Milieuhandhavingscollege

Transcriptie

1 Milieuhandhavingscollege Arrest MHHC-15/16-K6 van 2 april 2015 In de zaak van de STAD [ ] vertegenwoordigd door haar college van burgemeester en schepenen, met adres te [ ] hierna de verzoekende partij te noemen, tegen het VLAAMSE GEWEST, vertegenwoordigd door de Vlaamse Regering, voor en namens wie optreedt mr. Bart BRONDERS, advocaat, met kantoor te 8400 OOSTENDE, Archimedesstraat 7, bij wie keuze van woonplaats is gedaan, hierna de verwerende partij te noemen, ingeschreven in het register van de beroepen op 2 juli 2014 onder nummer 14/MHHC/53-M, MHHC-15/16-K6 2 april

2 heeft het Milieuhandhavingscollege het volgende overwogen: 1. Voorwerp van het beroep Het beroep is gericht tegen de beslissing 12/AMMC/123-M/SM van 15 mei Met deze beslissing legt de gewestelijke entiteit aan de verzoekende partij een alternatieve bestuurlijke geldboete op van 196 euro, vermeerderd met de opdeciemen die ten tijde van het plegen van de feiten van toepassing waren voor de strafrechtelijke geldboeten, aldus gebracht op euro dit wegens het ontbossen van een perceel gelegen te [ ], kadastraal bekend onder [ ], zonder het tijdig uitvoeren van de compenserende bebossing. 2. Verloop van de rechtspleging 2.1. Op 31 januari 2012 beslist de procureur des Konings te Tongeren om het milieumisdrijf niet strafrechtelijk te behandelen. Met een brief van 3 april 2012 brengt de gewestelijke entiteit de verzoekende partij op de hoogte van haar voornemen om een alternatieve bestuurlijke geldboete, al dan niet vergezeld van een voordeelontneming, op te leggen en nodigt zij de verzoekende partij uit om schriftelijk haar verweer mee te delen. Met een brief van 17 april 2012 bezorgt de verzoekende partij haar verweer aan de gewestelijke entiteit. Op 15 mei 2014 legt de gewestelijke entiteit de voormelde bestuurlijke geldboete op. De kennisgeving van deze beslissing aan de verzoekende partij gebeurt op 3 juni Met een aangetekende brief van 27 juni 2014 stelt de verzoekende partij beroep in tegen de beboetingsbeslissing. Het verzoekschrift bevat een inventaris van de overtuigingsstukken. De geïnventariseerde stukken zijn eraan toegevoegd. De verwerende partij dient op 14 juli 2014 bij de griffie een dossier in met een kopie van de bestreden beslissing en de stukken op grond waarvan de gewestelijke entiteit haar beslissing heeft genomen. De verwerende partij dient op 4 september 2014 een memorie van antwoord in. De verzoekende partij dient op 13 oktober 2014 een memorie van wederantwoord in. De verwerende partij dient op 4 november 2014 een laatste memorie in Bij beschikking 14/MHHC/53-M/B1 van 8 januari 2015 heeft de kamervoorzitter de behandeling van het beroep vastgesteld op de zitting van 12 februari De verzoekende partij, hoewel regelmatig opgeroepen, is op de zitting niet aanwezig, noch vertegenwoordigd. De verwerende partij is vertegenwoordigd door mr. Stijn VAN HULLE die optreedt loco mr. Bart BRONDERS, haar raadsman. Bestuursrechter Josef NIJS brengt verslag uit. De verwerende partijen wordt gehoord. MHHC-15/16-K6 2 april

