Verkeersaansprakelijkheid Vergoeding van personenschade in Europees perspectief. Mr S.P. de Haas Prof.mr T. Hartlief

Transcriptie

1 Verkeersaansprakelijkheid Vergoeding van personenschade in Europees perspectief Mr S.P. de Haas Prof.mr T. Hartlief Kluwer - Deventer Stichting Personenschade Instituut van Verzekeraars (PIV) Den Haag 1998

2 Inhoudsopgave 1. OVERZICHT VERSCHILLENDE (VERKEERS) AAN- SPRAKELIJKHEIDS- EN VERGOEDINGSSYSTEMEN 1 2. VERENIGD KONINKRUK (ENGELAND EN WALES) Algemene grondslag aansprakelijkheid Aansprakelijkheid in het verkeer Vergoeding personenschade in het algemeen Vergoeding letselschade Verlies van arbeidsvermogen Immateriele schadevergoeding Overlijdensschade Verlies van vermogensrechtelijke bijdragen Immateriele schadevergoeding nabestaanden Actiegerechtigde derden Overgang vordering Shock-schade Bijzonderheden met betrekking tot schadeloosstelling Het lump sum-systeem Het regresrecht van sociale verzekeraars Voorstellen tot wijziging van het verkeersaansprakelijkheidsrecht 21 VII

3 3. FRANKRIJK Algemene grondslag aansprakelijkheid Risicoaansprakelijkheid in het verkeer De aansprakelijkheid voor motorrijtuigen en de Wet Badinter Implication Overmacht Eigen schuld Vergoeding personenschade in het algemeen Causaal verband met betrekking tot de schade Vergoeding letselschade Incapacity Temporaire Partielle ou Totale Incapacite Permanente Partielle Prejudice personnel Overlijdensschade Immateriele schadevergoeding nabestaanden Actiegerechtigde derden Overgang vordering Shock-schade Bijzonderheden met betrekking tot schadeloosstelling Wijze van schadeloosstelling Het regresrecht van sociale verzekeraars Maatregelen ter bespoediging van de schadeloosstelling Uoffre d'indemnite Convention d'indemnisationpour compte d'autrui Assurance Securite du conducteur Publikatieplicht vonnissen en schikkingen op grond van de Wet Badinter BELGIE Algemene grondslag aansprakelijkheid De nieuwe vergoedingsregel ten voordele van zwakkere verkeersdeelnemers Het toepassingsgebied van de vergoedingsregel Overmacht of eigen schuld: de onverschoonbare fout Vergoeding personenschade in het algemeen Vergoeding letselschade Tijdelijke ongeschiktheid 78 vni

4 Blijvende ongeschiktheid Immateriele schadevergoeding Overlijdensschade Morele schadevergoeding nabestaanden Actiegerechtigde derden Overgang vordering immateriele schade Shock- en repercutieschade Bijzonderheden met betrekking tot schadeloosstelling Wijze van schadeloosstelling Het regresrecht van sociale verzekeraars Maatregelen ter bespoediging van de schadeloosstelling V VLL-Conventie Interesten DUITSLAND Algemene grondslag aansprakelijkheid Eigen schuld Aansprakelijkheid in het verkeer Aansprakelijkheid van de houder Aansprakelijkheid van de bestuurder Overmacht Eigen schuld Limitering van aansprakelijkheid Vergoeding personenschade in het algemeen Vergoeding letselschade Overlijdensschade Verlies van vermogensrechtelijke bijdragen Immateriele schadevergoeding nabestaanden Actiegerechtigde derden Overgang vordering Bijzonderheden met betrekking tot schadeloosstelling Periodieke uitkering Het regresrecht van sociale verzekeraars Recente ontwikkelingen SPANJE Algemene grondslag aansprakelijkheid Het Spaanse tweesporen-stelsel Aansprakelijkheid in het verkeer 108 IX

