S. Van Laecke UZ Gent 13 maart 2010
|
|
- Ruben Lenaerts
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 S. Van Laecke UZ Gent 13 maart 2010
2 n=27707 Cole EH et al. cjasn 2008
3 Kaplan Meier curve overleving A)Overleving vanaf transplantatie B) Overleving vanaf ontwikkelen NODAT en vanaf transplantatie (pretransplant diabetes en geen diabetes)
4 Overleving na niertransplantatie: impact van afwijkingen in glucose metabolisme
5 Majeure independente risicofactor cardiovasculair lijden (Grundy, Circulation 2002). Impact op graft functie en infectie risico. Variabele incidentie (2 53%??): verschillende definities (ADA/WHO/need of insulin/medicare..) surveillance?/transient karakter afwijkingen glucose metabolisme exclusie risico patienten uit RCT (bv. non caucasians, hoog geïmmunizeerden, hepatitis C) American Diabetes Association (ADA) criteria; CAVEAT IFG/IGT 1. Nuchtere glycemie 126 mg/dl (7.0 mmol/l). Nuchter: geen calorieinname voor minstens 8u OF 2.Symptomen hyperglycemie en random glycemie 200 mg/dl (11.1 mmol/l). De klassieke symptomen van hyperglycemie zijn polyurie, polydypsie en onverklaard gewichtsverlies OF 3.2 h plasma glucose 200 mg/dl (11.1 mmol/l) tijdens een OGTT (WHO protocol)
6 Toegenomen incidentie van NODAT in de pediatrische populatie (n=1714) (Burroughs, Transplantation 2009)
7
8 Crutchlow, M. F. et al. Clin J Am Soc Nephrol 2007;2: Hur Porrini Diabetes E al. Care Transplantation ;85: Incidentie van normale glucose tolerance (NGT), gestoorde glucose tolerantie (IGT), NODAT (NODM) en cumulatieve transplant geassocieerde hyperglycemie (TAH) 1 jaar posttransplantatie in 144 niertransplantpatiënten
9 Armstrong KA et al. cjasn IFG onderschat de prevalentie van NODAT 2. OGTT mandatoir in posttransplantatie follow up en evaluatie glucose metabolisme
10 Herman WH. Annals of Internal Medicine 2005
11 Tuomilehto J et al. N Engl J Med 2001;344: Geïndividualiseerde counseling met aandacht voor: 1)Gewichtsreductie 2)Vetinname (totaal+verzadigd) 3)Inname vezels 4)Fysieke activiteit
12 Duitse diabetes risico score (Schulze Diabetes Care 2007) European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition [EPIC] Potsdam study 7.4 x buikomtrek (cm) 2.4 x hoogte (cm)+4.3 x leeftijd (years) +46 x hypertensie+49 x rood vlees 150 g/day 9 x volkoren brood 50 g/day 4 x koffie 150 g/day 20 x matig alcohol x fysieke activiteit uren/week+24 x ex roker +64 x huidige forse roker ( Sie haben ein Risiko von 0,28 %, innerhalb der nächsten 5 Jahre an Typ 2 Diabetes zu erkranken. Posttransplantatie: extrapolatie?
13
14 A. Janiszewski PM et al. Diabetes Care 2007/ B. Tuomilehto H et al. Diabetes Care 2009
15 Niet moduleerbare risicofactoren leeftijd: risico x 1.5 voor elke 10 j toename in leeftijd (1) ras: USRDS data: zwarten: RR 1.68 en hispanics RR 1.35 (2) genetisch: polymorfismen familiale voorgeschiedenis: geen consistente data pretransplantatie gestoorde glucose tolerantie: glucose en triglyceride levels (3), (4) metabool syndroom? kadaver niertransplantatie? geslacht? Moduleerbare risicofactoren obesitas: lineaire toename voor elke kg boven 45kg (2)+(5) gewichtstoename posttransplantatie? HCV infectie: AOR 3.97 in meta analyse 2500 patienten (6) CMV infectie? controversieel (1) Gourishankar et al. AJT 2004 (2) Kasiske B et al. AJT 2003 (3) Cosio et al. KI 2005 (4) Porrini et al. Transplantation 2008 (5) Prasad R et al. AJT 2003 (6) Fabrizi et al. AJT 2005 (7) Montori et al. Diabetes Care 2002 Immuunsuppressie: 74% risico ontwikkeling NODAT (7); steroiden: cumulatieve dosis, pulsen, duur en calcineurine inhibitoren (tacrolimus>cyclosporine); mtor inhibitoren?
16 Ghisdal JASN 2009: TCF7L2 Bamoulid JASN 2006 IL 6 polymorphism 174 (GG genotype: risico factor!) Kang ES et al. Diabetes 2008: islet specific zinc transporter protein gene SLC30A8 gene:ww genotype protectief!! Kang Transplantation 2009: TCFL2, SLC30A8, HHEX, CDKAL1, CDKN2A/B, KCNQ1. Numakura Transplantation 2005 :VitD receptor Nam, Diabetes Res Clin Pract 2000: glucokinase
17 Meta analyse Heisel O et al. AJT 2004: 56 publicaties (16 in meta analysis) per definitie meestal insuline afhankelijkheid 15.4% in 25 TAC studies vs. 9.8% in de 21 CsAstudies (niertpx vs. hart/lever) OR 2.38 ( ) in TAC groep (RR 1.53, Kasiske AJT 2003) approximatie trend lines! (drug levels???)
18 Hoge concentratie FKBP 12 in insuline producerende beta cellen pancreas Cyclophiline preferentieel gelocaliseerd in hart, lever en nier. Insuline Resistentie (HOMA IR) na switch CsA naar TAC (Gelens et al. NDT 2008) Recente data (Nam, Transplantation 2001 and Ravindran, Transplantation 2009) :insuline hyposecretievoornaamste determinant NODAT.
