Het systematisch volgen van leerlingen
|
|
- Leona Hermans
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Het systematisch volgen van leerlingen uteurs: Rosemarie Irausquin en Susan van der Linden Het systematisch volgen van de leesontwikkeling van leerlingen is essentieel om tijdig problemen bij het leren lezen te signaleren, de aard en oorzaken daarvan te achterhalen (diagnosticeren) en zo vroeg mogelijk gerichte behandeling te geven. Tevens is het van belang dat bij de aanvang van het leesonderwijs gegevens bekend zijn over relevante vaardigheden aan het eind van het laatste kleuterjaar. Voor het volgen van de leesontwikkeling staan diverse middelen ter beschikking, waaronder methodegebonden toetsen en methodeonafhankelijke toetsen, zoals de toetsen die gebruikt worden in het Cito-leerlingvolgsysteem. Op al deze aspecten, inclusief de registratie van toetsgegevens, wordt in dit artikel nader ingegaan. Volgen van de leesontwikkeling Om het leesproces van kinderen optimaal te kunnen begeleiden, moeten leerkrachten een goed beeld hebben van de betreffende vaardigheden van de kinderen en van de verschillen tussen kinderen. Observatie en controletaken of toetsen zijn middelen die de leerkracht ter beschikking staan om zo nauw mogelijk aan te sluiten bij de leesontwikkeling van het individuele kind. Observatie is gericht op het waarnemen van gedrag in de natuurlijke situatie, terwijl controletaken en toetsen bestaan uit opgavenreeksen die op een nauwkeurig omschreven wijze afgenomen moeten worden. Voor het volgen van de leesontwikkeling geeft de observatie van de leerlingen tijdens de lessen belangrijke informatie. Signaleren en diagnosticeren hebben betrekking op de leerling in al zijn aspecten. Hierbij gaat het dus om cognitief, affectief en sociaal gedrag. Leermoeilijkheden hebben niet zelden te maken met gedragsproblemen die een emotionele en/of een sociale oorzaak hebben. Dit neemt echter niet weg dat controletaken en toetsen waardevolle middelen zijn om leesmoeilijkheden op te sporen en de aard daarvan te achterhalen. Hoe eerder dit gebeurt, hoe groter de kans dat deze geheel of gedeeltelijk worden opgelost. Nog beter is het om het ontstaan van ernstige achterstanden te voorkomen. In dit kader zijn gegevens over relevante vaardigheden van de kinderen tijdens het laatste kleuterjaar van belang. Hierop zal nu eerst worden ingegaan. Zicht op vaardigheden in het laatste kleuterjaar Om te kunnen zorgen voor een doorgaande lijn in de begeleiding is het nodig dat de leerkracht in het laatste jaar van de kleutergroepen van alle kinderen de ontwikkeling van de geletterdheid volgt en vastlegt. Onderwerpen die in ieder geval aan de orde moeten komen zijn: letterkennis, klankbewustzijn (auditieve analyse en synthese), spraakontwikkeling, woordenschat en de aanwezigheid van dyslexie in de familie. Deze gegevens houden nauw verband met succesvol leren lezen. Geschikte checklists zijn: Signalering ontwikkeling beginnende geletterdheid (Smits, 2002), tevens opgenomen in het Protocol Leesproblemen en Dyslexie voor het Speciaal Basisonderwijs, en de Checklist taalgedrag in de handleiding van Schatkist. Ook kunnen de toetsen beginnende geletterdheid van Cito en CPS* worden afgenomen. Deze geven een goed beeld van de mogelijkheden en instructiebe- 1
2 hoeften van kinderen, doordat ze zicht geven op de reeds opgedane letterkennis, auditieve vaardigheden en de benoemsnelheid (dit laatste aspect is niet in de Cito-toetsen vertegenwoordigd, maar is wel een belangrijke voorspeller van dyslexie). Bovendien heeft men tevens een analyse van de aandachtsgebieden van de betreffende leerling bij de start van het aanvankelijk lezen. ls de leerkracht aan het begin van het formele leesonderwijs over deze gegevens beschikt, is het mogelijk om vanaf de eerste dag, zowel tijdens de groepsinstructie als bij de begeleide verwerking van de leerstof, gericht extra aandacht te besteden aan kinderen met een dreigende achterstand. Belangrijke aspecten bij het volgen van de leesontwikkeling Tijdens de eerste zes kernen van Veilig stap voor stap is een beperkt aantal deelvaardigheden cruciaal. In de eerste plaats zijn dat de grafeem-foneemkoppelingen, waarvan het inslijpen centraal staat. De koppelingen vereisen veel herhaling. Ze moeten niet alleen correct zijn, maar ook zonder veel aandacht en inspanning functioneren. nders gezegd: ze moeten zo vaak worden herhaald dat zij automatisch verlopen, geautomatiseerd zijn. Het is voor het signaleren en diagnosticeren van groot belang om herhaaldelijk te controleren in hoeverre de automatisering van de grafeem-foneemkoppelingen bereikt is. In de tweede plaats is de ontwikkeling van het fonemisch bewustzijn van belang, met name de auditieve synthese en analyse. Wat de auditieve analyse betreft, is het vooral van belang dat kinderen de klankpositie in een woord kunnen bepalen. Ze moeten woorden zodanig auditief kunnen analyseren, dat ze doorhebben dat in een woordje als tak de t de beginpositie, de a de middenpositie en de k de eindpositie inneemt. De auditieve analyse is een noodzakelijke voorwaarde voor de elementaire spel handeling. De auditieve synthese is noodzakelijk om nieuwe woorden zelfstandig te kunnen ontcijferen. Het is een onmisbaar onderdeel van de elementaire leeshandeling. In de derde plaats is het correct lezen van nieuwe woorden een voorwaarde om te komen tot vlot lezen. De woorden moeten eerst correct, maar daarna ook snel en zonder al te veel inspanning herkend worden. nders gezegd: de herkenning van veelvoorkomende woorden moet geautomatiseerd worden. Na een fase van spellend nieuwe woorden verkennen moet de directe woordherkenning geoefend worden door woorden zonder te spellen hardop te lezen. Daarna wordt de aandacht met betrekking tot de woordherkenning met name gericht op het direct herkennen van deelstructuren in woorden. Het is nodig regelmatig te controleren