Lezen IS Top. Houtveen, Brokamp en Smits. Lectoraat Preventie van Leesproblemen
|
|
- Clara Geerts
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Lezen IS Top Houtveen, Brokamp en Smits
2 Even voorstellen Ingrid Brinks Hogeschool Windesheim Zwolle LIST consultant sinds 2010
3 Voor wie deze introductie in LIST? Nieuwe leerkrachten op scholen waar al een aantal jaren gelezen wordt volgens LIST Leerkrachten die (opnieuw) Sinzicht willen krijgen in de visie achter het project Leerkrachten die zich nog wat onzeker voelen in het gedachtengoed van de LISTprojecten
4 Wat komt aan bod Doelen en vertrekpunten LIST-project Het LIST-programma Opzet van LIST Data-gestuurd werken
5 Doelen van LIST 96% van de BaO leerlingen en 80 % van de s(b)o-leerlingen verlaat de school functioneel geletterd. 2 AVI instructie niveaus vooruit per schooljaar Minstens 25 leeftijdsadequate boeken gelezen per jaar. Voldoende luistervaardigheid m.b.t. (volwaardige!) boekentaal. Minimaal 120 woorden stillezen per minuut
6 Deze hoge doelen bereiken door * verbeteren van leesonderwijs op leerkracht- en schoolniveau * vergroten van veranderingsvermogen van scholen
7 Vertrekpunten LIST (Bijna) alle kinderen kunnen leren lezen (decoderen, begrijpen, beleven) wanneer: 1. zij daarvoor voldoende tijd en voldoende instructie krijgen 2. op schoolniveau de voorwaarden voor goed leerkrachtgedrag voorhanden zijn 3. de schoolleiding de kwaliteit van het leesonderwijs bewaakt en aanstuurt
8 Inzichten over omgaan met verschillen Hardnekkige misvattingen Goed omgaan met zwakke lezers is: Hoe individueler hoe beter Remediëren door een specialist Opvang buiten de groep Kinderen laten rijpen (vertragen) Doelen verlagen Verarming Recente inzichten Goed omgaan met zwakke lezers is: Zwakke leerlingen leren het best in heterogene groepen Instructie door de groepsleerkracht voor zwakke leerling cruciaal Zwakke leerling heeft (veel) meer tijd nodig > intensiveren: herhaling en uitbreiding van leertijd (versnellen) Vertrouwen hebben in de mogelijkheden van alle leerlingen Hoge doelen stellen Integratie van techniek, begrip en beleving in het aanbod (verrijken)
9 Het LIST-programma Kernaspecten inhoudelijk Verbinden (techniek), begrip en beleving Toewerken naar operationele en hoge doelen Nauwgezet volgen van de leerlingen en gebruik toetsgegevens om aanbod bij te stellen Gelaagdheid in aanbod: 1. basale instructie en ondersteuning voor alle kinderen 2. versnellen van het leerproces door uitbreiding van instructietijd en andere wijze van oefenen voor de zwakke leerlingen Actief en verdiepend omgaan met tekst/boeken Rijk aanbod aan boeken en ander leesmateriaal in de groep
10 Het LIST-programma Kernaspecten voorwaarden op schoolniveau: Doorgaande leerlijn (op tijd starten) Voldoende tijd voor lezen inplannen Goede aanvankelijk leesmethode Zorgen voor voldoende leeftijdsadequate boeken Fijnmazige toetskalender Inplannen leerstof Inplannen groepsbesprekingen
11 Het LIST-programma Kernaspecten vergroten veranderingsvermogen : Instellen regiegroep Coördinatie van het project Begeleiden van het implementatieproces (intern en extern) Werken aan open professioneel klimaat Bevorderen professionalisering van de leerkrachten (kennis over lezen en leesinstructie)
12 Monitoring 1. Verzamelen toetsgegevens volgens toetskalender van het project 2. Observaties bij leerkrachten 2-jaarlijks 3. Afname schriftelijke vragenlijsten 2-jaarlijks. Leerkrachten. LIST-coördinator (kartrekker). Schoolleider 4. Logboeken (externe) begeleiding
13 Terugkoppeling en bespreking - over de resultaten van de gehele groep en de opbrengsten van observaties en vragenlijsten - waar mogelijk in vergelijking tot landelijk gemiddelde
14 Evidence based uitgangspunten interventies voor voortgezette lezers Veel boeken lezen (effectief voor vlot lezen en leesbegrip) Ondersteund lezen waar nodig Boeken lezen die je wílt lezen (betrokkenheid, hoger niveau, autonomie) Gespreide oefening (hoge frequentie) Op of boven het hoogste instructieniveau
15 Basisaanpak voor álle leerlingen Veel lezen, op of boven instructieniveau 25 leeftijdsadequate boeken per jaar
16 Gelaagd interventiemodel (Vaughn & Klingner, 2007) Hommellezen/Stillezen
17 Gelaagd interventiemodel (Vaughn & Klingner, 2007) RALFI Hommellezen/Stillezen
18 Ralfi plus RALFI Hommellezen/Stillezen
19 Gelaagd interventiemodel (Vaughn & Klingner, 2007) Ralfi plus RALFI Hommellezen/Stillezen
20 Gelaagd interventiemodel (Vaughn & Klingner, 2007) Additionele Intensieve Interventie: Nodig voor enkele leerlingen (max. 5%) Individueel of in groepjes van max. 3 leerlingen Pre- en reteaching Nodig voor +/- 20% Semi homogene groep van 3 5 leerlingen Basisaanpak voor de hele groep: Volstaat voor +/- 80% Samenstelling groep: Variabel
21 Groepering / differentiatie AVI M3 Instructie E4 Beheersing: Veel hardop en ondersteund lezen. Als je kunt stillezen: veel stillezen, in afwisseling met een aantal leesvormen voor hardop lezen en leesprojecten Hommellezers en stillezers niet in één lokaal
22 Ondersteuningsmethodieken Meelezen van teksten en boeken Koorlezen Hardop meelezen met bandje / cd Tutor lezen (echo, koor, ombeurten) Duo lezen (echo, koor, ombeurten)
23 Lesopbouw basisaanpak: uitvoering Gezamenlijke start. Voorlezen + miniles (5 min.) Leerlingen lezen zelf (evt. met leesondersteuning), de leerkracht loopt rond, observeert en voert op zachte toon kleine motiverende leesgesprekjes met de leerlingen Gezamenlijk einde. Terugkomen op de gegeven miniles. Boekrespons; Uitwisseling in tweetallen / Boekreclame / internetsites zoals / spelvormen Aidan Chambers/ leeslogboekje. Enthousiasmeren, niet overhoren!