19 AUC insuline in niertpx na OGTT voor en na transplantatie. P <0.05 vs. NGT (normale glucose tolerantie). Vergelijking van (A) eerste fase insuline respons (FPIR) en(b) dispositie index (DI) in nondiabetische (normale nuchtere glycemie) transplant patienten met TAC>6m posttransplantatie vs. Controle personen (p<0.01).
20 N=8839 Burroughs cjasn 2007
21 USRDS 20,124 1 niertransplant NODAT eerste 3j posttransplantatie (Medicare claims) Factor HR 95% CI p CsA+MMF/Aza 1 TAC+MMF/Aza SRL+MMF/Aza SRL+CsA SRL+TAC <0.01 <0.01 <0.01 <0.01
22 Potentiële diabetogene mechanismen van mtorinhibitors: belemmering insuline receptor substraat signaalcascade ectopische triglyceride depositie met insuline resistentie belemmering insuline gemedieerde inhibitie van hepatische gluconeogenesis directe toxische effecten op pancreatische β cellen. Glucose en insuline response OGTT in 15 niertpx met lage dosis TAC en SIRO (solid) en 6m na discontinueren TAC en aanhouden full dose sirolimus (dashed) *P = 0.03.
23 Corticoïden en NODAT In pre CsA tijdperk, posttransplantatie diabetes tot46% (hoge dosissen steroïden) Niet eenduidige resultaten over withdrawal vs. aanhouden lage dosissen 1) Vermindering insuline resistentie door withdrawal. Boots et al. JASN ) Reductie prednisolone tot5 mg/d: gunstige effecten op werking insuline (Hjelmsesaeth, NDT 2001), doch withdrawal geen effect op insuline sensitiviteit? (Midvedt, JASN 2004) 33% tacrolimus level reductie: 36% verbetering in beta cell secretiecapaciteit
24 Tgv. lagere expositietonen verscheidene studies geen effect cumulatieve dosis Recente RCT: snelle withdrawal vs. 5mg prednisolone gedurende 5j (n=386): geen verschil incidentie NODAT (21.5 vs 20.9%) minder NODAT met nood aan insuline in withdrawal: 3.7 vs. 11.6% (p=0.049) CONCLUSIE: vroege withdrawal KAN gunstige metabole effecten hebben (vs. meer BANF 1a rejecties) NODAT met insulinenood HbA1c zonder pretransplant DM HbA1c in patiënten NODAT 12m 24m 36m 48m 60m
25 Risicofactoren voor transplant geassocieerde hyperglycemie
26 1) Serum Mannose Binding Lectin molecule deel van aangeboren immuniteit met hepatische synthese laag MBL serum: verhoogde gevoeligheid infecties and insuline resistentie in bevolking link tussen inflammatie en glucose homeostasis geen verschil MBL levels voor en na transplantatie. Genetische factoren? 2) (Pretransplantatie) adiponectine 244 AZ eiwit vetcellen; merker insuline resistentie MV regression: CNI, pre transplant BMI en adiponectine predictoren NODAT. adiponectine concentration 11.4 μg/ml cut off superieur aan IL 6, TNF α, CRP (geen predictoren)
27 Li S et al. JAMA 2009
28 Proteïnurie (low grade)/polsdruk Retrospectieve data (5000 pt. jaren) onafhankelijk van leeftijd, BMI en immuunsuppressie concordant met epidemiologische data bevolking endotheliale stress vaatschade causaal?
29 Perticone F et al. Diabetes 2008
30 He, K. et al. Circulation 2006;113: USA, 18 30j, zonder metabool syndroom/diabetes baseline. 15j follow up
31 Kao et al. Arch Int Med 1999 Analyse ARIC studie volwassenen middelbare leeftijd 6 j opvolging Stratifiëring voor meerdere variabelen (leeftijd, geslacht, buikomtrek, BMI, Ca, P, diuretica) Guerrero Romero F et al. Eur J Clin Invest 2008 Mexicaanse cohorte 1122 individuen 20 65j 10 jaar opvolging Stratifiëring voor HOMA IR, geslacht, leeftijd, buikomtrek, familiale voorgeschiedenis
32 Non-NODAT (n=179) NODAT (n=75) p-value Pretransplantation parameters Age (y) 50±13 57±9 <0.001 Male gender (%) BMI (kg/m 2 ) 24.3 ( ) 28.1 ( ) <0.001 Weight (kg) 71.6 ( ) 78.6 ( ) <0.001 Living donation vs. cadaveric transplantation (%) Pretransplantation glucose (mg/dl) 96.1 ( ) ( ) Albumin (g/dl) 4.4 ( ) 4.2 ( ) 0.05 Triglycerides (mg/dl) 166 ( ) 228 ( ) <0.001 Posttransplantation parameters Median Mg (mg/dl) 1.95 ( ) 1.84 ( ) <0.001 Mg supplements (%) Posttransplantation hyperglycemia (%) <0.001 Serum creatinine 6 m (mg/dl) 1.38 ( ) 1.60 ( ) CNI in drug regimen (%) Cyclosporine (%) Tacrolimus (%) Sirolimus (%) Tacrolimus median level month ( ) ( ) (ng/ml) Cyclosporine maximum level month 1 (ng/ml) ( ) ( ) Retrospectieve singlecenter studie Exclusie hepatitis C, niet Caucasisch ras, gecombineerde transplantatie, voorafbestaand diabetes inclusie 254 patiënten NODAT volgens ADAcriteria immuunsuppressie: cyclo/tacro/siro+mmf/cor ticosteroïden
33 De relatie tussen Mg, immuunsuppressie en NODAT: univariate associaties De relatie tussen mediane posttransplantatie Mg levels < or >1.9mg/dl en de incidentie van NODAT (log rank p<0.001). 1= Cyclosporine 2= Tacrolimus 3= Sirolimus
34 Hazard Ratio CI 95% p-value Age (per year) BMI (per unit) Posttransplantation hyperglycemia <0.001 (yes/no) Pretransplantation glycemia (per increase of 0,1g/l) Mg supplements (yes/no) Triglycerides (per increase of < mg/dl) Corticosteroid withdrawal (yes/no) BPAR (yes/no) Albumin (per increase of 0.1g/dl) Diuretics (yes/no) Sirolimus (yes/no) vs. no sirolimus CNI drug levels (first quartile) CNI drug levels (second quartile) CNI drug levels (third quartile) Median tacrolimus levels (per increase of 1ng/ml)* Maximum cyclosporine levels (per increase of 1ng/ml)** Median cyclosporine levels (per increase of 1ng/ml)** Creatinine at month 6 (per 0.1mg/dl) Median Mg first month posttransplantation (per increase of 0.1mg/dl) <0.001
35 Na stratifiëring voor leeftijd, BMI, CNI triglyceriden, albumine, pretransplant glucose en posttransplantatie hyperglycemie de eerste week posttransplantatie.
