Groepsplan voorbereidend lezen: -fonemisch bewustzijn -letterkennis

Transcriptie

1 Groepsplan voorbereidend lezen: -fonemisch bewustzijn -letterkennis groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: Gebaseerd op groepsplan voorbereidend lezen vco Drakensteyn / Gerard Regeling Handreiking groepsplannen M.Forrer en Yvonne Leenders. (uitgave Leesverbeterplan Enschede Steunpunt Onderwijszorg, CPS en Expertis. Fonemisch bewustzijn: alle scores goed Fonemisch bewustzijn: alle scores voldoende Fonemisch bewustzijn: voldoende en onvoldoende scores op onderdelen Instructie-gevoelig tekstniveau Instructieafhankelijk Taal voor Kleuters A-B Instructieonafhankelijk Taal voor kleuters - C Instructieonafhankelijk / Instructie-gevoelig Taal voor kleuters D-E Instructie Onafhankelijk instructie-gevoelig woordniveau Instructie-gevoelig instructieafhankelijk Instructieafhankelijk Fonemisch bewustzijn: alle scores goed Fonemisch bewustzijn: alle scores voldoende Fonemisch bewustzijn: voldoende en onvoldoende scores op onderdelen Taal voor Kleuters A-B Taal voor kleuters - C Taal voor kleuters D-E

2 doelen instructieonafhankelijk instructiegevoelig instructieafhankelijk Doelen letterkennis Doelen fonemisch bewustzijn - letterkennis: kunnen benoemen van meer dan 15 letters - schrijven: de leerling kan zijn voor- en achternaam schrijven Groep 1: De leerlingen zijn in staat woorden in zinnen auditief te herkennen De leerlingen kunnen het verschil tussen lange en korte woorden horen. De leerlingen kunnen het aantal woorden in een zin tellen De leerlingen zijn in staat rijmwoorden te herkennen en rijmwoorden te maken De leerlingen kunnen woorden in klankgroepen verdelen Groep 2: De leerlingen zijn in staat klanken uit een woord te isoleren De leerlingen kunnen 3 letterwoorden synthetiseren en analyseren De leerlingen kunnen een klank in een woord toevoegen of weglaten TvK niveau A-B TvK niveau A-B-C TvK niveau C Meetmoment toets alle leerlingen C-D-E leerlingen Groep 1 Januari -Taal voor kleuters M-1 Maart Juni -Taal voor kleuters E-1 (map fonemisch bewustzijn) Groep 2 Oktober / november -Map fonemisch bewustzijn -Toetspakket Beginnende Geletterdheid (Aarnoutse) -Rijmtoets Kleuterprotocol (map fonemisch bewustzijn) (map fonemisch bewustzijn) Toetspakket beginnende geletterdheid Aarnoutse -Woordenschattoets 2 -Letterkennistoets 1 -Analysetoets -Synthesetoets 1 Januari -Taal voor kleuters M-2 (map fonemisch bewustzijn) Juni -Taal voor kleuters E-2 Map fonemisch bewustzijn Toetspakket beginnende geletterdheid Aarnoutse -Benoemsnelheid -Woordenschattoets 2 -Analysetoets en Synthesetoets 2 -Letterkennistoets 2 2

3 Instructiedoelen letterkennis Leerlingen Verkorte instructie Basis instructie- Verlengde instructie- Voor D en E-leerlingen preciezer uitwerken (bijlage) Instructiedoelen Inplannen van activiteiten uit Schatkist, Ik & Ko, etc. die letterkennis als doelstelling hebben. Map fonemisch bewustzijn (CPS): Zie planningsdocument bij map Fonemisch bewustzijn herfst/kerst groep 2. Routines opbouwen rondom letterkennis, zoals lettermuur, letter van de, klankkast. Labelen van omgeving. Geletterde omgeving Aandacht voor klankstructuur van woorden:.rijmen.analyse en synthese.kennen en herkennen van letters auditieve training alleen in combinatie met de letters organisatie IGDI-model basisinstructie Grote kring Kleine kring materialen Schatkist Map fonemisch bewustzijn Ik & Ko Pyramide Letterflat Lettermuur Didactiek klankkast Directe instructiemodel. D-E leerlingen: Extra tijd en extra begeleiding Intensieve interactie Preteaching Reteaching Aandacht voor klankstructuur van woorden: rijmen analyse en synthese kennen en herkennen van letters Auditieve training alleen in combinatie met de letters Systematisch en structureel ontwikkelen van kennis over geschreven taal Rijke leeromgeving Direct-right benadering 3

