PROFIEL s-gravenzande/heenweg

Transcriptie

1 PROFIEL s-gravenzande/heenweg Datum: Versie: 1.2 Beheerder: Karin Scholtes/Monique Koppert t Documentnaam: S:\Sociaal makelaars\toolbox Ons Westland\Gebiedsprofielen\definitieve gebiedsprofielen 2018

2 INHOUDSOPGAVE 1 KERNGERICHTE AANPAK IN s-gravenzande/heenweg Aanleiding kerngerichte aanpak Kernteam s-gravenzande/heenweg Aanpak s-gravenzande/heenweg Samenvatting uitkomsten gebiedsprofiel 5 2 ALGEMENE INFORMATIE s-gravenzande/heenweg in het kort Wijken en buurten Aantal inwoners Leeftijdsopbouw Etniciteit Vestiging statushouders s-gravenzande/heenweg Gezinssamenstelling Burgerlijke stand Opleidingsniveau Jeugdindicatoren Samenvatting 14 3 WONEN Bestaande woning voorraad Demografische ontwikkelingen woningmarkt Woningbouwprogrammering Verhuisbewegingen Samenvatting 21 4 WERK EN INKOMEN Inkomen Arbeid Arbeidsmigranten uit Midden- en Oost Europa Samenvatting 25 5 VRIJE TIJD Vrijetijdsbesteding Culturele centra en maatschappelijke accommodaties Sportcomplexen en sportverenigingen en aantal leden Religie Samenvatting 29 6 GEZONDHEID EN ZORG Eenzaamheid Lichamelijke gezondheid Overgewicht Alcoholgebruik Drugsgebruik Beperkingen Kwetsbare senioren Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) Jongeren enquête 38 Pagina - 2

3 6.10 Samenvatting 39 7 LEEFBAARHEID EN VEILIGHEID Betrokkenheid /participatie van bewoners Leefbaarometer Politiegegevens Buurtpreventie Hotspots Samenvatting 48 8 VOORZIENINGEN WONEN, ZORG, WELZIJN EN ONDERWIJS Voorzieningen en bereikbaarheid Voorzieningen zorg, welzijn en onderwijs Buurt Informatiepunt s-gravenzande/heenweg Welzijnsadviseurs Vitis Welzijn Netwerken in de buurt Voedselbank Aantal burgers met indicatie voor hulp bij het huishouden Aantal burgers die gebruikmaken van Hulpmiddelen en Voorzieningen Aantal burgers die gebruikmaken van arrangementen Samenvatting 52 9 VRIJWILLIGE INZET & MANTELZORG Vrijwilligers Steunpunt Mantelzorg Samenvatting 55 Bijlage 1 Begrippenlijst Definities 56 Pagina - 3

4 1 KERNGERICHTE AANPAK IN s-gravenzande/heenweg 1.1 Aanleiding kerngerichte aanpak De gemeente Westland, geworteld in de dynamische glastuinbouw, werkt voortdurend aan versterking en verbreding van de economische activiteiten, aan de kwaliteit van wonen en leven en de vitaliteit van de gemeenschap in Westland. De gemeente wil de leefbaarheid en vitaliteit van de 11 kernen in stand houden. Westland kan getypeerd worden als een vereniging van dorpen, met elk een eigen identiteit. Deze identiteit dient als uitgangspunt voor verdere ontwikkeling. Het is daarvoor noodzakelijk om van elke kern te weten wat de huidige identiteit is, waar dat uit bestaat en hoe we dat kunnen versterken. Bron: Nota uitgangspunten ruimtelijke ontwikkelingskaders van de kernen, gemeente Westland 2017 Een stevig sociaal netwerk voorkomt eenzaamheid, stimuleert om mee te doen in de samenleving en is van grote steun wanneer iemand in een kwetsbare positie komt. Burgers met een stevig sociaal netwerk kunnen daardoor langer zelfredzaam blijven. Belangrijke partners in deze sociale structuur zijn het onderwijs, sport, zorg, welzijn, cultuur, geloofsgemeenschappen en het bedrijfsleven. Gezamenlijk zijn zij de motor van onze samenleving en spelen hierin een belangrijke rol. Zij vormen een platform voor ontmoeting, ontplooiing en ontspanning. Enerzijds bieden zij de mogelijkheid om actief mee te doen aan de samenleving. Anderzijds hebben zij een signaalfunctie en kunnen zij mensen helpen of doorgeleiden naar andere verenigingen of instanties. Belangrijk is dat de basisfuncties onderling met elkaar verbonden worden, zodat zij elkaar versterken. Vitis Welzijn heeft een centrale rol in het leggen van deze verbindingen. Zij zijn de oren en ogen in de kernen, zij brengen vraag en aanbod in beeld en brengen dit bij elkaar. Vitis signaleert vroegtijdig, zet in op een cultuuromslag in de samenleving, stimuleert de informele hulp aan elkaar en versterkt de sociale netwerken in de kernen. Om de kerngerichte aanpak vorm te geven, zijn de gebiedsprofielen van de Westlandse kernen in 2017 geactualiseerd. Deze profielen vormen de basis voor de plannen en activiteiten voor de kernen en buurten in Westland. 1.2 Kernteam s-gravenzande/heenweg Binnen Vitis Welzijn zijn functionele kernteams geformeerd. Deze kernteams vormen een overleg- en ontwikkelingsplatform. Kernteam s-gravenzande/heenweg bestaat uit een sociaal makelaar/coördinator Brede Buurtschool Heenweg, een sociaal makelaar s-gravenzande, een coördinator wijkcentrum Larix en V.d. Kasteelestraat, een welzijnsadviseur, een ambulant jongerenwerker, een consulent Vrijwillige Inzet en de manager Staf. Gezamenlijke doelstelling kernteams; Kennis delen over de wijken en buurten in het gebied. Opzetten, uitbouwen en versterken van sociale structuren in de wijken en buurten. Stimuleren van burgerparticipatie en het bevorderen van de sociale cohesie in de buurt. Opstellen van een Plan van Aanpak voor de kern. Pagina - 4

5 1.3 Aanpak s-gravenzande/heenweg In s-gravenzande is gestart met het maken van een evaluatie van het gebiedsprofiel Doel is om het profiel te actualiseren met recente cijfers en brongegevens. Daarnaast is door Vitis Welzijn in afstemming met gemeente Westland gekeken naar welke onderdelen het gebiedsprofiel inhoudelijk aangepast of aangevuld kan worden. Het profiel is een schets van s-gravenzande gebaseerd op kwalitatieve en kwantitatieve informatie afkomstig van verschillende bronnen. Vanuit het profiel kan gekozen worden voor activiteiten, zoals een plan van aanpak voor de wijk, buurt of straat. 1.4 Samenvatting uitkomsten gebiedsprofiel Op 1 januari 2017 telde s-gravenzande/heenweg inwoners. De leeftijdsgroep (27,3%) is het meest vertegenwoordigd in s-gravenzande. Gevolgd door de groepen (24,9%), 65 en ouder (17,7%). Op 1 januari 2017 telde Westland inwoners. Een percentage van 4,3% van de s-gravenzandse bevolking is van niet-westerse afkomst. 1,4% van de kinderen tot 17 jaar in s-gravenzande/heenweg leeft in armoede. Dat is lager ten opzichte van 3,83% dan gemiddeld in Westland. In s-gravenzande/heenweg behoort 69,6% van de woningen tot de koopsector en 30,4% tot de sociale huursector. Naar verhouding zijn er in s-gravenzande meer koopwoningen dan in Nederland 56,5%. In Heenweg is het aantal sociale huurwoningen groter dan het aantal koopwoningen. De precieze cijfers zijn niet opvraagbaar i.v.m. dezelfde postcodes als s-gravenzande. De gemiddelde woningwaarde in s-gravenzande is In s-gravenzande zijn circa 750 woningen te veel gepland tot 2020 en 300 tot 2030, dit is een overschot van 26%. Van alle 2000 verhuisbewegingen in 2015 verhuisde 58% binnen de eigen woonkern 's-gravenzande. 20% verhuisde naar Naaldwijk. 32% van s-gravenzande/heenweg heeft een huishouden met een laag inkomen, 25% daarin tegen een hoog inkomen. Het aandeel werkzame personen in s-gravenzande is 38%. Werkloosheidsgegevens specifiek voor s-gravenzande zijn niet bekend. Onder de inwoners van Westland zijn op 1 januari inwoners met een migratieafkomst, ten opzichte van de totale bevolking is dit 14,2%. Het gemiddelde opleidingsniveau in Westland ligt lager dan het landelijke gemiddelde. Uit de gegevens valt af te lezen dat er gemiddeld minder mensen een VWO, HBO of een WO opleiding volgen. Pagina - 5