36 Variabele incidentie: meerdere definities+screeningsprotocols GGT en verhoogde nuchtere glycemie reeds significante cardiovasculaire impact OGTT heeft plaats in posttransplantatie surveillance. Vroege corticosteroid withdrawal potentieel nuttig. Calcineurin inhibitors: Zowel verminderde insuline secretie als toegenomen insuline resistentie. Verschillen tussen CsA en TAC verkleinend? mtor inhibitors: diabetogeen; CAVEAT conversie. Nieuwe risicofactoren: pretransplantatie adiponectine en triglyceriden; posttransplantatie hypomg en proteïnurie dewelke mogelijk allen metabool syndroom karacteristieken weerspiegelen (inflammatie/endotheeldysfunctie). Risico stratificatie en counceling fiscaal.
Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek
Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Achtergrond Het Klinefelter syndroom(ks): Genetisch kenmerk extra X-chromosoom:
Nadere informatieHeeft een transplantatie een invloed op mijn voedingspatroon?
Heeft een transplantatie een invloed op mijn voedingspatroon? Dr. Michel DE PAUW Hartcentrum UZ Gent 1 juli 2013 1 Waarom aandacht voor voeding na transplantatie? Meer kans voor infecties door een verminderde
Nadere informatieVoorstellen. Winnie van El Verpleegkundig Specialist Diabeteszorg Universitair Medisch Centrum Groningen
Voorstellen Winnie van El Verpleegkundig Specialist Diabeteszorg Universitair Medisch Centrum Groningen Niertransplantatie UMCG Niertransplantatie 8 centra NL * UMC 1 e jaar UMC vervolg 2 e lijn, periferie
Nadere informatieHet syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek, UZ Brussel
Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek, UZ Brussel Achtergrond Fenotype = grote variabiliteit Niet alle symptomen
Nadere informatiePrediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga
Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga Inhoudsweergave Wie is at risk & Diagnose Prevalentie Klinisch belang van
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Cardiovasculaire Beoordeling na Hypertensieve Afwijkingen van de Zwangerschap Hypertensieve zwangerschapscomplicaties rondom de uitgerekende datum zijn veelvoorkomende complicaties.
Nadere informatie17/12/2013. Inhoudsweergave. Hoe kunnen zorgverleners dagdagelijks meehelpen bij de preventiestrijd tegen T2DM en zwangerschapsdiabetes?
Hoe kunnen zorgverleners dagdagelijks meehelpen bij de preventiestrijd tegen T2DM en zwangerschapsdiabetes? prof dr C. De Block Endocrinologie-diabetologie UZA & UA Secretaris Vlaamse Diabetes Vereniging
Nadere informatieTransplantatie voor Diabetes: Pancreas- en Betacel Transplantatie
Transplantatie voor Diabetes: Pancreas- en Betacel Transplantatie 4 e VLAAMSE NEFROLOGIEDAG P Gillard UZ-Leuven PANCREAS BETACEL RATIONALE METHODE RESULTATEN TECHNIEK PATIENTEN OVERLEVING DIABETESCOMPLICATIES
Nadere informatieNew Onset Diabetes After Transplantation
New Onset Diabetes After Transplantation Eelco de Koning Paul van der Boog 22 januari 2009 Onderwerpen 1. Inleiding de novo diabetes na transplantatie 2. Inleiding immuunsuppressie 3. Casuistiek 4. Steroidvrij
Nadere informatieCinacalcet versus parathyroidectomie voor phpt na niertransplantatie
Cinacalcet versus parathyroidectomie voor phpt na niertransplantatie Marc Vervloet Amsterdam Papendal 15 december 2016 Head to head: PTx vs Cinacalcet Will there be a winner? Disclosure belangen spreker
Nadere informatie% Slechter! Nieuwe langwerkende insulines. Wat is een goed basaal insuline? STEMSYSTEEM. Wat is een goed basaal insuline?
Nieuwe langwerkende insulines Na het uitkomen van de laatste NHG-Standaard zijn er 3 nieuwe langwerkende insulines op de markt gekomen. Daarnaast hebben we nog de oude NPH insuline en de oude detemir en
Nadere informatiePart A: Glycated hemoglobin A1c as a screening tool for detection of type 2 diabetes?