24 Samengevat We toetsen de kinderen drie keer per jaar, en houden ons hierbij aan de afname voorschriften.(datagestuurd werken) We delen groep (3) 4t/m 8 op in stillezers en hommellezers. We geven al deze leerlingen 180 minuten leestijd per week (gr.4 240) We begeleiden ze afzonderlijk van elkaar.
25 En dyslexie dan? Kinderen verschillen in leestijd en in ondersteuning die ze nodig hebben om een goede lezer te worden. Krijgen sommige kinderen te weinig leestijd, en te weinig ondersteuning dan worden ze geen goede lezer.
26 Obstakels Moeilijk probleem, moeilijke oplossing?! Verarming van de didactiek Laag leesniveau, te weinig tekst lezen losse woordjes Faalervaringen, vermindering werkgeheugen Geen lol
27 Wat werkt? Wat werkt voor álle leerlingen + Veel lezen ( home-run book, series) Ondersteund en herhaald lezen (RALFI) Interessante leeftijdsadequate kinderboeken
28 Evidence based uitgangspunten interventies voor aanvankelijke lezers Luisterbegrip, letterkennis & klankbewustzijn, functioneel schrijven Letters leren, leeshandeling, luisterbegrip, functioneel schrijven Hardop lezen automatiseren, clusters en meerlettergrepige woorden, luisterbegrip, schrijven Hardop lezen verder automatiseren (tot AVI E4 / AVIM5), luisterbegrip, leesbegrip (hardop lezen), schrijven 5 Stillezen, leesbegrip (stillezen), luisterbegrip, schrijven
29 Wat is van belang in fase 1? Letters leren lezen en schrijven, leeshandeling Woorden bedenken en lezen met geleerde letters Zelfstandig lezen Creatief schrijven Voorlezen
30 Wat werkt voor het leren van letters? Letters in (nieuwe) woordjes
31 middelen Stoplichtletters uit Ello Drietal Meulenhoff
32 Extra middelen Klankie
33 Blokkenmodel aanvankelijk lezen fase 1 Letters, Leeshandeling Letters, Schrijven Leeshandeling Letters Schrijven, Leeshandeling Schrijven 1 Ondersteund klassikaal lezen 2 Duolezen 3 Zelfstandig lezen 4 Vrij schrijven 5 6 Voorlezen 15 min
34 Time on task
35 De methode De methode als bronnenboek! De methode als doel? Volgorde en timing aanbieding letters Leesmateriaal: woordjes, zinnen, boekjes
36
37 Wat werkt voor de automatisering van het lezen?
38 Wat werkt voor de automatisering van het lezen? Schrijven
39 Blokkenmodel aanvankelijk lezen fase 2 Ondersteun d klassikaal tekst lezen min 1 2 Duolezen Woordaspecten 15 min (2x10) leren, schrijven 3 Zelfstandig lezen 4 Vrij schrijven 5 Voorlezen 15 min 6
40 Gelaagd interventiemodel (Vaughn & Klingner, 2007) CONNECT Pre- en retaching Goed leesonderwijs
41 Criteria en Connect Genormeerde toetsen Letterkennis Motivatie Opeenvolging vormen van Connect
42 De leesomgeving
43 Uitgangspunten voor LIST voor kleuters: dat wat voor kleuters normaal is om te kunnen vinden het leuk om voorgelezen te worden en kunnen simpele verhaaltjes en simpele informatieve teksten navertellen gebruiken beschrijvende taal om iets uit te leggen en te onderzoeken herkennen letters en klank-tekenkoppelingen kunnen rijmen en de eerste letter van een woord noemen (als zij het woord horen) kunnen een aantal globaalwoorden lezen beginnen letters te schrijven en een aantal woorden (invented spelling)
44 Evidence based uitgangspunten voor LIST voor kleuters Interactief voorlezen (dagelijks, min. 2 x 15 min. p.d.) Boekoriëntatie Verhaalbegrip en woordenschatontwikkeling Smaakontwikkeling Plezier Creatief schrijven (ook in groep 1, min. 3 x p.w.) Fundamenteel begrip van het verband tussen spreken en geschreven taal, Klank-tekenkoppeling Letters, analyse en synthese (groep 2) herkennen letters en klank-tekenkoppelingen, analyse en synthese
45 Voorbereidend lezen (Groep 1) 1. Luisteren (voorlezen, smaakontwikkeling en woordenschat) LAAG 1 LAAG 2 LAAG 3 Dagelijks minstens 30 min. interactief voorlezen Dagelijks voorlezen in kleine groep (hetzelfde boek) 2. Creatief schrijven Minstens drie keer per week gerichte opdracht passend bij thema. Dagboek met terugschrijven. (3 keer per week)
46 Voorbereidend lezen (Groep 2) 1. Luisteren (voorlezen, smaakontwikkeling en woordenschat) LAAG 1 LAAG 2 LAAG 3 Dagelijks minstens 30 min. interactief voorlezen 2. Creatief schrijven Minstens drie keer per week gerichte opdracht passend bij thema. Voorlezen in kleine groep (hetzelfde boek) of werken met digitaal prentenboek Dagboek met terugschrijven. Voor leerlingen die niet profiteren van extra instructie (in laag 2): Voorschot-benadering 3. Letters, leeshandeling, spelling Koppeling klanken en letters dagelijks 30 min. Meerdere oefenvormen. Pre- en reteaching Letters en leeshandeling (3 dagen; 2 X 5 min.)
