DEEL III PROJECTBLADEN

Transcriptie

1 DEEL III PROJECTBLADEN 3.1. Projecten provinciale wegen p Projecten provinciale vaarwegen p Projecten aan het spoor p Rijksprojecten p Friese Meren Projecten uit het PVVP p. 217 Nieuw: 3.6 Projecten Duurzaam Openbaar Vervoer p. 227 Uitvoering Fryslân Feilich Foarût 65

2 66 Uitvoeringsprogramma 2017

3 HOOFDSTUK 3.1 Projecten Provinciale Wegen N351 p. 69 N353 p. 75 N354 p. 85 N355 p. 89 N356 p. 95 N357 p. 101 N358 p. 109 N359 p. 123 N361 p. 129 N369 p. 135 N380 p. 139 N381 p.143 N383 p. 145 N384 p. 153 N390 p. 155 N392 p. 159 N393 p. 165 N398 p. 167 N910 p. 171 N919 p. 175 N924 p. 175 N927 p. 179 N928 p. 181 Fryslân Feilich Foarût 67

4 68 Uitvoeringsprogramma 2017

5 N351 De weg van Oosterwolde, Wolvega naar de provinciegrens met Flevoland bij Slijkenburg. Nijeholtpade Fietsoversteek Lindedijk Fietsoversteek Hoofdweg West-Wolvega Fryslân Feilich Foarût 69

6 2018 Fietsoversteek Nijeholtpade (N351) Nijeholtpade k! N351 Ruimtelijke kwaliteit: robuuste groenstructuren/ lintvormig wegenstructuur De maatregelen kunnen worden aangelegd binnen de bestaande verkeersruimte. In de Structuurvisie Grutsk op e Romte bevindt deze oversteek zich in de Zuidelijke wouden. Voor deze oversteek zijn kernkwaliteiten de robuuste groenstructuren, erfbeplantingen en de lintvormige structuren van wegen, met beplanting en de hierbij horende bebouwing. Afspraken met dorpsbelang, gemeente en politie Voor het opstellen van het plan zal overleg plaatsvinden met dorpsbelang Nijeholtpade, gemeente Weststellingwerf en de politie. N351 Probleem: onveilige oversteek De N351 van Wolvega naar Oosterwolde is gecategoriseerd als een stroomweg, omdat op netwerkniveau dit wegvak een schakel vormt tussen het westelijk deel van de A7-zone en het merengebied met provincie Drenthe. Bovendien heeft deze weg een bundelende functie voor de regio. Bij de vorming van de nota Veilige en sobere (brom) fietsoversteken kwam dit kruispunt als knelpunt voor overstekende fietsers naar voren. Er geldt een snelheidsregime van 80 km/u en fietsers moeten twee of meer rijstroken in één keer oversteken. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Kleine Infrastructuurprojecten): ,- 2016: Eerste verkenning en quick scan van de opties. 2016: Uitvoering en oplevering. Voorgestelde maatregelen: verbeteren fietsoversteek Een veilige fietsoversteek, en afwegen of het wenselijk is dit te combineren met nieuwe bushalteplaatsen. Beoogd effect: verbeterde veiligheid Een verkeersveilige fietsoversteek. 70 Uitvoeringsprogramma 2017

7 2018 Fietsoversteek Lindedijk (N351) N351 Scherpenzeel Voorgestelde maatregelen: verkeersveilige (brom) fietsoversteek Het realiseren van een verkeersveilige (brom) fietsoversteek. Waar eerder gedacht werd aan een rotonde, wordt de vorm nader beschouwd. Hierbij worden koppelkansen gezocht met andere projecten als otterpassages, ambities m.b.t. natuur en recreatie en uitvoering van groot onderhoud. Slijkenburg k! Beoogd effect: verbeterde veiligheid en oprijdbaarheid Een verkeersveilig uitwisselpunt voor alle betrokken verkeerssoorten. Een neveneffect is dat op dagen met veel verkeer vanuit de richting van de Driewegsluis de oprijdbaarheid verbetert, vooral in de richting van Scherpenzeel. Ruimtelijke kwaliteit: openheid laagveengebied In de Structuurvisie Grutsk op e Romte bevindt het kruispunt zich in het laagveengebied, waarbij openheid één van de kernkwaliteiten is. Afhankelijk van de vorm van de te treffen maatregel zal blijken of dit binnen de bestaande verkeersruimte past of niet. Probleem: onveilige oversteek De N351 van Wolvega naar Emmeloord is gecategoriseerd als een gebiedsontsluitingsweg. Op netwerkniveau vervult de weg een belangrijke schakel in de relatie met Emmeloord, c.q. de Noordoostpolder. De oversteek bevindt zich in een gebiedsontsluitingsweg waarbij fietsers via een vier rijstroken breed kruisingsvlak, in combinatie met overig verkeer moeten oversteken. De recreatieve betekenis van de oversteek is van belang, mede in relatie tot de ontsluiting van de Driewegsluis en de hier aanwezige recreatieve voorzieningen. Bij de vorming van de nota Veilige en sobere (brom) fietsoversteken, kwam dit kruispunt als knelpunt voor overstekende fietsers naar voren. Afspraken met: bewoners, gemeente en politie Voorafgaand aan de uitvraag van het plan zal overleg plaatsvinden met de lokale bevolking, de gemeente Westellingwerf en de politie. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Kleine Infrastructuurprojecten): ,- 2016: Opstellen standaardmodellen en contracten voor innovatieve aanbestedingsvorm. 2018: Uitvoering en oplevering. Fryslân Feilich Foarût 71

8 2018 Fietsoversteek Hoofdweg West-Wolvega (N351) Nijelamer Beoogd effect: verbeterde veiligheid Een verkeersveilig uitwisselpunt voor alle betrokken verkeerssoorten. Sonnega Wolvega Ruimtelijke kwaliteit: openheid laagveengebied De maatregelen kunnen worden aangelegd binnen de bestaande verkeersruimte. In de Structuurvisie Grutsk op e Romte bevindt het kruispunt zich in het laagveengebied, waarbij openheid één van de kernkwaliteiten is. N351 k! Afspraken met dorpsbelang, gemeente en politie Voor het opstellen van het plan zal overleg plaatsvinden met dorpsbelang Wolvega, gemeente Weststellingwerf en de politie. Probleem: onveilige oversteek De N351 van Wolvega naar Emmeloord is gecategoriseerd als een gebiedsontsluitingsweg. Op netwerkniveau vervult de weg een belangrijke schakel in de relatie met Emmeloord, c.q. de Noordoostpolder. Bij de vorming van de nota Veilige en sobere (brom)fietsoversteken kwam dit kruispunt als knelpunt voor overstekende fietsers naar voren. De oversteek bevindt zich in een gebiedsontsluitingsweg waarbij twee rijstroken in één keer moet worden overgestoken. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Kleine Infrastructuurprojecten): ,- 2016: Eerste verkenning en quick scan van de opties. 2018: Uitvoering en oplevering. Voorgestelde maatregelen: aanleg rotonde Het realiseren van een verkeersveilige (brom) fietsoversteek in de vorm van een rotonde. Een neveneffect op deze specifieke locatie is dat de uitwisseling voor autoverkeer ook veiliger wordt. 72 Uitvoeringsprogramma 2017

9 N354 De N354 begint op het viaduct over de A32 bij Idaerd en loopt via Sneek naar de aansluiting op de A6 bij Oosterzee en gaat op het viaduct aan het Tsjûkemar over in de N924 Tsienzerbuorren Raerd Easterwierrum Follegaaster brug Fryslân Feilich Foarût 73

10 2018 Tsienzerbuorren Raerd Easterwierrum (N354) ontsluitende paden (geen doorgaand). Voortzetting van inrichting en wegbeeld als bij Dearsum-Scharnegoutum. Easterwierrum Beoogd effect: verbeterde veiligheid Doorstroming van de provinciale weg en een verhoging van de verkeersveiligheid op kruispunten en wegvakken. Het voorkomen dat de route via de N384 als alternatief wordt gekozen. Dearsum k! N354 Poppenwier Raerd Ruimtelijke kwaliteit: waardevol dijklichaam De N354 grenst aan verschillende landschapsgebieden: het Middelzeegebied, waarin de zichtbaarheid van de inpolderingen, verkavelingsstructuren en de ligging van de dijken kernkwaliteiten zijn. Verder het kleigebied Westergo met polderdijken, openheid en kwelderwallen en het kleigebied Oostergo. De N354 ligt gedeeltelijk op een cultuurhistorisch, archeologisch en landschappelijk waardevol dijklichaam. Dit maakt uitbouw tot volwaardige stroomweg niet mogelijk en vergt zorgvuldigheid bij de verdere inrichting van de weg. Probleem: onveiligheid, discrepantie weginrichting en functie/gebruik De weg vormt op netwerkniveau een belangrijke verbinding tussen Sneek en Leeuwarden en heeft ook een functie in de verbinding tussen Sneek en Franeker. De N354 Sneek-Sneekerhoek is in het PVVP gecategoriseerd als stroomweg. De weg fungeert echter in de praktijk als een gebiedsontsluitingsweg, doordat uitbouw tot stroomweg niet mogelijk is. De kruispunten en de wegvakken voldoen niet aan de inrichting die hierbij hoort. De uitwisseling van het verkeer leidt tot ongevallen of bijna-ongevallen. Voorgestelde maatregelen: herinrichting Een herinrichting van een deel van Tsienzerbuorren tot 60 km/u, een duurzaam veilige aansluiting bij Raerd en/ of Easterwierrum (ovonde(s)), waarbij de inritten van boerderijen en percelen aan de noordwestzijde van de hoofdrijbaan worden afgevangen met een structuur van Afspraken met gemeenten, politie, belangengroepen en aanwonenden Voor het opstellen van het plan heeft overleg plaatsgevonden met dorpsbelangen Raerd, Tsienzerbuorren/ Reduzum, Easterwierum, aanwonenden, gemeenten Leeuwarden, Sudwest Fryslân en Littenseradiel en de politie. Wat heeft geleid tot een gedragen ontwerpadvies. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Kleine Infrastructuurprojecten): ,- Bijdragen (uit Groot Onderhoud) ,- 2015: Beginspraak met alle stakeholders, opstellen schetsplan/ontwerpadvies. 2016: Aanvang grondaankoop en bestemmingsplanprocedures. 2018: Uitvoering en oplevering. 74 Uitvoeringsprogramma 2017

11 2019 Follegaaster brug (N354) Idskenhuizen St. Nicolaasga Doniaga Beoogd effect: sterkte voldoet aan normen, restlevensduur 50 jaar, lagere exploitatiekosten. Bestaand brugdek voor een restlevensduur van 50 jaar laten voldoen aan huidige normen voor sterkte en weerstand tegen vermoeiing. Installaties vernieuwen voor een restlevensduur van 50 jaar. Lagere exploitatielasten door afstandsbediening en zuiniger aandrijving. Ruimtelijke kwaliteit: geen effect Geen effect op ruimtelijke kwaliteit. Follega k! Duurzaamheid: lager energieverbruik Nieuwe aandrijving met lager energieverbruik. Oosterzee Eesterga Probleem: verouderde installaties en te zwak brugdek Het val van de brug voldoet niet aan de eisen uit de normering voor sterkte en vermoeiing. Aandrijving en W&E-installatie zijn verouderd. Afspraken met derden: geen Geen. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Meerjarenprogramma kunstwerken): ,- 2019: Start. 2021: Oplevering. Voorgestelde maatregelen: versterken val en vervangen installaties en aandrijving Versterken van het val, vervangen W&E-installatie; installeren afstandsbediening, vervangen aandrijving. Bewaken van locaties gevoelig voor vermoeiingsschade tot moment van versterking van het val. Fryslân Feilich Foarût 75

12 76 Uitvoeringsprogramma 2017

13 N355 De weg van Leeuwarden, Hurdegaryp en Buitenpost naar Burum bij de provinciegrens met Groningen. Fietsoversteek Hesseweg Burum Fryslân Feilich Foarût 77

14 2018 Fietsoversteek Hesseweg Burum (N355) Warfstermolen Voorgestelde maatregelen: aanleg fietsoversteek Een fietsoversteek. Beoogd effect Voor (brom-)fietsers is het doel om het aantal slachtoffers te verminderen door de verkeersveiligheid te verbeteren. Burum Ruimtelijke kwaliteit: grootschalig openheid kleigebied De maatregelen kunnen worden aangelegd binnen de bestaande verkeersruimte. Augsbuurt k! N355 In de Structuurvisie Grutsk op e Romte bevindt het kruispunt zich in het kleigebied Oostergo, waarbij de grootschalige openheid één van de kernkwaliteiten is. N355 Afspraken met dorpsbelang, gemeente en politie Voor het opstellen van het plan zal overleg plaatsvinden met dorpsbelang Burum, gemeente Achtkarspelen en de politie. Gerkesklooster Stroobos N358 Probleem: onveilige oversteek De N355 van Buitenpost naar Groningen is gecategoriseerd als een gebiedsontsluitingsweg. Op netwerkniveau vervult de weg een schakel in de relatie met Groningen. Voor personenvervoer rust de nadruk echter op de spoorlijn Leeuwarden - Groningen. Bij de vorming van de nota Veilige en sobere (brom) fietsoversteken kwam dit kruispunt als knelpunt voor overstekende fietsers naar voren. De oversteek bevindt zich in een gebiedsontsluitingsweg waarbij meer dan twee rijstroken in één keer moet worden overgestoken. De oversteek ligt in een schoolfietsroute. Voor gebiedsontsluitingswegen is het uitgangspunt dat fietsers ongelijkvloers of bij een rotonde gelijkvloers over kunnen steken. In dit geval volstaat een middengeleider. Volgens de nota Veilige en sobere (brom)fietsoversteken, heeft op deze locatie een rotonde de voorkeur. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Kleine Infrastructuurprojecten): ,- 2015: Eerste verkenning en quick scan van de opties. 2017: Uitvoering en oplevering. 78 Uitvoeringsprogramma 2017

15 N356 De weg van Holwerd naar Nijega bij de aansluiting op de N31 Leeuwarden Fietstunnel Boppewei Centrale As Kansen in Kernen Fryslân Feilich Foarût 79

16 2016 Fietstunnel Boppewei (N356) Broeksterwâld De Falom k! De Westereen Totale investering: ,- Provincie (uit budget Meerjarenprogramma kunstwerken): ,- Het werk wordt meegenomen in het project de Centrale As en is inmiddels aanbesteed in het kader van het contract Noord 3 (knooppunt Westereen). 2016: Start voorbereiding. 2017: Uitvoering gereed. N356 Feanwâlden Probleem: schade aan fietstunnel De betonnen fietstunnel onder de N356 (Boppewei) bij De Westereen heeft schade in de vloer en wanden van de open tunnelbakken. De wanden en vloer zijn gescheurd en de provisorische reparaties hiervan zijn niet toereikend voor de beoogde restlevensduur van jaar. Daarnaast is de tunnel donker omdat de weinige verlichting die erin zit vaak wordt vernield. Voorgestelde maatregelen: gedeeltelijke renovatie De renovatie bestaat uit het repareren van de scheuren in de wanden en de vloer en het verbeteren van de verlichting. Beoogd effect Een veilig bruikbaar kunstwerk met een technische levensduur van jaar. De bestaande N356 waar deze tunnel onder ligt wordt omgebouwd tot de nieuwe Centrale As. 80 Uitvoeringsprogramma 2017

17 2016 De Centrale As (N356) Noord: Oostelijke rondweg Dokkum: Rotonde Dokkum- Noord, Kruising Trekwei, Rotonde Dokkum-Zuid; Onderdoorgang Koailoane; Tunnel Doniawei; Ongelijkvloerse aansluiting Dwarsloane; Kruising Ecologische Hoofdstructuur; Half klaverblad Feanwalden/ de Westereen. Probleem: ontbreken duidelijke verkeersstructuur Noordoost Fryslân Aan dit project ligt een diversiteit aan problemen ten grondslag. Zo is er sprake van een relatief hoge verkeersonveiligheid. Het ontbreken van een duidelijke verkeersstructuur in Noordoost Fryslân is hier mede debet aan. Daarnaast speelt in een aantal kernen een leefbaarheidsprobleem doordat de hoofdverbinding dwars door de kernen gaat. De hoge verkeersintensiteiten zorgen voor een splitsing in de kernen. Tot slot heeft het gebied een economische achterstand ten opzichte van de rest van de provincie. Door het inrichten van de N356 en de N913 als hoofdontsluiting van Noordoost Fryslân worden niet alleen verkeersveiligheid en leefbaarheid vergroot, maar krijgt ook de sociaaleconomische ontwikkeling een impuls als gevolg van een sterk verbeterde bereikbaarheid. Voorgestelde maatregelen: gebiedsontwikkeling met aanleg stroomweg Het aanleggen van De Centrale As (inclusief de rondwegen Garyp en Hurdegaryp) als stroomweg. (grotendeels ongelijkvloers, 100 km/u). Dit valt uiteen in een drie grote delen Noord, Midden en Zuid met de volgende infrastructurele maatregelen: Midden: Onderdoorgang Feanwalden/ de Westereen; Viaduct Kukhernerwei; Zevenhuisterweg onder Centrale As door; Fietsbrug Heistreek; Viaduct Woudweg; Ovonde Quatrebras; Spooronderdoorgang Hurdegaryp; Kruispunt Hurdegaryp-West; Viaduct Rijksstraatweg; Onderdoorgang Zomerweg; Aquaduct Prinses Margrietkanaal. Zuid Half klaverblad Sumar; Onderdoorgang Sumar Garyp; Onderdoorgang Sumarreheide; Onderdoorgang de Tike; Aansluiting N31; Fietspad De Tike Nijega; Viaduct Eendrachsweg; Aansluiting rondweg Garyp N31. Een groot aantal projecten in de gebiedsontwikkeling de Centrale As (fase1) zijn in voorbereiding en/of in uitvoering. Voor de 2de fase gebiedsontwikkeling is een deel van de financiering rond en aan de orde geweest in het kader van het uitvoeringsakkoord en de begroting Hier blijft een opgave voor het zoeken naar de restfinanciering. Deze komt in PS aan de orde begin Voorts neemt de uitvoering van het project Kansen in kernen een aanvang met het beschikbaar komen van De Centrale As. De bebouwde kom van Garyp is al Fryslân Feilich Foarût 81

