Vaststelling van smartengeld

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Vaststelling van smartengeld"

Transcriptie

1 Vaststelling van smartengeld PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden, op gezag van Rector Magnificus prof. mr. P.F. van der Heijden, volgens besluit van het College voor Promoties te verdedigen op donderdag 26 maart 2009 klokke uur door Gijsbertus Johannes Maria Verburg geboren te Avenhorn in 1974

2 Inhoudsopgave INLEIDDMG Vooraf Immateriele schade/functies smartengeld Conceptuele basis vaststelling smartengeld: gevalsvergelijking Grote rechterlijke vrijheid bij vaststelling smartengeld Onvoldoende waarborgen rechtseenheid Aanwijzingen rechtsoneenheid Buitengerechtelijke praktijk Buitengerechtelijke praktijk problematisch? Buitengerechtelijke praktijk (rechts)onzeker Roep om coordinatie Probleemstelling Onderzoeksobject: vaststelling van smartengeld Onderzoeksonderwerpen Inhoud begrip immateriele schade Rechterlijke vrijheid Omvangbepalende factoren Coordinatie van smartengeldvaststellingen bij letsel Onderzoeksvragen in het kort Enige terreinverkenning en -afbakening Wenselijkheid smartengeldfiguur Gevallen waarin recht op smartengeld bestaat Oogmerk op toebrengen van 'ander nadeel dan vermogensschade' Schending eer en goede naam, aantasting nagedachtenis Persoonsaantasting in de vorm van letsel Andere aantastingen in de persoon: schendingen van fundamentele rechten Onderscheid letsel en andersoortige aantastingen in de persoon Onderzoeksomgeving en positionering onderzoek Onderzoeksmethode 24 NADEEL DAT NIET IN VERMOGENSSCHADE BESTAAT 2.1 Inleiding 2.2 Plan van behandeling 2.3 Begripsvorming schade en ander nadeel dan vermogensschade

3 VI Inhoudsopgave Wet(gever) en Hoge Raad over schade en immateriele schade Enige overkoepelende definities van schade en immateriele schade Enige overkoepelende definities van 'ander nadeel dan vermogensschade' Nadere beschouwing: 'vermindering van welzijn' Voer voor psychologen? Negatief en open begrip heeft de voorkeur 2.4 De structuur van het begrip schade De schadevergoedingsaanspraak komt een rechtssubject (persoon) toe Causaal, vergelijkings-, hypothetisch element Waarderingselement 2.5 Aard begrip schade 2.6 Onderzoek naar aanspraakelement Van Goudoever: schade is juridieke schade Polak: slechts juridische schade is relevant Hoekema: rechtens niet te dulden aantasting van belangen Spier: schade rechtens veronderstelt aanspraak Nadere beschouwing aanspraak- of onrechtmatigheidselement 2.7 Een kwestie van rechtsvinding Barendrecht: schade is feitelijk, schadevergoeding normatief Feitelijk nadeel vormt vertrekpunt Vertaalslag van feit naar recht en van recht naar feit Aan de hand van rechtsnormen Schade in haar normatieve context Centrale begrip van afdeling BW 2.8 Afwijking alleen op goede gronden Waardeoordelen kunnen een rol spelen Beleidsargumenten mogen een rol spelen Normatieve elementen bij vormgeving schadevergoeding 2.9 Schade en 'ander nadeel' in cassatie 2.10 Grond en doel van het aansprakelijkheids- en schadevergoedingsrecht Grond aansprakelijkheidsrecht: (van handhaving status-quo naar) handhaving aanspraken Afgeleid doel vanuit een 'ex-ante'-perspectief: preventie Afgeleid doel vanuit een 'ex-post'-perspectief: schadevergoeding 2.11 Aard en inhoud immateriele schade in het licht van de nineties van smartengeld Vooraf Personenschade Afbakening met vermogensschade Ter compensate vooral in letselschadegevallen van met name 'pijn', 'verdriet' en 'gederfde levensvreugde' smart als f(r)ictie

4 Inhoudsopgave VII Ter genoegdoening van een 'geschokt rechtsgevoel' Ter erkenning van 'verdriet' Smartengeld ter handhaving/sanctionering Geen reactie geen recht Schending is schade Slotbeschouwing 92 DE (RECHTERLIJKE VRIJHEID BIJ DE) VASTSTELLING VAN SMARTENGELD Inleiding Plan van behandeling Korte schets discretionaire ruimte Stelplicht en bewijs Stelplicht en bewijs bestaan immateriele schade Stelplicht en bewijslast persoonsaantastingen Stelplicht en bewijs ten aanzien van geestelijk letsel Kwalificatie geestelijk letsel: in de psychiatrie erkend ziektebeeld Stelplicht geestelijk letsel: een psychische beschadiging naar objectieve maatstaven Stelplicht en bewijslast omvang immateriele schade Discretionaire vaststellingsbevoegdheid Discretionaire vaststellingsbevoegdheid bij letsel Positieve en negatieve beslissingsvrijheid, beoordelingsvrijheid Terug naar het Ontwerp Meijers? Aard en mate rechterlijke discretie Negatieve discretie op voet van art. 6:106 BW Omstandigheden die aan toekenning smartengeld in de weg kunnen staan Toetsing in cassatie Vooraf Gezichtspunten Gevalsvergelijking Motivering Smartengeldniveau Geldontwaarding Hoogte bedragen domein feitenrechter Vergelijkbare buitenlandse gevallen Weinig ontwikkeling Meer richting aangaande smartengeldniveau Mechanisme tot coordinatie van rechtspraak: de Smartengeldgids Totstandkoming en inhoud Smartengeldgids Receptie Smartengeldgids Smartengeldbepalende factoren Naar billijkheid Functionele vaststelling van smartengeld 139