6 s-gravenzande/heenweg heeft 260 personen met bijstandsuitkeringen. Er zijn 240 personen welke bijstand gerelateerde uitkeringen tot de AOW-leeftijd ontvangen. Samen met Naaldwijk heeft s-gravenzande/heenweg het hoogst aantal personen met een uitkering van Westland. In 2016 zijn er in s-gravenzande/heenweg 6 statushouder gezinnen gevestigd. Het ledenaantal van sportverenigingen loopt terug vanaf de leeftijdsgroep 15+. s-gravenzande/heenweg kent een sportaanbod voor mensen met een beperking, maar dit is zeer gering: G-Voetbal en Korfbal. Per december 2015 heeft een percentage van 27.9% van het aantal inwoners in s-gravenzande/heenweg een lidmaatschap bij één of meerdere sportbonden. In postcodegebied 2692 is het percentage 30.2%. Bij de groep 65-plussers in Westland is sinds 2004 de eenzaamheid toegenomen van 36% naar 42%. Eenzaamheid bij ouderen scoort hoog, maar relatief ook bij de doelgroep jaar. 34% van de 12-jarige tot en met 18-jarige jongeren in Westland ervaart eenzaamheid. Het alcoholgebruik in Westland is onder zowel volwassenen als de jeugd hoger dan gemiddeld in de regio Zuid Holland West. In 2016 zijn er in Westland 146 cliënten in verslavingszorg, in 2015 waren dit er 118. In 2016 wordt in Westland 3530 keer gebruikt gemaakt van WMO, waarvan 670 (18,9%) in s-gravenzande/heenweg. 34% van de 12- tot en met 18-jarige jongeren in Westland ervaart in 2015 eenzaamheid. De voedselbank heeft in gebruikers uit Westland, waarvan 13 afkomstig uit s-gravenzande/heenweg. Pagina - 6

7 2 ALGEMENE INFORMATIE 2.1 s-gravenzande/heenweg in het kort s-gravenzande/heenweg heeft inwoners en is ruim opgezet en overzichtelijk. Heeft als enige plaats in Westland een historie als stad, tot 1 januari 2004 was 's-gravenzande een zelfstandige gemeente met daarin ook het dorp Heenweg, daarna is het met buurgemeenten opgegaan in de nieuwe gemeente Westland. Er staat nog één korenmolen, de Molen van Maat, die sinds 2002 weer in bedrijf is. s-gravenzande ligt tussen de kust en het Staelduinse bos. Samen met sportpark Juliana zorgt dit ervoor dat er voldoende recreatie is. Voor autobezitters is s-gravenzande goed bereikbaar via de N211, N220 en de N467. Het openbaarvervoer blijft voor de komende jaren een aandachtspunt. De route van buslijn 35 over de Koningin Julianaweg wordt beëindigd. Dit is door de werkgroep Ons s-gravenzande onder de aandacht gebracht bij de politiek. s-gravenzande is behoorlijk in ontwikkeling met nieuwbouw. De wijk Tuinveld is recent opgeleverd en in nieuwbouwwijken Oost Zijde en Dijckerwaal wordt nog volop gebouwd. In het 2 e kwartaal levert Arcade Wonen het appartementen complex Villa Alba op. Dit zijn 26 sociale huurwoningen in het centrum van s-gravenzande. Huisvesting voor starters en senioren blijft een aandachtspunt. Heenweg is een buitenwijk van s-gravenzande met 690 inwoners en 224 woningen. Het hart van de kern is Brede Buurtschool de Kameleon. Heenweg heeft 2 kerken en een snackbar. In juni 2017 is het nieuwe winkelgebied Hart van 's-gravenzande officieel geopend. Met het brede winkelaanbod en terrassen op het Marktplein heeft de Westlandse kern een modern en levendig stadshart gekregen. Het Marktplein wordt in 2017/2018 opnieuw ingericht. Om te komen tot een goed plan waar omwonenden en ondernemers blij mee zijn, zijn zij gevraagd mee te denken. 1 Ook de sociaal makelaar is bij de plannen betrokken. Net zoals in andere kernen van Westland blijft de leegstand van winkelpanden een aandachtspunt. Er zijn twee Woonzorgcentra van Pieter van Foreest, De Sonnevanck en De Kreek. In 's-gravenzande bevinden zich twee mediaorganisaties, het radio- en tv-station van de WOS en de studio van VJG TV-Producties en van RITV. 1 Bron: Pagina - 7

8 2.2 Wijken en buurten Het postcodegebied van s-gravenzande is 2691, 2692, 2693, 2694, 2671 MZ en 2671 NA. s-gravenzande deelt de postcode 2691 met de kern Heenweg. Indeling kern s-gravenzande 2 Centraal Bureau voor de Statistiek verdeelt s-gravenzande in 13 buurten; Wijk Aantal inwoners Woningwaarde 1 Het Nieuwe Water ,000 2 S-Gravenzande Buitengebied 3, ,000 3 Bedrijventerrein Teylingen ,000 4 Vreeburgh 2, ,000 5 Dorp Oost 1, ,000 6 Nieuwe Vaart 1, ,000 7 Zandevelt 3, ,000 8 Edelstenenwijk 1, ,000 9 Centrumgebied S-Gravenzande 1, , Oudeland 2, , Vd Kasteelewijk 1, , Heenweg , Kust S-Gravenzande Aantal inwoners De gemeente Westland telt in inwoners, waarvan inwoners in s-gravenzande/heenweg. 2 Bron: CBS Statline Pagina - 8

9 2.4 Leeftijdsopbouw Tabel 1: Bevolking in vergelijking met Westland en Nederland s-gravenzande % Westland % Nederland % 0 tot ,8% ,8% ,46% 15 tot ,3% ,55% ,44% 25 tot ,9% ,76% ,94% 45 tot ,3% ,34% ,54% 65 en ouder ,7% ,55% ,62% Wat de leeftijdsopbouw betreft, is de groep 45 t/m 65 in s-gravenzande met 27,3 % het grootst. Tabel 2: Bevolking s-gravenzande/heenweg naar 10-jaars leeftijdsklassen 2017 Leeftijd 4 Mannen aantal Vrouwen Aantal Mannen in % Vrouwen in % 0 t/m ,9 5, ,1 6, ,1 6, ,2 6, ,9 6, ,8 6, ,7 6, ,0 4, ,4 2,2 90+ jaar ,1 0,4 Totaal ,4 50,6 Bron: Westland in cijfers 2017 Uit bovenstaande tabel blijkt dat de leeftijdsgroep het meest is vertegenwoordigd in s-gravenzande/heenweg. Gevolgd door de groep en daarna volgt en Tabel 3: Demografische druk s-gravenzande/heenweg 2016 in percentages, in vergelijking met Westland en Nederland 1 januari 2017 s-gravenzande Westland Nederland Groene druk (-19 t.o.v jaar) 40,9% 39,4% 37,8% Grijze druk (65+ t.o.v jaar) 30,5% 31,8% 31,3% Demografische druk 71,4% 71,2% 69,0% 2.5 Etniciteit Een Nederlander met een niet-westerse migratieachtergrond is iemand van wie ten minste één ouder is geboren in Afrika, Latijns-Amerika of Azië (exclusief Indonesië en Japan) of Turkije. 3 Bron: CBS/BRP bewerking ABF Research 4 Bron: CBS/BRP bewerking ABF Research Pagina - 9

10 Etniciteit in % Van allochtone afkomst % Allochtonen westers % Allochtonen niet-westers s-gravenzande Centrumgebied s Gravenzande 16,1 11,1 5 Zandevelt 8,8 4,8 2,8 V/d Kasteelewijk 10,3 6,2 4,1 Oudeland 12 5,8 6,2 Edelstenenwijk 10,6 5,5 4,1 Vreeburgh 7,1 3,5 3,9 Dorp Oost 15,9 6,2 9,7 Het Nieuwe Water 16,0 1 Nieuwe Vaart 14,3 6,5 7,8 Bedrijventerrein Teylingen 14,2 12,2 2 s-gravenzande Buitengebied 17,1 16,2 0,9 2.6 Vestiging statushouders s-gravenzande/heenweg Wijk Volwassen Na-reiziger Kinderen s-gravenzande Heenweg Bron: Vluchtelingenwerk Westland 2.7 Gezinssamenstelling 2016 s- Gravenzande % Westland % Nederland % Alleenstaande huishoudens ,1% ,9% % Huishoudens samenwonend zonder kinderen ,7% ,8% ,0% Samenwonend met kinderen + eenoudergezinnen ,2% ,3% % Bron CBS statistiek huishoudens Het aantal alleenstaande huishoudens van s-gravenzande/heenweg en Westland in 2016 wijken nauwelijks af van elkaar maar t.o.v. Nederland valt op dat er minder alleenstaande huishoudens zijn dan gemiddeld in Nederland. Daarentegen zijn er in s-gravenzande /Heenweg minder huishoudens samenwonend zonder kinderen dan gemiddeld in Westland en Nederland. Ook zijn er in s-gravenzande/heenweg meer huishoudens samenwonend met kinderen + éénouder gezinnen dan gemiddeld in Nederland maar minder dan gemiddeld in Westland. 5 Bron: CBS Statline Achtergrondkaart: Bron J.W. van Aalst, Pagina - 10