18 2016 De Centrale As (N356) opgeleverd. In 2016 is gestart met de uitvoering van het project in De Falom. In 2017 volgen de andere kernen. Beoogd effect: verbeterde veiligheid, leefbaarheid en sociaal economisch positie Bundeling van het verkeer op wegen die daarvoor bestemd zijn; dit leidt tot een vermindering van de verkeersonveiligheid in het gebied, een hogere verkeersleefbaarheid, alsmede het scheppen van de goede randvoorwaarden voor het verbeteren van de sociaaleconomische positie van Noordoost-Fryslân. Ruimtelijke kwaliteit: Nationaal Landschap De inpassing van de Centrale As in het landschap van Noordoost-Fryslân is van bijzonder belang, Dit wordt mede onderstreept doordat de weg door Nationaal Landschap de Noordelijke Wouden loopt. In een integraal ontwerpproces zijn vele aspecten meegenomen zoals: de historische karakteristieken van het landschap/ cultuurhistorie/het gebieds-dna, ecologie (gebieden en soorten), ontwikkelingskansen op het gebied van wonen, werken en voorzieningen. In de architectuur van de weg en het landschapsplan worden deze zaken benoemd. Een en ander mede de basis geweest voor het provinciaal inpassingsplan. (PIP) Duurzaamheid: Social Return on Investment. In de contracten met de aannemers is specifieke aandacht voor Social Return On Investment (SROI). Hierbij wordt getracht om mensen die langere tijd buiten het arbeidsproces zijn geweest een nieuwe kans te bieden tot re-integratie. Afspraken met gemeenten De gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel en Tytsjerksteradiel zijn partners in het project. Met deze gemeenten zijn afspraken gemaakt voor cofinanciering. Dit is vastgelegd in een overeenkomst tussen de provincie en de drie eerdere genoemde gemeenten. Openstelling De Centrale As In het kader van de openstelling van De Centrale As op 7 oktober 2016 zijn een aantal evenementen georganiseerd in samenwerking met de Mienskip. In juni 2016 is er een culturele reis langs de dorpen georganiseerd, de passsant. Begin september zijn er een zestal voorstelling van een Iepenlofspul gehouden in het aquaduct bij Sumar, een unieke plek voor een uniek spektakel. In de directe aanloop naar de openstelling is een sportevenement georganiseerd op De Centrale As gevolgd door een handelsevenement van 9 kilometer lang. Alle evenementen waren qua publieke belangstelling een groot succes. Aan de openingshandeling zelf werkten 500 schoolkinderen uit de omgeving mee. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Majeure Provinciale Projecten): ,- Bijdragen: ,- 2006: 17 mei tracékeuze door Provinciale Staten. 2006: 13 december 2006 realisatiebesluit door Provinciale Staten. 2007: maart realisatiebesluit gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel en Tytsjerksteradiel. 2010: 23 juni inpassingsplan vastgesteld door Provinciale Staten. 2011: Eind 2011 is Provinciaal Inpassingsplan onherroepelijk geworden. 2012: najaar start uitvoering. 2014: najaar openstelling onderdeel Rondweg Garyp. 2016: oktober openstelling Noord-Zuidverbinding voor verkeer. 2016: november/december openstelling Rondweg Hurdegaryp. 2017: afronding 1e fase gebiedsontwikkeling. 2020: afronding 2e fase gebiedsontwikkeling. 82 Uitvoeringsprogramma 2017

19 2016 Kansen in Kernen (N356) N357 N356 Holwerd N358 Ternaard Hantum Voorgestelde maatregelen: reconstructie van de voormalige doorgaande provinciale weg binnen de bebouwde kom in zes dorpen Kansen in Kernen (KIK) behelst de herichting van de voormalige provinciale wegen binnen de bebouwde kom van Garyp, Burgum, Hurdegaryp, Feanwâlden, De Falom en Damwâld. Waaxens Brantgum Foudgum Hiaure In zijn in de zes dorpen schetsvisies gemaakt voor de herinrichting en mogelijk ruimtelijke kansen. Deze schetsvisie zijn in nauwe samenwerking met bewoners, ondernemers en andere belanghebbenden uit de dorpen gemaakt. De schetsvisie zijn in de jaren daarna verder uitgewerkt. Een klankbordgroep vanuit de dorpen bleef daarbij nauw betrokken. jaar Reitsum 2020 of later Bornwird Lichtaard Raard Probleem: na aanleg DCA krijgt onderliggend wegennet een andere functie, die niet past bij de huidige inrichting Na aanleg van De Centrale As (DCA) rijdt het doorgaande verkeer niet meer door de kernen Garyp (N913), Burgum, Feanwâlden, De Falom, Damwâld (N356) en Hurdegaryp (N355), maar er omheen. Na openstelling voor het verkeer van (delen van) DCA worden deze weggedeelten overgedragen van de provincie naar de gemeenten Tytsjerksteradiel en Dantumadiel. De wegen door de kernen zijn na deze overdracht niet langer doorgaande wegen. Bij de afwaardering van de wegen hoort een nieuwe inrichting om de verkeersveiligheid (o.a. het tegengaan van sluipverkeer) te verbeteren. De weg die soms jarenlang als scheidslijn door het dorp liep, wordt daarmee teruggegeven aan het dorp. Beoogd effect: verbeterde verbeterde verkeersveiligheid, leefbaarheid en hogere ruimtelijk kwaliteit Kansen in Kernen beoogt niet alleen de herinchting van de voormalige doorgaande weg, maar ook het benutten van kansen die het herinrichten in de KIK-dorpen biedt. Met kansen worden zaken bedoeld die een directe relatie hebben met de herinrichting en in beginsel in de directe nabijheid liggen. Er moet daarbij een sterke verwevenheid zijn tussen de herinrichting en de kansen. Voorbeelden zijn: de inrichting van de openbare ruime bij het zorgcomplex in de voormalige melkfabriek De Eendracht in Garyp en het realiseren van een nieuwe ingang tot de begraafplaats met parkeergelegenheid. Kansen in Kernen heeft tot doel om samen met Gebiedsontwikkeling DCA het gebied met een plus achter te laten na aanleg van DCA. Het kernteam KIK, bestaande uit vertegenwoordigers van de gemeenten Tytsjerksteradiel, Dantumadiel en de provincie, bewaken voor alle zes KIK-dorpen een gelijk kwaliteitsniveau wordt behaald, binnen het beschikbare budget. Voordat besluitvorming in de colleges plaatsvindt, adviseert de Stuurgroep DCA. Fryslân Feilich Foarût 83

20 Afspraken met gemeenten De gemeenten Dantumadiel en Tytsjerksteradiel en de provincie hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid in de realisatie van het project KIK. De gemeenten hebben hierbij het voortouw: zij zijn projectverantwoordelijke. In de bestuursovereenkost DCA van 5 maart 2007 zijn reeds afspraken gemaakt over Kansen in Kernen. Deze zijn verder uitgewerkt in de Basisafspraken Kansen in Kernen van september In de Basisafspraken zijn afspraken over de samenwerking tussen provincie en beide gemeenten vastgelegd, op het gebied van o.a. organisatie, financiën en risico. Per dorp zijn daarnaast realisatieovereenkomsten gesloten, waarin voor de specifieke situatie in dat KIK-dorp nader afspraken zijn gemaakt. Totale investering: ,- Provincie: ,- Gemeenten: ,- 2010/2011: Schetsvisies per dorp. 2014: Basisafspraken en financiële strategie => financiën gehele KIK-project rond. 2015: Realisatieovereenkomsten per dorp gesloten. Start realisatie KIK-Garyp. Start voorbeidingen overige KIK-dorpen. 2016: KIK-Garyp gereed. Start realisatie KIK De Falom. 2017: KIK De Falom gereed. Start realisatie KIK Damwâld, KIK Burgum, KIK Feanwâlden, KIK Hurdegaryp-dorp. Eind 2017,KIK Damwâld en KIK Feanwâlden gereed. 2018: KIK Burgum en KIK Hurdegaryp-dorp gereed. 2020: Realisatie KIK Hurdegaryp Stationskwartier (gedeelte KIK Hurdegaryp Stationskwartier volgt planning ESGL). 84 Uitvoeringsprogramma 2017

21 N357 De weg van Leeuwarden (vliegbasis) via Stiens naar Holwerd Afslag Stiens-Zuid Stiens-Holwerd Brug Hallumerfeart Brug Hijumerfeart Fryslân Feilich Foarût 85

22 2016/2017 Afslag Stiens-Zuid (N357) N393 N357 Stiens Voorgestelde maatregelen: aanleg ovonde Gezien het relatief beperkte ruimtelijke profiel en de vermoedelijk aanwezige gastransportleiding gaat de voorkeur uit naar een ovonde. De maatregelen moeten worden aangelegd binnen de bestaande verkeersruimte. Hierbij is aansluiting gezocht bij het groot onderhoud van de hoofdrijbaan op de N357 tussen hectometer 1.2 en 6.4. k! Britsum Beoogd effect: gegarandeerde doorstroming Een verkeersveilige oplossing die de doorstroming garandeert. N357 Koarnjum Jelsum Ruimtelijke kwaliteit: kwelderwal en grootschalige openheid Het kruispunt bevindt zich op de grens van het Middelzeegebied en het kleigebied Oostergo. De brede kwelderwal en grootschalige openheid van het landschap, zijn als kernkwaliteiten aan te merken. Waar mogelijk zullen deze elementen worden meegenomen. Probleem: afgeschreven verkeerslichten Een bekend probleem van verkeerslichten is de hoeveelheid kop-staart ongevallen en roodlichtnegatie. Op dit kruispunt staat een verkeersregelinstallatie. Deze is technisch afgeschreven. Provinciaal beleid is om het aantal verkeerslichten waar mogelijk af te bouwen en de afwikkeling op kruispunten te garanderen door toepassing van rotondes of ovondes. De N357 is ter hoogte van dit kruispunt een gebiedsontsluitingsweg. Op netwerkniveau vervult de N357 door de grote afstand van dit noordelijke achterliggende gebied tot het landelijk hoofdwegennet, een belangrijke rol voor de ontsluiting. Daarnaast speelt de goede bereikbaarheid van de veerhaven bij Holwerd. De intensiteit is geringer geworden door de gerealiseerde Noordwesttangent. Afspraken met gemeente, politie en dorpsbelang Voorafgaand aan het opstellen van de uitvraag zal overleg plaatsvinden met dorpsbelang Stiens, gemeente Leeuwarderadeel en de politie. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Kleine Infrastructuurprojecten): ,- Bijdrage (uit Groot Onderhoud) ,- 2015: Maken projectplan en projectstart. 2016: Voorbereiding. 2016: Verlegging Kabels en Leidingen. 2017: Uitvoering en oplevering. 86 Uitvoeringsprogramma 2017

23 x Stiens-Holwerd XX (N) (N357) ( ) wordt het weggedeelte Hallum-Holwerd aangepakt in combinatie met groot onderhoud en het pilotproject Vergevingsgezinde bermen. Hier wordt gekeken naar voorzieningen voor verstevigde brede bermen met veilige sloottaluds (anti-kantel), en veiliger fietsoversteken bij kruispunten. Beoogd effect: verbeterde veiligheid Verbeteren van de verkeersveiligheid op dit traject. Ruimtelijke kwaliteit: kwelderrug en archeologisch kwetsbaar terrein De ligging van de weg op een kwelderrug met aan weerszijden veel archeologisch kwetsbare terreinen (gedeelte Hallum-Holwerd) en de diverse grondposities maakt dat uitbreidingen van het wegprofiel planologisch moeten worden geregeld. Hier zijn afspraken met de gemeenten over gemaakt. Probleem: lastige oversteken, smalle rijbaan, zachte bermen en landbouwverkeer Door het slingerende wegverloop op de oude kwelderrug en het grote aantal uitwisseling- en oversteekpunten gebeuren er veel (ernstige) ongevallen op dit traject. Het vele landbouwverkeer, de zachte bermen en de smalle rijbaan zorgen eveneens voor problemen. Bij de afweging van de maatregelen is er aandacht voor de doorstroming en bereikbaarheid van het gebied ten noorden van Leeuwarden. Voorgestelde maatregelen: verbreding, aanleg vergevingsgezinde berm en fietssnelweg Het weggedeelte Stiens-Hallum is in combinatie met groot onderhoud in 2011 opgewaardeerd naar het faseprofiel (breedte 6,80 m. en aangepaste belijning). Kruispunten worden voorzien van een middengeleider met een fietsoversteek. De parallelweg Stiens-Hallum wordt uitgebouwd tot fietssnelweg. Ten zuiden van Hallum is in 2012 de rotonde aangelegd. Ten derde Duurzaamheid: combineren van werkzaamheden Tegelijk met de opwaardering van de N357 wordt het nu met de rotonde bij Hallum mogelijk enkele sluiproutes in het buitengebied te ontmoedigen. De gemeente Ferwerderadiel pakt hiermee twee van haar meest belastende sluiproutes aan. Afspraken met gemeenten en belanghebbenden De gemeenten Dongeradeel, Ferwerderadiel en Leeuwarderadeel en overige belanghebbenden zijn bij het planproces betrokken. Totale investering: ,- Provincie (uit budget MPI voor kleine en reguliere wegenprojecten): ,- Bijdragen: ,- 2011: Aanbesteding 1e deel Stiens-Hallum. 2012: 2e deel traverse Hallum : 3e deel (hoofdrijbaan) Hallum-Holwerd : Uitvoering (afhankelijk van grondaankoop en werkzaamheden ondergrondse infra). Fryslân Feilich Foarût 87

24 2019 Brug Hallumer feart te Hallum (N357) Probleem: aangetaste brug De provinciale brug over de Hallumer Feart te Hallum is 55 jaar oud en vertoont op enkele plaatsen aantasting door Alkali Silica Reactie (ASR) en Sulfaataantasting (Ettringiet). De reactie ontstaat door de toegepaste materialen in beton. Renovatie is geen optie, omdat dit de reactie en aantasting niet tot staan brengt. Voorgestelde maatregelen: vervanging brug De bestaande brug vervangen door een nieuwe brug die voldoet aan de huidige veiligheidseisen, beleid, normen en richtlijnen. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Meerjarenprogramma kunstwerken): ,- 2017: Start voorbereiding. 2019: Uitvoering gereed. Beoogd effect: goede kwaliteit brug Een nieuwe niet aangetaste brug. 88 Uitvoeringsprogramma 2017

25 x Brug Hijumerfeart bij HijumXX (N) (N357) Kuor feart Hijumer Feart Hijum " " " " " k! " " N357 Probleem: geringe draagkracht brug De duikerbrug in de N357 over de Hijummerfeart bij Hijum dateert uit de jaren vijftig van de vorige eeuw en is niet sterk genoeg voor de huidige verkeersbelastingen. Voorgestelde maatregelen: vervangen brug De brug vervangen of zo renoveren dat hij weer 50 jaar mee gaat. Beoogd effect: goede kwaliteit brug Een veilige brug die voldoet aan het huidige beleid, veiligheidseisen, normen en richtlijnen. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Meerjarenprogramma kunstwerken): ,- 2021: Aanvang voorbereiding. 2023: Uitvoering gereed. Fryslân Feilich Foarût 89

26 90 Uitvoeringsprogramma 2017

27 N358 De weg van Holwerd boven Dokkum langs naar Metslawier en via de Skieding Uterwei naar de aansluiting op de A7 (provinciegrens Groningen) Uterwei Brug W. Lorésluis Skieiding Lutkepost Augustinusga Bebouwde kom EE Fryslân Feilich Foarût 91

28 2016 Uterwei (N358) Augustinusga Surhuizum belijning. Gewerkt wordt met een oplossing op maat die aan de grootste knelpunten tegemoet komt en tegelijk mogelijkheden blijft bieden, zoals door het toepassen van landbouwpasseerstroken. Ter hoogte van Surhuizum worden drie aansluitingen (Rysloane, Suderheawei en It Langfal) teruggebracht tot één gecombineerde aansluiting in de vorm van een ovonde met een parallelle ontsluitingsweg. Beoogd effect: verhogen verkeersveiligheid Doel van dit project is de verkeersveiligheid en doorstroming te verbeteren door de inrichting van de weg meer in overeenstemming te brengen met de functie. Surhuisterveen Ruimtelijke kwaliteit: aansluiten bij visie gemeente Tegelijk met de verkeerskundige aanpassingen wordt zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij de visie die zowel de gemeente Achtkarspelen als de provincie Fryslân hebben v.w.b. de ruimtelijke kwaliteit. Probleem: landbouwverkeer op hoofdrijbaan, gevaarlijke kruispunten In 2012 is een plan gepresenteerd voor de N358 tussen Augustinusga en de A7 (Skieding Uterwei). Voor de maatregelen op de Uterwei bestond draagvlak. Voor het deel Surhuisterveen en de A7 bestond dit draagvlak niet. Daarom is het project gesplitst in de Uterwei en de Skieding. De inrichting van de N358 tussen Buitenpost en de A7 kent problemen met de verkeersveiligheid en in mindere mate de doorstroming. Oorzaak zijn onder andere het landbouwverkeer op de hoofdrijbaan en de vele uitritten op de N358. Specifiek voor de Uterwei worden daarnaast ook kruispunten zoals de Rysloane, de Suderheawei en It Langfal als gevaarlijk ervaren. Voorgestelde maatregelen: verbreden rijbaan, aanleg passeerstroken en ovonde Tussen de afslag naar Augustinusga en Surhuisterveen wordt de N358 met betonstroken aan weerszijden verbreed tot 6.80 m en voorzien van aangepaste Afspraken met gemeente, aanwonenden en belanghebbenden Het ontwerp wordt verder uitgewerkt in overleg met gemeente, aanwonenden en andere belanghebbenden. Totale investering: ,- Provincie (uit budget MPI voor kleine en reguliere wegenprojecten): ,- Bijdragen: ,- De grondaankoop en planuitwerking heeft vertraging opgelopen door stagnatie in de bestemmingsplanprocedure. 2016: Bestemmingsplanprocedure en grondaankoop. Uitwerking van voorlopig ontwerp naar definitief ontwerp. 2017: Afronding bestemmingsplanprocedure en grondaankoop. Uitwerking definitief ontwerp naar contract. 2017/2018: Uitvoering (afhankelijk van grondaankoop en bestemmingsplanprocedure). 92 Uitvoeringsprogramma 2017