5 vm Inhoudsopgave Compensatie en smartengeld Volledige vergoeding? Wijze van besteding niet van belang Genoegdoening en smartengeld Sancrionering/handhaving en smartengeld Aansprakelijkheid en verwijt Persoonsaantasting in de vorm van letsel Lichamelijk letsel Leeftijd Jonge slachtoffers met blijvend ernstig letsel De bewusteloze Geestelijk letsel Shockschade Persoonsaantasting in vorm van schending eer en goede naam Persoonsaantasting in vorm van schending fundamenteel recht Oogmerk Aantasting nagedachtenis Vaststelling smartengeld wegens affectieschade Commentaar. verkeerde focus, te rigide, simpeler kan Normering bedrag affectieschadevergoeding, empirische gegevens Slotbeschouwing 170 COORDINATIE BIJ SMARTENGELDVASTSTELLINGEN Vooraf Doel coordinatie: rechtseenheid en efficientie Coordinatie wenselijk Literatuur Plan van behandeling Rechtsvergelijking Belgie Totstandkoming Indicatieve tabel Doel Indicatieve tabel Inhoud Indicatieve tabel Immateriele schadeposten in de Indicatieve tabel Indicatieve tabel in de rechtspraak Receptie Indicatieve tabel Engeland Coordinatie van rechtspraak door het Court of Appeal Guidelines for the Assessment of General Damages in Personal Injury Cases Heil v. Rankin Frankrijk Vaststelling en waardering enkele immateriele schadeposten 'Incapacity Temporaire Total' 208

6 lnhoudsopgave IX 'Les souffrances endurees' (pretium doloris) 'Le prejudice physiologique' 'le calcul au point' Loi Badinter Duitsland Verenigde Staten Damages for pain and suffering Empirische gegevens Per diem argument Nadere beschouwing rechtsvergelijkende gegevens Smartengeldformules Totstandkoming en doelen van de formules en vuistregels Nadere beschouwing smartengeldformules Rechtseconomische concepten ter vaststelling smartengeld Vooraf Willingness to pay Value of a statistical life, waarde statistisch levensjaar en QALY's Coordinatie van de vaststelling van smartengeld nader beschouwd Vooraf Verbetering kennisbronnen rond vaststelling van smartengeld Samenhang rechtseenheid en efficientie Preprocessuele beslissingskosten Preprocessuele foutkosten Kwaliteit schaderegelingsproces Nauweband Hiema enkel aandacht voor rechtseenheid Verdere coordinatie door de letselschadebranche? Coordinatie van de vaststelling van smartengeld door rechterlijke samenwerking Botsing beginselen en praktische noodzaak tot normering Verhouding volledige vergoeding/rechtsgelijkheid en rechtszekerheid Volledige compensatie versus normering Typen ongelijkheid Volledige compensatie tegen de achtergrond rechtseenheidstreven Is een smartengeldrechtersregeling rechtens inpasbaar? Functionele onafhankelijkheid rechter De verhouding tot de wetgever Los van concreet geschil Los van concreet smartengeldgeschil Los van processuele kader vaststelling smartengeld Aanvaardbaarheid smartengeldrechtersregeling Juridische binding aan, en toetsing van smartengeldrechtersregeling Slotbeschouwing 259

7 Inhoudsopgave Vooraf Rechtseenheid en efficientie Een smartengeldrechtersregeling Inhoud smartengeldrechtersregeling SAMENVATTTNG EN SLOTBESCHOUWING Vooraf Een smartengeldrechtersregeling voor letselschadegevallen Samenvatting bevindingen Vier onderzoeksvragen Wat is nadeel dat niet in vermogensschade bestaat? De (rechterlijke vrijheid bij de) vaststelling van smartengeld Coordinatie van smartengeldvaststellingen Vooraf Rechtseenheid en efficientie Een smartengeldrechtersregeling Inhoud smartengeldrechtersregeling hoe zou een concrete rechtersregeling emit kunnen zien? Wat is een been waard? 276 SUMMARY LlTERATUURLIJST JURISPRUDENTIEREGISTER CURRICULUM VITAE

Vaststelling van smartengeld

Vaststelling van smartengeld Vaststelling van smartengeld Vaststelling van smartengeld PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden, op gezag van Rector Magnificus prof. mr. P.F. van der Heijden,

Nadere informatie

BINDEND ADVIES PROEFSCHRIFT

BINDEND ADVIES PROEFSCHRIFT BINDEND ADVIES PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN OP GEZAG VAN DE RECTOR MAGNIFICUS PROF. MR. S.C.J.J. KORTMANN, VOLGENS BESLUIT VAN HET COLLEGE VAN

Nadere informatie

5 Samenvatting en slotbeschouwing

5 Samenvatting en slotbeschouwing 5 Samenvatting en slotbeschouwing 5.1 VOORAF Het wordt tijd de schade op te maken. Het object van het onderhavige onderzoek betrof de vaststelling van smartengeld. Aanleiding vormde een aantal problemen

Nadere informatie

B35 Schadevergoeding: algemeen, deel 2

B35 Schadevergoeding: algemeen, deel 2 Monografieen BW B35 Schadevergoeding: algemeen, deel 2 Prof. mr. C.J.M. Klaassen Kluwer - Deventer - 2007 Inhoud VOORWOORD XI LUST VAN AFKORTINGEN XIII LUST VAN VERKORT AANGEHAALDE LITERATUUR XV I INLEIDING

Nadere informatie

DE SMARTENGELDPRAKTIJK: RECHTSVERGELIJKEND BEZIEN

DE SMARTENGELDPRAKTIJK: RECHTSVERGELIJKEND BEZIEN Naam: mr. K.W.A. Kharag Scriptiebegeleider: mr. R.J.P. Kottenhagen Studentnummer: 350900 Datum: 15 juni 2011 Voor mijn lieve ouders, mijn grootste inspiratiebronnen.. VOORWOORD In 2006 heb ik succesvol

Nadere informatie

Proportionele aansprakelijkheid bij onzeker causaal verband

Proportionele aansprakelijkheid bij onzeker causaal verband Schoordijk Instituut Centrum voor aansprakelijkheidsrecht AJ. Akkermans Proportionele aansprakelijkheid bij onzeker causaal verband Een rechtsvergelijkend onderzoek naar wenselijkheid, grondslagen en afgrenzing

Nadere informatie

3 De (rechterlijke vrijheid bij de) vaststelling van smartengeld

3 De (rechterlijke vrijheid bij de) vaststelling van smartengeld 3 De (rechterlijke vrijheid bij de) vaststelling van smartengeld 3.1 INLEIDING Hoe stellen rechters smartengeld vast? De goede mannen en vrouwen beslissen naar billijkheid, blijkens art. 6:106 BW en zij

Nadere informatie

De adviescommissie in bezwaar

De adviescommissie in bezwaar RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN De adviescommissie in bezwaar Inrichting van de bezwaarprocedure bij gemeenten Proefschrift ter verkrijging van het doctoraat in de Rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit

Nadere informatie

Toezicht en aansprakelijkheid

Toezicht en aansprakelijkheid Toezicht en aansprakelijkheid Een rechtsvergelijkend onderzoek naar de rechtvaardiging voor de aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad van toezichthouders ten opzichte van derden PROF. MR. I. GIESEN Hoogleraar

Nadere informatie

Verkeersaansprakelijkheid Vergoeding van personenschade in Europees perspectief. Mr S.P. de Haas Prof.mr T. Hartlief

Verkeersaansprakelijkheid Vergoeding van personenschade in Europees perspectief. Mr S.P. de Haas Prof.mr T. Hartlief Verkeersaansprakelijkheid Vergoeding van personenschade in Europees perspectief Mr S.P. de Haas Prof.mr T. Hartlief Kluwer - Deventer Stichting Personenschade Instituut van Verzekeraars (PIV) Den Haag

Nadere informatie

De aansluiting van de Werkloosheidswet op het ontslagrecht

De aansluiting van de Werkloosheidswet op het ontslagrecht De aansluiting van de Werkloosheidswet op het ontslagrecht PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden, op gezag van de Rector Magnificus Dr. D.D. Breimer, hoogleraar

Nadere informatie

RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN EFFECTIVITEIT EN AANSPRAKELIJKHEID IN HET ECONOMISCH ORDENINGSRECHT PROEFSCHRIFT

RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN EFFECTIVITEIT EN AANSPRAKELIJKHEID IN HET ECONOMISCH ORDENINGSRECHT PROEFSCHRIFT RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN EFFECTIVITEIT EN AANSPRAKELIJKHEID IN HET ECONOMISCH ORDENINGSRECHT PROEFSCHRIFT ter verkrijging van het doctoraat in de Rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit Groningen

Nadere informatie

θωερτψυιοπασδφγηϕκλζξχϖβνµθωερτψυιο ξχϖβνµθωερτψυιοπασδφγηϕκλζξχϖβνµθωε ωερτψυιοπα λζξχϖβνµθωε SMARTENGELD

θωερτψυιοπασδφγηϕκλζξχϖβνµθωερτψυιο ξχϖβνµθωερτψυιοπασδφγηϕκλζξχϖβνµθωε ωερτψυιοπα λζξχϖβνµθωε SMARTENGELD ωερτψυιοπασδφγηϕκλζξχϖβνµθωερτψυιοπ λζξχϖβνµθωερτψυιοπασδφγηϕκλζξχϖβνµθ ωερτψυιοπα λζξχϖβνµθωε SMARTENGELD Smartengeld voor chronisch bewustelozen: een τψυιοπασδφγηϕκλζξχϖβνµθωερτψυιοπασδ mythe of juist

Nadere informatie

Deponering, publicatie en verzet

Deponering, publicatie en verzet Deponering, publicatie en verzet Een onderzoek naar de procedures rond vereffening, omzetting, kapitaalvermindering, fusie, splitsing en beeindiging van de overblijvende aansprakelijkheid uit een 403-verklaring

Nadere informatie

Het recht van kinderen op levensonderhoud: een gedeelde zorg

Het recht van kinderen op levensonderhoud: een gedeelde zorg Het recht van kinderen op levensonderhoud: een gedeelde zorg Een rechtsvergelijking tussen Nederland, Noorwegen en Zweden Child maintenance: a shared responsibility A legal comparison between the Netherlands,

Nadere informatie

BEMIDDELING DOOR DE MAKELAAR BIJ DE KOOP EN VERKOOP VAN ONROERENDE ZAKEN

BEMIDDELING DOOR DE MAKELAAR BIJ DE KOOP EN VERKOOP VAN ONROERENDE ZAKEN BEMIDDELING DOOR DE MAKELAAR BIJ DE KOOP EN VERKOOP VAN ONROERENDE ZAKEN EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE

Nadere informatie

Interbestuurlijk toezicht in de ruimtelijke ordening

Interbestuurlijk toezicht in de ruimtelijke ordening Interbestuurlijk toezicht in de ruimtelijke ordening Een juridisch onderzoek naar het nut en de noodzaak van de reactieve aanwijzing als toezichtinstrument in de ruimtelijke ordening Interadministrative

Nadere informatie

Wie zijn wij? 11 maart 2014

Wie zijn wij? 11 maart 2014 Wie zijn wij? Programma Inleiding Mona de Vries Medisch Letsel Ed Klungers Whiplash Ellen Copini Schadeposten Ellen Copini Smartengeld quiz Mona de Vries Letselschade advocaat? Kwaliteit Kosten aansprakelijke

Nadere informatie

Tussen waarheid en onzekerheid: over het vaststellen van feiten in de civiele procedure

Tussen waarheid en onzekerheid: over het vaststellen van feiten in de civiele procedure Universiteit van Tilburg Tussen waarheid en onzekerheid: over het vaststellen van feiten in de civiele procedure ter verkrijging van het doctoraat in de Rechtsgeleerdheid aan de Universiteit van Tilburg

Nadere informatie

Over het paradoxale karakter van smartengeld

Over het paradoxale karakter van smartengeld Rotterdam Institute of Private Law Accepted Paper Series Tranen met duiten Over het paradoxale karakter van smartengeld Prof. mr. S.D. Lindenbergh Published in [Please make sure to include a correct reference]

Nadere informatie

1 Inleiding 1.1 VOORAF

1 Inleiding 1.1 VOORAF 1 Inleiding How can there be rational guidance mathematical, gestalt, or otherwise when the conversion of pain to money would require an alchemist? 1 1.1 VOORAF Wat is een been waard? Althans, wat is het

Nadere informatie

Contracteren door intermediairs in de muziekindustrie

Contracteren door intermediairs in de muziekindustrie Contracteren door intermediairs in de muziekindustrie PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de Open Universiteit op gezag van de rector magnificus Prof. mr. A. ten overstaan van een

Nadere informatie

De rechtsgronden voor nadeelcompensatie in rechtshistorisch perspectief

De rechtsgronden voor nadeelcompensatie in rechtshistorisch perspectief De rechtsgronden voor nadeelcompensatie in rechtshistorisch perspectief Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Radboud Universiteit Nijmegen op gezag van de rector magnificus prof.