3 De debatten worden gesloten en de zaak wordt voor uitspraak in beraad genomen. 3. Ontvankelijkheid Het beroep dat op 27 juni 2014 is ingediend met een aangetekende brief, is tijdig en regelmatig naar vorm. Er stellen zich geen problemen met betrekking tot andere aspecten van de ontvankelijkheid van het beroep en de verwerende partij werpt desbetreffend geen excepties op. Het beroep is ontvankelijk. 4. Feiten De feiten die relevant zijn voor de beoordeling van het voorliggend beroep kunnen als volgt worden samengevat Op 20 juli 2006 wordt aan de verzoekende partij een stedenbouwkundige vergunning tot ontbossing van een oppervlakte van m² verleend voor de uitvoering van wegenis- en rioleringswerken die zich situeren op een grondperceel gelegen aan de [ ], de [ ] en de [ ] te [ ], dit onder de voorwaarde van het uitvoeren van een compenserende bebossing van m², langsheen de [ ] te [ ]. Voor de overige ontboste oppervlakte van 637 m² heeft de verzoekende partij op 18 december 2006 een bosbehoudsbijdrage van 1.261, 26 euro betaald In het voorjaar van 2010 wordt door het Agentschap voor Natuur en Bos (hierna ANB) aan de verzoekende partij een brief gestuurd waarin gevraagd wordt om tegen uiterlijk 5 juni 2010 te laten weten of de compenserende bebossing effectief is uitgevoerd. Hierop wordt door de verzoekende partij niet gereageerd. Uit een terreincontrole op 12 mei 2011 van ANB blijkt dat de bebossing nog niet is uitgevoerd. Op 12 januari 2012 stelt een toezichthouder van ANB vast dat de bebossing nog steeds niet is uitgevoerd. De toezichthouder stelt proces-verbaal op Een kopie van dit proces-verbaal wordt ter kennisgeving toegestuurd aan de verzoekende partij. In een mailbericht van 20 februari 2012, in antwoord op deze kennisgeving, deelt de milieuambtenaar van de verzoekende partij onder meer mee: In het P.V. wordt verwezen op pag. 4 bovenaan dat er herhaalde terreincontroles zijn geweest en ook herinneringsberichten zijn verstuurd. Deze laatste zijn ons evenwel niet bekend, graag hadden wij een afschrift ontvangen van deze herinneringen. Behoudens onze vergissing werd er nooit een herinnering verstuurd en ontvangen wij direct een proces-verbaal. Wij zullen het nodige doen opdat de compenserende bebossing in het najaar wordt uitgevoerd. Het betreft in dit geval geen onwil maar wel een probleem van interne informatiedoorstroming tussen diensten waardoor het dossier van de bebossing niet werd opgestart Met een brief van 3 april 2012 geeft de gewestelijke entiteit aan de verzoekende partij kennis van de start van de procedure van de bestuurlijke beboeting. In haar schriftelijk verweer van 17 april 2012 laat de verzoekende partij onder meer weten: Naar aanleiding van vermelde aangelegenheid kunnen we u melden dat het niet bebossen van de percelen berust op een vergetelheid van onzentwege, dit tengevolge van een personeelswissel destijds. Wij hebben dit vastgesteld naar aanleiding van het PV opgesteld door ANB. Dienaangaande willen wij wel opmerken dat in het PV vermeld stond dat na verschillende aanmaningen er een PV werd opgesteld. Dit klopt niet, wij hebben nooit een schrijven ontvangen waarbij ons werd herinnerd aan deze verplichting, hetgeen nochtans de gangbare praktijk zou moeten zijn ( ). Inmiddels hebben we het nodige gedaan opdat de compensatie dit najaar kan uitgevoerd worden ( ). Indien we destijds een herinnering hadden MHHC-15/16-K6 2 april

4 ontvangen hadden wij vlugger kunnen het nodige kunnen doen en had er nooit een PV hoeven opgesteld te worden Uit navolgend mailverkeer tussen de gewestelijke entiteit en ANB blijkt dat in het najaar 2012 geen bosaanplanting is gebeurd doch dat deze pas is uitgevoerd in de periode februari maart Beoordeling 5.1. De gewestelijke entiteit kwalificeert de vastgestelde feiten als een milieumisdrijf overeenkomstig artikel , 2, van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid (hierna DABM), meer bepaald als een schending van artikel 8 van het besluit van de Vlaamse regering van 16 februari 2001 tot vaststelling van de nadere regels inzake compensatie van ontbossing en ontheffing van het verbod op ontbossing, welke bepaling onder meer voorschrijft dat de houder van een stedenbouwkundige vergunning tot ontbossing die aan de compensatieplicht onderworpen is, de compenserende bebossing moet uitvoeren binnen een periode van twee jaar die begint te lopen vanaf de datum waarop van de stedenbouwkundige vergunning gebruik mag gemaakt worden. Zij legt met toepassing van de artikelen tot en met DABM en artikel 76 van het besluit van de Vlaamse Regering van 12 december 2008 tot uitvoering van titel XVI DABM de voormelde alternatieve bestuurlijke geldboete en voordeelontneming op Met haar beroep beoogt de verzoekende partij de bestuurlijke geldboete te herleiden tot 0 of één symbolische euro. Het beroep steunt op volgende overwegingen: ( ) dat wat betreft de ernst van de feiten dient gewezen te worden op het feit dat de stad [ ] de bosbehoudsbijdrage heeft betaald; dat de boscompensatie ondertussen effectief werd uitgevoerd en dit voordat de beslissing van de bestuurlijke geldboete werd genomen; dat bijgevolg het doel van de opgelegde boscompensatie, nl. het uitvoeren van een compenserende bebossing van inheems loofhout ter vervanging van het gekapte dennenbos, werd bereikt; dat de feiten bijgevolg onvoldoende ernstig zijn om gesanctioneerd te worden met een bestuurlijke geldboete en/of dat de feiten voldoende aanleiding geven om de bestuurlijke geldboete te herleiden tot 0 of één symbolische euro. ( ) dat wat betreft de frequentie van de feiten dient opgemerkt te worden dat de stad [ ] geen eerdere vergelijkbare feiten heeft begaan; dat bijgevolg erkend kan worden dat het in dit dossier effectief gaat om een vergetelheid; dat de factor frequentie bijgevolg aanleiding geeft om de bestuurlijke geldboete te herleiden tot 0 of één symbolische euro. ( ) dat wat betreft de omstandigheden dient gewezen te worden op het feit dat de stad [ ] de bosbehoudsbijdrage tijdig heeft betaald; dat de boscompensatie ondertussen effectief werd uitgevoerd en dit voordat de beslissing van de bestuurlijke geldboete werd genomen; dat de omstandigheden bijgevolg aanleiding geven om de bestuurlijke geldboete te herleiden tot 0 of één symbolische euro De verwerende partij repliceert dat het tijdig betalen van de bosbehoudsbijdrage voor het ontbossen van een bosoppervlakte van 637 m² er helemaal geen aanleiding [kan] toe geven dat het niet tijdig uitvoeren van de compenserende bebossing voor de omvangrijke resterende oppervlakte van m² als minder ernstig zou kunnen worden beschouwd, dat het standpunt van de verzoekende partij dat de ernst bijkomend moet geminimaliseerd worden omdat de boscompensatie uiteindelijk wel werd uitgevoerd, en aldus het doel daarvan verwezenlijkt geweest is evenmin kan weerhouden worden nu deze omstandigheid in de bestreden beslissing reeds werd meegenomen, dat met het argument dat de verzoekende partij nooit eerder een dergelijk milieumisdrijf heeft begaan, ( ) immers reeds rekening [werd] gehouden bij het nemen van de bestreden beslissing, dat de voorgehouden vergetelheid geen element vormt dat afbreuk doet aan het plegen van het milieumisdrijf, en dat de boscompensatie ruim laattijdig, doch nog voor het nemen van de bestreden MHHC-15/16-K6 2 april