29 2016 Brug W. Lorésluis bij Dokkumer Nieuwe Zijlen (N358) Engwierum k! N358 Kollumerpomp Probleem: te geringe sterkte beweegbare brugdek Het beweegbare brugdek van deze brug is niet sterk genoeg volgens de huidige geldende rekennormen. Het brugdek steekt zover over de voorste dwarsbalk dat het op termijn, als gevolg van de wieldrukken van het passerende verkeer, tot te grote vervormingen zal leiden Voorgestelde maatregelen: versterken brugdek Het brugdek versterken. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Meerjarenprogramma kunstwerken: ,- 2017: Start voorbereiding. 2018: Uitvoering gereed. Beoogd effect: goede kwaliteit brug Het vergroting van de technische levensduur van dit onderdeel naar 50 jaar. Fryslân Feilich Foarût 93

30 2017 Skieding (N358) het landbouwverkeer op de hoofdrijbaan en de vele uitritten op de N358. Augustinusga Surhuizum Voorgestelde maatregelen: nog te bepalen De provincie doorloopt een mer-procedure voor het bepalen van een voorkeursvariant voor De Skieding. De varianten variëren van het opwaarderen van de huidige weg tot de aanleg van een nieuwe weg op een andere locatie. De uiteindelijke uitvoeringsvariant is afhankelijk van de MER en de besluitvorming hierover door PS. Beoogd effect: verkeerveiligheid Doel van dit project is de verkeersveiligheid en doorstroming te verbeteren door de inrichting van de weg meer in overeenstemming te brengen met de functie. Surhuisterveen Ruimtelijke kwaliteit: meenemen landschappelijke voorwaarden Vanaf het begin is een provinciale landschapsarchitect betrokken en waar mogelijk worden in het schetsstadium al landschappelijke voorwaarden meegenomen. Probleem: landbouwverkeer op hoofdrijbaan, gevaarlijk kruispunt In 2012 is een plan gepresenteerd voor de N358 tussen Augustinusga en de A7 (Skieding Uterwei). Tegen de voorgestelde maatregelen op de Skieding bleek veel weerstand te bestaan. Dit vooral als gevolg van het grote aantal woningen met een directe aansluiting op de N358. Dit was reden om het project te splitsen in de Uterwei en de Skieding. Voor de Skieding worden de stappen van een MER gevolgd om de verschillende oplossingsrichtingen tegen elkaar af te wegen en de voorkeursoplossing te bepalen. In Noordoost-Fryslân komen relatief veel verkeersongevallen voor en is regelmatig sprake van vertraging en sluipverkeer. Ook is de ontsluiting op het landelijke hoofdwegennet onvoldoende. De inrichting van de N358 tussen Buitenpost en de A7 kent doorstroming- en verkeersveiligheidsproblemen. Oorzaak zijn onder andere Afspraken met gemeenten, aanwonenden, belanghebbenden Overleg met gemeenten, aanwonenden en andere belanghebbenden vindt in een open planproces plaats. Totale investering: ,- Provincie (uit budget MPI voor kleine en reguliere wegenprojecten): ,- Bijdragen: ,- 2013: Afweging tussen de verschillende oplossingsrichtingen. 2014: In het najaar is de Notitie Reikwijdte en Detailnivo vastgesteld en begonnen met de MER. 2015/2016: MER opstellen. 2016: Besluitvorming PS over uitvoeringsvariant e.v.: Voorbereiding en uitvoering van de uitvoeringsvariant. 94 Uitvoeringsprogramma 2016

31 2017 Lutkepost-Augustinusga Fase 2 (N358) Beoogd effect: verbeteren veiligheid Een verhoging van de verkeersveiligheid in bochten en op de kruispunten, en vermindering hinder op hoofdrijbaan ten gevolge van langzaam rijdend landbouwverkeer. Ruimtelijke kwaliteit: inpassing langs Ecologische Hoofdstructuur Er is zorg geweest voor de inpassing van de weg die langs de Ecologische Hoofd Structuur (EHS) loopt. De weg en de taluds naar de brug toe zijn nu in principe al opgelegd en redelijk dominant in het landschap. Duurzaamheid: hergebruik materialen, werk met werk combineren Bestaande materialen en funderingen worden zoveel mogelijk hergebruikt. Er is gekeken naar de samenhang met project Skieding-Uterwei. Ook hier zal zonder grootschalige sloop van woningen geen doorgaande parallelstructuur kunnen worden gerealiseerd.dit heeft geleid tot heroverweging van de projectuitgangspunten. Probleem: onveiligheid door landbouwverkeer op hoofdrijbaan De vormgeving van de weg komt niet overeen met de functie van de weg. Het landbouwverkeer moet gebruik maken van de hoofdrijbaan. Hierdoor ontstaan vaak onveilige inhaalacties vooral in de spitsperioden. Voorgestelde maatregelen: aanleg passeerplaatsen en fietspad, aanpassen bocht en kruispunten. Er wordt een gevaarlijke bocht verruimd, twee kruispunten worden veiliger gemaakt, een stuk fietspad wordt aangebracht, een groot aantal uitritten en een ondergeschikte zijweg op de hoofdrijbaan wordt opgeheven en omgeleid via nieuwe ontsluitingspaden. Eerst was het de bedoeling een landbouwpad met fietspad over de volle lengte aan te leggen, exclusief de brug. Dit gedeelte vervalt. Er worden nu twee passeerplaatsen langs de hoofdrijbaan aangebracht. Afspraken met gemeente De gemeente heeft een bijdrage van ,- toegezegd. Totale investering: ,- Provincie (uit budget MPI voor kleine en reguliere wegenprojecten): ,- Bijdragen: ,- 2014: aanbesteding van het gedeelte ten noorden van Blauwverlaat. Voor het gedeelte ten zuiden van Blauwverlaat tot afslag Augustinusga is aansluiting gezocht bij de uitvoering van de Uterwei zodat de aansluiting Augustinusga eenmalig wordt aangepast. 2017: Oplevering in najaar.

32 2018 Bebouwde kom Ee (N358) Jouswier N358 Beoogd effect: verhoogde veiligheid en tevredenheid inwoners Een fraaie herinrichting die breed gedragen is door bewoners en waar het verkeersgedrag in overeenstemming is met de weg. Ee N358 Ruimtelijke kwaliteit: unieke historische wegenstructuur Herinrichting moet kunnen worden aangelegd binnen de bestaande openbare (verkeers)ruimte. Ee bevindt zich in het Kleigebied Oostergo. In dit gebied heeft ieder dorp vaak een unieke historische structuur van wegen. De keus van maatregel en materiaal aan laten sluiten bij de stedenbouwkundige aard van de omgeving. Duurzaamheid: werken combineren Uitvoering afstemmen met de planning van groot onderhoud. Afspraken met gemeente, politie en dorpsbelang Het gezamenlijk opstellen van het plan met het dorpsbelang, gemeente Dongeradeel en de politie. Probleem: ongevallen, landbouwverkeer De huidige inrichting van de N358 in de bebouwde kom voldoet niet aan de wensen van de bewoners. Voor de provincie heeft deze bebouwde komtraverse binnen het netwerk geen prioriteit, maar zijn de ongevallen aanleiding om maatregelen te nemen. De uiteindelijke inzet is gericht op overdracht aan de gemeente. In de nota Kwaliteitsnetwerk landbouwverkeer zijn oversteken in de kom van Ee als onveilig aangemerkt (onoverzichtelijk). Ook door bewoners is aangegeven dat de kruispunten in Ee als onveilig worden ervaren. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Kleine Infrastructuurprojecten): ,- Bijdragen: , Opstellen en uitwerken plan Uitvoering en oplevering. Voorgestelde maatregelen: aanpassen inrichting gericht op verblijven/ Shared space De inrichting van deze bebouwde kom is nog traditioneel op verkeer gericht en niet op verblijven. Dit passen we aan, eventueel door middel van toepassing van de Shared Space-methode.

33 N359 De weg van Lemmer via Bolsward naar Leeuwarden Kruispunt Bolsward De Marne Afslag Oudemirdum Lemmer Rondweg Bolsward Leeuwarden kruispunten Bolsward Wommels kruispunten Fryslân Feilich Foarût 97

34 2017/2018 Kruispunt Bolsward De Marne-A7 (N359) Schettens Hichtum mogelijke routes van het fietsverkeer en daarbij bijdragen aan een betrouwbare afwikkeling voor het openbaar vervoer. Longerhouw k! A7 N359 Bolsward Ruimtelijke kwaliteit: open en uitgestrekt kleiterpengebied De maatregelen kunnen worden aangelegd binnen de bestaande openbare- en verkeersruimte. In de Structuurvisie Grutsk op e Romte bevindt het kruispunt zich in het Kleiterpengebied, waarvan de openheid en uitgestrektheid één van de kernkwaliteiten is. Ter hoogte van dit kruispunt is sprake van een stedelijk karakter. Landschappelijk is een zorgvuldige groene inpassing van de traverse door Bolsward nodig. Probleem: onveilig kruispunt Het kruispunt is ingericht met een verkeersregelinstallatie die aan vervanging toe Tjerkwerd is. Veel lokale wegen komen hier samen en er vindt uitwisseling plaats op stroomwegniveau tussen rijksweg A7 en N359. Het kruispunt kent veel ongevallen door roodlichtnegatie. Voor fietsverkeer is sprake van een onduidelijke en indirecte structuur. De verkeerskundige leesbaarheid van het kruispunt en de directe omgeving laat te wensen over. De urgentie wordt vergroot door de volgende factoren: Het te realiseren busstation aan de Twibaksmarkt moet goed bereikbaar zijn. De plannen van gemeente Súdwest-Fryslân voor versterken van het bedrijventerrein De Marne en het verbeteren van de invalswegen naar het centrum. Voorgestelde maatregelen: mogelijk rotonde en ongelijkvloerse fietsoversteek In 2015 is een visie opgesteld voor het hele gebied. Daaruit gaat de provincie de maatregelen destilleren die zij vanuit haar taken dient uit te voeren. De voorkeursvariant is de realisatie van een turbo-rotonde en ongelijkvloerse oversteken voor fietsers. Direct op het kruispunt sluiten gemeentelijke wegen en fietspaden. Beoogd effect: verbeteren veiligheid Het realiseren van veilige oversteken en zo direct Afspraken met gemeente, Streekagenda en belangenverenigingen Er is een visie voor het gebied Bolsward-West opgesteld, in samenwerking met de gemeente Súdwest-Fryslân, Streekagenda en de lokale belangenverenigingen. Op basis hiervan worden nadere afspraken gemaakt over realisatie en financiering. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Kleine Infrastructuurprojecten): ,- 2015: In 2015 is de visie met de gehele bevolking besproken en eventueel aangepast en/of aangevuld. Daarnaast is een uitvoeringsprogramma opgesteld voor diverse projecten van de visie, waaronder de aanpak van het kruispunt Bolsward De Marne - A : Vastleggen van afspraken prioritering en financiering van de projecten uit visie met gemeente Súdwest-Fryslân en eventuele andere stakeholders. Opstellen contract innovatieve aanbestedingsvorm voor ontwerp en uitvoering. 2017: Opstellen ontwerp. 2018: Uitvoering. 98 Uitvoeringsprogramma 2016

35 x Afslag OudemirdumXX (N) (N359) Kolderwolde k! N359 Ruigahuizen Voorgestelde maatregel: aanleg ovonde Stroomwegen worden in optimale vorm uitgevoerd met ongelijkvloerse kruispunten, waarbij de minder belangrijke kruispunten worden gesaneerd. Gezien de lagere intensiteiten op dit deel van de N359, het grote aandeel bestemmingsverkeer in dit gebied en de reacties van gemeenten op de visie, waarin gepleit wordt voor het behoud van kruispunten, is bij de vaststelling van de visie (GS-besluit ) uitgangspunt om kruispunten waar mogelijk te handhaven, met toepassing van gefaseerde oplossingen (rotondes en dergelijke). Deze keus past in de programmering van het PVVP van 2006 en De hier voorgestelde oplossing is de aanleg van een ovonde. Beoogd effect: verbeteren veiligheid Een veilig kruispunt geschikt om fietsers en landbouwverkeer veilig te laten oversteken. Nijemirdum Ruimtelijke kwaliteit De maatregelen kunnen worden aangelegd binnen de bestaande verkeersruimte. Probleem: onveilige oversteek De N359 is een stroomweg. Op netwerkniveau speelt de N359 een belangrijke rol in de ontsluiting van Zuidwest Fryslân en de recreatieve bestemmingen in dit gebied. Dit kruispunt in de N359 is ingericht met een brede baansplitsing. Ter hoogte van het kruispunt doen zich de nodige ongevallen voor. Bij de vorming van de nota Veilige en sobere (brom)fietsoversteken kwam dit kruispunt als knelpunt voor overstekende fietsers naar voren. De inrichting voldoet niet aan de eisen die aan een veilige fietsoversteek worden gesteld. Het is een drukke fietsoversteek van ook recreatief fietsverkeer. Voor landbouwverkeer is de oversteekbaarheid van de N359 eveneens onveilig (lange oversteektijd). Kruispunt Oudemirdum is binnen de regio een belangrijk uitwisselpunt. Afspraken met dorpsbelang, gemeente en politie Voor het opstellen van het plan zal overleg plaatsvinden met dorpsbelang Oudemirdum, gemeente De Friese Meren en de politie. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Kleine Infrastructuurprojecten): ,- 2016: Eerste verkenning en quick scan van de opties. 2017: Uitvoering en oplevering. Fryslân Feilich Foarût 99

36 2017/2018 Lemmer Rondweg (N359) Eesterga N359 Lemmer A6 Beoogd effect: vermindering verkeerhinder en verbetering leefbaarheid Het verminderen van de verkeershinder die het verkeer op en rond de N359 met name op de drukke (piek) momenten ondervindt, alsmede ook het verbeteren van de verkeersveiligheid en de leefbaarheid rondom de provinciale weg. Probleem: verkeershinder Met name in het recreatieve (hoog)seizoen en tijdens feestdagen ondervindt het verkeer N712op de N359 ter hoogte van Lemmer verkeershinder. Deze hinder wordt veroorzaakt door de combinatie van doorgaand en lokaal verkeer, van weg- en waterverkeer en van gemotoriseerd en langzaam verkeer. Daarnaast wordt de N359 door een deel van de inwoners ervaren als een soort barrière door Lemmer heen, doordat Lemmer in de loop der jaren over de N359 heen is gegroeid. Voorgestelde maatregelen: optimalisatie bestaande weg, en maatregelen leefbaarheid Diverse onderzoeken hebben de revue gepasseerd. Provinciale Staten hebben op 22 oktober 2014 de keuze gemaakt om de verkeersproblematiek op de N359 ter hoogte van Lemmer op te willen lossen met de Basisvariant. De Basisvariant bestaat uit het optimaliseren van de bestaande weg. Zo wordt ter hoogte van de aansluiting met de A6 het aantal rijstroken verdubbeld om de wachtrijen te verkorten en zo terugslag op de A6 te voorkomen. De bestaande kruispunten worden geoptimaliseerd / vergroot en waar nodig worden verkeerslichten vernieuwd. Ook komen er nog twee nieuwe verkeerslichten bij, welke zoveel mogelijk als een groene golf worden ingesteld. Daarnaast wordt voor de Zijlroedebrug gekeken naar een aangepast bedieningsregiem in de vorm van bloktijden. Bovenop deze verkeerskundige oplossing wordt ook nog gekeken naar een pakket aan maatregelen (de Plus) die voorziet in het verbeteren van de leefbaarheid langs de N359 in de kern Lemmer. Denk hierbij aan de fysieke en gevoelsmatige barrière die de provinciale weg vormt voor Lemmer, alsmede aan het verminderen van de geluidshinder van het verkeer. In de tweede helft van 2015 zal een voorstel over de invulling van de Plus voorgelegd worden aan Provinciale Staten. Ruimtelijke kwaliteit Met name de Plus wordt in nauwe samenhang met de ruimtelijke kwaliteit vormgegeven, waarbij provincie en gemeente samenwerken om zo te komen tot een goede invulling. Duurzaamheid: combineren van werk Werk met werk combineren. Afspraken met gemeente en belangengroeperingen De invulling van de Basisvariant en van de Plus is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de gemeente De Fryske Marren en verschillende belangengroeperingen. Deze laatsten hebben in de vorm van een tweetal klankbordgroepen meegedacht in het proces om te komen tot de uiteindelijke oplossing. Totale investering (voorbereiding/ planfase): ,- Provincie (uit budget MPI voor kleine en reguliere wegenprojecten): ,- Bijdragen: ,- Totale investering (uitvoering): ,- Provincie (uit budget Majeure provinciale projecten): ,- 2014: 22 oktober 2014 keuze voor basisvariant door Provinciale Staten. 2015; 2de helft 2015 voorstel invulling Plus aan Provinciale Staten. 2015/2016: Verder Verdere uitwerking van de Basisvariant en de Plus, in nader overleg met gemeente en omgeving. 2017/ 2018 Verdere uitvoering. 100 Uitvoeringsprogramma 2016

37 2016/2017 Bolsward-Leeuwarden Kruispunten Winsum, Hilaard en Húns-Leons (N359) een doorkijk gegeven voor het doorgroeien naar ideaalprofiel. Bij Winsum wordt de kruising ongelijkvloers gemaakt door het realiseren van een halfklaverblad oplossing, bij Hilaard wordt een tunnel aangebracht en bij Húns-Leons een fietstunnel. De aansluiting met de Haak om Leeuwarden en bij Bolsward-Noord zijn aparte projecten. Beoogd effect: verbeteren veiligheid De verkeersveiligheid is vergroot door de aanleg van ongelijkvloerse kruisingen. Ruimtelijke kwaliteit: karakteristieke weidse Friese landschappen De provinciale weg N359 loopt van Leeuwarden tot Lemmer door karakteristieke Friese landschappen. De maatregelen die worden beoogd kunnen grote impact hebben. Bij het ontwerp van de kruisingen is hiermee rekening gehouden. Probleem: onveilige kruispunten en oversteken De N359 kent op dit gedeelte een weids en rechtlijnig karakter dat zorgt voor een gering attentieniveau. Er wordt hard gereden en gevaarlijk ingehaald. Het hele traject kampt met een bovengemiddeld hoge verkeersonveiligheid. Op de grootschalige gelijkvloerse kruispunten zijn er soms hoge naderingssnelheden die moeilijk zijn in te schatten voor fietsers en auto s vanaf de zijwegen. De N359 is een belangrijke drager van de verkeersstromen in het hele gebied van Westen Zuidwest-Fryslân. De weg is afgelopen jaren, in combinatie met groot onderhoud, op breedte gemaakt. Dit project richt zich op het veilig maken van de kruispunten en oversteken bij Winsum, Hilaard en Húns-Leons. Totale investering: ,- Provincie (uit budget MPI voor kleine en reguliere wegenprojecten): ,- Bijdragen: ,- 2010: Juli voorkeursvarianten vastgesteld. 2012: Middelen beschikbaar gesteld. 2015: 1ste helft 2015 fietstunnel Huns-Leons opgeleverd. 2015: Medio 2015 start werkzaamheden kruispunt Winsum. 2016: 2de helft 2016 oplevering kruispunt Winsum. 2016: Start werkzaamheden tunnel Hilaard. 2017: Tunnel Hilaard gereed. Voorgestelde maatregelen: ongelijkvloerse kruisingen Voor de kruispunten wordt op basis van visievorming Fryslân Feilich Foarût 101