in hoeverre de automatisering van de woordherkenning gevorderd is. Bij het volgen van de leesontwikkeling kan onderscheid worden gemaakt tussen methodegebonden toetsen in dit geval van Veilig stap voor stap en methodeonafhankelijke toetsen, zoals die gebruikt worden in het Cito-leerlingvolgsysteem of in het Protocol Leesproblemen en Dyslexie voor het Speciaal Basisonderwijs. Hieronder wordt op elk van deze typen toetsen achtereenvolgens ingegaan. Methodegebonden toetsen binnen Veilig stap voor stap Veilig stap voor stap kent een eigen toetskalender, waarbij na elke kern bepaalde toetsen kunnen worden afgenomen met betrekking tot letterkennis, (vlotte) woordherkenning, het lezen van zinnen en tekst, en/of spelling. Het schema op pagina 3 geeft deze toetskalender weer, waarin per kern is aangegeven welke toetsen na de betreffende kern worden afgenomen. Deze toetsen betreffen de leerinhouden die tot dan toe aan bod zijn geweest in de methode. Door deze frequente en gedetailleerde informatieverzameling kan de leerkracht tijdig signaleren of zich problemen voordoen in de leesontwikkeling van een kind en het onderwijs afstemmen op de behoeften van de leerlingen. Zoals te zien is in het schema vinden na kern 2, 4, 6, 8 en 11 zogenaamde meetmomenten plaats die voor elke leerling een uitgebreidere toetsing inhouden dan de toetsing na elke kern. De meest recente richtlijnen voor afname en evaluatie van de toetsen staan vermeld op De meeste toetsen zijn genormeerd. Belangrijk is te weten dat Veilig stap voor stap zich richt op de leerlijnen technisch lezen en spelling. Begrijpend lezen komt in beperkte mate in de methode aan bod en wordt niet getoetst. Veilig & vlot-toets na elke kern Met de Veilig & vlot-toets wordt de automatisering van de woordherkenning gemeten. De toets bestaat uit een kaart waarop in totaal 40 of 60 losse woorden in kolommen staan. De leerling moet binnen één minuut zo veel mogelijk woorden correct lezen. Door deze toets na elke kern af te nemen heeft de leerkracht de mogelijkheid de leesontwikkeling 2
3 Toetskalender Veilig stap voor stap fname bij alle kinderen V&V T/O fname alleen bij kinderen die bij Veilig & vlot een onvoldoende of twijfelachtig scoren. L T/O fname alleen bij kinderen die onvoldoende of twijfelachtig scoren op de laatst afgenomen lettertoets. Kern Meet- Veilig & vlot Leesboekje Fonemendictee Lettertoets Leestekst Spellingtoets moment maan p V & V T/O V & V T/O V & V T/O L T/ O 8 4 L T/O nauwkeurig te volgen. Zo wordt al bij afname na de eerste kern in een zeer vroeg stadium zichtbaar welke leerlingen risico lopen achter te raken bij het leren lezen. Observatietaak pagina 16 leesboekje maan Op pagina 16 van de leesboekjes maan van kern 1 tot en met 5 is een observatietaak opgenomen. Deze observatietaak bestaat uit vier verschillende onderdelen: het lezen van letters, synthesewoorden, wisselrijtjes en tekst. Deze onderdelen verschaffen inzicht in de letterkennis, in het toepassen van de elementaire leeshandeling bij het lezen van nieuwe woorden (synthesewoorden), de automatisering van de woordherkenning (via de wisselrijtjes), en het gebruik van zinscontext als ondersteuning bij het lezen van een tekst. Het afnemen van deze observatietaak gebeurt individueel. Dat hoeft niet na elke kern bij alle kinderen. lleen na kern 2 en 4 (bij Meetmoment 1 en 2) wordt deze taak bij alle kinderen afgenomen. Na kern 1, 3 en 5 is pagina 16 van leesboekje maan bedoeld om kinderen die onvoldoende of twijfelachtig op de Veilig & vlot-toets hebben gescoord nader te observeren. Deze observatie geeft de leerkracht belangrijke informatie. Vooral als niet alleen wordt genoteerd welke items correct worden gelezen, maar ook de wijze waarop dit gebeurt: radend, spellend of vlot goed. Het wordt direct duidelijk op welke punten het kind extra aandacht nodig heeft. Fonemendictee Na kern 4 en na kern 6 wordt een fonemendictee afgenomen, waarbij kinderen na mondelinge aanbieding van een klank (en bijbehorend woord) de juiste letter moeten opschrijven. Deze toets meet de kennis van de foneem-grafeemkoppelingen. Lettertoets Na kern 6 wordt een lettertoets afgenomen waarin alle 34 grafemen aan bod komen die dan geleerd zijn. Het kind moet de grafemen zo snel mogelijk en duidelijk benoemen. Er vindt registratie plaats van correctheid en leestijd. Deze toets meet de kennis en automatisering van de grafeem-foneemkoppelingen. Leestekst Na kern 6 wordt ook een leestekst afgenomen. Het kind leest de tekst, en daarbij wordt de leestijd opgenomen. Deze toets geeft inzicht in de correctheid en snelheid waarmee een tekst gelezen kan worden. 3
4 Spellingtoetsen Vanaf kern 8 wordt na elke kern een spellingtoets afgenomen, om de ontwikkeling van de spellingvaardigheid in kaart te brengen. Er wordt een woord gedicteerd in de context van een zin en vervolgens afzonderlijk genoemd. Het kind schrijft het woord op. Naderhand is het mogelijk een foutenanalyse te maken om meer informatie te verkrijgen over de spellingcategorieën die aandacht behoeven. andachtspunten De praktijk leert dat het de moeite waard is de nodige tijd voor deze toetsen en observatietaken vrij te maken. Om de afname van de individuele toetsen en observatietaken mogelijk te maken zullen veelal organisatorische maatregelen genomen moeten worden. Hierbij valt te denken aan het inschakelen van een onderwijsassistent of een remedial teacher of aan het gebruik van overlap bij duobanen. De methode Veilig stap voor stap biedt geen toetsing op het gebied van auditieve vaardigheden. Daarvoor adviseren wij de toetsen uditieve analyse en uditieve synthese van het Cito. Methodeonafhankelijke toetsing Voor het volgen van de leesontwikkeling kunnen ook methodeonafhankelijke toetsen worden gebruikt, zoals de toetsen van het leerlingvolgsysteem van het Cito en die van het CSBO, en de Toetsen van het Protocol Leesproblemen en Dyslexie voor het Speciaal