47 Gelaagd interventiemodel (Vaughn & Klingner, 2007) Voorschot benadering Pre- en retaching Goed onderwijs
48 Rijke Leesomgeving
49 Uitgangspunt Het hele team is verantwoordelijk voor en werkt samen aan een krachtig leesklimaat in de hele school, maakt hierbij gebruik van evidenve based uitgangspunten en aanvaardt en werkt vanuit de gezamenlijke verantwoordelijkheid om de leerlingen als intrinsiek gemotiveerde, functioneel geletterde lezers uit te laten stromen.
Conferentie OGW in het speciaal onderwijs. Workshop Werken met een datamuur voor voortgezet lezen. april 2012 Lucie Spreij en Yvonne de Jager
Conferentie OGW in het speciaal onderwijs Workshop Werken met een datamuur voor voortgezet lezen april 2012 Lucie Spreij en Yvonne de Jager Programma Do s of don ts lezen: wat is uw mening? Toetsgekte
Nadere informatieInterventieperiode november februari groep 1 tot en met 5. Mariët Förrer
Interventieperiode november februari groep 1 tot en met 5 Mariët Förrer November - februari Doelen en accenten per groep Rol van intern begeleider / taalcoördinator IB en TC ook in deze periode Bewaken
Nadere informatieEffectief aanvankelijk leesonderwijs
Effectief aanvankelijk leesonderwijs Mirjam.Snel@hu.nl @Leesonderwijs www.goedleesonderwijs.nl Inhoud: Technisch lezen in groep 3 Effectief aanvankelijk leesonderwijs Differentiatie Stel jezelf vragen
Nadere informatieKRACHTIG LEESONDERWIJS. Groeien in lezen met een ondersteunend voetje als daar nood aan is
KRACHTIG LEESONDERWIJS Groeien in lezen met een ondersteunend voetje als daar nood aan is Handelingsgericht werken: - Omgaan met specifieke onderwijsbehoeften - Transactioneel referentiekader (wisselwerking)
Nadere informatieGroep 7 en 8. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 8
Groep 7 en 8 Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 8 85-95 % van de leerlingen beheerst AVI-plus 90% beheerst A t/m D-niveau op de DMT leerlingen lezen vlot woorden en zinnen leerlingen richten
Nadere informatieVRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR
VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR INHOUDSOPGAVE Zorgniveau 1: Goed lees- en spellingonderwijs Stap 1: Leestijd blz. 3 Kwaliteit instructiegedrag blz. 3 Klassenmanagement blz. 4 Stap 2: Juist
Nadere informatieGroep 4. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 4
Groep 4 Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 4 75% van de leerlingen beheerst niveau AVI-E4 (teksten lezen) 90 % beheerst A t/m D-niveau op de DMT leerlingen lezen vlot twee- en drielettergrepige
Nadere informatieAanvankelijk en voortgezet technisch lezen. Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman. info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl
Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl Doel Aan de slag met je eigen leespraktijk didactiek informatie leerlijnen
Nadere informatieConnect in de groep? Achtergronden Connect Hoe moet dat in de groep? Anneke Smits Tom Braams
Connect in de groep? Achtergronden Connect Hoe moet dat in de groep? Drs. Sonja Hotho-Toppers, Seminarium voor Orthopedagogiek Drs. Herman Hotho, remedial teacher o.b.s. De Elsweiden Anneke Smits Tom Braams
Nadere informatieRALFI. Aanpak voor (zeer) zwakke lezers.
RALFI Aanpak voor (zeer) zwakke lezers. Jan-Dirk Anderhalf jaar geleden was Jan-Dirk (11) voor geen goud een bibliotheek ingestapt. Hij zat met lezen muurvast op AVI-1 niveau. Althans: ogenschijnlijk.
Nadere informatieJong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers
Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Programma Kennismaken Presentatie Jong geleerd Warming-up Pauze Praktische oefening Afsluiting Jong geleerd over het belang van actieve stimulering van ontluikende
Nadere informatieRol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs)
36 Bijlage 5 Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs) De schoolleider en de interne begeleider geven samen leiding aan het borgen van het leesonderwijs. Beiden hebben hierin
Nadere informatieQuickscan taal- en leesonderwijs
Quickscan taal- en leesonderwijs Gegevens school Naam school Adres school Plaats Telefoon e-mail Datum invulling Ingevuld door Functie invuller directie IB-er RT-er taal/leescoördinator leerkracht gr:
Nadere informatieMinor Dyslexie Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 4
Minor Dyslexie 2016-2017 Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 4 Programma Vragen over theorie Tot nu toe Complexiteit van lezen: tussendoelen deelvaardigheden Minor Dyslexie 1-4 2 Vragen over theorie
Nadere informatieCBS Maranatha. Doel: Hoogklei 7, 9671 GC Winschoten Dyslexieprotocol 2013 aangepast sept.14
CBS Maranatha Hoogklei 7, 9671 GC Winschoten Dyslexieprotocol 2013 aangepast sept.14 Doel: Doel van ons dyslexieprotocol is een zo goed mogelijke begeleiding van leerlingen met (dreigende) leesproblemen.