38 2018/2020 Bolsward-Wommels Drie kruispunten (N359) oplossing uitgesproken dat de provinciale weg N359 op maaiveld blijft en de kruisende weg in een tunnel hier verdiept onderdoor gaat. Eind juni 2016 is besloten tot het uitvoeren van een variantenstudie, waarbij meer varianten van ongelijkvloerse kruispunt worden onderzocht en vergeleken. Doel hiervan is om tot een oplossing te komen die zoveel mogelijk aansluit bij het beschikbare budget. Deze studie wordt eind 2016 afgerond, waarna de verdere voorbereiding plaatsvindt. Start van uitvoering van de werkzaamheden is voorzien tussen 2018 en Probleem: verkeersveiligheid De N359 is een stroomweg en heeft op netwerkniveau een belangrijke rol in de bereikbaarheid van Zuidwest-Fryslân met Leeuwarden. Het tracé vormt een centraal gelegen verbinding tussen de A7 en de A31. De uitwisseling van verkeer op de 3 kruispunten (Bolsward-Noord, Burgwerd en Wommels-Noord) leidt tot ernstige ongevallen. De oorzaken hiervan zijn geanalyseerd in de verkeerskundige visie uit 2014 en zijn als volgt samen te vatten: Er is geen eenduidig wegbeeld doordat de N359 veel verschillende typen kruispunten kent. De 3 kruispunten zijn gelijkvloers en daarbij is het risico op ongevallen groter. In alle gevallen is een kruispunt vorm met brede baansplitsing toegepast (Krimpenerwaardkruispunt). De verlaging van de maximumsnelheid op de kruispunten van 100 km/h naar 70 km/h heeft onvoldoende effect. Er zijn op de wegvakken en kruispunten van de N359 verschillende snelheidsregimes van toepassing. Dit tast de geloofwaardigheid van de weginrichting aan en kan leiden tot ongewenst verkeersgedrag. Voorgestelde maatregelen: ongelijkvloerse kruispunten In het Coalitieakkoord is opgenomen dat de vier kruispunten verkeersveiliger gemaakt moeten worden. In overleg met de bewonerswerkgroep Westergowei is Wommels-Zuid in 2015 al versneld en eenvoudig aangepakt. In de opvolgende gesprekken is als oplossing voor de overige drie kruispunten de Beoogd effect: 3 verkeersveilige kruispunten Het verbeteren van de verkeersveiligheid voor het verkeer op de N359 en de kruisende wegen, zowel voor gemotoriseerd verkeer als voor langzaam verkeer. Ruimtelijke kwaliteit De landschappelijke inpassing van de kruispunten in de omgeving en de beeldkwaliteit van de kunstwerken zijn onderdeel van de beoordelingscriteria van de variantenstudie. Duurzaamheid: combineren van werk Werk met werk combineren. Afspraken met gemeente en belangengroeperingen Over de uitwerking van de varianten vindt periodiek afstemming plaats met de bewonerswerkgroep Westergowei en de betrokken gemeenten Sudwest- Fryslân en Littenseradiel. Totale investering (voorbereiding en uitvoering): ,- Provincie (uit budget Meerjaren Programma Kunstwerken (MPK)): ,- 2016: Definitieve keuze kruispuntvorm en 2017: Ontwerp- en voorbereidingsfase t/m 2020: Start uitvoeringsfase (afhankelijk van grondverwerving). 102 Uitvoeringsprogramma 2016

39 N361 Van de Lauwerssluizen bij Lauwersoog via Dokkum en de Trynwâlden naar de aansluiting op de N355 bij Hurdegaryp. Afslag Anjum Afslag Morra Fryslân Feilich Foarût 103

40 2016/2017 Afslag Anjum (N361) N361 Ruimtelijke kwaliteit: kwelderwallen en grootschalige openheid De maatregelen kunnen worden aangelegd binnen de bestaande verkeersruimte. Het kruispunt bevindt zich in het Lauwersmeergebied op de grens van kwelderwallen en het grootschalige open landschap van de kweldervlaktes. Ter plaatse zijn het reliëf van de kwelderwallen en de grootschalige openheid, kernkwaliteiten van het landschap. N361 k! Anjum Afspraken met gemeente, dorpsbelang en politie Voorafgaand aan het opstellen van de uitvraag zal overleg plaatsvinden met Doarpsbelang Anjum, gemeente Dongeradeel en de politie. k! Totale investering: ,- Provincie (uit budget Kleine Infrastructuurprojecten): ,- Probleem: onveiligheid en toenemende drukte De N361 is ter hoogte van afslag Anjum een stroomweg waarvan de wegvakken ingericht zijn als 100km/u-weg. Op netwerkniveau vervult de N361 een stroomfunctie door de grote afstand van dit gebied tot het landelijk hoofdwegennet en vanwege de recreatieve belangen van het Lauwersmeergebied en de zorg voor een goede bereikbaarheid van de havens. Dit kruispunt is van groter belang geworden voor recreatieverkeer richting Esonstad en Peasens-Moddergat. 2016: Voorbereiding E&C contract en aanbesteding. 2017: Uitvoering en oplevering. Voorgestelde maatregelen: ovonde Een grote ovonde. Beoogd effect: verbeterde veiligheid en doorstroming Veilige oversteek voor langzaam- en overig verkeer en behoud van een relatief vlotte doorstroming. 104 Uitvoeringsprogramma 2017

41 2016/ x Afslag Morra XX (N) (N361) Beoogd effect: veiliger fietsoversteek Veilige oversteek voor langzaam- en overig verkeer en behoud van een relatief vlotte doorstroming. N358 Lioessens Morra k! N361 Ruimtelijke kwaliteit: kwelderwallen en grootschalige k! openheid De maatregelen kunnen worden aangelegd binnen de bestaande verkeersruimte. Het kruispunt bevindt zich in het Lauwersmeergebied op de grens van kwelderwallen en het grootschalige open landschap van de kweldervlaktes. Ter plaatse zijn het reliëf van de kwelderwallen en de grootschalige openheid, kernkwaliteiten van het landschap. Metslawier Afspraken met gemeente, dorpsbelang en politie Voorafgaand aan het opstellen van de uitvraag zal overleg plaatsvinden met Doarpsbelang Morra, gemeente Dongeradeel en de politie. N361 Jouswier Probleem: onveilige oversteek voor fietsen De N361 is ter hoogte van dit kruispunt een stroomweg waarvan de wegvakken ingericht zijn als 100km/u-weg. Op netwerkniveau vervult de N361 een stroomfunctie door de grote afstand van dit gebied tot het landelijk hoofdwegennet en vanwege de recreatieve belangen van het Lauwersmeergebied en de zorg voor een goede bereikbaarheid van de havens. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Kleine Infrastructuurprojecten): ,- 2016: Voorbereiding E&C contract en aanbesteding. 2017: Uitvoering en oplevering. Bij het kruispunt moeten fietsers via een groot kruisingsvlak samen met overig verkeer oversteken. Door de gemeente zijn maatregelen genomen om deze hoofdfietsroute (Hearrewei) veiliger te maken, waarmee het gebruik wordt gestimuleerd en het knelpunt groter kan worden. Voorgestelde maatregelen: ovonde Een ovonde. Fryslân Feilich Foarût 105

42 106 Uitvoeringsprogramma 2017

43 N369 Van de afslag Rottevalle op de N31 naar de N355 bij Kootstermolen Kootstermolen Kootstertille Fryslân Feilich Foarût 107

44 2017 Kootstermolen - Kootstertille (N369) N355 Jistrum Kootstertille Drogeham Samen met aanwonenden is gezocht naar een veilige manier om fietsers en voetgangers te ontsluiten. In combinatie met het groot onderhoud wordt de weg opgewaardeerd en de maatregelen uitgevoerd. Beoogd effect: verbeterde veiligheid, oversteekbaarheid en leefbaarheid Verbeteren veiligheid en oversteekbaarheid, leefbaarheid (verkeersgeluid). Ruimtelijke kwaliteit: laankarakter Handhaving bestaande laankarakter en kenmerkende bebouwingsstructuren. Eastermar HarkemaDuurzaamheid: hergebruik Hergebruik bestaande funderingen. In verband met de versobering van het project lift uitvoering mee met het geplande groot onderhoud. Totale investering: ,- Boelenslaan Provincie (uit budget MPI voor kleine jaar en reguliere wegenprojecten): ,- Probleem: leefbaarheid en oversteekbaarheid Bijdragen: , Houtigehage problemen Het wegvak 2017 Kootstermolen - Kootstertille heeft een wegomgeving 2018die op gespannen voet staat met de gebiedsontsluitingsfunctie van de weg. Door de vele bebouwing aan weerzijden van de weg zijn er relatief veel perceelaansluitingen rechtstreeks op de weg. De combinatie van deze bebouwing en de hoge verkeersdruk leidt tot een afnemende leefbaarheid en een hoge geluidsbelasting. Doordat de rest van de route (Betonwei, rondweg Drogeham, rondweg Rottevalle) het afgelopen decennium aanzienlijk is opgewaardeerd is de verkeersintensiteit sterk toegenomen. Dit geeft vooral leefbaarheid- en oversteekbaarheidsproblemen op dit wegvak. 2010: Door bezuinigingstaakstelling budget verlaagd. Bij de voorbereiding bleek dat van het resterende budget geen maatregelen van voldoende kwaliteit konden worden geleverd. Na gesprekken met aanwonenden is toegezegd een plan te presenteren dat tegemoet zal komen aan de problemen. 2012: Benodigde middelen beschikbaar gesteld. 2013: In 2013 is het Actieplan Geluid opgesteld. De N369 tussen Twijzel en Drogeham is aangewezen als een knelpunt. 2015: In de Kadernota 2016 is een voorstel gedaan om het aanbrengen (en onderhouden van) stil asfalt mee te nemen bij dit project. Voorgestelde maatregelen: opwaardering Dit is de laatste schakel van de N369 die nog moet worden opgewaardeerd. Woningen en bedrijven staan dicht op de weg. Zonder grootschalige sloop zijn de mogelijkheden voor een adequate structuur beperkt. 2015: Uitwerking ontwerp met bevolking. 2016: Doorlopen bestemmingsplanprocedure, inclusief grondaankoop 2017: Afronding bestemmingsplanprocedure en grondaankoop. Start uitvoering. 108 Uitvoeringsprogramma 2017

45 N381 Verdubbeling Donkerbroek-Oosterwolde

46 2019 Verdubbeling N381 Donkerbroek-Oosterwolde (N381) Drachten Frieschepalen Ureterp Bakkeveen Haulerwijk Wijnjewoude Lippenhuizen Donkerbroek Jubbega Oosterwolde Makkinga - Betere verbinding tussen economische kernzones; - Veilig wegennetwerk in Zuidoost-Fryslân; - Verbetering van veiligheid op en om de N381; - V erbetering van leefbaarheid in het gebied langs de N381. Ruimtelijke kwaliteit: gebiedsontwikkeling Voor de verdubbeling van de N381 Donkerbroek Oosterwolde is, evenals bij fase 1 van het project, veel aandacht voor de landschappelijke en ecologische inpassing van het tracé. Daarnaast is een beeldkwaliteitsplan opgesteld voor de kunstwerken (onderdoorgang, tunnels, bruggen en viaducten). Oldeberkoop Appelscha Duurzaamheid: opnemen in de eisenspecificatie Duurzaamheidmaatregelen worden, evenals bij fase 1 van het project, geborgd in de eisenspecificatie van de realisatiecontracten. Daarnaast wordt de opdrachtnemer uitgedaagd om duurzame materialen toe te passen, materialen te hergebruiken en duurzaam te bouwen. Probleem: te verbeteren veiligheid ontsluiting ecomunity Park In het Coalitieakkoord is opgenomen dat, voor een betere en veiligere ontsluiting van het Ecomunity Park, de N381 verder wordt verdubbeld tot Oosterwolde-Zuid. Voorgestelde maatregelen: verdubbeling De N381 Donkerbroek Oosterwolde wordt omgevormd van een enkelbaans autoweg (1x2 rijstroken) tot een dubbelbaans autoweg (2x2 rijstroken). De planning is dat in de eerste helft van 2017 de planologische basis voor deze verdubbeling wordt vastgesteld d.m.v. een omgevingsvergunning. Daarnaast wordt in 2017 gewerkt aan het opstellen van het uitvoeringscontract voor deze verdubbeling en worden kabels en leidingen, zo veel mogelijk, op voorhand verlegd. Beoogd effect: verbeterde veiligheid en leefbaarheid - Betere bereikbaarheid; Afspraken met gemeenten Op 6 oktober 2014 is de Bestuursovereenkomst Aanvulling Gebiedsontwikkeling N381 Drachten - Drentse grens, getekend door de gemeente Opsterland, gemeente Ooststellingwerf en provincie Fryslân. Totale investering (voor zowel fase 1 als deze verdubbeling: ,- Provincie (uit budget Majeure projecten): ,- Bijdragen: ,- 2015: Nieuwe coalitieakkoord. 2016: Planfase verdubbeling en grondaankopen. 2017: Planfase verdubbeling, grondaankopen en opstellen contract. 2018: Aanbesteding, gunning en engineering door de aannemer. 2019: Uitvoering.

47 N384 De Froonackerdyk: Door de greidhoeke van Dearsum via Franeker naar Tzummarum Afslag Franeker - A31 Froonackerdyk, 3 e fase: Armcoduiker te Wiuwert Brug Tsjummearumer Feart bij Tzummarum Brug Welsrijp bij Wjelsryp Stationsbrug te Franeker Fryslân Feilich Foarût 111

48 2016 Afslag Franeker - A31 (N384) Ruimtelijke kwaliteit: uitgestrekt en open Kleiterpengebied De maatregelen kunnen worden aangelegd binnen de N384 Boer bestaande verkeersruimte. In de Structuurvisie Grutsk op e Romte bevindt het kruispunt zich in het Kleiterpengebied waarvan de Dongjum uitgestrektheid en openheid een kernkwaliteit is. Afspraken met Rijkswaterstaat, gemeente en politie Voorafgaand aan het opstellen van de uitvraag zal k! A31 Schalsum overleg plaatsvinden met Rijkswaterstaat, gemeente Franekeradeel en de politie. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Kleine Infra- Franeker structuurprojecten): ,- 2015: Aanvang voorbereiding. 2016: Najaar uitvoering en oplevering. Probleem: onveiligheid De N384 is een gebiedsontsluitingsweg. Op netwerkniveau speelt dit deel van de N384 een rol in de ontsluiting van verkeer vanuit het noorden richting Franeker en de A31. De gemeente Franekeradeel heeft gekozen voor een hoofdontsluiting van het glastuinbouwgebied van Sexbierum via dit kruispunt. De inrichting voldoet niet aan de eisen die aan een gebiedsontsluitingsweg worden gesteld. Dit heeft tot gevolg dat er zich ongevallen voordoen. Voorgestelde maatregelen: rotonde Een standaard rotonde waarbij de 2 T- aansluitingen van gemeentelijke weg en op- afritten A31 worden samengevoegd. Beoogd effect: veiliger en beter oprijbaar Verhogen van de verkeersveiligheid en verbeteren van de oprijmogelijkheden. 112 Uitvoeringsprogramma 2016

49 x Froonackerdijk 3de fase XX (N) Kruispunt Wjelsryp (N384) N359 Wjelsryp Baaium Hilaard k! Húns N384 Winsum Leons N359 Jorwert Spannum Easterlittens Iens Hinnaard Baard k! Mantgum N384 Britswert Wiuwert Itens Easterein Rien k! Lytsewierrum Boazum Dearsum Probleem: onveiligheid, smalle weg, veel kruisingen Door geringe wegbreedte en het grote aantal wegkruisingen heeft de weg niet de gewenste veiligheid. Dit is aangegeven door de omgeving en gestaafd door een ongevallen analyse. Daarnaast is de weg toe aan groot onderhoud. Beoogd effect: veilige weg, vlotte doorstroming Een veiliger wegvak waarbij een vlotte doorstroming is gegarandeerd en waaraan komende jaren geen grootschalig onderhoud nodig is. Ruimtelijke kwaliteit: binnen bestaande verkeersruimte passen, beplanting De bestaande kruispunten zijn relatief grootschalig. De rotondes en voorsorteervakken kunnen worden aangelegd binnen de bestaande verkeersruimte. De ovonde Wjelsryp zal extra ruimte in beslag nemen. Waar mogelijk wordt invulling gegeven aan het ruimtelijk beleid inzake beplanting. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Verkeersknelpunten): ,- 2016: Voorjaar/zomer voorbereiding. 2016: Najaar uitvoering. Opm. Het overzicht betreft de financiering van fase 3. De investering voor het totale project bedraagt ,-. Voorgestelde maatregelen: verbreden, rotonde of ovonde aanleggen, 60 km/u zone e.a. De weg krijgt over het gehele tracé een gelijk profiel met een breedte van 6 meter met daarnaast aan weerszijden een betonverharding van 40 cm. Inmiddels is het project grotendeels (fase 1 en 2) uitgevoerd. Wat rest is de kruising die het dorp Wjelsryp ontsluit; deze wordt omgebouwd tot een ovonde met een diagonale fietsdoorsteek (fase 3). Fryslân Feilich Foarût 113