Nadere informatie

Wetsvoorstel verruiming vergoeding letsel- en overlijdensschade Bijeenkomst NIS 5 juni 2014

Wetsvoorstel verruiming vergoeding letsel- en overlijdensschade Bijeenkomst NIS 5 juni 2014 Wetsvoorstel verruiming vergoeding letsel- en overlijdensschade Bijeenkomst NIS 5 juni 2014 Esther Pans Esther.pans@kvdl.nl Opbouw presentatie - Achtergrond - Inhoud voorstel zorgkosten - Inhoud voorstel

Nadere informatie

BELEGGINGSFONDSEN NAAR BURGERLIJK RECHT

BELEGGINGSFONDSEN NAAR BURGERLIJK RECHT BELEGGINGSFONDSEN NAAR BURGERLIJK RECHT EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN OP

Nadere informatie

13 Arbeidsongevallen en beroepsziekten

13 Arbeidsongevallen en beroepsziekten Monografieën Privaatrecht 13 Arbeidsongevallen en beroepsziekten S.D. Lindenbergh Tweede druk ï Kluwer a Wolters Kluwer business Kluwer- Deventer - 2009 INHOUDSOPGAVE HOOFDSTUK 1 Inleiding /1 1 Het thema

Nadere informatie

Onder de rechter. Proefschrift

Onder de rechter. Proefschrift Onder de rechter Proefschrift ter verkrijging van de graad vari doctor aan de Universiteit van Tilburg, op gezag van de rector magnifìcus, prof. dr. F.A. van der Duyn Schouten, in het openbaar te verdedigen

Nadere informatie

Het hoger beroep en het cassatieberoep in burgerlijke zaken in de Nederlandse Antillen en Aruba

Het hoger beroep en het cassatieberoep in burgerlijke zaken in de Nederlandse Antillen en Aruba Het hoger beroep en het cassatieberoep in burgerlijke zaken in de Nederlandse Antillen en Aruba Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit van de Nederlandse Antillen op gezag

Nadere informatie

DE REDACTIE PRIVAAT VAN TRANEN, DUITEN, DIJKEN EN SLUIZEN OVER VERGOEDING VAN AFFECTIESCHADE EN SHOCKSCHADE IN NEDERLAND NA 1 JANUARI 2019

DE REDACTIE PRIVAAT VAN TRANEN, DUITEN, DIJKEN EN SLUIZEN OVER VERGOEDING VAN AFFECTIESCHADE EN SHOCKSCHADE IN NEDERLAND NA 1 JANUARI 2019 DE REDACTIE PRIVAAT VAN TRANEN, DUITEN, DIJKEN EN SLUIZEN OVER VERGOEDING VAN AFFECTIESCHADE EN SHOCKSCHADE IN NEDERLAND NA 1 JANUARI 2019 Siewert Lindenbergh* I. TRANEN MET DUITEN 1. Op 1 januari 2019

Nadere informatie

ALLE OMSTANDIGHEDEN VAN HET GEVAL

ALLE OMSTANDIGHEDEN VAN HET GEVAL ALLE OMSTANDIGHEDEN VAN HET GEVAL EEN ONDERZOEK NAAR DE OMSTANDIGHEDEN DIE DE WERKING VAN DE REDELIJKHEID EN BILLIJKHEID BEÏNVLOEDEN PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE RADBOUD

Nadere informatie

Ongelijkheidscompensatie bij stelplicht en bewijslast in het civiele arbeidsrecht en het ambtenarenrecht

Ongelijkheidscompensatie bij stelplicht en bewijslast in het civiele arbeidsrecht en het ambtenarenrecht Ongelijkheidscompensatie bij stelplicht en bewijslast in het civiele arbeidsrecht en het ambtenarenrecht Naar een eenvormig stelsel? Mr.H.JW.AÜ Kluwer - Deventer - 2009 Lijst van gebruikte afkortingen

Nadere informatie

De overtuigingskracht van emoties bij het rechterlijk oordeel

De overtuigingskracht van emoties bij het rechterlijk oordeel De overtuigingskracht van emoties bij het rechterlijk oordeel Een theoretisch onderzoek PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit van Tilburg, op gezag van de rector magnificus

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1 Inleiding 1

Inhoudsopgave. 1 Inleiding 1 1 Inleiding 1 2 Onderzoeksopzet en verantwoording 5 2.1 Synopsis 5 2.2 Relevantie van het onderzoek 6 2.3 Afbakening en verantwoording van het onderzoek 7 2.4 Probleemstelling 9 2.5 Opbouw van het boek

Nadere informatie

Openlijke geweldpleging

Openlijke geweldpleging RIJKSUNIVERSITEIT GRONINGEN Openlijke geweldpleging PROEFSCHRIFT ter verkrijging van het doctoraat in de Rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit Groningen op gezag van de Rector Magnificus Dr. S.K.

Nadere informatie

Inhoudstafel. Opzet van het onderzoek en centrale onderzoeksvraag... 21

Inhoudstafel. Opzet van het onderzoek en centrale onderzoeksvraag... 21 xi Voorwoord bij de Reeks Grondslagen van het Fiscaal Recht. i Préface à la Collection Fondements de Droit Fiscal iii Woord vooraf v Avant-propos vii Dankwoord ix Afkortingen 1 Deel I Inleiding 7 Hoofdstuk

Nadere informatie

A26a Overheidsprivaatrecht

A26a Overheidsprivaatrecht MONOGRAFIEËN BW A26a Overheidsprivaatrecht Algemeen deel Mr. G. Snijders Raadsheer in de Hoge Raad, Staatsraad in buitengewone dienst Tweede druk Kluwer a Wolters Kluwer business Deventer - 2011 INHOUD

Nadere informatie

Bewijslastverdeling in het Nederlandse en Belgische arbeidsrecht

Bewijslastverdeling in het Nederlandse en Belgische arbeidsrecht Bewijslastverdeling in het Nederlandse en Belgische arbeidsrecht Mr. C. Bosse KLUWER Deventer - 2003 Voorwoord V Lijst van afkortingen XIII 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond van het onderzoek 1 1.2 Recente

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/19116 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/19116 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19116 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Dartel, Hans van Title: Naar een handelingsgericht ethiekbeleid voor zorgorganisaties

Nadere informatie

Enige aspecten van de kwalitatieve verbintenis

Enige aspecten van de kwalitatieve verbintenis Enige aspecten van de kwalitatieve verbintenis Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Radboud Universiteit Nijmegen op gezag van de rector magnificus prof. mr. S.C.J.J. Kortmann, volgens

