / Functionele equivalentie: rechtszekerheid en handelsverkeer / Recht en techniek / Implementatie: de faciliterende rol van het (handels)recht / Technologieneutrale regelgeving: het streven naar technologievrij recht / Termijnvisie / Integrale aanpak techniekspecifieke wetgeving in het Burgerlijk Wetboek / Eindconclusies ten aanzien van materieel recht / Inleiding/ De elektronische verklaring / Het overeenkomstenrecht en communicatie langs elektronische weg / Algemene voorwaarden en communicatie langs elektronische weg / Het verzekeringsrecht en communicatie langs elektronische weg / Vervoerrecht en communicatie langs elektronische weg / Tot slot: elektronisch handelsrecht (e-handelsrecht) / 236 Summary/239 Literatuurlijst / 243 Jurisprudentieregister / 259 Trefwoordenregister / 261 Bijlage 1. Besluit regels verzending mededelingen langs elektronische weg / 263 Bijlage 2. Wetsvoorstel wijziging Rv en BW / 265