4 Organisatie letterkennis Verkorte instructie Basis instructie Verlengde instructie Wanneer? 3-4 keer per minuten 3-4 keer per minuten 3-4 keer per minuten Wie? Waar? 2-3 keer per 10 minuten 2-3 keer per 10 minuten instructie FONEMISCH BEWUSTZIJN Instructiedoelen Verkorte instructie Basis instructie Verlengde instructie inplannen van activiteiten uit Schatkist, Ik & Ko, etc. die fonemisch bewustzijn als doelstelling hebben. Map fonemisch bewustzijn (CPS): Zie planningsdocument bij map Fonemisch bewustzijn. Routines opbouwen rondom fonemisch bewustzijn systematisch en structureel ontwikkelen van kennis over geschreven taal rijke leeromgeving organisatie IGDI-model Verlengde instructie Grote kring Kleine kring materialen Schatkist Map fonemisch bewustzijn Ik & Ko Pyramide Directe instructiemodel. Didactiek Opbouw: -introductie -benoemen doel -leerkracht doet voor -leerkracht doet samen -leerlingen zelf -terugkoppeling Extra tijd Extra begeleiding Intensieve interactie Preteaching reteaching Direct-right benadering 4

5 Organisatie fonemisch bewustzijn Wanneer? Verkorte instructie Basis instructie Verlengde instructie 3-4 keer per 3-4 keer per 3-4 keer per minuten minuten minuten Wie? Waar? 2-3 keer per 10 minuten 2-3 keer per 10 minuten leerstofplanning Verkorte instructie Basis instructie Verlengde instructie Week. Week.. Week.. Week.. Week Week Week Hier wordt de leerstof per gepland tot de volgende toetsperiode. Welk doel wil je bereiken en welke stof heb je daarvoor nodig? 5

6 Groepsplan Fonemische Bewustzijn en Letterkennis groep (eerste helft schooljaar) Wat wil ik bereiken? Doel Interventies Aanpak/methodiek (hoe) Monitoring/ Evaluatie Fonemisch bewustzijn Groep 1: Luisteren, zinnen en woorden Groep 2: Luisteren, zinnen en woorden, rijmen, klankgroepen Fonemisch bewustzijn Inplannen van activiteiten uit Schatkist, Ik & Ko, etc. die fonemisch bewustzijn als doelstelling hebben. Map fonemisch bewustzijn (CPS): Zie plan-ningsdocument bij map Fonemisch bewustzijn. Routines opbouwen rondom fonemisch bewustzijn Naast activiteiten in de grote kring, 2 x p/wk. in kleine kring (voor instructiegevoelige en instructieafhankelijke kinderen) Groep 1: Observaties, signaleringslijsten Groep 2: Observaties, signaleringslijsten Toetspakket Beginnende Geletterdheid Oktober Analysetoets 1 Synthesetoets 1 Letterkennistoets Bronvermelding: Cijvat, I., Dijk, M., Förrer, M., With, T. de (2010) Toolkit borging effectief technisch leesonderwijs (cd-rom) Amersfoort, CPS Onderwijsontwikkeling en advies

7 Wat wil ik bereiken? Doel Interventies Aanpak/methodiek (hoe) Monitoring/ Evaluatie Letterkennis Groep 2 Belangstelling voor letters, opbouwen letterkennis Letterkennis Inplannen van activiteiten uit Schatkist, Ik & Ko, etc. die letterkennis als doelstelling hebben. Map fonemisch bewustzijn (CPS): Zie plan-ningsdocument bij map Fonemisch bewust-zijn herfst/kerst groep 2. Routines opbouwen rondom letterkennis, zoals lettermuur, letter van de, klankkast. Labelen van omgeving. Geletterde omgeving. 7