Nadere informatieGroepsplan voor technisch lezen gebaseerd op handelingsgericht werken.
Groepsplan voor technisch lezen gebaseerd op handelingsgericht werken. Instructiegroep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: beheersingsniveau (boven vastgestelde doel) (op vastgestelde doel) (onder vastgestelde
Nadere informatieTULE inhouden & activiteiten Nederlands - Technisch lezen. Kerndoel 4 - Technisch lezen. Toelichting en verantwoording
TULE - NEDERLANDS KERNDOEL 4 - TECHNISCH LEZEN 82 TULE inhouden & activiteiten Nederlands - Technisch lezen Kerndoel 4 - Technisch lezen Bij kerndoel 4 - De leestechniek. Toelichting en verantwoording
Nadere informatieVRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS QUICKSCAN
VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS QUICKSCAN 1 = zeer oneens 2 = oneens 3 = eens 4 = zeer eens Zorgniveau 1 Leestijd 1. Leerkrachten in groep 1 en 2 besteden minimaal 5 uur per week aan doelgerichte taalactiviteiten
Nadere informatieHet IGDI model. Het belang van goede instructie. Bij welke leerkrachten leren kinderen het beste? (Good 1989) Instructie en risicoleerlingen
Het IGDI model Leesverbetertraject Enschede 8/11/07 Het belang van goede Risicoleerlingen deden het bij goede leerkrachten net zo goed als gemiddelde leerlingen bij zwakke leerkrachten. Niets was effectvoller
Nadere informatiekwaliteitskaart opbrengstgericht werken op groepsniveau Leesverbeterplan Enschede.
kwaliteitskaart opbrengstgericht werken op groepsniveau Leesverbeterplan Enschede. Datamuur en groepsplan: en tijd. Groep Verkorte Groep Basis niveau A-B C D-E Doel Minimaal 3 AVIniveaus Minimaal 3 AVIniveaus
Nadere informatieRALFI en RALFI-LIGHT.
Fleringenbrink 2, 7544 XN Enschede tel.: 053-4308678 info@spoe.nl RALFI en RALFI-LIGHT. Bijeenkomst met Anneke Smits op woensdag 26 januari 2011 Anneke.Smits: het einddoel van het leesonderwijs is, dat
Nadere informatieLIST. LeesInterventietraject voor Scholen met een Totaalbenadering. Maak van lezen weer een feest.
LIST LeesInterventietraject voor Scholen met een Totaalbenadering Maak van lezen weer een feest. Ped. adv. Erwin Heysse Woensdag 9 maart 2016 Virbo-seminarie Wipselberg en toen ze eindelijk een relatie
Nadere informatieLezen op de Klimop. (uit:elke leerling een competente lezer! Van dr. Kees Vernooy)
Lezen op de Klimop Een goede leesvaardigheid is het fundament voor een voorspoedige schoolloopbaan en een goed maatschappelijk functioneren. Een goede leesvaardigheid is cruciaal voor de schoolloopbaan
Nadere informatieAanvankelijk technisch lezen. Effectief aanvankelijk lezen in groep 3
Aanvankelijk technisch lezen Effectief aanvankelijk lezen in groep 3 Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl.
Nadere informatieDyslectische kinderen leren lezen
Dyslectische kinderen leren lezen Werkvormen voor de behandeling van leesproblemen Anneke Smits en Tom Braams Inhoud Voorwoord 9 Deel I Goed preventief onderwijs 1 Goed leesonderwijs 15 1.1 Leesstadia
Nadere informatieVCLB De Wissel - Antwerpen
VCLB De Wissel - Antwerpen Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding LEERLIJN LEZEN Of Hoe kunnen we voorkomen dat veel kinderen leesmoeilijkheden krijgen? Elke leerkracht, ouder en kind weet dat lezen de
Nadere informatieBeter lezen en beleven met theaterlezen
Beter lezen en beleven met theaterlezen Iemand die met een levendige stem voorleest, geeft zich helemaal bloot. Als hij niet weet wat hij leest, is hij onwetend ondanks zijn woorden. En dat is een ramp,
Nadere informatieThoni Houtveen Saskia Brokamp. 9 e LIST conferentie / 4 e DENK! conferentie 24 maart Lectoraat Geletterdheid
Thoni Houtveen Saskia Brokamp 9 e LIST conferentie / 4 e DENK! conferentie 24 maart 2017 Meer dan alleen een leesinterventieproject Het gaat om het bereiken van goede leerling resultaten door systematisch
Nadere informatieGroepsplan voor technisch lezen
versie 13-10-10 Groepsplan voor technisch lezen groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: Ad Kappen, *gebaseerd op groepsplan Anneke Smits Hogeschool Windesheim, op groepsplan lezen Melanie Koster, Gerard
Nadere informatieVOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Lekker Lezen
VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Lekker Lezen Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer
Nadere informatieHandreiking Groepsplan voorbereidend lezen:
Handreiking Groepsplan voorbereidend lezen: groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: Gebaseerd op groepsplan voorbereidend lezen vco Drakensteyn / Gerard Regeling Handreiking groepsplannen M.Forrer en Yvonne
Nadere informatieNiet methodegebonden toetsen die gedurende de schoolperiode afgenomen worden op het gebied van taal, lezen en spelling:
R.K. Daltonschool De Driesprong Taal- leesprotocol groep 1 8, versie 01-08-2011 Dit protocol is onze vertaling van het Dyslexieprotocol naar onze schoolsituatie. De taal- leesontwikkeling van de wordt
Nadere informatieHandboek technisch lezen
Handboek technisch lezen in de basisschool Instructie en didactiek in de doorgaande lijn Voor groep 1 t/m 8, ook sbo Karin van de Mortel Aafke Bouwman Inhoud & Voorwoord en leeswijzer INHOUD Voorwoord
Nadere informatieAANVANKELIJK TECHNISCH LEZEN Effectief aanvankelijk lezen in groep 3 Didactische aandachtspunten
AANVANKELIJK TECHNISCH LEZEN Effectief aanvankelijk lezen in groep 3 Didactische aandachtspunten Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Doelen en resultaten. Voortgezet technisch lezen
