Uw reddingsboei bij tegenspoed

Transcriptie

1 Uw reddingsboei bij tegenspoed Bij een hypotheeklening hoort bijna altijd een schuldsaldoverzekering. Voor uw partner en uw erfgenamen moet die verzekering de last van de afbetaling wegnemen of fors verminderen als u vroegtijdig zou overlijden. Een goede makelaar kan u bij uw keuze helpen, maar met dit artikel weet u al in welke richting te zoeken. Vroeger moest u een schuldsaldoverzekering nemen om belastingvoordeel te kunnen puren uit uw hypotheeklening. Die regel is intussen al een tijdje afgeschaft, maar toch leggen de meeste kredietgevers nog zo'n verzekering op. Voor hen vormt ze een cruciale waarborg: als u zou overlijden nog vóór de lening is afbetaald, krijgen zij het geleende kapitaal meteen deels of helemaal terugbetaald van de verzekeraar. Ook voor uw partner of uw erfgenamen is die dekking belangrijk: bij uw vroegtijdige overlijden zullen zij van een zware financiele zorg verlost zijn. Bovendien kunt u met de premies vaak belastingvoordeel genieten. Wilt u onder de schuldsaldoverzekering uit om geen premie te moeten betalen, dan zal dat niet eenvoudig zijn. Maar met een groepsverzekering (via uw werkgever) kan het lukken. Dan kunt u de kredietgever vragen om de overlijdensdekking van die verzekering als waarborg te nemen. Dat biedt het voordeel dat er in principe geen medische formaliteiten meer te vervullen zijn. Wel kunt u aan dekking inboeten als u van job verandert. Hebt u geen groepsverzekering en evenmin een andere waarborg, dan zit er niets anders op dan op individuele basis een contract te sluiten. Maar welk? Veel zal afhangen van de premie die u moet betalen. Hoe wordt de premie bepaald? De premie voor een schuldsaldoverzekering hangt van veel factoren af. Uw hypotheeklening Hoe hoger het kapitaal dat u laat verzekeren, hoe hoger de premie. De premie stijgt wel niet altijd en niet overal evenredig met het kapitaal. Hoe hoger de intrestvoet en/of hoe langer de looptijd van de hypotheeklening, hoe hoger de premie bij eenzelfde verzekerd kapitaal. Uw overlijdensrisico Dit risico wordt door meerdere factoren beïnvloed: uw geslacht. Vrouwen zijn meestal goedkoper af dan mannen; uw leeftijd bij de ondertekening van het contract. Hoe ouder u bent, hoe hoger de premie. Volgens ons onderzoek betaalt een 40-jarige bij een lening over 20 jaar vaak zowat twee keer zoveel als een 30-jarige; het feit of u rookt of niet. Dit laat zich soms pas vanaf een bepaalde leeftijd of een bepaald kapitaal in het bedrag van de premie voelen. In de scenario's uit ons onderzoek betalen rokers bij sommige maatschappijen meer dan eens tot 50 % extra. Maar dat is verre van een algemene regel. Bij andere maatschappijen maakt het weinig uit of u rookt of niet; uw gezondheidstoestand. Soms hoeft u alleen een lijst met medische vragen in te vullen. In andere geval- BUDGET& RECHT mei / juni 2009 nr

2 BELASTINGVOORDEEL Als de premies van uw schuldsaldoverzekering recht geven op een belastingvoordeel, kan dat een mooie besparing opleveren. Er zijn drie mogelijkheden. Weet wel dat als de fiscus eenmaal belastingvoordeel aan de verzekering heeft toegekend, hij later, als het ooit tot een uitkering komt, een deel van de koek zal willen. Vandaar dat iemand die hoe dan ook geen belastingvoordeel kan genieten met zijn schuldsaldoverzekering, er goed aan doet om een zgn. niet-fiscale polis te vragen (zie ook "Een verzekering op twee hoofden"). Weet ook dat als u de premie eenmaal in uw belastingaangifte hebt opgenomen zonder dat ze fiscaal werd benut, een eventuele uitkering later toch zal worden belast. Aftrek voor de enige woning Sinds het