8 Groepsplan Fonemisch Bewustzijn en Letterkennis groep (tweede helft schooljaar) Wat wil ik bereiken? Doel Fonemisch bewustzijn Groep 1: Januari voorjaar Luisteren Zinnen en woorden Voorjaar - mei: Rijmen Klankgroepen Mei - zomer: Alle vaardigheden in willekeurige volgorde: luisteren, zinnen & woorden, rijmen, klankgroepen) Interventies Fonemisch bewustzijn Inplannen van activiteiten uit Schatkist, Ik & Ko, etc. die fonemisch bewustzijn als doelstelling hebben. Map fonemisch bewustzijn (CPS): Zie planningsdocument bij map Fonemisch bewustzijn. Routines opbouwen rondom fonemisch bewustzijn. Aanpak/methodiek (hoe) Naast activiteiten in de grote kring, 2 x p/wk. in kleine kring (voor instructiegevoelige en instructieafhankelijke kinderen) Monitoring/Evaluatie Groep 1: Observaties, signaleringslijsten Toetsen beginnende geletterdheid: april Rijmtoets Groep 2: Observaties, signaleringslijsten Toetsen beginnende geletterdheid: juni Analysetoets Synthesetoets 2 Letterkennistoets 2 2 Bronvermelding: Cijvat, I., Dijk, M., Förrer, M., With, T. de (2010) Toolkit borging effectief technisch leesonderwijs (cd-rom) Amersfoort, CPS Onderwijsontwikkeling en advies 18 8

9 Wat wil ik bereiken? Doel Groep 2: Januari- voorjaar: Isoleren van klanken Synthetiseren van klanken Voorjaar - mei: Onderhouden synthese van klanken Analyse van klanken Interventies Letterkennis Inplannen van activiteiten uit Schatkist, Ik & Ko, etc. die letterkennis als doelstelling hebben. Map fonemisch bewustzijn (CPS): Zie planningsdocument bij map Fonemisch bewustzijn herfst/kerst groep 2. Routines opbouwen rondom letterkennis, zoals lettermuur, letter van de, klankkast. Aanpak/methodiek (hoe) Monitoring/Evaluatie Mei zomer: Onderhouden analyse van klanken Manipuleren van klanken Labelen van omgeving. Geletterde omgeving Letterkennis Groep 2: Gericht werken aan de beheersing van minimaal 15 letters 9

10 Werkwijze tijdens lessen technisch lezen Werkwijze Convergente differentiatie Verkorte instructie Basis instructie Verlengde instructie Verkorte instructie Zelfstandig leerstof verwerken basis instructie Verlengde instructie Differentiatiemodel 1 Voorbereiding Start van de werkperiode/activiteit: vrij spel, werkles, ank Instructie en inoefening in grote kring in 2-tallen, woordenschat, interactief voorlezen. 10/15 min. Groep kiest overige zelfstandige activiteiten planbord (met taal), vrij Kleine kring 1 10 min. Herhaald interactief voorlezen Hulpronde grote groep Kleine kring 2 (3) 10 min 20 Afsluiting Differentiatiemodel 2 Voorbereiding Start van de werkperiode/activiteit: vrij spel, werkles, ank Groep kiest overige zelfstandige activiteiten planbord (met taal), vrij Hulpronde Instructie werkactiviteit werkles 5min Groepje werkles Zelfstandige verwerking Hulpronde groep werkt zelfst Kleine kring 1 10 min Kleine kring 2 (3) 10 min. 21 Afsluiting grote kring en in 2 tallen 10 min. 10