KWALITEITSKAART Voortgezet technisch lezen Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart Opbrengstgericht Werken zijn te vinden op www.schoolaanzet.nl. Deze website
Nadere informatieThoni Houtveen Congres Stichting Lezen 8 november 2012. Lectoraat Geletterdheid
Thoni Houtveen Congres Stichting Lezen 8 november 2012 Is er een probleem met ons leesonderwijs? Wat leert onderzoek ons? Hoe zou dat er in de praktijk uit moeten zien? Opbrengst Samenvatting Gemiddelde
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie
Groep 1 en 2 Periode: Toetsen: Bij uitslag: Inzetten op: Materialen/ methode: Hele jaar kleutersignaleringslijst Kleuterplein Zorgen om leesmotivatie. november gr. 2 gr. 2 gr.2 gr.2 Geletterdheid (hierin
Nadere informatiekwaliteitskaart opbrengstgericht werken op groepsniveau Leesverbeterplan Enschede.
kwaliteitskaart opbrengstgericht werken op groepsniveau Leesverbeterplan Enschede. Datamuur en groepsplan: en tijd. Groep Verkorte Groep Basis niveau A-B C D-E Doel Minimaal 3 AVIniveaus Minimaal 3 AVIniveaus
Nadere informatie2014 Protocol dyslexie
Protocol dyslexie 2014 Protocol dyslexie Inleiding Dyslexie betekent letterlijk: niet kunnen lezen 1. De term komt uit het latijn, want dys = niet goed functioneren, lexis = taal of woorden. Bij dyslexie
Nadere informatieprogramma Deel 1. rekenverbeterplan Opstellen van een groepsplan Algemeen gedeelte Leesverbeterplan groep 1 en 2 Nieuwe AVI
programma Algemeen gedeelte Leesverbeterplan groep 1 en 2 Nieuwe AVI Opbrengstgericht en werken 08-11-2010 Ad Kappen Deel 1. Terugblik rekenverbeterplan 03-11-10 Interactiewijzer Schema OGW en HGW Toetsen
Nadere informatieVOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Estafette
VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Estafette Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer
Nadere informatieTechnisch lezen. Wat is technisch lezen?
Technisch lezen Wat is technisch lezen? Technisch lezen is het verklanken van woorden en zinnen. Goed technisch kunnen lezen is een voorwaarde voor alle andere aspecten van lezen. Nadat er in de onderbouwgroepen
Nadere informatieLeerjaar 1 en 2 vmbo-b/k. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2
Leerjaar 1 en 2 vmbo-b/k Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2 95 % van de leerlingen beheerst AVI-plus 95% beheerst A t/m D-niveau op de DMT leerlingen lezen vlot woorden en zinnen leerlingen
Nadere informatiePlanmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen. Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer
Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer Masterclass Waarom, waarvoor, hoe? Verdieping m.b.t. taalontwikkeling en werken met groepsplannen
Nadere informatieHoofdstuk 18 - Tips om voorleessoftware in te zetten in de klas
Hoofdstuk 18 - Tips om voorleessoftware in te zetten in de klas 18.1. Voorleessoftware compenserend inzetten voor leerlingen met een ernstige beperking 235 18.2. Voorleessoftware leerondersteunend inzetten
Nadere informatieWorkshop Verbeteren van hun leesonderwijs
Workshop Verbeteren van hun leesonderwijs SLO Conferentie doorlopende leerlijnen taal en rekenen, de referentieniveaus in de praktijk 10 november 2010 Programma Welkom Effectief leesonderwijs Keuze en
Nadere informatieLeesproblemen overwinnen in het voortgezet technisch lezen
Ronde 3 Anneke Smits Windesheim OSO Contact: aeh.smits@windesheim.nl Leesproblemen overwinnen in het voortgezet technisch lezen Ergens in Nederland, in een groep 4, gaat het niet zo goed met lezen. Een
Nadere informatieEEN PRAGMATISCH LEESPROTOCOL. Joop Stoeldraijer Kees Vernooy
EEN PRAGMATISCH LEESPROTOCOL Joop Stoeldraijer Kees Vernooy Hengelo/Breda september 2011 1 EEN PRAGMATISCH LEESPROTOCOL We hebben dit digitale leesprotocol gemaakt om te voorkomen dat scholen heel veel
Nadere informatieLeerjaar 1 en 2 vmbo-g/t. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2
Leerjaar 1 en 2 vmbo-g/t Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2 Alle leerlingen beheersen AVI-plus Leerlingen lezen vlot woorden, zinnen en teksten vanaf niveau 1F Leerlingen richten zich op
Nadere informatieVisie leesbevordering
Visie leesbevordering Leesbevordering zien we als basis van het totale leesonderwijs Zonder aandacht voor leesbevordering mist het technisch lezen een belangrijke stimulans. Leesbevordering is dus niet
Nadere informatieLeesprotocol Groep 1-8
Leesprotocol Groep 1-8 Inhoudopgave Leerling onderwijs volgsysteem (LOVS) en het van gebruik toetsen m.b.t. het volgen van de leesontwikkeling 3 De niet methode gebonden toetsen (gestandaardiseerde, landelijk
Nadere informatieDyslexieprotocol. Oranje Nassau School Geldermalsen. Oktober 2012
Dyslexieprotocol Oranje Nassau School Geldermalsen Oktober 2012 1 Dyslexieprotocol: stappenplan voor groep 1 Stap Moment in leerjaar Actie door de leerkracht Toetsen alle leerlingen: In kaart brengen van:
Nadere informatieVOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Leeshuis
VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Leeshuis Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer
Nadere informatieChecklist technisch lezen onderwijs en leesmethodes
Checklist technisch lezen onderwijs en leesmethodes Goed kunnen lezen is in onze samenleving een voorwaarde voor succes. Goed leesonderwijs op de basisschool is daarom belangrijk, maar hoe ziet dat eruit?