50 2019 Armcoduiker te Wiuwert (N384) Mantgum N384 Britswert Wiuwert k! N354 Lytsewierrum Boazum Dearsum Probleem: doorgeroeste plaatstalen duiker De plaatstalen duiker in de kruising van de Easterwierrumer Aldfeart met de N384 is geïnspecteerd en de resterende wanddikte is gemeten. Daaruit bleek dat de duiker op een aantal plaatsen is doorgeroest en vervormd. Het einde van de technische levensduur van dit kunstwerk is bereikt. Voorgestelde maatregelen: vervangen door betonnen duiker Uitgangspunt is gehele vervanging van de duiker door een betonnen duiker. Beoogd effect: goede kwaliteit duiker Een nieuw kunstwerk met een technische levensduur van jaar. Afspraken met Wetterskip Fryslân en dorpsbelang Voor zover financieel en technisch inpasbaar, wensen van Dorpsbelang Wiuwert inwilligen om de duiker voor kano s doorvaarbaar te maken. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Meerjarenprogramma kunstwerken): ,- 2019: Start voorbereiding. 2020: Uitvoering gereed. 114 Uitvoeringsprogramma 2016

51 x Brug Tsjummearumer feart XX (N) bij Tzummarum (N384) Probleem: verzakking brug, te geringe belastbaarheid De provinciale brug over de Tsjummearumerfeart in de N384 is 58 jaar oud. Uit de beschikbare gegevens blijkt dat de brug een te lichte belasting klasse heeft die niet geschikt is voor provinciale wegen. Daarnaast is de brug verzakt en heeft niet meer de benodigde doorvaarthoogte. Voorgestelde maatregelen: vervangen brug Door de constructiewijze van de brug kunnen de geschetste problemen niet met een renovatie opgelost worden. Vervangen van de brug is dan ook de beste oplossing. De nieuwe brug zo bouwen dat de voorspelde zetting door zoutwinning opgevangen kan worden. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Meerjarenprogramma kunstwerken): ,- Bijdragen: ,- 2014: Aanvang voorbereiding. 2017: Uitvoering gereed. Beoogd effect: goede kwaliteit brug Een nieuwe brug die voldoet aan het huidige beleid, veiligheidseisen, normen en richtlijnen. Fryslân Feilich Foarût 115

52 2019 Brug Wjelsryp bij Welsryp (N384) Probleem: geringe draagkracht brug De provinciale brug in de N384 over de Frjentsjerter Feart te Wjelsryp is 41 jaar oud en is niet sterk genoeg voor de huidige verkeersbelastingen. Voorgestelde maatregelen: vervangen brug De brug vervangen of zo renoveren dat hij weer 50 jaar mee gaat. Tegelijk de doorvaarthoogte vergroten. Beoogd effect: goede kwaliteit brug Een veilige brug die voldoet aan het huidige beleid, veiligheidseisen, normen en richtlijnen. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Meerjarenprogramma kunstwerken): ,- 2019: Aanvang voorbereiding. 2021: Uitvoering gereed. 116 Uitvoeringsprogramma 2017

53 x Stationsbrug te Franeker XX (N) (N384) wordt de doorvaartopening verbreed. De brug gaat op afstand bediend worden vanuit de Tsjerk Hiddessluizen te Harlingen. Beoogd effect: goede kwaliteit brug Doel van de renovatie is de technische levensduur van de brug weer met 50 jaar te verlengen, de dimensionering van de brug aan te laten sluiten bij de huidige eisen en te voldoen aan de huidige veiligheidseisen. Door de brug van afstand te bedienen worden de exploitatielasten verlaagd. Afspraken met gemeente Op verzoek van de gemeente wordt het voetpad aan de westzijde verbreed. Probleem: einde levensduur brug De Stationsbrug te Franeker is ruim 60 jaar oud en verkeert in een slechte staat. Belangrijke onderdelen hebben hun technische levensduur overschreden waardoor de brug niet meer aan de veiligheidseisen voldoet. Recent is een gewichtsbeperking op de brug ingesteld om het zwaar verkeer van de brug te weren. Er zijn inmiddels reparaties uitgevoerd en de brug wordt regelmatig geïnspecteerd. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Meerjarenprogramma kunstwerken): ,- Bijdragen ,- 2014: Start voorbereidingen voor vervanging. Eind 2014 is opdracht gegeven voor het uitvoeren van de werkzaamheden. 2016: Oplevering. Voorgestelde maatregelen: renoveren, verbreden, afstandbediening Na onderzoek is gebleken dat het vaste gedeelte aan de noordzijde van de brug goed te renoveren is. Alle versleten onderdelen van de brug worden vervangen zodat de brug voldoet aan de meest recente normen en richtlijnen. Om de doorvaart van de brug te verbeteren Fryslân Feilich Foarût 117

54 118 Uitvoeringsprogramma 2017

55 N392 Van Stiens over de klei naar Harlingen Warrebrêge bij Tijnje Fryslân Feilich Foarût 119

56 2017 Warrebrêge bij Tijnje (N392) Probleem: einde levensduur brug De Warrebrêge over de Heasleat in de N392 nabij Tijnje is meer dan 50 jaar oud en aan renovatie toe. Enkele onderdelen van de aandrijving hebben hun technische levensduur bereikt en voldoen niet meer aan de huidige veiligheidseisen. De stalen draagconstructies van het beweegbare deel zijn niet sterk genoeg voor de verkeersbelastingen uit de geldende NEN-normen. Voorgestelde maatregelen: vervangen en versterken brugonderdelen Het vervangen van de aandrijving en de elektrische installatie, het renoveren en aanpassen van de bovenbouw en het vervangen van het beweegbare stalen brugdek. Het renoveren en uitbreiden van de betonnen vaste brugdekken t.b.v. wijziging van de fietsbrug. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Meerjarenprogramma kunstwerken): ,- Voorbereiding, engineering, bestek gereed: april 2017 gereed. 2016: Start voorbereiding. 2017: April / mei, aanbesteding. 2017: Na 1 november, start uitvoering. 2018: Voor 1 april, uitvoering gereed. Beoogd effect: goede kwaliteit brug Doel van de renovatie is de technische levensduur van de brug weer met 50 jaar te verlengen en de brug te laten voldoen aan geldende normen en richtlijnen. 120 Uitvoeringsprogramma 2017

57 N393 Van Stiens over de klei naar Harlingen Bebouwde kom Tzummarum Bebouwde kom Minnertsga Fryslân Feilich Foarût 121

58 2018 Bebouwde kom Minnertsga (N393) St. Jacobiparochie door bewoners en waar het verkeersgedrag in overeenstemming is met de weg. Minnertsga N393 Wier Ruimtelijke kwaliteit : historische wegenstructuur Herinrichting moet kunnen worden aangelegd binnen de bestaande openbare (verkeers)ruimte. Minnertsga bevindt zich in het Kleigebied Westergo, grenzend aan het Middelzeegebied. Het dorp is niet aangewezen als beschermd dorpsgezicht. Wel is de historische structuur van wegen van belang en de keus van maatregel en materiaal in relatie tot de stedenbouwkundige aard van de omgeving. Probleem: inwoners ontevreden over inrichting kom De N393 van Tzummarum naar Vrouwenparochie en Stiens, is gecategoriseerd als een erftoegangsweg. Op netwerkniveau vervult de weg geen rol voor het doorgaande verkeer. De herinrichting van de weg door de bebouwde kom dateert van de jaren 90. De huidige inrichting van de N393 in de bebouwde kom voldoet niet aan de wensen van de bewoners. In het kader van werk met werk maken wordt een andere inrichting beoogd, meer van deze tijd. Voorgestelde maatregelen: herinrichting De inrichting van deze bebouwde kom zou meer toegespitst kunnen worden op verblijven, met eventueel toepassing van de Shared Space-methode. Beoogd effect: tevredenheid inwoners Een fraaie herinrichting die breed gedragen is Afspraken met gemeente Tijdens het proces om tot overdracht van de N393 te komen, zijn bestuurlijke afspraken gemaakt met de gemeente Het Bildt. De provincie is bereid geld in te zetten voor de herinrichting van Minnertsga (provincie is alleen eigenaar van de weg, de naastliggende trottoirs en groenstrookjes zijn van de gemeente) onder voorwaarde dat de gemeente, als beheerder van een groot deel van de resterende openbare ruimte ook een substantiële bijdrage levert aan de herinrichting. Voor de herinrichting is afgesproken om te komen tot een sober en doelmatig plan. De provincie heeft het initiatief genomen om te komen tot deze planvorming en zal hier derden en de gemeente bij betrekken. Het plan zal gezamenlijk worden opgesteld met Dorpsbelang Minnertsga, gemeente Het Bildt. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Kleine Infrastructuurprojecten): ,- Bijdrage: ,- 2016: Overeenkomst opstellen met de gemeente. 2017: Uitvoering en oplevering. 122 Uitvoeringsprogramma 2017

59 201x 2017 Bebouwde kom Tzummarum XX (N) (N393) door bewoners en waar het verkeersgedrag in overeenstemming is met de weg. Klooster-Lidlum Tzummarum Firdgum N393 Ruimtelijke kwaliteit: historische wegenstructuur De maatregelen kunnen worden aangelegd binnen de bestaande verkeersruimte. In de Structuurvisie Grutsk op e Romte bevindt Tzummarum zich in het Klei-gebied Westergo. Het dorp is niet aangewezen als beschermd dorpsgezicht. Wel is de historische wegenstructuur van belang en de keus van maatregel en materiaal in relatie tot de stedenbouwkundige aard van de omgeving. N384 Probleem: inwoners ontevreden over inrichting kom De N393 van Harlingen naar Tzummarum is gecategoriseerd als een erftoegangsweg. Op netwerkniveau vervult de weg geen rol voor het doorgaande verkeer. De huidige inrichting van de N393 in de bebouwde kom voldoet niet aan de wensen van de bewoners. Voor de provincie heeft deze bebouwde komtraverse geen prioriteit en is de inzet vooral gericht op overdracht aan de gemeente. Voorgestelde maatregelen: herinrichting shared space Een herinrichting van de bebouwde kom, mogelijk volgens de principes van Shared Space. Beoogd effect: tevredenheid inwoners Een fraaie herinrichting die breed gedragen is Afspraken met gemeenten In het proces om tot overdracht te komen, zijn bestuurlijke afspraken gemaakt met de gemeente Franekeradeel. De provincie is bereid geld in te zetten voor de herinrichting van Tzummarum onder voorwaarde dat de gemeente ook een bijdrage levert aan de opwaardering van het openbare ruimte in het dorp. De gemeente wendt middelen aan uit de maatschappelijke plus, Dit is een onderdeel van de compensatie bodemdaling ten gevolge gas en zoutwinning. Omdat het gemeentelijke inbreng een veelvoud is van de provinciale is de gemeente leidend in het planproces. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Kleine Infrastructuurprojecten): ,- Bijdragen (uit Groot Onderhoud): ,- 2015: Open planproces getrokken door gemeente, dit plan gaat gemeente uitwerken tot een gedetailleerd ontwerp. De provincie zal hierin adviseren en voor haar eigen weg toetsend optreden. 2017: Uitvoering en oplevering. Fryslân Feilich Foarût 123

60 124 Uitvoeringsprogramma 2017

61 N919 Van Oosterwolde naar de provinciegrens bij Veenhuizen Fietsoversteken Klazinga, Oosterwolde Rijweg en De Knolle Fryslân Feilich Foarût 125

62 126 Uitvoeringsprogramma 2017

63 x Fietsoversteken Klazinga, XX (N) Oosterwolde Rijweg en De Knolle (N919) is vanuit verkeersveiligheidsoogpunt. Ook dit wordt in het werk opgepakt. k! Oosterwolde k! k! Fochteloo Beoogd effect: verbeterde oversteekbaarheid en veiligheid Verbeteren oversteekbaarheid en veiligheid voor fietsers. Ruimtelijke kwaliteit: beplanting De maatregelen kunnen worden aangelegd binnen de bestaande verkeersruimte. In de Structuurvisie Grutsk op e Romte bevindt het kruispunt zich in de Zuidelijke Wouden. Eén van de relevante kernkwaliteiten in dit gebied voor dit project is de beplanting langs de wegen. Afspraken met bevolking, gemeente en politie Voorafgaand aan de uitvraag van het plan zal overleg plaatsvinden met de lokale bevolking, de gemeente Ooststellingwerf en de politie. In nauw overleg met de gemeente zal de hele route worden nagegaan welke veiligheidsmaatregel hier nodig is om de fietsers veilig te laten oversteken. Probleem: onveilige oversteek De N919 is ter hoogte van dit kruispunt een gebiedsontsluitingsweg met een lokale functie. Zodra de reconstructie van de N381 gereed is, zal de betekenis van de N919 van minder belang zijn op netwerkniveau in de relatie Veenhuizen - Assen. Nu is er nog sprake van sluipverkeer. De inrichting voldoet niet aan de eisen die aan een gebiedsontsluitingsweg worden gesteld. Fietsers moeten via een kruisingsvlak met twee rijstroken, samen in het overige verkeer oversteken. Voorgestelde maatregelen: rotonde of alternatief Op de kruising Rijweg wordt een rotonde gemaakt, op de kruising Klazingaweg komt een middengeleider zodat fietsers in twee keer kunnen oversteken. Oostelijk van het kruispunt bij De Knolle ter hoogte van hm 15,5 bevinden zich bushaltes waarvan de ligging niet optimaal Totale investering Klazinga: ,- Provincie: ,- Totale investering Oosterwolde Rijweg: ,- Provincie: ,- Totale investering De Knolle: ,- Provincie: ,- Bijdragen: ,- Allen uit budget Kleine Infrastructuurprojecten. 2016: Opstellen standaardmodellen en contracten voor innovatieve aanbestedingsvorm. Voor de kruisingen Rijweg en Klazingaweg zullen traditionele aanbestedingsvormen worden gebruikt. 2017: Uitvoering. 2018: Oplevering. Fryslân Feilich Foarût 127

64 128 Uitvoeringsprogramma 2017

65 HOOFDSTUK 3.2 Projecten provinciale vaarwegen Grutte Wielen-Swemmer Opwaardering Turfroute Vervanging valbrug Klaarkamp Bochtverruiming Franeker Brug Dronryp Sluis Stokersverlaat Brug te Baard Brug te Engwierum Brug Prikkedam Renovatie zeven bruggen Stroobosser Trekfeart Renovatie diverse bruggen Remming en geleide werken Fryslân Feilich Foarût 129

66 201x 2016 Vaarverbinding XX (N) Grutte Wielen-Swemmer (Bûtenfjild) Readtsjerk Broeksterwâld De Falom Afspraken met gemeenten Tytsjerksteradiel en Dantumadiel Provincie Fryslân treedt namens de gemeenten Tytsjerksteradiel en Dantumadiel op als opdrachtgever. Tevens afspraken over de financiering. Mûnein Ryptsjerk Tytsjerk Hurdegaryp N355 N356 Feanwâlden Noardburgum Totale investering: ,- Provincie (Friese Meren, Meerjarenprogramma kunstwerken): ,- Gemeenten Tytsjerksteradiel en Dantumadiel: ,- Quickwin subsidie: ,- 2015: Voorbereiding. 2016: Start uitvoering. 2017: Uitvoering gereed vóór vaarseizoen. Burgum Probleem: ontbreken van vaarverbinding Leeuwarden - Noordoost-Fryslân. Er wordt een toeristisch-recreatieve ontsluiting van Noordoost-Fryslân (over water) gerealiseerd waarmee de leefbaarheid van dit gebied versterkt wordt. Voorgestelde maatregelen: baggeren van watergangen en aanleggen van kunstwerken De watergangen worden gebaggerd. Verder zullen sluisjes gebouwd worden en de bruggen en duikers aangepast/verhoogd. Beoogd effect: ontsluiting Noordoost-Fryslân en verbeteren leefbaarheid Door de maatregelen wordt de bevaarbaarheid vergroot en geschikt(er) voor elektrisch varen. Hierdoor wordt de leefbaarheid van de dorpen in het gebied ten noordoosten van Leeuwarden versterkt. 130 Uitvoeringsprogramma 2017

67 2016/ x Opwaarderen Turfroute XX (N) (Gorredijk-Oosterwolde) Beoogd effect: Door de uitvoering van de maatregelen waarderen we de Opsterlands Kompanjonsfaert en het Tsjongerkanaal op en zijn deze geschikt voor boten met een diepgang tot en met 1.30 m. Daarmee ontstaat een betere bereikbaarheid wat bijdraagt aan de gebiedsontwikkeling van Zuidoost-Fryslân en Drenthe. Afspraken met gemeenten en Wetterskip Fryslân We hebben hierover afspraken gemaakt met gemeenten Opsterland en Ooststellingwerf en het Wetterskip Fryslân. Probleem: ondiepte Door ondieptes in de vaarweg Gorredijk - Oosterwolde is de Turfroute voor een beperkte groep gebruikers bevaarbaar. De verondieping ontstaat door afslag van de oevers. Totale investering: ,- Provincie: ,- Gemeente Opsterland + Ooststellingwerf: ,- Vanaf 2014 is het traject OKF tussen Oosterwolde en de Drentse grens uitgevoerd en de Midden Tsjonger tussen sluis I en sluis III. De komende jaren ligt het accent op het gedeelte OKF tussen Gorredijk en Oosterwolde. 2018: Voorjaar uitvoering gereed. Voorgestelde maatregelen: baggeren en oevers aanpakken We gaan dit deel van de Turfroute baggeren en vernieuwen de oevers door het aanleggen van oeververdediging. Fryslân Feilich Foarût 131

68 2018 Bochtverruiming Franeker (Van Harinxmakanaal) Voorgestelde maatregelen: bochtverruiming Een bochtverruiming in de binnenstad van Franeker, geschikt voor klasse V-schepen. inclusief de vernieuwing van de kade aan de zuidzijde (Prins Hendrikkade). En indien er overeenstemming met de gemeente Franekeradeel wordt bereikt, zal ook de Zuiderkade (geheel of gedeeltelijk worden meegenomen. Tenslotte worden er wachtvoorzieningen voor beroepsvaart gerealiseerd. Mede in verband met het veilig in- en uitvaren van de recreatievaart van de Noordergracht zullen zowel voor de recreatie- als beroepsvaart aanmeervoorzieningen / wachtgelegenheden worden gerealiseerd op het VHK. Probleem: te krappe bocht De huidige bocht in Franeker is in de vaarweg VHK een belangrijk knelpunt. Het aanpakken van de krappe bocht in de binnenstad van Franeker is niet alleen wenselijk in verband met de nautische veiligheid ter plaatse. Door de schaalvergroting in de binnenvaart en het daaraan gekoppelde provinciale ontheffingenbeleid varen er steeds grotere schepen op dit kanaal. Schepen kunnen elkaar ter plaatse niet passeren en veel hedendaagse schepen (met meer vermogen en boegschroeven) kunnen nauwelijks de bocht nemen. Om de huidige scheepvaart voldoende (manoevreer) ruimte te bieden is een ruimere bocht gewenst. Deze past niet binnen de thans beschikbare ruimte. Beoogd effect: bevaarbaarheid voor klasse V schepen In uitvoeringsagenda staat als resultaat aangegeven dat het VHK bevaarbaar is voor klasse V schepen. Door de bestaande bocht te verruimen verbetert de nautische veiligheid voor de scheepvaart, zowel beroepsals recreatievaart. Tevens kunnen klasse V schepen beter en vlotter de binnenstad van Franeker passeren. Afspraken met gemeente Het lijkt mogelijk de bochtverruiming te combineren met werkzaamheden die de gemeente wenst uit te voeren. De gemeente gaat o.a. kadeherstel aan de noordzijde (Zuiderkade en Bolwerk) uitvoeren en heeft plannen voor aanlegmogelijkheden voor cruiseschepen aan de Zuiderkade. De bochtverruiming legt beslag op een deel van het bedrijventerrein waarvoor een bedrijf deels verplaatst moet worden. Voor het aanpalende gebied is een herinirchtingsplan ontwikkeld. Daardoor is er ook ruimte beschikbaar voor de vervangende nieuwbouw ten gevolge van de bochtverruiming. 132 Uitvoeringsprogramma 2017