11 Huishoudens 2016 Westland s Gravenzande heeft het hoogste aantal huishoudens van Westland, gevolgd door Naaldwijk met een aantal van huishoudens, waarvan 32,8% een meerpersoonshuishouden zonder kinderen en 36,2% een meerpersoonshuishouden met kinderen is. 2.8 Burgerlijke stand 2016 s-gravenzande Westland Nederland aantal % aantal % aantal % Ongehuwd ,1% ,0% ,8% gehuwd ,7% ,6% ,6% gescheiden ,5% ,7% ,5% verweduwd 990 4,7% ,7% ,1% Bron: CBS statline Opleidingsniveau Pagina - 11

12 Bron: CBS Statline De cijfers over de school-/studiejaren tot en met 2014/'15 zijn definitief en die over school- /studiejaar 2015/'16 zijn voorlopig. Het gemiddelde opleidingsniveau in Westland ligt lager dan het landelijke gemiddelde. Uit de gegevens valt af te lezen dat er gemiddeld minder mensen een VWO, HBO of een WO opleiding volgen. 6 Er zijn geen gegevens opleidingsniveau per kern s-gravenzande/heenweg beschikbaar. Meeste opleidingen binnen Westland worden gevolgd in de kern Naaldwijk. Beroepsbevolking Westland naar opleidingsniveau 6 Bron: CBS Statline Pagina - 12

13 Aantal achterstandsleerlingen in het basisonderwijs (4 jaar en ouder) in Zuid-Holland in schooljaren % van totaal aantal aantal achterstandsleerlingen basisschoolleerlingen * * Westland ,1 9,5 8,4 7,7 Haaglanden ,0 12,8 11,6 10,4 Zuid- Holland ,0 12,8 11,7 10,7 Bron: Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) *2013 staat voor schooljaar 2013/2014 etc. De cijfers over 2016 zijn voorlopig. De cijfers betreffen het aantal leerlingen naar schoolvestiging per gemeente Bron Tympaan Instituut te Den Haag In Naaldwijk zijn een aantal (V)SO scholen gevestigd. De leerlingen van deze scholen komen uit het hele Westland. Hier volgt het totaal aantal leerlingen van deze scholen SBAO SO VSO Leerlingen uit hele Westland SBO de Diamant 287 leerlingen Grafiek: Percentage voortijdig schoolverlaters uit het voortgezet onderwijs en het MBO op het totaal aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs en het MBO in Bron: Ministerie van OCW, bewerking Tympaan Instituut 2015 Uit bovenstaande grafiek valt af te lezen dat er in Westland iets minder uitval is op het voorgezet/mbo onderwijs in vergelijking met regio Haaglanden en Zuid-Holland. Minder uitval betekent automatisch dat er meer mensen hun opleiding afronden. Pagina - 13

14 2.10 Jeugdindicatoren 8 Leeftijd s-gravenzande Westland Nederland t/m (23,9%) 23,0% 22,3% t/m (24,6%) 25,4% 23,3% Hierboven is te zien hoeveel jongeren van 0-19 jaar in respectievelijk s-gravenzande /Heenweg, Westland en Nederland wonen en welk percentage dat van de totale bevolking is. Dit is belangrijk om de volgende tabel over jeugdindicatoren in het juiste perspectief te plaatsen. Jeugdindicatoren geven aan hoeveel jongeren er lijden aan een bepaald jeugdprobleem. Indicator s-gravenzande Westland Nederland Zuigelingsterfte (0 jaar, per 1.000) Niet per kern 3,90% 3,30% Jeugdcriminaliteit (12-21 jaar) 2,4 0,93% 1,45% Werkloze jongeren (16-22 jaar) 0,55 1,16% 1,52% Kinderen in jeugdhulp (0-17 jaar) 8,40% 9,32% Kinderen in armoede (0-17 jaar) 1,4 3,83% 6,58% Gemelde mishandelde kinderen (0-17 jaar) 0,49 0,66% ,70% Voortijdig schoolverlaters (12-21 jaar) 1,55 1,10% 1,82% Kinderen met handicap (0-17 jaar) 1,19 2,08% 2,72% Sportlidmaatschap (12-21 jaar) Niet per kern 47,49% 41,71% Kinderen met speciaal onderwijs (0-17 jaar) Niet per kern 1,63% 2,59% Kinderen in eenoudergezin Niet per kern 11,17% Bron: Westland in cijfers 2015 Het percentage laat zien dat de jeugdcriminaliteit van kinderen tussen de jaar in s-gravenzande hoger is dan het gemiddelde in Nederland en Westland Samenvatting Op 1 januari 2017 telde s-gravenzande/heenweg inwoners. De leeftijdsgroep (27%)is het meest vertegenwoordigd in s-gravenzande/heenweg. Dit is bijna gelijk aan het gemiddelde voor Westland. Gevolgd door de leeftijdsgroep (24,9%). Het aantal bewoners tussen de 65 en ouder is vertegenwoordigd door 17,7%, dit is 2% hoger dan het gemiddelde in Westland. De verwachting is dat het percentage 75-plussers in 2040 in Westland lager zal liggen dan in Nederland. Een percentage van 4,3% van de s-gravenzandse bevolking is van niet-westerse afkomst. Onder de inwoners van Westland zijn op 1 januari met een migratieafkomst, ten opzichte van de totale bevolking is dit 14,2%. 8 Bron: Ministerie van OCW, bewerking Tympaan Instituut 8 Bron: 9 Bron: Westland in cijfers 2015 Pagina - 14

15 In 2016 zijn er in s-gravenzande 6 statushouders gezinnen gevestigd. 26,1% van de huishoudens in s-gravenzande zijn alleenstaand. 30,7% is samenwonend zonder kinderen en 43,2% is samenwonend met kinderen + eenoudergezinnen. Het gemiddelde opleidingsniveau in Westland ligt lager dan het landelijke gemiddelde. Cijfers over 2015 geven aan dat 1,4% van de kinderen tot 17 jaar in s-gravenzande in armoede leeft. Dat is 2,4% lager dan gemiddeld in Westland. 1,19% van de kinderen is gehandicapt. Opvallend is verder dat 2,4% in de leeftijd van jaar in s-gravenzande te maken heeft met jeugdcriminaliteit. Dit is beduidend hoger dan Westlandse cijfer (0,93%). Ook het cijfer voortijdig schoolverlaters is met 1,55% is t.o.v. Westland met 1,10% hoger. Pagina - 15

16 3 WONEN Arcade Wonen is met 1981 huurwoningen (in 2017) de enige woningcorporatie in s-gravenzande/heenweg. 3.1 Bestaande woning voorraad De bestaande woningvoorraad is verdeeld in huur- en koopwoningen. In s-gravenzande behoort 69,6% van de woningen tot de koopsector, 30,4% tot de sociale huursector. Naar verhouding zijn er in s-gravenzande (69,6%) meer koopwoningen dan in Nederland (56,5%). Gemiddelde woonlasten per meerpersoonshuishouden in 2017 bedraagt in Westland 754 tegen 723 in Nederland. Tabel Totaal aantal woningen naar eigendom in s- % Westland % Nederland % Gravenzande Koop , , ,5 Huur soc.huur , , ,3 Huur vrije sector , ,2 Totaal WOZ- waarde woningen Westland Nederland Gemiddelde WOZ waarde (x 1.000,00) Bron: Westland in cijfers 2016 De gemiddelde WOZ-waarde bedraagt in Nederland in 2016: In Zuid -Holland is dit De gemiddelde WOZ-waarde van woningen in Westland bedraagt Bron: Pagina - 16

17 Transacties en koopsommen Nederland - Westland Westland Nederland Westland Nederland Westland Nederland Totaal gemiddelde koopsom Groei gemiddelde koopsom (t.o.v. voorgaand jaar) 4,2% 4,2% -4,3% 3,6% 10,5% 5,9% Bron: Kadaster bewerking ABF Research, via Westland in Cijfers 2016 De gemiddelde koopsom van een woning lag in 2016 in Westland op en in Nederland op Er is een groei van gemiddelde koopsom zichtbaar. 10 Wijk Gemiddelde woningwaarde Het Nieuwe Water 359,000 S-Gravenzande Buitengebied Bedrijventerrein Teylingen 315, ,000 Vreeburgh 281,000 Dorp Oost 252,000 Nieuwe Vaart 248,000 Zandevelt 227,000 Edelstenenwijk 216,000 Centrumgebied S- Gravenzande 203,000 Oudeland 201,000 Vd Kasteelewijk 197,000 Heenweg 193,000 Kust S-Gravenzande 0 De gemiddelde woningwaarde in s-gravenzande/heenweg is ,- In s-gravenzande is de volgende behoefte voor woningbouw per type en koopsom bekend. 10 Bron: Bron Westland in cijfers Pagina - 17

18 Bron: STEC groep rapport aan Gemeente Westland juni 2014 Woningstichting Arcade Arcade Wonen beheert bijna woningen verdeeld over De Lier, Monster, Naaldwijk, Poeldijk, s-gravenzande, Heenweg en Ter Heijde. Het aantal huurwoningen van Arcade Wonen in s-gravenzande bedraagt Het merendeel (1268) bestaat uit eengezinswoningen. Tabel: Overzicht woningen huurwoningen Arcade Wonen in s-gravenzande Woningtype 11 Aantal 2015 Aantal 2017 Benedenwoning 292 Bovenwoning 10 Eengezinswoning Eengezins overig - 48 Flat met lift Galerijflat met lift Flat zonder lift Galerijflat zonder lift Maisonnette 178 Overig wooncomplex Portieketagewoning 1 Mindervalidewoning 24 Woonzorgcomplex Totaal Bron: Arcade via Asset-manager dd. April Bron: 21 Bron: Sociale ontwikkelingskaders voor de Westlandse kernen 2017 Pagina - 18