Nadere informatie

T. Hartlief. Ontbinding. Over ongedaanmaking, bevrijding en rechterlijke bevoegdheden bij ontbinding wegens wanprestatie

T. Hartlief. Ontbinding. Over ongedaanmaking, bevrijding en rechterlijke bevoegdheden bij ontbinding wegens wanprestatie T. Hartlief Ontbinding Over ongedaanmaking, bevrijding en rechterlijke bevoegdheden bij ontbinding wegens wanprestatie KLUWER - DEVENTER - 1994 Inhoudsopgave Lijst van afkortingen Verkort aangehaalde literatuur

Nadere informatie

Bewijsrechtelijke verhoudingen in het verzekeringsrecht. Evidence in Insurance contract law

Bewijsrechtelijke verhoudingen in het verzekeringsrecht. Evidence in Insurance contract law e r z e k e r i n Bewijsrechtelijke verhoudingen in het verzekeringsrecht Evidence in Insurance contract law Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Erasmus Universiteit Rotterdam op

Nadere informatie

Deelneming aan een criminele organisatie

Deelneming aan een criminele organisatie Deelneming aan een criminele organisatie Participation in a criminal organization Een onderzoek naar de strafbaarstellingen in artikel 140 Sr A research into the offences in Article 140 Penal Code PROEFSCHRIFT

Nadere informatie

GRONDSLAGEN BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID

GRONDSLAGEN BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID GRONDSLAGEN BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID EEN MAATPAK VOOR DE BOARD ROOM D.A.M.H.W. Strik Kluwer - Deventer - 2010 Inhoudsopgave Lijst van gebruikte afkortingen XIII Hoofdstuk 1 Inleiding 1 1.1 Ter introductie

Nadere informatie

HET DESKUNDIGENADVIES IN DE CIVIELE PROCEDURE. mr. drs. G. de Groot

HET DESKUNDIGENADVIES IN DE CIVIELE PROCEDURE. mr. drs. G. de Groot HET DESKUNDIGENADVIES IN DE CIVIELE PROCEDURE mr. drs. G. de Groot Kluwer - Deventer - 2008 Verkorte inhoudsopgave Lijst van afkortingen XIX 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 3 3.1 3.2

Nadere informatie

Doorwerking van Europees recht

Doorwerking van Europees recht Doorwerking van Europees recht De verhouding tussen directe werking, conforme interpretatie en overheidsaansprakelijkheid Jolande M. Prinssen KLUWER Deventer - 2004 INHOUD Lijst van gebruikte afkortingen

Nadere informatie

3 Rechtsvinding in procesrechtelijk perspectief 53

3 Rechtsvinding in procesrechtelijk perspectief 53 Inhoud Inleiding 15 2 De staatsrechtelijke positie van de rechter 21 2.1 Het begrip rechtsvinding 21 2.2 Verband tussen recht en rechtvaardigheid 22 2.3 Het primaat van de wet 24 2.4 Drie staatstypen en

Nadere informatie

Een rechtseconomische analyse van het Nederlandse onrechtmatigedaadsrecht. Louis Visscher

Een rechtseconomische analyse van het Nederlandse onrechtmatigedaadsrecht. Louis Visscher Een rechtseconomische analyse van het Nederlandse onrechtmatigedaadsrecht Louis Visscher Boom Juridische uitgevers Den Haag 2006 Inhoudsopgave 1 Inleiding 1.1 Communicerende vaten 1 1.2 De rechtseconomische

Nadere informatie

Werk en bijstand. Arbeidsmarktstrategieën van gemeenten

Werk en bijstand. Arbeidsmarktstrategieën van gemeenten Werk en bijstand Arbeidsmarktstrategieën van gemeenten i Dit onderzoek is mede mogelijk gemaakt door NICIS Institute in Den Haag Omslagontwerp, vormgeving en typografie: Marc Setz Copyright Shaker Publishing

Nadere informatie

Planschadevergoeding. t Mr. G.M. van den Broek. Het recht op schadevergoeding bij wijziging van het pianologische regime. door

Planschadevergoeding. t Mr. G.M. van den Broek. Het recht op schadevergoeding bij wijziging van het pianologische regime. door Planschadevergoeding Het recht op schadevergoeding bij wijziging van het pianologische regime door t Mr. G.M. van den Broek Kluwer - Deventer - 2002 Inhoudsopgave Voorwoord Lijst van gebruikte qflcortingen

Nadere informatie

De grenzen van de rechtsstrijd in het bestuursrechtelijk beroep en hoger beroep in rechtsvergelijkend perspectief

De grenzen van de rechtsstrijd in het bestuursrechtelijk beroep en hoger beroep in rechtsvergelijkend perspectief De grenzen van de rechtsstrijd in het bestuursrechtelijk beroep en hoger beroep in rechtsvergelijkend perspectief The limits of the administrative law dispute in appeal to a court of first instance and

Nadere informatie

Het wijzigen van overeenkomsten en de werking van redelijkheid en billijkheid

Het wijzigen van overeenkomsten en de werking van redelijkheid en billijkheid Het wijzigen van overeenkomsten en de werking van redelijkheid en billijkheid L. REURICH KLUWER Deventer - 2005 Inhoudsopgave 1 - INLEIDING 1 2 - ENKELE BESCHOUWINGEN OVER DE WERKING VAN REDELIJKHEID EN

Nadere informatie

Een nieuwe balans. Interimrapport Fundamentele herbezinning Nederlands burgerlijk procesrecht

Een nieuwe balans. Interimrapport Fundamentele herbezinning Nederlands burgerlijk procesrecht Een nieuwe balans Interimrapport Fundamentele herbezinning Nederlands burgerlijk procesrecht Prof. mr. W.D.H. Asser Prof. mr. H.A. Groen Prof. mr. J.B.M. Vranken m.m.v. mevrouw mr. I.N. Tzankova Boom Juridische

Nadere informatie

Persoon en lichaam in het recht

Persoon en lichaam in het recht VRIJE UNIVERSITEIT Persoon en lichaam in het recht Menselijkc waardigheid en zelfbeschikking in het tijdperk van de medische biotechnologie ACADEMISCH PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad Doctor aan

Nadere informatie

Licentieweigering als misbruik van machtspositie

Licentieweigering als misbruik van machtspositie Licentieweigering als misbruik van machtspositie Intellectuele eigendom, artikel 82 EG en de belemmering van innovatie Een wetenschappelijke proeve op het gebied van de Rechtsgeleerdheid Proefschrift ter