Basisonderwijs. Leerlingvolgsysteem Belangrijk op het terrein van evaluatie is het leerlingvolgsysteem. Zo n systeem bestaat uit een samenhangend geheel van toetsen voor alle leerjaren die de belangrijkste doelen en vaardigheden bestrijken. In Nederland is het leerlingvolgsysteem van het Cito het bekendst. In Vlaanderen wordt het leerlingvolgsysteem van het CSBO het meest gebruikt. Deze leerlingvolgsystemen zijn echter te grofmazig om de leesontwikkeling in de eerste fase van het aanvankelijk lezen nauwkeurig genoeg te kunnen volgen. Daardoor is het niet mogelijk om leerlingen met een trage leesontwikkeling tijdig te signaleren. Het bovengenoemde fijnmazige volgsysteem binnen Veilig stap voor stap biedt deze mogelijkheid wel. Het leerlingvolgsysteem van het Cito bestaat uit een samenhangend geheel van toetsen voor verschillende leergebieden. Deze toetsen maken het mogelijk de prestaties van de leerlingen binnen ieder leergebied te volgen in de basisschooltijd. Scores van leerlingen op verschillende toetsen die periodiek worden voorgelegd, worden binnen het Cito-leerlingvolgsysteem op eenzelfde onderliggende schaal geplaatst. Zo n schaal is te vergelijken met een schaal waarop de lengte of het gewicht van een kind afgelezen kan worden. De schalen uit het leerlingvolgsysteem laten zien in welke mate een leerling in een bepaalde periode vooruitgegaan is ten opzichte van een eerder moment, net zoals met behulp van een weegschaal gemeten kan worden hoeveel een kind in een bepaalde periode in gewicht is toegenomen. ls een school het leerlingvolgsysteem van het Cito gebruikt, behoren de betreffende toetsen te worden afgenomen op de wijze zoals de bijbehorende handleiding aangeeft en op het juiste moment. nders is de normering van het Cito niet geldig en zijn de resultaten dus ook niet bruikbaar voor het leerlingvolgsysteem. De toetsen van het Cito zijn onafhankelijk van de kernen van Veilig stap voor stap. Het Cito geeft voor het speciaal (basis)onderwijs ook richtlijnen voor de manier waarop met toetsen moet worden omgegaan indien het moment van afname afwijkt van het afnamemoment in het reguliere basisonderwijs. Toetsen van het Protocol Leesproblemen en Dyslexie voor het Speciaal Basisonderwijs De toetsen van Meetmoment 1 en 2 die in het Protocol Leesproblemen en Dyslexie voor het Speciaal Basisonderwijs (Wouters & Wentink, 2005) voor de tweede maanversie van Veilig leren lezen worden aanbevolen hebben een vergelijkbare inhoud als de toetsen die bij Meetmoment 1 (na kern 2) en 2 (na kern 4) van Veilig stap voor stap worden afgenomen. Dit Protocol geeft echter slechts streefdoelen aan voor de scores, terwijl ze bij Veilig stap voor stap genormeerd zijn op een meerpuntsschaal. Daarmee is een analyse van het leesgedrag nauwkeuriger te maken. Na kern 6 wordt Meetmoment 3 afgenomen waarin Veilig stap voor stap adviseert om de methodegebonden toetsen te gebruiken met de daarbij behorende normering. Deze toetsen zijn vergelijkbaar met de landelijk geadviseerde toetsen. Ze zijn eveneens genormeerd op een meerpuntsschaal. Voor de Meetmomenten 1 tot en met 3 zijn vier onderdelen essentieel: letterkennis, woorden lezen, tekst lezen, letter- en/of woorddictee. 4
5 Voor elk van deze onderdelen heeft Veilig stap voor stap toetsen tijdens deze meetmomenten, vergelijkbaar met de door het Protocol Leesproblemen en Dyslexie voor het Speciaal Basisonderwijs aanbevolen toetsen of de landelijke toetsen van het Cito-leerlingvolgsysteem. De Toetssite Veilig stap voor stap als hulpmiddel Met ingang van schooljaar kunnen de toetsgegevens van de leerlingen snel en gemakkelijk verwerkt worden in de Toetssite Veilig stap voor stap ( Diverse overzichten geven snel inzicht in de voortgang van het leesproces van de individuele leerling en van de groep. Daarnaast maken gerichte adviezen het mogelijk om tijdig bij te sturen als dat nodig is. De Toetssite bespaart de leerkracht tijd bij de verwerking en de analyse van de toetsgegevens. In de Toetssite kunnen niet alleen de resultaten van methodegebonden toetsen worden ingevoerd, maar ook de resultaten van relevante methodeonafhankelijke toetsen. Momenteel (januari 2011) wordt onderzocht of het mogelijk is de Toetssite te koppelen aan het Cito LOVS. Een koppeling zorgt ervoor dat scholen de Cito-toetsen DMT en VI maar één keer hoeven in te voeren. * Toetspakket Beginnende Geletterdheid (CPS, juni 2010) 5
toetsen van Veilig Leren lezen en Estafette. groepen 1 2 LOVS Cito Taal voor Goed lees en spellingsonderwijs in de groepen 3 tot en met 8
onderwijs en zorgarrrangement op De Wilgen uitgevoerd door meetinstrumenten Zorgniveau 1 = basisarrangenment Zorgniveau 1 Leerkracht Methodegebonden Gestructureerde stimulering van beginnende geletterdheid
Nadere informatieAutomatisering van het lezen op woordniveau
Protocol Leesproblemen en Dyslexie toetskalender voor groep 3 expertisecentrum nederlands 3 algemene toelichting Momenteel werkt het Expertisecentrum Nederlands aan een herziening van de Protocollen Leesproblemen
Nadere informatie8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Toetsen. Contactgegevens
Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Toetsen WWW.CPS.NL Contactgegevens Willem Rosier w.rosier@cps.nl 06 55 898 653 Wat betekent dit voor het meten van de 21ste eeuwse taalvaardigheden? We hebben
Nadere informatieOpdracht 2: Data analyseren en interpreteren op groepsniveau (technisch lezen voor leerkrachten van groep 3 (Opdracht 2a) en groep 4 (Opdracht 2b))
Opdracht 2: Data analyseren en interpreteren op groepsniveau (technisch lezen voor leerkrachten van groep 3 (Opdracht 2a) en groep 4 (Opdracht 2b)) Met behulp van onderstaande opdracht kun je met behulp
Nadere informatieAfspraken mbt protocol dyslexie Van Dijckschool Bilthoven. Inhoudsopgave:
11-12-2007 Inhoudsopgave: 1. Dyslexie...3 1.1 Wat is het dyslexieprotocol?...3 1.2 Doel van het Protocol Dyslexie....3 1.3 Inhoud van het protocol...3 2. Preventie en interventiehandelingen...4 2.1 Groep
