DE BEVRIJDENDE VERJARING. mr. J.L. Smeehuijzen

Transcriptie

1 DE BEVRIJDENDE VERJARING mr. J.L. Smeehuijzen Kluwer - Deventer

2 Lijst van afkortingen xxm Inleiding 1 1 Het nieuwe verjaringsrecht geeft aanleiding tot zorg 1 2 De onderwerpen van dit proefschrift Inleiding De evaluatie van het nieuwe verjaringsrecht De interpretatie van het nieuwe verjaringsrecht Verjaring in de WAM en in het nieuwe verzekeringsrecht Twee verjaringsvragen van dogmatische aard 8 3 Doel en rechtvaardiging van verjaring en rechtsvergelijking primaire inspiratiebronnen Doel en rechtvaardiging van verjaring Rechtsvergelijking 11 4 De opbouw van dit boek 13 5 Hoe de rechtsvergelijking geintegreerd is 14 6 Welke delen van dit boek zijn voor wie bedoeld? 14 DEEL 1 - DOEL EN RECHTVAARDIGING VAN VERJARING 7 Inleiding De stand van de discussie in Nederland De stand van de discussie in Engeland en Duitsland Het onderscheid tussen doel en rechtvaardiging van verjaring De opbouw van het betoog 23 8 Het doel van verjaring Inleiding Bescherming van de individuele debiteur 24

3 VIII Verkorle inhoudsopgave 8.3 Het algemeen rechtszekerheidsbelang Niet de verjaring op zichzelf, maar haar wettelijke regeling dient een "algemeen" rechtszekerheidsbelang Het derden-rechtszekerheidsbelang Andere aan de verjaring toegeschreven doelen Het rechtseconomische belang van verjaring Conclusie 53 9 De rechtvaardiging van verjaring Inleiding Van de crediteur kon redelijkerwijze verwacht worden dat hij zijn vordering instelde Van de crediteur kon niet redelijkerwijze verwacht worden dat hij zijn vordering instelde Conclusie 73 DEEL 2 - EVALUATIE VAN HET NIEUWE VERJARINGSRECHT 10 Inleiding De subjectieve verjaringstermijn Inleiding Rechtsvergelijking; de subjectieve termijn in Duitsland en Engeland Eigen opvatting Conclusie De objectieve verjaringstermijn Inleiding Rechtsvergelijking: de objectieve termijn in Duitsland en Engeland Eigen opvatting Conclusie Een twintigjaarstermijn als hoofdregel die de facto de uitzondering is Inleiding De motivering van de wetgever Hoe ernstig is de afwijking van het huidig recht ten opzichte van het 'wenselijke' recht? Conclusie De verbrokkeling van ons verjaringsrecht Inleiding Rechtsvergelijking 120

4 IX 14.3 Het valt met de mate van verbrokkeling van het Nederlandse verjaringsrecht misschien toch mee Mogelijkheden tot afwending van nadere verbrokkeling Conclusie De lengte van de subjectieve en de objectieve termijn Inleiding Vijf jaar is voor een subjectieve termijn te lang De lengte van de objectieve termijn Conclusie De formulering van het aanvangsmoment van de subjectieve termijnen Inleiding Rechtsvergelijking: het aanvangsmoment van de subjectieve termijn in Duitsland en Engeland Beschouwing van de art. 3:307 tot en met 3:311 BW Conclusie De Stuitingsregeling Inleiding Rechtsvergelijking Het Nederlandse stuitingsregime De mogelijkheid van stuiting zonder voortzettingshandeling (art. 3:317 BW) De gevolgen van stuiting: de klok terug of de klok stil? De formulering van art. 3:316 BW De formulering van art. 3:317 BW Moet aan onderhandelingen expliciet stuitende werking worden toegekend? Conclusie Conclusie Inleiding; instemming met de fundamenten, bedenkingen bij onderdelen van uitwerking Overwegingen betreffende wetswijziging Veranderingsgezinde doctrine Conclusie 195

5 DEEL 3 - DE INTERPRETATIE VAN HET VERJARINGSRECHT 19 Inleiding Art. 3:307 BW; de verjaring van de vordering tot nakoming Art. 3:310 BW; de verjaring van de vordering tot schadevergoeding Inleiding De vijfjaarstermijn De twintig- en dertigjaarstermijn Art. 3:311 BW; de verjaring van de vordering tot ontbinding, herstel of ongedaanmaking Stuiting Inleiding Art. 3:316 BW; welke daad van rechtsvervolging stuit? Art. 3:317 BW; de aan de mededeling te stellen eisen De stuitende werking van onderhandelingen Stuiting wegens erkenning door verzekeraar Werkt stuiting van een deel voor het geheel? Werkt stuiting ten behoeve van regresnemers? Verjaring in geval van Productenaansprakelijkheid Verjaring van de 'directe actie' van art. 7:954 BW Verjaring in het nieuwe verzekeringsrecht; algemeen Verjaring van de 'directe actie' Het verjaringsregime van de WAM Inleiding Het aanvangsmoment van de verjaringstermijn Aanvang en stuiting van de verjaring in de verhouding tot regresnemers De verjaringsrechtelijke classificatie van verhaalsrechten ex. art. 27 en art. 15 WAM en het aanvangsmoment van de verjaringstermijn De zelfstandige verjaringsrechtelijke positie van de WAM-vordering Stuiting 300

6 XI DEEL 4 - CAPITA SELECTA 27 De verhouding tussen verjaring en rechtsverwerking op grond van tijdsverloop Inleiding Onder het oude recht werd de facto rechtsverwerking op grond van louter tijdsverloop aanvaard Bij gebreke van een adequaat verjaringsregime, was rechtsverwerking op grond van louter tijdsverloop aanvaardbaar Met de komst van het nieuwe verjaringsrecht is rechtsverwerking op grond van louter tijdsverloop niet langer aanvaardbaar Onder het nieuwe verjaringsrecht lijkt de oude communis opinio niet langer bruikbaar Subjectieve verjaring is een specialis van de generalis rechtsverwerking Het bijzondere van verjaring ligt niet in de gevolgen voor de debiteur Het bijzondere van verjaring ligt in de aard van het stilzitten van de crediteur Het nieuwe verjaringsrecht en de rechtspraak van de Hoge Raad Conclusie Post scriptum; verjaring krachtens de subjectieve termijn is rechtsverwerking, verjaring krachtens de objectieve termijn niet De keuze tussen verjarings- en vervaltermijnen Inleiding De verschillen tussen verval en verjaring De keuze tussen verval- en verjaringstermijnen Conclusie 373 Literatuurlijst 379