11 Evaluatie Toetsing Wanneer? Resultaten? TvK, kleuterprotocol, toets beginnende geletterdheid Oktober januari maart - juni Kopieer hier de namen van de leerlingen en noteer achter de naam het resultaat van AVI en DMT. Aandachtspunten: (leerlingen met extra hulp, afspraken met ouders, etc) Klassenconsultatie / SVIB Doel: Datum: Door: Vervolgafspraken: Evaluatie: Datum: Met wie: Toets- en observatie resultaten: (de nieuwe datamuur kan hier ingevoegd worden. Deze geldt weer als beginsituatie voor het volgende plan) Algemeen: Vervolgafspraken: 11

12 Bijlage groepsplan technisch lezen voor D en E leerlingen. Groep: Extra leertijd 45 tot 60 minuten minuten per Leerlingen met een D of E-niveau Naam TVK: Vaardigheidsscore 1 TVK: Vaardigheidsscore 2 TVK; Verwachte vaardigheidsscore TVK:Doel :ambitieniveau vaardigheidsscore De vaardigheidsscores zijn te vinden in het CITO LOVS. Vink het knopje voorspelling bij het leerling-rapport aan 12

13 Organisatie map fonemisch bewustzijn groep 1 en groep 2. 13

14 Groep 1 tijd Organisatie Onderdeel zorgleerlingen Aanpak signalering Januari tot maart Maart tot mei mei tot juli minimaal drie keer per 15 minuten per 15 minuten per 15 minuten per 15 minuten per 15 minuten per 15 minuten Grote groep Kleine groep Grote groep Kleine groep Grote groep Kleine groep Luisteren zinnen en woorden Luisteren zinnen en woorden lettergrepen Rijmen lettergrepen Rijmen Luisteren zinnen en woorden lettergrepen Rijmen Luisteren zinnen en woorden lettergrepen Rijmen.Moeite met de oefeningen in de grote groep.nederlands als tweede taal.taalarm milieu.moeite met de oefeningen in de grote groep.nederlands als tweede taal.taalarm milieu.moeite met de oefeningen in de grote groep.nederlands als tweede taal.taalarm milieu Herhalen van de oefeningen uit de grote groep Checklist mondelinge taak SNEL-toets afname van de controletaak voorbe reiding fonemisch bewustzijn (bijlage 12 map) signaleringslijst A.Smits 14

15 Groep 2 tijd Organisatie Onderdeel zorgleerlingen Aanpak signalering Tot de herfstvakantie 15 minuten per Grote groep Luisteren zinnen en woorden lettergrepen Tot de kerst 15 minuten per Grote groep Rijmen (eindrijm) Luisteren zinnen en woorden lettergrepen Controletaak voorbereiding fonemisch bewustzijn (bijlage 12 map) Minmaal drie keer 15 minuten per Rijmen Kleine groep idem Leerlingen die moeite hebben met de onderdelen uit de grote groep Risicoleerlingen 15

16 Tot voorjaarsvakantie 15 minuten per Grote groep Sorteren van woorden op beginklank Signaleringslijst A.Smits Synthetiseren van klanken tot een woord 15 minuten per Isoleren van klanken in een woord Kleine kring idem Leerlingen die moeite hebben met de onderdelen uit de grote groep Tot de meivakantie 15 minuten per Grote groep Klank in een woord toevoegen, weglaten of vervangen risicoleerlingen Analyseren van klanken in een woord 15 minuten per Letters kunnen benoemen Kleine groep idem Leerlingen die moeite hebben met de onderdelen uit de grote groep Risicoleerlingen 16

17 Tot de zomervakantie 15 minuten per Grote groep Sorteren van woorden op beginklank Synthetiseren van klanken tot een woord Controletaak fonemisch bewustzijn (bijlage 13 map) Signaleringslijst A.Smits Isoleren van klanken in een woord Klank toevoegen, weglaten of vervangen Analyseren van klanken in een woord Taaltest voor Kinderen Kennen van 15 letters Voor- en achternaam kunnen schrijven 15 minuten per Letters benoemen Kleine groep idem Leerlingen die moeite hebben met de onderdelen uit de grote groep risicoleerlingen 17

18 18