inkomstenjaar 2005 geeft de som van enerzijds de intresten en de kapitaalaflossing van de hypotheeklening en anderzijds de premie van de schuldsaldoverzekering recht op een fiscale aftrek. De basisaftrek komt voor 2009 neer op maximaal per belastingplichtige, en daar komt de eerste tien jaar 690 bij (en nog eens 70 voor wie ten minste drie kinderen ten laste had op 1 januari na het leningsjaar). Deze aftrek brengt een besparing op berekend tegen de marginale aanslagvoet van de betrokkene, dus het tarief van toepassing op de hoogste schijf van de inkomsten. Belastingvermindering in het kader van het pensioensparen In dit kader kan elke belastingplichtige voor 2009 met maximaal 870 aanspraak maken op een belastingvermindering. De besparing komt neer op het bedrag van de premie vermenigvuldigd met de zgn. bijzondere gemiddelde aanslagvoet; dat is een speciaal soort aanslagvoet die tussen 30 % en 40 % ligt. Absolute voorwaarde is dat u dat jaar geen andere storting doet in het kader van het pensioensparen want u mag slechts één contract in uw belastingaangifte vermelden. Belastingvermindering voor de gewone levensverzekering In dit geval kan elke belastingplichtige voor 2009 met maximaal aanspraak maken op de belastingvermindering voor de gewone levensverzekering (of "langetermijnsparen" in het fiscaal jargon). De besparing wordt op dezelfde manier berekend als in het kader van het pensioensparen. Voor de precieze voorwaarden van de drie formules: zie onze Belastinggids na uw overlijden dus niet met geld over de brug komen. Uw partner of uw erfgenamen zullen de hypotheeklening dan toch zelf verder moeten afbetalen. Lees altijd goed het contract na en denk ook later aan deze uitsluitingen als u dit soort activiteiten bij gelegenheid, bv. op reis, zou willen beoefenen. De verzekeraars hebben overigens nog een aantal andere uitsluitingen in petto. De meest voorkomende zijn zelfmoord in het eerste jaar van het contract, een overlijden in een land in oorlog of een als gevaarlijk omschreven land, of een overlijden na betrokkenheid in rellen. Wat is het aanbod? Een blik op de tabel op blz. 32 laat meteen vermoeden dat er heel wat keuze is. En dan hebben we er nog maar een selectie in opgenomen. Spreiden in de tijd of niet? Ofwel betaalt u in één keer een grote premie. Ofwel spreidt u de betaling in de tijd. In het tweede geval betaalt u meestal jaar na jaar een constante premie over maximaal twee derde van de looptijd van de lening, bv. gedurende 13 jaar voor een lening over 20 jaar. Steeds meer verzekeraars bieden ook een korte duur van bv. twee of drie jaar aan. Nog een mogelijkheid is dat de premie elk jaar verandert en u betaalt zolang de lening loopt. De verzekeraar bepaalt dan voor elk jaar hoeveel risico hij loopt dat hij het verzekerde kapitaal zal moeten uitkeren, en legt jaar na jaar een nieuwe "risicopremie"vast. Doorgaans stijgt het bedrag de eerste jaren lichtjes en begint het iets voorbij halverwege de leenduur te zakken. len moet u zich door een arts laten onderzoeken. Soms komt er zelfs een specialist aan te pas. Hoe ouder u bent en hoe groter het verzekerde kapitaal, hoe strenger de medische formaliteiten. Dat checken van de gezondheid verklaart waarom het soms lang duurt alvorens de verzekering rond is. Weet dat een verzekeraar u zelfs kan weigeren. In een dergelijk geval zit er niets anders op dan op zoek te gaan naar een andere maatschappij; 30 BUDGET& RECHT mei / juni 2009 nr. 204 het beoefenen van gevaarlijke sporten. Sommige luchtsporten vinden nog gratie bij bepaalde verzekeraars (bv. deltavliegen, met een luchtballon varen, valschermspringen), al moet u daar vaak