Nadere informatieAutomatisering van het lezen op woordniveau
Protocol Leesproblemen en Dyslexie toetskalender voor groep 4 expertisecentrum nederlands 4 algemene toelichting Momenteel werkt het Expertisecentrum Nederlands aan een herziening van de Protocollen Leesproblemen
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie
1 KC Den Krommen Hoek Protocol leesproblemen en dyslexie Verantwoording: Het protocol leesproblemen en dyslexie van kindcentrum Den Krommen Hoek is opgesteld op basis van het Protocol Leesproblemen en
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Toetskalender lezen gericht op technisch lezen / woordenschat / begrijpend lezen. Inhoud. 2. Streefdoelen in een ander perspectief
KWALITEITSKAART Taal / lezen / rekenen PO Toetskalender lezen gericht op technisch lezen / woordenschat / begrijpend lezen Inhoud 1. Vooraf 2. Streefdoelen in een ander perspectief 3. Aanbevolen Toetskalender
Nadere informatieNiet methodegebonden toetsen die gedurende de schoolperiode afgenomen worden op het gebied van taal, lezen en spelling:
R.K. Daltonschool De Driesprong Taal- leesprotocol groep 1 8, versie 01-08-2011 Dit protocol is onze vertaling van het Dyslexieprotocol naar onze schoolsituatie. De taal- leesontwikkeling van de wordt
Nadere informatieAchtergrondinformatie en aanwijzingen voor interpretatie van de Wintersignalering PLD groep 3:
Achtergrondinformatie en aanwijzingen voor interpretatie van de Wintersignalering PLD groep 3: In het Protocol Leesproblemen en Dyslexie voor groep 3, kortweg PLD 3, wordt in het hoofdstuk Signaleren een
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie OBS Bos en Vaart
Protocol leesproblemen en dyslexie OBS Bos en Vaart Protocol Leesproblemen en Dyslexie Groep 1/2 Einde groep 1 Gedurende het Gedurende het Midden groep 2 Einde groep 2 Einde groep 2 Cito taal afnemen en
Nadere informatieEnkele weken voor de eindtoets, maken de leerlingen de eindtoets van het voorgaande jaar in dezelfde setting als bij de officiële eindtoets.
TOETSEN OP DE PWA; het hoe en waarom Alle basisscholen in Nederland moeten beschikken over een leerlingvolgsysteem: een serie toetsen of observaties waarmee de ontwikkeling van de kinderen gevolgd kan
Nadere informatie2014 Protocol dyslexie
Protocol dyslexie 2014 Protocol dyslexie Inleiding Dyslexie betekent letterlijk: niet kunnen lezen 1. De term komt uit het latijn, want dys = niet goed functioneren, lexis = taal of woorden. Bij dyslexie
Nadere informatieOm de kwaliteit van ons onderwijs te bewaken en de vorderingen van uw kind te volgen, nemen wij in iedere groep niet-methode gebonden toetsen af.
Leerlingvolgsysteem. Leerkrachten volgen de ontwikkeling van de kinderen in hun groep nauwgezet. Veel methoden die wij gebruiken, leveren toetsen die wij afnemen om vast te stellen of het kind de leerstof
Nadere informatieCPS Onderwijsontwikkeling en advies. Doelgericht en planmatig werken aan leesontwikkeling in groep 1en 2. WAT en HOE in groep 1 en 2
Leesverbeterplan Enschede 2007-2010 Doelgericht en planmatig werken aan leesontwikkeling in groep 1en 2 PROJECTBUREAU KWALITEIT (PK!) Enschede, september 2010 Yvonne Leenders & Mariët Förrer 2 3 Leesverbeterplan
Nadere informatieAanvankelijk technisch lezen. Effectief aanvankelijk lezen in groep 3
Aanvankelijk technisch lezen Effectief aanvankelijk lezen in groep 3 Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl.
Nadere informatiePlanmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen. Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer
Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer Masterclass Waarom, waarvoor, hoe? Verdieping m.b.t. taalontwikkeling en werken met groepsplannen
Nadere informatieInterventieperiode november februari groep 1 tot en met 5. Mariët Förrer
Interventieperiode november februari groep 1 tot en met 5 Mariët Förrer November - februari Doelen en accenten per groep Rol van intern begeleider / taalcoördinator IB en TC ook in deze periode Bewaken
Nadere informatiebijlage 10 of ZLKLS auditieve woorden met de aangeboden bijlage 9 of ZLKLS auditieve synthese Toets met 20 klankzuivere
29 Protocol klas 1 Toetsing/ signalering 1 Overdracht LVS Kleuters 2 Hoofdmeting 1 (Herfstsignalering, alle leerlingen) Letterkennis: Lezen en herkennen van aangeboden letters, lange klanken, korte klanken,
Nadere informatieCBS Maranatha. Doel: Hoogklei 7, 9671 GC Winschoten Dyslexieprotocol 2013 aangepast sept.14
CBS Maranatha Hoogklei 7, 9671 GC Winschoten Dyslexieprotocol 2013 aangepast sept.14 Doel: Doel van ons dyslexieprotocol is een zo goed mogelijke begeleiding van leerlingen met (dreigende) leesproblemen.
Nadere informatieResultaten van het eerste gebruikersjaar met Veilig leren lezen-kim overtreffen landelijk gemiddelde en de 2 e maanversie
Resultaten van het eerste gebruikersjaar met Veilig leren lezen-kim overtreffen landelijk gemiddelde en de 2 e maanversie In het schooljaar 2014-2015 is de vernieuwde versie van Veilig leren lezen de kimversie
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Taalleesonderwijs - Toetskalender technisch lezen/begrijpend lezen/woordenschat. 2. Toetskalender. Wat komt aan de orde:
KWALITEITSKAART PO Taalleesonderwijs - Toetskalender technisch lezen/begrijpend lezen/woordenschat Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs en opbrengstgericht werken zoals deze kwaliteitskaart
Nadere informatieBinnen de school zijn de volgende personen goed ingevoerd op het gebied van dyslexie: - Intern begeleider - Groepsleerkracht - RT-er
Dyslexie Protocol Wie doet binnen de school uitspraken over dyslexie? Binnen de school zijn de volgende personen goed ingevoerd op het gebied van dyslexie: - Intern begeleider - Groepsleerkracht - RT-er
Nadere informatieUw kind heeft moeite met lezen Wat kunt u van De Noordkaap verwachten?