5 beboetingsbeslissing werd uitgevoerd, ( ) kennelijk geen argument [is] om geen boete op te leggen voor de laattijdigheid waarmee de compenserende bebossing werd uitgevoerd Binnen het alternatieve bestuurlijke beboetingsstelsel ex titel XVI DABM bestaat, bij ontstentenis van enige uitdrukkelijke bepaling van de minimumboete, de mogelijkheid om een nulboete op te leggen. Deze mogelijkheid vormt, naar analogie met de opschorting van een uitspraak van de veroordeling op grond van de wet van 29 juni 1964 betreffende de opschorting, het uitstel en de probatie in strafzaken, een optie voor de gevallen waar de gewestelijke entiteit feiten en daderschap bewezen acht maar oordeelt dat bestraffing niet opportuun is. Te dezen rijst de vraag of, in het licht van het ingeroepen bezwaar, het vanwege de gewestelijke entiteit kennelijk onredelijk was de weerhouden feiten te beboeten. Het Milieuhandhavingscollege stelt vast dat de verzoekende partij noch de feiten, noch het daderschap betwist. In haar enig bezwaar viseert zij de hoogte van de haar opgelegde geldboete en voert zij in wezen de schending aan van artikel DABM juncto artikel DABM. Luidens artikel DABM moet de gewestelijke entiteit er bij het opleggen van een bestuurlijke geldboete voor zorgen dat er geen kennelijke wanverhouding bestaat tussen de feiten die aan de bestuurlijke geldboete ten grondslag liggen en de boete die op grond van die feiten worden opgelegd. Artikel DABM bepaalt dat wanneer de gewestelijke entiteit een bestuurlijke geldboete oplegt de hoogte ervan wordt afgestemd op de ernst van het milieumisdrijf en dat tevens rekening wordt gehouden met de frequentie waarmee en de omstandigheden waarin de vermoedelijke overtreder het milieumisdrijf heeft gepleegd of beëindigd. Van een mogelijke schending van de artikelen juncto DABM kan alleen dan sprake zijn indien de gewestelijke entiteit op kennelijk onevenredige of onredelijke wijze toepassing heeft gemaakt van de waarderingscriteria die in deze artikelen zijn bepaald. Uit de bestreden beslissing blijkt dat bij het bepalen van het boetebedrag de gewestelijke entiteit de ernst van de feiten, de factor frequentie en de omstandigheden waarin de feiten zijn gepleegd en beëindigd in aanmerking zijn genomen. Terecht laat de verwerende partij gelden dat de betaling van de vastgestelde bosbehoudsbijdrage geen omstandigheid uitmaakt die het niet tijdig uitvoeren van de compenserende bebossingsverplichting rechtvaardigt. Immers de betaling van een financiële compensatie onder de vorm van een bosbehoudsbijdrage (voor 637 m² van de totale ontboste oppervlakte) en een compensatie in natura via een heraanplanting van bomen (voor de andere m² van de totale oppervlakte), zijn twee van elkaar losstaande compenserende maatregelen voor de ontbossing zodat de uitvoering van één van beiden geen weerslag heeft op de andere. Het milieumisdrijf, met name de schending van het eerder vermeld artikel 8 van besluit van de Vlaamse regering van 16 februari 2001, blijft derhalve onverkort bestaan. De gewestelijke entiteit kon dan ook volkomen rechtmatig de laattijdige uitvoering van de compenserende bebossing sanctioneren. Nu vanuit ecologisch oogmerk elke ontbossing binnen het Vlaamse gewest gecompenseerd moet worden en de niet tijdige uitvoering ervan op ernstige wijze het bosbeleid verstoort, heeft de gewestelijke entiteit met recht en rede de bestreden geldboete opgelegd. Ook wat de beoordeling van de factor frequentie betreft, is het bezwaaronderdeel ongegrond. De bestreden beslissing heeft immers, zoals de verwerende partij aangeeft, de eenmaligheid van de feiten in rekening gebracht en vermeldt dienaangaande dat de factor frequentie bijgevolg geen aanleiding geeft tot een hogere geldboete. Binnen de ruime discretionaire bevoegdheid tot bepaling van het boetebedrag die de decreetgever aan de gewestelijke entiteit heeft toegekend, staat het deze entiteit redelijkerwijze vrij om het beoordelingscriterium van de frequentie enkel in aanmerking te nemen als boeteverzwarende omstandigheid, telkens vaststaat dat de overtreder reeds eerder gelijkaardige feiten heeft gepleegd. Zoals het Milieuhandhavingscollege reeds eerder oordeelde, is er in deze opportuniteitsbeoordeling geen kennelijke onredelijkheid te bespeuren. Dit te meer, ten overvloede, nu deze invulling van de toegekende beoordelingsvrijheid aansluit bij de parlementaire toelichting van artikel DABM: Vanuit het proportionaliteitsbeginsel is het belangrijk om bij de bepaling van de bestuurlijke geldboeten rekening te houden met zowel positieve ( ) als negatieve factoren (ernst van de milieu-inbreuk of de milieumisdrijffrequentie van de gepleegde feiten) (Vl. Parl., MHHC-15/16-K6 2 april