extra voor betalen. Maar andere sporten zoals diepzeeduiken, elastiekspringen en zweefvliegen worden veelal van dekking uitgesloten. Als die sporten uit den boze zijn voor uw verzekeraar en u bij een ervan het leven zou laten, zal de maatschappij Gegarandeerd of niet? Binnen elke formule hebt u vaak twee opties. Nu eens is het premiebedrag contractueel gegarandeerd en bent u zeker dat niet zal worden geraakt aan de aanvankelijke premie of aan het verzekerde kapitaal. Dan weer is de premie niet gegarandeerd en kan de verzekeraar zijn tarieven wijzigen als hij dat nodig acht, vaak na de eerste periode van drie jaar van de schuldsaldoverzekering,

3 bv. op basis van de evolutie van de sterftecijfers. Op onze vraag wat de verzekeraars effectief gingen doen na die eerste drie jaar, antwoordden sommige dat ze nog geen idee hadden. Ook al is de kans volgens ons momenteel klein dat de premie dan zal stijgen aangezien de Belgen steeds langer leven en de sterftecijfers dalen, toch zou het wenselijk zijn dat de mogelijke verhoging van de premie aan banden wordt gelegd door middel van een wettelijk maximum. Wat leert ons onderzoek? De verschillen tussen de premies van de diverse verzekeraars zijn enorm. Bovendien is het veelal moeilijk vergelijken met de risicopremies, die elk jaar veranderen. Weet echter dat de voordeligste risicopremies duurder zijn dan de voordeligste constante. EEN VERZEKERING OP TWEE HOOFDEN Traditioneel sluiten twee partners elk een schuldsaldoverzekering en betalen ze beiden premies. Bij voorkeur verzekeren ze zich elk voor 100 % van het geleende kapitaal. Als ze beiden tegelijk overlijden, bv. bij een ongeval, geldt dan wel een dekking van 200 %. Met de formule van de verzekering op twee hoofden zijn beide partners in één polis verzekerd. Als een van beide overlijdt, dus bij het eerste overlijden, wordt de volledige openstaande schuld terugbetaald (of een deel van de resterende schuld van het woonkrediet als de dekking minder bedroeg dan 100 %), en moet de overlevende partner de financiële lasten van de hypotheeklening niet meer (volledig) dragen. Vandaar dat we de risicopremies uit de tabel hebben weggelaten. Maar hoe maakt u verder uw keuze? Soms is er weinig of geen keuze > Lang niet alle verzekeraars bieden alle premieformules aan. Zo stelt KBC alleen gegarandeerde premies voor. > Vaak duwt de kredietgever bij wie u uw hypotheeklening sluit, u voor de schuldsaldoverzekering in de armen van een specifieke (bevriende) verzekeraar door u dan een korting op de intrestvoet van uw lening te beloven. En soms is hij zo gewiekst om te bepalen dat als u later alsnog van schuldsaldoverzekeraar zou veranderen, hij de intrestvoet van uw lening zal mogen optrekken! > Niet iedereen kan een eenmalige premie aan. Die weegt immers een stuk zwaarder op het budget dan een periodiek te betalen premie. > Of u vindt de eenmalige premie zelf maar niks omdat het zonde zou zijn Dat oogt veelbelovend. Maar u moet weten dat zo'n verzekering op twee hoofden geen belastingvermindering kan opleveren omdat ze niet mogelijk is via een zgn. fis caalc on trac t. Wanneer voordelig? Twee aparte schuldsaldoverzekeringen zijn gemiddeld zowat 10 tot 15 % duurder dan een verzekering op twee hoofden. Dat is echter buiten de fi scaliteit gerekend. De som van de twee premies uit het eerste scenario ligt na fi scaal voordeel én na belasting in principe lager dan de premie van een schuldsaldoverzekering op twee hoofden. Maar als de premies toch geen fi scaal voordeel opleveren, bv. omdat de fiscale maxima al zijn opgebruikt, is een schuldsaldoverzekering op twee hoofden een betere oplossing dan