Uw kind heeft moeite met lezen Wat kunt u van De Noordkaap verwachten? 1 Inhoud Voorwoord... 3 1 Leesproblemen... 4 2 Mogelijk dyslexie... 4 2.1. De dagelijkse lespraktijk.... 4 2.2: De stappen die genomen
Nadere informatieAutomatisering van het lezen op woordniveau
Protocol Leesproblemen en Dyslexie toetskalender voor groep 7 expertisecentrum nederlands 7 algemene toelichting Momenteel werkt het Expertisecentrum Nederlands aan een herziening van de Protocollen Leesproblemen
Nadere informatieAls het leren lezen niet zo soepel gaat
Als het leren lezen niet zo soepel gaat In de onderbouw leert een kind de eerste beginselen van het lezen. Wij letten bij het aanleren van de letters gelijk al op de signalen van leesproblemen. Het aanleren
Nadere informatieAutomatisering van het lezen op woordniveau
Protocol Leesproblemen en Dyslexie toetskalender voor groep 8 expertisecentrum nederlands 8 algemene toelichting Momenteel werkt het Expertisecentrum Nederlands aan een herziening van de Protocollen Leesproblemen
Nadere informatieBeleidsstuk dyslexie. Augustus 2014
Beleidsstuk dyslexie Augustus 2014 Saltoschool Reigerlaan Beleidsstuk dyslexie 01-08-2014 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 Screening en signalering... 3 1.1 Groep 1... 3 1.2 Groep 2... 3 1.3 Groep 3... 4
Nadere informatieLeerlingdossier Vergoedingsregeling Dyslexie
Leerlingdossier Vergoedingsregeling Dyslexie dekroon,diagnostiek enbehandelcentrum Koningin Wilhelminalaan 9 7415 KPDeventer Tel:06-81285377 info@centrumdekroon.nl Leerlingdossier Vergoedingsregeling Dyslexie
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie
Groep 1 en 2 Periode: Toetsen: Bij uitslag: Inzetten op: Materialen/ methode: Hele jaar kleutersignaleringslijst Kleuterplein Zorgen om leesmotivatie. november gr. 2 gr. 2 gr.2 gr.2 Geletterdheid (hierin
Nadere informatieDyslexiebeleid CBS De Springplank 2014-2015
Dyslexiebeleid CBS De Springplank 2014-2015 Dyslexie onderzoek De resultaten van alle leerlingen worden door de intern begeleiders gevolgd. Wanneer een leerling drie keer achtereenvolgend een E scores
Nadere informatieVRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR
VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR INHOUDSOPGAVE Zorgniveau 1: Goed lees- en spellingonderwijs Stap 1: Leestijd blz. 3 Kwaliteit instructiegedrag blz. 3 Klassenmanagement blz. 4 Stap 2: Juist
Nadere informatieAutomatisering van het lezen op woordniveau
Protocol Leesproblemen en Dyslexie toetskalender voor groep 5 expertisecentrum nederlands 5 algemene toelichting Momenteel werkt het Expertisecentrum Nederlands aan een herziening van de Protocollen Leesproblemen
Nadere informatieDyslexie protocol en stappenplan
Dyslexie protocol en stappenplan Wat is dyslexie? Dyslexie is een taalverwerkingsstoornis, waardoor leren lezen en spellen voor veel problemen zorgt. Kinderen met dyslexie hebben vooral veel moeite met
Nadere informatieAANVULLING VEILIG LEREN LEZEN 2 e MAANVERSIE: TEKST LEZEN
AANVULLING VEILIG LEREN LEZEN 2 e MAANVERSIE: TEKST LEZEN Voor meer informatie of het downloaden van deze of vele andere handige documenten Veilig Leren Lezen 2e maanversie Veilig Leren Lezen (2 e maanversie)
Nadere informatieAanmeldingsformulier school Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / interne begeleider
Aanmeldingsformulier school Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / interne begeleider Datum invullen Gegevens leerling Achternaam Voornaam (voluit) Geslacht M / V* Adres Postcode
Nadere informatieInvuldatum leerling dossier: 1. School en leerling gegevens. 2. Gegevens leerling. Naam school adres Postcode en plaats
Leerling dossier dyslexie Om te kunnen bepalen of een leerling in aanmerking komt voor vergoeding van het onderzoek en de behandeling van ernstige enkelvoudige dyslexie, vragen wij aan school om onderstaand
Nadere informatieResultaten kim-versie van Veilig leren lezen blijven overtreffen
Resultaten kim-versie van Veilig leren lezen blijven overtreffen In het schooljaar 2014-2015 is de kim-versie van Veilig leren lezen op de markt gekomen. Inmiddels zijn veel scholen al aardig gewend aan
Nadere informatieProtocol Methode-onafhankelijke toetsen
Protocol Methode-onafhankelijke toetsen Sint Maartensschool Wijkerlaan 10 2271 EP Voorburg November 2016 Inhoud 1 INLEIDING... 3 2 METHODE-ONAFHANKELIJKE TOETSEN EN DE TOETSKALENDER.... 3 3 ALGEMENE RICHTLIJNEN...
Nadere informatieLeesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO. Betsy Ooms
Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO Betsy Ooms Opzet Doel leesonderwijs (en spellingonderwijs) Doorgaande lijn Kenmerken goed leesonderwijs Extra aandacht voor monitoring, als belangrijk
Nadere informatieOPBRENGSTGERICHT WERKEN. Handleiding groepsoverzicht en groepsplan. versie 1
OPBRENGSTGERICHT WERKEN Handleiding groepsoverzicht en groepsplan versie 1 Kleuterplein Inhoud 1 Invullen van het groepsoverzicht 2 Opstellen van het groepsplan Rekenen 3 Opstellen van het groepsplan Klanken
Nadere informatieVlaamse versie Cito leerlingvolgsysteem voor taal
Vlaamse versie Cito leerlingvolgsysteem voor taal Het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, departement Onderwijs stelt een leerlingvolgsysteem ter beschikking, gebaseerd op het CITO leerlingvolgsysteem.