Nadere informatieVoorbereidend lees- en rekenonderwijs in relatie tot het werken met groepsplannen. IB-netwerkbijeenkomsten 16-17-18 januari 2012 Yvonne Leenders
Voorbereidend lees- en rekenonderwijs in relatie tot het werken met groepsplannen IB-netwerkbijeenkomsten 16-17-18 januari 2012 Yvonne Leenders De onderwerpen Voorbereidend lees- en rekeonderwijs in kleutergroepen
Nadere informatieLeuk lezen met LIST Bevorderen van leesplezier
Leuk lezen met LIST Bevorderen van leesplezier Campus St.-Jorisstraat Charlotte Dhondt Promotor: mevrouw Els Ringoet Academiejaar: 2014 2015 Zittijd (examenkans): eerste zittijd Opleiding: bachelor in
Nadere informatieVOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Goed Gelezen versie 2
VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Goed Gelezen versie 2 Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer
Nadere informatieLEES / EN DYSLEXIEPROTOCOL
LEES / EN DYSLEXIEPROTOCOL De Palster september 2012 Lees- en dyslexieprotocol De Palster versie september 2012 1 EEN PRAGMATISCH LEESPROTOCOL Dit digitale leesprotocol is gemaakt om er voor te zorgen
Nadere informatieProtocol Doublure. Doublure protocol Basisschool De Zonnewijzer Diepenveen
Protocol Doublure 1.Inleiding Het doel van doublure is in eerste instantie dat een opgelopen achterstand het komende schooljaar wordt ingehaald zodat het kind in ieder geval de minimumdoelen van de basisschool
Nadere informatieAls het leren lezen niet zo soepel gaat
Als het leren lezen niet zo soepel gaat In de onderbouw leert een kind de eerste beginselen van het lezen. Wij letten bij het aanleren van de letters gelijk al op de signalen van leesproblemen. Het aanleren
Nadere informatieWat te doen met zwakke begrijpend lezers?
Wat te doen met zwakke begrijpend lezers? Cor Aarnoutse Wat doe je met kinderen die moeite hebben met begrijpend lezen? In dit artikel zullen we antwoord geven op deze vraag. Voor meer informatie verwijzen
Nadere informatieSCHAKELKLASSEN EN EFFECTIEF LEESONDERWIJS
SCHAKELKLASSEN EN EFFECTIEF LEESONDERWIJS Dr. Kees Vernooy (CPS) Den Haag, 15 juni 2006 Michelangelo Het grootste gevaar voor de meeste van ons is niet dat ons doel te hoog is en we het daardoor niet zullen
Nadere informatieMet plezier beter lezen :
Met plezier beter lezen : achtergrondinformatie bij het filmpje In de nieuwste versie van Veilig leren lezen, de kim-versie van 2014, staat technisch goed leren lezen en het ontwikkelen van leesbegrip
Nadere informatieKwaliteitskaart Tijdschema
Kwaliteitskaart Tijdschema Tijdschema Lees- voor goed voortgezet technisch Meetlat voor goed Stel uzelf de volgende vragen om na te gaan of het leesonderwijs in orde is. Aan de hand van de geformuleerde
Nadere informatieMOMENTEN IN DE TIJD WAT MOET ER GEBEUREN? HOE PAKKEN WE HET AAN?