twee aparte polissen. Wet wijzigen! Wij vinden het niet logisch dat de formule op twee hoofden niet mogelijk is via een fi scaal contract. Wij vragen dat de wet wordt aangepast en die mogelijkheid openlaat. van het vele geld dat u in keer hebt betaald als u niet lang daarna de pijp aan Maarten zou geven > Sommigen tillen dan weer zwaar aan de vaste kosten die veel verzekeraars bij elke premiebetaling aanrekenen. Als u betaalt over twee derde of zelfs de hele duur van de hypotheeklening, dreigt u op het einde van de rit meer kosten te hebben betaald dan bij een eenmalige premie. De fiscus speelt een kapitale rol U hebt er alle belang bij om met de premies van de schuldsaldoverzekering belastingen uit te sparen en fiscaal het onderste uit de kan te halen. In het kaderstuk op blz. 30 vatten we de spelregels van elke formule samen. We geven u alvast deze tips mee. > Als u de lening op het einde van het jaar sluit, bent u met de schuldsaldoverzekering fiscaal het best af met een eenmalige premie die u inbrengt in het kader van de aftrek voor de enige woning. Dat jaar kunt u voor de lening immers sowieso slechts weinig intresten en kapitaalaflossing aftrekken. Als uw makelaar en de verzekeraar wat meewillen maar ze zijn daar niet allen toe bereid! kunt u het kapitaal desgewenst in twee delen splitsen: zo kunt u voor een deel een eenmalige premie betalen waarmee u het maximum aan belastingvoordeel binnenrijft (tot aan het maximum), en dan voor het saldo een periodiek te betalen premie nemen (waarvan het wellicht aangewezen is om ze in de belastingaangifte op te nemen in het kader van het pensioensparen; zie hierna). > Met een lening op een ander ogenblik gaat uw mogelijke belastingvoordeel in het kader van de aftrek voor de enige woning wellicht volledig aan de lening op. Vaak is dat al het geval met een lening van amper Dan haalt u beter op een andere manier voordeel uit de schuldsaldoverzekering. We geven u twee opties. Met een lening in het begin van het jaar kunt u dankzij een wettelijk achterpoortje alsnog belastingvoordeel genieten met bv. een eenmalige premie. U kunt die namelijk tegen, zeg maar, 15 juni betalen en toch het contract eind december van het vorige jaar laten aanvangen; men spreekt van een "retroactieve polis". Bouw wat marge in want de goedkeuring van een schuldsaldoverzekering vergt tijd. U moet de premie dan aangeven in het BUDGET& RECHT mei / juni 2009 nr

4 kader van de belastingvermindering voor de gewone levensverzekering. Let wel: de fiscus zal dat vanaf 2010 niet meer aanvaarden. Met een lening in het midden van het jaar kunt u belastingvoordeel genieten als u voor een periodieke constante premie kiest en die aangeeft in het kader van het pensioensparen. Mik daarbij op een bedrag waarmee u het maximum voor het pen sioensparen zo dicht mogelijk benadert. Concreet betaalt u dan een premie gedurende een beperkt aantal jaren, vaak twee tot vijf jaar. Let wel: dit voordeel is alleen DEKKING: 50 % OF 100 %? Vaak krijgen we van abonnees de vraag of het als koppel interessant kan zijn om een beperkte dekking te nemen in plaats van elk de volle 100 % te verzekeren. Als bv. elke partner de helft van het geleende bedrag op zijn hoofd laat verzekeren, kost de verzekering veelal slechts half zoveel. Natuurlijk valt ook de dekking op de helft terug. Als de ene partner dan overlijdt, worden de maandelijkse afbetalingen van de lening wel gehalveerd, maar de andere partner moet die met zijn of haar enige inkomen aflossen. Vaste uitgaven zoals die voor verwarming en elektriciteit of de kosten voor de opvoeding van de kinderen blijven (nagenoeg) dezelfde en moeten eveneens