Part A: Glycated hemoglobin A1c as a screening tool for detection of type 2 diabetes? Part B: Evaluation of point-of-care instruments for glycated hemoglobin A1c testing in an ambulant hospital setting
Nadere informatieWat is mijn cardiovasculair risicoprofiel? 27 september 2016 Herbert De Raedt Dienst cardiologie Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis Aalst
Wat is mijn cardiovasculair risicoprofiel? 27 september 2016 Herbert De Raedt Dienst cardiologie Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis Aalst Waarover Epidemiologie Pathofysiologie Risicofactoren Take home message
Nadere informatieLADA en MODY: hoe moeten we LADA en MODY opsporen. Welke kan in de eerste lijn worden behandeld en welke juist niet? Disclosure belangen
LADA en MODY: hoe moeten we LADA en MODY opsporen. Welke kan in de eerste lijn worden behandeld en welke juist niet? Disclosure belangen Geen conflicterende belangen voor deze presentatie Eelco de Koning
Nadere informatieNederlandse samenvatting. Genetische invloeden op de -cel functie
Nederlandse samenvatting Genetische invloeden op de -cel functie een Nederlandse tweeling-familie studie 163 164 Samenvatting In dit proefschrift wordt een experimentele studie beschreven bij gezonde monozygote
Nadere informatieVoeding bij diabetes. Erik Muls, MD, PhD Endocrinologie - Voeding Universiteit Leuven. Ede, 08.02.2011
Voeding bij diabetes Erik Muls, MD, PhD Endocrinologie - Voeding Universiteit Leuven Ede, 08.02.2011 DIABETES ATLAS, 3rd ed, IDF 2006 2007 2025 Total population (millions) 6600 7900 Adult population (millions)
Nadere informatieNieuwe guidelines voor preventie. Cardio 2013 Johan Vaes
Nieuwe guidelines voor preventie Cardio 2013 Johan Vaes Waarom is preventie nodig? CV ziekten blijven belangrijkste doodsoorzaak Zowel mannen als vrouwen Overlijden voor 75 j is ten gevolge van CV ziekten
Nadere informatieEvidence-based Lifestyle Advies
Evidence-based Lifestyle Advies Focus op dieet Willem Bax*, Internist-nefroloog-vasculair geneeskundige Vaatcentrum Alkmaar *,Conflict of interest m.b.t. onderwerp: geen 1 Vrouw, 48 jaar, VG: RA, zus DM-2,
Nadere informatieLevende Donor Niertransplantatie anno 2014. Nierziekte Nierfalen
Levende Donor Niertransplantatie anno 2014 NOODZAAK IN HET LICHT VAN HET ORGAANTEKORT? VOOR- EN NADELEN VANUIT DIVERSE PERSPECTIEVEN? Mark JF Helbert, MD., PhD. Nefroloog ZNA Middelheim Living donor advocate
Nadere informatieWelke nier is geschikt voor transplantatie en welke niet? Steven Van Laecke Dienst Nefrologie 10 AVONDSYMPOSIUM TRANSPLANTATIECENTRUM 13/11/2018
Welke nier is geschikt voor transplantatie en welke niet? Steven Van Laecke Dienst Nefrologie 10 AVONDSYMPOSIUM TRANSPLANTATIECENTRUM 13/11/2018 Outline Trends in orgaanafwijzing Trends in orgaankwaliteit
Nadere informatieBack to lipids lange termijn effecten van sta6nes
Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes Prof Dr Johan De Su.er Universiteit Gent AZ Maria Middelares Gent Sta:ne gebruikers in België : 2005-2015 CM rapport 2015 ZIV uitgaven voor sta:nes: 2005-2015
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/29755 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/29755 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Moes, Dirk Jan Alie Roelof Title: Optimizing immunosuppression with mtor inhibitors
Nadere informatieNederlandse samenvatting
169 Nederlandse samenvatting Het aantal ouderen boven de 70 jaar is de laatste jaren toegenomen. Dit komt door een significante reductie van sterfte op alle leeftijden waardoor een toename van de gemiddelde
Nadere informatieDiabetes type 2. Duodagen april 2011. E.H.R. Wins, Woerden
Diabetes type 2 Duodagen april 2011 E.H.R. Wins, Woerden Maatwerk bij nieuwe DM type 2 patienten De patient of de glucose van de patient? Leeftijd van nieuwe type 2 patienten Familie anamnese en ras Andere
Nadere informatieImmuun Activatie in Relatie tot Manische Symptomen in Depressieve Patiënten. Karlijn Becking MD-PhD student, UMCG
Immuun Activatie in Relatie tot Manische Symptomen in Depressieve Patiënten Karlijn Becking MD-PhD student, UMCG Introductie Disbalans Pro-inflammatoire staat Destabilisatie Gevoeligheid voor stress Monocyt
Nadere informatieDiabetes Mellitus en Beweging
Diabetes Mellitus en Beweging Doelen 0Refresher 0Patient Education 0Exercise and DM Wat betekent het? 0 Diabetes: Door(heen) gaan 0 Mellitus: Honing/Zoet Wat is het? 0 Groep van stoornissen met hyperglycemieën
Nadere informatieOSA en diabetes. Wake 2/3 of life. Inleiding. Slaap is een basale behoefte. NREM Sleep ~80% of night. Prof. Dr. Dries Testelmans
OSA en diabetes Prof. Dr. Dries Testelmans Diabetessymposium 2016 Inleiding Slaap is een basale behoefte Wake 2/3 of life NREM Sleep ~80% of night REM Sleep ~20% of night 1 Inleiding Slaap is een basale
Nadere informatieRisicovolle levende nierdonor: to do or not to do?
Risicovolle levende nierdonor: to do or not to do? Kathleen De Greef, MD, PhD Hepatobiliaire, endocriene en transplantatieheelkunde Universitair Ziekenhuis Antwerpen Risicodonor 1: to do or not to do?