Nadere informatie

DEEL I. Bestuurlijke handhaving in vogelvlucht door Ingrid Opdebeek en Stéphanie De Somer

DEEL I. Bestuurlijke handhaving in vogelvlucht door Ingrid Opdebeek en Stéphanie De Somer Woord vooraf Inhoud Afkortingen V VII XIII DEEL I. Bestuurlijke handhaving in vogelvlucht door Ingrid Opdebeek en Stéphanie De Somer Hoofdstuk I. Inleiding 3 1. Handhaving: een samenwerking tussen rechters,

Nadere informatie

Voorwoord 13. Lijst van gebruikte afkortingen Inleiding Het thema De opzet 26. Deel I 29

Voorwoord 13. Lijst van gebruikte afkortingen Inleiding Het thema De opzet 26. Deel I 29 Voorwoord 13 Lijst van gebruikte afkortingen 15 1 Inleiding 23 1.1 Het thema 23 1.2 De opzet 26 Deel I 29 2 De patiënt en een incident bij een geneeskundige behandeling; een verkenning 31 2.1 Inleiding

Nadere informatie

DE TRUST. Beschouwingen over invoering van de trust in het Nederlandse recht EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID

DE TRUST. Beschouwingen over invoering van de trust in het Nederlandse recht EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID DE TRUST Beschouwingen over invoering van de trust in het Nederlandse recht EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR AAN

Nadere informatie

De aansprakelijkheid van de werkgever voor arbeidsongevallen en beroepsziekten

De aansprakelijkheid van de werkgever voor arbeidsongevallen en beroepsziekten De aansprakelijkheid van de werkgever voor arbeidsongevallen en beroepsziekten Een rechtsvergelijkend onderzoek The Employers' Liability for Occupational Accidents and Diseases A comparative research PROEFSCHRIFT

Nadere informatie

Rechterlijk activisme en het Europees Hof van Justitie

Rechterlijk activisme en het Europees Hof van Justitie Rechterlijk activisme en het Europees Hof van Justitie Een wetenschappelijke proeve op het gebied van de Rechtsgeleerdheid Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Radboud Universiteit

Nadere informatie

Het wetsvoorstel Wet deelgeschilprocedure voor letsel- en overlijdensschade

Het wetsvoorstel Wet deelgeschilprocedure voor letsel- en overlijdensschade Rotterdam Institute of Private Law Accepted Paper Series Het wetsvoorstel Wet deelgeschilprocedure voor letsel- en overlijdensschade M.P.G. Schipper & I. van der Zalm Published in AV&S 2010/3, nr. 15,

Nadere informatie

COMPENSATIECOMMISSIE

COMPENSATIECOMMISSIE COMPENSATIECOMMISSIE Zaaknummer Compensatiecommissie 2012CC094 Zaaknummer Klachtencommissie 2010T225 datum uitspraak 04/03/2013 De Compensatiecommissie voor seksueel misbruik in de R.-K. Kerk van de Stichting

Nadere informatie

Partijautonomie in het relatievermogensrecht

Partijautonomie in het relatievermogensrecht Partijautonomie in het relatievermogensrecht Initium sapientiae timor Dei Laudatio eius manet in saeculum saeculi Voor Pauline, Pien, Josephine en Eleonore Partij autonomie in het relatievermogensrecht

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord. Afkortingen. 1 Inleiding. 2 De praktijk XVII

Inhoud. Voorwoord. Afkortingen. 1 Inleiding. 2 De praktijk XVII Inhoud Voorwoord V Afkortingen XVII 1 Inleiding 1.1 Beroepsmatige incasso 1 1.2 Definities van incasso en incasseren 2 1.3 Verplichtingen uit de incasso-overeenkomst, de beroepsaansprakelijkheid en de

Nadere informatie

COMPENSATIECOMMISSIE

COMPENSATIECOMMISSIE COMPENSATIECOMMISSIE Zaaknummer Compensatiecommissie 2012CC068 Zaaknummer Klachtencommissie 2010T119 datum uitspraak 14/02/2013 De Compensatiecommissie voor seksueel misbruik in de R.-K. Kerk van de Stichting

Nadere informatie

Medische aansprakelijkheid: actuele en toekomstige ontwikkelingen

Medische aansprakelijkheid: actuele en toekomstige ontwikkelingen DOSSIERS GEZONDHE1DSRECHT Medische aansprakelijkheid: actuele en toekomstige ontwikkelingen prof. mr. T. Hartlief (eindred.) mw. prof. mr. W.R. Kastelein (eindred.) mr. Chr.H. van Dijk mw. mr. E. de Kezel

Nadere informatie

ONTHEEMD, VREEMD EN MINDERjARIG. Het recht op ontwikkeling van de alleenstaande minderjarige vreemdeling in (internationale wet- en regelgeving

ONTHEEMD, VREEMD EN MINDERjARIG. Het recht op ontwikkeling van de alleenstaande minderjarige vreemdeling in (internationale wet- en regelgeving ONTHEEMD, VREEMD EN MINDERjARIG Het recht op ontwikkeling van de alleenstaande minderjarige vreemdeling in (internationale wet- en regelgeving PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de

Nadere informatie

Rechtsvinding en fiscale werkelijkheid

Rechtsvinding en fiscale werkelijkheid Dr. H.J.M. Nieuwenhuizen Rechtsvinding en fiscale werkelijkheid Een onderzoek naar de betekenis van drie spanningsvelden bij het bepalen van defiscalewerkelijkheid Qp Kluwer Deventer - 2010 a Wolters Kluwer

Nadere informatie

Lezing: De QALY als maatstaf voor smartengeld

Lezing: De QALY als maatstaf voor smartengeld Lezing: De QALY als maatstaf voor smartengeld Louis Visscher (RILE) Erasmus School of Law Erasmus Universiteit Rotterdam Visscher@law.eur.nl FuturNIStisch: 35-jarig jubileum NIS 10 september 2015, Amerongen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 34 257 Wijziging van het Burgerlijk Wetboek, het Wetboek van Strafvordering en het Wetboek van Strafrecht teneinde de vergoeding van affectieschade

Nadere informatie

Vrijheid van onderwijs in vijf Europese landen

Vrijheid van onderwijs in vijf Europese landen Schoordijk Instituut Centrum voor wetgevingsvraagstukken Gert-Jan Leenknegt Vrijheid van onderwijs in vijf Europese landen Een rechtsvergelijkend onderzoek naar de gemeenschappelijke rechtsbeginselen op