met dat ene inkomen worden betaald. Wij vinden het dan ook geen goed idee om op de kosten van de schuldsaldoverzekering te beknibbelen door een beperkte dekking te nemen. Maatschappij PREMIE VAN DE SCHULDSALDOVERZEKERING: VOORBEELDEN VOOR EEN 30-JARIGE NIET-ROKER, INCLUSIEF ALLE KOSTEN EN TAKSEN (op 2/3/2009) Voor een hypotheeklening van met constante maandelijkse afbetalingen tegen een intrestvoet van 5,50 %, gespreid over 20 jaar; man én vrouw elk voor 100 % verzekerd eenmalige premie jaarlijkse constante premie te betalen gedurende 13 jaar fi scaal geoptimaliseerde jaarlijkse constante premie van circa 850, te betalen gedurende enkele jaren (1) man vrouw man vrouw man vrouw Niet-gegarandeerde premies ALLIANZ 1 687, ,73 172,34 116,01 n.v.t. n.v.t. ARGENTA 1 709, ,80 164,87 107, , ,94 AXA 1 369,90 828,01 145,59 97, , ,99 CARDIF 1 431,08 859,22 147,32 94, , ,38 tarief voor niet-abonnees (2) 1 369,90 828,01 145,59 94, , ,99 gunsttarief voor abonnees (2) 1 284,81 772,77 137,49 87, DELTA LLOYD LIFE 1 589,99 951,26 159,80 100, , ,88 ERGO LIFE 1 600, ,09 151,61 100, , ,77 ETHIAS (3) 1 874, ,23 170,05 108,23 n.v.t. n.v.t. FEDERALE VERZEKERING n.v.t. n.v.t. 188,05 119,30 n.v.t. n.v.t. FIDEA 2 115, ,29 196,93 125,97 n.v.t. n.v.t. FORTIS 2 730, ,70 255,68 158,63 n.v.t. n.v.t. ING 2 486, ,95 n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. MERCATOR , ,90 157,40 104,31 754,48 146,63 NATIONALE SUISSE 1 485,13 907,58 151,42 98, , ,71 P&V 2 599, ,83 245,46 167, , ,12 ZA 1 464,91 988,02 154,41 109, , ,46 Gegarandeerde premies ALLIANZ 2 577, ,89 256,60 159,59 n.v.t. n.v.t. AXA 2 764, ,99 258,82 153, ,99 CARDIF 1 918, ,51 164,81 115, , ,89 tarief voor niet-abonnees (2) 1 918, ,51 164,81 115, , ,89 gunsttarief voor abonnees (2) 1 778, ,88 154,54 107, , ,09 DELTA LLOYD LIFE 2 604, ,53 240,20 142, , ,82 FEDERALE VERZEKERING 2 073, ,36 260,84 162,77 n.v.t. n.v.t. FIDEA 2 576, ,18 255,07 158,08 n.v.t. n.v.t. KBC - CBC 2 712, ,14 268,74 166,63 n.v.t. n.v.t. NATIONALE SUISSE 2 929, ,33 285,16 172,46 n.v.t. n.v.t. P&V 3 608, ,61 339,14 224, , ,78 (1) Met de bedoeling de premie fiscaal in te brengen in het kader van het pensioensparen. (2) Bij VDV Conseil zijn de offertes uitsluitend in het Frans. (3) De premies zijn die vanaf 1/5/2009 (en niet die op 2/3/2009). n.v.t.: niet van toepassing 32 BUDGET& RECHT mei / juni 2009 nr. 204

5 mogelijk als u datzelfde jaar, buiten de schuldsaldo verzekering om, niet stort voor het pensioensparen in het kader van een aanvullend pensioen, bv. voor een pensioenspaarfonds of een pensioenspaarverzekering. U bent normaal beter af met een niet-gegarandeerde premie Bij een en dezelfde verzekeraar is de niet-gegarandeerde premie in principe goedkoper dan de gegarandeerde. En de interessantste niet-gegarandeerde tarieven blijken in ons onderzoek goedkoper dan de laagste gegarandeerde tarieven: gemiddeld zo'n 30 %. Achter dit gemiddelde schuilen wel extremen: nu eens is er geen 10 % verschil tussen beide, dan weer is de gegarandeerde premie dubbel zo duur, afhankelijk van de parameters en de verzekeraar. Vraag steeds de twee premiebedragen bij de verzekeraar op en vraag tegelijk, uiteraard op papier, tot welk maximum de niet-gegarandeerde premie kan stijgen; soms blijft dat namelijk beperkt tot het tarief van de gegarandeerde premie. Beste Koop Er bestaan heel wat premieformules voor een schuldsaldoverzekering en u moet met tal van factoren rekening houden. Bijgevolg is het onmogelijk om voor elke persoon individueel te zeggen welke verzekeringsmaatschappij de Beste Koop is. Toch kunnen we enkele grote conclusies uit ons onderzoek trekken. Voor niet-gegarandeerde