Nadere informatieInternationale diagnosecriteria en behandelingstargets bij personen met diabetes type 2. Prof.em.dr. Raoul Rottiers Endocrinoloog UZ Gent
Internationale diagnosecriteria en behandelingstargets bij personen met diabetes type 2 Prof.em.dr. Raoul Rottiers Endocrinoloog UZ Gent NVKVV Studiedag diabetesverpleegkundigen & -zorgverleners Oostende,
Nadere informatieSAMENVATTING SAMENVATTING
HbA 1c ontstaat door de versuikering van hemoglobine, het belangrijkste bestanddeel van rode bloedcellen. In het bloed bindt een glucosemolecuul (niet-enzymatisch) met een aminozuur van de β-keten van
Nadere informatieRol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease
Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Er gaat niets boven Groningen! Inhoud Behandeling van NAFLD 1. Rol van
Nadere informatieObesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar
Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Kaart toenemende demografie obesitas The influence of obesity on total joint arthroplasty.
Nadere informatiezwangerschapsdiabetes
op de grens van de 2e lijn? belangenverstrengelingen aangaande deze bijeenkomst heb ik niet mj muis Langerhans-symposium 12 & 14 juni 2018 Marian Muis internist-endocrinoloog programma Definities Fysiologie
Nadere informatieEr gaat niets boven Groningen! 1. Rol van dieet en samenstelling voeding. Inhoud. Waarom afvallen
Er gaat niets boven Groningen! Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Inhoud 1. Rol van dieet en samenstelling
Nadere informatieVUmc Basispresentatie
Samenwerking waarover? Richtlijnen en zorgstandaarden Cardiovasculair risicomanagement (zorgstandaard) Samenwerking e en e lijn Prof dr Piet ter Wee Afdeling Nefrologie Hypertensie Diabetes mellitus (zorgstandaard)
Nadere informatieChapter 10. Samenvatting
Chapter 10 Samenvatting 1 Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrondinformatie van de relatie tussen intrauteriene groeivertraging, waarvan het lage geboortegewicht een uiting kan zijn, en de gevolgen in de
Nadere informatiePreventie van type 2 diabetes Een kwestie van leefstijl. Lange termijn effecten van leefstijlveranderingen op glucose tolerantie: De SLIM studie
Preventie van type 2 diabetes Een kwestie van leefstijl Lange termijn effecten van leefstijlveranderingen op glucose tolerantie: De SLIM studie Cheryl Roumen, promovendus Vakgroep Humane Biologie, Universiteit
Nadere informatie(hoofdstuk 2) vatting Samen
The Multiple Environmental and Genetic Assessment of risk factors for venous thrombosis (MEGA studie) is een groot patiënt-controle onderzoek naar risicofactoren voor veneuze trombose. In deze studie zijn
Nadere informatieDiabetes: kan een Pancreastransplantatie een oplossing bieden?
Diabetes: kan een Pancreastransplantatie een oplossing bieden? Daniel Jacobs-Tulleneers-Thevissen Oncologische, Thorax- en Transplantatieheelkunde, UZ Brussel Diabetes Research Center, Vrije Universiteit
Nadere informatieDe associatie tussen endotheeldysfunctie en ontsteking en cardiovasculaire ziekte (Hoorn studie)
Nederlandse samenvatting Historisch perspectief van de HOME studie In 199 suggereerden de eerste resultaten van de UKPDS, 1 een belangrijk onderzoek naar de invloed van glycemische instelling op het ontstaan
Nadere informatieSymposium 2015 Geïsoleerde systolische hypertensie bij jonge volwassenen: betekenis en prognose. prof dr Danny Schoors
Symposium 2015 Geïsoleerde systolische hypertensie bij jonge volwassenen: betekenis en prognose prof dr Danny Schoors Arteriële hypertensie Epidemiologische studies Duidelijke relatie tussen bloeddruk
Nadere informatieGlomerulaire hyperfiltratie. Maren Schütz - ANIOS
Glomerulaire hyperfiltratie Maren Schütz - ANIOS Glomerulaire hyperfiltratie (GH) Geen eenduidige definitie (150-160ml/min/1,73m 2 ) 3 Verandering in tubuloglomerulaire feedback en activatie van vasoactieve
Nadere informatieBasaal Plus. Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011
Basaal Plus Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011 2 Toetsvragen Bij Insuline Resistentie bestaat er een afname in vrije vetzuur
Nadere informatieVOOR ANTROPOMETRISCHE VETMASSA BIJ KINDEREN
VLAAMSE REFERENTIECURVEN VOOR ANTROPOMETRISCHE PARAMETERS VAN DE ABDOMINALE VETMASSA BIJ KINDEREN Dr. Sarah Begyn Promotor: Prof. Jean De Schepper Co-promotor: Prof. Mathieu Roelants Kadering BMI-curven
Nadere informatieFrailty en (Nier-)Transplantatie. Robert A. Pol, chirurg
Frailty en (Nier-)Transplantatie Robert A. Pol, chirurg Komt een patiënt bij de dokter 45-jarige man Type I DM (sinds zijn 20 e ) Kreatinine klaring 20ml/min Toenemend vermoeid Wie vind dit een geschikte
Nadere informatiePneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC
Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden Teske Schoffelen, arts-assistent IC 28-02-2019 Casus Vrouw, 67 jaar Presentatie Koorts, niet-productieve hoest, dyspnoe Acuut hypoxisch
Nadere informatie212
212 Type 2 diabetes is een chronische aandoening, gekarakteriseerd door verhoogde glucosewaarden (hyperglycemie), die wereldwijd steeds vaker voorkomt (stijgende prevalentie) en geassocieerd is met vele
Nadere informatie(On)zin van diabetes behandeling bij ouderen
symposium 11/10/14 (On)zin van diabetes behandeling bij ouderen Dr. K. Mortelmans Endocrinologie RZ HHart Leuven Belang Toenemende prevalentie type 2 diabetes Wijzigende levensgewoonte Vergrijzing Meer
Nadere informatieNierfunctie vervanging. Behandelingsvormen. De patiënt heeft een nieuwe nier en nu? (nieuwe medicatie, leefregels, voeding etc.