Nadere informatieHet schoolbeleid ten aanzien van doubleren
Het schoolbeleid ten aanzien van doubleren Inleiding Doubleren op de Wiekslag kan worden omschreven als: Een proces waarbij in de groepen 1 t/m 4 een situatie is ontstaan, waarbij de ontwikkeling van een
Nadere informatieVragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider
Vragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider Gegevens leerling Naam kind Geboortedatum O jongen O meisje Groep Groepsverloop
Nadere informatieZorgplan van de Larense Montessorischool
Zorgplan van de Larense Montessorischool Vooraf Het zorgplan van de Larense Montessorischool beschrijft de zorgstructuur van de school. Het doel is ervoor te zorgen dat problemen van leerlingen zo vroeg
Nadere informatieHandleiding ouderportaal ParnasSys. Inleiding
1 Handleiding ouderportaal ParnasSys Inleiding Op onze school vinden wij openheid naar ouders belangrijk. Tijdens de oriëntatie op een nieuw leerlingvolgsysteem hebben wij met de scholen van De Oude Vrijheid
Nadere informatieSpelling 3.0. Groep 5
Primair en speciaal onderwijs Cito Volgsysteem Spelling 3.0 Groep 5 op papier vanaf schooljaar 2015/2016 vanaf 2016/2017 ook digitaal alleen dicteeopgaven, ook in de hogere groepen uitgebreide foutenanalyse
Nadere informatiePROTOCOL DYSLEXIE ANNIE M.G. SCHMIDTSCHOOL, DEN HAAG. 1.Inleiding
PROTOCOL DYSLEXIE ANNIE M.G. SCHMIDTSCHOOL, DEN HAAG 1.Inleiding In dit protocol wordt beschreven hoe op de Annie M.G. Schmidtschool wordt gewerkt aan het voorkomen, onderkennen en aanpakken van lees-
Nadere informatieVragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider
Vragenlijst leergeschiedenis lees- en spellingvaardigheid bestemd voor school / groepsleerkracht en interne leerlingenbegeleider Gegevens leerling Naam leerling :.. 0 jongen 0 meisje Geboortedatum Groep
Nadere informatieEEN PRAGMATISCH LEESPROTOCOL. Joop Stoeldraijer Kees Vernooy
EEN PRAGMATISCH LEESPROTOCOL Joop Stoeldraijer Kees Vernooy Hengelo/Breda september 2011 1 EEN PRAGMATISCH LEESPROTOCOL We hebben dit digitale leesprotocol gemaakt om te voorkomen dat scholen heel veel
Nadere informatieTOETSKALENDER VOOR GROEP 4
PROTOCOL LEESPROLEMEN EN DYSLEXIE TOETSKLENDER VOOR GROEP 4 PROTOCOL LEESPROLEMEN EN DYSLEXIE VOOR GROEP 4 TOETSKLENDER Toetskalender Tussenmeting 1 Vaardigheid Toets ron Streefdoel ij alle leerlingen:
Nadere informatieMinor Dyslexie Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 4
Minor Dyslexie 2016-2017 Cursus 1: Inleiding Dyslexie Bijeenkomst 4 Programma Vragen over theorie Tot nu toe Complexiteit van lezen: tussendoelen deelvaardigheden Minor Dyslexie 1-4 2 Vragen over theorie
Nadere informatieVRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS QUICKSCAN
VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS QUICKSCAN 1 = zeer oneens 2 = oneens 3 = eens 4 = zeer eens Zorgniveau 1 Leestijd 1. Leerkrachten in groep 1 en 2 besteden minimaal 5 uur per week aan doelgerichte taalactiviteiten
Nadere informatieProtocol Leesproblemen en Dyslexie
Protocol Leesproblemen en Dyslexie Inleiding In dit protocol is vastgelegd hoe op onze school goed leesonderwijs wordt gerealiseerd. Hoe leerlingen in hun leesontwikkeling worden gevolgd en hoe en met
Nadere informatieSignalering van lees- en spellingproblemen in het speciaal (basis) onderwijs. Judith Vloedgraven, Cito 3 april 2013
Signalering van lees- en spellingproblemen in het speciaal (basis) onderwijs Judith Vloedgraven, Cito 3 april 2013 Actualiteit Inleiding Actualiteit doorverwijzing naar zorg Vanaf 2009 kosten vergoed door
Nadere informatieHandreiking Groepsplan voorbereidend lezen:
Handreiking Groepsplan voorbereidend lezen: groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: Gebaseerd op groepsplan voorbereidend lezen vco Drakensteyn / Gerard Regeling Handreiking groepsplannen M.Forrer en Yvonne
Nadere informatieFormat Leerlingdossier Dyslexie
Format Leerlingdossier Dyslexie Aanmeldformulier in te vullen door de school voor dyslexieonderzoek Gelieve een complete uitdraai van het Leerlingvolgsysteem,de AVI-gegevens, eventuele entreetoetsen, het
Nadere informatieLEES / EN DYSLEXIEPROTOCOL
LEES / EN DYSLEXIEPROTOCOL De Palster september 2012 Lees- en dyslexieprotocol De Palster versie september 2012 1 EEN PRAGMATISCH LEESPROTOCOL Dit digitale leesprotocol is gemaakt om er voor te zorgen
Nadere informatiebetekenis van het woord vastgesteld.
technisch lezen en schrijven betekenis van het woord vastgesteld. Goed leren lezen is belangrijk Zoals we gezien hebben, is het mogelijk om op school voort te bouwen op de spontaan verworven geletterdheid
Nadere informatieToetsprotocol Vastgesteld door het College van Bestuur d.d. 17 maart 2016
Toetsprotocol Vastgesteld door het College van Bestuur d.d. 17 maart 2016 Inhoudsopgave Doelstelling Blz. 3 Leeswijzer Blz. 3 1. Welke toetsen van het Cito leerlingvolgsysteem nemen we af? Blz. 4 2. Hoe
Nadere informatieBegrijpend lezen Cito LVS TBL minimaal C-niveau. Woordenschat Cito LVS Woordenschattoets minimaal C-niveau
Bijlage Dyslexieprotocol Wat verwachten we van de kinderen aan het eind van groep 3 Eind mei stellen we het lees- en spellingniveau van alle leerlingen in groep 3 met behulp van genormeerde toetsen vast.