6 , nr. 1249/1, 59). Ook in casu is het aldus niet kennelijk onredelijk dat het eenmalige karakter van de feiten niet in aanmerking werd genomen als boetemilderende omstandigheid. De aangevoerde vergetelheid staat hieraan niet in de weg temeer het weerhouden milieumisdrijf geen opzet vereist; gebrek aan voorzorg is voldoende. De door de verzoekende partij voorgedragen omstandigheid, dat de compenserende bebossing is uitgevoerd voordat de geldboete is opgelegd, is in de bestreden beslissing meegenomen als een omstandigheid die leidt tot een vermindering van de geldboete. Het desbetreffend bezwaaronderdeel is derhalve irrelevant. In de rand van deze vaststelling merkt het Milieuhandhavingscollege trouwens op dat de gewestelijke entiteit ten overstaan van de verzoekende partij grote mildheid heeft betoont door, spijts de uitermate langdurige termijnoverschrijding (stedenbouwkundige vergunning tot ontbossing van juli 2006 heraanplant in maart 2014), de uitvoering van de herbebossing als een boeteverminderende omstandigheid te beschouwen. Het vorenstaande noopt ertoe te besluiten dat de gewestelijke entiteit bij de beoordeling en begroting van het bedrag van de bestuurlijk geldboete niet op een kennelijk onredelijke of onevenredige wijze heeft beslist. Het enig bezwaar is ongegrond De behandeling van het beroep door het Milieuhandhavingscollege heeft geen kosten met zich gebracht, zodat een beslissing over de kosten van het geding zonder voorwerp is. Om deze redenen beslist het Milieuhandhavingscollege: 1. Het door de verzoekende partij ingediende beroep is ontvankelijk doch ongegrond. 2. De beslissing 11/AMMC/465-M/AVR van 18 februari 2014 van de gewestelijke entiteit wordt bevestigd. Dit arrest is uitgesproken te Brussel op de openbare zitting van 2 april 2015 door de zesde kamer van het Milieuhandhavingscollege, die samengesteld is uit: Josef NIJS Luk JOLY Peter SCHRYVERS bestuursrechter, kamervoorzitter voorzitter bestuursrechter bijgestaan door Xavier VERCAEMER hoofdgriffier. De hoofdgriffier, De kamervoorzitter, Xavier VERCAEMER Josef NIJS MHHC-15/16-K6 2 april