Waarom niertransplantaties? De patiënt heeft een nieuwe nier en nu? (nieuwe medicatie, leefregels, voeding etc.) Welke problemen zijn er na niertransplantaties? DM2 Hypertensie Hypercholesterolemie Azam
Nadere informatieB-vitaminen ter preventie van fracturen en de vermindering van het fysiek functioneren
SAMENVATTING Samenvatting B-vitaminen ter preventie van fracturen en de vermindering van het fysiek functioneren Door de stijgende levensverwachting zal het aantal osteoporotische fracturen toenemen. Osteoporotische
Nadere informatieDe vingerprikloze sensor: wat is waar? 1. Deze wordt nooit vergoed 2. Deze wordt alleen vergoed als patiënt vier maal daags spuit en dus frequent glucose meet 3. Deze wordt alleen vergoed bij hypoglykemie
Nadere informatieDiabetes en. Vitamine D deficiëntie. ntie. Vitamine D is een hormoon! Klinische presentatie vit. D deficiëntie. Interpretatie 25 (OH)2 spiegel?
Vitamine D is een hormoon! Diabetes en vitamine D deficiëntie Dr. Yvo Sijpkens, internist-nefroloog nefroloog Bronovo, Den Haag Derde Landelijk Symposium Diabetes en Nierziekten Klinische presentatie vit.
Nadere informatie5-4-2012. Diabetes & Nierziekten Zelfcontrole en hypoglycemie. Inhoud. Hypoglycemie. Verschillende definities: NHG<3.5, ADA<3.
Diabetes & Nierziekten Zelfcontrole en hypoglycemie Ingrid de Vries, dialyseverpleegkundige Casper Franssen, internist-nefroloog Universitair Medisch Centrum Groningen Inhoud Hypoglycemie Verschillende
Nadere informatieReuma, atherosclerose & anti-inflammatie. Prof.dr. Mike T. Nurmohamed, reumatoloog Reade & VU Medisch Centrum
Reuma, atherosclerose & anti-inflammatie Prof.dr. Mike T. Nurmohamed, reumatoloog Reade & VU Medisch Centrum Reumatoïde artritis & Atherosclerose Mortaliteit en doodsoorzaken bij RA Mortaliteit Verhoogde
Nadere informatieDiabetes en kanker: nieuwe inzichten
Diabetes en kanker: nieuwe inzichten Joost B.L.Hoekstra internist AMC 11-10-2012 Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met diverse farmaceutische
Nadere informatieRABO - Meander Medisch Centrum zorgcongres 30 mei
RABO - Meander Medisch Centrum zorgcongres 30 mei Dr. A. van de Wiel Dr. P.C. Oldenburg-Ligtenberg Internisten Meander MC diabetes mellitus amersfoort 2013 Workshop: de verschillende typen van diabetes
Nadere informatieKlinische implicaties van de EVOLVE studie
ASN Review 2012 Klinische implicaties van de EVOLVE studie Marc Vervloet, internist-nefroloog VU medisch centrum Associatie PTH met mortaliteit Kalantar-Zadeh, Kidney Int 2007 Welke evidence? Associatie
Nadere informatieLipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan
Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Vet in Historisch Perspectief simpele vetopstapelingsziekte
Nadere informatieCardiovasculaire effecten van verstoord mineraal metabolisme bij chronische nierschade
ASN Review 2013 Cardiovasculaire effecten van verstoord mineraal metabolisme bij chronische nierschade dr. M.H. de Borst, internist-nefroloog io UMC Groningen Verstoorde mineraalhuishouding -> cardiovasculaire
Nadere informatieDe patiënt met een falend transplantaat. De andere realiteit van transplantatiezorg. Bouke Hepkema en Stefan Berger
De patiënt met een falend transplantaat. De andere realiteit van transplantatiezorg Bouke Hepkema en Stefan Berger Translantaatfalen In de VS nr 5 van oorzaken voor nierfalen 4% van de dialysepopulatie
Nadere informatieDexamethasone Indicaties en potentiële neveneffecten. Vrijdagochtendkrans 10/04/2015
Dexamethasone Indicaties en potentiële neveneffecten Vrijdagochtendkrans 10/04/2015 Inhoud Indicaties: 1) Postoperative nausea & vomiting (PONV) preventie 2) Verlengen perifeer zenuwblock 3) Multimodale
Nadere informatie1/05/2011. Inleiding. LLL Symposium Stress en substraatmetabolisme
Stress en substraatmetabolisme Jan J. De Waele MD PhD SICU Universitair Ziekenhuis Gent Inleiding Voeding is belangrijk bij de gehospitaliseerde patient IZ patienten verschillen fundamenteel Insult dat
Nadere informatieSecundaire ijzerstapeling
Secundaire ijzerstapeling een belangrijke chronische transfusiecomplicatie Marlijn Hoeks Hematoloog io Radboudumc PhD student CCTR Sanquin Research Leiden 29-11-2017 1 Inhoud Achtergrond secundaire ijzerstapeling
Nadere informatieSchrik om het hart! CoRPS. Dr. Annelieke Roest. Promotoren: Peter de Jonge, PhD. Johan Denollet, PhD
Schrik om het hart! Center of Research on Psychology in Somatic diseases Promotoren: Peter de Jonge, PhD Johan Denollet, PhD Dr. Annelieke Roest Anxiety and Depression In Coronary Heart Disease: Annelieke
Nadere informatieJA! Voor optimale preventie van cardiovasculaire eindpunten dient gestreefd te worden naar HbA1c <53 mmol/mol (<7.0%)
Voor optimale preventie van cardiovasculaire eindpunten dient gestreefd te worden naar HbA1c