Protocol Leesproblemen en dyslexie, groep 7-8 Groep 7 Aandachtspunten: Vlot en vloeiend kunnen lezen Onderhouden en verbeteren technische leesvaardigheid Enkele leesstrategieën Tekstkennis bijbrengen Aandacht
Nadere informatieLeesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO. Betsy Ooms
Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO Betsy Ooms Opzet Doel leesonderwijs (en spellingonderwijs) Doorgaande lijn Kenmerken goed leesonderwijs Extra aandacht voor monitoring, als belangrijk
Nadere informatieEen begrijpend leesaanpak
DENK! Een begrijpend leesaanpak Kennismaking: Welke bril heeft u op? Ervaring in het werken zonder methodes? Wie werkt met drie zaakvakken? Wie werkt met 1 methode wereldoriëntatie? Wie werkt met eigen
Nadere informatiePassend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Technisch lezen 26-11-2014
Passend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Technisch lezen 26-11-2014 Annemarie Vink avink@hetabc.nl Dianne Roerdink droerdink@hetabc.nl Technisch lezen 8-10-2014 www.hetabc.nl 2 Programma
Nadere informatieTabel 1: Weekrooster voor de instructie in het Programma Interactief Taalonderwijs
Evaluatieonderzoek naar Programma Interactief Taalonderwijs ER ZIT PIT IN Het Expertisecentrum Nederlands heeft een evaluatieonderzoek uitgevoerd op negen scholen die het Programma Interactief Taalonderwijs
Nadere informatieDislectie? Dyslectsie?
Dyslektie? Dicleksie? Dyslectie? Dislectie? Dyslectsie? Studiemiddag dyslexie BAVO Eemland Eveline Wouters, Seminarium voor Orthopedagogiek, Utrecht Juist/onjuist Bespreek 5 minuten met uw buurman/buurvrouw
Nadere informatieDit leesplan is geschreven naar aanleiding van de inrichting van de schoolbibliotheek. Leesplan. Schoolbibliotheek
L Dit leesplan is geschreven naar aanleiding van de inrichting van de schoolbibliotheek. Leesplan Schoolbibliotheek Leesplan CBS de Regenboog Visie Op onze school vinden wij goed leren lezen belangrijk.
Nadere informatieIn dit vlot leesbaar boek vertaalt Kees Vernooy recente bevindingen uit de leeswetenschappen naar de onderwijspraktijk.
Deze tekst is auteursrechterlijk beschermd Boek : Effectief omgaan met risicolezers Auteur : Dr. Kees Vernooy 2006, CPS www.cps.nl Bespreker : Els Van Doorslaer Datum : februari 2007 1. In een notendop
Nadere informatieNationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Handboek Lezen: Effectief leesonderwijs in de doorgaande lijn
Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Handboek Lezen: Effectief leesonderwijs in de doorgaande lijn WWW.CPS.NL Contactgegevens Aafke Bouwman A.bouwman@cps.nl 0655824098 Doelen Deelnemers nemen
Nadere informatiePraktische handreikingen voor het leesonderwijs aan dove en slechthorende leerlingen
Praktische handreikingen voor het leesonderwijs aan dove en slechthorende leerlingen Siméa 16 april 2010 Loes Wauters en Annet de Klerk Professionalisering leerkracht D/SH Basiskennis PABO op gebied van
Nadere informatieGeoptimaliseerde software voor gemak en ondersteuning. Heutink ICT dag 16 januari 2014
Geoptimaliseerde software voor gemak en ondersteuning Heutink ICT dag 16 januari 2014 Meer flexibiliteit in jaarplanning Nog veiliger door vernieuwde didactiek Meer aandacht voor leerlingen met zonaanpak
Nadere informatieAlles over. Leesparade. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Leesparade Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking
Nadere informatieHet systematisch volgen van leerlingen
Het systematisch volgen van leerlingen uteurs: Rosemarie Irausquin en Susan van der Linden Het systematisch volgen van de leesontwikkeling van leerlingen is essentieel om tijdig problemen bij het leren
Nadere informatieNiveau 2. VVE Aandacht voor geletterdheid met startblokken Groep 1
Dyslexieprotocol Niveau 1 Kwaliteit instructiegedrag en klassenmanagement, Juist gebruik van effectieve methodes voor aanvankelijk en voortgezet technisch lezen, Gebruik leerlingvolgsysteem ( rond technisch
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie
De Vlinder 2008-2009 De Vlinder 2008-2009 Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de woordidentificatie (lezen) en / of schriftbeeldvorming (spellen)
Nadere informatieInterventieprogramma ELK KIND EEN GOEDE LEZER. Dr. Kees Vernooy Lector hogeschool Edith Stein Samenwerkingsverband Spijkenisse 16 maart 2011
Interventieprogramma ELK KIND EEN GOEDE LEZER Dr. Kees Vernooy Lector hogeschool Edith Stein Samenwerkingsverband Spijkenisse 16 maart 2011 Motto Onderwijs is zorgen dat er geleerd wordt! Prof. Dr. Aryan
Nadere informatieLeesverbeterplan Enschede Datamuur en groepsplan: instructie en tijd.
Leesverbeterplan Enschede Datamuur en groepsplan: en tijd. Groep Verkorte Groep Basis niveau A-B C D-E Doel Minimaal -M en -E op beheersingsniveau Minimaal -M en -E op beheersingsniveau Groep Verlengde
Nadere informatielezen Hulp aan risicolezers
veilig leren lezen Hulp aan risicolezers bij Auteur: Ed Koekebacker Na kern 11 heeft u de eindsignalering en waarschijnlijk ook het Citoafnamemoment E3 afgenomen. De resultaten daarvan maken u duidelijk
Nadere informatietoetsen van Veilig Leren lezen en Estafette. groepen 1 2 LOVS Cito Taal voor Goed lees en spellingsonderwijs in de groepen 3 tot en met 8
onderwijs en zorgarrrangement op De Wilgen uitgevoerd door meetinstrumenten Zorgniveau 1 = basisarrangenment Zorgniveau 1 Leerkracht Methodegebonden Gestructureerde stimulering van beginnende geletterdheid
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie
1 KC Den Krommen Hoek Protocol leesproblemen en dyslexie Verantwoording: Het protocol leesproblemen en dyslexie van kindcentrum Den Krommen Hoek is opgesteld op basis van het Protocol Leesproblemen en
Nadere informatieKlaar met tutorlezen? Nog lang niet!