69 Totale investering: ,- Provincie (uit Budget Van Harinxmakanaal): ,- Tijdschema/Mijlpalen 2016: Voor het realiseren van de beoogde bocht is een planologische procedure noodzakelijk. Deze zal meegenomen worden in de bestemmingsplanprocedure voor de herinrichting van het aanpalende gebied Wilhelminabuurt De verwachte doorlooptijd van deze procedure is 1 jaar. 2017: Nadat de bestemmingsplanprocedure is afgerond kan pas de nieuwbouw van LEVO plaatsvinden. Na voltooiing van de nieuwbouw LEVO kan de sloop en dus ook de verruiming van de bocht starten. De verwachte doorlooptijd van de vervangende nieuwbouw is 1 jaar. 2018: Start uitvoering bochtverruiming medio Fryslân Feilich Foarût 133

70 2018 Brug Dronrijp (Van Harinxmakanaal) Slappeterp Menaam De doorvaartbreedte van de brug voldoet niet aan de ambitie van het coalitie-akkoord om het Van Harinxmakanaal geschikt te maken voor klasse V schepen. Skingen k! A31 Dronryp Voorgestelde maatregelen: vervangen van de brug, afstandbediening In het kader van het coalitieakkoord is een interne variantenstudie uitgevoerd om af te wegen welke maatregel het beste past om de eerder genoemde beperkingen van de huidige brug weg te nemen. De uitkomst van deze variantenstudie is dat de brug in zijn geheel wordt vervangen door een nieuwe brug, waarbij tevens de doorvaarthoogte en -breedte worden geoptimaliseerd. De brug gaat op afstand bediend worden vanuit het Swettehûs te Leeuwarden. Probleem: einde levensduur brug Brug Dronryp is ruim 60 jaar oud en verkeert in een zeer matige staat. Belangrijke onderdelen hebben hun technische levensduur overschreden. In de afgelopen jaren is een aantal malen onderhoud gepleegd aan een aantal cruciale onderdelen van de brug. De totaalstaat van de brug is echter zodanig dat er begin 2014 een gewichtsbeperking op de brug is ingesteld om het zwaar verkeer van de brug te weren. Daarnaast geldt dat de brug niet bediend mag worden boven windkracht 6. De remmingwerken voldoen niet meer aan de huidige sterkte-eisen nog los van het feit dat ze rond de waterlijn al sterk zijn aangetast. De besturingsinstallatie is technisch af en vanuit het programma afstandsbediening bruggen is de wens geuit de brug van afstand te bedienen vanuit de nieuwe bedieningslocatie Swettehus te Leeuwarden. Beoogd effect: nieuwe brug geschikt voor klasse V schepen Brug Dronryp vernieuwen zodat deze weer beschikbaar is voor al het wegverkeer, geschikt is voor klasse V schepen en op afstand bediend wordt vanuit de nieuwe bedieningslocatie Swettehus te Leeuwarden. Afspraken met gemeente Op verzoek van de gemeente wordt het voetpad aan de oostzijde (beperkt) verbreed. Totale investering: ,- Provincie: ,- 2015: Start voorbereidingen voor vervanging. In het voorjaar 2016 is een architect geselecteerd voor het maken van een ontwerp voor de nieuwe brug. 2016: Selecteren aannemer. 2017: Uitwerken ontwerp : Uitvoering. 2018: Openstelling nieuwe brug. 134 Uitvoeringsprogramma 2017

71 2019 Brug Prikkedam bij Makkinga (Tjonger) N380 Hoornsterzwaag k! Makkinga N351 Probleem: aangetaste brug De provinciale brug over Tjongerkanaal bij Makkinga is meer dan 60 jaar oud en vertoont op enkele plaatsen in het brugdek aantasting door Alkali Silica Reactie (ASR) en Sulfaat (Ettringiet). De reactie ontstaat door de aanwezigheid van silicaten in het betongrind. Door de chemische reactie met alcalische bestanddelen uit het cement wordt het verharde beton uit elkaar gedrukt en verliest samenhang en sterkte. Voorgestelde maatregelen: vervanging brug Nog niet uitgewerkt. Mogelijkheden zijn: het verwijderen van het de aangetaste delen (beperkt in omvang en goed te localiseren) en de ontstane ruimte voorzien van nieuwe wapening en volstorten met kwalitatief goed beton. Gezien de onderhoudsstaat van de hele brug en de noodzaak om het hele brugdek te beschermen tegen zoutindringing is het vervangen van het hele brugdek ook te overwegen. Beoogd effect: goede kwaliteit brug Een nieuwe niet aangetaste brug. Totale investering: ,- Provincie uit budget Meerjarenprogramma kunstwerken: ,- 2022: Start voorbereiding. 2024: Uitvoering gereed. Fryslân Feilich Foarût 135

72 2028 Renovatie diverse beweegbare bruggen (Vaarwegen in Fryslân) exploitatielasten door zuiniger aandrijving en waar mogelijk afstandsbediening. Ruimtelijke kwaliteit: geen effect Geen effect op ruimtelijke kwaliteit. Duurzaamheid: lager energieverbruik Nieuwe aandrijvingen met lager energieverbruik. Afspraken met derden: geen Geen. Probleem: verouderde en te zwakke onderdelen in beweegbare bruggen In een groot aantal oudere beweegbare bruggen zijn de aandrijvingen en installaties verouderd en voldoen niet meer aan de huidige normen. De sterkte van met name de beweegbare staalconstructies voldoet vaak in verbindingen tussen de onderdelen niet aan de daarvoor geldende normen. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Meerjarenprogramma Kunstwerken): ,- Aanpak per brug met afzonderlijke aanbestedingen en opleveringen. 2016: Start voorbereiding. 2030: Project gereed. Voorgestelde maatregelen: versterking en vervanging Lokale versterking van de staalconstructie en vervangen van aandrijvingen en installaties. Beoogd effect: sterkte voldoet aan normen, restlevensduur 50 jaar, lagere exploitatiekosten. Bestaand brugdek voor een restlevensduur van 50 jaar laten voldoen aan huidige normen voor sterkte en weerstand tegen vermoeiing. Installaties vernieuwen voor een restlevensduur van 50 jaar. Lagere 136 Uitvoeringsprogramma 2017

73 2018 Sluis Stokersverlaat Appelscha (Opsterlandse Compagnonsvaart) k! Appelscha N381 Probleem: instabiele kolkwand De noordelijke kolkwand is naar binnen gedrukt en de houten paalfundering is over ca. 2/3 van de lengte vervormd en op enkele plaatsen bezweken. Provincie, budget Meerjarenprogramma kunstwerken: ,- Voorgestelde maatregelen: afscherming en/of vervangende fundering Nog niet uitgewerkt. Mogelijke oplossingen zijn: afschermende damwand achter de kolkwand; nieuwe fundering van stalen buispalen; compleet nieuwe kolkwand. 2018: Uitvoering gereed. Beoogd effect: stabiele kolkwand De noordelijke kolkwand is stabiel en zal niet verder naar binnen gedrukt worden of bezwijken. Afspraken met derden: geen Geen. Fryslân Feilich Foarût 137

74 2017 Vervangen valbrug Klaarkamp (Dokkumer Ee) Raard Raard er Feart Beoogd effect: sterkte voldoet aan normen, restlevensduur 50 jaar, lagere exploitatiekosten Brug laten voldoen aan huidige normen voor sterkte en weerstand tegen vermoeiing. Installaties vernieuwen voor een restlevensduur van 50 jaar. Lagere exploitatielasten door zuiniger aandrijving en waar mogelijk afstandsbediening. Feart H olwerter k! Sibrandahûs DokkumerIe Wâldfeart N361 Probleem: sterktetekort in de stalen onderdelen De brug Klaarkamp over de Dokkumer Ee bij Sybrandahûs tussen Dokkum en Burdaard is gebouwd in de jaren 70 van de vorige eeuw en ontworpen op de toendertijd geldende verkeersklasse 30. De betonnen onderbouw van de brug is sterk genoeg voor de huidige verkeersbelasting maar dat geldt niet voor de staalconstructies en het beweegbare deel. Het val (beweegbare brugdek) is niet sterk genoeg. Het nu aanwezige aandrijvingsmechanisme van de brug is niet geschikt voor een nieuw en zwaarder val. Ruimtelijke kwaliteit: geen effect Geen effect op ruimtelijke kwaliteit. Duurzaamheid: lager energieverbruik Nieuwe aandrijvingen met lager energieverbruik. Afspraken met derden: ongewijzigd wegprofiel en afstemming omleidingsroutes Geen wijziging van het wegprofiel op en aan weerszijden van de brug. Omleidingsroutes tijdens de bouw zijn met de drie betrokken gemeenten afgestemd. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Meerjarenprogramma Kunstwerken): ,- 2016: Start voorbereiding. 2017: Project gereed. Voorgestelde maatregelen: versterking en vervanging Vervanging van het val, aandrijving en installaties en versterking van de hameitorens en de balans. 138 Uitvoeringsprogramma 2017

75 2019 Remming- en geleidewerken diverse kunstwerken Vaarweg Kunstwerk 1. Johan Frisokanaal Brug te Warns 2. Dokkumer Ee Brug Klaarkamp 3. Dokkumer Grutdjip Brug Engwierum 4. Dokkumer Grutdjip Willem Loréslûs 5. Nije Sânsleat Nije Sânsleatbregge 6. Follegeasleat Brug Follegea 7. Jonkers- of Helomafeart Brug Oldelamer 8. Jonkers- of Helomafeart Oldetrijnsterbrug Beoogd effect: verhogen veiligheidsniveau Nieuwe remming- en geleidewerken realiseren welke geschikt zijn voor de huidige scheepvaartklassen en goed functioneren om de gevolgen van een eventuele schadeaanvaring te beperken. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Meerjarenprogramma kunstwerken): ,- Probleem: onderdimensionering aanvaarbeveiliging De aanvaarbeveiligingen van diverse bruggen en sluizen in de provinciale vaarwegen voldoen niet meer aan het huidige gebruik. Er is sprake van onderdimensionering van de remming- en geleidewerken. 2016: Voorbereiding, engineering, bestek gereed (december). 2017: Januari, aanbesteding. 2017: Na 1 november, start uitvoering. 2019: Voor 1 april, uitvoering gereed. Bij een aanvaring zal de sociale en maatschappelijke impact groot zijn. Als de remming- en geleidewerken bezwijken en er schade optreedt aan het kunstwerk zal zowel het vaarverkeer als het wegverkeer ernstige hinder ondervinden. Voorgestelde maatregelen: vervangen van de remmingen geleidewerken Binnen dit project zullen de remming- en geleidewerken van de onderstaande acht kunstwerken worden vervangen. Fryslân Feilich Foarût 139

76 2017 Brug te Baard (Boalserter Feart) Probleem: matige staat brug De provinciale brug over de Boalserter Feart te Baard verkeert in een zeer matige staat. Belangrijke onderdelen hebben hun technische levensduur bereikt of voldoen niet aan de benodigde veiligheidseisen. Te weinig bestaande onderdelen zijn nog bruikbaar om een renovatie rendabel te maken. Voorgestelde maatregelen: onderzoek vervangen brug Uitgangspunt is het vervangen van de brug. De brug wordt nogmaals onderzocht om te kijken of een renovatie toch haalbaar is. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Meerjarenprogramma kunstwerken): ,- 2017: Start voorbereiding. 2019: Uitvoering gereed. Beoogd effect: brug die aan veiligheidseisen voldoet Een brug die voldoet aan de huidige veiligheidseisen, nieuw beleid, normen en richtlijnen. 140 Uitvoeringsprogramma 2017

77 2018 Brug te Engewierum (Dokkumer Grutdjip) Probleem: einde levensduur onderdelen brug Deze brug is gebouwd in Enkele onderdelen van de aandrijving hebben hun technische levensduur bereikt en voldoen niet meer aan de huidige veiligheidseisen. De betonnen en stalen draagconstructies zijn niet sterk genoeg voor de verkeersbelastingen uit de geldende NEN-normen. Voorgestelde maatregelen: vervangen onderdelen Het vervangen van de aandrijving en de elektrische installatie en het versterken van het betonnen vaste dek en het versterken of vervangen van het beweegbare stalen dek van de brug. De brug wordt al op afstand bediend zodat het functieloze bedieningsgebouw gesloopt kan worden. Beoogd effect: veilige brug, verlengd levensduur Doel van de renovatie is de technische levensduur van de brug weer met 50 jaar te verlengen en de brug te laten voldoen aan geldende normen en richtlijnen. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Meerjarenprogramma kunstwerken): ,- 2020: Start voorbereiding. 2022: Uitvoering gereed. Fryslân Feilich Foarût 141

78 2018 Renovatie zeven bruggen (Stroobosser Trekfeart) Ee Engwierum k! Kollumerpomp Driezum k! k! Triemen Westergeest N358 N910 Kollumerzwaag Oudwoude Kollum k! k! k! N355 Buitenpost Zwagerbosch k! Twijzelerheide N355 Twijzel N369 Probleem: draagkracht in relatie tot hoge verkeersbelasting Over de Stroobosser Trekfeart in de gemeenten Achtkarspelen, Kollumerland en Dantumadeel liggen zeven bruggen die rond 1900 zijn gebouwd. Ze zijn opgebouwd uit gemetselde landhoofden en een brugdek van stalen liggers met houten dekplanken. Op alle bruggen geldt een aslastbeperking van 4,8 ton maar met een ontheffing tot het dubbele. Het eikenhouten dek van deze bruggen is niet sterk genoeg voor de verkeersbelastingen uit de geldende NEN-normen maar ook niet voor de aslasten waarvoor momenteel ontheffingen zijn verleend (max. 9,6 ton). Voorgestelde maatregelen: vervanging brugdekken en versterking gemetselde landhoofden De brugdekken worden vervangen door nieuwe, sterkere constructies op nieuwe steunpunten achter de bestaande landhoofden. Deze landhoofden worden van een nieuwe fundering voorzien en het metselwerk wordt gerestaureerd. Alle bruggen krijgen hetzelfde nieuwe leuningtype zodat de landschappelijke samenhang versterkt wordt. Dit laatste geldt niet voor het rijksmonument brug Augsbuurt en de brug bij Dijkhuizen. Hier worden de bestaande leuningen opgeknapt en wit geschilderd. Beoogd effect: technische levensduur verlengen Doel van de renovatie is de technische levensduur van de brug weer met 50 jaar te verlengen en de brug te laten voldoen aan geldende normen voor de sterkte van constructies. Ruimtelijke kwaliteit: beeldbepalend De bruggen zijn beeldbepalende elementen in het landschap. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Meerjarenprogramma kunstwerken): ,- 2015: Start voorbereiding. 2015: Start voorbereiding. 2018: Uitvoering gereed. De funderingen zijn door duikers geïnspecteerd. Hieruit bleek dat van alle bruggen de funderingen zijn aangetast en nog slechts een korte restlevensduur hebben. 142 Uitvoeringsprogramma 2017

79 2021 Brug- en sluisbediening (Vaarwegen in Fryslân) (Provinciale bruggen en aanhaken gemeentelijke bruggen gelegen in de belangrijkste recreatieve vaarroutes) Probleem: Op de belangrijkste vaarroutes voor de recreatievaart is voor een deel sprake van tolgelden (klompjegeld) en pauzes in de bediening. Bij veel beweegbare gemeentelijke bruggen op het provinciale netwerk wordt twee keer per dag een uur niet gedraaid en wordt er door de gemeenten nog tolgeld (klompje) gevraagd. Dat belemmert de vrije toegang tot het watersportgebied en is niet gastvrij naar de watersport. Bij de provinciale bruggen is al geen sprake meer van klompgeld en zijn er ook geen pauzes meer in de bediening overdag. Hier dient een bezuinigingstaakstelling in de exploitatie van de provinciale bruggen te worden ingevuld en tegelijkertijd de kwaliteit van het werk en de werkomstandigheden van de brugwachter te worden verbeterd. Voorgestelde maatregelen: Binnen het Programma Afstandsbediening Bruggen worden provinciale en ook de meeste aanhakende gemeentelijke bruggen in die vaarroutes verbonden door een glasvezelnetwerk om de bediening op afstand van de bruggen mogelijk te maken vanuit een centraal bedieningscentrum. Tot ongeveer 2021 vanuit een bestaande tijdelijke locatie, daarna vanuit een nieuw te bouwen centraal bedieningscentrum (Swettehûs). nabij Leeuwarden. Voorwaarden voor de provinciale investeringen ten behoeve van de afstandsbediening van gemeentelijke bruggen zijn onder meer dat het klompgeld en de pauzes verdwijnen. Geïnvesteerd wordt alleen in de belangrijkste recreatieve vaarroutes (zie kaartje). De bruggen blijven in eigendom, beheer en onderhoud bij de gemeenten. Door de aanleg van een Fryslân Feilich Foarût 143