19 3.2 Demografische ontwikkelingen woningmarkt Woningtype 12 Huishoudens Huishoudens Groei 2014 Plannen Overschot s-gravenzande In s-gravenzande zijn circa 750 woningen te veel gepland tot 2020 en 200 tot 2030, dit is een overschot van 27%. 3.3 Woningbouwprogrammering Tot 2030 bouwt gemeente Westland 8000 nieuwe woningen. In s-gravenzande/heenweg zijn de volgende plannen gerealiseerd en in aanbouw. 1. Waelpark Gelegen tussen Naaldwijk en s-gravenzande. Bestaat uit drie fases Dijckerwaal, Poelkade en Rijnvaart. In totaal 462 woningen. 2. Waelplas Omsloten door de Poelmolenweg en Rijnvaartweg. Op deze locatie worden kavels verkocht. 3. Tuinveld De derde en laatste fase bestaat uit 28 woningen. Fase 1 en 2 zijn al opgeleverd. 4. Hart van s-gravenzande De nieuwbouwplannen van het winkelcentrum zijn 89 appartementen in opgenomen. 5. Villa Alba Aan de V.d. Horstweg worden 26 sociale huurwoningen gebouwd door Arcade. In het 2 e kwartaal van 2018 worden deze toegewezen aan woningzoekenden. 6. Multi Mate Op de locatie waar voorheen de bouwmarkt Multi Mate was gevestigd zijn ontwikkelingsplannen om 70 appartementen te bouwen. 12 Bron: Gemeente Westland 2017, STEC groep rapport 2014 Pagina - 19

20 3.4 Verhuisbewegingen In 2015 verhuisden 58% van de verhuizende inwoners binnen de eigen woonkern s-gravenzande. 20% van de s-gravenzandse verhuizende inwoners verhuisden naar Naaldwijk. Pagina - 20

21 s-gravenzande is een kern waar 15% zich in 2015 vestigde. Dit percentage neemt licht af. Verhuisbewegingen van en naar Westland zijn regionaal georiënteerd. Het grootste deel komt of gaat naar regio Den Haag Samenvatting In s-gravenzande zijn circa 750 woningen te veel gepland tot 2020 en 200 tot 2030, dit is een overschot van 26%. 14 De gemiddelde WOZ-waarde bedraagt in Nederland in 2016: , in Zuid-Holland De gemiddelde WOZ-waarde van woningen in Westland bedraagt De gemiddelde WOZ-waarde ligt in Westland hoger dan het gemiddelde van Nederland. De gemiddelde woningwaarde in s-gravenzande is In s-gravenzande behoort 69% van de woningen tot de koopsector en 30,4% tot de sociale huursector. Naar verhouding zijn er in s-gravenzande meer koopwoningen dan in Nederland 56,5%. Van de s-gravenzandse verhuizers verhuisde 58% binnen de eigen woonkern en 20% naar Naaldwijk. 13 Bron: Gemeente Westland Bron: Gemeente Westland 2017, STEC groep rapport Pagina - 21

22 4 WERK EN INKOMEN 4.1 Inkomen Het gemiddelde gestandaardiseerd inkomen in Westland is Het inkomen varieert, afhankelijk van de samenstelling van het huishouden. Éénpersoonshuishoudens en éénouderhuishoudens hebben gemiddeld het laagste inkomen. Paren en meerpersoonshuishoudens hebben gemiddeld het hoogste inkomen. Inkomensverdeling 2014 per kern in Westland De tabel laat zien dat s-gravenzande 25% van de huishoudens een hoog inkomen heeft. Dit is gelijk aan Monster. De kleinere kernen Kwintsheul en Honselersdijk laten ongeveer hetzelfde percentage zien. De kern Ter Heijde laat het hoogste percentage lage inkomens zien van 46%, in s-gravenzande ligt het percentage op 32%. Tabel: Aantal huishoudens met een uitkering levensonderhoud 2016 Uitkeringen 15 s-gravenzande Westland Participatiewet, BBZ starters en gevestigde ondernemers, IOAW en Ioaz Personen met bijstandsuitkering 2016 Bron: Bron: gemeente Westland Pagina - 22

23 s-gravenzande heeft na Naaldwijk het hoogst aantal bijstandsuitkeringen. Gebruik minimaregelingen 2016 s-gravenzande Westland CAV, Kindpakket en Bijzondere Bijstand Schuldhulpverlening 2016 s-gravenzande Aantal individuen s-gravenzande Percentage t.o.v. Westland Westland CAV, Kindpakket en Bijzondere Bijstand % 485 Bron: gemeente Westland 2017 Grafiek: Aantal Wajong uitkeringen in regio. 16 Het cijfer voor Westland is 2,7 per 100 jeugdigen van jaar. De grafiek laat Delft en Westland bij elkaar zien en niet afzonderlijk. Delft en Westland 2,3 Den Haag 3,8 Leiden en Bollenstreek 3 Zuidoost Zuid-Holland 4,4 Groot Rijnmond 4,1 Oost Zuid-Holland 4,1 Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 4.2 Arbeid 2016 s-gravenzande Westland Werkzame personen totaal ,5% Aandeel personen werkzaam in land- en tuinbouw % Werkeloosheid (als % van bevolking 15-65) 4,5% Het aandeel personen dat in de land- en tuinbouw werkt (14,6%) ligt lager dan het gemiddelde van Westland (18%). Bedrijven in s-gravenzande/heenweg Er zijn drie bedrijventerrein in s-gravenzande; de Lange Stukken, Poelpolder en s-gravenzande. 16 Bron: Databank Zuid Holland 2017 Pagina - 23

24 2693 Poel polder Vestigingen Postcodes 's-gravenzande Lange Stukken A Agrarische sector B Delfstoffenwinning.... C Industrie D Energiesector.... E Watermanagement.... F Bouwnijverheid G Groot- en detailhandel H Vervoer en opslag I Horeca J Informatie en communicatie K Financiële instellingen L Onroerend goed sector M Advies en onderzoek sector N Overige zak. Dienstverlening O Openbaar bestuur P Onderwijs Q Zorgsector R Vrije tijd sector S Overige dienstverlening Bron: Westland in cijfers 2017 Het aantal banen in s-gravenzande is toegenomen met 2,3% in 's-gravenzande 4.3 Arbeidsmigranten uit Midden- en Oost Europa De gemeente Westland is een belangrijke vindplaats van werk voor arbeidsmigranten uit Midden- en Oost Europa. Wijk in s-gravenzande Aantal Centrumgebied 112 Oudeland 22 Vreeburgh 7 Buitengebied 340 Edelstenenwijk 7 V.d. Kasteelewijk 47 Zandeveld 28 Nieuwevaart 26 Bedrijventerrein Teijlingen 18 Totaal 607 Westland 3876 Bron: Gemeente Westland mei 2017 De tabel laat zien dat 2,9% van de inwoners van s-gravenzande afkomstig is uit Midden- of Oost Europa. Pagina - 24

25 4.4 Samenvatting Het gemiddelde gestandaardiseerd inkomen in Westland is Het inkomen varieert, afhankelijk van de samenstelling van het huishouden. Eénpersoonshuishoudens en éénouderhuishoudens hebben gemiddeld het laagste inkomen. Paren en meerpersoonshuishoudens hebben gemiddeld het hoogste inkomen. s-gravenzande/heenweg heeft 240 bijstandsuitkeringen en bijstand gerelateerde uitkeringen tot de AOW-leeftijd van Westland. Gemiddeld heeft 31% van de Westlandse huishoudens in 2011 een laag inkomen, dit is onder het landelijk gemiddelde van 40%. Gemiddeld heeft 27% van de Westlandse huishoudens in 2011 een hoog inkomen, dit is boven het landelijk gemiddelde van 20%. 16% van de inwoners van s-gravenzande/heenweg ervaart moeite met rondkomen, dit is net boven Westlands gemiddelde van 14%. Het percentage inwoners dat een financiële drempel ervaart bij een bezoek aan een arts, bij hulp of ondersteuning of lid worden van een club of vereniging is gelijk aan dat van Westland. Het aandeel werkzame personen in s-gravenzande/heenweg is Werkloosheidsgegevens specifiek voor s-gravenzande/heenweg zijn niet bekend. Het aandeel personen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering of Wajong ligt in Westland aanzienlijk lager dan in Zuid Holland en Nederland. Ook de jeugdwerkloosheid in Westland ligt laag. Onder de inwoners van Westland zijn op 1 januari allochtonen, ten opzichte van de totale bevolking is dit 14,2%. Pagina - 25