Nadere informatieEffectief aanvankelijk leesonderwijs
Effectief aanvankelijk leesonderwijs Mirjam.Snel@hu.nl @Leesonderwijs www.goedleesonderwijs.nl Inhoud: Technisch lezen in groep 3 Effectief aanvankelijk leesonderwijs Differentiatie Stel jezelf vragen
Nadere informatieGroepsplan voorbereidend lezen: -fonemisch bewustzijn -letterkennis
Groepsplan voorbereidend lezen: -fonemisch bewustzijn -letterkennis groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: Gebaseerd op groepsplan voorbereidend lezen vco Drakensteyn / Gerard Regeling Handreiking groepsplannen
Nadere informatieLeesprotocol Groep 1-8
Leesprotocol Groep 1-8 Inhoudopgave Leerling onderwijs volgsysteem (LOVS) en het van gebruik toetsen m.b.t. het volgen van de leesontwikkeling 3 De niet methode gebonden toetsen (gestandaardiseerde, landelijk
Nadere informatiePassend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Technisch lezen 26-11-2014
Passend onderwijs Verdieping Ontwikkelingsperspectief & Technisch lezen 26-11-2014 Annemarie Vink avink@hetabc.nl Dianne Roerdink droerdink@hetabc.nl Technisch lezen 8-10-2014 www.hetabc.nl 2 Programma
Nadere informatieHandleiding. Vroegtijdige signalering en adequate aanpak op het gebied van lezen/spellen en dyslexie.
Handleiding Vroegtijdige signalering en adequate aanpak op het gebied van lezen/spellen en dyslexie. Inhoudsopgave Inleiding 3 Aanleiding 3 Wanneer spreken van risicoleerlingen? 3 Leeswijzer 3 Tot slot
Nadere informatieNiveau 2. VVE Aandacht voor geletterdheid met startblokken Groep 1
Dyslexieprotocol Niveau 1 Kwaliteit instructiegedrag en klassenmanagement, Juist gebruik van effectieve methodes voor aanvankelijk en voortgezet technisch lezen, Gebruik leerlingvolgsysteem ( rond technisch
Nadere informatieTOETSKALENDER VOOR GROEP 4
PROTOCOL LEESPROLEMEN EN DYSLEXIE TOETSKLENDER VOOR GROEP 4 PROTOCOL LEESPROLEMEN EN DYSLEXIE VOOR GROEP 4 TOETSKLENDER Toetskalender Tussenmeting 1 Vaardigheid Toets ron Streefdoel ij alle leerlingen:
Nadere informatieRol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs)
36 Bijlage 5 Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs) De schoolleider en de interne begeleider geven samen leiding aan het borgen van het leesonderwijs. Beiden hebben hierin
Nadere informatieGroep 1 Groep 2 Groep 3 Groep 4
Groep 1 Groep 2 Groep 3 Groep 4 September Oktober November * KIJK registratie * KIJK registratie signaleringslijst gr.2 (zie zorgmap) * Herfstsignalering signaleringslijst gr.3 (zie zorgmap) December Januari
Nadere informatieTOETSPROTOCOL OBS WILLEM EGGERT. Formuleren schoolspecifiek beleid.
TOETSPROTOCOL OBS WILLEM EGGERT Formuleren schoolspecifiek beleid. De toets weken zijn in oktober, januari, maart, mei en juni gepland. De ondersteuning komt in de geplande toets weken waar nodig te vervallen,
Nadere informatieProtocol Doublure. Doublure protocol Basisschool De Zonnewijzer Diepenveen
Protocol Doublure 1.Inleiding Het doel van doublure is in eerste instantie dat een opgelopen achterstand het komende schooljaar wordt ingehaald zodat het kind in ieder geval de minimumdoelen van de basisschool
Nadere informatieDyslexieprotocol. Protocol aanvankelijk lezen en schrijven op De Fontein
Dyslexieprotocol Protocol aanvankelijk lezen en schrijven op De Fontein Januari 2014 *Herziene versie juni 2017 1 Inhoudsopgave dyslexieprotocol Voorwoord 3 Visie op leren lezen op De Fontein 4 Implementatie
Nadere informatieHoe herkennen we dyslexie?... 2 De oorzaken van dyslexie... 2 Algemene kenmerken... 2 Dyslexie indicatoren... 3 Signalen per leeftijdsgroep...
Dyslexie protocol Inhoudsopgave Hoe herkennen we dyslexie?... 2 De oorzaken van dyslexie... 2 Algemene kenmerken... 2 Dyslexie indicatoren... 3 Signalen per leeftijdsgroep... 3 1. Signalen op kleuterleeftijd...
Nadere informatieDeel II Aanmeldingsformulier dyslexiezorg (in te vullen door school)
033-2983197 info@praktijkdeziel.nl www.praktijkdeziel.nl Deel II Aanmeldingsformulier dyslexiezorg (in te vullen door school) 1.0 Algemeen deel Gegevens school Adres: PC/Woonplaats: Telefoon: E-mail adres:
Nadere informatieFormat Leerlingdossier Dyslexie
Format Leerlingdossier Dyslexie Aanmeldformulier in te vullen door de school voor dyslexieonderzoek Gelieve een complete uitdraai van het Leerlingvolgsysteem,de AVI-gegevens, eventuele entreetoetsen, het
Nadere informatieBeleidsstuk dyslexie. Oktober 2016
Beleidsstuk dyslexie Oktober 2016 Saltoschool Reigerlaan Beleidsstuk dyslexie 01-08-2014 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 Screening en signalering... 3 1.1 Groep 1... 3 1.2 Groep 2... 3 1.3 Groep 3... 3
Nadere informatieHandleiding ouderportaal ParnasSys
Handleiding ouderportaal ParnasSys Inleiding Op onze school vinden wij het goed informeren van ouders belangrijk. Zoals bekend werken wij met het leerlingvolgsysteem ParnasSys waar ook een ouderportaal
Nadere informatieSpelling 3.0. Groep 3 en groep 4
Primair en speciaal onderwijs Cito Volgsysteem Spelling 3.0 Groep 3 en groep 4 op papier vanaf schooljaar 2014/2015 vanaf 2015/2016 ook digitaal alleen dicteeopgaven, ook in de hogere groepen uitgebreide
Nadere informatieLeerlingdossier Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie
Leerlingdossier Onderzoek en behandeling van ernstige dyslexie Bestemd voor school / interne begeleider Datum invullen Gegevens leerling Achternaam Voornaam (voluit) Geslacht M / V* Adres Postcode en plaats
Nadere informatieKies voor het andere leerlingvolgsysteem!