80 eigen en gesloten glasvezelnetwerk, welke we zoveel mogelijk samen met andere partijen doen, beschikken we over een veilige verbinding. Beoogd effect: Betere toegankelijkheid van het vaargebied, een betere serviceverlening en een gastvrij Fryslân voor de watersporters en een verbetering van de werkomstandigheden en werkkwaliteit van de brugwachters. Ruimtelijke kwaliteit De maatregelen hebben geen invloed op de ruimtelijke kwaliteit. De nieuw te bouwen bediencentrale wordt ontwikkeld binnen de planologische en ruimtelijke kaders van de gemeente Leeuwarden. Duurzaamheid: beperking energieverbruik De voorzieningen worden zo duurzaam mogelijk gerealiseerd met nadruk op beperking energieverbruik. Voor het nieuw te bouwen centraal bedieningscentrum Swettehûs zullen de uitgangspunten die de provincie heeft m.b.t. energie neutrale provinciale gebouwen van invloed zijn. Totale investering: 19,9 miljoen Provincie, exploitatie brugen sluisbediening: 6,5 miljoen Provincie, middelen Friese Meren Project: 13,4 miljoen planuitwerking start uitvoering stap afronding stap uitvoering stappen 2 en 3. > 2016 Panhuysbrug realisatie afstandsbediening in tijdelijke huisvesting 2017 Scharsterbrêge, Nije Sânsleatbrêge, brug Janesloot en Noorder Oudeweg bruggen Van Harinxmakanaal (voorzover gereed en geschikt), de Tuutse, Galle en Palmabrêge in de Staande Mastroute onder Leeuwarden en de Hoofdbrug Warten en de Rogsleatbrêge de Geunsbrug met de brug Hempens, Greydanusbrêge en Pylkwiersterbrêge en brug Ritsumasyl bruggen in de Staande Mastroute in de verbinding Leeuwarden Dokkumer Nieuwe Zijlen realisatie centraal bedieningsgebouw Swettehûs. Nader te bepalen en deels te onderzoeken op haalbaarheid: bruggen de Fryske Marren en gemeente Heerenveen. 144 Uitvoeringsprogramma 2017

81 Fryslân Feilich Foarût 145

82 146 Uitvoeringsprogramma 2017

83 HOOFDSTUK 3.3 De projecten aan het spoor Spoorweg Leeuwarden - Zwolle - Overweg Rotstergaastweg Heerenveen - Station Leeuwarden Werpsterhoeke Spoorweg Leeuwarden - Stavoren - Extra trein Leeuwarden - Sneek Spoorweg Leeuwarden - Groningen - Extra sneltrein Leeuwarden Fryslân Feilich Foarût 147

84 2019 Extra sneltrein Leeuwarden (Spoor Leeuwarden Groningen) Stiens Grou Joure Dokkum Damwâld De Westereen Hurdegaryp Burgum Leeuwarden Gorredijk Heerenveen Kollum Buitenpost Harkema Surhuisterveen Drachten Ureterp Oosterwolde Appelscha Groningen Assen Probleem: onvoldoende infrastructuur voor uitbreiding dienstregeling Door de groei van het aantal reizigers is er met name in de spits niet voldoende capaciteit op traject Leeuwarden - Groningen. Voor het uitbreiden van de dienstregeling is de huidige infrastructuur niet voldoende. Voorgestelde maatregelen: aanleggen extra infrastructuur De spoorverdubbeling van het traject Hoogkerk - Zuidhorn maakt het mogelijk dat er vier treinen per uur kunnen gaan rijden. Verdere maatregelen zijn aanpassing en uitbreiding perrons in Leeuwarden, saneren station Leeuwarden Achter de Hoven, snelheidsverhoging Leeuwarden Veenwouden en Grijpskerk - Hoogkerk (rijtijdverkorting), dubbelspoor tussen Hoogkerk en Zuidhorn, keerspoor Zuidhorn t.b.v. spitstrein, aanpassing overwegen t.b.v. veiligheid, perronverlenging en geluidswerende maatregelen. Onderdoorgangen Hurdegaryp en Paterswoldseweg voor alle verkeer. Beoogd effect: meer capaciteit op het traject Het laten rijden van 2 sneltreinen en 2 stoptreinen per uur per richting tussen Leeuwarden en Groningen. Ook wordt het mogelijk dat er langere treinen rijden. Door deze kwaliteitsverbetering van de spoorlijn wordt een bijdrage geleverd aan het verbeteren van het openbaar vervoer in de provincie. Afspraken met provincie Groningen en gemeenten Het project wordt samen met provincie Groningen uitgevoerd en afgestemd met alle gemeenten aan het traject. Voor de onderdoorgang Hurdegaryp is een Landschappelijk Inpassingsplan gemaakt. Daarnaast heeft de gemeente Tytsjerksteradiel een integrale visie stationskwartier Hurdegaryp opgesteld. De gemeente Dantumadiel heeft in nauwe samenwerking met de provincie Fryslân een integrale visie stationsgebied Feanwâlden opgesteld. De overweg Súderwei te Veenwouden wordt aangepast en geïntegreerd met het nieuwe ontwerp van de Súderwei als onderdeel van deze visie. De geluidswerende maatregelen die nodig zijn langs de spoorlijn Leeuwarden Groningen worden zo goed mogelijk ingepast in de omgeving. Totale investering: ,- Provincie Fryslan: ,- (waarvan ,- uit RSP) Bijdragen ProRail: ,- Ministerie IenM: ,- Provincie Groningen: ,- (w/aarvan ,- uit RSP) 2015: 2 juli 2015 Uitvoeringsovereenkomst Extra Sneltrein Leeuwarden-Groningen (ESGL). 2016: Publicatie Ontwerp Tracé Besluit (OTB). 2017: Gunning contracten werk. 2017: Publicatie Tracé Besluit (TB). 2020: Extra sneltrein gaat rijden. 148 Uitvoeringsprogramma 2017

85 x Extra trein Leeuwarden-Sneek XX (N) (Spoor Leeuwarden-Stavoren) Tzum Dronryp Winsum Menaam Marsum Deinum Leeuwarden Goutum Wirdum Wergea Het spoor tussen Mantgum en Sneek Noord geschikt maken voor hogere snelheden van de treinen. Beoogd effect: meer capaciteit op het traject Het mogelijk maken van een vierde trein tijdens de spits tussen Leeuwarden en Sneek (in de dalperiode 2 treinen per uur, per richting) en het tweemaal per uur mogelijk maken van een goede aansluiting op station Leeuwarden. Mantgum Reduzum Wommels Grou Jirnsum Scharnegoutum Nes Nijland Akkrum Sneek Oppenhuizen Probleem: onvoldoende infrastructuur voor uitbreiding dienstregeling Op de huidige spoorinfrastructuur tussen Sneek en Leeuwarden kunnen maximaal 3 treinen per uur per richting rijden. Gedeputeerde Staten willen dit in de spits uitbreiden naar 4 treinen per uur. Om dit mogelijk te maken moet de spoorinfrastructuur op dit traject worden aangepast. Afspraken met NedTrain Het werk wordt gecombineerd met de aanpassing van de servicesporen voor NedTrain en groot onderhoud van de wissels op het spooremplacement in Leeuwarden. Totale investering: ,- Provincie (uit BDU): ,- Prorail: ,- Ministerie IenM: ,- 2016: Plan uitwerking gereed. 2017: Uitvoeringsbesluit. 2018: Voorbereiding aanbesteding. 2019: Realisatie en oplevering. Voorgestelde maatregelen: spooremplacement en spoor aanpassen Het spooremplacement Leeuwarden aanpassen zodat het mogelijk wordt dat de treinen naar Sneek en Harlingen gelijktijdig kunnen vertrekken. Daarnaast worden het door het aanpassen van diverse wissels op het emplacement Leeuwarden hogere treinsnelheden mogelijk gemaakt. Fryslân Feilich Foarût 149

86 2017 Overweg Rotstergaastweg Heerenveen (Spoor Leeuwarden - Zwolle) Heerenveen het vrachtverkeer. De overweg maakt onderdeel uit van het evenementenstation Thialf Heerenveen. Binnen het project wordt een voetpad aangelegd vanaf het station naar het IJsstadion. N924 Nieuweschoot Oranjewoud A32 k! N380 k! Beoogd effect: veiliger overweg Primair doel is de vergroting van de spoorwegveiligheid. Secundair wordt de loopverbinding tussen het evenementenstation en het IJsstadion verbeterd. Afspraken met gemeente over cofinanciering De gemeente Heerenveen cofinanciert 0,1 miljoen vanuit de Investeringsagenda Drachten Heerenveen. Totale investering: ,- Provincie (uit RSP): ,- Gemeente: ,- Rotstergaast Probleem: overweg onveiligheid De spoorkruising in de Rotstergaastweg is een intensief gebruikte overweg met relatief veel vrachtverkeer. Er is op dit moment geen tweerichtingsfietspad aan de noordkant van het spoor terwijl deze het beste past bij de voetgangers- en fietsstromen. Fietsers moeten hierdoor twee maal de rijbaan oversteken. Vanaf de dienstregeling 2017 gaat op dit traject een 4e trein rijden. Hierdoor is het onder andere nodig om de spoorwegveiligheid op de overweg Rotstergaastweg te Heerenveen te vergroten. 2016: Gunning en start realisatie. 2017: Oplevering. Voorgestelde maatregelen: bochtverruiming, overweg en voetpad In de nieuwe situatie wordt er een tweerichtings fietspad aangelegd aan de noordzijde van de overweg. Fietsers hoeven hierdoor niet meer over te steken. Tevens wordt de bocht aan de oostkant van het spoor verruimd voor 150 Uitvoeringsprogramma 2017

87 201x XX 2018 Station Leeuwarden Werpsterhoeke (N) (Spoor Leeuwarden-Zwolle) N31 Goutum voor gemotoriseerd verkeer en voor voetgangers/ fietsers te realiseren. Hiermee verbetert nu reeds de overwegveiligheid op de spoorlijn Leeuwarden-Zwolle. Beoogd effect: veiligheid, goede ontsluiting Leeuwarden-Zuid Het station voorziet in een goede ontsluiting per trein van Techum, Zuidlanden, Nieuw Stroomland. Tevens voorziet het project in een P+R voor het noordelijk deel van Fryslân. Beide onderdoorgangen dragen bij aan het vergroten van de overwegveiligheid. N31 k! Swichum Wirdum A32 Probleem: geen station in Leeuwarden-Zuid, onveiligheid overwegen Het ontbreken van een ontsluiting per spoor van de te ontwikkelen wijken in Leeuwarden-Zuid (Techum, Zuidlanden, Nieuw Stroomland). Het vergroten van de overwegveiligheid vanwege de uitbreiding van het aantal treinen in 2017 op het traject Leeuwarden-Zwolle. Voorgestelde maatregelen: onderdoorgangen, aanleg station Fase 1: Twee onderdoorgangen; één voor voetgangers/ fietsers en één voor snelverkeer. Fase 2: Station met voorzieningen. Het project treinstation Werpsterhoeke bestaat uit de realisatie van perrons met voorzieningen en twee onderdoorgangen. De aanleg van het station is pas zinvol als er voldoende in- en uitstappers zijn. Op dit moment is dit nog niet het geval. Er is gekozen om vooruitlopend op de realisatie van het station alvast de onderdoorgangen Afspraken met gemeente en ProRail Het project is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de gemeente Leeuwarden en ProRail. De gemeente Leeuwarden sluit de auto onderdoorgang aan op het bestaande wegennet. ProRail is aanbestedende dienst. Het ontwerp van de onderdoorgangen is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met het Kwaliteitsteam Leeuwarden Zuidwest. Hierbij is optimaal rekening gehouden met de aanwezigheid van een historische kwelderwal. Totale investering: ,- Provincie(uit RSP): ,- 2010: Maart 2010 Overeenkomst inzake Programma Bereikbaarheid Leeuwarden. 2014: Maart 2014 Uitvoeringsovereenkomst tussen Min. IenM, ProRail en Provincie. 2017: Verdere uitvoering en openstelling onderdoorgangen in de eerste helft van Ná 2020: Ingebruikname station. Fryslân Feilich Foarût 151

88 152 Uitvoeringsprogramma 2017

89 HOOFDSTUK 3.4 Rijksprojecten Fietsbrug Ritsumasyl Verbreding fietspaden Herinrichting voormalige vuilstort Ald Dwinger Fryslân Feilich Foarût 153

90 2016 Fietsbrug Ritsumasyl (N31) Beoogd effect: passeerbaarheid brug door klasse V schepen Een fietsbrug die te passeren is door Klasse V scheepvaart. Deze fietsbrug draagt bij aan het herstel N383 Marsum van de belangrijke recreatieve fietsroute over de oude middelzeedijk. A31 N383 N383 Voor het project zijn de volgende budgetten reeds beschikbaar gesteld: Gedeelte van het budget voor KW 18 + sec 8 (vastgesteld met Deinum k! GS stuk gebiedsontwikkeling Haak om Leeuwarden noord tweede fase) Voorbereidingskrediet MPK/reserve VHK N31 (besluitvorming GS december 2015) N31 Het budget van is beschikbaar voor de aanleg Blessum N359 van de glasvezelkabel en de onderhoudswerkzaamheden. Het eventuele restant gaat naar de voorbereiding voor sloop en realisatie. Probleem: geringe doorvaart hoogte De brug over het Van Harinxmakanaal bij Ritsumasyl is niet passseerbaar voor een deel van de beroepsscheepvaart (namelijk de Klasse V schepen). Daarbij is de huidige verkeersbrug te smal en verkeert hij in slechte staat. Voorgestelde maatregelen ter vervangen van de brug Onderhoudswerkzaamheden bestaande verkeersbrug. Sloop verkeersbrug Ritsumasyl en realisatie fietsbrug, inclusief aanbruggen. Vervangen of aanpassen van de remmingwerken en eventueel de wachtvoorziening (afhankelijk van de doorvaartbreedte). Eventuele noodzakelijke aanpassingen aan het vaarwegprofiel en bijbehorende maatregelen (bv tav oeveraanpassingen). De herinrichting-/profilering van de kade valt buiten het project, het uitgangspunt is dat het vaarwegprofiel niet wordt aangepast. Door GS (GS-besluit op 8 december 2015) is 1,5 mln. beschikbaar gesteld voor het ontwerp- en ontwikkeltraject (inclusief voorbereidende werkzaamheden en aanbesteding). Na de haalbaarheidsstudie moet blijken of het restant (2,5 mln.) toereikend is. In het programmaplan Van Harixmakanaal is voor de fietsbrug Ritsumasyl een budget van 8,0 mln. opgenomen. De overgang van de ontwikkelfase naar de realisatiefase vormt een belangrijk go / no go moment in het proces. De ontwikkelfase mondt uit in een realisatieplan welke ter besluitvorming wordt voorgelegd aan GS. Het realisatieplan bevat o.a. de strategie, een dekkingsoverzicht en een risicoparagraaf : 3de kwartaal aanbesteding bouwteam. 2016: 4de kwartaal start ontwikkelfase. 2017: 3de kwartaal start realisatiefase. 154 Uitvoeringsprogramma 2017

91 2019 Verbreding fietspaden Probleem: te smalle fietspaden Uit inventarisatie van het provinciale fietspaden netwerk blijkt dat niet elk fietspad voldoet aan de minimumbreedtes zoals die in de nota Integraal wegontwerp per fietspadcategorie (te weten: fietssnelweg, hoofdfietsroute) opgenomen zijn. Beoogd effect: verbrede fietspaden De daadwerkelijke verbreding van fietspaden leidt tot verhoging van de score van het fietspad in CycleRAP. Afspraken met Nog niet van toepassing. Voorgestelde maatregelen: onderzoek naar verbreding We gaan nader onderzoek uitvoeren bij o.a. de N355, N358, N917 en N381. We onderzoeken of de hierboven genoemde categorisering nog actueel is en nemen hierin de ANWB CycleRAP score mee. Als tot verbreding van fietspaden wordt besloten, sluiten we voor de daadwerkelijke uitvoering ervan bij voorkeur aan bij de uitvoering van het groot onderhoud. Totale investering: ,- Provincie (uit budget Fietspadenprogramma): ,- 2016: Start voorbereiding. 2019: Uitvoering gereed. Fryslân Feilich Foarût 155

92 2017 Herinrichting voormalige vuilstort Ald Dwinger (De Saiter) (Warten) Warten k! Saiterpetten Sânemar Probleem: ernstige bodemverontreiniging en vliegtuigwrak WOII In het Natura 2000 gebied Alde Feanen ligt de voormalige vuilstortplaats Ald Dwinger. Uit bodemonderzoek is een ernstige verontreiniging gebleken. Dit maakt sanering/ herinrichting van de Ald Dwinger noodzakelijk. Aan de rand van de stortplaats ligt een vliegtuigwrak uit WO II, dat geborgen moet worden. Voorgestelde maatregelen: opsluiten verontreiniging, bergen wrak We kiezen ervoor om de verontreiniging te isoleren, door middel van het beschoeien van afkalvende oevers en het afdammen en verondiepen van de opvaarten. Als deze maatregelen zijn uitgevoerd zullen we de situatie blijven monitoren en zo nodig nazorgmaatregelen uitvoeren. Het vliegtuigwrak wordt geborgen. Beoogd effect: beheersing bodemverontreiniging Met het treffen van de maatregelen beheersen we de bodemverontreiniging ontstaat een situatie die voldoet aan het herinrichtings- cq. saneringsplan. Afspraken met: Er zijn afspraken gemaakt met het Fryske Gea, de gemeente Leeuwarden, het ministerie van Defensie en de aangrenzende eigenaar over de aanpak. Totale investering: ,- 2016: Start voorbereiding. 2017: Najaar uitvoering gereed. 156 Uitvoeringsprogramma 2017

93 Fryslân Feilich Foarût 157

94 158 Uitvoeringsprogramma 2017

95 HOOFDSTUK 3.5 Openbaar Vervoer Busstation Bolsward Extra sneltrein Leeuwarden OV-Plushaltes Mobiliteitscentrale NOF Overweg Rotstergaastweg Heerenveen Pilot fietskluizen Stalling elektrische bussen Duurzaam OV: refurbishment Stationsgebied Leeuwarden Transferium Veenwouden Fryslân Feilich Foarût 159