26 5 VRIJE TIJD 5.1 Vrijetijdsbesteding s-gravenzande/heenweg ligt aan het strand en heeft een aantal toegangswegen voor fietsers en wandelaars. In diverse wijken is een buurtvereniging actief. Zij organiseren leuke activiteiten voor leden en niet leden. Er worden diversen buurtfeesten en evenementen georganiseerd. Denk hierbij aan de markt, een Halloween- en Sinterklaasoptocht, de wielerronde, de kermis, braderie, feestweek, de avond-4-daagse, het varend corso en evenementen zoals bijvoorbeeld het Breeje Durp Oldtimer festival, Gooi maar in mijn Pet festival en het enige Multi Culturele festival wordt in de Rozentuin van s-gravenzande gehouden 17. De aanwezigheid van een bloeiend verenigingsleven heeft een positief effect op de sociale samenhang. De verenigingen fungeren als ontmoetingspunt. Jaarlijkse uitvoeringen stimuleren actieve deelname. Heenweg kent een actieve vrijwilligersvereniging waarbij 110 actieve burgers actief zijn en jaarrond activiteiten in de buurt organiseren. Bron: Maatschappelijke visie mijn Westland ons Westland 2020 Sporten draagt bij aan een gezonde leefstijl en leefomgeving van alle Westlanders. Dit geldt ook voor jeugdigen. Hiernaast draagt sporten bij aan de sociale verbondenheid. Ter waardering van Westlandse sportkampioenen en vrijwilligers wordt er jaarlijks een sportgala georganiseerd. Om het voor jeugd en volwassenen mogelijk te maken om tegen een maatschappelijk aanvaardbaar tarief te zwemmen zijn vijf Westlandse zwembaden, Maesemunde ( s Gravenzande), De Hoge Bomen (Naaldwijk), Boetzelaer (Monster), de Waterman (Wateringen) en Vreeloo (De Lier), in stand gehouden. Bron: gemeente Westland Zorg en ondersteuning. Uitvoeringsprogramma Kernachtig Sociaal 5.2 Culturele centra en maatschappelijke accommodaties Er zijn diverse culturele centra en maatschappelijke accommodaties in s-gravenzande /Heenweg zoals: Larix, wijkcentrum Kasteeleplein, wijkcentrum De Kiem, Protestant centrum, conferentie- event- trainings- en vergadercentrum De Brug, Hervormd kerkelijk centrum Multifunctioneel Centrum Maesemunde Kinderboerderij de Kreek Speeltuin Zandevelt Staalduinse bos met een educatief centrum Bibliotheek s-gravenzande is een onderdeel van bibliotheek Westland. Het heeft een uitgebreide collectie en dienstverlening Speel-O-Theek Ienieminie Dit is gevestigd in de Bibliotheek. Zij verhuren speelgoed voor kinderen van 0 tot 12 jaar Kunstuitleen in de Bibliotheek Wereldwinkel Re-Sell en De Recycling (kringloopwinkels) E.H.B.O. vereniging Brede Buurtschool de Kameleon 17 Pagina - 26

27 Ook zijn er diverse muziek- en toneelgezelschappen in s-gravenzande/heenweg zoals: Westlands harmonie Popschool Westland Herv. Muziekvereniging s-gravenzande Koor May Way s-gravenzands Mannenkoor Eendracht maakt macht. Show en Drum fanfare De glazen stad Canticum, mannenkoor Theater in Feite Show en drum band de Glazen stad Tabel: Tevredenheid culturele aanbod s-gravenzande Westland Tevreden 61% 66% Niet tevreden/ niet ontevreden 32% 28% Ontevreden 7% 6% 5.3 Sportcomplexen en sportverenigingen en aantal leden Juliana Sportpark is een groot sportcomplex waar diverse sportverenigingen gehuisvest zijn, te weten; Voetbalvereniging FC s-gravenzande, Korfbalvereniging Ondo, tennisvereniging LTC s-gravenzande, Zwembad de Maesemunde, Reddingsbrigade, Scouting Graaf Floris, jeu de boules s-gravenboules, het Golftrainingscentrum en touwtrekvereniging de Noormannen. Naast het sportpark is een indoor Racket en Partycentrum gevestigd. Hier kan getennist en gesquasht worden. Maesemunde zwembad is een multifunctioneel centrum. De Volks Universiteit maakt ook gebruik van deze locatie. Boven het zwembad kun je zonder begeleiding gebruik maken van het fitnesscentrum van Optisport. Aan de overkant van Juliana Sportpark staat de Westlandhal. Deze hal wordt door diverse verenigingen gebruikt als thuishaven. De volgende sporten zijn in de sporthal te vinden; judo, badminton De Zeemeeuwen, gymnastiekvereniging OKK, basketbalvereniging de Westland Stars, Mahorokan Budo Sport Westland, Aikido, badmintonvereniging BC Mix, 's-gravenzandse recreatie sportvereniging (GRS), Zaalvoetbalvereniging FC Westland, K.N.H.B. Zaalhockey. Daarnaast is er in s-gravenzande een schietvereniging, Fitcentrum The Gym, fitnesscentrum Highline, een schaakvereniging, sportfitnesscentrum Smart2move, Manege Noordland, Monza volleybalvereniging, een biljartvereniging en een hondensportvereniging. s-gravenzande ligt aan een mooi strand wat wordt benut voor diverse watersporten. De volgende verenigingen kun je op het strand vinden; KZV, windsurfvereniging, Watersportvereniging Wato, Kustzeilvereniging Nord Sea Surfing, Branding Surf vereniging en WSV zeevisvereniging. 18 Bron: Sociale Monitor 2017 Pagina - 27

28 Tabel: Aandeel van het totaal aantal inwoners dat lid is van een sportvereniging in 2017 Postcodegebied 2691 Lidmaatschapspercentage 19 Lidmaatschappen Inwoners Totaal Totaal ,1% ,0% Postcodegebied 2692 Lidmaatschapspercentage 20 Lidmaatschappen Totaal Inwoners Totaal ,8% ,2% Trend ledenpercentage in postcodegebied 2691 (2015, 2014, 2013) Trend ledenpercentage in postcodegebied 2692 (2015, 2014, 2013) Bovenstaande grafieken laten zien dat het aantal inwoners dat lid is van een sportvereniging hard daalt na het vijftiende levensjaar. 19 Bron: Gemeente Westland, Kiss gegevens, Bron: Gemeente Westland, Kiss gegevens, 2017 Pagina - 28

29 Tabel: Top 10 van het aantal leden per sportbond in Westland KNVB (voetbal) KNLTB (tennis) Sportvisserij NL KNGU (gymnastiek) NGF (golf) NHV (handbal) KNHB (hockey) KNHippischeS 986 NBB (bridge) 938 KNKV (korfbal) Religie De Dorpskerk; hervormd kerkelijk centrum De nieuwe kerk Heenweg, Hervormd Lambertus kerk Heenweg, Katholiek De Brug; hervormd kerkelijk centrum De Westerkerk; Gereformeerde gemeente Maranathakerk; Christelijk gereformeerd centrum Uniekerk; Vrijzinnig Protestantse wijkgemeente Noorderkerk; Protestants centrum De Kiem; Protestants centrum Lambertuskerk; Rooms Katholieke kerk Hoeksteen; Rooms Katholieke kerk De Aar; Pinkster gemeente Zuiderkerk; Hersteld Hervormde gemeente Vergadering van gelovigen Voor migranten is er een Rooms-katholieke migrantenkerk opgericht Samenvatting s-gravenzande/heenweg heeft diverse evenementen, er zijn verschillende culturele centra en maatschappelijke organisaties. Per december 2015 heeft een percentage van 27,9% van het aantal inwoners in s-gravenzande/heenweg een lidmaatschap bij een of meerdere sportbonden. In woongebied 2691 is het percentage 26% In s-gravenzande/heenweg 27,9% lid van een sportvereniging, in de Lier is dit 35,2% de overig Westlandse kernen laten een lager percentage zien. Het ledenaantal van sportverenigingen loopt terug vanaf de leeftijdsgroep 15+. s-gravenzande/heenweg kent een sportaanbod voor mensen met een beperking; G-Korfbal en G-voetbal. 21 Bron: Gemeente Westland, Kiss gegevens, Bron: Wikipedia 2017 Pagina - 29