Kies voor het andere leerlingvolgsysteem! Met methodegebonden toetsen bewaken we de voortgang in de leerstof, met de Schoolvaardigheidstoetsen bewaken we het niveau Op elk moment in het jaar af te nemen
Nadere informatieLees- en dyslexiebeleid. op de. Twaalfruiter
Lees- en dyslexiebeleid op de Twaalfruiter Richtinggevend kader lees- en dyslexiebeleid binnen het SWV RK/AB stad Utrecht Inleiding Het SWV RK/AB heeft in zijn Zorgplan 2007-2011 bij hoofdstuk 6 Strategisch
Nadere informatieCito-toetsen ( )
Cito-toetsen (15.01.2017) Op de Plakkenberg worden diverse toetsen afgenomen. Veel toetsen horen bij de methode, zgn. methodetoetsen, die de stof toetsen die in de methode is behandeld. Daarnaast wordt
Nadere informatieDyslexieprotocol Bibit mei 2013
Inhoudsopgave 1. Uitgangspunt 2. Het lees- en spellingonderwijs 3. Signalering 4. Diagnose 5. Hoe gaan we om met dyslectische kinderen? De aanpak. 6. Tips voor ouders en kinderen Uitgangspunt Als we het
Nadere informatieDoublure protocol Groep 1 t/m 8
Doublure protocol Groep 1 t/m 8 Protocol Om tot een verantwoorde beslissing te komen ten aanzien van al of niet bevorderen volgen wij voor deze procedure onderstaand stappenplan: o De groepsleerkracht
Nadere informatieprogramma Deel 1. rekenverbeterplan Opstellen van een groepsplan Algemeen gedeelte Leesverbeterplan groep 1 en 2 Nieuwe AVI
programma Algemeen gedeelte Leesverbeterplan groep 1 en 2 Nieuwe AVI Opbrengstgericht en werken 08-11-2010 Ad Kappen Deel 1. Terugblik rekenverbeterplan 03-11-10 Interactiewijzer Schema OGW en HGW Toetsen
Nadere informatieOBSDeBorder Watersteeg87 3824ELAmersfoort Tel:033-4565307 www.obsdeborder.nl administratie@obsdeborder.nl
OBSDeBorder Watersteeg87 3824ELAmersfoort Tel:033-4565307 www.obsdeborder.nl administratie@obsdeborder.nl Inleiding Binnen De Border is gekozen voor het Protocol Leesproblemen en Dyslexie van Hanneke Wentink,
Nadere informatieGebruik materialen Veilig leren lezen bij Veilig stap voor stap. Auteurs: Susan van der Linden en Rosemarie Irausquin. Ankers
Gebruik materialen Veilig leren lezen bij Veilig stap voor stap Auteurs: Susan van der Linden en Rosemarie Irausquin Leerkrachten op het speciaal basisonderwijs die met Veilig stap voor stap werken, maken
Nadere informatieb. Er is indien nodig mondeling overleg met voorschoolse voorziening en eventueel school van herkomst.
Ontwikkelingslijn: Ontwikkelingsveld 2: Eigenaren: Planningssysteem a. Leerlingvolgsysteem (LVS) b. Instroom leerlingen Anja van Manen en Marian Brands Doel a. Het signaleren en registreren van de vorderingen
Nadere informatieDyslexieprotocol Oranje Nassauschool
Dyslexieprotocol Oranje Nassauschool Protocol bij ernstige leesproblemen en dyslexie 1. Inleiding Het protocol Ernstige leesproblemen en dyslexie is onderdeel van ons zorgbeleid op de Oranje Nassauschool.
Nadere informatieAfstemming met behulp van roosterplanning
Philippe de Kort ontwikkelingsbureau Driehoek 40 6711 DJ Ede tel: 06-10035196 info@philippedekort.nl www.philippedekort.nl Afstemming met behulp van roosterplanning INHOUD INHOUD... 2 1 Kwaliteitsbeleid...
Nadere informatieTOETSKALENDER VOOR GROEP 5
PROTOCOL LEESPROLEMEN EN DYSLEXIE TOETSKLENDER VOOR GROEP 5 PROTOCOL LEESPROLEMEN EN DYSLEXIE VOOR GROEP 5-8 TOETSKLENDER GROEP 5 Toetskalender Tussenmeting 1 ij alle leerlingen: geen toetsafname ij onvoldoende
Nadere informatieWat te doen met zwakke begrijpend lezers?
Wat te doen met zwakke begrijpend lezers? Cor Aarnoutse Wat doe je met kinderen die moeite hebben met begrijpend lezen? In dit artikel zullen we antwoord geven op deze vraag. Voor meer informatie verwijzen
Nadere informatieDe nieuwe AVI-toetsen en AVI-bepalingen
De nieuwe AVI-toetsen en AVI-bepalingen Het leren lezen van kinderen begint met een goede technische leesvaardigheid. Dit is een essentiële voorwaarde voor begrijpend lezen. Het is belangrijk dat kinderen
Nadere informatieProtocol leesproblemen en dyslexie, groep 1 en 2
Protocol leesproblemen en dyslexie, groep 1 en 2 Een vertaling Ivonne Vossen Steffi Nowacki Wie zijn wij? Ivonne Vossen Steffi Nowacki Wie zijn jullie? Wat gaan we in deze workshopronde doen? Sprookje
Nadere informatieProtocol doorstroom / versnellen
Protocol doorstroom / versnellen Achtergrond De Wet op het Primair Onderwijs schrijft voor dat ieder kind recht heeft op een ononderbroken ontwikkeling. Het is mogelijk dat een kind een vertraagde dan
Nadere informatieZorg voor kinderen met specifieke instructie- of ondersteuningsbehoeften
Deel 4.1b lezen Zorg voor kinderen met specifieke instructie- of ondersteuningsbehoeften 1. Omschrijving van de zorg De kinderen behalen bij lezen herhaaldelijk niet het gewenste niveau of lijken een achterstand
Nadere informatieToelichting bij het rapport van groep 3 t/m 8
Toelichting bij het rapport van groep 3 t/m 8 De volgende items vindt u terug in de rapporten van alle groepen 3 t/m 8 De cognitieve vakken zijn per groep aangegeven. SOCIALE VAARDIGHEDEN WERKHOUIDNG CITO-LOVS
Nadere informatieCito Volgsysteem jonge kind en Cito Volgsysteem primair en speciaal onderwijs
Instrument Cito Volgsysteem jonge kind en Cito Volgsysteem primair en speciaal onderwijs Met het Cito Volgsysteem Jonge kind en het Cito Volgsysteem primair en speciaal onderwijs kan door middel van observatie
Nadere informatie6. Ondersteuning voor de leerlingen
6. Ondersteuning voor de leerlingen 6.1 Passend onderwijs SWV Unita Op 1 augustus 2014 gaat de wet Passend Onderwijs van kracht. Deze wet regelt de samenwerking tussen het regulier en het speciaal basisonderwijs
Nadere informatie