premies zijn in de meeste gevallen Cardif en AXA Beste Koop, gevolgd door ERGO Life (vooral niet-rokers) en daarna Nationale Suisse. Voor gegarandeerde premies is in principe Cardif de Beste Koop. Wilt u meer zekerheid, neem dan ook contact op met Argenta (vooral voor een verzekering op twee hoofden) en Delta Lloyd Normaliter zult u beter af zijn met een niet-gegarandeerde premie. Desondanks kunt u aan een gegarandeerde premie denken als het verschil met de niet-gegarandeerde vrij klein is (circa Life en Federale Verzekering (vooral voor gegarandeerde premies). Het is aangeraden om de zoektocht naar de meest voordelige schuldsaldoverzekering over te laten aan een goede makelaar. Vraag een offerte op papier met op zijn minst de premies van de bovenstaande maatschappijen, zowel de gegarandeerde als de niet-gegarandeerde. De ervaring leert ons dat een goede makelaar soms een korting in petto heeft. Zo kennen DefA Finance en VDV Conseil een korting toe aan de abonnees van Test-Aankoop. Aangezien zij evenwel niet met Argenta en Federale Verzekering werken, vraagt u bij die verzekeraars beter zelf de premie op. 10 %) of als u al veel risico loopt met uw lening, bv. omdat die een jaarlijks veranderlijke intrestvoet heeft zonder de mogelijkheid om bij een stijging van de intrestvoet de looptijd van de lening te verlengen, of omdat u dicht tegen uw maximale terugbetalingscapaciteit aan zit. Yves Evenepoel, Koen Van Neck en Roger Vanparys KOPPELVERKOOP HYPOTHEEKLENING EN SCHULDSALDOVERZEKERING Doorgaans probeert de kredietgever die u een hypotheeklening voorstelt, u tegelijk een schuldsaldoverzekering aan te praten en stelt hij u daarvoor vaak een specifi eke verzekeraar voor. Leg u daar niet zomaar bij neer. > Vraag een offerte voor een schuldsaldoverzekering bij onze Beste Koop. Als u daar een veel goedkopere premie kunt krijgen soms kunt u de helft goedkoper af zijn! toon de offerte dan aan de kredietgever bij wie u uw hypotheeklening wilt nemen en stel hem voor om het qua extra verzekeringen bij de lening te beperken tot de woningverzekering (voor zover die een aanvaardbare kwaliteit biedt tegen een redelijke premie). Met wat geluk zal hij dan niets afknabbelen van de korting op de intrestvoet die hij oorspronkelijk had beloofd. En intussen kunt u voor uw schuldsaldoverzekering een andere verzekeraar in de arm nemen, die voordeliger uitvalt voor u. > Lukt dat niet en "dwingt" de kredietgever u om bij hem of bij een bevriende verzekeraar een schuldsaldoverzekering te sluiten (omdat hij u anders geen lagere intrestvoet voor de hypotheeklening wil geven), dan kunt u de kosten alsnog binnen redelijke perken houden. Vraag namelijk om de dekking te beperken tot 50 % per hoofd; daarnaast kunt u dan nog een dekking van 50 % bij onze Beste Koop nemen. VOOR EEN PERSOONLIJKE BEREKENING > Op onze website vindt u als abonnee een rekenmodule om het totaalplaatje te becijferen van de kosten voor een hypotheeklening, met name hypotheeklening plus allerlei nevenproducten. Vergelijk de resultaten voor de diverse offertes die u in handen hebt. > Als abonnee van Test-Aankoop krijgt u exclusieve voordelen wanneer u een hypotheeklening sluit bij kredietmakelaar DefA Finance of VDV Conseil. Beide makelaars verbinden zich ertoe om, telkens als onze Beste Koop deel uitmaakt van hun aanbod, u daarbij zowel een interessante intrestvoet aan te bieden als een bijzonder voordeel en een minnelijke regeling in geval van geschil. Als de makelaar om een bepaalde reden toch niet in staat zou blijken om onze Beste Koop te bieden, moet hij u doorverwijzen naar die Beste Koop. BUDGET& RECHT mei / juni 2009 nr