30 6 GEZONDHEID EN ZORG De ambitie is dat meer Westlanders gezond leven en zo een voorbeeld zijn voor de jongeren in hun omgeving. Dit met de nadruk op minder schadelijk alcoholgebruik, tegengaan overgewicht en voldoende beweging. In de werkgroep alcoholpreventie werkt de gemeente Westland samen met partners aan het uitvoeren en coördineren van interventies en activiteiten op het gebied van alcoholpreventie voor jongeren en het tegengaan van drugsgebruik in Westland. De voorziening GGZ inloop komt in meer kernen beschikbaar. De inloop biedt alle Westlanders met een mentale beperking en een geïsoleerd leven laagdrempelige toegang tot ontmoeting in georganiseerde activiteiten. Door vergrijzing en extra-muralisering is er extra zorg voor het thema eenzaamheid. Diverse organisaties in Westland hebben gezamenlijk een maatjesproject ontwikkeld. Ander mooi initiatief welke is gestart is het project Westland Ontmoet waarin Westlanders uitgenodigd worden om ontmoetingen te organiseren. Bron: gemeente Westland, Sociaal Beleidskader Uitvoeringsprogramma Kernachtig Sociaal De Beweegcoach Westland draagt bij aan het stimuleren van sportactiviteiten door mensen met een beperking en ondersteunt sportverenigingen bij het realiseren van een passend aanbod. De gemeente Westland stimuleert scholen en sportverenigingen om gezondere producten in de kantines te verkopen, zodat kinderen en volwassenen een gezondere leefstijl verkrijgen. Bron: gemeente Westland, Sociaal Beleidskader Uitvoeringsprogramma Kernachtig Sociaal De inzet van voorlichting en preventie is gericht op het bevorderen en behouden van de gezondheid van alle Westlandse inwoners. De gemeente is verantwoordelijk voor verschillende vormen van jeugdhulp. Het gaat hierbij om hulp aan jongeren met opgroei- en opvoedproblemen, jongeren met psychische problemen en jongeren met beperkingen. Met het oog op kinderen van statushouders en arbeidsmigranten, is er aandacht voor culturele diversiteit. Het aanbod aan preventieve voorzieningen waar je zonder verwijzing binnen kan lopen worden uitgebreid en gebruik hiervan wordt gestimuleerd. De gemeente is op basis van de Jeugdwet verantwoordelijk voor preventie, jeugdhulp, kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering. Om psychosociale problemen te voorkomen of op te lossen is jeugdhulp niet het enige middel. Lekker in je vel zitten op school, je uitleven in een sport of op de toneelclub, het draagt allemaal bij aan een gezonde ontwikkeling. Bron: gemeente Westland, Sociaal Beleidskader Uitvoeringsprogramma Kernachtig Sociaal 6.1 Eenzaamheid Eenzaamheid is een persoonlijke, subjectieve ervaring waarin bestaande relaties worden afgewogen tegen de eigen wensen of verwachtingen ten aanzien van relaties. Het gevoel van gemis in kwaliteit van bestaande relaties of in het aantal bestaande contacten kan leiden tot eenzaamheid. Het ervaren van eenzaamheid kan gevolgen hebben voor de gezondheid, zoals een mogelijk verhoogd risico op de ziekte van Alzheimer en hartaandoeningen. Daarnaast kan eenzaamheid leiden tot depressie, suïcide en een hogere kans op overlijden. Bron: GGD Kijk op gezondheid Westland Gezondheidsmonitor en kernboodschappen enquête 2016 Van de mensen in Westland welke aangeven eenzaam te zijn is bijna (74%) drie op de vier jonger dan 65 jaar Bron: GGD Kijk op gezondheid Westland Gezondheidsmonitor en kernboodschappen Pagina - 30

31 Eenzaamheid en sociale steun onder jongeren Sociale contacten hebben een positieve invloed op je gezondheid. Het gevoel nergens bij te horen is onder jongeren een van de belangrijkste reden voor het gevoel van eenzaamheid. Sociale steun komt voort uit de interacties die mensen hebben met de mensen uit hun sociale netwerk. Ook sociale steun heeft een gunstige invloed op je lichamelijke en psychische gezondheid. Ook hebben jongeren die emotionele ondersteuning van hun ouders ontvangen minder vaak psychische problemen op oudere leeftijd. Percentage jongeren van 12 t/m 18 jaar dat matig tot zeer ernstig eenzaam is. Bron: gezondheid en leefstijl jongeren Westland 2016 Ruim vier op de tien jongeren in Haaglanden van 12 t/m 18 jaar is matig tot zeer ernstig eenzaam. Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. Overzichtstabel: fysieke en sociale omgeving 12- tot en met 18-jarige jongeren in Westland 2015 Westland Haaglanden Mist één of meer ontmoetingsplekken in de buurt 42% 39% Draagt dagelijks oortjes of een koptelefoon op straat 29% 34% Is matig tot zeer ernstig eenzaam 34% 44% Ervaart weinig sociale steun 9% 15% Doet vrijwilligerswerk 25% 17% Is lid van een vereniging 85% 74% Bron: Gezondheid en leefstijl jongeren Westland 2016 Cijfers zijn niet op kernniveau beschikbaar. Pagina - 31

32 6.2 Lichamelijke gezondheid Overzichtstabel indicatoren gezondheid 12- tot en met 18- jarige jongeren in Westland 2015 Lichamelijke gezondheid Westland Ervaren gemoedstoestand: (zeer) goed 96% Gemoedstoestand laatste maand: heel blij 73% In behandeling bij een zorgverlener 6% Krijgt of heeft behoefte aan deskundige hulp 6% Bron: Gezondheid en leefstijl jongeren Westland 2016 Er zijn significante verschillen te bespeuren in de overzichtstabel indicatoren gezondheid 12- tot en met 18-jarige jongeren 2015 versus 2010 in Westland. 24 6% in deze leeftijdscategorie krijgt of heeft behoefte aan deskundige hulp bij emotionele of psychische problemen. In 2010 betrof dit cijfer nog 3%. Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 6.3 Overgewicht Overgewicht is een hardnekkig probleem in Westland. De volgende cijfers zijn bekend en hebben betrekking op Westland in 2015 en regio Zuid Holland West en Nederland. Overgewicht25 Westland ZHW 2015 Nederland jaar (% BMI* 25 kg/m2) 39% 41% 41% 65+ jaar (% BMI* 25 kg/m2) 32% 32% 32% * BMI zie begrippenlijst Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. Overzichtstabel indicatoren leefstijl: voeding, sport en bewegen 12- tot en met 18- jarige jongeren in Westland Westland Haaglanden Eet dagelijks groente 39% 50% Voldoet niet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen, 1 uur per dag 86% 87% Gezond gewicht 86% 76% (Ernstig) overgewicht 6% 11% Zou gezondheid willen verbeteren 73% 77% Bron: Gezondheid en leefstijl jongeren Westland Alcoholgebruik Het percentage jongeren dat wel eens alcohol heeft gedronken, is gedaald van 51% in 2010 naar 46% in Dit is hoger dan in de andere gemeenten in de regio Zuid Holland West (40%). Het percentage jongeren dat in de afgelopen vier weken alcohol heeft gedronken is in 2015 (36%) lager dan in 2010 (43%). Dit is hoger dan in de andere gemeenten in de regio Zuid Holland West (30%). Het percentage jongeren dat ooit dronken of aangeschoten is geweest, is in 2015 (31%) lager dan in 2010 (33%). Dit is mogelijk het effect van het ophogen van de minimumleeftijd voor alcoholbezit van zestien naar achttien jaar per 1 januari Bron: Gezondheid en leefstijl jongeren Westland GGD Kijk op gezondheid Westland Gezondheidsmonitor en kernboodschappen Pagina - 32

33 Bijna zeven op de tien jongeren geven aan dat ze regels/afspraken hebben met hun ouders over alcoholgebruik. Iets meer dan de helft (54%) van de alcohol drinkende jongeren geeft aan dat hun ouders het goed vinden dat ze alcohol gebruiken. Dit is hoger dan in de andere gemeenten in de regio Zuid Holland West (50%). Tegelijkertijd geeft 7% van de jongeren aan dat hun ouders vinden dat hun kind minder moet drinken. Dit is hoger dan in de andere gemeenten in de regio Zuid Holland West (4%). De locaties waar jongeren in Westland alcohol drinken verschillen in 2015 ten opzichte van Dit gebeurt minder vaak in horeca-/uitgaansgelegenheden. Bron: rapportage GGD 2016 Overmatig Alcoholgebruik 2015 (jong en oud) 26 Westland Zuid Holland West jarigen 36% 29% jarigen 66% 55% jarigen 12% 9% % nb *overmatig alcoholgebruik mannen: meer dan 21 glazen alcoholische drank per week *overmatig alcoholgebruik vrouwen: meer dan 14 glazen alcoholische drank per week Overzichtstabel indicatoren genotmiddelen 12- tot en met 18- jarige jongeren Westland, Genotmiddelen Westland Haaglanden Rookt dagelijks 2% 3% Ooit e-sigaret gerookt 21% 20% Ooit waterpijp gerookt 21% 20% In de afgelopen 4 weken 5 of meer glazen alcohol gedronken 22% 17% Ooit alcohol gedronken 46% 35% Ooit soft drugs gebruikt 8% 10% 6.5 Drugsgebruik Drugsgebruik 12- tot en met 18-jarige jongeren in Westland In de vragenlijst is gevraagd naar softdrugs(cannabis, wiet) gebruik en met betrekking tot harddrugs naar het gebruik van XTC (ecstasy, MDMA), cocaïne, paddo s, amfetamine (uppers, pep of speed), LSD, GHB, lachgas en/of heroïne. 27 Van de Westlandse jongeren gebruikte 3% recent (in de vier weken voorafgaand aan de afname van de Jongerenenquête) softdrugs. Het aantal jongeren dat ooit softdrugs gebruikte, daalde van 13% naar 8% (2010 ten opzichte van 2015). Overmatig cannabisgebruik kan onder meer leiden tot schooluitval. Een aandachtspunt vormt voorbeeldgedrag. Tabel: drugsgebruik 12- tot en met 18-jarige jongeren Westland 2015 Harddruggebruik Westland Haaglanden Ooit harddrugs gebruikt 6% 5% Recent harddrugs gebruikt (afgelopen 4 weken) 3% 1% 26 GGD Kijk op gezondheid Westland Gezondheidsmonitor en kernboodschappen Bron: Gezondheid en leefstijl jongeren Westland 2016 Pagina - 33