Klaar met tutorlezen? Nog lang niet! In 7 stappen! Vandaag plannen! Morgen beginnen! Terry van de Beek Klaar met tutorlezen? Nog lang niet! In 7 stappen naar effectief tutorlezen op uw school. Gebaseerd
Nadere informatieAfspraken mbt protocol dyslexie Van Dijckschool Bilthoven. Inhoudsopgave:
11-12-2007 Inhoudsopgave: 1. Dyslexie...3 1.1 Wat is het dyslexieprotocol?...3 1.2 Doel van het Protocol Dyslexie....3 1.3 Inhoud van het protocol...3 2. Preventie en interventiehandelingen...4 2.1 Groep
Nadere informatieGroepsplan voorbereidend lezen: -fonemisch bewustzijn -letterkennis
Groepsplan voorbereidend lezen: -fonemisch bewustzijn -letterkennis groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: Gebaseerd op groepsplan voorbereidend lezen vco Drakensteyn / Gerard Regeling Handreiking groepsplannen
Nadere informatieSchoolplan lezen Eerste Openluchtschool Versie 1.0 2011-2012
Schoolplan lezen Eerste Openluchtschool Versie 1.0 2011-2012 Uitgangspunten zijn: lezen moet leuk zijn / worden / blijven Kinderen moeten de gelegenheid krijgen veel te lezen -uit goede boeken -op hun
Nadere informatieCPS Onderwijsontwikkeling en advies. Doelgericht en planmatig werken aan leesontwikkeling in groep 1en 2. WAT en HOE in groep 1 en 2
Leesverbeterplan Enschede 2007-2010 Doelgericht en planmatig werken aan leesontwikkeling in groep 1en 2 PROJECTBUREAU KWALITEIT (PK!) Enschede, september 2010 Yvonne Leenders & Mariët Förrer 2 3 Leesverbeterplan
Nadere informatieAchtergrondinformatie en aanwijzingen voor interpretatie van de Wintersignalering PLD groep 3:
Achtergrondinformatie en aanwijzingen voor interpretatie van de Wintersignalering PLD groep 3: In het Protocol Leesproblemen en Dyslexie voor groep 3, kortweg PLD 3, wordt in het hoofdstuk Signaleren een
Nadere informatieInhoudelijke middag Dyslexie
Inhoudelijke middag Dyslexie Josephine Ranzijn MSc, Orthopedagoog SKJ & Dyslexiebehandelaar Janine Schouten MSc, Orthopedagoog SKJ & Dyslexiebehandelaar Renske Wieringa, Onderwijsadviseur & Dyslexiebehandelaar
Nadere informatieHulp aan risicolezers
Hulp aan risicolezers bij Auteurs: Ed koekebacker Na kern 11 heeft u de eindsignalering afgenomen. Dat waren de drie kaarten van de DMT en, hoewel facultatief, meestal ook de AVI-kaarten. De resultaten
Nadere informatieMeer leesplezier voor zwakke lezers
Meer leesplezier voor zwakke lezers Uitdaging: Hoe wordt een zwakke lezer een gemotiveerde lezer? Het belang van lezen Relatie met: zelfbeeld andere vakgebieden begrijpend lezen woordenschat kennis over
Nadere informatieTussenevaluatie januari 2019
Tussenevaluatie januari 2 Algemeen: De scores van de Citotoetsen zetten wij in ons leerlingenvolgsysteem. Wij kunnen zo de ontwikkeling van de leerlingen goed volgen. Als een leerling dan een toets eens
Nadere informatieNascholingsaanbod Taal-/leesonderwijs & dyslexie 2016/2017
Leerkracht.nu! Nascholingsaanbod Taal-/leesonderwijs & dyslexie 2016/2017 Maart 2015 Jolanda Roelfsema, MA www.leerkracht.nu E.W. Roelfsema info@leerkracht.nu 06-28334595 Welkom bij Leerkracht.nu! Wilt
Nadere informatieDatum: 25-05-2014. Borgingsdocument. Technisch lezen. o.b.s. de Meander. Lezen met plezier
Datum: 25-05-2014 Borgingsdocument Technisch lezen o.b.s. de Meander Lezen met plezier 2014-2016 Borgingsdocument Technisch lezen openbare basisschool De Meander Lezen met plezier Brinnummer: 27 UC Hoofdlocatie:
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie OBS Bos en Vaart
Protocol leesproblemen en dyslexie OBS Bos en Vaart Protocol Leesproblemen en Dyslexie Groep 1/2 Einde groep 1 Gedurende het Gedurende het Midden groep 2 Einde groep 2 Einde groep 2 Cito taal afnemen en
Nadere informatieOpbrengstgericht werken aan voortgezet technisch lezen
KWALITEITSKAART Taal / lezen / rekenen Opbrengstgericht werken aan voortgezet technisch lezen PO Het formuleren van concrete en toetsbare doelen is een belangrijk element van opbrengstgericht en effectief
Nadere informatieDe uitdaging en de kernopdracht voor elke school: De talenten van elk kind laten groeien en bloeien
De uitdaging en de kernopdracht voor elke school: De talenten van elk kind laten groeien en bloeien En hoe gaan jullie om met verandering? VAN IN-dagen 2018 Inhoud van de presentatie 1. Achtergrond 2.
Nadere informatie