96 2017 Busstation Bolsward ook nog niet verleend. De toegekende bijdrage dient op termijn bijgesteld te worden. Voorgestelde maatregelen: 1. Zolang het nieuwe busstation van de gemeente Sudwestfryslân nog niet gerealiseerd is, huurt de provincie het oude busstation van Arriva en stelt dit ter beschikking aan Arriva. Daarmee voldoet de provincie aan haar verplichting binnen de concessie. Over het huurcontract is onlangs overeenstemming bereikt met Arriva. De formele afwikkeling moet nog plaatsvinden. Het huurcontract wordt afgesloten tot en met 31 december 2017 en daarna iedere drie maanden stilzwijgend verlengd. Zodra het nieuwe busstation is gerealiseerd, kan de verlenging van het huurcontract worden stopgezet. 2. In overleg met de gemeente Sudwestfryslân wordt de toegekende bijdrage voor het busstation heroverwogen en aangepast aan de nieuwe situatie. Probleem: Het probleem is tweeledig: 1. In de concessie busvervoer Noordzuidwest Fryslân is opgenomen dat de vervoerder gebruik kan maken van het nieuwe gemeentelijke busstation in Bolsward. Dit busstation zou in 2012 gereed zijn, maar is nog steeds niet klaar. Er is een probleem met de omgevingsvergunning en dit is voorlopig ook nog niet opgelost. De gemeente is wel voornemens om het busstation te realiseren. Tot die tijd maakt Arriva gebruik van het oude busstation, wat zij zelf in eigendom hebben. Zij vragen daar een vergoeding voor (voor renovatie- en onderhoudskosten). 2. De provincie heeft in 2012 een bijdrage toegekend aan de gemeente Sudwestfryslân voor de bouw van een nieuw busstation ad Het busstation is nog steeds niet gerealiseerd en de bouwvergunning is Beoogd effect: 1. Tot en met 2020 wordt voldaan aan de verplichting in de concessie om Arriva een busstation aan te bieden. Bij de nieuwe OV aanbesteding 2020 e.v. wordt rekening gehouden met de huidige situatie. 2. Een geactualiseerde bijdrage voor het nog te realiseren busstation in Bolsward Afspraken met Arriva over de huur en de huurbetaling. Gemeente Sudwestfryslân over het nieuwe busstation. Afdeling vastgoed over het huurcontract. 160 Uitvoeringsprogramma 2017

97 201x XX (N) Huur per jaar huidig busstation m.i.v (nog te voldoen): Totale investering nieuwe busstation: dient opnieuw begroot te worden. Bijdrage provincie nieuwe busstation: was (uit budget BDU), maar wordt bijgesteld. Derden: gemeente Súdwest-Fryslân zorgt voor de overige kosten van het nieuwe busstation (al dan niet met andere partijen). Arriva zorgt voor beheer en onderhoud van het huidige busstation. Huur huidige busstation: m.i.v tot uiterlijk 2020 (einde concessie). Realisatie nieuw busstation Bolsward: n.n.t.b., maar niet voor eind e.v. formaliseren huurcontract en jaarlijks huurbetaling aan Arriva. 2016/2017: heroverwegen bijdrage nieuwe busstation Bolsward. Fryslân Feilich Foarût 161

98 2019 Extra sneltrein Leeuwarden (Spoor Leeuwarden Groningen) Stiens Grou Joure Dokkum Damwâld De Westereen Hurdegaryp Burgum Leeuwarden Gorredijk Heerenveen Kollum Buitenpost Harkema Surhuisterveen Drachten Ureterp Oosterwolde Appelscha Groningen Assen Probleem: onvoldoende infrastructuur voor uitbreiding dienstregeling Met name in de spitsperiode kan tussen Leeuwarden en Groningen door de groei van het aantal reizigers niet aan de reizigersbehoefte worden voldaan. De verwachting is dat deze groei zich doorzet.er is onvoldoende infrastructuur voor uitbreiding van de dienstregeling op het traject Leeuwarden-Groningen. De oorspronkelijke wens is om het traject geheel te verdubbelen. Hiervoor waren echter onvoldoende financiële middelen beschikbaar. Vervolgens is er voor gekozen om meer treinen te laten rijden tussen Leeuwarden en Groningen. Hiervoor is eerder het traject Grijpskerk Veenwouden verdubbeld. Dit maakt het mogelijk dat er per uur drie treinen kunnen rijden. Het huidige project voorziet onder meer in de spoorverdubbeling van het traject Zuidhorn Hoogkerk waarmee per uur 4 treinen kunnen gaan rijden. Voorgestelde maatregelen: aanleggen extra infrastructuur Aanpassing en uitbreiding perrons in Leeuwarden, saneren station Leeuwarden Achter de Hoven, snelheidsverhoging Leeuwarden Veenwouden en Grijpskerk - Hoogkerk (rijtijdverkorting), dubbelspoor tussen Hoogkerk en Zuidhorn, keerspoor Zuidhorn t.b.v. spitstrein, aanpassing overwegen t.b.v. veiligheid, perronverlenging en geluidswerende maatregelen. Onderdoorgangen Hurdegaryp en Paterswoldseweg voor alle verkeer. Beoogd effect: meer capaciteit op het traject Het laten rijden van 2 sneltreinen en 2 stoptreinen per uur per richting tussen Leeuwarden en Groningen. Ook wordt het mogelijk dat er langere treinen rijden. Door deze kwaliteitsverbetering van de spoorlijn wordt een bijdrage geleverd aan het verbeteren van het openbaar vervoer in de provincie. Ruimtelijke kwaliteit: landschappelijke inpassing, integrale visie, inpassen geluidswering Voor de onderdoorgang Hurdegaryp is een Landschappelijk Inpassingsplan gemaakt. Daarnaast heeft de gemeente Tytsjerksteradiel een integrale visie stationskwartier Hurdegaryp opgesteld. De gemeente Dantumadiel heeft in nauwe samenwerking met de provincie Fryslân een integrale visie stationsgebied Feanwâlden opgesteld. De overweg Súderwei te Veenwouden wordt aangepast en geïntegreerd met het nieuwe ontwerp van de Súderwei als onderdeel van deze visie. De geluidswerende maatregelen die nodig zijn langs de spoorlijn Leeuwarden Groningen worden zo goed mogelijk ingepast in de omgeving. Afspraken met provincie Groningen en gemeenten Het project wordt samen met Provincie Groningen uitgevoerd en afgestemd met alle gemeenten aan het traject Leeuwarden-Groningen. De provincies Groningen en Fryslân zijn de inhoudelijk opdrachtgevers voor het project. 162 Uitvoeringsprogramma 2017

99 201x XX (N) Totale investering (incl. BTW): 175 miljoen, ProRail: 2,6 miljoen Ministerie IenM Landelijk Verbetering Overwegen 12,7 miljoen Provincie Fryslân 75,1 miljoen waarvan 60 miljoen uit RSP-middelen concrete projecten. Provincie Groningen: 84,6 miljoen waarvan 60 miljoen uit RSP-middelen voor concrete projecten. 2015: 2 juli 2015 Uitvoeringsovereenkomst Extra Sneltrein Leeuwarden-Groningen (ESGL). 2016: Publicatie Ontwerp Tracé Besluit (OTB). 2017: Gunning contracten werk. 2017: Publicatie Tracé Besluit (TB). 2020: Extra sneltrein gaat rijden. Fryslân Feilich Foarût 163

100 2020 OV-plushaltes (Duurzaam OV) Beoogd effect: door goede aansluiting oplossen witte vlekken Op strategisch gelegen plekken goede aansluiting regulier OV-andere vormen van vervoer van/naar het aangrenzende landelijk gebied. Ruimtelijke kwaliteit: wordt per halte afgewogen. Per halte zal worden gekeken naar benodigde ruimtelijke kwaliteit en ook naar de te realiseren bijbehorende voorzieningen. Duurzaamheid: toekomstbestendig OV Past in Duurzaam OV zoals in Plan van Aanpak Duurzaam OV vastgelegd: naast vergroening van brandstoffen gaat het om het toekomstbestendig maken van OV op het platteland. Afspraken met gemeenten en vervoerders Met gemeenten en vervoerders zullen nadere afspraken over exacte locatie, vormgeving en fasering worden gemaakt. Probleem: ontstaan witte vlekken in landelijk gebied Vanwege financiële, demografische en markt-ontwikkelingen zal het OV in het landelijk gebied een andere vorm krijgen. Onderdeel van de verandering zal zijn het versterken van dikke en het strekken van dunne lijnen. Zonder verdere maatregelen ontstaan er witte vlekken in het landelijk gebied. Voorgestelde maatregelen: OV-plushaltes (voorheen: ketenknooppunthaltes) OV-plushaltes moeten het bovenbedoelde reguliere OV fysiek koppelen aan diverse vormen van vervoer vanuit het aangrenzende landelijk gebied. Het is de bedoeling 11 van deze OV-plushaltes langs provinciale en 24 langs gemeentelijke wegen te realiseren, getallen zijn indicatief. Totale investering: OV-plushaltes langs prov. wegen ,- OV-plushaltes langs gem. wegen ,- Provincie (uit budget Investeringsgelden Duurzaam OV) ,- Bijdragen gemeenten voor OV-plushaltes langs gemeentelijke wegen worden onderwerp van overleg. Voor bijdrage aan gemeentelijke haltes zijn ook gelden uit Toegankelijkheid haltevoorzieningen beschikbaar. 2016: Realisatie eerste OV-plushaltes langs prov. wegen en overleg met gemeenten over OV-plushaltes lang gem. wegen e.v.: Vervolg realisatie OV-plushaltes langs prov. wegen en start realisatie langs gem. wegen. In 2017 naar verwachting 6 haltes langs provinciale wegen gerealiseerd. 2020: Uitvoering en oplevering moet gereed zijn tegelijk met start nieuwe OV-concessie. 164 Uitvoeringsprogramma 2017

101 2017 Mobiliteitscentrale NOF (Duurzaam OV) Beoogd effect: aansluiten vraag en aanbod in landelijk gebied Bundeling van vervoer en efficiëntere planning van ritten/inzet van voertuigen in landelijk gebied waardoor instandhouding makkelijker wordt. Beter aansluiten van het aanbod bij de vraag. Ruimtelijke kwaliteit : Sluit aan bij het doel van ANNO: leefbaarheid door bereikbaarheid Duurzaamheid: toekomstbestendig OV Past in Duurzaam OV zoals in Plan van Aanpak Duurzaam OV vastgelegd: naast vergroening van brandstoffen gaat het om het toekomstbestendig maken van OV op het platteland. Afspraken in vervolgfase nodig met gemeenten en vervoerders Na de aanbesteding van de centrale volgt die van het vervoer, waarbij een scheiding tussen regie en het vervoer zelf wordt gemaakt. Aangezien het project het karakter van een pilot heeft, maken we afspraken over monitoring en evt. bijstelling. Probleem: niet aansluiten vraag en aanbod in landelijk gebied Vanwege financiële, demografische en marktontwikkelingen zal het OV in het landelijk gebied een andere vorm krijgen. Onderdeel van de verandering zal zijn het versterken van dikke lijnen en het strekken van dunne lijnen waarbij hoort het goed aansluiten op diverse vormen van vervoer van/naar het landelijk gebied. Het bij elkaar brengen van vraag en aanbod is dan een opgave. Voorgestelde maatregelen: een mobiliteitscentrale Een mobiliteitscentrale dient om het aanbod aan vervoer in het landelijk gebied (d.i., door gemeenten geregisseerde vormen van doelgroepenvervoer, lokale vervoerinitiatieven alsmede de onderkant van het OV, i.c. de Opstapper) te koppelen aan de vraag. In het ANNO-gebied wordt zo n centrale voorbereid, in een gezamenlijk proces tussen provincie en gemeenten.. Totale investering fase aanbesteding: ,- waarvan Provincie 50% en een garantstelling ad uit budget Duurzaam OV. Bijdragen in de operationele fase: naar rato van aandeel vervoer dat provincie inbrengt. Nog niet exact bekend, maar dit is 5% van de totale jaarlijkse kosten van de centrale. 2016: Aanbesteding van de centrale, augustus 2017 operationeel, inbreng Opstapper december Zie boven. Fryslân Feilich Foarût 165

102 201x 2017 Overweg Rotstergaastweg Heerenveen XX (N) (Spoor Leeuwarden - Zwolle) Heerenveen het vrachtverkeer. De overweg maakt onderdeel uit van het evenementenstation Thialf Heerenveen. Binnen het project wordt een voetpad aangelegd vanaf het station naar het IJsstadion. N924 Nieuweschoot Oranjewoud A32 k! N380 k! Beoogd effect: veiliger overweg Primair doel is de vergroting van de spoorwegveiligheid. Secundair wordt de loopverbinding tussen het evenementenstation en het IJsstadion verbeterd. Ruimtelijke kwaliteit In het ontwerp is rekening gehouden met de lay-out van de aansluitende wegen en omgeving. Afspraken met gemeente over co-financiering De gemeente Heerenveen co-financiert 0,1 miljoen vanuit de Investeringsagenda Drachten Heerenveen. Rotstergaast Probleem: overweg onveiligheid De spoorkruising in de Rotstergaastweg is een intensief gebruikte overweg met relatief veel vrachtverkeer. Er is op dit moment geen tweerichtingsfietspad aan de noordkant van het spoor terwijl deze het beste past bij de voetgangers- en fietsstromen. Fietsers moeten hierdoor twee maal de rijbaan oversteken. Vanaf de dienstregeling 2017 gaat op dit traject een 4e trein rijden. Hierdoor is het onder andere nodig om de spoorwegveiligheid op de overweg Rotstergaastweg te Heerenveen te vergroten. Totale investering (incl. BTW): Provincie uit budget Motie Koopmans (RSP-middelen voor spoorwegveiligheid): Gemeente: 2016: Gunning en start realisatie. 2017: Oplevering. 1,3 miljoen 1,2 miljoen 0,1 miljoen Voorgestelde maatregelen: bocht verruiming, overweg en voetpad In de nieuwe situatie wordt er een tweerichtings fietspad aangelegd aan de noordzijde van de overweg. Fietsers hoeven hierdoor niet meer over te steken. Tevens wordt de bocht aan de oostkant van het spoor verruimd voor 166 Uitvoeringsprogramma 2017

103 201x 2016 Pilot met fietskluizen XX (Holwerd en Drachten) (N) Drachten N31 k! N357 " " " " " " " " " " " " " " " " " " " k! N356 à N358 Holwerd A7 Drachten-Azeven N917 N381 Y YY YY Y Y Y Y Probleem: onvoldoende veilige stalling bij OV voor duurdere fietsen We menen dat er doordat er geen/onvoldoende veilige stallingsmogelijkheden zijn bij bushaltes een groep potentiele reizigers nu geen gebruik van het OV Het gebrek aan goede, veilige faciliteiten bij bushaltes maakt het gebruik van het OV onaantrekkelijk. Zo moet een duurdere en/of luxere fiets, zoals een elektrische fiets, nu buiten gestald worden. Voorgestelde maatregelen: pilot fietskluizen Om te onderzoeken of we een nieuwe groep reizigers kunnen overtuigen gebruik te gaan maken van het Openbaar Vervoer willen we een pilot uitvoeren met geavanceerde fietskluizen. De fietskluizen kunnen door middel van een app op een telefoon gereserveerd, geopend en gesloten worden zodat de fiets veilig gestald kan worden. In de kluizen bestaat verder de mogelijkheid om een elektrische fiets op te laden. De pilot duurt een jaar en vindt naast Holwerd ook plaats op het nieuwe busstation van Drachten. Beoogd effect: gebruik fietskluizen De pilot is bedoeld ons idee dat het aanbieden van geavanceerde fietskluizen leidt tot meer gebruik van OV te toetsen. Uitgaande van zestien kluizen en vijf werkdagen, kan de kluis 80 keer gebruikt worden in een werkweek door een forens, vinden wij de pilot geslaagd bij een gebruik van minimaal 40 keer per week. Afspraken met gemeente en aanbieder kluizen/ software Voor de bouw van zestien fietskluizen en de software zijn afspraken gemaakt met Armada Mobility en gemeente Smallingerland voor de pilot in Drachten. Totale investering: ,- Provincie (uit budget OV+haltes/ Ketenknooppunten): ,- 2016: Start voorbereiding. 2017: Uitvoering gereed. Fryslân Feilich Foarût 167

104 201x 2020 Stalling elektrische bussen XX (Duurzaam OV Schiermonnikoog) (N) Duurzaamheid: is nadrukkelijk aandachtspunt Past in Duurzaam OV zoals in Plan van Aanpak Duurzaam OV vastgelegd. Bovendien zal in het ontwerp duurzaamheid uitdrukkelijk een aandachtspunt zijn. Afspraken met gemeente Er zullen afspraken gemaakt worden met de gemeente inzake locatie, ruimtelijke kwaliteit, duurzaamheid. Gemeente heeft al te kennen gegeven te willen meewerken en -denken. Totale investering ,- Provincie (uit budget: Duurzaam OV) ,- 2015: Besluit in colleges gemeente/provincie. 2016: Voorbereidingsfase. 2017: Realisatie. 2020: Moet de stalling er in elk geval staan i.v.m. aanbesteding nieuwe concessie. Probleem: stalling te klein en niet specifiek ingericht Op Schiermonnikoog wordt het OV verzorgd door zes elektrische bussen. Op dit moment is de stalling niet specifiek voor deze bussen ingericht. De huidige stalling is daarnaast te klein. Voorgestelde maatregelen: nieuwe stalling Een nieuwe stalling van voldoende grootte, die geschikt is voor het stallen van elektrische bussen en eigendom is van de provincie. Beoogd effect: goede stalling Een goede oplossing voor het stallingsprobleem waarbij meteen een einde wordt gemaakt dat een vervoerder infra bezit, hetgeen vanuit een level playing field bij aanbestedingen onwenselijk is. Ruimtelijke kwaliteit: Wordt uitdrukkelijk meegenomen in de uitwerking. 168 Uitvoeringsprogramma 2017

105 201x 2017 Duurzaam OV: refurbishment XX (Schiermonnikoog) (N) Probleem: voorkomen van problemen Op Schiermonnikoog wordt vanaf 2013 het OV verzorgd door 6 elektrische bussen. Deze bussen zijn in bezit van de provincie en zullen 15 jaar worden ingezet. Dat betekent een opgave inzake onderhoud/vervanging ofwel refurbishment. Bussen zullen tussentijds voorzien moeten worden van nieuwe batterijen en een opknapbeurt voor het interieur zal nodig zijn. Totale investering ,- Provincie (uit budget Duurzaam OV): ,- N.t.b. N.t.b. Voorgestelde maatregelen: onderhoud Onderhoud/vervanging, bvb. batterijen, van de elektrische bussen op Schiermonnikoog. Beoogd effect: betrouwbare inzet Blijvende betrouwbare inzet van genoemde bussen en up to date blijven t.a.v. nieuwe technische standaarden. Duurzaamheid Past in Duurzaam OV zoals in Plan van Aanpak Duurzaam OV vastgelegd. Fryslân Feilich Foarût 169