34 Tabel: Verslavingszorg 2016 Verslavingszorg WL Delft Midden Delfland Bron: rapportage GGD 2016 In 2016 zijn er in Westland 146 cliënten in verslavingszorg, in 2015 waren dit er 118. Gegevens van de verslavingszorg in Westland laten zien dat het aantal unieke behandelde cliënten, na een afname in 2015 t.o.v. 2014, van 2015 naar 2016 weer is toegenomen. In gemeente Delft zien we een zelfde soort patroon. Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. 6.6 Beperkingen Functionele beperkingen jaar WL Mobiliteit, gezichtsvermogen en of gehoor 9% Beperkingen dagelijks levensverrichtingen (65+) WL ZHW Algemene dagelijkse levensverrichtingen 11% 15% Huishouden 46% - Bron: GGD Kijk op gezondheid Westland Gezondheidsmonitor en kernboodschappen 2015 Ruim één op de tien 65-plussers (11%) uit Westland heeft een beperking bij algemene dagelijkse levensverrichtingen. Dit is lager dan gemiddeld in Zuid Holland West (15%). Bijna de helft van (46%) van de 65-plussers ondervindt een beperking bij het verrichten van huishoudelijke activiteiten. Vooral huishoudelijke klusjes in en om het huis (27%) en het verrichten van zwaar huishoudelijk werk (23%) zijn hierbij lastig. 6.7 Kwetsbare senioren Van de 65-plussers in Westland is 16% kwetsbaar op lichamelijk, psychisch of sociaal gebied. Naar schatting gaat het in Westland om ongeveer senioren. Bijna één op de vier senioren heeft een verhoogd valrisico. Bron: GGD Kijk op gezondheid Westland Gezondheidsmonitor en kernboodschappen Bron: GGD Kijk op gezondheid Westland Gezondheidsmonitor en kernboodschappen Bron: GGD Kijk op gezondheid Westland Gezondheidsmonitor en kernboodschappen Bron: GGD Kijk op gezondheid Westland Gezondheidsmonitor en kernboodschappen Pagina - 34

35 Prognose 2015 dementie Westland Bron: Westland in cijfers 2016 Hierbij is als uitgangspunt de totale bevolking in de leeftijd van 45+ jaar gebruikt. Bron: ABF Primos Prognose aantal dementerenden tot 2039 Bron: Westland in cijfers 2016 Prognose is in 2020 in Westland een groei van 3,88% aan dementerenden, dat is 0,10% hoger dan in Nederland 3,78%. Van dit onderwerp zijn cijfers niet op kernniveau beschikbaar. Cijfers OGGZ, Openbare Geestelijke Gezondheidszorg Aantal kwetsbaren 2016 Westland Bemoeizorg 110 Beschermd wonen 80 Specialistische GGZ Aantal cliënten wijkteams GGZ 77 Bron: GGD Haaglanden Kerncijfers OGGZ Rapportage DWO-gemeenten 2016 Pagina - 35

36 Meldpunt bezorgd In 2016 kwamen er bij Meldpunt Bezorgd, Westland breed 121 meldingen binnen met betrekking tot bemoeizorg. Voor Westland is een lichte stijging met ander jaren mogelijk te verklaren door het leiden van de meldingen via de eigen verantwoordelijke gemeente. Meldingen binnen Westland werden in 2016 gedaan via hulpverlening (45%), politie (30%) en burger (15%). Belangrijkste redenen voor de meldingen binnen Westland waren meldingen in het kader van psychiatrie (26%), vervuiling (14%) en financiële problematiek. In 35% van de meldingen werden zaken doorgeleid naar het sociaal kernteam. Bron: GGD Haaglanden Kerncijfers OGGZ Rapportage DWO-gemeenten Cijfers zijn niet op kernniveau beschikbaar. 6.8 Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) Aantallen huishoudens met zorg en ondersteuning per domein 2 e halfjaar 2016 Bron: Overzichtstabel: onderscheid cliënten naar Persoonsgebonden budget en of met Zorg in natura s-gravenzande en Westland, 2 e half jaar s-gravenzande Westland PGB ZIN Aantal huishoudens met sociale voorzieningen per domein in gemeente Westland. (2e half jaar 2016) 2016 s-gravenzande Westland Alleen jeugd Alleen Participatiewet Alleen WMO Jeugd en Participatiewet Jeugd en WMO Participatiewet en WMO Jeugd, Participatiewet en WMO 0 20 Totaal Pagina - 36

37 De cijfers laten zien dat er in s-gravenzande/heenweg in 1185 (18,1%) huishoudens ondersteund worden van het totaal aantal in Westland. In s-gravenzande wordt 670 (19,0%) keer gebruikt gemaakt van WMO van het totaal keer in Westland. Ondersteuning voor zorg jeugd Jongeren met jeugdhulp en jeugdbescherming 2 e halfjaar van 2016 Bron: Het aantal jeugdbeschermingstrajecten in Westland ligt lager dan in matig stedelijk gebied. Jaar Westland Matig stedelijk gebied Zuid- Holland Aantal jeugdzorgtrajecten jeugdhulp zonder verblijf 1e halfjaar Aantal jeugdzorgtrajecten: jeugdhulp met verblijf 1e halfjaar Aantal beschermingsonderzoeken opvoedingsproblemen Raad voor de Kinderbescherming Aantal jeugdbeschermingstrajecten Bron: CBS bewerkt door Tympaan Instituut, Raad voor de Kinderbescherming (Ministerie van Veiligheid en Justitie), Centraal Bureau voor de Statistiek Van de jeugdzorgtrajecten in Westland heeft 86,1% van de jeugdigen tot 18 jaar jeugdhulp zonder verblijf in een instelling, 7,4% verblijft in een instelling. De cijfers zijn niet op kernniveau beschikbaar. Pagina - 37

38 6.9 Jongeren enquête In het najaar van 2015 heeft GGD Haaglanden een enquête onder jongeren in de regio Westland uitgevoerd op het gebied van gezondheid en leefstijl. Zorggebruik bij psychische of emotionele problemen Van de jongeren in Westland (12-18 jarigen) krijgt 4% momenteel hulp en 2% heeft behoefte aan hulp bij emotionele of psychische problemen. Dit is t.o.v een verdubbeling. Verder valt op dat deze hulpverlening aan meisjes 3x zo hoog is dan aan jongens. Bron: GGD Haaglanden Gezondheid & leefstijl jongeren Westland 2016 Overzichtstabel indicatoren kwetsbaren*1 Westland en regio Zuid Holland West en regio Haaglanden 1* Er bestaat geen eenduidige definitie van kwetsbare groepen, daarvoor zijn de factoren die kwetsbaarheid veroorzaken te divers. Jongeren die als kwetsbaar worden beschouwd zijn jongeren met een ziek of verslaafd gezinslid, met schulden en homo- of biseksuele jongeren. Bron: GGD Haaglanden Gezondheid & leefstijl jongeren Westland Pagina - 38

39 Jongeren die opgroeien in een eenoudergezin hebben vaker gedrags- en gezondheidsproblemen dan jongeren die opgroeien bij beide ouders, ook presteren ze vaak slechter op school Samenvatting Bijna de helft van de inwoners van 19 jaar en ouder in Haaglanden voelt zich matig tot zeer ernstig eenzaam (48%). In Westland is dit percentage met 39% relatief laag zeker als men dit afzet tegen Den Haag met 52%. Van de eenzamen in Westland is bijna drie op de vier jonger dan 65 jaar (74%) en bestaat 51% uit mannen en 49% uit vrouwen. Onder de Westlandse jongeren van 12- tot en met 18 jaar ervaart ruim drie van de tien (34%) eenzaamheid. 25% van de Westlandse jongeren doet vrijwilligerswerk en 42% mist een of meer ontmoetingsplekken in de buurt. Wel is 85% lid van een vereniging. 6% van de jongeren vertoont (ernstig) overgewicht en ook is 6% in behandeling bij een zorgverlener. Tevens krijgt 4% deskundige hulp en heeft 2% behoefte aan deskundige hulp. Verder nuttigt 66% van de Westlandse jongeren van 17 en 18 jaar alcohol en is dit percentage bij jarigen 36%. Ruim een op de tien 65-plussers (11%) uit Westland heeft een beperking bij algemene dagelijkse levensverrichtingen. De cijfers laten zien dat er in s-gravenzande/heenweg in totaal 1185 huishoudens ondersteund worden van het totaal aantal in Westland. In s-gravenzande/heenweg wordt 670 keer gebruikt gemaakt van WMO van het totaal keer in Westland. Pagina - 39