Nadere informatie.192. Etnische ongelijkheid in hart- en vaatziekterisico:
Samenvatting Etnische ongelijkheid in hart- en vaatziekterisico: de aanwezigheid van risicofactoren onder Amsterdammers met een Turkse en Marokkaanse etnische achtergrond. De incidentie van hart- en vaatziekten
Nadere informatieDia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. Dia 2. Dia 3. Vet in Historisch Perspectief. simpele vetopstapelingsziekte
Dia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Dia 2 Vet in Historisch Perspectief simpele vetopstapelingsziekte
Nadere informatieTRANSPLANTOUX Getransplanteerden en de magie van de Mont Ventoux
TRANSPLANTOUX Getransplanteerden en de magie van de Mont Ventoux Evi Masschelein Raphael Somers info@transplantoux.be Verloop uiteenzetting Transplantoux: de doelstellingen Ervaringen van een getransplanteerde
Nadere informatieBig trouble? Het Big 5 palet. Het Big 5 palet. Gevolgen overgewicht breder dan Big 5. Overgewicht. Relatie tussen overgewicht, diabetes, kanker
Big trouble? Het Big 5 palet Hart- en vaatziekten Astma / COPD Depressie B.H.R. Wolffenbuttel Afd. Endocrinologie & Stofw. ziekten Universitair Medisch Centrum Groningen Welke belangrijke risicofactor
Nadere informatieImmuunsuppressiva na niertransplantatie. Maarten Naesens UZ Leuven
Immuunsuppressiva na niertransplantatie Maarten Naesens UZ Leuven 2008 Immuunsuppressiva Afstoting - Voorkomen - Behandelen Nevenwerkingen - Direct - Indirect Afstoting Immuunsysteem natuurlijke afweer
Nadere informatieVoedingsmanagement in de Psychiatrie
Voedingsmanagement in de Psychiatrie Anneke van Hellemond, diëtist Anneke Wijtsma, diëtist 1 Inhoud presentatie Voedingsproblemen Overgewicht Metabool syndroom Verwijzen naar gespecialiseerd diëtist Behandelwijze
Nadere informatieWelke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?
Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/49009 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Beek, L. van Title: Systemic and white adipose tissue inflammation in obesity
Nadere informatieProtocol Obesitas St. Antonius Ziekenhuis. Gera Hoorweg-Nijman & Marja van der Vorst kinderartsen
Protocol Obesitas St. Antonius Ziekenhuis Gera Hoorweg-Nijman & Marja van der Vorst kinderartsen Kinderen en adolescenten met obesitas 1. Definities 2. Indicatie verwijzing 3. Poliklinische verwijzing
Nadere informatieDiabetes mellitus, zwangerschap en origine Maakthetwatuit? Harold W de Valk, internist-endocrinoloog Universitair Medisch Centrum Utrecht
Diabetes mellitus, zwangerschap en origine Maakthetwatuit? Harold W de Valk, internist-endocrinoloog Universitair Medisch Centrum Utrecht Onderwerpen Bij welke soorten diabetes speelt origine een rol?
Nadere informatieLiteratuur. Praktische implicaties. Het immunosuppressivaregime is een van de belangrijkste mogelijkheden om het risico op NODAT te verkleinen.
plantatie in het oorspronkelijke edmontonprotocol, zelfs additief de insulinesecretie vermindert en apoptose van bètacellen induceert. 23 Bètacelapoptose verklaart wellicht ten dele de verhoogde incidentie
Nadere informatieAdjuvante systeemtherapie Patiënte: DM type 2
Take home messages Een 59 jarige vrouw met mammacarcinoom en diabetes. An Reyners Internist-oncoloog UMCG Kankerbehandeling: houd rekening met bijwerkingen op korte en langere termijn Stem af wie waarvoor
Nadere informatieCHAPTER 10 NEDERLANDSE SAMENVATTING
CHAPTER 10 NEDERLANDSE SAMENVATTING Chapter 10 156 Dit proefschrift bestaat uit een aantal studies waarin de veranderingen in het vermogen van plasma om de uitstroom (efflux) van cholesterol uit cellen
Nadere informatiePreventie van type 2 diabetes bij volwassenen
Preventie van type 2 diabetes bij volwassenen Kernboodschappen Uitgave januari 2016 www.diabetes.be Diabetes mellitus Iemand met diabetes heeft een verhoogd bloedsuikergehalte omdat men niet voldoende
Nadere informatieTitel: Sport en Bewegen na transplantatie. Naam spreker: Dr. Dorien M. Zelle
Titel: Sport en Bewegen na transplantatie Naam spreker: Dr. Dorien M. Zelle Wie is Dorien Zelle - Onderzoeker in het UMCG - Gepromoveerd in bewegen en nierziekte - Maar ook sport liefhebber! Motieven om
Nadere informatieSamenvat ting en Conclusies
Samenvat ting en Conclusies Samenvatting en Conclusies 125 SAMENVAT TING EN CONCLUSIES In dit proefschrift werd de invloed van viscerale obesitas en daarmee samenhangende metabole ontregelingen, en het
Nadere informatieConsequenties voor de voeding
Alleen Diabetes? Chronische Nierschade Diabetes Mellitustype 2 wat betekent dat voor de voeding? DieGo, diëtisten Gooi en Omstreken Mariëtte Hoogers, diëtist te Hilversum Bron: DieGo Caresharing Nevendiagnoses
Nadere informatieSekse en gender in hart- en vaatziekten: Implementatie in de praktijk