Nadere informatie

Stichting PIV & Vrije Universiteit (IGER) Excuses aan verkeersslachtoffers de rol van veroorzakers en verzekeraars

Stichting PIV & Vrije Universiteit (IGER) Excuses aan verkeersslachtoffers de rol van veroorzakers en verzekeraars Stichting PIV & Vrije Universiteit (IGER) de rol van veroorzakers en verzekeraars Mr. Liesbeth Hulst, M.Sc. Prof. mr. Arno Akkermans Hoezo excuses? Grootschalig empirisch onderzoek onder naasten ernstig

Nadere informatie

EXTRA- VERPLICHTINGEN VAN LEDEN EN AANDEELHOUDERS

EXTRA- VERPLICHTINGEN VAN LEDEN EN AANDEELHOUDERS EXTRA- VERPLICHTINGEN VAN LEDEN EN AANDEELHOUDERS Een wetenschappelijke proeve op het gebied van de rechtsgeleerdheid PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de Radboud Universiteit Nijmegen

Nadere informatie

LEASING EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID PROEFSCHRIFT

LEASING EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID PROEFSCHRIFT LEASING EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE KATHOLIEKE UNIVERSITEIT NIJMEGEN, VOLGENS BESLUIT VAN HET COLLEGE

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/37029 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Rijpkema, Bastiaan Riemer Title: Weerbare democratie : de grenzen van democratische

Nadere informatie

Raison d'être. Een onderzoek naar de rol van de rechter-commissaris in ons strafproces

Raison d'être. Een onderzoek naar de rol van de rechter-commissaris in ons strafproces Raison d'être Een onderzoek naar de rol van de rechter-commissaris in ons strafproces Een wetenschappelijke proeve op het gebied van de Rechtsgeleerdheid PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor

Nadere informatie

ECLI:NL:CRVB:2014:3463

ECLI:NL:CRVB:2014:3463 ECLI:NL:CRVB:2014:3463 Instantie Datum uitspraak 21-10-2014 Datum publicatie 28-10-2014 Zaaknummer Formele relaties Rechtsgebieden Bijzondere kenmerken Inhoudsindicatie Centrale Raad van Beroep 12-3170

Nadere informatie

1 Inleiding 1.1 VOORAF

1 Inleiding 1.1 VOORAF 1 Inleiding How can there be rational guidance mathematical, gestalt, or otherwise when the conversion of pain to money would require an alchemist? 1 1.1 VOORAF Wat is een been waard? Althans, wat is het

Nadere informatie

Regeis van rechtsvinding. Carel E. Smith

Regeis van rechtsvinding. Carel E. Smith Regeis van rechtsvinding Carel E. Smith Boom Juridische uitgevers Den Haag 2005 Inleiding 15 2 De staatsrechtelijke positie van de rechter 21 2.1 Het begrip rechtsvinding 21 2.2 Verband tussen recht en

Nadere informatie

B14 Bevrijdende verjaring

B14 Bevrijdende verjaring MONOGRAFIEËN BW B14 Bevrijdende verjaring Mr. M.W.E. Koopmann Raadsheer in het Gerechtshof Amsterdam Ktuwer a Wolters Kluwer business Deventer - 2010 INHOUDSOPGAVE Voorwoord / V Lijst van afkortingen /

Nadere informatie

Vergoeden op weg naar herstel

Vergoeden op weg naar herstel Over Rome, Keulen en Aken Vergoeden op weg naar herstel www.professorlindenbergh.nl Waar gaat het om in het aansprakelijkheidsrecht? 6:162: Hij die jegens een ander een onrechtmatige daad pleegt, is verplicht

Nadere informatie

N.C. van Oostrom-Streep, 'De kwalitatieve verplichting' Woord vooraf Lijst van afkortingen

N.C. van Oostrom-Streep, 'De kwalitatieve verplichting' Woord vooraf Lijst van afkortingen Inhoudsopgave Woord vooraf Lijst van afkortingen v xv Hoofdstuk 1 Inleiding op het onderwerp, presentatie van de onderzoeksvraag 1 1.1 Inleiding 1 1.2 De mogelijkheden 2 1.3 De vraag 4 1.4 De methode 5

Nadere informatie

Strafbare belediging. A.L.J.M. Janssens

Strafbare belediging. A.L.J.M. Janssens Strafbare belediging A.L.J.M. Janssens Inhoudsopgave Gebruikte afkortingen Hoofdstuk 1 Inleidende opmerkingen 1 1.1 Het belang van de eer en de goede naam 1 1.2 Kennismaking met de beledigingsbepalingen

Nadere informatie

Zorgplichten en zorgethiek

Zorgplichten en zorgethiek Zorgplichten en zorgethiek ACADEMISCH PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit van Amsterdam op gezag van de Rector Magnificus prof.mr. P.F. van der Heijden ten overstaan

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Voorwoord /11. Lijst van afkortingen /13. Lijst van verkort aangehaalde werken /15

Inhoudsopgave. Voorwoord /11. Lijst van afkortingen /13. Lijst van verkort aangehaalde werken /15 Inhoudsopgave Voorwoord /11 Lijst van afkortingen /13 Lijst van verkort aangehaalde werken /15 1 Inleiding / 29 1.1 Algemeen/29 1.2 Onderzoeksvragen / 30 1.3 Afbakening / 31 1.4 Onderzoeksmethode / 32

Nadere informatie

DE ROL VAN NEDERLANDSE WERKNEMERS(VERTEGENWOORDIGERS) BIJ EEN GRENSOVERSCHRIJDENDE JURIDISCHE FUSIE

DE ROL VAN NEDERLANDSE WERKNEMERS(VERTEGENWOORDIGERS) BIJ EEN GRENSOVERSCHRIJDENDE JURIDISCHE FUSIE DE ROL VAN NEDERLANDSE WERKNEMERS(VERTEGENWOORDIGERS) BIJ EEN GRENSOVERSCHRIJDENDE JURIDISCHE FUSIE Een onderzoek naar de vennootschappelijke en ondernemingsrechtelijke medezeggenschapsrechten van de Nederlandse

Nadere informatie

Inleiding. Het systeem II 15. Causaal verband Relativiteit Groepsaansprakelijkheid. Aansprakelijkheid voor personen