40 7 LEEFBAARHEID EN VEILIGHEID 7.1 Betrokkenheid /participatie van bewoners s-gravenzande/heenweg kent verschillende participatie initiatieven van bewoners. Enkele voorbeelden hiervan zijn diverse initiatieven rondom de landelijke burendag en NLDoet, Taal voor Ouders, Kids en Koffie, de Boodschappendienst, de hulpvragen poule, multicultureel festival Rozenpark en het Gooi maar in mijn Pet festival. Vitis Welzijn heeft in samenwerking met Arcade Wonen en de wijkagenten een bewonersonderzoek gehouden in ouderen complex Acaciastraat. Het bewonersonderzoek richtte zich vooral op de beleving van veiligheid rond het wooncomplex. Er is een respons van 26 bewoners gekomen. Het onderzoek heeft geresulteerd dat bewoners naar behoefte persoonlijk zijn benaderd en dat de spel-leefregels rondom leefbaarheid en veiligheid schriftelijk zijn aangereikt. Bij de inrichting van het Marktplein en Havenplein, in het centrumgebied in s-gravenzande, heeft gemeente Westland, samen met ondernemers en bewoners een plan gemaakt waarbij rekening is gehouden met belangen van betrokkenen. Bron: gemeente Westland 2017 Het jongerenwerk richt zich out-reachend op overlast gevende jongeren in groepen: onaanvaardbaar, hinderlijk en overlast gevend. Het jongerenwerk heeft één zichtbaar aanspreekpunt in iedere kern en werkt nauw samen met de veiligheidskring (ROV veiligheid, politie, IBOR en buurtpreventie), de sociaal makelaar, het SKT en VSV/leerplicht. Daarnaast stimuleert het jongerenwerk de individuele jongeren om te participeren op het gebied van school, werk en vrijetijdsbesteding. Er is door gemeente en Vitis Welzijn geïnvesteerd in het opzetten van Buurtbemiddeling om spanning tussen buren of in een wijk te voorkomen of snel op te lossen. Buurtbemiddeling Westland is gestart in juli 2017 met een groep enthousiaste vrijwilligers. De eerste resultaten zijn inmiddels behaald. Bron: gemeente Westland Sociale beleidskader uitvoeringsprogramma kernachtig sociaal Pagina - 40

41 Tabel: Sociale cohesie in de buurt 2016 Bron: Kernrapport veiligheidsmonitor benchmark (2016) Leefbaarheid in de buurt Van de zes stellingen over sociale cohesie (mensen kennen elkaar nauwelijks; mensen gaan op een prettige manier met elkaar om; gezellige buurt met veel saamhorigheid; thuis voelen bij de bewoners van de buurt, veel contact hebben met buurtbewoners; tevreden over de bevolkingssamenstelling) geeft 79% van de Westlanders aan dat zij op een prettige manier met elkaar omgaan. 15% van de Westlanders geeft aan dat zij buurtbewoners nauwelijks kennen. Bron: Kernrapport veiligheidsmonitor benchmark (2016) Leefbaarheid in de buurt Cijfers zijn niet op kernniveau beschikbaar. Voorzieningen sociale cohesie in de buurt Westland Regio Haaglanden Fysieke voorzieningen in de buurt 6,5 6,6 Sociale cohesie 6,8 6 Schaalscores van 1-10 op het gebied van mensen kennen elkaar nauwelijks; mensen gaan op een prettige manier met elkaar om; gezellige buurt met veel saamhorigheid; thuis voelen bij de bewoners van de buurt 31 Bron: Kernrapport veiligheidsmonitor, benchmark 2016 Pagina - 41

42 Tabel: Onderstaande tabel geeft inzicht in het oordeel van de bewoners van de eigen woonomgeving in Westland Percentage er mee eens Regio Haaglanden Percentage er mee eens Wegen, paden en pleinen goed onderhouden 72,3% 73,2% Perken, plantsoenen en parken goed onderhouden 65,8% 73,2% Het is goed verlicht 82,2% 80,8% Goede speelplekken voor kinderen 69,6% 65,8% Goede voorzieningen voor jongeren 23,3% 27,6% Het rapportcijfer leefbaarheid woonbuurt, 2016 is voor gemeente Westland 7,7 en in regio Haaglanden 7,3. Sociale overlast in de buurt Westland Ja komt voor in percentages Regio Haaglanden Ja komt voor in percentages Dronken mensen op straat 22,9% 29,4% Drugsgebruik en drugshandel 13,5% 21,6% Overlast buurtbewoners 23,4% 32,6% Mensen op straat lastiggevallen 6,8% 15,6% Rondhangende jongeren 31% 41,7% Overlast in de buurt Westland Percentages* Regio Haaglanden Percentages* Fysieke verloedering 20,3% 26,2% Sociale overlast 6% 11,5% Verkeersoverlast 26,2% 32,7% *Dit percentage staat voor de mensen die in de desbetreffende categorie op een of meer vormen van overlast aan hebben gegeven veel overlast te ervaren De cijfers zijn niet op kernniveau beschikbaar. 32 Bron: Kernrapport veiligheidsmonitor, benchmark 2016 Pagina - 42

43 Onveiligheidsgevoelens s avonds en vermijdingsgedrag in de buurt 2016 Bron: kernrapport veiligheidsmonitor, benchmark (2016) Leefbaarheid in de buurt 7.2 s- Gravenzande Postcode gebied Leefbaarometer Score bewoners * Leefbaarheid Voorzieningen Veiligheid Fysieke omgeving * Score woningen * ,3 Goed -3,2 7,3 5,6-4, ,9 Goed -2,1 4,8-0,7-0,8 s- Gravenzande 5,4 Uitstekend -1,8 10,0 2,1 9,3 Westland 0,5 * Het landelijk gemiddelde is 0 Ruim voldoende 0,3 4,2-0,3-1,3 In de Leefbaarometer is leefbaarheid gedefinieerd als de mate waarin de leefomgeving aansluit bij de voorwaarden en behoeften die er door de mens aan worden gesteld. Het valt op dat de waardering voor de leefbaarheid positief wordt beoordeeld. De veiligheid in s-gravenzande/heenweg is opvallend hoog vergeleken met de rest van Westland. Pagina - 43

44 Aantal meldingen Meldpunt openbare ruimte 2016 Categorie Westlands gemiddelde s-gravenzande Straatreiniging Openbaar groen Straatmeubilair Overlast 9 8 Verkeer Water (o.a. Riolering) Wegen en verharding Bron: gemeente Westland Politiegegevens Hieronder volgt een weergave van de politiegegevens van s-gravenzande/heenweg uit Op de diverse plattegronden worden cijfers van de delicten in s-gravenzande weergegeven en gesorteerd naar wijken en/of buurten. Hierbij valt het op dat de meeste delicten in de omgeving van het centrum van s-gravenzande plaatsvinden. De gebieden die buiten het centrum vallen zijn relatief gezien vrij rustig. 33 Overlastmeldingen s-gravenzande Westland Drugs dealen 1 9 Wietplantages 8 40 Conflictbemiddeling en burenruzie Geluidsoverlast Overlast door jeugd Overlast door personen Bron: Politie Haaglanden 2016 In s-gravenzande/heenweg zijn 157 meldingen gemaakt van overlast door jeugd dat is 27,6% van Westland. Er zijn 40 wietplantages in Westland opgerold waarvan 8 in s-gravenzande /Heenweg. In s-gravenzande/heenweg zijn er 74 conflictbemiddelingen en burenruzies gemeld, dat is 17,3% van de in totaal 428 in heel Westland. 33 Bron: Pagina - 44

45 Bedreiging Bron: In s-gravenzande/heenweg zijn 19 bedreigingen geweest, waarvan 15 in de Bebouwde Kom van s-gravenzande. Diefstal bromfiets In s-gravenzande zijn er in totaal 5 bromfietsen gestolen waarvan 3 in wijk Lange Stukken. Pagina - 45

46 Diefstal fiets In s-gravenzande/heenweg zijn in totaal 70 fietsen gestolen, waarvan 60 in Bebouwde Kom van s-gravenzande. Mishandeling In s-gravenzande/heenweg zijn er in totaal 22 mishandelingen geweest, waarvan 16 in Bebouwde Kom van s-gravenzande. Pagina - 46

47 Vernielingen Bron: In s-gravenzande/heenweg zijn er in totaal 181 vernielingen geweest, waarvan 44 in Poelpolder van s-gravenzande. Rapportcijfer veiligheid in de buurt In gemeente Westland is het rapportcijfer veiligheid in de buurt een 7,5 en in regio Haaglanden 7,1. Slachtofferschap geweldsdelicten 2016 in procenten. In 2016 is een percentage van 3,1% van de inwoners in Westland slachtoffer geweest van een geweldsdelict. In regio Haaglanden was dit percentage 2,6% Westland Ja komt voor in percentages Regio Haaglanden Ja komt voor in percentages Slachtoffer van geweldsdelict 3,1% 2,6% Slachtoffer van vermogensdelict 9,6% 14,3% Slachtoffer van vandalisme 5,9% 6,3% Slachtofferschap totaal 16,5% 20,2% Slachtoffer van cybercrime totaal* 10,1% 10,7% Identiteitsfraude via internet 0,6% 0,4% Verkoop fraude via internet 2,6% 3,2% Hacken 5,1% 5,3% Pesten via internet 3,6% 3,3% Pagina - 47