5 , Vergoeding personenschade in het algemeen 111 Schadevergoeding bij letselschade 113 Blijvende invaliditeit 113 Tijdelijke invaliditeit 116 Overlijdensschade 116 Maatregelen ter bespoediging van de schadeloosstelling 118 Actiegerechtigde derden 118 Bijzonderheden met betrekking tot de schadeloosstelling 119 DENEMARKEN 121 Algemene grondslag aansprakelijkheid 121 Aansprakelijkheid in het verkeer 123 Voorwaarde voor aansprakelijkheid op grond van de Deense verkeerswet 125 Overmacht 125 Eigen schuld 126 Vergoeding personenschade in het algemeen 128 Vergoeding letselschade 129 Materiele schade tijdelijke invaliditeit 130 Immateriele schade tijdelijke invaliditeit 130 Blijvende invaliditeit 130 Blijvende arbeidsongeschiktheid/verlies van verdiencapaciteit 131 Overlijdensschade 134 Verlies van vermogensrechtelijke bijdragen 134 Actiegerechtigde derden 135 Bijzonderheden met betrekking tot de schadeloosstelling 135 Wijze van schadeloosstelling 136 Het regresrecht van sociale verzekeraars 136 ZWEDEN 139 Algemene grondslag aansprakelijkheid 139 De Verkeersongevallenwet 141 Toepasingsgebied Verkeersongevallenwet 142 Vergoedingsplicht personenschade 143 Eigen schuld 145 Eigen schuld en inkomensschade: de 90%-regeling 146 Vergoedingsplicht zaakschade 147 X

6 Regres tussen verkeersverzekeraars Vergoeding personenschade in het algemeen Vergoeding letselschade Materiele schade tijdelijke invaliditeit Immateriele schade tijdelijke invaliditeit Toekomstig inkomensverlies Immateriele schade blijvende invaliditeit Vergoeding overlijdensschade Actiegerechtigde derden Bijzonderheden met betrekking tot de schadeloosstelling NEDERLAND Inleiding en plan van behandeling Algemene grondslag aansprakelijkheid Verkeersaansprakelijkheid in het algemeen Positie ongemotoriseerden Positie voetganger/fietser < 14 jaar: de 100%-regel Positie voetganger/fietser > 14 jaar De 50%-regel in het kader van eigen schuld Causale verdeling Extra billijkheidscorrectie Positie regresnemer In regres geldt zoveel mogelijk het normale regime Positie bestuurder en inzittende Herziening stelsel verkeersaansprakelijkheid Wetsvoorstel verkeersongevallen Hoofdlijnen Positie ongemotoriseerden Positie passagier Positie bestuurder Positie regresnemer Schadevergoedingsrecht Beginsel van volledige vergoeding Wijze van begroting Letselschade Smartegeld Actiegerechtigde derden Overlijdensschade Schrik- en affectieschade 185 XI

7 Regresrechten Welke regresrechten zijn er? Institutionalisering en collectivering VERGELUKENDE OPMERKINGEN Inleiding Aansprakelijkheid in het verkeer. De belangrijkste elementen Engeland Nederland Frankrijk Belgie Duitsland Spanje Denemarken Zweden Wat valt op? Beschermingsbereik Toepassingsvoorwaarden en ontsnappingsmogelijkheden Eigen schuld-verweer Beperking tot personenschade Risicoaansprakelijkheid of verkeersverzekering Risicoaansprakelijkheid: kwestie van reikwijdte Verkeersverzekering: verval van aansprakelijkheidsrecht Verschil blijkt vooral bij de positie van bestuurders Enkele voordelen van verkeersverzekering Enkele nadelen van verkeersverzekering Vergoedingsniveau Tussenoplossingen Schadevergoedingsrecht en regres Uitsluiting en limitering Normering Kring van gerechtigden Bijzonderheden met betrekking tot schadeloosstelling Regres LITERATUURLUST 213 MEDEWERKING VERLEEND HEBBENDE BEDRU- VEN EN INSTANTIES 217 XII