Inleiding. Het systeem II 15. Causaal verband Relativiteit Groepsaansprakelijkheid. Aansprakelijkheid voor personen Inhoud I 1 2 Deel 1 II 3 4 5 6 7 8 9 10 III 11 12 13 14 15 Inleiding Aansprakelijkheidsrecht Het systeem Vestiging Aansprakelijkheid voor eigen onrechtmatig handelen (art. 6:162 BW) Onrechtmatige daad

Nadere informatie

Actum in camera scriptorum oppidi de Buscoducis. De stedelijke secretarie van s-hertogenbosch tot ca. 1450

Actum in camera scriptorum oppidi de Buscoducis. De stedelijke secretarie van s-hertogenbosch tot ca. 1450 Actum in camera scriptorum oppidi de Buscoducis. De stedelijke secretarie van s-hertogenbosch tot ca. 1450 Proefschrift ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden, op gezag van

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Woord vooraf /V. Lijst van afkortingen / XIII. HOOFDSTUK 1 Inleiding /1

INHOUDSOPGAVE. Woord vooraf /V. Lijst van afkortingen / XIII. HOOFDSTUK 1 Inleiding /1 INHOUDSOPGAVE Woord vooraf /V Lijst van afkortingen / XIII HOOFDSTUK 1 Inleiding /1 1.1 Aanleiding / 1 1.2 Vraag- en doelstelling / 3 1.3 Enkele begrippen / 5 1.4 De norm van art. 6 EVRM / 5 1.5 Afbakening

Nadere informatie

ONTBINDING, SCHADEVERGOEDING EN NAKOMING. De remedies voor wanprestatie in het licht van de beginselen van subsidiariteit en proportionaliteit

ONTBINDING, SCHADEVERGOEDING EN NAKOMING. De remedies voor wanprestatie in het licht van de beginselen van subsidiariteit en proportionaliteit ONTBINDING, SCHADEVERGOEDING EN NAKOMING De remedies voor wanprestatie in het licht van de beginselen van subsidiariteit en proportionaliteit mr. M.M. Stolp Kluwer - Deventer - 2007 Inhoudsopgave Deel

Nadere informatie

Scriptie. De betekenis van de rechtsontwikkelingen op Europees niveau voor Nederlandse nabestaanden en naasten

Scriptie. De betekenis van de rechtsontwikkelingen op Europees niveau voor Nederlandse nabestaanden en naasten Vrije Universiteit Amsterdam Faculteit der Rechtsgeleerdheid Scriptie De vergoeding van immateriële schade die gelegen is in het letsel of verlies van een dierbare naaste vanuit nationaal, rechtsvergelijkend

Nadere informatie

4 Coördinatie bij smartengeldvaststellingen

4 Coördinatie bij smartengeldvaststellingen 4 Coördinatie bij smartengeldvaststellingen 4.1 VOORAF De vaststelling van smartengeld door de rechter is in hoge mate arbitrair. Geheel willekeurig is zij nooit. Ik beroep mij op ieder, die aan rechtspraak

Nadere informatie

Voorwoord. Voorwoord bij de tweede druk

Voorwoord. Voorwoord bij de tweede druk Voorwoord Een belangrijk deel van het onderwijs is gericht op de verwerving van de kennis en vaardigheden die nodig zijn voor het oplossen van juridische casus. Het casusoplossen vormt een opstap naar

Nadere informatie

rbeidsrechtelijke beschertning

rbeidsrechtelijke beschertning rbeidsrechtelijke beschertning PROEFSGHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit Leiden, op gezag van de Rector Magnificus Dr. D.D. Breimer, hoogleraar in de faculteit der Wiskunde

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Afkortingen. 1 inleiding en verantwoording 1

Inhoudsopgave. Afkortingen. 1 inleiding en verantwoording 1 Inhoudsopgave Afkortingen XIII 1 inleiding en verantwoording 1 Deel i 1.1 Introductie van het thema 1 1.2 Nadere afbakening van de onderzoeksvraag 5 1.3 Plan van aanpak en deelvragen 7 1.4 Afbakening en

Nadere informatie

Rb. 's-gravenhage 6 juli 2012, LJN BX2021, JA 2012/183. Trefwoorden: Sommenverzekering, Voordeelstoerekening, Eigen schuld

Rb. 's-gravenhage 6 juli 2012, LJN BX2021, JA 2012/183. Trefwoorden: Sommenverzekering, Voordeelstoerekening, Eigen schuld Rb. 's-gravenhage 6 juli 2012, LJN BX2021, JA 2012/183 Trefwoorden: Sommenverzekering, Voordeelstoerekening, Eigen schuld Auteurs: mr. M. Verheijden en mr. L. Stevens Samenvatting In maart 2009 vindt een

Nadere informatie

E 1 0 0 en de n a o o rlo g se rechtspraak m et b etrek k in g to t o n ro eren d goed. Proefschrift

E 1 0 0 en de n a o o rlo g se rechtspraak m et b etrek k in g to t o n ro eren d goed. Proefschrift E 1 0 0 en de n a o o rlo g se rechtspraak m et b etrek k in g to t o n ro eren d goed The Royal Decree E 100 and Llie Post-War Case Luw Concerning Real Estate Proefschrift ter verkrijging van de graad

Nadere informatie

INHOUD. Lijst van aangehaalde werken XV

INHOUD. Lijst van aangehaalde werken XV INHOUD Voorwoord Afkortingen V XIII Lijst van aangehaalde werken XV Algemene inleiding 1 Deel I. Oorzaak 9 Hoofdstuk 1. Oorzaak en onzeker voorval 11 1.1 Inleiding 11 1.2 Waarom is vereenzelviging van

Nadere informatie

Diagnostiek van Ouderfunctioneren

Diagnostiek van Ouderfunctioneren Diagnostiek van Ouderfunctioneren Een functioneel-contextueel perspectief Jan van der Maas i ISBN 9789086595334 vormgeving uitgever Esther Mosselman Zwaar Water VU Uitgeverij Copyright 2010, J. van der

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2018 133 Besluit van 20 april 2018 tot vaststelling van bedragen voor nadeel van naasten dat niet in vermogensschade bestaat (Besluit vergoeding affectieschade)

Nadere informatie

VERREKENING DOOR DE FISCUS

VERREKENING DOOR DE FISCUS VERREKENING DOOR DE FISCUS EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN OP GEZAG VAN DE

Nadere informatie