Sekse en gender in hart- en vaatziekten: Implementatie in de praktijk Dr Jeanine Roeters van Lennep Internist, Vascular Medicine Erasmus MC Rotterdam, The Netherlands email:j.roetersvanlennep@erasmusmc.nl
Nadere informatieWat iedere zorgverlener moet weten. Recent nieuws uit de diabeteswereld. Prof. Em. Dr. Raoul Rottiers. Endocrinoloog UZGent
Wat iedere zorgverlener moet weten Recent nieuws uit de diabeteswereld Prof. Em. Dr. Raoul Rottiers Endocrinoloog UZGent 13 Diabetessymposium Gent, 9.11.2010 AHS / NVKVV Diagnosecriteria 1 Criteria voor
Nadere informatieDIABETISCHE NEFROPATHIE
DIABETISCHE NEFROPATHIE Onderdeel van de micro-angiopathie bij diabetes mellitus. Insuline-afhankelijke DM 30% vd ptn krijgt nefropathie Niet-insuline-dependente DM 5% vd ptn Pathogenese: Meerdere factoren
Nadere informatieDe donkere kant van transplantatie. Programma. Stelling. Dialyse is een prima alternatief voor transplantatie. Situatie in Nederland
De donkere kant van transplantatie Interactieve presentatie Raymond Smulders Charlotte de Bruin Gerben van den Bosch NND 27 maart 2018 (potentiële) belangenverstrengeling Raymond Smulders Charlotte de
Nadere informatieNederlandse samenvatting. (summary in Dutch)
(summary in Dutch) Type 2 diabetes is een chronische ziekte, waarvan het voorkomen wereldwijd fors toeneemt. De ziekte wordt gekarakteriseerd door chronisch verhoogde glucose spiegels, wat op den duur
Nadere informatieSamenvatting Dankwoord Curriculum Vitae List of publications
Chapter 9 Dankwoord Curriculum Vitae List of publications Obesitas (vetzucht) bij kinderen is gedurende de afgelopen decennia een groeiend en wereldwijd probleem geworden. De snel toenemende prevalentie
Nadere informatieDepressie bij ouderen Trends over de tijd
DEPARTMENT OF PSYCHIATRY Disclosure belangen spreker Depressie bij ouderen Trends over de tijd Hans Jeuring Psychiater en onderzoeker, UMCG Afdeling Ouderenpsychiatrie (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 121 Nederlandse samenvatting Patiënten met type 2 diabetes mellitus (T2DM) hebben een verhoogd risico op de ontwikkeling van microvasculaire en macrovasculaire complicaties. Echter,
Nadere informatieDiabeteszorg bij patiënten bij begin van dialyse behandeling
Diabeteszorg bij patiënten bij begin van dialyse behandeling Pretest: 5 minuten Paul Leurs, Internist -nefroloog Rianne Wondergem, Diabetesverpleegkundige Admiraal De Ruyter Ziekenhuis Goes Prevalentie
Nadere informatieOnsterfelijk een sprookje Gezond oud : Haalbaar! P. Eline Slagboom Leiden University Medical Centre
Onsterfelijk een sprookje Gezond oud : Haalbaar! P. Eline Slagboom Leiden University Medical Centre Veroudering, geen sprookje Kalender leeftijd Biologische leeftijd Uiterlijke verschijnselen Innerlijke
Nadere informatieSamenvatting proefschrift Jeroen H. Gerrits. Promotiedatum: 8 januari 2010 Erasmus Universiteit, Rotterdam. Promotor: Prof.Dr. W.
De publicatie van dit proefschrift werd in 2009 gesponsord met een bijdrage van de Samenvatting proefschrift Jeroen H. Gerrits Donor-reactive T-cell responses after HLA-identical living-related kidney
Nadere informatieStaken antihypertensiva bij ouderen. Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie
Staken antihypertensiva bij ouderen Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie 2 Vragen Zou u antihypertensiva staken bij een geriatrische patiënt met hypertensie en een
Nadere informatieContent. AF & Nierfalen: Epidemiologie. AF & Nierfalen: Epidemiologie. Disclosures: Epidemiologie: AF en Nierfalen. AF en Nierfalen: kip of ei?
Disclosures: Zeg eens A. Over Atrium fibrilleren en Antistolling in ESRD Geen Marjolijn van Buren Internist-Nefroloog Content Epidemiologie: en Nierfalen & Nierfalen: Epidemiologie whites ARIC study Atheroslerosis
Nadere informatieHyperglycemie Keto-acidose
Hyperglycemie Keto-acidose Klinische les Marco van Meer SJG 20 06 2007 (acute) ontregeling van diabetes Doel Op het einde van mijn presentatie is jullie kennis over glucose huishouding en ketoacidose weer
Nadere informatiePreëmptieve transplantatie: waarom?
Preëmptieve transplantatie met een overleden of levende donor: waarom, wanneer? Daniel Abramowicz ERBP advisory board member Universitair Ziekenhuis Antwerpen Pre-emptio: «op voorhand kopen» Preemptive:
Nadere informatieHet Congres Morbide Obesitas wordt mede mogelijk gemaakt door:
Het Congres Morbide Obesitas wordt mede mogelijk gemaakt door: Bariatrie: (n)iets voor de 1 e lijn? Bariatrie, diabetes en de NHG standaard dr. Dingeman Swank, bariatrisch chirurg NOK drs. Françoise Langens,
Nadere informatieEvidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog
Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Ton Kuijpers, Epidemioloog Guru based medicine Inhoud Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoeksdesign (RCT) Mate van bewijs Conclusies
Nadere informatie